Xana U Nga Byi Kuma Vukhongeri Lebyinene?

RONALD—loyi a boxiweke eka xihloko lexi hundzeke—u anakanye leswaku u fanele ku tshika ku lavisisa ka yena ka vukhongeri lebyi nga n’wi nyikaka mpfuno ni vukongomisi lebyi tirhaka. Kambe u kunguhate ku ringeta ro hetelela. U te: “Loko hakunene a ku ri na Xikwembu, ndzi lave leswaku xi swi tiva leswaku a ndzi lava xona hi ku tshembeka.” Kutani hi vusiku byin’wana Ronald u khongerile a ku: “Loko hakunene u ri Xikwembu lexi nga ni rirhandzu, ndzi kume hikuva hi malembe yo tala ndzi ku lavile kambe a ndzi kumanga nchumu.”

Masiku ma nga ri mangani endzhakunyana, Ronald u averiwe ku tirha kun’we ni un’wana wa Timbhoni ta Yehova. U sungule ku n’wi vutisa swivutiso ehenhleni ka Bibele. Tinhlamulo ti tlhontlhe ku lava ka yena ku tiva. Hi ku hatlisa u sungule ku dyondza Bibele nkarhi na nkarhi. U tlhele a ya ni le ka minhlangano ya bandlha ra kwalaho ra Timbhoni ta Yehova.

Tin’hweti ta tsevu endzhakunyana Ronald a a khorwisekile leswaku u kume vukhongeri lebyi n’wi nyikeke ndlela yo lunghisa vutomi bya yena hi ndlela leyi pfunaka ngopfu. Endzhaku ka malembe manharhu yo hlanganyela ni Timbhoni ta Yehova, u hlamuserile mimpfuno yin’wana leyi a yi kumeke eka xinakulobye lexi epapileni leri yaka eka magazini wa Xihondzo xo Rindza.

“Rintumbuluko Leri Dlayaka” Ri Hluriwile

Ronald wa tsala a ku: “Mpfuno wo sungula eku dyondzeni ka ntiyiso [dyondzo ya Bibele] a ku ri ku swi kota ku antswa ku lawula vukari bya mina. Hi nkarhi wo leha a ndzi katsekile eka vutshila bya ku lwa . . . a ndzi tolovele ku tiletela ku sukela eka tsevu ku ya eka nhungu wa tiawara hi siku, naswona a swi nghenisiwe eka mina nkarhi na nkarhi ku kurisa rintumbuluko leri dlayaka.”

Ku lwa ni ku dlaya a hi tindlela leti humelelaka to tlhantlha minkwetlembetano ni munhu-kuloni. Hikwalaho, vukhongeri lebyi pfunaka i nsusumeto wa ku rhula. Eka Varhoma 12:18 Bibele yi ri: “Hanyisana ni vanhu hinkwavo hi ku rhula.” Timbhoni ta Yehova a ti yi leteri mimiri ya tona leswaku ti lwa, hambi ku ri ku lava ku tisirhelela hi ku dyondza ku tamela swibamu. Va tiviwa emisaveni hinkwayo hikwalaho ka xiyimo xa vona xa ku rhula, xa vukala-tlhelo hi nkarhi wa nyimpi.

Hi ku vona nsusumeto kumbe vuswikoti lebyi pfunaka bya vukhongeri byo tano, nani ya Rhoma Khatoliki yi tsarile eka magazini wa kereke ya le Italy yi ku: “Misava a yi ta va leyi hambaneke swinene swonghasi loko hinkwerhu ho pfuka mixo wun’wana hi kunguhate ku ka hi nga ha rhwali switlhavani nakambe hi laha ku tiyiseke, . . . tanihi Timbhoni ta Yehova!”

Langutelo leri ra ku rhula exikarhi ka Timbhoni ri pfunetile eku vumbeni ka vunakulobye bya misava hinkwayo bya vanhu lava tlulaka timiliyoni tinharhu ematikweni ya 208. Va hanyisana tanihi vanghana va ntiyiso, ku nga khathariseki vutiko, rixaka kumbe xiyimo xa vona xa ntirhisano. Leswi swi tirha ngopfu emisaveni leyo biha, ngopfu-ngopfu loko mpfuno wu laveka. Eva, wansati lontshwa wa le Sweden loyi a nga un’wana wa Timbhoni ta Yehova, u tokote leswi.

Loko a endzela eGreece, Eva u tshahe vuvabyi bya meningitis. A titivarile, naswona a ri ni ngati leyi nga ni vuxungu ni leyi humelaka endzeni, u tsutsumiseriwe exibedlhele eAthens, laha a a nga tivi munhu. Tata wa yena eSweden u tivisiwe hi riqingho. U bele nkulu ebandlheni ra le kusuhi ra Timbhoni ta Yehova riqingho. Nkulu loyi u bele Timbhoni leti a ti tivaka eAthens. Hi ku hatlisa Eva u vhakeriwe hi vapfumeri-kulobye va Vagriki lava a a nga si tshama a va vona.

Leswi swi hi tsundzuxa xifaniso lexi muapostola Pawulo a xi tirhiseke, a kombisa ndlela leyi vun’we ni ntwelo-vusiwana swi fambisanaka ha yona. Eka 1 Vakorinto 12:25, 26 u te: “Ku nga vi na ku avana emirini, kambe swirho hinkwaswo swi tirhelana. Loko xirho xin’wana xi twa ku vava, swirho hinkwaswo swi vaviseka na xona.”

Leswi hi swona leswi Eva a swi tokoteke eGreece. Kwalomu ka mavhiki manharhu vanghana vakwe lavantshwa a va n’wi tshikanga a ri yexe. U hlakarherile ivi a tlhelela ekaya ka vona. U ri: “Hakunene ndzi tokote mimpfuno ya vunakulobye bya rirhandzu.”

A Nga Naveli “Dolara Yoleyo Yo Engeteleka”

A hi tlheleleni epapileni ra Ronald. Endzhaku ka ku vulavula hi ndlela leyi ripfumelo ra yena lerintshwa ri n’wi pfuneke ha yona leswaku a lawula vukari byakwe, a ntshunxeka eka ‘rintumbuluko rero ri dlayaka,’ ivi a va ni ku rhula lokukulu, u vula leswaku dyondzo ya Bibele yi n’wi nyike langutelo leri ringaniseriweke ra ntirho ni mali. Ronald u ri: “A ndzi ri mutirhisi wa khomphyuta wa le mahlweni wa muthori wa mina, naswona a ndzi tolovele ku ka ndzi nga vi ni ndyangu ni vanghana va mina leswaku ndzi tirha nkarhi lowu engetelekeke ntsena. Ndzi tirhe navusiku ku tlula malembe ya nkombo. Nkarhi na nkarhi a ndzi lava dolara yoleyo yo engeteleka.”

Eku heteleleni, ku navela ko tano ka “dolara yoleyo yo engeteleka” hi nkarhi wo leha, ku nga va loku vavisaka, loku vavisaka hi laha ku heleleke. “Eka van’wana, mali yi vula nsirhelelo. Eka van’wana yi vula matimba. Eka van’wana yi vula leswaku va ta swi kota ku xava rirhandzu, naswona eka ntlawa wa vumune yi vula mphikizano ni ku wina ntlangu,” ku vula mutivi wa miehleketo Jay Rohrlich, loyi vamatsalana va yena hakanyingi va nga vatameri va nkwama lava humaka emugangeni wa Wall Street eNew York.

Loko xi vulavula hi nhlamuselo leyi, xiviko lexi nga eka magazini wa Science Digest xi ri: “Ripfumelo ra leswaku mali yi nga humesa swilo leswi . . . hakanyingi ri yisa eku lamaleni, nkelunkelu, vuvabyi bya mbilu ni swiphiqo ni munghana wa vukati kumbe vana.” Xitsundzuxo xa Bibele xi ri: “Mi nga fumiwi hi mali eku hanyeni ka n’wina.” Ronald u dyondze sweswo ivi a swi tirhisa. U swi kume swi pfuna ngopfu.—Vaheveru 13:5.

Langutelo Lerinene Ra Ntirho

Ku lavisisa mali hakanyingi swi vangela vanhu ku tisindzisa ku khandziya lerha ra ntirho-vutomi. Leswi swi nga vangela vanhu lava nga ni rihanyo lerinene ntshikilelo lowukulu ni mpfilumpfilu wa mintlhaveko—hambi ku ri ku fikela eka yinhla yo tihinga. “Wanuna, loyi a teke entirhweni mixo wun’wana kutani a kuma desika ra yena ri susiwile, u khandziye a ya emaninginingini ya muako ivi a tilahlela ehansi.” Dr. Douglas LaBier u vule sweswo eku vulavurisaneni na U.S.News & World Report loku yelanaka ni ku hlangana exikarhi ka mintirho ya vutomi ni swiphiqo swa mintlhaveko.

Dr. LaBier u ri: “Leswi swi lavekaka, i vutomi lebyi hluvukeke ngopfu, lebyi nga godzomberiwangiki hi ntirho-vutomi. Ku engetela eka swilo swo tano swo fana ni swakudya leswinene, ku wisa ni vuleteri bya miri, vanhu lava lavaka vutomi lebyi ringaniseriweke ngopfu va fanele ku ehleketa hi ku endla leswi engetelekeke ni mindyangu ya vona ni ku kurisa vutshila lebyi nga riki bya ntirho-vutomi lebyi va nyikaka ntsako.”

Timbhoni ta Yehova ti swi dyondza eBibeleni ku va leti ringaniselaka malunghana ni ntirho ni mali. Eklesiasta 4:4, 6 yi vulavula hi ntirho wo tika lowu katsaka “mona eka un’wana” naswona yi ri: “Šandla ši ri šiṅwe le’ši teleke hi ku wisa, ši sasekile ku tlula ŝandla ŝimbiri le’ŝi teleke hi ku karhala ni ku lanḍa mheho.” Ronald u kume leswi swi ri vutlhari lebyi pfunaka. U hungute ntirho wa yena wo tihanyisa leswaku a ta va ni nkarhi lowu engetelekeke wa timhaka ta yena ta moya ni wa ndyangu ni vanghana vakwe.

Vutomi Bya Ndyangu Lebyi Tsakeke Ngopfu

Manuku eka papila rakwe Ronald u vula leswaku xitsunduxo xa Bibele hi vutomi bya vukati ni bya ndyangu xi n’wi pfune ku hlangavetana hi vutlhari lebyikulu ni swiyimo swa ndyangu. Leswi i swa nkoka sweswi loko vutomi bya ndyangu byi vonaka byi hohloka etindhawini to tala. Matiko lama hluvukeke ya vika vukati byi nga ri byingani, ku dlaya vukati loku engetelekeke ni ku hunguteka ka mpimo wo veleka.

Mboyamelo lowu wa kula hikuva endyangwini hi kona laha swin’wana swa swilaveko swa xisekelo swa vanhu swi anerisiwaka kona. Enkambisisweni, Sydney Morning Herald ya le Australia yi vutise 2 000 wa vanhu swilo leswi swi va nyikeke ku aneriseka lokukulu eka leswi landzelaka: Ntirho, ndyangu, vanghana, mintirho yo tirivatisa, rifuwo kumbe vukhongeri. Ntshungu lowukulu wu rhangise “ndyangu” emahlweni.

Timbhoni ta Yehova ti tsakela ku hlayisa mindyangu ya tona yi tiyile. Hi xikombiso, eka malembe ya ntlhanu lama hundzeke ntsena, timagazini ta vona timbirhi Xihondzo xo Rindza ni Awake! (ti katse ku kandziyisiwa ka kwalomu ka tikopi ta 22 wa timiliyoni hi tindzimi leti tlulaka 100) a ti tamele kwalomu ka 60 wa swihloko leswi pfunaka ehenhleni ko tamela swiyimo swo hambana-hambana evuton’wini bya ndyangu. Handle ko kanakana, vukhongeri lebyi seketeriweke eBibeleni lebyi pfunaka vanhu leswaku va hlayisa mindyangu ya vona hi ndlela ya vutlhari ni ya rirhandzu bya pfuna.

“Hikwalaho Ka Yini?” Lonkulu A Hlamuriwa

Ronald u dlayelela papila rakwe hi ku: “Ku na nchumu wun’we lowu hakanyingi wu taka emianakanyweni loko ndzi hlaya phepha-hungu, ndzi languta mahungu, ndzi bula ni vatirhi-kulorhi, kumbe ndzi byela van’wana hi ripfumelo ra mina. Hi leswaku ku va un’wana wa Timbhoni ta Yehova swi ndzi nyika nhlamulo ya xivutiso xin’wana lexi vutisiwaka ngopfu emisaveni—‘Hikwalaho ka yini?’ Hikwalaho ka yini ku ri ni vugevenga, vukari, nyimpi, vunghwavava, vavabyi, nkitsinkitsi hinkwaswo, ku nga hlayiwi swiphiqo hinkwaswo swa siku na siku? Ku tiva leswaku mafambiselo lawa ni swiphiqo swa wona i swa xinkarhana ntsena swi rhule ndzhwalo lowukulu emakatleni ya mina.”

Bibele yi paluxa leswi vangaka xiyimo xa namuntlha lexi tsemaka nhlana xa misava. Yi hlamusela mhaka leyi ha yona xikongomelo xo sungula xa Muvumbi xo endla misava leyi kaya ra paradeyisi ra vanhu xi kalaka xi nga si va xa xiviri. Yi hlamusela ndlela leyi Xikwembu xi nga ta susa minkucetelo leyi kavanyetaka emisaveni ivi xi simeka paradeyisi leyi nga heriki leswaku vanhu va yi tsakela hi laha ku nga heriki.—2 Petro 3:9-13.

Leswaku vukhongeri byi va bya nkoka lowu pfunaka, byi fanele ku humesa mihandzu leyinene. Byi fanele ku humesa vanhu vo antswa. Byi fanele byi swi kota ku hlamusela leswaku ha yini swilo swi ri hi ndlela leyi emisaveni namuntlha. Naswona byi fanele ku byala ntshembo lowu tiyisekeke wa vumundzuku emianakanyweni ni le timbilwini ta vanhu. Ronald u lavisise vukhongeri byo tano, naswona u byi kumile. Nkarhi wo tano wa ha ku pfulekerile na wena.—Matewu 7:17-20.

[Xifaniso lexi nga eka tluka 5]

Vakriste va xiviri va hanyisana tanihi vanghana va ntiyiso