October

Tidyondzo leti hi tidyondzisaka ni leti hi pfumelaka eka tona ti huma eBibeleni. Hambiswiritano, vo tala va hi kaneta loko hi va chumayela hikuva a ku na mikhuvo yo karhi leyi hi yi tlangelaka naswona leswi hi va dyondzisaka swona swi hambanile ni leswi va swi dyondzaka. I yini lexi nga hi pfunaka leswaku hi tshama hi ri ni ripfumelo leri tiyeke? Muapostola Pawulo u byele Vakreste va le Rhoma, a ku: “Ripfumelo ri va kona loko ku ri ni leswi twiweke. Leswi twiweke i rito leri vulavulaka hi Kreste.” (Rhom. 10:17) Hikwalaho, leswaku hi kota ku tiyisa ripfumelo ra hina hi fanele hi dyondza Bibele, ku nga ri ku ya emikhubyeni ya vukhongeri leyi nga humiki eBibeleni, swi nga ri na mhaka leswaku mikhuvo ya kona yi nyanyula ku fikela kwihi. Hi fanele hi tiyisa ripfumelo ra hina hikuva “a swi koteki ku tsakisa Xikwembu kahle handle ka ripfumelo.” (Hev. 11:1, 6) Hikwalaho, a swi kali swi lava hi vona singita leri humaka etilweni ku ri kona hi nga ta tiyiseka leswaku hi kume ntiyiso. Leswi hi swi dyondzaka eBibeleni swi tiyisa ripfumelo ra hina naswona swi endla hi nga kanakani leswaku hi kume ntiyiso. w21.05 4-5 ¶11-12

Muapostola Pawulo a a langutane ni mitlhontlho yo tala. A a lava matimba, ngopfungopfu hi nkarhi lowu a a ri eku biweni, a khandliwa hi maribye ni ku pfaleriwa ejele. (2 Kor. 11:23-25) U tlhele a vula leswaku mikarhi yin’wana a a lwa hi matimba ku susa langutelo ro biha leri a ri n’wi fikela. (Rhom. 7:18, 19, 24) Nakambe, u boheke ku tiyisela “mutwa enyameni,” lowu a a swi lava hi mbilu hinkwayo leswaku Xikwembu xi n’wi susela wona. (2 Kor. 12:7, 8) Yehovha u nyike Pawulo matimba yo ya emahlweni ni ntirho wo chumayela hambileswi a a langutane ni mitlhontlho. Ehleketa hi swilo leswi Pawulo a koteke ku swi endla. Hi xikombiso, hi nkarhi lowu a pfaleriwe endlwini eRhoma, a nga tshikanga ku chumayela varhangeri va Vayuda ni vatirhela mfumo. (Mit. 28:17; Filp. 4:21, 22) U tlhele a chumayela Varindzi vo tala va Mufuminkulu ni vanhu lava a va ta va ta n’wi pfuxela laha a a pfaleriwe kona. (Mit. 28:30, 31; Filp. 1:13) Hi nkarhi wolowo, Pawulo u tsale mapapila lama huhuteriweke lama pfuneke Vakreste va ntiyiso ku ta fikela namuntlha. w21.05 21 ¶4-5

Ku tikukumuxa swi endle leswaku Hosi Uziya wa le Yuda a nga yingisi switsundzuxo ni ku endla swilo leswi a nga fanelanga a swi endla. Ku ni swilo swo tala leswinene leswi Uziya a swi endleke. U hlule tinyimpi to tala, u ake miti ni swihondzo naswona a a ri ni masimu yo tala. “Xikwembu xa ntiyiso xi n’wi katekisile.” (2 Tikr. 26:3-7, 10) Bibele yi ri: “Kambe loko se a ri ni matimba, a sungula ku titlakusa kutani a tivangela khombo.” Yehovha a a vule leswaku i vaprista ntsena lava nga ni mfanelo yo hisa murhi wo nun’hwela etempeleni. Kambe Hosi Uziya u nghene etempeleni a hisa murhi wo nun’hwela swi nga fanelanga. Sweswo swi hlundzukise Yehovha naswona u n’wi be hi nhlokonho hikwalaho ka ku tikukumuxa kakwe. (2 Tikr. 26:16-21) Xana ku tikukumuxa ku nga endla hi wela exidyohweni xo fana ni xa Uziya? Ina, swi nga hi humelela loko hi tiehleketelela hina vini. A hi tshameni hi ri karhi hi swi tiva leswaku vuswikoti lebyi hi nga na byona ni mitirho leyi hi yi endlaka evandlheni hi nyikiwe swona hi Yehovha. (1 Kor. 4:7) Loko hi tikukumuxa, Yehovha a nge hi tirhisi. w21.06 16 ¶7-8

Yesu a a swi tiva leswaku a hi mikarhi hinkwayo vadyondzisiwa vakwe a va ta kuma vuyelo lebyinene entirhweni wa vona wo chumayela. Entiyisweni, a hi swi tivi leswaku i vanhu vangani lava veke vapfumeri endzhaku ka loko vadyondzisiwa va Yesu va va chumayerile. Vadyondzisiwa va Yesu a va fanele va tsaka, ku nga ri hikwalaho ka nhlayo ya vanhu lava va va chumayeleke kambe hi ku tiva leswaku Yehovha wa tsaka hi ku tikarhata ka vona entirhweni wakwe. Loko hi tiyisela entirhweni wo chumayela hi ta kuma vutomi lebyi nga heriki. Loko hi byala ni ku hlakulela mbewu ya Mfumo, hi va hi byala hi ndlela leyi “landzelaka moya wa Xikwembu” hi ku wu pfumelela leswaku wu kongomisa vutomi bya hina. Loko “hi nga tshiki” kumbe “hi nga karhali,” Yehovha u hi tshembisa ku tshovela vutomi lebyi nga heriki hambiloko hi nga kalanga hi pfuna xichudeni leswaku xi tinyiketela eka yena.—Gal. 6:7-9. w21.10 26 ¶8-9

Siku rin’wana, Yesu ni vadyondzisiwa vakwe a va karhele hileswi va heteke nkarhi wo leha va ri eku chumayeleni. Va lave ndhawu leyi a va ta koka moya eka yona kambe ntshungu wu va landze ni laha a va ri kona. Loko Yesu a wu vona, u wu twele vusiwana kutani a sungula ku wu dyondzisa “swilo swo tala.” Hikuva a a yi twisisa kahle ndlela leyi a wu titwa hayona. U vone ndlela leyi a wu xaniseka hayona kutani a a lava ku wu pfuna ni ku wu nyika ntshembo hi vumundzuku. Ninamuntlha vanhu vo tala a va na ntshembo hi vumundzuku. Va vonaka onge va tsakile kambe a swi tano. Va fana ni tinyimpfu leti lahlekeke naswona ti nga riki na murisi. Muapostola Pawulo u vule leswaku vanhu lava, a va tivi Xikwembu naswona a va na ntshembo. (Efe. 2:12) Loko hi ehleketa hi vanhu va le nsin’wini ya ka hina, rirhandzu ni ntwelavusiwana swi hi susumetela ku va chumayela. Ndlela leyinene leyi hi nga va pfunaka hayona, i ku kombela ku dyondza na vona Bibele. w21.07 5 ¶8

Munhu la tikukumuxaka wa tivona naswona a nga na mhaka ni vanhu van’wana. Munhu la nga ni mavondzo a ngo vondzoka swilo swa van’wana ntsena kambe u lava ni ku va tekela swona. Hakunene, mavondzo i muxaka wun’wana wa rivengo. Mikhuva ya ku tikukumuxa ni mavondzo yi nga fanisiwa ni mafurha ya xihahampfhuka lama thyakeke. Xi nga kota ku suka, kambe thyaka leri nga eka mafurha, ri nga pfala tiphayiphi kutani xi wa. Hilaha ku fanaka, munhu a nga tirhela Yehovha nkarhi wo leha. Kambe loko a tikukumuxa ni ku va ni mavondzo, u ta wa. (Swiv. 16:18) A nga ha tshika ku tirhela Yehovha naswona u ta tivavisa ni ku tlhela a vavisa van’wana. Hi nga hlula ku tikukumuxa loko hi xi tekela enhlokweni xitsundzuxo xa muapostola Pawulo lexi nge: “Mi nga endli nchumu hi ku kanetana kumbe hi ku tikurisa, kambe hi ku titsongahata mi teka van’wana va ri lava tlakukeke eka n’wina.”—Filp. 2:3. w21.07 15-16 ¶6-8

Van’wana va vona onge vukhongeri bya ntiyiso byi fanele byi kota ku hlamula swivutiso hinkwaswo hambi ku ri leswi Bibele yi nga swi hlamuliki hi ku kongoma. Xana sweswo swa twala? Xiya xikombiso xa muapostola Pawulo. U khutaze Vakrestekulobye leswaku va fanele va ‘kambisisa swilo hinkwaswo’ naswona a a pfumela ku a nga tivi swilo hinkwaswo. (1 Tes. 5:21) U te: “Hikuva hi ni vutivi lebyi nga hetisekangiki,” u tlhele a ku: “A hi voni kahle onge hiloko hi langute exivonini lexi endliweke hi nsimbhi.” (1 Kor. 13:9, 12) Pawulo a a nga tivi swilo hinkwaswo, swi tano hi hina. Kambe a a wu tiva ntiyiso mayelana ni xikongomelo xa Yehovha. Vutivi byakwe byi n’wi tiyisekise leswaku se u kume ntiyiso! Ndlela yin’we leyi nga tiyisaka ntshembo wa hina wa leswaku se hi kume ntiyiso, i ku pimanisa ndlela leyi Yesu a a gandzela hayona ni ndlela leyi Timbhoni ta Yehovha ti gandzelaka hayona namuntlha. w21.10 18-19 ¶2-4

Vamakwerhu lava dyuhaleke mi nga swi kota ku pfuna van’wana, swi nga ri na mhaka leswaku mi le ka ntirho wa nkarhi hinkwawo kumbe njhani. Njhani? Dyondza tindlela letintshwa to endla swilo, vana ni xikongomelo lexi u lavaka ku xi fikelela naswona u tirha hi matimba eka leswi u swi kotaka, ku nga ri eka leswi u tsandzekaka ku swi endla. Hosi Davhida a a swi lava hi mbilu yakwe hinkwayo ku akela Yehovha yindlu. Kambe loko Yehovha a n’wi byela leswaku ntirho lowu wu ta endliwa hi n’wana wakwe Solomoni loyi a ha ri muntshwa, Davhida u xi twisisile xiboho xexo kutani a seketela ntirho wo aka hi mbilu yakwe hinkwayo. (1 Tikr. 17:4; 22:5) A nga ti byelanga leswaku hi yena loyi a faneleke a endla ntirho lowu hikuva u ni vuswikoti byo aka ku tlula bya Solomoni loyi a a ri ‘ntsongo naswona a a nga ri na ntokoto.’ (1 Tikr. 29:1) Davhida a a swi tiva leswaku tempele a yi ta kota ku akiwa ntsena hi ku pfuniwa hi Yehovha, ku nga ri hi malembe kumbe ntokoto wa lava a va rhangela. Leswi va tekelelaka Davhida, vadyuhari va ya emahlweni va tirhela Yehovha hi matimba hambiloko mitirho leyi a va yi endla yi cinca. Nakambe va swi tiva leswaku Yehovha u ta katekisa vantshwa lava endlaka mitirho yoleyo. w21.09 9 ¶4; 10 ¶5, 8

Loko hi tivekela leswi hi lavaka ku swi fikelela entirhweni wa Yehovha, vutomi bya hina byi ta tsakisa byi tlhela byi va ni xikongomelo. Hambiswiritano, nchumu wa nkoka i ku tiva leswi hi lavaka ku swi fikelela hi ku ya hi vuswikoti ni swiyimo swa hina, ku nga ri ku ti ringanisa ni van’wana. A hi lavi ku tivekela leswi nga ta hi tsandza ku swi fikelela hikuva sweswo swi ta hi heta matimba. (Luka 14:28) Leswi u nga nandza wa Yehovha, u wa nkoka naswona a nga kona wo fana na wena. Yehovha a nga ku kokelanga eka yena hileswi u antswaka ku tlula vanhu van’wana. U ku hlawule hileswi a voneke mbilu ya wena kutani a swi vona leswaku wa titsongahata naswona u tiyimisele ku dyondza eka yena u tlhela u cinca mahanyelo. Tiyiseka leswaku wa tsaka loko u n’wi tirhela hi ku tshembeka. Ku tiyisela ni ku tshembeka ka wena i xikombiso xa leswaku u ni ‘mbilu leyinene.’ (Luka 8:15) Yana emahlweni u tirhela Yehovha hi ku tshembeka. Sweswo swi ta endla leswaku u va ni “xivangelo xo tibuma.”—Gal. 6:4. w21.07 24 ¶15; 25 ¶20.

Hi fanele hi lehisa mbilu loko ha ha rindzele leswaku ku tekiwa goza ro karhi eka loyi a endleke swo biha. Hi xikombiso, Loko vakulu va kuma leswaku ku na makwerhu loyi a endleke xidyoho lexikulu evandlheni, va khongelela “vutlhari lebyi humaka ehenhla” leswaku va kota ku twisisa xiyimo xexo kahle hilaha Yehovha a xi twisisaka hakona. (Yak. 3:17) Xikongomelo xa vona i ku n’wi pfuna a hundzuka kutani va ‘vuyisa mudyohi endleleni.’ (Yak. 5:19, 20) Nakambe va lava ku endla hinkwaswo leswi va nga swi kotaka leswaku va sirhelela vandlha ni ku chavelela lava twisiweke ku vava. (2 Kor. 1:3, 4) Loko vakulu va tamela milandzu ya swidyoho leswikulu, va fanele va rhanga va twisisa mhaka yoleyo kahle kambe sweswo swi nga ha teka nkarhi. Endzhaku va khongela ni ku nyika mudyohi switsundzuxo swa le Matsalweni naswona va lulamisa mudyohi ‘hi mpimo lowu ringaneke.’ (Yer. 30:11) Vakulu a va teki xiboho hi magugu. Loko vakulu va landzela nkongomiso wa Yehovha, vandlha hinkwaro ri ta vuyeriwa. w21.08 11 ¶12-13

Leswi a ku ri ni ndlala eIsrayele, Nawomi ni nuna wakwe swin’we ni vana va vona vambirhi va majaha va rhurhele eMowabu. Loko va ri kwalaho, nuna wa Nawomi u file. Vana vakwe vambirhi va majaha va teke vavasati kambe lexi twisaka ku vava, na vona va file. (Rhu. 1:3-5) Sweswo swi vangele Nawomi gome lerikulu. U hele matimba lerova a gimeta hi ku vula leswaku i Yehovha loyi a n’wi vangeleke makhombo. Xiya ndlela a ti phofuleke hayona, u te: “Yehovha u ndzi fularherile.” “Lowa Matimba Hinkwawo u ndzi tikisele vutomi.” U tlhele a ku: “I Yehovha Lowa Matimba Hinkwawo loyi a ndzi fularheleke, a ndzi vangela khombo.” (Rhu. 1:13, 20, 21) Yehovha wa swi tiva leswaku “ku tshikileriwa ku nga pengisa munhu wo tlhariha.” (Ekl. 7:7) U susumetele Rhuti leswaku ku va yena a pfunaka Nawomi ni ku n’wi kombisa rirhandzu. Hi ku swi rhandza, Rhuti u pfune n’wingi wakwe leswaku a tlhela a kuma ntsako ni ku vona rirhandzu ra Yehovha. w21.11 9 ¶9; 10 ¶10, 13

Leswi sweswi hi nga ni mitirho leyi hi yi endlaka entirhweni wa Yehovha, xana swi vula leswaku hi fanele hi tshama hi mavoko? Nikatsongo! Hi fanele hi va ni leswi hi navelaka ku swi fikelela entirhweni wa Yehovha leswaku hi kota ku ya emahlweni hi tirha hi matimba entirhweni wo chumayela ni ku pfuna vamakwerhu. Sweswo hi ta swi kota loko hi tiyimisela ku tirhela van’wana ematshan’weni ya hina vini. (Swiv. 11:2; Mit. 20:35) Xana ku ni leswi u navelaka ku swi fikelela entirhweni wa Yehovha? Kombela Yehovha a ku pfuna u vona leswi u nga kotaka ku swi fikelela entirhweni wakwe. (Swiv. 16:3) Xana u nga swi kota ku fikelela ku va phayona ra nkarhinyana, ra nkarhi hinkwawo, ku ya eBethele kumbe ku katseka eka ntirho wo aka? Kumbexana u nga dyondza ririmi rin’wana leswaku u ya chumayela mahungu lamanene endhawini yin’wana. w21.08 23 ¶14-15

Yehovha u teka rirhandzu ri ri ra nkoka ku tlula swilo hinkwaswo. (Hos. 6:6) Hi ku tirhisa muprofeta Mikiya, Xikwembu xi hi khutaza ku kombisa rirhandzu lerikulu leri katsaka ‘vululami, ku tshembeka ni ku titsongahata.’ (Mik. 6:8) Sweswo swi vula leswaku loko hi nga si kombisa rirhandzu lerikulu, hi fanele hi rhanga hi tiva leswi ri vulaka swona. I yini rirhandzu lerikulu? EBibeleni ya Matsalwa Yo Kwetsima Ya Misava Leyintshwa, xiga lexi nge “rirhandzu lerikulu” xi humelela kwalomu ka mikarhi ya 103. Xana rirhandzu lerikulu i yini? “Tinhlamuselo Ta Marito Ya Le Bibeleni” leti kumekaka eka Bibele ya hina, ti hlamusela rirhandzu lerikulu tanihi “rirhandzu leri nga ni ku tinyiketela ni ku tshembeka. Hakanyingi rito leri ri vula rirhandzu leri Xikwembu xi rhandzaka vanhu ha rona kambe ri tlhela ri vula rirhandzu leri vanhu va rhandzanaka ha rona.” Yehovha hi yena xikombiso lexinene xa rirhandzu lerikulu. A swi hlamarisi leswi Hosi Davhida a vuleke leswi: “Yehovha, rirhandzu ra wena ri fika ni le tilweni . . . Rirhandzu ra wena i ra nkoka swinene, Xikwembu xanga!” (Ps. 36:5, 7) Xana ha ri tlangela rirhandzu lerikulu ra Xikwembu hilaha Davhida a endleke hakona? w21.11 2 ¶1-2; 3 ¶4

Ndyangu wa Yehovha wu katsa Yesu loyi a nga “mativula ya ntumbuluko hinkwawo” ni tintsumi ta tsandzavahlayi. (Kol. 1:15; Ps. 103:20) Loko Yesu a ha ri laha misaveni, u vule leswaku vanhu hinkwavo vo tshembeka va fanele va teka Yehovha tanihi Tata wa vona. Loko a vulavula ni vadyondzisiwa vakwe, Yesu u vule leswaku Yehovha i “Tata wa mina loyi a nga Tata wa n’wina.” (Yoh. 20:17) Loko hi tinyiketela eka Yehovha ivi hi khuvuriwa, hi sungula ku va endyangwini wakwe lowu nga ni vamakwerhu lava nga ni rirhandzu. (Mar. 10:29, 30) Yehovha i Tatana loyi a nga ni rirhandzu. Yesu u lava hi teka Yehovha hi ndlela leyi a n’wi tekaka hayona ku nga mutswari loyi a nga ni rirhandzu loyi swi olovaka ku vulavula na yena, ku nga ri nghala leyi chavisaka. U sungule xikhongelo xexo hi marito lama nge: “Tata wa hina.” Yesu a a ta va a hi byele leswaku hi fanele hi vitana Yehovha hi ku, “Lowa Matimba Hinkwawo,” “Mutumbuluxi” kumbe “Hosi ya hilaha ku nga heriki,” ku nga leswi faneleke naswona swi kumekaka eMatsalweni. (Gen. 49:25; Esa. 40:28; 1 Tim. 1:17) Ku hambana ni sweswo, u hi byele leswaku hi fanele hi vitana Yehovha hi ku: “Tatana.” w21.09 20 ¶1, 3

Hosi Manase u swi be hi makatla switsundzuxo leswi Yehovha a n’wi nyikeke swona hi ku tirhisa vaprofeta Vakwe. Eku heteleleni, “hiloko Yehovha a xupula [Yuda] hi ku tirhisa tindhuna ta vuthu ra hosi ya Asiriya, ti khome Manase hi swiove ti n’wi boha hi tinketana timbirhi ta koporo ti n’wi yisa eBabilona.” Loko a ri ekhotsweni eBabilona, Manase u sungule ku ehleketa hi swiendlo swakwe. Hiloko a “tshamela ku tisola swinene eka Xikwembu xa vakokwa wakwe.” U endle ni swo tlula sweswo. U ‘kombele Yehovha Xikwembu xakwe leswaku a n’wi rivalela.’ Entiyisweni, Manase u ye ‘emahlweni a khongela eka Yena.’ (2 Tikr. 33:10-12) Hi ku famba ka nkarhi Yehovha u hlamule swikhongelo swa Manase. U swi vonile leswaku hakunene a a hundzukile hikwalaho ka swikhongelo swakwe. Yehovha u yingisele swikhongelo swakwe loko a kombela ku rivaleriwa naswona u tlhele a n’wi pfumelela ku va hosi. Manase u endle hinkwaswo leswi a nga swi kotaka ku kombisa leswaku u hundzukile. w21.10 4 ¶10-11

Prisila na Akhwila a va boheka ku rhurha endhawini leyi va yi toloveleke ivi va ya ekaya lerintshwa ni ku tlhela va sungula bindzu ra vona ra matende endhawini leyintshwa. Loko va ri ekaya ra vona lerintshwa eKorinto, Prisila na Akhwila va pfunete evandlheni leri a va ri eka rona ni ku tirha na muapostola Pawulo leswaku va tiyisa vamakwerhu. Hi ku famba ka nkarhi va rhurhele eka doroba rin’wana leri a ri ri ni xilaveko xa vachumayeri. (Mit. 18:18-21; Rhom. 16:3-5) Hakunene a va tshama va khomekile ni ku tiphina swinene hi vutomi! Vatekani va nga tekelela Prisila na Akhwila hi ku rhangisa mfumo ku sungula evuton’wini bya vona. Nkarhi lowunene wo tiva leswi vatekani va lavaka ku swi fikelela evuton’wini bya vona hiloko va nga se tekana. Loko va teka swiboho swo tirhela Yehovha ni ku tikarhatela ku swi fikelela, va ta tivonela hi ya vona ndlela leyi Yehovha a nga ta va pfuna hayona evuton’wini bya vona.—Ekl. 4:12. w21.11 17 ¶11-12

Swi le rivaleni leswaku hi fanele hi landzela xitsundzuxo xa Xikwembu xo yingisa vatswari va hina. Tsundzuka leswaku xitsundzuxo lexi kumekaka eka Levhitika 19:3 xo va munhu a xixima mana wakwe ni tata wakwe, xi kumeka endzhaku ka marito lama nge: “Mi fanele mi kwetsima hikuva mina Yehovha Xikwembu xa n’wina ndza kwetsima.” (Lev. 19:2) Loko hi ehleketisisa hi xileriso xa Yehovha xo yingisa vatswari va hina, hi nga ha tivutisa xivutiso lexi: ‘Xana ndza va yingisa vatswari va mina?’ Loko u vona onge a swi ku tikela ku va yingisa, lowu i nkarhi lowunene wo lulamisa xihoxo xexo. A wu nge swi koti ku tlhelela endzhaku u ya lulamisa swihoxo swa wena kambe u nga swi kota sweswi ku endla swo tala ni vatswari va wena. Kumbexana u nga ti xavela nkarhi wo bula na vona. Nakambe u nga ha va xavela swilo leswi va swi pfumalaka, u va pfuna va tiyisa vuxaka bya vona na Yehovha kumbe u va khutaza loko va hele matimba. Loko u endla tano, u ta va u yingisa xileriso lexi kumekaka eka Levhitika 19:3. w21.12 4-5 ¶10-12

Hosi Davhida u endle swidyoho leswikulu. Hi xikombiso, u endle vuoswi na Bati-Xeba naswona u dlaye ni nuna wakwe. (2 Sam. 11:2-4, 14, 15, 24) Switandzhaku leswi veke kona swi vavise ndyangu hinkwawo. (2 Sam. 12:10, 11) Nakambe siku rin’wana, Davhida u kombise ku nga n’wi tshembi Yehovha loko a hlayela vuthu ra masocha ya Israyele, ku nga leswi Yehovha a a nga n’wi lerisanga. Xana vuyelo byi ve byihi? Vaisrayele va kwalomu ka 70 000 va dlayiwe hi ntungu! (2 Sam. 24:1-4, 10-15.) Xana a wu ta avanyisa Davhida ivi u gimeta hi ku vula leswaku a nga faneriwi hi tintswalo ta Yehovha? Yehovha a nga endlanga tano. U langute ku tshembeka ka Davhida ni ku hundzuka kakwe loku sukaka embilwini. Sweswo hi swona leswi endleke Yehovha a rivalela Davhida. Yehovha a a swi tiva leswaku Davhida wa n’wi rhandza naswona u lava ku endla leswinene. Xana a wu swi tlangeli leswi Xikwembu xi langutaka leswinene eka hina?—1 Tih. 9:4; 1 Tikr. 29:10, 17. w21.12 19 ¶11-13

Yesu a a va kombisa ntwelavusiwana lava lamaleke. Tsundzuka mahungu lawa a ma rhumeleke Yohane Mukhuvuri, u te: ‘Lava a va fe mahlo se va vona, lava a va nga koti ku famba se va famba, lava a va ri ni nhlokonho va horile, lava a va fe tindleve se va twa ni vafi va pfuxiwa.’ Endzhaku ka loko ‘vanhu va vone leswi endlekeke na vona va dzunise Xikwembu.’ (Luka 7:20-22) Swa va tsakisa Vakreste loko va tekelela xikombiso xa Yesu xo va twela vusiwana lava lamaleke. Hikwalaho hi va kombisa musa, ha va anakanyela naswona hi va lehisela mbilu. Ha swi tiva leswaku Yehovha a nga hi nyikanga matimba yo endla masingita. Kambe hi ni nkateko wo twarisa mahungu lamanene eka vanhu hinkwavo ku katsa ni lava lamaleke leswaku eparadeyisini va ta tiphina hi ku va ni rihanyo lerinene ni ku tirhela Yehovha. (Luka 4:18) Mahungu lawa lamanene ma endla leswaku vanhu vo tala va dzunisa Xikwembu. w21.12 9 ¶5

Xiya leswaku Yakobo a tirhisa Matsalwa loko a dyondzisa. Hi ku tirhisa Rito ra Xikwembu, u pfune vayingiseri vakwe va vona ndlela leyi Yehovha a va katekisaka hayona vanhu lava tshamaka va tshembekile eka Yena, ku fana na Yobo. Yakobo a a hlamusela mhaka hi ririmi ro olova leri twisisekaka. Hi ndlela yoleyo, u yise ku dzuneka eka Yehovha. Leswi hi swi dyondzaka: U nga tateli marito naswona tirhisa Rito ra Xikwembu. Xikongomelo xa hina a hi ku bombisa vutivi lebyi hi nga na byona kambe i ku va komba vutivi bya Yehovha ni ndlela leyi a khathalaka hayona ha vona. (Rhom. 11:33) Hi nga endla tano hi ku seketela mhaka ya hina eMatsalweni. Hi xikombiso, hi nga papalata ku byela swichudeni swa hina swa Bibele swilo leswi a hi ta swi endla loko a hi ri exiyin’weni xa swona kambe a hi swi pfuneni hi ku tirhisa swikombiso swa le Bibeleni leswaku swi vona ndlela leyi Yehovha a titwaka hayona hi xiyimo xa swona. A swi nge titwi swi sindzisiwa ku tsakisa Yehovha kambe swi ta endla hi ku swi rhandza. w22.01 11 ¶9-10

Ndlela leyinene leyi Xikwembu xi lavaka hi va khoma hayona vanhu van’wana a swi vuli ku nga va vavisi ntsena. Ku rhandza munhukuloni hi ndlela leyi u tirhandzaka ha yona i swa nkoka eka Mukreste loyi a lavaka ku tsakisa Xikwembu. Xiya ndlela leyi Yesu a wu hlamuseleke hayona nkoka wo yingisa nawu lowu nga eka Levhitika 19:18. Mufarisi u tshame a vutisa Yesu a ku: “Xana hi wihi nawu lowukulu eka Nawu wa Muxe?” Yesu u n’wi byele leswaku “nawu lowukulu ni wo sungula eka hinkwayo,” i ku rhandza Yehovha hi timbilu ta hina hinkwato, hi vutomi bya hina hinkwabyo ni hi mianakanyo ya hina hinkwayo. Endzhaku u tshahe Levhitika 19:18, u te: “Wa vumbirhi, lowu fanaka na wona, hi lowu nge: ‘U fanele u rhandza warikwenu hi ndlela leyi u tirhandzaka ha yona.’” (Mat. 22:35-40) Ku ni tindlela to tala to kombisa van’wana leswaku ha va rhandza. Ndlela yin’wana i ku tirhisa leswi hi swi dyondzaka eka Levhitika 19:18. Yi ri: “U nga tshuki u rihisela kumbe u va ni xikhomela.” w21.12 10-11 ¶11-13

Yesu a khoma Petro hi voko kutani a n’wi ponisa. I swa nkoka ku tsundzuka leswaku Petro u swi kotile ku famba ehenhla ka mati hileswi mahlo yakwe a ya lo nwhii, eka Yesu. Kambe loko Petro a ku tlaa eka xidzedze, u sungule ku chava kutani a mbombomela. (Mat. 14:24-31) Hi nga dyondza swo tala eka xikombiso xa Petro. Loko Petro a huma exikepeni, a nga ehleketi leswaku u ta chava kutani a nwela. A a lava ku famba ehenhla ka mati kukondza a fika eka N’wini wakwe. Kambe u khomiwe hi rhumbyana hikwalaho ko languta xidzedze. Hambileswi hina namuntlha hi nga ta ka hi nga swi koti ku famba ehenhla ka mati kambe mitlhontlho yi lo vuya. Loko hi tshika ku tshemba Yehovha ni switshembiso swakwe, vuxaka bya hina na yena byi nga sungula ku mbombomela. Swi nga ri na mhaka leswaku hi langutana ni mitlhontlho ya njhani, a hi fanelanga hi tshika ku tshemba leswaku Yehovha u ta hi pfuna. w21.12 17-18 ¶6-7

Ku khongela, ku dyondza Bibele ni ku anakanyisisa i xiphemu xa vugandzeri bya hina. Loko hi khongela, hi va hi vulavula ni Tata wa hina wa le matilweni loyi a hi rhandzaka swinene. Loko hi dyondza Bibele, hi “ta va ni vutivi hi Xikwembu” lexi ku nga Xihlovo xa vutlhari hinkwabyo. (Swiv. 2:1-5) Loko hi anakanyisisa hi leswi hi swi dyondzaka hi vumunhu bya Yehovha, ntumbuluko ni swikongomelo swakwe swi endla hi tsaka hi mikateko leyi hi nga ta yi kuma. Leyi i ndlela leyinene yo tirhisa nkarhi wa wena. Kambe i yini lexi nga hi pfunaka loko hi ri ni nkarhi wutsongo? Hlawula ndhawu leyi nga lo tititi! Xiya xikombiso xa Yesu. Loko a nga se sungula ntirho wakwe wa laha misaveni, u hete masiku ya 40 a ri emananga. (Luka 4:1, 2) Loko a ri emananga wolawo lawa a ya lo tititi, Yesu a kota ku khongela ni ku anakanyisisa hileswi Tata wakwe a a lava a swi endla. Sweswo swi n’wi pfune leswaku a tshama a vambe ngoma eka ndzingo lowu a ta langutana na wona ku nga ri khale. w22.01 27-28 ¶7-8

Nkulu kumbe makwerhu un’wana la fanelekaka a nga hi byela leswi hi faneleke hi swi antswisa. Loko makwerhu a hi tshinya hi ku tirhisa Bibele swi kombisa leswaku wa hi rhandza, kutani hi fanele hi swi yingisa. Swi nga hi tikela ku amukela ndzayo loko makwerhu wo karhi a ta a ta hi tshinya. Hi nga ha khunguvanyeka. Hikwalahokayini? Hambileswi hi swi tivaka leswaku ha swi endla swihoxo, swi nga hi tikela ku amukela ndzayo loko hi kombiwa xihoxo xa hina. (Ekl. 7:9) Hi nga ha tiyimelela. Hi nga ha xopaxopa munhu loyi a hi nyikeke ndzayo kumbe ndlela leyi a hi tshinyeke hayona. Xo biha no tlurisa hi nga ha ku: ‘Wo va mani lerova a nga ndzi nyika ndzayo? Na yena wa swi endla swihoxo!’ Loko hi vona onge ndzayo yoleyo a yi hi faneli, hi nga yi ba hi makatla kumbe hi ya eka munhu loyi hi tivaka leswaku u ta fika a yima na hina. w22.02 8-9 ¶2-4

Xana hi ta langutana ni mitlhontlho emisaveni leyintshwa leyi nga ringaka ndlela leyi hi tshembaka Yehovha hayona? Tsundzuka leswi humeleleke Vaisrayele loko va ha ku tshunxiwa evuhlongeni bya le Egipta. Van’wana va sungule ku gungula hileswi a va tsundzuke switshongo leswi a va swi dya naswona a va yi langutela ehansi manna leyi Yehovha a a va nyika yona. (Tinhl. 11:4-6; 21:5) Xana swi nga va tano hi hina loko nhlomulo lowukulu wu fika? A hi swi tivi leswaku ntirho wo basisa misava ni ku yi endla paradeyisi endzhaku ka nyimpi wu ta va wu tale ku fikela kwihi. Kumbexana eku sunguleni ntirho wu ta va wu lo vuya naswona swi nga endleka swilo swi tika. Xana hi ta gungula hileswi Yehovha a hi nyikaka swona hi nkarhi wolowo? Ha tiyiseka hi leswi: Loko hi tlangela leswi Yehovha a hi nyikaka swona sweswi, swi ta hi olovela ku swi tlangela ni le nkarhini lowu taka. w22.02 7 ¶18-19

Eka vuprofeta lebyi nga eka Zakariya 8:23, xiga lexi nge “Muyuda” ni lexi nge “n’wina,” xi vulavula hi vanhu van’we, ku nga vahlawuriwa lava saleke. (Rhom. 2:28, 29) Kasi lexi nge, “vanhu va khume lava humaka eka tindzimi hinkwato ta matiko,” xi vula lava tinyimpfu tin’wana. Nakambe lexi nge “va ta khomelela,” xi vula ku va ta namarhela vahlawuriwa eka vugandzeri lebyi tengeke. Hilaha ku fanaka, vuprofeta lebyi nga eka Ezekiyele 37:15-19, 24, 25, byi hetiseke loko Yehovha a hlanganisa vahlawuriwa ni tinyimpfu letin’wana leswaku va tirhisana swin’we. Vuprofeta lebyi byi vula ku hlanganisiwa ka tinhonga timbirhi. Lava nga ni ntshembo wo hanya etilweni va fana ni nhonga “ya Yuda” (tinyimba leti tihosi ta Israyele a ti hlawuriwa eka tona), kasi lava nga ni ntshembo wo hanya laha misaveni va fana ni nhonga ya “Efrayimi.” Yehovha a a ta hlanganisa mitlawa leyimbirhi leswaku yi va “nhonga yin’we.” Leswi swi vula leswaku va tirha swin’we hi vun’we ehansi ka Hosi yin’we, ku nga Yesu Kreste.—Yoh. 10:16. w22.01 22 ¶9-10

Yesu u vulavule hi vanhu lava a va nyika swisiwana tinyiko kambe hi xikongomelo xo lava ku voniwa. Eka Yehovha sweswo a swi fana ni nyuku wa mbyana. (Mat. 6:2-4) Loko hi endlela vanhu swilo leswinene hi xikongomelo lexinene hi ta va vanhu lavanene. U nga ha tivutisa u ku: ‘Xana ndza va endlela van’wana swilo leswinene? Xana ndzi swi endla hi xikongomelo xihi?’ Yehovha a nga tshami hi mavoko naswona moya wakwe lowo kwetsima i matimba lama tirhaka. (Gen. 1:2) I swa nkoka ku teka goza. Hi xikombiso, mudyondzisiwa Yakobo u tsale a ku: “Ripfumelo leri nga riki na mitirho ri file.” (Yak. 2:26) Swi tano na hi vumunhu lebyin’wana lebyi moya lowo kwetsima wa Xikwembu wu hi pfunaka leswaku hi va na byona, loko hi nga byi kombisi swi ta fana ni loko hi nga ri na byona. Loko hi kombisa mihandzu leyi, hi kombisa leswaku moya wa Xikwembu wa tirha eka hina. w22.03 11-12 ¶14-16

Hambiloko hi tirhela Yehovha nkarhi hinkwawo ni ku endlela van’wana leswinene, ku ni nchumu wun’wana wa nkoka lowu muapostola Petro a hi khutaze ku wu endla. Loko a nga se hi khutaza ku va lava kwetsimaka, Petro u te: “Lunghekelani ntirho.” (1 Pet. 1:13) Xana ntirho wolowo wu katsa yini? Petro u vule leswaku Vakreste lava hlawuriweke ku ya hanya etilweni a va ta “ ‘chumayela etindhawini hinkwato hi mitirho yo hlamarisa’ ya Loyi a [va] vitaneke.” (1 Pet. 2:9) Kahlekahle, Vakreste hinkwavo namuntlha va ni nkateko wo endla ntirho lowu wa nkoka lowu tlulaka mitirho hinkwayo. Mayana nkateko wo tsakisa lowu hi nga na wona tanihi vanhu lava kwetsimaka, wa ku chumayela ni ku endla vadyondzisiwa! (Mar. 13:10) Loko hi tikarhatela ku endla leswi, hi kombisa ku hi rhandza Xikwembu ni wa rikwenu. Nakambe hi kombisa leswaku hi lava ku “kwetsima” eka swilo hinkwaswo leswi hi swi endlaka. w21.12 13 ¶18

Muapostola Pawulo a a languta leswinene eka vamakwavo. A a swi tiva leswaku loko munhu o endla xihoxo a swi vuli swona leswaku i munhu wo biha. A a rhandza vamakwavo naswona a a languta vumunhu bya vona lebyinene. Loko va tsandzeka ku endla leswinene, a a tibyela leswaku va swi lava ku endla leswinene kambe vo lava ku pfuniwa. Xiya ndlela leyi Pawulo a pfuneke vamakwerhu va xisati vambirhi va le vandlheni ra le Filipiya. (Filp. 4:1-3) Swi tikomba onge Efodiya na Sintika a va tlulane milenge leswi nga endla leswaku va nga ha chayisani. Pawulo a nga va holovelanga kumbe ku va xopaxopa kambe u langute swilo leswinene leswi a va swi endla. A va tshembekile naswona a va dume hi leswinene. Pawulo a a swi tiva leswaku Yehovha wa va rhandza. Leswi a a ri ni langutelo lerinene hi vona u va khutaze leswaku va lulamisa timhaka. Langutelo lerinene leri a a ri na rona hi van’wana ri n’wi pfune leswaku a tshama a tsakile ni ku va ni vanghana evandlheni rolero. w22.03 30 ¶16-18

Ku rhula ka Yehovha ka hi khongotela naswona ka hi phyuphyisa. Sweswo swi ve tano hi makwerhu wa xisati loyi a vuriwaka Luz. U ri: “Mikarhi yo tala ndzi karhatiwa hi xivundza. Mikarhi yin’wana, sweswo swi ndzi endla ndzi titwa onge Yehovha a nga ndzi rhandzi. Kambe loko swi va tano, ndzi namba ndzi byela Yehovha ndlela leyi ndzi titwaka hayona. Xikhongelo xi ndzi pfuna ndzi lawula ndlela leyi ndzi titwaka hayona.” Xikombiso xakwe xi hi pfuna ku vona leswaku hi nga kuma ku rhula loko hi khongela. (Filp. 4:6, 7) Ha swi tiva leswaku Yehovha na Yesu va ta hi seketela loko hi loveriwa. Hi khutaziwa ku va ni ntwelavusiwana loko hi chumayela ni ku dyondzisa hikuva Yehovha na Yesu Kreste va tano. Hikwalaho, ha chaveleleka ku tiva leswaku Yehovha ni N’wana wakwe va yi tiva ndlela leyi hi vumbiweke hayona naswona va lava ku hi pfuna ku tiyisela. Hi ri langutele hi mahlongati siku leri Yehovha a nga ta “sula mihloti hinkwayo ematihlweni ya [hina]”!—Nhlav. 21:4. w22.01 15 ¶7; 19 ¶19-20

Yesu u boxe tinyangwa timbirhi leti nga ni tindlela leti nga faniki, leyi yisaka eku “lovisiweni” ni leyi yisaka “evuton’wini.” (Mat. 7:14) A ku na ndlela ya vunharhu. Hi fanele ku hlawula leyi hi nga ta famba hi yona. Lexi i xiboho xa nkoka lexi hi faneleke hi xi endla hikuva i ndlela yin’we ntsena leyi yisaka evuton’wini lebyi nga heriki. Ndlela leyi yisaka eku “lovisiweni” yi ni vanhu vo tala hikuva swa olova ku famba eka yona. Xo biha no tlurisa, vo tala va famba hi ndlela leyi hileswi va landzelelaka ntshungu. Va tsandzeka ku vona leswaku loyi a va kucetelaka ku famba hi ndlela leyi i Sathana Diyavulosi naswona ndlela leyi yi yisa eku lovisiweni. (1 Kor. 6:9, 10; 1 Yoh. 5:19) Ku hambana ni ndlela leyi yisaka eku “lovisiweni,” ndlela leyin’wana yi “larile” naswona Yesu u vule leswaku a hi vangani lava nghenaka hi yona. Hikwalahokayini? Xiya leswaku Yesu u lemukise valandzeri vakwe leswaku va tivonela eka vaprofeta va mavunwa.—Mat. 7:15. w21.12 22-23 ¶3-5