Swikombo Swa Mikandziyiso Leyi Nga Eka Xibukwana Xa Nhlengeletano Ya Mahanyelo Ni Ntirho Wa Hina Wo Chumayela
© 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
JANUARY 5-11
LESWI HI SWI DYONDZAKA EBIBELENI | ESAYA 17-20
“Swi Ta Va Tano Eka Lava Hi Xanisaka”
“Mfumo Wa Mina A Hi Xiphemu Xa Misava Leyi”
16 Hakunene ku cinca loku va ku endleke i ka nkoka! Bibele yi fanisa tinxaka hinkwato ta vanhu ni lwandle leri yaka hala ni hala leri nga riki na ku rhula. (Esa. 17:12; 57:20, 21; Nhlav. 13:1) Loko timhaka ta tipolitiki ti pfilunganya vanhu, ti va hambanisa ni ku va susumetela eka swiendlo swa madzolonga, hina hi hlayisa ku rhula ka hina ni vun’we. Nakambe loko Yehovha a vona ku avana loku nga kona emisaveni, swi fanele swi n’wi tsakisa loko a vona vanhu vakwe va ri na vun’we.—Hlaya Sofaniya 3:17.
U Nga Katseki Eka Tipolitiki Ni Le Ka Tinyimpi eMisaveni Leyi Nga Riki Na Vun’we
4 Hi nga ha va hi tshama endhawini leyi vanhu va nga riki na mhaka loko hi nga katseki eka tipolitiki. Kambe leswi misava ya Sathana yi nga ekusuhi ni ku lovisiwa, swi ta ya swi tika swinene leswaku hi nga katseki eka tipolitiki. Namuntlha vanhu a va “[lavi] ntwanano hambi wu ri wihi,” va “[ome] tinhloko,” naswona va ta ya va nga ri na vun’we. (2 Tim. 3:3, 4) Van’wana va vamakwerhu se va khumbeka hikwalaho ka ku cinca ka tipolitiki hi xitshuketa ematikweni ya vona. Hi yona mhaka hi faneleke hi tilunghiselela sweswi leswaku hi nga katseki eka tipolitiki hambiloko swiyimo swi tika swinene. A hi kambisiseni swilo swa mune leswi hi nga swi endlaka leswaku hi tilunghiselela.
Xiboho Xa Yehovha eHenhla Ka Matiko
20 Vuyelo byi ta va byihi? Esaya u ri: “Nimadyambu, waswivo, ku ni ku chava ka xitshuketa. Ri nga si xa—a ka ha ri kona. Lexi i xiavelo xa lava va hi phangelaka, ni vuhlolotwana bya lava va hi hlaselaka.” (Esaya 17:14) Vo tala va hlasela vanhu va Yehovha, va va khoma hi tihanyi naswona a va va xiximi. Leswi va nga riki xiphemu xa vukhongeri lebyikulu lebyi nga kona emisaveni naswona va nga naveliki ku va xiphemu xa byona, Vakreste va ntiyiso va tekiwa va nga sirhelelekanga hi vaxopaxopi lava nga ni xihlawuhlawu ni vakaneti lava hisekaka ku tlula mpimo. Kambe vanhu va Xikwembu va tiyiseka leswaku ‘mixo’ lowu mahlomulo ma nga ta hela ha wona wu tshinela hi ku hatlisa.—2 Tesalonika 1:6-9; 1 Petro 5:6-11.
Endla Ndzavisiso
Tinhla-nkulu Ta Buku Ya Esaya—I
20:2-5—Xana hakunene Esaya u famba-fambe a nga ambalanga nchumu malembe manharhu? Kumbexana Esaya u hluvule nguvu ya yena ya le handle ntsena kutani a famba-famba a “ambale swo vevuka.”—1 Samuwele 19:24, nhlamuselo ya le hansi.
JANUARY 12-18
LESWI HI SWI DYONDZAKA EBIBELENI | ESAYA 21-23
Leswi Hi Nga Swi Dyondzaka Eka Ku Wa Ka Xebina
Ndzayo I Vumbhoni Bya Leswaku Xikwembu Xa Hi Rhandza
7 Leswaku hi vona nkoka wa ku tshinya, a hi kambisiseni xikombiso xa vanhu vambirhi lava Yehovha a va tshinyeke, ku nga Xebina loyi a hanyeke enkarhini wa ku fuma ka Hosi Hezekiya na Graham makwerhu un’wana wa le nkarhini wa hina. Leswi Xebina a ri mulanguteri loyi a “lawulaka yindlu” kumbexana eka yindlu ya Hezekiya, a nyikiwe vulawuri byo karhi. (Esa. 22:15) Lexi twisaka ku vava, hi leswi a sunguleke ku tikukumuxa ni ku tilavela ndhuma. U tlhele a tiendlela sirha ra xiyimo xa le henhla naswona a khandziya “makalichi ya ku vangama”!—Esa. 22:16-18.
8 Leswi Xebina a tilavela ndhuma, Xikwembu xi n’wi ‘hlongorile exikhundlheni xakwe’ kutani xi n’wi siva hi Eliyakimi. (Esa. 22:19-21) Sweswo swi endleke hi nkarhi lowu Senakeribi Hosi ya Asiriya a lava ku hlasela Yerusalema. Hi ku famba ka nkarhi, hosi yoleyo yi rhumele tindhuna ta yona leti tlakukeke eYerusalema swin’we ni vuthu lerikulu leswaku yi tshikilela Vayuda ni ku chavisa Hezekiya leswaku a ta tinyikela. (2 Tih. 18:17-25) Eliyakimi u rhumeriwe leswaku a ya vulavula ni tindhuna teto kambe a nga ri yexe. A ri ni van’wana vambirhi naswona un’wana eka vona a ku ri Xebina loyi se a ri matsalana. Xana leswi a swi kombisi swona leswaku Xebina a nga hlundzukanga kumbe ku va ni xikhomela kambe ematshan’weni ya sweswo, u titsongahatile a amukela xikhundlha xa le hansi ka lexi a ri na xona? Loko swi ri tano, hi nga dyondza yini eka rungula leri? A hi kambisiseni swilo swinharhu leswi hi nga swi dyondzaka.
9 Xo sungula, Xebina u lahlekeriwe hi xikhundlha xakwe. Xikombiso xakwe i xilemukiso xa leswaku “ku tinyungubyisa ku le kusuhi ni ku wa, ni moya lowu titlakusaka wu le kusuhi ni ku khunguvanyeka.” (Swiv. 16:18) Loko u ri ni malunghelo evandlheni kumbexana u ri munhu la tivekaka enhlengeletanweni, xana u ta tikarhatela ku tshama u titsongahatile? Xana u ta yisa ku dzuneka eka Yehovha hikwalaho ka nyiko yin’wana ni yin’wana leyi u nga na yona kumbe hikwalaho ka leswi u koteke ku swi fikelela? (1 Kor. 4:7) Muapostola Pawulo u tsale a ku: “Ndzi byela un’wana ni un’wana kwalaho exikarhi ka n’wina leswaku a nga tiehleketeleli ku tlula mpimo lowu a faneleke ku tiehleketelela ha wona; kambe a a ehlekete hi xikongomelo xo va ni mianakanyo leyi hlutekeke.”—Rhom. 12:3.
Ndzayo I Vumbhoni Bya Leswaku Xikwembu Xa Hi Rhandza
10 Xa vumbirhi, loko Yehovha a tshinya Xebina a kombisa leswaku wa ha ri na ntshembo wa leswaku u ta hundzuka. (Swiv. 3:11, 12) Yoleyo i dyondzo leyinene eka lava va lahlekeriweke hi malunghelo evandlheni ra Xikwembu namuntlha! Ematshan’weni yo khunguvanyeka ni ku va ni xikhomela, onge va nga ya emahlweni va tirhela Xikwembu hilaha va nga kotaka ha kona eka xiyimo lexi va nga eka xona naswona va languta ndzayo tanihi vumbhoni bya leswaku Yehovha wa va rhandza. Tsundzuka, Tata wa hina u ta hi katekisa loko hi titsongahata eka yena. (Hlaya 1 Petro 5:6, 7.) Ndlela ya rirhandzu leyi Xikwembu xi hi tshinyaka ha yona, i ndlela leyi xi hi vumbaka ha yona, hikwalaho onge hi nga fana ni vumba byo olova emavokweni ya xona.
Ndzayo I Vumbhoni Bya Leswaku Xikwembu Xa Hi Rhandza
11 Xa vunharhu, ndlela leyi Yehovha a khomeke Xebina ha yona yi dyondzisa lava nga ni vutihlamuleri byo nyikela ndzayo, vo tanihi vatswari ni vakulu evandlheni. Va nga dyondza yini? Hambileswi ndzayo ya Yehovha yi kombisaka leswaku wa xi venga xidyoho kambe yi tlhela yi kombisa leswaku wa khathala hi munhu la dyoheke. Loko u ri mutswari kumbe nkulu, xana u ta tekelela Yehovha hi ku venga leswo biha ni ku languta leswinene eka n’wana wa wena kumbe eka mugandzeri kulorhi loko u nyikela ndzayo?—Yuda 22, 23.
Endla Ndzavisiso
Tinhla-nkulu Ta Buku Ya Esaya—I
21:1—I ndhawu yihi leyi vuriwaka “mananga ya le lwandle”? Hambileswi tiko ra Babilona a ri nga kumeki ekusuhi ni lwandle, ri vitaniwe hi ndlela yoleyo. Xivangelo xa kona hileswi mati lama khapa-khapaka ya nambu wa Yufrata ni wa Tigri a ma tata ndhawu yoleyo kan’we hi lembe, ma vumba “lwandle” leri teleke hi mati.
JANUARY 19-25
LESWI HI SWI DYONDZAKA EBIBELENI | ESAYA 24-27
“Lexi I Xikwembu Xa Hina!”
“Vonani! Lexi I Xikwembu Xa Hina”
21 Xana u tshama u vona n’wana a komba vanghana tata wakwe kutani a vula hi ntsako ni hi ku tinyungubyisa lokukulu a ku, “Loyi i tatana”? Vagandzeri va Xikwembu va ni xivangelo lexi twalaka xo titwa hi ndlela leyi fanaka hi Yehovha. Bibele yi vulavula hi nkarhi lowu vanhu vo tshembeka va nga ta vula ha wona va ku: “Vonani! Lexi i Xikwembu xa hina.” (Esaya 25:8, 9) Loko u ya u byi twisisa kahle vumunhu bya Yehovha, u ta ya u swi vona leswaku u ni Tatana lonene ku tlula hinkwavo.
Leswi Hi Swi Dyondzaka Eka Singita Ra Yesu Ra Xinkwa
14 Loko Yesu a vulavula hi “xinkwa xa hina,” a a vulavula hi nkarhi lowu ku rhandza ka Xikwembu ku nga ta endleka “emisaveni, hilaha ku endlekaka hakona ematilweni.” (Mat. 6:9-11) I yini leswi u ehleketaka haswona loko u twa sweswo? Bibele yi vula leswaku Xikwembu xi nyike vanhu nyiko yo tiphina hi swakudya swo nandziha. Esaya 25:6-8 yi kombisa leswaku ku ta va ni swakudya swo tala leswinene leswi hi nga ta tiphina haswona loko ku fuma Mfumo wa Yehovha. Pisalema 72:16 yi ri: “Ku ta va ni ndzalo ya mavele emisaveni; ma ta va ma tele ni le henhla ka tintshava.” Xana u swi langutele emahlweni ku tirhisa man’wana ya mavele wolawo leswaku u sweka swakudya leswi u swi rhandzaka kumbe u ringeta tindlela letintshwa ta maswekelo? Ku engetela kwalaho, u nga ha tiphina hi ku dya mihandzu ya madiriva leyi u yi byaleke. (Esa. 65:21, 22) Vanhu hinkwavo va ta tiphina hi swilo leswi ku katsa na wena.
Rirhandzu Ra Yehovha Ra Hi Vuyerisa
11 Ehleketa ndlela leyi hi nga ta tiphina hayona eParadeyisini laha misaveni. A ku nge he vi na mavabyi kumbe rifu. (Esa. 25:8; 33:24) Yehovha u ta hi nyika swilo hinkwaswo leswinene. Hi ta tshama ni swiharhi, hi ta tiphina hi ku dyondza ku yimbelela ni ku tlanga swichayachayana. A hi kanakani leswaku enkarhini lowu taka ku ta va ni xilaveko xa vampfampfarhuti va tiyindlu, vaaki ni varimi. Hi ta byala ni ku khathalela masimu ya hina. Hi ta tlhela hi endla switirhisiwa swo tirha hiswona ni ku tiphina hi swakudya. (Esa. 35:1; 65:21) Hakunene hi ta tiphina hi vutomi enkarhini lowu taka.
12 Yehovha u nyikele hi N’wana wakwe hileswi a hi rhandzaka leswaku hi ta va ni vumundzuku lebyinene. Ku hanya hilaha ku nga heriki a hi norho, i nchumu wa xiviri lowu nga ta endleka ku nga ri khale. Hi ta tsaka swinene loko hi amukela lava nga ta pfuxiwa. (Mit. 24:15) Hi ta tsaka ku dyondza hi swilo swo tala leswi Yehovha a swi tumbuluxeke. (Ps. 104:24; Esa. 11:9) Kambe xa nkoka ku tlula hinkwaswo, hi ta tiphina hi ku gandzela Yehovha hi nga ri na xidyoho. Ha tiyiseka leswaku hinkwerhu a hi swi lavi ku lahlekeriwa hi mikateko leyi ya le nkarhini lowu taka hi ku va sweswi hi “tiphina hi xidyoho swa nkarhinyana.” (Hev. 11:25) Namuntlha a ku na nchumu lowu tlulaka mikateko leyi hi nga ta tiphina ha yona enkarhini lowu taka!
Endla Ndzavisiso
Mihloti Ya Wena I Ya Risima Eka Yehovha
18 Marito ya Yehovha ma n’wi chavelerile Hezekiya. Na hina ri nga hi chavelela Rito ra Xikwembu. EBibeleni Yehovha u endle leswaku ku tsariwa marito lama hi chavelelaka loko hi ri emaxangwini. (Rhom. 15:4) Loko Makwerhu wa xisati wa le Vupeladyambu bya Afrika a byeriwa leswaku u ni khensa, u rile ko tala. U ri: “Tsalwa leri ndzi chavelelaka swinene i Esaya 26:3. Hambileswi mikarhi yo tala hi nga kotiki ku lawula swiyimo swa hina, tsalwa leri ra ndzi tiyisekisa leswaku Yehovha u ta ndzi nyika ku rhula loku hi pfunaka hi tiyisela miringo.” Xana ku ni tsalwa leri ku chaveleleke loko u ri exiyin’weni xo tika swinene kumbexana hambi ku ri lexi endleke u heleriwa hi ntshembo?
JANUARY 26–FEBRUARY 1
LESWI HI SWI DYONDZAKA EBIBELENI | ESAYA 28-29
Xixima Yehovha Hi Nomu Ni Hi Mbilu Ya Wena
Esaya U Profeta Hi Ta ‘Xiendlo Lexi Nga Tolovelekangiki’ Xa Yehovha
23 Varhangeri va vukhongeri va tiko ra Yuda a va tivula lava nga ni vuxaka lebyinene ni Xikwembu kambe a va xi fularhela. A va dyondzisa mianakanyo ya vona leyi gombonyokeke ya leswinene ni leswo biha, va sasa swiendlo swa vona swo pfumala ripfumelo ni leswo homboloka ni ku endla vanhu va nga amukeleki eka Xikwembu. Hi ku tirhisa “nchumu wo hlamarisa”—‘xiendlo xakwe lexi nga tolovelekangiki’—Yehovha u ta endla leswaku va tihlamulela hikwalaho ka vukanganyisi bya vona. U ri: “Hikwalaho ka leswi vanhu lava va tshineleke hi nomu wa vona, naswona va ndzi vangamiseke hi milomu ya vona ntsena, nileswi mbilu ya vona va yi yiseke ekule na mina, ni ku ndzi chava ka vona ku hundzukaka xileriso xa munhu lexi dyondzisiwaka, hikokwalaho, hi mina Loyi a nga ta tlhela a endla swo hlamarisa eka vanhu lava, hilaha ku hlamarisaka ni hi nchumu wo hlamarisa; kutani vutlhari bya tintlhari ta vona byi ta hela, ni ku twisisa ka vanhu va vona vo tlhariha ku ta tumbela.” (Esaya 29:13, 14) Vutlhari ni ku twisisa ka tiko ra Yuda ku ta hela loko Yehovha a endla leswaku fambiselo hinkwaro ra tiko, ra vukhongeri lebyi gwineheke ri herisiwa hi Mfumo wa Misava wa Babilona. Nchumu lowu fanaka wu endlekile emikarhini ya ku tsariwa ka Bibele endzhaku ka loko varhangeri lava tivulaka vo tlhariha va Vayuda va hambukise tiko. Ku ta endleka leswi fanaka esikwini ra hina hi vukhongeri bya mavunwa.—Matewu 15:8, 9; Varhoma 11:8.
A Xi Kona Lexi Nga Tshikisaka Lavo Lulama Ku Tirhela Yehovha
7 Hi xivindzi, Yesu u paluxe vukanganyisi lebyi a byi endliwa hi vafundhisi va le nkarhini wakwe. Hi xikombiso, u paluxe vukanganyisi bya Vafarisi lava a va teka ku hlamba mavoko swi ri swa nkoka ku tlula ku hlayisa vatswari va vona. (Mat. 15:1-11) Loko vadyondzisiwa vakwe va twa sweswo, va hlamarile. Va n’wi vutise va ku: “Xana wa swi tiva leswaku Vafarisi va khunguvanyekile [loko va twa] leswi u nga swi vula?” Yesu u va hlamule a ku: “Ximilana lexi nga byariwangiki hi Tata wa mina wa le matilweni xi ta simuriwa. Va tshikeni. I vakongomisi lava feke matihlo. Kutani, loko munhu loyi a feke matihlo a kongomisa un’wana loyi a feke matihlo, havambirhi va ta wela emugodini.” (Mat. 15:12-14) Yesu a nga ku pfumelelanga ku hlundzuka ka vafundhisi va le nkarhini wakwe ku n’wi tshikisa ku vulavula ntiyiso.
Tshama U Ri Muendzi Wa Yehovha Hilaha Ku Nga Heriki!
8 Lava “vulavulaka ntiyiso embilwini [ya vona]” a va endli onge va yingisa loko va ri evanhwini kambe va tlula milawu ya Xikwembu loko va ri exihundleni. (Esa. 29:13) Va papalata ku kanganyisa. Munhu loyi a kanganyisaka a nga sungula ku tibyela leswaku mikarhi yin’wana milawu ya Yehovha a hi yinene. (Yak. 1:5-8) A nga hlawula ku nga n’wi yingisi Yehovha eka timhaka leti a vonaka ti nga vuli nchumu. Kutani loko swi vonaka onge a ku na nchumu xo biha xi endlekaka hileswi a nga yingisiki, a nga va ni xivindzi xo ya emahlweni a tlula milawu ya Xikwembu naswona hambiloko a ehleketa leswaku u gandzela Xikwembu, a xi n’wi amukeli. (Ekl. 8:11) Hambiswiritano, hina hi lava ku tshembeka eka swilo hinkwaswo.
Endla Ndzavisiso
it “Ariyele” ¶1; it “Ariyele” No. 3
Ariyele
(Ariyele) [Xitiko Xa Altari Ya Xikwembu kumbe Nghala Ya Xikwembu].
3. Vito ro hlamarisa leri kumekaka eka Esaya 29:1, 2, 7, leri vulaka Yerusalema. Yerusalema hi laha tempele ya Xikwembu a yi ri kona, laha a ku ri ni ndhawu leyi a ku vekiwe alitari ya magandzelo. Hikwalaho ka sweswo, muti lowu a wu vitaniwa xitiko xa altari ya Xikwembu. Muti lowu a wu fanele wu tlhela wu va ntsindza wa vugandzeri lebyi tengeke bya Yehovha. Hambiswiritano, rungula leri nga eka Esaya 29:1-4 ra chavisa hikuva ri profete hi ku lovisiwa ka muti wa Yerusalema hi Vababilona hi lembe ra 607 B.C.E., naswona a wu ta va “xitiko xa altari” hi ndlela leyi hambaneke: a ku ta va muti lowu khulukaka ngati, lowu pfurhaka ndzilo naswona wu taleke hi mintsumbu ya vanhu lava lovisiweke. Swivangelo swa makhombo lawa swi boxiwe eka tindzimana 9 ku ya eka 16. Hambiswiritano, Esaya 29:7, 8 yi vula leswaku matiko lawa a ma lava ku lovisa muti wa Yerusalema a ma nga ta swi kota ku fikelela xikongomelo xa wona.
FEBRUARY 2-8
LESWI HI SWI DYONDZAKA EBIBELENI | ESAYA 30-32
Kuma Vutumbelo eHansi Ka Timpapa Ta Yehovha
Yehovha I Vutumbelo Bya Hina
7 Loko Yehovha a ri vutumbelo bya hina, hi ta kuma nchavelelo eka marito lama nge: “U ta ku sirhelela hi timpapa takwe, u ta tumbela ehansi ka timpapa takwe. Ntiyiso wakwe wu ta va xitlhangu lexikulu ni khokholo.” (Pisalema 91:4) Xikwembu xa hi sirhelela, ku fana ni xinyenyana lexi hahaka ekusuhi ni vana va xona leswaku xi va sirhelela. (Esaya 31:5) ‘Xa hi sirhelela hi timpapa ta xona.’ Xinyenyana xi funengeta vana va xona hi timpapa, xi va sirhelela eka leswi nga ha va hlaselaka. Ku fana ni mavondlo, hi sirhelelekile ehansi ka timpapa ta Yehovha to fanekisela hikuva hi tumbele enhlengeletanweni ya yena ya Vukreste bya ntiyiso.—Rhuti 2:12; Pisalema 5:1, 11.
Yehovha U Ta Ku Pfuna Hi Mikarhi Yo Tika
13 Leswi hi faneleke hi swi endla. Papalata ku tihambanisa ni van’wana. Loko hi nga lavi munhu ekusuhi na hina, hi nga ha sungula ku ehleketa hi ndlela leyi hoxeke, hi anakanya ntsena hi hina vini ni swiphiqo swa hina. Ku ehleketa hi ndlela yoleyo swi nga khumba ni swiboho swa hina. (Swiv. 18:1) I ntiyiso leswaku hinkwerhu ha swi lava ku tikuma hi ri hexe, ngopfungopfu loko hi weriwe hi khombo. Hambiswiritano, loko hi tihambanisa ni vanhu nkarhi wo leha, hi nga ha bakanya vanhu lava Yehovha a va tirhisaka leswaku a hi seketela. Hambiloko swi tika, pfumela loko ndyangu, vanghana ni vakulu va ku pfuna. Va teke ku ri vanhu lava Yehovha a va tirhisaka leswaku a ku seketela.—Swiv. 17:17; Esa. 32:1, 2.
Xana Xikwembu “Xi [Ku] Nyika Matimba” Hi Ndlela Yihi?
19 U nga endla yini leswaku u va ni ntshembo lowu tiyeke? Hi xikombiso, loko ku ve u ni ntshembo wo hanya hilaha ku nga heriki laha misaveni, hlaya ni ku tlhela u anakanyisisa hi Matsalwa lama vulavulaka hi Paradeyisi. (Esa. 25:8; 32:16-18) Ehleketa ndlela leyi vutomi byi nga ta va hayona emisaveni leyintshwa. Tivone u hanya eka yona. Xana u vona vamani? U twa mimpfumawulo yihi? U titwa njhani? Leswaku u kuma nchumu wo anakanyisisa ha wona, languta swifaniso leswi kombisaka Paradeyisi eka mikandziyiso ya hina kumbe u hlalela tivhidiyo ta vuyimbeleri to fana ni leti nge, Tivone U Ri eParadeyisini, Kwala Nyongeni kumbe Tivone U Ri Kwalaho. Loko ntshembo wa hina wa ku hanya emisaveni leyintshwa wu ri wa xiviri eka hina, swiphiqo swa hina swi ta va swa ‘nkarhinyana naswona swi va switsongo.’ (2 Kor. 4:17) Yehovha u ta ku tiyisa hi ku tirhisa ntshembo lowu a ku nyikeke wona.
Endla Ndzavisiso
it “Xinkwa” ¶6
Xinkwa
Ndlela yo fanekisela. Rito “xinkwa” eBibeleni ri hlamuseriwa hi tindlela to tala to fanekisela. Hi xikombiso, Yoxuwa na Kalebe va byele Vaisrayele lava a va hlengeletanile leswaku Vakanana “i xinkwa xa [vona]” leswi a swi vula leswaku a va ta hluriwa hi ku olova naswona sweswo a swi ta tiyisa Israyele. (Tin 14:9) Xirilo lexikulu lexi valala va Xikwembu va veka na xona hi lexi boxiweke eka Pisalema 80:5 laha xi vulaka leswaku Murisi wa Israyele wa Yehovha: “U va dyise mihloti ku fana ni xinkwa.” Ku tlhela ku vulavuriwa hi Yehovha tanihi loyi a nyikaka “xinkwa ni ntshikilelo wu va mati eka n’wina,” leswi kombisaka leswaku minhlaselo leyi a va ta langutana na yona a yi ta va leyi tolovelekeke ku fana ni xinkwa ni mati.—Esa 30:20.
FEBRUARY 9-15
LESWI HI SWI DYONDZAKA EBIBELENI | ESAYA 33-35
“Hi Yena Loyi A Nga Ta Ku Tiyisa Hi Masiku”
Yehovha U Ta Ku Pfuna Hi Mikarhi Yo Tika
7 Lexi endlaka swi tika. Loko hi langutane ni swiyimo swo tika, ndlela leyi hi ehleketaka, hi titwaka ni ku endla swilo hayona a yi nge fani ni loko swilo swi famba kahle. Ku fana ni xikepe lexi yisiwaka hala ni hala hi magandlati, na hina hi nga yisiwa hala ni hala hi ndlela leyi hi titwaka hayona lerova hi nga ha tivi ta hina. Ana loyi hi buleke ha yena eku sunguleni, u vula leswaku a a titwa hi tindlela to hambanahambana endzhaku ka rifu ra Luis. U te: “Mikarhi yin’wana a ndzi titwa ndzi tshikilelekile ni ku tiputa vusiwana. A ndzi tlhela ndzi kwata hileswi a nga ha riki kona.” Ana a a titwa a ri ni xivundza ni ku tlhela a hlundzuka swinene loko a fanele a endla swiboho leswi Luis a a swi endla kahle. Mikarhi yin’wana a a titwa onge u le xikarhi ka lwandle leri nga ni xidzedze. Xana Yehovha u hi pfuna njhani loko hi tshikilelekile?
8 Leswi Yehovha a swi endlaka. U hi tshembisa leswaku u ta hi tiyisa. (Hlaya Esaya 33:6.) Loko ku va ni xidzedze elwandle, xikepe xi nga ha biwa hi magandlati lama nga ni khombo xi ya hala ni hala. Leswaku swi nga ndlengandlengisiwi hi magandlati, swikepe swo tala swi ni swipapila (fins) ematlhelo ka swona, leswi humesiwaka hi nkarhi wa swidzedze. Swipapila leswi swi endla leswaku xikepe xi nga ha ndlengandlengisiwi ngopfu naswona vakhandziyi va titwa va sirhelelekile kukondza va fika laha va yaka kona. Hambiswiritano, swipapila swo tala swi tirha kahle loko xikepe xi ri eku fambeni. Hilaha ku fanaka, Yehovha u ta hi tiyisa loko hi ya emahlweni hi n’wi tirhela hi ku tshembeka loko hi langutana ni miringo.
Tshama U Tsakile Hambiloko U Langutana Ni Miringo
10 Leswi u nga swi endlaka: Kombela vutlhari eka Yehovha. Leswaku hi kota ku tiyisela miringo hi tsakile, hi fanele hi khongela eka Yehovha hi n’wi kombela a hi pfuna hi teka swiboho leswinene. (Hlaya Yakobo 1:5.) Hi fanele hi endla yini loko hi vona onge Yehovha wa hlwela ku hlamula xikhongelo xa hina? Yakobo u vula leswaku hi fanele hi ya ‘emahlweni hi kombela’ eka Xikwembu. Yehovha a nga borheki loko hi tshamela ku kombela vutlhari eka yena naswona a nge hi kwateli. Loko hi khongela eka Tata wa hina wa le tilweni hi kombela vutlhari byo kota ku tiyisela miringo, u ta hi ‘nyika byona hi mbilu yo basa.’ (Ps. 25:12, 13) Wa yi vona miringo leyi hi langutanaka na yona, wa hi twela naswona u tiyimisele ku hi pfuna. Leswi hi swona leswi endlaka hi tsaka! Xana Yehovha u hi nyika vutlhari hi ndlela yihi?
11 Yehovha u hi nyika vutlhari hi ku tirhisa Rito ra yena. (Swiv. 2:6) Leswaku hi kuma vutlhari byebyo, hi fanele hi hlaya Rito ra Xikwembu ni mikandziyiso leyi yi hi pfunaka ku twisisa leswi Bibele yi swi dyondzisaka. A swi heleli kwalaho, hi fanele hi tlhela hi hanya hi vutlhari lebyi hi byi dyondzaka eRitweni ra Xikwembu. Yakobo u te: “Vanani vaendli va rito, mi nga vi vatwi ntsena.” (Yak. 1:22) Loko hi tirhisa switsundzuxo leswi Xikwembu xi hi nyikaka swona, hi ta va ni ku rhula, hi ta va lava anakanyelaka naswona hi ta va ni tintswalo. (Yak. 3:17) Leswi swi ta hi pfuna hi kota ku tiyisela miringo hi tsakile.
“Ku Hava Munhu La Tshamaka Kona La Nga Ta Ku: ‘Ndza Vabya’”
21 Kambe, vuprofeta bya Esaya bya hetiseka ni namuntlha. Vanhu va Yehovha namuntlha na vona va hanyisiwile hi tlhelo ra moya. Va ntshunxiwile eka tidyondzo ta mavunwa to tanihi ku nga fi ka moya-xiviri, Vunharhu-un’we ni ndzilo wa tihele. Va kuma nkongomiso hi tlhelo ra mahanyelo, lowu wu va ntshunxeke eka ku tikhoma ko biha naswona wu va pfuna leswaku va endla swiboho leswinene. Naswona hikwalaho ka gandzelo ra nkutsulo ra Yesu Kreste, va tengile emahlweni ka Xikwembu naswona va ni ripfalo leri baseke. (Vakolosa 1:13, 14; 1 Petro 2:24; 1 Yohane 4:10) Ku hanyisiwa loku ka moya ka vuyerisa hi tlhelo ra nyama. Hi xikombiso, ku papalata vuxaka bya rimbewu lebyi nga riki enawini ni ku papalata fole, swi sirhelela Vakreste eka mavabyi lama tluletiwaka hi vuxaka bya rimbewu ni le ka mixaka yin’wana ya vuvabyi bya khensa.—1 Vakorinto 6:18; 2 Vakorinto 7:1.
22 Ku tlula kwalaho, marito ya Esaya 33:24 ma ta hetiseka swinene endzhaku ka Armagedoni, emisaveni leyintshwa ya Xikwembu. Ehansi ka ku fuma ka Mfumo wa Vumesiya, vanhu va ta hanyisiwa enyameni ni le moyeni. (Nhlavutelo 21:3, 4) Endzhakunyana ka ku herisiwa ka mafambiselo ya swilo ya Sathana, masingita yo fana ni lawa Yesu a ma endleke loko a ha ri emisaveni, handle ko kanakana ma ta endleka emisaveni hinkwayo. Lava feke mahlo va ta vona, lava feke tindleve va ta twa, lava lamaleke va ta tlhela va swi kota ku famba kahle! (Esaya 35:5, 6) Leswi swi ta endla leswaku hinkwavo lava poneke nhlomulo lowukulu va hoxa xandla entirhweni lowukulu wa ku endla misava yi va paradeyisi.
Endla Ndzavisiso
Tshama U Ri Karhi U Famba ‘eNdleleni Yo Kwetsima’
8 Van’wana va nga ha ku, ‘sweswo swa hlamarisa kambe xana sweswo swi vula leswaku leswi humeleleke Vayuda enkarhini lowu hundzeke swi vula swo karhi eka hina namuntlha?’ Ina, hikuva hi ndlela yo karhi hi le ku fambeni ‘eNdleleni yo Kwetsima.’ Swi nga ri na mhaka leswaku hi lava hlawuriweke kumbe va “tinyimpfu tin’wana” hi fanele hi ya emahlweni hi famba ‘eNdleleni yo Kwetsima’ leswaku hi tshama hi ri karhi hi gandzela Yehovha sweswi ni le nkarhini lowu taka loko Mfumo wa Xikwembu wu tisa mikateko laha misaveni. (Yoh. 10:16) Ku sukela hi 1919 C.E., vanhu va timiliyoni va humile eBabilona Lonkulu, ku nga mfumo wa misava hinkwayo wa vukhongeri bya mavunwa ivi va sungula ku famba endleleni leyi yo fanekisela. A swi kanakanisi leswaku u un’wana wa vona. Hambileswi ndlela leyi yi pfuriweke emalembeni ya kwalomu ka 100 lama hundzeke, ntirho wo lunghiselela ndlela yoleyo leyikulu wu sungule khale swinene.
FEBRUARY 16-22
LESWI HI SWI DYONDZAKA EBIBELENI | ESAYA 36-37
“U Nga Chavisiwi Hi Marito Lawa U Nga Ma Twa”
it “Hezekiya” No. 1 ¶14
Hezekiya
Ku tsandzeka Ka Senakeribi eYerusalema. Leswaku a hetisisa marito lama a ma byeleke Hezekiya, Senakeribi a tiyimisele ku hlasela Yerusalema. Loko Senakeribi ni masocha yakwe va rhendzele muti wa Lakixi lowu a wu ri ni makhumbi lamakulu swinene, u rhumele xiphemu xa vuthu rakwe swin’we ni ntlawa wa tindhuna ta masocha va ya lerisa muti wa Yerusalema leswaku wu tinyikela eka vona. Muvulavuleri wa ntlawa lowu a ku ri Rabuxake (leri a ku nga ri vito ra yena kambe a ku ri xithopo xa le vusocheni), loyi a a vulavula Xiheveru hi ndlela yo khuluka. Hi rito leri tlakuke u fike a rhukana Hezekiya ni ku tlhontlha Yehovha, hi ku vula leswaku Yehovha a nge wu ponisi muti wa Yerusalema ku fana ni leswi swikwembu swa matiko lawa Senakeribi a ma hluleke swi tsandzekeke hakona ku ponisa matiko lawa a ma swi gandzela eka hosi ya Asiriya.—2Th 18:13-35; 2Tk 32:9-15; Esa 36:2-20.
Hosi Ya Vuyeriwa Hikwalaho Ka Ripfumelo Ra Yona
10 Endzhaku Rabuxake u tsundzuxe Vayuda leswaku hi tlhelo ra nyimpi va le ndzhaku ngopfu. U vule marito lawa ya ku tikurisa: “Ndzi ku nyika tihanci ta 2 000 ku vona loko u ta swi kota ku kuma vanhu lava nga ta ti gada.” (Esaya 36:8) Kambe, xana a swi ri na mhaka leswaku tihanci leti leteriweke ta tiko ra Yuda ti tele kumbe a ti talanga? E-e, hikuva ku ponisiwa ka tiko ra Yuda a ku nga titsheganga hi matimba ya nyimpi. Swivuriso 21:31 yi hlamusela timhaka hi ndlela leyi: “Hanci i nchumu lowu lunghiseleriweke siku ra nyimpi, kambe ku ponisa i ka Yehovha.” Kutani, Rabuxake u vule leswaku Yehovha a a katekisa Vaasiriya, ku nga ri Vayuda. Handle ka sweswo, u vule leswaku Vaasiriya a va ta va va nga swi kotanga ku nghena hi ndlela yoleyo etikweni ra Yuda.—Esaya 36:9, 10.
Hosi Ya Vuyeriwa Hikwalaho Ka Ripfumelo Ra Yona
13 Eka marito lawa a hlaselaka ha wona, Rabuxake u vule marito man’wana yo tlhava. U tsundzuxe Vayuda leswaku va nga n’wi kholwi Hezekiya loko o vula a ku: “Yehovha u ta hi kutsula.” Rabuxake u tsundzuxe Vayuda leswaku swikwembu swa Samariya a swi swi kotanga ku sivela tinyimba ta khume leswaku ti hluriwa hi Vaasiriya. Naswona ku vuriwa yini hi swikwembu swa matiko man’wana lawa Asiriya ri ma hluleke? U te: “Xana swi kwihi swikwembu swa Hamati na Aripadi? Xana swi kwihi swikwembu swa Sefaravhayimi? Xana swi n’wi kutsurile Samariya evokweni ra mina?”—Esaya 36:18-20.
14 Ina, Rabuxake, la nga mugandzeri wa swikwembu swa mavunwa, a a nga swi twisisi leswaku ku ni ku hambana lokukulu exikarhi ka tiko ra Samariya na Yerusalema leri nga ehansi ka Hezekiya. Swikwembu swa mavunwa swa Samariya a swi nga ri na matimba ya ku ponisa mfumo wa tinyimba ta khume. (2 Tihosi 17:7, 17, 18) Hi hala tlhelo, muti wa Yerusalema lowu nga ehansi ka Hezekiya a wu fularhele swikwembu swa mavunwa naswona wu tlhele wu ya tirhela Yehovha. Hambiswiritano, vayimeri vanharhu va tiko ra Yuda a va ringetanga ku hlamusela Rabuxake mhaka leyi. “Va miyela va nga n’wi hlamuli nchumu, hikuva xileriso xa hosi a xi ku: ‘Mi nga n’wi hlamuli.’” (Esaya 36:21) Eliyakimi, Xebina na Yowa va tlhelele eka Hezekiya kutani va n’wi vikela ximfumo marito ya Rabuxake.—Esaya 36:22.
Endla Ndzavisiso
it “Tomu” ¶4
Tomu
Yehovha u byele Hosi Senakeribi wa Asiriya a ku: “Ndzi ta veka xiove xa mina enhompfini ya wena ni tomu ra mina emilon’wini ya wena, ndzi ta ku rhangela ndzi ku tlherisela endzhaku hi ndlela leyi u nga ta ha yona.” (2Th 19:28; Esa 37:29) Hikwalaho ka voko ra Yehovha, Senakeribi u boheke ku suka Yerusalema a tlhelela eNinivha, laha vana vakwe va majaha va nga fika va n’wi dlaya. (2Th 19:32-37; Esa 37:33-38) Ku va Yehovha a veka matomu emilon’wini ya valala vakwe, swi kombisa leswaku u na vulawuri eka vona ku fana ni loko swiharhi leswi vekiweke matomu swi lawuriwa hi valawuri va swona.—Esa 30:28.
FEBRUARY 23–MARCH 1
LESWI HI SWI DYONDZAKA EBIBELENI | ESAYA 38-40
“U Ta Risa Ntlhambi Wakwe Ku Fana Ni Murisi”
Leswi Bibele Yi Hi Dyondzisaka Swona Hi Mutsari Wa Yona
3 Hlaya Esaya 40:8. Rito ra Xikwembu ri kongomise vanhu vo tshembeka hi ndlela leyinene emalembeni ya magidi lama hundzeke. Sweswo swi endleke njhani? Phela, Matsalwa yo sungula a ma tsariwe khale etibukwini leti onhakaka naswona tibuku toleto a ta ha ri kona namuntlha. Kambe Yehovha u endle leswaku vanhu va endla tikopi ta matsalwa wolawo yo kwetsima. Hambileswi vamatsalana lava a vo va vanhu lava velekiweke na xidyoho, a va endla ntirho wa vona hi vukheta swinene. Hi xikombiso, xidyondzeki xin’wana xi tsale leswi hi Matsalwa ya Xiheveru: “Hi nga vula hi nga tipfinyingi leswaku a ku na tibuku tin’wana ta khale swinene leti hundzuluxeriweke kahle swinene hi ndlela leyi.” Hambileswi ku hundzeke nkarhi wo leha naswona a ku tirhisiwa swilo leswi onhakaka ku katsa ni swihoxo swa vakopi, hi nga tiyiseka leswaku marito lama hi ma hlayaka eBibeleni ya hina namuntlha ya huma eka Mutsari wa yona, ku nga Yehovha.
4 Yehovha i Xihlovo xa “nyiko yin’wana ni yin’wana leyinene ni nyiko yin’wana ni yin’wana leyi hetisekeke.” (Yak. 1:17) Bibele i yin’wana ya tinyiko ta nkoka leyi Yehovha a hi nyikeke yona. Nyiko yi hi byela swo karhi hi munyiki, ndlela leyi a hi tivaka hayona ni leswi hi swi lavaka. Swi tano na hi Munyiki wa Bibele. Loko hi kambisisa nyiko leyi, hi dyondza swo tala hi Yehovha. Hi dyondza hi ndlela leyi Yehovha a hi tivaka hayona ni leswi hi swi lavaka. Eka nhlokomhaka leyi, hi ta bula hi ndlela leyi Bibele yi kombisaka swilo swinharhu leswi hlamuselaka vumunhu bya Yehovha ku nga vutlhari, vululami ni rirhandzu rakwe. A hi rhangeni hi kambisisa tindlela leti Bibele yi kombisaka vutlhari bya Xikwembu ha tona.
Matimba Ya Ku Sirhelela—‘Xikwembu I Vutumbelo Bya Hina’
7 Leswi Yehovha a tifanisaka ni murisi, wa hi tiyisekisa leswaku wa swi navela hi mbilu hinkwayo ku hi sirhelela. (Ezekiyele 34:11-16) Tsundzuka nhlamuselo ya Yehovha leyi kumekaka eka Esaya 40:11, leyi ku buriweke ha yona eka Ndzima 2 ya buku leyi: “U ta risa ntlhambi wakwe ku fana ni murisi. U ta hlengeleta swinyimpfana hi voko rakwe, u ta swi veka exifuveni xakwe.” Xana swi tise ku yini leswaku xinyimpfana xi kumeka “exifuveni” xa murisi—engubyeni ya yena ya le handle? Xinyimpfana xi nga ha ya eka murisi, xi fika xi tlanga-tlanga enengeni wakwe. Hambiswiritano, i murisi loyi a faneleke a korhama, a tlakula xinyimpfana kutani a xi vukarha exifuveni. Mawaku xikombiso lexinene xa ku tiyimisela ka Murisi wa hina Lonkulu ku hi sirhelela!
“Loyi A Karhaleke U N’wi Nyika Matimba”
4 Hlaya Esaya 40:26. A ku na munhu la nga tshama a kota ku hlaya tinyeleti hinkwato leti nga kona evuakweni. Van’wasayense va tshemba leswaku xirimela xa hina xa Milky Way xi ni tinyeleti ta kwalomu ka 400 wa tibiliyoni. Hambiswiritano, Yehovha u thye yin’wana ni yin’wana ya tona vito. Hi dyondza yini? Leswi Yehovha a khathalaka na hi ntumbuluko, a swi kanakanisi leswaku wa khathala swinene hi wena, hileswi u n’wi tirhelaka, ku nga ri hi leswi u bohekaka kambe hileswi u n’wi rhandzaka! (Ps. 19:1, 3, 14) Tata wa hina wa rirhandzu u tiva hinkwaswo hi wena. “Hambi ku ri misisi ya tinhloko ta n’wina yi hlayiwile hinkwayo.” (Mat. 10:30) Nakambe mupisalema u hi tiyisekise a ku: “Yehovha wa ma lemuka masiku ya lava pfumalaka xihoxo.” (Ps. 37:18) Entiyisweni, wa ma vona maxangu lawa hi langutanaka na wona naswona u ta hi nyika matimba leswaku hi kota ku tiyisela.
5 Hlaya Esaya 40:28. Matimba hinkwawo ma huma eka Yehovha. Hi xikombiso, anakanya hi matimba lawa Xikwembu xi endlaka leswaku dyambu ri va na wona. Mutsari wa swa sayense, David Bodanis u te: “Matimba lawa dyambu ri ma humesaka hi sekoni, ma nga ringana ni ku buluka ka tibomo ta [athomo ta tibiliyoni].” Mulavisisi un’wana u vule leswaku, sweswi dyambu “ri humesa . . . gezi ro tala hi sekoni leri nga endlaka leswaku vanhu hinkwavo va kuma gezi ku ringana malembe ya 200 000”! Xana u kona la kanakanaka leswaku Muendli wa dyambu a nga hi nyika matimba lawa hi ma lavaka leswaku hi ta kota ku tiyisela swiphiqo swa hina?
6 Hlaya Esaya 40:29. Ku tirhela Yehovha swi tisa ntsako lowukulu. Yesu u byele vadyondzisiwa vakwe a ku: “Tlhandlekani joko ra mina ehenhla ka n’wina.” U tlhele a ku: “Mi ta kumela mimoya-xiviri ya n’wina ku phyuphya. Hikuva joko ra mina ra olova ni ndzhwalo wa mina wa vevuka.” (Mat. 11:28-30) Hakunene marito wolawo i ntiyiso! Mikarhi yin’wana hi nga titwa hi karhele loko hi ya eminhlanganweni kumbe ensin’wini. Kambe, xana hi titwa njhani loko hi vuya? Hi titwa hi phyuphyile naswona hi lunghekele ku tiyisela swiphiqo swa vutomi. Hakunene joko ra Yesu ra olova!
Endla Ndzavisiso
“Chavelelani Vanhu Va Mina”
7 Vuprofeta lebyi a byi hetisekanga ntsena loko va tlheriseriwa eka rikwavo hi lembe ra vutsevu B.C.E. loko Yesu a nga si ta laha misaveni. Ku tlhele ku hetiseka vuprofeta byin’wana loko Yesu a ri laha misaveni. Yohane Lowo Khuvula a a ri rito ra loyi a “huwelelaka emananga,” a hetisisa Esaya 40:3. (Luka 3:1-6) Loko a huhuteriwile, Yohane u tirhise marito ya Esaya eka yena n’wini. (Yohane 1:19-23) Ku sukela hi 29 C.E., Yohane u sungule ku lunghiselela ndlela ya Yesu Kreste. Ku huwelela ka Yohane ka ha ri ni nkarhi, ku endle leswaku vanhu va langutela Mesiya la tshembisiweke leswaku na vona va ta kota ku n’wi yingisa, va n’wi landzela. (Luka 1:13-17, 76) Hi ku tirhisa Yesu, Yehovha a a ta yisa lava hundzukaka entshunxekweni lowu wu nga tisiwaka hi Mfumo wa Xikwembu ntsena—ku ntshunxeka eku bohiweni hi xidyoho ni rifu. (Yohane 1:29; 8:32) Marito ya Esaya ma hetiseke hi ndlela yin’wana leyikulu eku kutsuriweni ka masalela ya Israyele wo fanekisela eka Babilona Lonkulu hi 1919 kutani ma tlheriseriwa evugandzerini lebyi tengeke.