Ku Rhula—Ntiyiso Wa Kona
A HI vangani va nga xopa-xopaka swikongomelo swa matshalatshala ya Nhlangano wa Matiko yo hlayisa ku rhula. “‘A Hi Fuleni Mabanga Ya Va Swikomu’ xi phofula xikongomelo xa Nhlangano wa Matiko xa ku rhula ka misava,” ku vule “The World Book Encyclopedia,” yi engetela yi ku, “Nhlangano wa Matiko wu ni swikongomelo swimbirhi leswikulu ku nga: ku rhula ni ku xiximeka ka munhu.”
Marito lama nga ehansi ka xifaniso lexi kombisiweke laha ma seketela marito ya vuprofeta bya Bibele eka Esaya ndzima 2, ndzimana 4. Hi ku ya hi hundzuluxelo ra manguva lawa yi hlayeka hi ndlela leyi:
“Hi mabanga ya v̌ona v̌a ta fula ŝikomu, hi matlhari ya v̌ona v̌a ta fula masikeri.”
Entiyisweni marito lawa ya nkoka a ya ta va ya hlohlotele matiko lama nga swirho swa UN ku hlayisa ku rhula loku nga heriki ni ku tshika matlhari. Kambe lexi khomisaka gome, ku sukela emasungulweni ya wona eku heleni ka nyimpi ya vumbirhi ya misava hi 1945, matimu ya UN ya paluxe leswi hambaneke. Ha yini? Entiyisweni hi leswi marito lama nga laha henhla lama tshahiweke eka Esaya swi nga kotekiki leswaku ma vekiwa etlhelweni, hi laha ma vekiweke ha kona hi mimfumo ya vanhu. Mongo wa marito lawa i wa nkoka swinene. Xiya leswaku hikwalaho ka yini.
Rungula Ra Esaya
Esaya a a ri muprofeta. U vulavule hi xivono xo kwetsima xa ntwanano ni ku rhula eka vanhu va tinxaka hinkwato. Leswaku xivono lexi xi va ntiyiso, vanhu va fanele ku endla swo karhi. Hi swihi? Xiya nkoka wa tindzimana 2 na 3 loko ti hlamusela ku ya eka ndzima 4.
“[2] E mikarini ya makumu, ku ta humelela leŝaku nṭhav̌a ya yindlu ya [Yehova] yi ta v̌ekiwa e nhlohlorini ya tinṭhav̌a, yi tlakusiwa henhla ka ŝitunga, kutani matiko hinkwawo ma ta talela kona. [3] Matiko la’yo tala ma ta ta kona, ma ku: Tanani, hi ta tlhandlukela nṭhav̌eni ya Yehova, e ndlwini ya Šikwembu ša Yakob; ši ta hi dyonḍisa tindlela ta šona, kutani hi ta famba e mitileni ya šona. Hikuv̌a nawu wu ta huma e Sion, ni rito ra Yehova ri ta huma e Yerusalema. [4] Kutani Šikwembu ši ta lamula matiko, ši ta av̌anyisa matiko la’yo tala ngopfu. Hi mabanga ya v̌ona v̌a ta fula ŝikomu, hi matlhari ya v̌ona v̌a ta fula masikeri; tiko ri nga ka ri nga ha lwi ni rin’wana, kutani a ku nga ha dyonḍiwi ku lwa.”
Xo sungula, hi fanele ku pfumela leswaku Muvumbi wa hina, Yehova, u ni mfanelo yo hi letela ‘etindleleni ta yena,’ leti, hi laha Esaya a tsaleke ha kona endzhakunyana, ‘ti tlakukeke henhla ka tindlela ta hina.’ (Esaya 55:9) Vanhu vo tala, ngopfu-ngopfu varhangeri va misava va vutianakanyi, va kuma leswi swi ri swilo leswi nonon’hwaka ku swi pfumela. I tindlela ta vona ntsena leti nga letinene emahlweni ya vona. Kambe, ntiyiso wa leswaku tindlela ta vona a ti tisanga misava ya ku rhula ni ku tshika matlhari entiyisweni wu komba vuhava byo ya emahlweni no landzelela ndlela yo tano.
Xa vumbirhi, xiya ku navela ka xiviri loku lavekaka eka vanhu leswaku va tixaxameta ni milawu ya Xikwembu: ‘Hi ta famba etindleleni ta yena.’ Hi le ka xisekelo xexo ntsena laha mabanga ya nga ta endliwa swikomu kutani matlhari ya endliwa masikeri hi mpimo wa misava hinkwayo. Xana pakani leyi ku nga khale yi languteriwile yi nga fikeleriwa hi ndlela yihi?
Xiletelo Xa Xikwembu
Vanhu vo tala va ni kopi ya Bibele, buku leyi khomeke swiletelo swa Yehova Xikwembu, kambe ku laveka swo tala ku tlula ku va na yona. Esaya u vula leswaku nawu ni marito ya Yehova swi huma le “Yerusalem.” Xana sweswo swi vula yini? Esikwini ra Esaya, doroba-nkulu ra xiviri a ku ri xihlovo xa matimba ya vuhosi laha Vaisrayele hinkwavo vo tshembeka a va langute eka xona. (Esaya 60:14) Endzhakunyana, enkarhini wa vaapostola va Yesu Kriste, Yerusalema a wa ha ri xihlovo xa swiletelo leswi humaka eka huvo leyi fumaka ya Vukriste edorobeni-nkulu rero.—Mintirho 15:2; 16:4.
Ku vuriwa yini hi namuntlha? Xiya leswaku Esaya u sungula marungula ya yena hi nhlamuselo leyi nge: “E mikarini ya makumu ku ta humelela leŝaku.” Ku hundzuluxela kun’wana ku ri: “Emasikwini ya makumu.” (New International Version) Vumbhoni bya nyikeriwa nkarhi hinkwawo eka matluka ya magazini lowu ku seketela leswaku a hi ri karhi hi hanya emasikwini ya makumu ya xiyimiso lexi xa sweswi xa misava ku sukela hi 1914. Kutani, xana hi langutele ku vona yini, hi ku ya hi tindzimana 3 na 4?
Ntshungu lowukulu wa vanhu lowu nga ha dyondziki nyimpi, lowu ana se wu fuleke mabanga ya wona ya va swikomu. Hakunene ha va vona! Sweswi, vavanuna, vavasati ni vana lava tlulaka timiliyoni ta 3,5 va tinxaka hinkwato eka matiko lama tlulaka 200 va hlangane eka ntwanano lowu fanaka, va hanyisana hi ku rhula naswona va chumayela mahungu ya Bibele ya ku rhula eka vaakelani va vona. Va tiviwa emisaveni hinkwayo tanihi Timbhoni ta Yehova.
Va ni Huvo leyi Fumaka ya manguva lawa ya vakulu va Vukriste lava humaka etindhawini to hambana-hambana ta misava lava nyikelaka vulanguteri lebyi lavekaka eka migingiriko ya vanhu va Xikwembu emisaveni hinkwayo. Vavanuna lava, ku fana ni vaapostola ni vakulukumba eYerusalema eka lembe xidzana ro sungula, i swirho leswi totiweke swa ntlawa wa nandza lowo tshembeka, wa vutlhari lowu hlawuriweke hi Yesu ku khathalela rifuwo ra yena hinkwaro ra Mfumo laha misaveni. Matimu ya kombise leswaku va nga tshemberiwa ku landzela nkongomiso wa moya lowo kwetsima ni leswaku a va titsheganga hi vutlhari bya munhu eku dyondziseni ka ntlhambi wa Xikwembu tindlela ta ku rhula loku tiyeke.—Matewu 24:45-47; 1 Petro 5:1-4.
Vugandzeri Bya Ntiyiso
Ku katseka leswi tlulaka vutivi bya le nhlokweni kumbe hambi ku ri ku navela ku hanya hi ku ya hi swiletelo swa Xikwembu leswaku hi hanya hi ku rhula. Ku tinyiketela ka mbilu ni ku gandzela Yehova, Muvumbi wa hina, swa laveka, hi laha Esaya na yena a swi vekaka erivaleni ha kona.
Muprofeta u vula leswaku “nṭhav̌a ya yindlu ya [Yehova] yi ta v̌ekiwa e nhlohlorini ya tinṭhav̌a” kutani “yi tlakusiwa henhla ka ŝiṭunga.” Eminkarhini ya khale, tintshava tin’wana ni switsunga swi tirhisiwe tanihi tindhawu ta vugandzeri bya swifaniso ni swikwetsimisiso swa swikwembu swa mavunwa. Loko Hosi Davhida a yisa Areka yo kwetsima etendeni leri a ri dzimeke eNtshaveni ya Siyoni (Yerusalema), kwalomu ka timitara ta 760 ehenhla ka ndzingano wa lwandle, entiyisweni a a landzelela nkongomiso wa Xikwembu. Endzhakunyana, loko tempele leyikulu ya Yehova yi akiwile eNtshaveni ya Moriya, rito “Sion” ri katse vuako bya tempele, kutani tempele yi tsakele ku tlakusiwa ka le henhla ku tlula ka tindhawu tin’wana ta vahedeni leti yi rhendzeleke. Yerusalema hi woxe wu vuriwa ‘ntshava ya yena leyo kwetsima;’ xisweswo, vugandzeri bya Yehova byi tshame exiyin’weni lexi tlakukeke.—Esaya 8:18; 66:20.
Kutani namuntlha, vugandzeri bya Yehova Xikwembu byi tlakuke tanihi ntshava yo fanekisela. Ku xiyeka ka byona ku voniwa hi vanhu hinkwavo, tanihi leswi byi endleke xin’wana lexi ku nga riki na vukhongeri byin’wana lebyi koteke ku xi endla. Xana hi xihi? Byi hlanganise vagandzeri hinkwavo va Yehova, lava hi ntsako va fuleke matlhari ya vona ya va swikomu naswona a va ha dyondzi nyimpi. Mindzilakano ya vutiko ni ya rixaka a ya ha va hambanisi. Va hanya tanihi vanhu lava hlanganeke, vamakwavo, hambi leswi va hangalakeke ematikweni hinkwawo ya misava.—Psalma 33:12.
Nkarhi Wo Endla Xiboho
Xana swilo leswi hinkwaswo swi ku khumbisa ku yini? Marito ya muprofeta un’wana wa Muheveru ma faneleka ngopfu loko ma ku: “I miṭhungu! i miṭhungu! e nkov̌eni wa ku av̌anyisa, hikuv̌a ri le kusuhi siku ra Yehova le’ri nga ta v̌a kona e nkov̌eni wa ku av̌anyisa.” (Yoel 3:14) I nkarhi wa xihatla wa ku endla xiboho eka vanhu hinkwavo, xa ku dyondza tindlela ta ku rhula ka ntiyiso enkongomisweni wa Xikwembu kumbe ku hambeta va nyikela nseketelo eka vutomi byo endla matlhari lebyi nga ta herisiwa ku nga ri khale.
Yesu u vhumbe leswaku ntirho lowukulu wo chumayela wu ta hetisisiwa esikwini ra hina. Ku chumayela koloko ku mayelana ni “Evangeli” ya leswaku Mfumo wa Xikwembu wu ta tisa ku rhula eka matiko lama hambanisiweke hi nyimpi. (Matewu 24:14) Lembe leri nga hela ntsena, ku tlula timiliyoni tinharhu ta tidyondzo ta Bibele ta le kaya ta nkarhi na nkarhi a ti fambisiwa hi Timbhoni ta Yehova emisaveni hinkwayo. Tin’wana ta tidyondzo leti ta vhiki na vhiki a ti endliwa ni vanhu ha un’we-un’we, kambe to tala a ti khomiwa ni mintlawa ya mindyangu. Hi ndlela yoleyo timiliyoni ta vana ti nyikiwa ntshembo lowu tiyeke wa vumundzuku bya vona, kutani vatswari va vona va tiyisekisiwa leswaku tinyimpi, to tanihi leti va ti voneke nakambe hambi ku ri ku hlanganyela eka tona, a ti nge vi xiphemu xa misava leyintshwa leyi endliweke hi Yehova Xikwembu.
Mawaku misava ya ku tshembana ni ku rhula leyi nga ta va yona! A ku nge vi ni xilaveko xo vilela hi ku tshika matlhari, tanihi leswi matlhari ya nyimpi ya nga ta va swilo leswi hundzeke. Kutani ku khensa hinkwako ku ya eka Yehova, “Xikwembu lexi nyikaka ku rhula,” lexi hi rirhandzu xi hi letelaka sweswi leswaku hi ta lunghiselela ku hanya vutomi hi laha ku teleke ehansi ka Mfumo wa xona wo lulama.—Varhoma 15:33.