Tshamani Na Mi Rindzile Leswaku Mi Nga Weli Ka Xidjoho

1-2. a) I yini leswi Yesu a nga swi byela vadjondzisiwa va yena? b) Hi mhaka muni vadjondzisiwa va Yesu va mu balekile? (Vona mafoto.)

“MBILU ya swi lava kambe muzimbha lowu nga ni xidjoho a wu tiyanga.”a (Mat. 26:41b) Hi ku vula marito lawa, Yesu a kombise swaku a a swi twisisa swaku leswi hi nga ni xidjoho hi yendla swihoxo. Kambe hi ku vula marito lawa Yesu a tlhele a hi basopisa swaku hi nga titshembi ku tlula mpimu. Na Yesu a nga se vula marito lawa, vadjondzisiwa va yena a va mu tshembise swaku a va nga ta tshuka va mu tshika. (Mat. 26:35) Phela a va navela ku yendla swilo swaswinene kambe a va swi twisisanga swaku loko va le ka xiyimu xa ku karhata a swi ta va karhatela ku yendla swaswinene. Hi mhaka leyo, a va byelile a ku: “Mi nga yetleli, tamani mi khongela swaku mi nga weli ndzingweni.” — Mat. 26:41a.

² Lexi twisaka ku vava hileswaku a vadjondzisiwa va Yesu a va swi kotanga ku tshama na va rindzile. Vona va sale va yetlela. Nkama lowu Yesu a nga khomiwa, indjhe va swi kotile ku nyima na yena kumbe va balekile? Phela vadjondzisiwa va yena va balekile va siya Yesu, kuve vona a va vule leswaku a va ta nyima na yena. — Mat. 26:56.

3. a) Leswaku hi tama hi tshembeka ka Yehovha hi mhaka muni hi nga fanelanga hi titshemba? b) Hi ta djondza hi yini ka nhlokomhaka leyi?

³ Phela a hi fanelanga hi titshemba ngopfu. I ntiyiso swaku hi tinyimisele ku tshika swilo hinkwaswu leswi nga kwatisaka Yehovha. Kambe leswi hi kalaka hi nga hetisekanga hi nga ha tshuka hi djoha hi ku vevuka. (Rom. 5:12; 7:21-23) Leswaku hi tama hi tshembeka ka Yehovha, i mpsini leswi hi nga swi yendlaka leswaku hi tama hi tivonela? Swi lava leswaku hi yendla leswi Yesu a nga swi byela vadjondzisiwa va yena. Nhlokomhaka leyi yi ta hi pfuna hintamu ku vona swaku 1) i ka swiyimu swini laha hi nga ha tshukaka hi wela ka xidjoho? 2) I mpsini leswi hi nga swi yendlaka swaku hi tama hi tivonela? 3) Hi nga yendla yini swaku hi tshama na hi rindzile?

TIVA SWIYIMU LESWI NGA KU YENDLAKA U DJOHA

4-5. Hi mhaka muni hi nga fanelanga hi yendla swihoxo swaswitsongo?

⁴ Phela hambi hi swihoxo swaswitsongo swi nga ha li khumba wunghanu la hina na Yehovha, naswona swi nga yendla swaku hi wela ka swidjoho swaswikulu.

⁵ Hinkwerhu hi nga ha ringeka ku yendla xidjoho xaxikulu, kambe mun’wani ni mun’wani ku ni lani a nga tsana kona. Ku nga ha va ka ku yendla xidjoho xaxikulu, mahanyelo ya ku kala ma nga basanga ni ku pimisa ku fana ni vanhu va misava leyi. Hi xikombiso, munhu a nga ha lwisana ni ku yendla wuntunga la swa masangu, mahanyelo ya ku biha ya ku fana ni ku tikhomakhoma swirho swa ku famba masangu kumbe masturbação, ni ku sixtira pornografiya. Van’wani swi nga ha va karhatela ku tikhoma loko va kwatile, ku chava vanhu, ku rhandza ku tifuma kumbe swilo swin’wani swa ku fana ni leswi. Phela hi leswo swi nga yendla Yakobe a ku: “Mun’wani ni mun’wani a ringiwa hi ku kokiwa ni ku wongiwa hi leswi a swi navelaka.” — Yak. 1:14.

6. Hi fanele hi tshembeka ka yini?

⁶ Indjhe wa swi tiva swiyimu leswi u kalaka u ka nga tiyanga ka swona? A swi pfuni nchumu funtshi swi ni nghozi ku va hi tibyela kumbe hi tihembela hi vula swaku hina hi tiyile a hi nge weli ka xidjoho. (1 Yo. 1:8) Hi fanele hi khumbuka marito lawa Pawulo a nga ma vula loko a ku: “Hambi lava va kongomisiwaka hi moya wa ku kwetsima” va fanele va tivonela leswaku va nga ringiwi. (Gal. 6:1) Se na hina hi fanele hi tshembeka hi tlhela hi tikambela leswaku hi vona lomu hi kalaka hi nga tiyanga kona. — 2 Ko. 13:5.

7. Hi fanele hi tivonela ka yini? Nyikela xikombiso.

⁷ Loko se hi tikambelile hi vona swaku i ka swiyimu swini lani hi kalaka hi nga tiyanga ka swona, i mpsini leswi hi faneleke hi swi yendla? Hi fanele hi lwa hi matimba leswaku hi nga weli ka xidjoho! Hi xikombiso, ka madoropa ya khale ya minkama ya Bibele a ndhawu ya ku vevuka lani valala a va ta nghena hi kona a ku li ka swipfalu swa wona. Hi mhaka leyo, ka swipfalu a ku vekiwa vagwardu va vanyingi swaku va vhikela doropa. Hilani ku fanaka, hi fanele hi tivonela hintamu lomu hi nga tsana kona leswaku hi nga weli ka xidjoho. — 1 Ko. 9:27.

HI NGA TIVHIKELISA KU YINI LESWAKU HI NGA WELI KA XIDJOHO?

8-9. I mpsini leswi djaha leli ku vulavuliwa hi lona ka Swivuriso 7 a li ta va li swi yendlile leswaku li baleka xidjoho xaxikulu? (Swivuriso 7:8, 9, 13, 14, 21)

⁸ Hi nga yendla yini swaku hi nga weli ka xidjoho? Pimisa hi leswi hi nga swi djondzaka hi djaha leli ku vulavuliwaka hi lona ka Swivuriso ndzima 7. Djaha leli li yendle wuntunga la swa masangu ni wansati wa mahanyelo ya ku biha. Ndzimana 22 yi hi byela swaku “swi nga se ya kwini” djaha leliya li sungule ku landzelela wansati lweyi. Hilani tindzimana tin’wani ti vulaka hi kona, leswi a swi yo suketana swi yendleka; ku ni leswi djaha leli li nga swi yendla leswi hi kutsongokutsongo swi nga li yendla li wela ka xidjoho.

⁹ I mpsini leswi nga yendla swaku djaha leli li wela ka xidjoho xaxikulu? Xa ku sungula, “li hundze hi kusuhi ni xitaratu xa yena” wansati lweyi. (Lerha Swivuriso 7:8, 9.) Se nkama li nga vona wansati lweyi a li balekanga. Kambe li pfumele swaku wansati lweyi a li bejara li gama li sungula ku yingisela leswi wansati lweyi a a swi vula. Se wansati lweyi a li byele swaku a nyikele magandzelo ya ku kombela ku rhula. Swi nga yendleka wansati lweyi a vule leswo swaku a yendla djaha leliyani li pimisa swaku yena a a li munhu wamunene. (Lerha Swivuriso 7:13, 14, 21.) Loko djaha leli a li nga swi yendlanga leswo, i na li nga zanga li wela ka xidjoho.

10. Munhu a nga xi yendlisa ku yini xidjoho ku fana ni djaha leli ku vulavuliwa hi lona ka Swivuriso?

¹⁰ Leswi swi nga yendlekela djaha leli, swi nga ha yendlekela vanhu va Yehovha namuntlha. Munhu a nga ha wela ka xidjoho xaxikulu se ndzhaku a gama a vula swaku swi yendlekile na ni nga swi nyimelanga. Kumbe a vula swaku “swi yo suketana swi yendleka.” Kambe loko a nyimanyana a pimisa hi leswi nga yendleka, a nga ha tsumbula swaku swi yendlekile hileswi a nga yendla swiboho swa ku pfumala wutlharhi. Swi nga yendleka a mahe leswo hileswi a a ni vanghanu va ku biha a tlhela a hungata hi swilo swa ku kala swi nga lulamanga. Kumbe a nghene ka site la interneti la ku kala li nga li linene kumbe a ye ka ndhawu leyi vanhu va yendlaka swilo swa ku biha. Naswona swi nga ha yendleka a nyime ku djondza Bibele, ku khongela, ku va kona ka mintlhanganu nkama ni nkama ni ku tlhela a va kona ka ntirho wa ku chumayela. Ku fana ni djaha leli ku vulavuliwaka hi lona ka buku la Swivuriso, xidjoho lexi a nga xi yendla swi nga yendleka xi nga vanga xa kola na kola.

11. Leswaku hi nga weli ka xidjoho xaxikulu, hi fanele hi baleka yini?

¹¹ Hi djondza yini ka mhaka leyi? Hi djondza swaku a swo lava ku hi baleka ka xidjoho ntsena, swi lava hi baleka ni swilo leswi nga hi yendlaka hi wela ka xidjoho. Hosi Solomoni a vulavule hi mhaka leyi ka xikombiso xa djaha leli ni nghwavani. Loko a vulavula hi wansati lweyi wa nghwavani a te: “Mi nga yi ka tindlela ta yena.” (Swiv. 7:25) A tlhela a ku: “Fambela kule na yena; u nga tshineli kusuhi ni nyanghwa wa yindlo ya yena.” (Swiv. 5:3, 8) Phela hi tivhikela ka xidjoho loko hi fambela kule ni leswi nga hi yendlaka hi wela ka xidjoho, hambiloko swilo swoleswo swi tikomba ingi a swi bihanga.b — Mat. 5:29, 30.

12. Hi xini xiboho lexi Yobo a nga xi yendla, naswona xi mu pfunise ku yini? (Yobo 31:1)

¹² Leswaku hi fambela kule ni swiyimu leswi nga hi yisaka ka xidjoho, hi fanele hi yendla swilo swaswinene. Leswo hi leswi Yobo a nga swi yendla. Phela ‘a yendle ntwananu ni matihlo ya yena, wa leswaku a nga txuvuki ntombhi a za a yi navela.’ (Lerha Yobo 31:1.) Se leswi a nga tiya a yendla xiboho xaxinene, a swi kotile ku fambela kule ni xidjoho. Se na hina hi fanele hi tinyimisela ku fambela kule ni xin’wani ni xin’wani lexi nga hi mahaka hi djoha.

13. Hi mhaka muni hi fanele hi vhikela mimpimiso ya hina? (Vona mafoto.)

¹³ Hi fanele hi vhikela mimpimiso ya hina. (Eks. 20:17) Vanhu van’wani va pimisa swaku a swi bihanga ku tshamela ku pimisa hi ku yendla xidjoho xaxikulu, ntsena swo lava u nga swi yendli, hikusa ku pimisa nchumu ni ku xi yendla swi hambanile. Kambe mapimisela lawa ma bihile. Munhu lweyi a tshamelaka ku pimisa hi swilo swa ku biha swo fana ni loko a tivitanela xidjoho, se ku yendla leswo swi to mu peta xikheleni xa xidjoho. I ntiyiso swaku minkama yin’wani hi ta pimisa swa ku biha, kambe loko leswo swi yendleka hi fanele hi yendla hinkwaswu swaku hi pimisa swilo swaswinene. Leswo swi ta hi pfuna swaku hi nga weli ka xidjoho. — Filp. 4:8; Kol. 3:2; Yak. 1:13-15.

14. I yini xin’wani xi nga hi pfunaka kuva hi tivhikela ka ku ringiwa?

¹⁴ Xin’wani lexi nga hi pfunaka kuva hi nga weli ka xidjoho, i ku va hi tiyiseka hi ku helela swaku minawu leyi Yehovha a hi nyikaka yi pfuna hina. Kambe minkama yin’wani swi nga hi karhatela ku pimisa kumbe ku yendla swilo hi ku ya hi leswi Yehovha a swi lavisaka xiswona. Kambe loko hi yendla minzamu hinkwayu swaku hi yendla swilo hi ku ya hi ku rhandza ka Yehovha hi ta tsaka, hi ta va ni lipfalu la ku basa hi tlhela hi rhula.

15. Hi nga yendla yini swaku hi tivhikela ka ku yendla swilo swa ku biha?

¹⁵ Phela swi lava leswaku hi navela ku yendla swilo swaswinene. Loko hi djondza ku ‘nyenya swa ku biha hi rhandza swaswinene’ hi ta yendla hinkwaswu leswi hi nga swi kotaka swaku hi yendla swilo swaswinene ni leswaku hi nga weli ka xidjoho. (Amo. 5:15) Funtshi swi ta hi vevukela ku fambela kule ni swilo swa ku biha.

16. Ku tiyisa wunghanu la hina na Yehovha swi nga hi pfunisa ku yini leswaku hi tama hi rindza? (Vona mafoto.)

¹⁶ Se, i mpsini swi nga hi pfunaka ku navela ku yendla swaswinene? Lexi nga hi pfunaka i ku heta nkama wa wunyingi na hi yendla mintirho leyi nga ta hi pfuna ku tiyisa wunghanu la hina na Yehovha. Ku ya mintlhanganwini ni nsin’wini swi hi pfuna swaku hi nga vi ni nkama wa ku navela ku yendla minchumu ya ku biha funtshi swi hi yendla hi swi navela hintamu ku tsakisa Yehovha. (Mat. 28:19, 20; Heb. 10:24, 25) Ku djondza Bibele ni ku pimisa hi leswi hi swi djondzaka swi yendla swaku hi rhandza swilo swaswinene hi tlhela hi nyenya swilo swa ku biha. (Yox. 1:8; Ps. 1:2, 3; 119:97, 101) Ku khongela na kona i ka lisima. Khumbuka marito lawa Yesu a nga ma byela vadjondzisiwa va yena loko a te: “Tamani mi khongela leswaku mi nga weli ndzingweni.” (Mat. 26:41) Loko hi khongela nkama ni nkama hi va na hi pfumelela swaku Yehovha a hi pfuna swaku hi yendla swilo swaswinene, hi tlhela hi tinyimisela ku mu tsakisa. — Yak. 4:8.

TAMANI MI RINDZA

17. Hi xini xikarhatu lexi Pedru a nga tama a va na xona?

¹⁷ Leswi hi nga ni xidjoho ha ha ta tama hi lwisana ni ku navela ku yendla swilo swa ku biha. Swin’wani swi ta hi vevukela ku swi hlula, kambe swin’wani swi ta lava hi lwa yi nga chayi. Vona leswi nga yendlekela Pedru. Leswi a a chava vanhu, a yale Yesu kanharhu. (Mat. 26:69-75) Kambe hi ku famba ka nkama, a swi tikomba ingaku Pedru a a hlulile ku chava vanhu, hikusa a swi kotile ku nyikela wumboni atribunali. (Min. 5:27-29) Kambe loko se ku hundze malembenyana, a tshike ku dla ni Vakreste lava a va nga li Vayuda swa nkamanyana, hi mhaka ya leswi a a “chava va ntlawa wa lava nga tsema nsuvu.” (Gal. 2:11, 12) Phela swi nga yendleka Pedru a nga xi hlulanga hi ku helela a xikarhatu xa ku chava vanhu.

18. I mpsini leswi nga ha humelelaka loko hi nga tivoneli?

¹⁸ Na hina hi nga tshuka hi va ka xiyimu xa ku fana ni xa mupostolo Pedru. Hi mhaka muni? Swilo leswi hi nga ha pimisaka swaku hi swi tshikile, hi nga ha tlhela hi navela ku swi yendla. Hi xikombiso, se a ku hundza 10 wa malembe na makwerhu mun’wani a tshike ku sixtira a pornografiya. Yena a li: “A ni tibyela swaku ‘a ni nge he tlheleli ka swona leswiya.’ Kambe a no tihembela; a vício a lo yetlela, li nyimela nkama wa kona swaku li tlhela li vuya.” Lexi tsakisa hileswaku makwerhu lweyi a nga tshikanga ku tama a lwa. Hi ku pfuniwa hi madoda ni nsati wa yena a yendla hinkwaswu swaku a nga ha weli ka ndzingo lowu wa pornografiya. A swi twisisile swaku swi nga yendleka nyimpi leyi swi ta lava a yi lwa anze ka misava ya nyuwani.

19. Hi nga lwisana ndjhani ni swikarhatu leswi yelanaka ni ku tsana ka hina?

¹⁹ Se hi nga yendla yini swaku nchumu lexi ha ha lwaka na xona swaku hi xi tshika, xi nga hi yendli hi wela ka xidjoho? Hi nga yendla leswi Yesu a nga swi byela vapostolo va yena nkama a nga va byela swaku ‘va nga yetleli.’ Hambiloko minkama yin’wani hi pimisa swaku se hi hlulile i swa lisima kuva hi tshama na hi pfule matihlo swaku hi nga weli ka xidjoho. (1 Ko. 10:12) Minkama hinkwayu khumbuka swilo leswi nga ku pfuna ku hlula nyimpi ya wena, funtshi tama u swi yendla swilo swoleswo swaku u nga weli ka xidjoho, hikusa Swivuriso 28:14 yi li: “Wa tsaka munhu lweyi a tshamaka na a rindzile.” — 2 Pe. 3:14.

MINKATEKO LEYI TISIWAKA HI KU RINDZA

20-21. a) Hi yihi minkateko leyi hi nga ta yi kuma loko hi tshama na hi rindzile? b) I mpsini leswi Yehovha a nga ta hi nyika swona? (2 Vakorinto 4:7)

²⁰ Swi lava leswaku hi tshama na hi rindzile leswaku hi nga weli ka xidjoho. Naswona hi fanele hi khumbuka swaku “ku tikhorisa hi xidjoho swa nkamanyana” a hi swa nchumu loko hi swi fanisa ni ku yendla ku rhandza ka Yehovha. Phela swi tsakisa ndjhani ku tirhela Yehovha! (Heb. 11:25; Ps. 19:8) Hina hi yendleliwe swoleswo. (Gen. 1:27) Se loko hi yendla ku rhandza ka Yehovha hi ta tsaka, hi va ni lipfalu la ku basa hi tlhela hi tikhorisa hi wutomi la ku kala li nga heli. — 1 Tm. 6:12; 2 Tm. 1:3; Yud. 20, 21.

²¹ Bibele li vula swaku a “muzimbha lowu nga ni xidjoho a wu tiyanga.” Kambe hambileswi marito lawa ma nga ntiyiso a swi vuli swona swaku a hi na wa ku hi pfuna. Yehovha minkama hinkwayu a tinyimisele ku hi pfuna hi ku hi nyika matimba swaku hi nga yendli swa ku biha. A hi tshembisa swaku a ta hi nyika matimba ya yena yamakulu lawa ma tlulaka hinkwaswu leswaku hi nga weli ka xidjoho. (Lerha 2 Vakorinto 4:7.) Kambe na hina swi lava hi yendla xan’wanchumu swaku hi kota ku hlula. Se loko hi yendla hinkwaswu leswi hi nga swi kotaka leswaku xidjoho xi nga hi hluli hi tlhela hi mu kombela Yehovha swaku a hi pfuna ka mhaka leyi, a ta swi hlamula swikhongelo swa hina. (1 Ko. 10:13) Se minkama hinkwayu khumbuka swaku Yehovha a ta ku pfuna leswaku u tshama na wu rindzile.