Mareferensiya ya Xibukwana xa Minhlanganu ya Mahanyelo ni Ntirho
4 KUYA KA 10 KA FEVEREIRO
XUMA XINGA KA RITO LA XIKWEMBU | VARHOMA 1-3
“Hambeta U Djondzisa Lipfalu la Wena”
Kuva ni Lipfalo Lelinene Mahlweni ka Xikwembu
Yehovha a vumbe vanhu hinkwavo va li ni lipfalo. Hambi kuli vanhu lavangaxi tiviki Xikwembu, hi ntolovelo vaswi tiva leswinga swinene ni leswi biheke. A Bibele li li: “Hambi yili miyanakanyu ya vona, loko yiphikizana, yivaveka nandzu kumbe yiyima na vona.” (Varhoma 2:14, 15) Hi xikombiso, a vanhu votala vaswi tiva leswaku swi bihile kudlaya ni kuyiva. Hambi vangaswi xiyi, kambe hi kuva vangaswi yendli swilo leswo, vava va yingisa lipfalo la vona leli Yehovha ava vumbeke na lona. Nakambe, vava va landzela matshinya ya minawu ya Xikwembu kumbe mintiyiso ya xisekelo ya le Bibeleni leyi Yehovha ahi nyikeke yona leyihi pfunaka kuyendla swiboho awuton’wini la hina.
Kuva ni Lipfalo Lelinene Mahlweni ka Xikwembu
Vanhu van’wani va pimisa leswaku akuyingisa lipfalo swi vula kulandzela leswi mbilu ya wena yiku byelaka swona. Va tibyela leswaku vanga tiyendlela xin’wani ni xin’wani lexi vaxi lavaka ntsena loko vaswi vona swinga bihanga. Kambe a mbilu ya hina ayi hetisekanga naswona yingahi kanganyisa. A mintlhaveko ya hina yingaha va ni matimba swinene yiza yi kanganyisa ni lipfalo la hina. A Bibele li li: “Mbilu yi kanganyisa kutlula swilo hinkwaswo naswona ya kayakaya. I mani lweyi angayitivaka?” (Yeremiya 17:9) Hikolaho, minkama yin’wani hingaha pimisa leswaku a nchumu xokarhi i xinene kuve antiyisweni xi bihile. Hi xikombiso, loko Pawulo angase va Mukreste, a ahluphetela vanhu va Xikwembu na ati byela leswaku leswi aaswi yendla i swinene. Ka yena, akuyendla leswo aswingamu kingindzi lipfalo. Kambe yena hi yexe a game a tsala leswi: “Lweyi aniyavanyisaka i Hosi [Yehovha].” (1 Vakorinto 4:4; Mintirho 23:1; 2 Timotiya 1:3) Loko a djondzile ndlela leyi Yehovha a titwaka ha yona hikolaho ka leswi aaswi yendla, Pawulo a yendle minzamu ya kulava kucinca. Leswo swi komba leswaku loko hi lava kuyendla minchumu yokarhi, hi fanele hi rhanga hi tivutisa: ‘I yini leswi Yehovha a lavaka leswaku niswi yendla ka mhaka leyi?’
Loko umu rhandza munhu wokarhi, awunge ringeti kuyendla swilo leswingatamu twisa kuvava. Leswi hina himu rhandzaka Yehovha, ahi lavi kuyendla nchumu ni xin’we lexingamu twisaka kuvava. Ndlela leyi hi chavaka ha yona kumu twisa kuvava Yehovha, yi fanele yiya yi kula swinene. A xikombiso xa Nehemiya xiyi hlamusela kahle mhaka leyi. Anga zanga a ringeta kutirhisa xitulo xa yena xa wuhosi leswaku a xolola vanhu kuva a ganya. Hayini? A vula leswaku “hikolaho ka kuchava Xikwembu.” (Nehemiya 5:15) Aanga lavi kuyendla nchumu lexingata twisa Yehovha kuvava. Kufana na Nehemiya, na hina hi fanele hi chava kuyendla swilo leswingata twisa Yehovha kuvava. Swilo leswi tsakisaka Xikwembu hingaswi kuma loko hi djondza Bibele.
Xuma Xinga ka Rito la Xikwembu
w08 15/6 tl. 30 par. 5
Tipontunkulu ta Buku la Varhoma
3:4. Loko leswi vanhu vaswi vulaka swi lwisana ni leswi Xikwembu xiswi vulaka aRitweni la xona, a “Xikwembu xifanele kutiviwa [kumiwa] xili xa ntiyiso” hi kuva hi tshemba leswi xiswi tsaleke Bibeleni ni kuva hi yendla swilo leswi fambisanaka ni kurhandza ka xona. Loko hi hisekela ntirho wochumayela ni kuyendla vadjondzisiwa, hita pfuna van’wani leswaku va teka leswi Xikwembu xiswi vulaka kuli ntiyiso.
w08 15/6 tl. 29 par. 6
Tipontunkulu ta Buku la Varhoma
3:24, 25 — Swi kotekise kuyini leswaku “nkutsulo lowu hakeliweke hi Kreste Yesu” wu funengeta “swidjoho leswi yendlekeke aminkameni leyinga hundza” na wona nkutsulo wungase hakeliwa? A wuprofeta losungula leli vulavulaka hi Mesiya leli kumekaka ka buku la Genesa 3:15, li hetiseke hi lembe la 33 C.E. loko Yesu a dlayiwa ka mhandzi ya nxaniso. (Gal. 3:13, 16) A nkama lowu Xikwembu xinga nyikela wuprofeta leli, ka xona aswo fana niku se awu nyikeliwile nkutsulo hikuva aku na nchumu ni xin’we lexinga sivelaka leswaku swikongomelo swa Xikwembu swi hetiseka. Hikolaho, gandzelo la nkutsulo la Yesu Kreste leli alita nyikeliwa, Yehovha aata tirhisa lona kuva a rivalela swidjoho swa vatukulu va Adamu lava kombiseke lipfumelo. Nakambe a nkutsulo lowu awuta yendla swi koteka leswaku kuva ni kupfuxiwa ka vanhu lava feke Yesu angaseta laha misaveni. — Mintirho 24:15.
11 KUYA KA 17 KA FEVEREIRO
XUMA XINGA KA RITO LA XIKWEMBU | VARHOMA 4-6
“Xikwembu Xikombisa Rivaleni Rirhandzu ra Xona ka Hina”
w11 15/6 tl. 12 par. 5
Xikwembu Xihi Kombisa Lirhandzu la Xona
Pawulo a sungulemhaka ya yena hi marito lamange: ‘Leswi kudjoha kungheneke misaveni hi munhu ali mun’we, na rona rifu ringhenile hikolaho ka kudjoha, hi mukhuva wolowo rifu ritlulele vanhu hinkwavu, hikuva hinkwavu vadjohile.’ (Rhom. 5:12) Swa vevuka kuva hiyi twisisa mhaka leyi hikuva Xikwembu xiyi tsale hansi ndlela leyi wutomi la vanhu li sunguleke ha yona. A vanhu vosungula lava Yehovha angava vumba i Adamu na Evha. A Muvumbi a hetisekile, naswona vanhu lava vosungula ava vumbeke avata va vapsali va hina. Xikwembu xiva nyike nawu wun’we ntsena lowu awuva tsimbisa nchumu xokarhi, naswona xiva byele leswaku loko avo tlula nawu lowu, a xigwevo xa kona akuta va lifu. (Gen. 2:17) Kambe hawumbirhi la vona va yendle swilo hi ndlela ya wubunge hi kutlula nawu wa Xikwembu lowu twisisekaka. Hi kuyendla leswo, va fularhele Xikwembu lexinga Munyiki wa Nawu ni Hosi Leyi Lawulaka. — Det. 32:4, 5.
w11 15/6 tl. 12 par. 6
Xikwembu Xihi Kombisa Lirhandzu la Xona
Adamu ave ni vana ndzhaku ka loko se a djohile, hikolaho a vana hinkwavo lava angava psala ava hundzisele xidjoho ni mavuyelo ya xona. Phela a vana va Adamu ava zanga va tlula nawu wa Xikwembu lowu axiwu nyike Adamu. Hikolaho, ava zanga va gweviwa hi mhaka xidjoho xolexo, nakambe Xikwembu axingeseva nyika minawu yokarhi. (Gen. 2:17) Hambileswo, a vatukulu hinkwavo va Adamu va rhwale ndzhwalo wa xidjoho. A xidjoho xi fumile kufikela loko Xikwembu xi nyika Vaisrayele minawu yokarhi, leyi ayiswi kombisa kahle leswaku i vadjohi. (Lerha Varhoma 5:13, 14.) A mavuyelo ya xidjoho manga fanisiwa ni vhukuvhuku kumbe mavabyi yokarhi yofana ni kupfumala ngati. Ungava uswi tiva leswaku Alexis, n’wana wa hosi ya le Rússia leyi vitaniwaka Nikolawu II nuna wa Alexandra a abiwe hi mavabyi ya vhukuvhuku ya kupfumala ngati lama vitaniwaka hemofilia. I ntiyiso leswaku hambi ka mindjangu yin’wani leyi vana van’wani va ngheneliweke hi mavabyi ya kufana ni lawa, swinga yendleka vana lavan’wani mangava tluleli. Kambe aswi tano hi xidjoho, hikuva a mavuyelo ya xidjoho lexi tlhontlhiweke hi Adamu, amange balekiwi hi munhu. Hinkwerhu hi swikarawa swa wona, naswona ma dlaya. Nakambe ama hundzisele ka vatukulu va yena hinkwavo. Se kungava leswaku a xiyimo lexi, lexi tsemaka nhlana, axita ke xi hluliwa siku lin’wani?
w11 15/6 tl. 13 mapar. 9-10
Xikwembu Xihi Kombisa Lirhandzu la Xona
Hi Xigriki, hi wihi ntsutsu wa marito lamange: “va vuliwa lava lulameke”? Mutsali mun’wani wa Bibele a vule leswi mayelana ni marito lawa: “I xigego lexi tirhisiwaka hubyeni kambe xinga humiki ka timhaka ta nawu. Xi vulavula hi kucinca ka xiyimo xa munhu hi kuya hi Xikwembu, kunga li kucinca ka le ndzeni ka munhu . . . Xigego lexi xi hlamusela Xikwembu tani hi muyavanyisi lweyi a boheke kunyima ni muhehliwa lweyi a tisiweke ahubyeni ya xona yofanekisela, lweyi a hehliwaka hi kuyendla swilo leswinga lulamangiki. Kambe Xikwembu xi vula leswaku muhehliwa anga na nandzu.”
Aswita kotekisa kuyini leswaku “Muyavanyisi wa misava hinkwayo” lweyi a lulameke a teka munhu lweyi anga lulamangiki tani hi lweyi a kalaka nandzu? (Gen. 18:25) Xikwembu xi veke xisekelo leswaku leswo swi koteka. Hi lirhandzu, xi rhumele n’wana wa xona lweyi a psaliweke a li yexe la misaveni. Yesu a yendle kurhandza ka B’ava wa yena hi ndlela leyi hetisekeke, hambiloko a humeleliwa hi miringo, kupoyiliwa ni kuhluphiwa. A tame a tshembekile anze a fa lifu lovava amhandzini ya nxaniso. (Hev. 2:10) Hi kunyikela hi wutomi la yena la kuhetiseka tani hi gandzelo, Yesu a nyikele nkutsulo lowu awuta kota kutshunxa kumbe kuponisa vatukulu va Adamu ka xidjoho ni lifu. — Mat. 20:28; Rhom. 5:6-8.
Xuma Xinga ka Rito la Xikwembu
w08 15/6 tl. 29 par. 7
Tipontunkulu ta Buku la Varhoma
6:3-5 — Xana swi vula yini kukhuvuliwa ka Yesu Kreste ni kukhuvuliwa akufeni kumbe ka lifu [la] yena? Loko valandzeli va Yesu va totiwa hi moya lowo kwetsima, vava ni vun’we na Yesu kutani vava swirho swa bandla, leswi vulaka leswaku vava miri wa Kreste, yena [Kreste] a li Nhloko. (1 Kor. 12:12, 13, 27; Kol. 1:18) Loko i kukhuvuliwa ka vona ka Yesu Kreste. Nakambe akuva Vakreste lava totiweke va “khuvuliwa ka lifu la yena [Kreste]” swi vula leswaku va hanya wutomi la kutinyiketela naswona va tshika ntshembo wa kuhanya wutomi lelinga heliki la misaveni. Hikolaho, a lifu la vona i la kutinyiketela kufana ni lifu la Yesu, hambileswi lifu la vona linga liki na matimba yokutsula. Kukhuvuliwa loku ka Kreste kuhela loko va fa kutani va pfuxeliwa kuya hanya tilweni.
w14 1/6 tl. 11 par. 1
Hi Wihi Ntshembo Lowunga Kona hi Maxaka ya Mina Lamanga fa?
Loko vanhu lavanga lulamangiki va pfuxiwa, xana vata yavanyisiwa hi kuya hi swiyendlo swa vona swa nkama lowunga hundza? Nikatsongo! A buku ya Varhoma 6:7 yi li: “Hikuva munhu lweyi afeke atshunxiwile” kumbe a rivaleliwile swidjoho swa yena. Vanhu lavanga lulamangiki va hakela swidjoho swa vona loko va fa. Hikolaho, vata yavanyisiwa hi kuya hi leswi vangataswi yendla loko se va pfuxiwile, kungali hi leswi vangaswi yendla navangese fa. Xana vata vuyeliwa njhani?
18 KUYA KA 24 KA FEVEREIRO
XUMA XINGA KA RITO LA XIKWEMBU | VARHOMA 7-8
“Xana U le ‘Kulanguteleni hi Kunavela Lokukulu’?”
w12 15/7 tl. 11 par. 17
Pfumelela Yehovha Aku Kongomisa ka Ntshunxeko wa Ntiyiso
Loko Pawulo a vulavula hi ntshunxeko lowu Yehovha a lavaka kuwu nyika malandza yakwe ya laha misaveni, a tsale a ku: ‘Swivumbiwa hinkwaswu swilangutela, hi kunavela lokukulu, leswaku Xikwembu xikombisa rivaleni vana va xona’. A tlhele a ku: ‘Swivumbiwa swoswo switatshusiwa na swona vukaraweni bya leswobola, swiyisiwa kutshunxekeni lokokwetsima lokunga ka vana va Xikwembu.’ (Rhom. 8:19-21) A ‘swivumbiwa’ swi fanekisela vanhu lavanga ni ntshembo wa kuhanya laha misaveni lavangata vuyeliwa loko ‘kukombisiwa rivaleni’ vana va Xikwembu lava totiweke hi moya. Kukombisiwa livaleni koloko kuta sungula loko “vana” volavo lavanga tilweni va pfuna Kreste leswaku a lovisa vanhu hinkwavo vobiha ivi va kongomisa “xitshungu lexikulu” amisaveni leyimpsha. — Nhla. 7:9, 14.
w12 15/3 tl. 23 par. 11
Kutsaka hi Ntshembo Lowu Hinga na Wona
Yehovha a nyike vanhu ‘xisekelo xa ntshembo’ loko ava tshembisa kuva kutsula ka Sathana Diyavulosi, “nyoka ya khale,” hi kutirhisa “mbewu” leyi tshembisiweke. (Nhla. 12:9; Gen. 3:15) A xiphemu xa kusungula xa “mbewu” kumbe lixaka lolelo aku li Yesu Kreste. (Gal. 3:16) A lifu la Yesu ni kupfuxiwa ka yena swi yendle leswaku vanhu va kota kuva ni ntshembo lowu tiyeke wa kutshunxiwa ka xidjoho ni lifu. Kuhetiseka ka ntshembo lowu, kufambisana ni ‘kukombisiwa rivaleni ka vana va Xikwembu.’ A vatotiwa lava va vangamisiweke i xiphemu xa wumbirhi xa “mbewu” kumbe lixaka. Vata ‘kombisiwa rivaleni’ loko va pfuna Kreste kulovisa misava leyi yobiha ya Sathana. (Nhla. 2:26, 27) Leswi swita yendla leswaku lava tinyempfu tin’wana lava humaka hi kuxanisekeni lokukulo, va ponisiwa. — Nhla. 7:9, 10, 14.
w12 15/3 tl. 23 par. 12
Kutsaka hi Ntshembo Lowu Hinga na Wona
Hakunene hi nkama wa Mfumo wa Kreste wa 1.000 wa Malembe, vanhu vata kuma ntshunxeko lowukulu! Hi nkama wolowo, “vana va Xikwembu” vata tlhela ‘va kombisiwa rivaleni’ loko vata tirha tani hi vaprista xikan’we na Yesu ivi va nyika vanhu mikateko ya gandzelo la nkutsulo. Loko Mfumo wa le tilweni se wu fuma misava, vanhu vata tshunxiwa hakatsongokatsongo ka mavuyelo ya xidjoho ni lifu. Vata tlhela va tshunxiwa ‘vukaraweni bya leswobola’ hakatsongokatsongo. Loko va tshama va tshembekile ka Yehovha hi nkama wa 1.000 wa malembe ni hi nkama wa xikambelo xa wugamu lexingata gama xi landzela, mavito ya vona mata tsaliwa hi kuhelela ka “tibuku” ta wutomi. Kutani vata nghena “kutshunxekeni lokokwetsima lokunga ka vana va Xikwembu.” (Nhla. 20:7, 8, 11, 12) Phela hakunene lowo i ntshembo wa kutsakisa swinene!
Xuma Xinga ka Rito la Xikwembu
w17.06 tl. 3
Waha Khumbuka?
Hi kwihi kuhambana axikarhi ka ‘kunavela [kuyanakanya] swa miri’ ni ‘kunavela [kuyanakanya] swa Moya’? (Rhom. 8:6)
Munhu lweyi a yanakanyaka swa nyama a lawuliwa hi kunavela kakwe kumbe a pfumela kukanganyisiwa hi kunga hetiseki ka yena naswona a tala kuvulavula hi swilo swa misava leyi. Munhu lweyi a navelaka kumbe a yanakanyisisaka hi swilo swa moya a tshamela kugayela hi swilo leswi fambisanaka ni wunghanu la yena ni Xikwembu naswona miyanakanyu yakwe yi kongomisiwa hi moya lowo kwetsima. A kuyanakanya swa nyama swi yisa kufeni kambe akuyanakanya hi swa moya swi vula wutomi ni kurhula. — w16.12-TS, matl. 15-17.
w09 15/11 tl. 7 par. 20
A Swikhongelo swa Wena swi Paluxa Yini hi Wena?
Minkama yin’wana hingaha va hingaswi tivi leswi hi faneleke kuswi vula loko hi khongela hi li hoxe. Pawulo a tsale a ku: ‘Hikuva ahitivi leswi hinga swikombelaka ni ndlela leyi hifanelaka kukhongela ha yona, kambe Moya [lowokwetsima], wona ha woxe, wukhongela Xikwembu matshan’wini ya hina, loko hina hikonya kunene hingahumesi marito. Kutani Xikwembu lexikambaka timbilu, xitiva leswi Moya wuswilavaka.’ (Rhom. 8:26, 27) Yehovha a yendle leswaku swikhongelo swotala swi tsaliwa Bibeleni. A yamukela swikhongelo swoleswo leswi huhuteliweke, aswi yamukela inge hiloko swi vuliwe hi hina kutani aswi hetisisa. Xikwembu xahi tiva naswona xi tiva ni nhlamuselo ya swilo leswi xiswi yendleke leswaku moya wa xona wuswi vula hi kutirhisa vatsali va Bibele. Yehovha a hlamula swikhongelo swa hina loko moya wuhi kombelela. Kambe loko hiya hi tiva Rito la Xikwembu, leswi hi faneleke hiswi khongelela switati tela hi swoxe amiyanakanyweni ya hina.
25 KA FEVEREIRO KUYA KA 3 KA MARÇO
XUMA XINGA KA RITO LA XIKWEMBU | VARHOMA 9-11
“Xikombiso xa Nsinya wa Mitlhwari”
w11 15/5 tl. 23 par. 13
‘Wanga Vona Kuyenta ka Wutlhari la Xikwembu!’
Mupostola Pawulo a fanisa lava vaka xiphemu xa mbewu ya Abrahama ni marhavi ya nsinya wofanekisela wa mutlhwari. (Rhom. 11:21) Nsinya lowu wa mutlhwari wu fanekisela kuhetiseka ka xikongomelo xa Xikwembu mayelana ni ntwanano wa Abrahama. Limintsu la murhi lowu la kwetsima naswona li fanekisela Yehovha tani hi lweyi a nyikaka Israyele wa moya wutomi. (Esa. 10:20; Rhom. 11:16) A tshinya li fanekisela Yesu tani hi xiphemu xosungula xa mbewu ya Abrahama. A marhavi hinkwawo i “nhlayo leyi heleleke” ya lava kumekaka ka xiphemu xa wumbirhi xa mbewu ya Abrahama.
w11 15/5 tl. 24 par. 15
‘Wanga Vona Kuyenta ka Wutlhari la Xikwembu!’
Se i yini leswi Yehovha aswi yendleke leswaku a hetisisa xikongomelo xa yena? Pawulo a hlamusele leswaku marhavi ya nsinya wa mutlhwari lowunga wa khwatini ma tlhomiwe ka nsinya wa mutlhwari wa le jaradi leswaku ma siva lamanga phatluliwa. (Lerha Varhoma 11:17, 18.) Hikolaho, a Vakreste lavanga vamatiko kambe va totiweke hi moya, vofana ni van’wana abandleni la le Roma, a va tlhomiwe hi ndlela yofanekisela ka nsinya lowu wa kufanekisela wa mutlhwari. Hi ndlela yoleyo va ve xiphemu xa mbewu ya Abrahama. Akusunguleni, ava fana ni marhavi ya mutlhwari wa khwati, avanga na lona lunghelo la kuva xiphemu xa ntwanano lowu wa kuhlawuleka. Kambe Yehovha ava pfulele ndlela ya kuva Vayuda va moya. — Rhom. 2:28, 29.
w11 5/15 tl. 25 par. 19
‘Wanga Vona Kuyenta ka Wutlhari la Xikwembu!’
Hakunene a xikongomelo xa Xikwembu mayelana ni Vaisrayele va Xikwembu xi hetiseke hi ndlela yohlamalisa swinene. (Gal. 6:16) Hilaha Pawulo a vuleke ha kona, “tiko hinkwaru ra Israyele ritaponisiwa”. (Rhom. 11:26) Loko Yehovha ata fuma, a Vaisrayele hinkwavo, kunga hlayo leyi heleleke ya Vaisrayele va moya, hinkwavo ka vona vata tirha matilweni tani hi tihosi ni vaprista. Phela aku na nchumu ni xin’we lexinga yendlaka leswaku xikongomelo xa Yehovha xinga hetiseki!
Xuma Xinga ka Rito la Xikwembu
w13 15/6 tl. 25 par. 5
Pfumelela Kulayiwa hi Yehovha Kuku Vumba
Kunga vuliwa yini loko vanhu va yala kuvumbiwa hi Muvumbi Lwenkulu hi maxivomu? Kutani, ka xiyimo lexi, ali tirhisa kuyini wulawuli la yena? Yanakanya hi leswi yendlekaka hi vumba loko lingaha tirheli leswi muvumbi a alava leswaku li tirhela swona. Loko swi li tano, muvumbi angaha vumba xibya xin’wana hi vumba lelo kumbe ali cukumeta! Hakanyingi loko vumba lingaha pfuni nchumu a xihoxo xi le ka muvumbi. Kambe a mhaka ayi tshamanga hi ndlela leyo ka Muvumbi wa hina. (Det. 32:4) Loko munhu anga pfumeli kuvumbiwa hi Yehovha, minkama hinkwayo a xihoxo xi le ka munhu wa kona. Yehovha a tirhisa wulawuli la yena leli fanaka ni la muvumbi ka vanhu hi kucinca ndlela leyi ava vumbaka ha yona hi kuya hi ndlela leyi va yangulaka ha yona. Lavamu yingisaka, vava va lisima ka yena. Hi xikombiso, a Vakreste lava totiweke i ‘swibya leswi vumbeliweke kutsetseleliwa [swibya swa tintswalo]’ leswi vumbiweke swi va ‘swibya . . [swa] risima’. Hi tlhelo lin’wana, lava yalaka kuyingisa Xikwembu hi maxivomu vata va ‘swibya leswi vumbeliweke kukarhateliwa ni kudlayeteliwa’. — Rhom. 9:19-23.
it-1 tl. 1260 par. 2
Kuva ni Mavondzo, Mavondzo
Kuhiseka Kobiha. Munhu angaha hiseka hi mbilu hinkwayo, kumbe ava ni wukwele hi nchumu xokarhi kambe hi nkama wu li wun’we wa hoxisa ivi angaxi tsakisi Xikwembu. A Vayuda votala ava li ka xiyimo xolexo aminkameni ya Vapostola. Ava tivona na va lulamile loko va yendla mintirho leyi ayi laviwa hi Nawu wa Moxe. Kambe Pawulo ava kombe leswaku a kuhiseka ka vona aku hoxile hikuva avanga na wutivi leli heleleke. Hikolaho, avanga lulamanga ka Xikwembu. Ava fanele kuxiya xihoxo xa vona ni kutlhelela ka Xikwembu hi kukombisa lipfumelo ka Kreste leswaku va vuliwa lava lulameke ni leswaku va tshunxiwa ka xigwevo xa Nawu. (Rhm 10:1-10) Sawulo lweyi a ahuma Tarso, a ali mun’wana wa vona, a ali hisekela ngopfu swinene wukhongeli la Xiyuda hi kutlulisa, lakaku ‘aatshamela ku xanisa vandlha ra Xikwembu ni ku ri hlakata hilaha ku tlurisaka’. A ahanya hi Nawu wa Moxe tani hi munhu lweyi a atikomba ‘apfumala xisandzu.’ (Ga 1:13, 14; Flp 3:6) Hambiliswilitano, a kuhiseka ka Pawulo aku hoxile. Leswi a ani mbilu leyinene, Yehovha amu kombise musa lowunga faneliwiki ha Kreste leswaku amu kongomisa andleleni ya wugandzeli la ntiyiso. — 1Tm 1:12, 13.