Swivutiso Swa Valerhi

Swivuriso 30:18, 19 yi lava ku vula yini loko yi ku “ndlela ya djaha loko li li ni ntombhi” ya ‘hlamalisa swinene’?

Vanhu va vanyingi ku patsa ni tintivi va tivutisa swaku marito lawa ma lava ku vula yini. Ka Wuhundzuluxeli La Misava Ya Nyuwani tindzimana leti ti li: “Ku ni minchumu yinharhu leyi ni hlamalisaka swinene [kumbe hilani ntlhamuselo wu vulaka hi kona: ni kalaka ni nga swi twisisi], ni 4 wa yona leyi ni kalaka ni nga yi twisisi: I ndlela ya gama atilweni, ndlela ya nyoka ka ribye, ndlela ya boti xikarhi ka lwandle ni ndlela ya djaha loko li li ni ntombhi.” — Swiv. 30:18, 19.

A khale a hi twisisa leswaku marito lama nge “ndlela ya djaha loko li li ni ntombhi” a ma kombetela ka swilo swa ku biha. Hi mhaka muni? Hikusa tindzimana tin’wani ka ndzima leyi, ti vulavula hi swilo swa ku biha leswi kalaka swi nga xurhi swi tlhela swi nga swi koti ku vula swaku “xega.” (Swiv. 30:15, 16) Naswona ndzimana 20 yi vulavula hi “wansati lweyi a mbuyetaka,” lweyi a vulaka swaku a nga yendlanga nchumu xa ku biha. Se a hi pimisa leswaku leswi gama leli hahaka matilweni, nyoka leyi fambaka ka maribye ni boti leli fambaka lwandle swi kalaka swi nga tikombi swaku swi hundze hi kwini, ni munhu a a ta swi kota ku yendla swa ku biha na a nga voniwi hi van’wani. Na hi pimisa hi leswo, a hi twisisa swaku marito lama nge “ndlela ya djaha loko li li ni ntombhi” a ma kombetela ka swilo swa ku biha, ku nga djaha leli kanganyisaka ntombhi leswaku li famba masangu na yona.

Hambileswo, hi ni swivangelo swa ku twala swa ku vula leswaku tindzimana leti ti vulavula hi swilo swaswinene. Phela mutsali wa tona a o vula ntsena swilo leswi swi mu hlamalisaka.

Matsalwa ya Xiheberu ya khale ma yi seketela mhaka ya leswaku ndzimana leyi yi vulavula hi swilo swaswinene. Hi ku ya hi dicionário leli nge Léxico Teológico do Velho Testamento, rito la Xiheberu leli nga hundzuluxeliwa li va “ni kalaka ni nga swi twisisi” leli nga ka Swivuriso 30:18, “li kombetela ka nchumu lexi hlamalisaka munhu . . . funtshi a pimisaka swaku a swi koteki ku xi tlhamusela.”

Crawford Howell Toy, ku nga profesori wa Univhersidadi la Harvard aEstados Unidos, na yena a kombisa swaku marito ya ndzimana leyi a ma kombeteli ka swilo swa ku biha. Yena a te: “Ku vula ntiyiso, mutsali wa ndzimana leyi a o zama ku tlhamusela ndlela leyi swilo leswi a a vulavula hi swona swi hlamalisaka hi yona.”

Se swa twala ku vula swaku marito ya Swivuriso 30:18, 19 ma vulavula hi swilo swa ku hlamalisa leswi karhataka hambi hi ku swi twisisa. Ku fana ni mutsali wa swivuriso leswi, na hina swa hi hlamalisa ku vona gama na li haha tilweni, nyoka na yi khwela ntshava hambileswi yi kalaka yi nga na minenge, boti leli tikaka na li famba henhla ka lwandle ni djaha ni ntombhi lava rhandzanaka na va hanya xikan’we na va tsakile.