Kuyrukluyıldız Çarpması!

SHOEMAKER-LEVY 9 adlı kuyrukluyıldızın yaklaşık 20 parçasının Temmuz 1994’te Jüpiter gezegenine bir hafta boyunca çarpması dünya çapındaki astronomların dikkatini çekti. Kuyrukluyıldızı izleyenler şaşırdılar, çünkü bir astronomun ifade ettiği gibi, bu gösteri “yüzyılın en çarpıcı göksel oyununa” dönüştü. Bu olay neden beklentilerin çok ötesine geçti?

İlk olarak, saatte 200.000 kilometre hız yapan kuyrukluyıldız parçaları ancak en uç tahminlerin bildirdiği büyük patlamalara neden oldu. Jüpiter’in atmosferine girişleri sadece birkaç saniye süren parlamalar meydana getirdi. Sonra, son derece sıcak gazlar atmosferden fırlayıp en büyük patlamalarda kısa bir süre için güneş yüzeyinin sıcaklığını aşan koca ateş topları oluşturdu! Daha sonraki 10-20 dakika boyunca, büyük bir duman kuyruğu 3.200 kilometre kadar yükseldi.

Ayrıca, ilk başta uygun olmadığı sanılan görüş koşulları neredeyse ideal çıktı. Çarpmalar Jüpiter’in karanlık yüzünde meydana geldiği için, ışıltılı parlamaların ve duman kuyruklarının belirlenmesi daha kolay oldu. Bazı olaylarda duman kuyruklarının tepelerinin Jüpiter’in ufkunun üzerine yükseldiği görülebildi, ve çarpmadan on dakika sonra, Jüpiter’in dönmesiyle çarpma yerleri yeryüzünün direkt görüş alanına geldi. On dakika sonra çarpma yerleri güneş ışığına girdi. O zamana kadar duman kuyrukları dağılmış ve yerini büyük, koyu lekeler almıştı. En büyüğü Yer’in iki katı olan bu lekeler astronomlar tarafından önceden bildirilememişti, ama yine de görülebilen en belirgin özellikler oldular.

Galileo adlı uzay mekiği çarpmaların direkt görüntülerini gönderdi. Yerin yörüngesinde dönen Hubble Uzay Teleskopu çarpmaları hem gözle görülebilen hem de ultraviyole ışığın dalga boylarında izledi. Başka rasathaneler kuyrukluyıldızın patlamalarının tepkisini değerli bilgiler elde etmek üzere özellikle seçilen çeşitli dalga boylarında ölçtüler. Güney Kutbunda güneşin hiç doğmaması, Güney Kutbu Enfraruj Explorer teleskopuyla 24 saat izlemeyi mümkün kıldı.

Astronomlar nadir bir olay yaşadılar. Bir daha ne zaman kuyrukluyıldız gösterisi olacak? Çıplak gözle zaten görülebilen Hale-Bopp adlı kuyrukluyıldız bu yüzyılda gördüğümüz en parlak kuyrukluyıldız olabilir. Gezegenimizin 198 milyon kilometre uzağından geçecek. Kuzey Yarıkürede kuyrukluyıldızı izleyenler Hale-Bopp’u Nisan 1997’de görmek isteyecekler. Tüm bunlar bize, “nurlar Babası” olan Yehova tarafından yaratılan dinamik, değişken bir evrende yaşadığımızı hatırlatıyor.—Yakub 1:17; Mezmur 115:16.

[Sayfa 30’daki resim]

Koyu lekeler kuyruklu yıldız parçalarının Jüpiter’e çarptığı bölgeleri işaretliyor

[Tanıtım notu]

Hubble Uzay Teleskopu Kuyrukluyıldız Ekibi ve NASA