BIBLIYOTEKA KA INTERNETI la Watchtower
Watchtower
BIBLIYOTEKA KA INTERNETI
xiChangana (Moçambique)
  • BIBELE
  • MABUKU
  • MINTLHANGANU
  • w20 Fevereiro pp 1-32
  • Tshika Matshoho U Lwela Kurhula

Aku na vhidiyu lihlawuliweke.

Hivaleli, aswikotekanga kuchaya vhidiyu.

  • Tshika Matshoho U Lwela Kurhula
  • Murindzi Atwalisa Mfumu wa Yehovha (Lweyi A Djondziwaka Bandleni) — 2020
  • Swihlokwana
  • Timhaka Tifanaka
  • LESWI VANGAKA MATSHOHO
  • LWELA KUTIVEKA HANSI U TLHELA U YENELISEKA
  • ‘AHILAVENI LESWIHIPFUNAKA KUHANYA HI KURHULA’
  • Hi Nga Tshuki Hi Phikizana Kambe A Hi Lweleni Ku Yentxa Ku Rhula
    Murindzi Atwalisa Mfumu wa Yehovha (Lweyi A Djondziwaka Bandleni) — 2021
  • Yehovha Ava Teka Va Li va Lisima Lava Tivekaka Hansi
    Murindzi Atwalisa Mfumu wa Yehovha (Lweyi A Lunghiseleliweke Bandla) — 2019
Murindzi Atwalisa Mfumu wa Yehovha (Lweyi A Djondziwaka Bandleni) — 2020
w20 Fevereiro pp 1-32

NHLOKOMHAKA YA DJONDZO 8

Tshika Matshoho U Lwela Kurhula

‘Ahilaveni leswihipfunaka kuhanya hi kurhula, ni kuyakisana.’ — RHOM. 14:19.

LISIMU 111 Leswi Swihi Yendlaka Hi Tsaka

LESWI HINGATASWI DJONDZAa

1. I yini leswinga yendleka ka ndjangu wa Yosefa hi leswi vamakwavu va yena avani matshoho?

YAKOBO a ava rhandza vana va yena hinkwavu. Kambe a arhandza hintamu Yosefa, n’wana wa yena wa 17 wa malembe. Vamakwavu va Yosefa va yendle yini? Va ve ni matshoho ivi va sungula kumu nyenya. Yosefa a anga yendlanga nchumu lexi axita yendla vamakwavu va yena vamu nyenya. Hambi leswo vamu xavisile kuva ava xikarawa, va tlhela va hembela papayi wa vona vamu byela swaku n’wana wa yena wa kurhandzeka a adlayiwe hi xiharhi xa nhova. Matshoho lawa avali na wona ma yendle swaku ndjangu wa vona wungahavi ni kurhula naswona papayi wa vona a angaha tsakanga. — Gen. 37:3, 4, 27-34.

2. Hi kuya hi Vagalatiya 5:19-21, hi mhaka muni matshoho mani khombo?

2 A Bibeleni Matshohob kumbe mavondzo ma tlhamuseliwa tani hi “mintirho ya ntumbuluku wa nyama”, leyinga yendlaka munhu angayi kumi ndzaka ya Mfumu wa Xikwembu. (Lerha Vagalatiya 5:19-21.) Matshoho hakanyingi hi wona ma psalaka livengo, timholova, wukwele ni kukariha.

3. Hita bula hi yini ka djondzo leyi?

3 A xikombiso xa vamakwavu va Yosefa, xihi komba swaku matshoho manga wonha wuxaka matlhela ma yendla leswaku vanhu vangaha hanyisani hi kurhula andjangwini. Hambi leswi hina hingata kala hinga yendli leswi vamakwavu va Yosefa vangaswi yendla, kambe mhaka hi leswaku hinkwerhu ahi hetisekanga naswona mbilu yingahi kanganyisa. (Yer. 17:9) Leswo hi swona swihi yendlaka minkama yin’wana hi tshohoka van’wana. Ahi khumbukeni swikombiso swale Bibeleni leswihi basopisaka amhakeni leyi. Swikombiso leswo switahi pfuna kuvona leswinga yendlaka matshoho ma sungula kumila timbilwini ta hina. Hita vona leswingahi pfunaka kulwisana ni matshoho ivi hi hanyisana hi kurhula ni van’wana.

LESWI VANGAKA MATSHOHO

4. Hi mhaka muni Vafilisita ava tshohoka Isaka?

4 Loko munhu a ganyile. Isaka a aganyile, hi mhaka leyo, Vafilisita a vamu tshohoka. (Gen. 26:12-14) Vaze va chela nsila ka swihlovo leswi a aswi celile kuva ata nyika mati swifuyo swa yena. (Gen. 26:15, 16, 27) Kufana ni Vafilisita, van’wana namuntlha va tshohoka vanhu lavanga ni swilo swotala kuva tlula. Vona ava gameli ka kunavela leswi van’wana vanga na swona, kambe va tlhela va navela swaku va luzekeliwa hi swona.

5. Hi mhaka muni varhangeli va wukhongeli ava tshohoka Yesu?

5 Loko munhu a rhandziwa ngopfu. Varhangeli va wukhongeli va Vayuda ava tshohoka Yesu hi mhaka ya leswi vanhu avamu rhandza ngopfu. (Mat. 7:28, 29) Yesu aali munyimeli wa Xikwembu naswona a adjondzisa ntiyiso. Hambileswo, Varhangeli va wukhongeli ava hangalasa mavunhwa akuva vamu chimisa. (Marka 15:10; Yoh. 11:47, 48; 12:12, 13, 19) Mhaka leyi yihi djondzisa yini? Hi fanele hi tivonela akuva hingava tshohoki vamakwerhu lava va rhandziwaka abandleni hi mhaka ya wumunhu la vona lelinene. Kuhambana ni leswo, hi fanele hi tekelela wumunhu la vona lelinene. — 1 Kor. 11:1; 3 Yoh. 11.

6. Diyotrefa aswi kombise kuyini swaku aani matshoho?

6 Loko makwerhu a nyikiwa mintirho ya kuhlawuleka abandleni. Ankameni wa Vapostola Diyotrefa a atshohoka lava ava ni mintirho ya kuhlawuleka abandleni. Yena a arhandza “kuva worhanga” xikarhi ka vamakwerhu abandleni. Hi mhaka leyo a hangalase mavunhwa hi mupostola Yohane ni vamakwerhu van’wana lava ava ni wutihlamuleli. (3 Yoh. 9, 10) Hambi leswi hina hingata kala hinga yendli leswi Diyotrefa angaswi yendla, kambe hingaha sungula kutshohoka vamakwerhu lavangani mintirho ya kuhlawuleka leyi ahi rindzela kuva yi kumiwa hi hina, ngopfu ngopfu loko hi pimisa swaku hina ahitayi yendla kuyampsa kutlula Makwerhu yelweyo.

Mafoto: 1. Filori leli kulelaka ka misava leyinene. 2. Filori leli li hlaseliwa hi byanyi leli dlayaka. 3. Vamakwerhu vanharhu va tibulela nava tsakile Andlwini ya Mfumu na kuve makwerhu mun’wana waxisati a nyime yexe naswona a tikomba na a kwatile.

Mbilu ya hina yi fana ni misava, naswona wumunhu la hina lelinene li fana ni mafilori ya kusaseka hintamu. Kambe matshoho ma fana ni byanyi leli dlayaka timbewu. Matshoho mangahi sivela kuva ni wumunhu lelinene kufana ni lirhandzu, ntwela wusiwana ni timpsalo (Vona paragrafu 7)

7. Matshoho mangahi yendla hiva vanhu va muxaka muni?

7 Matshoho mafana ni byanyi leli dlayaka timbewu leti kulelaka kusuhi na lona. Loko hi tshika matshoho ma mila mbilwini ya hi hina swingahahi tikela kuma helisa. Matshoho mangaha pswala matitwela ya kubiha ya kufana ni wukwele, kutikulisa ni kurhanghisa leswi rhandziwaka hi hina. Kufana ni byanyi leli dlayaka timbewu leti kulelaka kusuhi na lona, matshoho mangahi sivela kukombisa wumunhu la kahle la kufana ni lirhandzu, ntwelawusiwana ni timpswalo. Loko hi vona swaku se kusungula kumila matshoho a mbilwini ya hina, hi fanele hi matsuvula hi kuhatlisa. Hingaswi yendlisa kuyini swoleswo?

LWELA KUTIVEKA HANSI U TLHELA U YENELISEKA

Mafoto: 1. Filori leli kulelaka ka misava leyinene. 2. Filori leli li hlaseliwa hi byanyi leli dlayaka. 3. Vamakwerhu vanharhu va tibulela nava tsakile Andlwini ya Mfumu na kuve makwerhu mun’wana waxisati a nyime yexe naswona a tikomba na a kwatile.

Hingama hlulisa kuyini matshoho lama fanaka ni byanyi leli dlayaka timbewu? Hi kupfuniwa hi moya wa kukwetsima wa Xikwembu, hingaswi kota kutsuvula matshoho ivi hima siva hi kutiveka hansi ni kuyeneliseka (Vona maparagrafu 8-9)

8. I mpsini leswingahi pfunaka kuhlula matsoho?

8 Hingaswi kota kuhlula matshoho loko hi lwela kutiveka hansi hi tlhela hi tsaka hi leswi hinga na swona. Loko hi li vanhu va kutshamisa xileswo, matshoho amangatava ni ndhawu ya kukulela kona. Kutiveka hansi, switahi pfuna kuva hinga pimisi hi hina kutlula mpimo. Munhu lweyi a tivekaka hansi, angati voni na a faneliwa hi swa swinyingi kutlula van’wana. (Gal. 6:3, 4) Munhu lweyi a yenelisekeke a tsaka hi leswi angana swona naswona anga tifananisi ni van’wana. (1 Tim. 6:7, 8) Munhu lweyi a tivekaka hansi a tlhela a yeneliseka, loko a vona van’wana va kuma swilo swa swinene a tsaka na vona.

9. Hi kuya hi Vagalatiya 5:16 na Vafilipiya 2:3, 4, i yini leswi moya wokwetsima wungahi pfunaka kuswi yendla?

9 Hi lava moya wokwetsima wa Xikwembu leswaku wuhi pfuna kuhlula matshoho, ni kuva hi lwela kutiveka hansi hi tlhela hi yeneliseka hi leswi hingana swona. (Lerha Vagalatiya 5:16; Vafilipiya 2:3, 4.) Moya wokwetsima wa Yehovha wungahi pfuna kukambela mimpimiso ya hina ni leswi swihi susumetelaka kuyendla swilo. Hi kupfuniwa hi Xikwembu, hingaswi kota kuhlula mimpimiso ni matitwelo yobiha ivi hiswi pfaleta hi mimpimiso leyinene. (Pis. 26:2; 51:10) Ahi voneni xikombiso xa Moxe na Pawulo, vavanuna lavangaswi kota kuhlula kuva ni matshoho.

Moxe, Yoxuwa ni vakulukumba va Israyele va nyime kusuhi ni tenda la ntlhanganu. Yoxuwa a kombela Moxe kusivela vavanuna vambirhi lava tiyendlaka vaprofeta.

Mufana mun’we wa Muyisrayele a tsutsuma a ya ka Moxe na Yoxuwa ayava byela swaku kuni vavanuna vambirhi va tiyendlaka vaprofeta. Kutani Yoxuwa a kombela Moxe swaku ava tsimbisa, kambe Moxe anga pfumeli. Kuhambana ni leswo, a byela Yoxuwa swaku wa tsaka hi leswi Yehovha anga nyika vavanuna lava a moya wa Yena (Vona paragrafu 10)

10. Hi xihi xiyimu lexingaha vaka xi ringe Moxe? (Vona xifaniso ka pajina la kusungula.)

10 Hambi leswi Moxe a ali ni wulawuli lalikulu ka vanhu va Xikwembu, anga zanga a zama kusivela van’wana kuva ni wutihlamuleli lolelo. Hi xikombiso, ka khambi lin’wani, Yehovha a pambule a moya wokwetsima lowu awu li ka Moxe awu nyika a ntlawa wa vakulukumba va Israyele lava ava nyime kusuhi ni tenda la tlhangano. Hi kuhatlisa, Moxe a twe swaku vavanuna vambirhi lava avanga yanga ka tenda la tlangano, va yamukele moya wokwetsima naswona se ava sungule kuprofeta. Moxe ayendle yini loko Yoxuwa amu vutise swaku ava sivela vavanuna lava? Moxe anga tshohokanga vavanuna lava ava nyikiwe lungelo leli hi Yehovha. Kambe a tiveke hansi a tlhela a tsaka na vona hi leswi ava profeta. (Tinhl. 11:24-29) I yini hingaswi djondzaka ka Moxe?

Mafoto: 1. Ka ntlhangano wa madoda, makwerhu lweyi se anga guga, anga mufambisi wa Djondzo ya Murindzi abandleni, a kombeliwa swaku a djondzisa doda lelinga mumpsha leswaku kutava lona mufambisi wa Murindzi. 2. Doda lelinga mumpsha li fambisa djondzo ya Murindzi kasi doda lelinga guga li tshamile li yingisela kahle. 3. Doda lelinga guga li tlangela doda lelaha liki mumpsha.

Madoda abandleni manga kutekelelisa kuyini kutiveka hansi ka Moxe? (Vona maparagrafu 11-12)c

11. Madoda mangamu tekelelisa kuyini Moxe?

11 Loko uli doda, swa kutikela kudjondzisa mun’wana abandleni antirho lowu uwu rhandzaka akuva ata hamba awu yendla? Hi xikombiso, kumbexana wa wu rhandza ntirho wa wena wa kuva mufambisi wa Djondzo ya Murindzi vhiki ni vhiki. Kambe loko u tiveka hansi kufana na Moxe, awungata titwa na ungali wa nchumu loko u djondzisa makwerhu mun’wana kuva ata yendla ntirho lowu wena uwu rhandzaka hi kufamba ka nkama. Handle ka leswo, uta tsaka loko u pfuna makwerhu yelweyo.

12. Vamakwerhu va kutala namuntlha vaswi kombisa kuyini swaku va yeneliseka ni kutiveka hansi?

12 Swoswi ahi voneni xiyimu xin’wana lexi vamakwerhu va kutala lava gugeke va kumanaka na xona. Va tirhe malembe ya kutala nava li Vatlhanganise va ntlawa wa madoda. Kambe loko va ni 80 wa malembe, hi kuswi rhandza va tshika wutihlamuleli lolelo. Mudjikelezi loko ava ni 70 wa malembe, hi kutiveka hansi a tshika ntirho lowu wa kuhlawuleka naswona a yamukela mintirho yin’wana ni yin’wana leyi a nyikiwaka yona. Ka malembe nyana ya swoswi, vatirhi vanyingi va Betele va misava hinkwayu va nyikiwe mintirho yin’wana handle ka Betele. Vamakwerhu lava va kutshembeka ava kwatanga hi leswi kunga cinciwa ntirho wa vona.

13. I yini lexi axitava xi yendle Pawulo a tshohoka vapostola va 12?

13 Xikombiso xin’wana xa munhu lweyi a lweleke kuyeneliseka ni kutiveka hansi hi mupostola Pawulo. Yena angama pfumelelanga matshoho kuva ma kula ka yena. A tirhe ngopfu ka ntirho wa kuchumayela kambe a ativeka hansi. Yena a te: ‘Ni lwentsongo ka vapostola, aswinifanelanga kuhlayiwa mupostola’. (1 Kor. 15:9, 10) Vapostola va 12 va landzele Yesu nkama lowu a ayendla ntirho wa kuchumayela laha misaveni. Kambe Pawulo anga vanga Mukreste hi nkama wolowo, a ve Mukreste loko Yesu se a pfuxiwile. Hambileswi hi kufamba ka nkama anga vekiwa kuva “mupostola wa vamatiko,” Pawulo a anga faneleki ku kuma lunghelo laku hlawuleka lakuva mun’wana wa vapostola va 12. (Rhom. 11:13; Mint. 1:21-26) Kuhambana ni kutshohoka vavanuna lava 12 lava veke ni wuxaka lale kusuhi na Yesu, Pawulo a ayeneliseka a tlhela a tsaka hi leswi a ali na swona.

14. Kuta yendleka yini loko hi yeneliseka hi tlhela hi tiveka hansi?

14 Loko hi yeneliseka hi tlhela hi tiveka hansi hita fana na Pawulo naswona hi tava hi hlonipha lava Yehovha anga va nyika wutihlamuleli. (Mint. 21:20-26) Yehovha a yendle malulamiselo swaku kuva ni madoda lawa amata rhangela a bandla la Wukreste. Hambi leswi va kalaka vanga hetisekanga, Yehovha ava teka na vali “tinyiko letinga vanhu.” (Efe. 4:8, 11) Loko hi hlonipha vavanuna lava langiweke ni kutiveka hansi ka nkongomiso wa vona, hi tava ni wuxaka lale kusuhi na Yehovha naswona hita tikhorisa hi kuva ni kurhula ni vamakwerhu.

‘AHILAVENI LESWIHIPFUNAKA KUHANYA HI KURHULA’

15. I yini leswi hi faneleke hiswi yendla?

15 Loko hi tshohoka van’wana kumbe vona vahi tshohoka, akungevi ni kurhula a xikarhi ka hina. Hi fanele hi tsuvula matshoho a mbilwini ya hina naswona hinga yendli nchumu lexinga yendlaka van’wana vava ni matshoho. Hi fanele hi yendla swilo leswi swa lisima akuva hi kombisa swaku haxi yingisa xilerhiso xa Yehovha lexinge: ‘Ahilaveni leswihipfunaka kuhanya hi kurhula, ni kuyakisana.’ (Rhom. 14:19) I yini hingaxi yendlaka hi kukongoma akuva hi pfuna van’wana swaku va hlula matshoho naswona hinga yendla yini kuva hi hanyisana hi kurhula?

16. Hingava pfunisa kuyini van’wana akuva vangavi ni matshoho?

16 Mahanyelo ni swiyendlo swa hina swingava khumba ngopfu vanhu van’wana. Misava yi lava kuhi yendla hi ‘tikulisa’ hi leswi hinga na swona. (1 Yoh. 2:16) Kambe leswo swi byala matshoho. Hinga pfuna van’wana akuva vanga vi ni matshoho, hikunga tshameli kuva bulela hi leswi hingana swona kumbe leswi hi lavaka kuswi xava. Xin’wana hingaxi yendlaka akuva hi pfuna van’wana leswaku vangavi ni matshoho, i kunga tibyeli hi mintirho ya kuhlawuleka leyi hingana yona abandleni. Loko hi tshamela kuvulavula hi leswi hiswi yendlaka, hiva hi byala matshoho ka lava vaswi twaka. Kuhambana ni leswo, loko hi kombisa swaku hi ni mhaka ni van’wana ni kukhensa swilo leswinene leswi vaswi yendlaka, hitava hiva pfuna kuva va yeneliseka, naswona hitava hi yendla swaku kuva ni wun’we ni kurhula abandleni.

17. I yini leswi vamakwavu va Yosefa vanga kota kuswi yendla naswona hi mhaka muni?

17 Hingaswi kota kuhlula matshoho! Ahi tlheleni hi vona xikombiso xa vamakwavu va Yosefa. Loko se kuhundze malembe na vamu xanisile, va kumane na yena aGibita. Na angaseva byela swaku hi yena mani, ava ringile akuva a vona swaku ava cincile kumbe avangase cinca. Yosefa anyike vamakwavu swakudla kambe a nyike swo tala ngopfu Benjamini makwavu wa yena wa mutsongo. (Gen. 43:33, 34) Hambi leswo, akuna lexi kombaka swaku vamakwavu vamu tshohokile Benjamini. Kambe va kombise swaku va ni mhaka na Benjamini makwavu ni papayi wa vona Yakobo. (Gen. 44:30-34) Swa tikomba swaku vamakwavu va Yosefa se avatshike kuva ni matshoho naswona se ava hanyisana hi kurhula andjangwini. (Gen. 45:4, 15) Hi kufanana, na hina loko hi lwela kutsuvula matshoho a mbilwini ya hina hita hanyisana hi kurhula a ndjangwini ni le bandleni.

18. Hikuya hi Yakobo 3:17, 18, kuta yendleka yini loko hi lwela kuhanyisana ni van’wana hi kurhula?

18 Yehovha a lava swaku hi hlula matshoho kambe hi lwela kuva ni kurhula. Hi fanele hi tirha hi matimba akuva hi yendla swilo leswi hi swimbirhi. Hi laha swinga kombisiwa hakona ka djondzo leyi, minkama yin’wana hingaha va ni matshoho. (Yak. 4:5) Naswona hi hanya xikarhi ka vanhu lava hi hlohlotelaka kuva ni matshoho. Kambe loko hi lwela kutiveka hansi, hi tsaka hi leswi hinga na swona hi tlhela hi vona swilo leswinene ka van’wana, ahingatava ni matshoho. Handle ka leswo, switahi pfuna kulwela kuhanyisana hi kurhula swi tlhela swi hi pfuna kuva ni wumunhu lelinene. — Lerha Yakobo 3:17, 18.

AWUTA HLAMULISA KUYINI?

  • Moya lowo kwetsima wungahi pfunisa kuyini kuva hi hlula matshoho?

  • Kuyeneliseka ni kutiveka hansi swinga hi pfunisa kuyini kuva hi hlula matshoho?

  • Langutelo la hina lelinene lingava pfunisa kuyini van’wana kuva va hlula matshoho?

LISIMU 130 Hi Lava Kuva Lava Rivalelaka

a Nhlengeletanu ya Yehovha yi ni kurhula. Kambe kurhula koloko kungaha wonheka loko hi ni matshoho. Ka nhlokomhaka leyi, hita djondza hi leswingahi yendlaka hiva ni matshoho kumbe mavondzo. Nakambe hita tlhela hi vona swaku hinga lwisa kuyini ni moya lowo ni leswi hingaswi yendlaka akuva hi hanyisana hi kurhula.

b RITO LELI TLHAMUSELIWEKE: Hi laha swinga tlhamuseliwa hi kona ka Bibele, matshoho manga yendla munhu anga gameli ka kunavela leswi van’wana vangana swona kambe a tlhela a navela leswaku va luzekeliwa hi swona.

c NHLAMUSELO WA XIFANISO: Ka ntlhangano wa madoda, makwerhu lweyi se anga guga, anga mufambisi wa Djondzo ya Murindzi abandleni, a kombeliwa swaku a djondzisa doda lelinga mumpsha leswaku kutava lona mufambisi wa Murindzi. Hambileswi makwerhu lweyi awu rhandzaka ntirho wa yena, hi mbilu yo basa a seketela xiboho lexinga tekiwa hi madoda hi kupfuna doda lelinga mumpsha hi laha swi lavekaka ha kona ni kuva ali byela swilo leswinene liswi yendlaka swi suka mbilwini.

    Mabuku ya xiChangana (2003-2025)
    Huma
    Nghena
    • xiChangana (Moçambique)
    • Rhumela
    • Hlawula
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Minawu ya Matirhiselo
    • Nawu wa Xihundla
    • Seta Swa Xihundla
    • JW.ORG
    • Nghena
    Rhumela