Vuhaxi Bya Mahungu Bya Le Russia Byi Bumabumela Timbhoni Ta Yehovha
MIAKO ya rhavi ra Timbhoni ta Yehovha eRussia yi nyiketeriwe hi June 21, 1997. Miako leyi yi katsa miako ya nkombo yo tshama eka yona, Holo leyikulu ya Mfumo, kamara ro dyela eka rona ni muako lowukulu wa tihofisi ni vuhlayiselo bya nhundzu. Yi akiwe endhawini leyi nga kwalomu ka 40 wa tikhilomitara hi tlhelo ra n’walungu vupela-dyambu bya St. Petersburg, eximutanini xa Solnechnoye.
Ku nyiketeriwa ka yona ku hangalasiwe ngopfu hi vateki va mahungu lava a va rhambiwile eka nhlengeletano leyi. Un’wana wa vona u tsarile eka Literaturnaya gazeta, ku nga magazini wa le Moscow, lowu hangalasiwaka ku tlula kotara ya miliyoni: “Nchumu wo sungula lowu tsakisaka munhu loko a yi vona, I ndlela leyi wu akiweke ha yona!”—Vona swifaniso leswi nga eka matluka 16 na 17.
Mutsari, Sergey Sergiyenko, wa hlamusela: “Swilo hinkwaswo leswi nga laha swi endliwe hi vapfumeri hi mavoko ya vona: Ntirho wo aka wu endliwe ngopfu hi vanhu lava humaka eFinland, Sweden, Denmark, Norway ni le Jarimani. Magondzo yo endliwa hi switina lama baseke; timbala leti nga ni byanyi; lebyi tsemetiwaka kahle, miako leyi nga ni malwangu yo saseka, mafasitere lamakulu, timbati ta tinghilazi—lowu hi wona ntsindza wa vulawuri bya muganga wa nhlengeletano ya vukhongeri ya Timbhoni ta Yehovha laha Russia.”
Vateki va mahungu lava sukaka eMoscow, leyi nga kwalomu ka 650 wa tikhilomitara edzonga-vuxa bya rhavi leri, a va rhambiwile eku nyiketeriweni ka rona naswona a va lunghiseleriwe ni xofamba. Va valangisiwe tindhawu ta miako, kutani endzhaku ka sweswo ku ve ni nkarhi wa swivutiso ni tinhlamulo naswona hi nkarhi lowu fanaka a ku phameriwa swakudya swo miyeta nyoka. Nkul. Sergiyenko u tsarile hi ku ya hi mavonele yakwe:
“Timbhoni, tanihi laha hi ntolovelo ti vitaniwaka hakona, ta titsongahata naswona a ti na manyunyu . . . Ku engetela xivulavulelo xa Xirhaxiya, ‘Timbhoni ti tshama e[kaya ra tona] onge hi loko ti vukarhiwe hi Yehovha.’ . . . Minkarhi hinkwayo ti ni musa eka vanhu hinkwavo, hambiswiritano, Timbhoni ti rhandza ngopfu lava nga vamakwerhu eka tona.”
Xihloko lexi tsariweke hi S. Dmitriyev, lexi a xi ri eka Moskovskaya Pravda, leyi siku na siku ku hangalasiwaka tikopi ta yona ta kwalomu ka 400,000. Eka xihloko xa yena lexi nge “U Nga Tiakela Ndhawu Ya Wena N’wini Hi Mavoko Ya Wena N’wini,” mutsari wa hlamusela:
“Endzhaku ka loko nhlengeletano leyi ya vukhongeri ya Timbhoni yi pfumeleriwe ximfumo ku va kona eRussia [hi 1991], a hi tivutisa malunghana ni ku akiwa ka yindlu-nkulu ya tona. A va lava ndhawu ekusuhi na Moscow loko hi xitshuketa ku twakale xiviko xa leswaku ndhawu leyi a yi ri khale ka kampa ya vantshwa ekusuhi na St. Pete[rsburg] ya xavisiwa. Ndhawu leyi va yi xavile naswona va sungule ku aka. . . .
“Eka lembe ni hafu leri hundzeke, hi January 1, 1996, ndhawu leyi nga exikarhi ka ximutana xa Solnechnoye yi ve rhavi ra ximfumo ra nhlengeletano leyi ya vukhongeri. Exikarhi ka June, ntlawa wa vateki va mahungu va le Moscow, wu swi kotile ku heta nkarhi eSt. Pete[rsburg], leswaku wu ta ringeta ku tshubula leswaku, I vamani Timbhoni leti ta Yehovha?”
Xana hi yihi nhlamulo ya Nkul. Dmitriyev? “I vanhu lava fanaka ni vanhu van’wana.” Hambiswiritano, va hambanile ni vanhu van’wana, tanihi laha a vuleke hakona eku heteleleni ka xihloko xa yena: “Ku ni ku rhula exikarhi ka vona, i ku rhula ntsena loku nga kona. Xana i norho? Ina. Kambe ku kona.”
Muteki un’wana wa mahungu wa le Moscow, Maksim Yerofeyev, u tsalele Sobesednik, ku nga phepha-hungu leri ku hangalasiwaka tikopi ta rona leti tlulaka 300 000, u te: “Ntirhisano lowu nga eximutanini lexi wu sekeriwe eka nsinya wa nawu lowu landzelaka: Ku hava ni un’we la sindzisiwaka ku tirha, hambiswiritano munhu un’wana ni un’wana wa tirha.”
Endzhaku ka loko a vulavule hi kamara leri ku tshamaka muungameri wa Komiti ya Rhavi, ku nga Vasily Kalin, Nkul. Yerofeyev u te: “Ntlawa wa vateki va hina va mahungu lava a va nga enerisekangi wu lave ku endzela makamara man’wana lama tsakeriweke hi wona. Vukulu ni ku sasekisiwa ka makamara laman’wana ya muako entiyisweni a ma nga hambananga ni ku sasekisiwa loku nga ekamareni ra Vasily Kalin.”
Muteki un’wana wa mahungu, Anastasiya Nemets, u tsale xihloko lexi nge “Ku Va Ni Ku Rhula Ka Munhu Hi Xiyexe.” Nhloko-mhaka-rhavi ya xihloko lexi nga eka Vechernyaya Moskva a yi ku “Leswi Hi Swona Leswi Vanhu Va Swi Dyondzaka eXimutanini Lexi Hlamarisaka Lexi Nga Ehandle Ka St. Pete[rsburg].”
Loko a hlamusela hi ndhawu ni ku languteka ka miako ya rhavi leri, u tsarile: “Ndhawu hinkwayo, ku ni makhwati ni byanyi bya rihlaza. Songa-nkulu wa Finland a wu le kule. Endhawini leyi ku ni miako leyi akiweke hi maakelo ya le Yuropa, mapatu lama kukuriweke ma basa lama lunghisiweke ematlhelo hi switina ni tindhawu leti nga ni swiluva swo saseka.
“Tifeme ta mabindzu ti aka miako yo tano ti akela ‘Marhaxiya lama nga swigwili.’ Hambiswiritano, vanhu lava nga riki na swona swilo leswi vonakaka va tshama eximutanini lexi . . . Va tshama hi ku rhula, naswona lexi nga xa nkoka ngopfu, va hanya tanihi vanghana. Endhawini leyi ku ni vanhu va kwalomu ka 350, lava humaka etinhleni ta mune ta misava; munhu a nga twa tindzimi to hambana-hambana leti vulavuriwaka laha—ku sukela eka Xipaniya ni Xiputukezi, Xifinnish ni Xiswedish.
“Entiyisweni, ndhawu leyi i vuako lebyi nga ni nsirhelelo: Ximutana lexi xi ni tindhawu ta vumaki ni to lunghisela nhundzu eka tona, hi kona laha swi kotekaka kona ku lulamisa xin’wana ni xin’wana lexi laviwaka hi ndyangu lowu vulavulaka tindzimi to hambana-hambana; va ni tliliniki ya vona vini.”
I ntiyiso, ku nyiketeriwa ka yona a ku ri xiendlakalo lexi tsakisaka eka vanhu va 1492 lava a va ri kona le Solnechnoye, lava a va huma ematikweni ya 42. Vunyingi bya vona a ku ri vadyuhari lava tirheke makume ya malembe enkarhini lowu ntirho wo chumayela a wu yirisiwe ha wona. Xana wa yi vona ndlela leyi va hlamaleke swin’we ni ntsako lowu a wu ri ni vadyuhari lava loko va ri karhi va valanga miako leyi yo saseka leyi nga endhawini leyi fanaka ni ntanga, leyi nga ni 6,9 wa tihekitara? A swi hlamarisi leswi a va vona onge i norho.
[Swifaniso leswi nga eka tluka 22]
Vateki va mahungu va valanga miako ya rhavi
Nongonoko wa swivutiso ni tinhlamulo