Langutelo Ra Bibele

Xana Xikwembu Xa Cinca-cinca?

GEORGE DORSEY, loyi a nga mutivi wa ndhavuko wa vanhu, u hlamusela Xikwembu xa “Testamente ya Khale” tanihi “Xikwembu lexi dlayaka.” U engeterile: “Yahweh . . . a nga na rirhandzu nikatsongo. I Xikwembu xa vaphangi, xa vaxanisi, xa tinhenha leti hlulaka enyimpini.” Van’wana va titwe hi ndlela leyi fanaka hi Xikwembu xa “Testamente ya Khale”—Yahweh, kumbe Yehovha. Hikwalaho, van’wana va ehleketa leswaku Yehovha, a a ri Xikwembu xa tihanyi, kutani u cince ndlela leyi a a ri ha yona, a va Xikwembu xa “Testamente Leyintshwa” lexi nga ni rirhandzu ni tintswalo.

A hi ro sungula vanhu va ehleketa hi ndlela leyi hi Xikwembu xa Bibele. Vonelo leri ri ringanyetiwe ro sungula hi Marcion wa lembe-xidzana ra vumbirhi C.E, loyi a pfumelanyana eka Vugnostic. Marcion a a nga pfumeli leswaku xi kona Xikwembu xa “Testamente ya Khale.” A a vona onge Xikwembu xi rhandza madzolonga ni ku rihisela, i mutshikileri la nga ni tihanyi la hakelaka vanhu lava n’wi gandzelaka hi swilo leswi vonakaka. Hi hala tlhelo, Marcion u hlamusele Xikwembu xa “Testamente Leyintshwa”—lexi paluxiweke hi Yesu Kreste—tanihi Xikwembu lexi hetisekeke, Xikwembu xa rirhandzu leri heleleke ni tintswalo, lexi nga ni nsovo ni lexi rivalelaka.

Yehovha U Hlangavetana Ni Ntlhontlho Wa Swiyimo Leswi Cincaka

Vito ra Xikwembu leri nge Yehovha ri vula leswaku “Loyi A Endlaka Leswaku Swi Hetiseka.” Leswi swi vula leswaku Yehovha i Muhetisisi wa switshembiso swakwe hinkwaswo. Loko Muxe a vutisa Xikwembu vito ra xona, Yehovha u nyikele nhlamuselo ya rona leyi anameke hi ndlela leyi: “Ndzi ta tikombisa ndzi ri lexi ndzi nga ta tikombisa ndzi ri xona.” (Eksoda 3:14) Vuhundzuluxeri bya Rotherham byi yi vekisa xileswi: “Ndzi Ta Va nchumu wun’wana ni wun’wana lowu ndzi lavaka ku va wona.”

Hikwalaho Yehovha u hlawula ku va, kumbe u tikombisa a ri, nchumu wun’wana ni wun’wana lowu lavekaka leswaku a hetisisa swikongomelo ni switshembiso swakwe swo lulama. Xitiyisekiso xa leswi hi leswi a nga ni mavito yo tala lama nga swithopo ni mavito yo hlamusela: Yehovha wa tinyimpi, Muavanyisi, Hosi, Rilaveta, Hosi leyi Lawulaka, Muvumbi, Tatana, Muleteri Lonkulu, Murisi, Mutwi wa xikhongelo, Mukutsuri, Xikwembu lexi tsakeke ni man’wana yo tala. U hlawule ku va hinkwaswo leswi—ni swin’wana swo tala—leswaku a hetisisa swikongomelo swakwe swa rirhandzu.—Eksoda 34:14; Vaavanyisi 11:27; Pisalema 23:1; 65:2; 73:28; 89:26; Esaya 8:13; 30:20; 40:28; 41:14; 1 Timotiya 1:11.

Kutani, xana leswi swi vula leswaku vumunhu bya Xikwembu kumbe mimpimanyeto ya xona swa cinca? Doo! Yakobo 1:17 yi vula leswi malunghana ni Xikwembu: “Yena a nga cinca-cinci ku fana ni ku hundzuluka ka ndzhuti.” Xana Xikwembu xi hlangavetana njhani ni swiyimo swo hambana-hambana kasi xona a xi cinca-cinci?

Xikombiso xa vatswari lava khathalaka, lava endlelaka vana va vona mintirho yo hambana-hambana xi kombisa ndlela leyi swi kotekaka ha yona. Hi siku rin’we, mutswari a nga ha va musweki, muhlayisi wa yindlu, mutivi wa gezi, muongori, munghana, mutsundzuxi, mudyondzisi, mutshinyi ni swin’wana swo tala. Mutswari a nga cinca-cinci vumunhu byakwe loko a endla mintirho leyi; u endla ntsena leswi lavekaka. Swi tano hi Yehovha. Ku hava lexi nga n’wi sivelaka ku va nchumu wun’wana ni wun’wana lowu a lavaka ku va wona leswaku a ta hetisisa xikongomelo xakwe leswaku a pfuna swivumbiwa swakwe.—Varhoma 11:33.

Hi xikombiso, Yehovha u paluxiwa tanihi Xikwembu xa rirhandzu ni tintswalo eMatsalweni ya Xiheveru ni ya Vukreste ya Xigriki. Muprofeta Mikiya wa lembe-xidzana ra vunhungu B.C.E. u vutisile malunghana na Yehovha: “Hi xihi Xikwembu lexi fanaka na wena, lexi xi rivalelaka xihoxo, lexi honisaka ku tlula nawu ka masalela ya ndzhaka ya xona? Kunene a xi nge tshameli ku hlundzuka hi masiku, hikuva xi tsakela musa wa rirhandzu.” (Mikiya 7:18) Hilaha ku fanaka, muapostola Yohane u tsale marito lawa ma dumeke: “Xikwembu i rirhandzu.”—1 Yohane 4:8.

Hi hala tlhelo, eswiphen’wini haswimbirhi swa Bibele, Yehovha u paluxiwa tanihi Muavanyisi lonene wa vanhu lava va tlulaka milawu yakwe hi ku phindha-phindha, lava nga hundzukiki naswona va vavisaka van’wana. Mupisalema u te: “Lavo homboloka hinkwavo [Yehovha] u ta va lovisa.” (Pisalema 145:20) Hilaha ku fanaka, Yohane 3:36 yi ri: “Un’wana ni un’wana loyi a kombisaka ripfumelo eka N’wana u ni vutomi lebyi nga heriki; loyi a nga yingisiki N’wana a nge byi kumi vutomi, naswona vukarhi bya Xikwembu byi tshama eka yena.”

Timfanelo Takwe A Ti Cinca-cinci

Vumunhu bya Yehovha ni timfanelo takwe ta xisekelo—ku nga rirhandzu, vutlhari, vululami ni matimba—a ti cincanga. U byele Vaisrayele a ku: “Hi mina Yehovha; a ndzi hundzukanga.” (Malakiya 3:6) Xikwembu xi vule marito lawa emalembeni ya kwalomu ka 3 500 endzhaku ka ku tumbuluxiwa ka vanhu. Hi ku pfumelelana ni marito wolawo ya Xikwembu, loko hi kambisisa Bibele hinkwayo, hi kuma leswaku yi paluxa Xikwembu lexi nga hundzukiki eka mimpimanyeto ni timfanelo ta xona. Timfanelo ta Yehovha Xikwembu a ti cincanga hi malembe-xidzana, tanihi leswi a ku nga ri na xilaveko xa leswaku ti cinca.

Xikwembu a xi cincanga, xi yimele vululami hilaha ku tiyeke, hilaha swi paluxiweke hakona eBibeleni, rirhandzu ra xona a ri hungutekanga kumbe ku engeteleka sweswi, ku tlula hilaha a ri ri hakona loko xi sungula ku tirhisana ni vanhu le Edeni. Ku hambana-hambana ka vumunhu byakwe loku kombisiweke eswiphen’wini swo hambana-hambana swa Bibele, entiyisweni, ko va xivumbeko lexi nga faniki xa vumunhu byakwe lebyi nga cinciki. Leswi swi ya hi swiyimo swo hambana-hambana ni vanhu vo hambana-hambana lava xi vaka xi tirhisana na vona hi nkarhi wolowo, leswi lavaka leswaku xi va ni langutelo kumbe vuxaka byo hambana-hambana.

Hikwalaho, Matsalwa ma kombisa kahle leswaku vumunhu bya Xikwembu a byi cincanga hi malembe-xidzana naswona a byi nge cinci enkarhini lowu taka. Yehovha a nga cinca-cinci nikatsongo. Minkarhi hinkwayo wa tshembeka. Hi nga titshega hi yena minkarhi hinkwayo.

[Swifaniso leswi nga eka tluka 24, 25]

Xikwembu lexi loviseke Sodoma na Gomora . . . 

. . . hi xona lexi nga ta tisa misava leyintshwa yo lulama