Swi Vula Yini Ku Tsakamisiwa?

Nhlamulu Ya Bibele

Leswaku munhu a tsakamisiwa swi lava swaku muzimbha wa yena hinkwawu wu petiwa ka mati.a Bibele li vulavula hi vanhu va vanyingi lava va nga tsakamisiwa. (Mintirho 2:41) Mun’we wa vona i Yesu naswona nkama a nga tsakamisiwa muzimbha wa yena hinkwawu wu petiwe ka mati ka Nambu wa Yordani. (Matewu 3:13, 16) Loko se ku hundze malembe, wanuna mun’wani wa Muetiyopiya a tsakamisiwile ka ndhawu leyi a yi ni “mati” kusuhi ni ndlela leyi a a famba hi yona. — Mintirho 8:36-40.

Yesu a djondzise swaku valandzeli va yena a va fanele va tsakamisiwa. (Matewu 28:19, 20) Hi ku famba ka nkama mupostolo Pedru na yena a djondzise mhaka yoleyi ya yin’we. — 1 Pedru 3:21.

Ka nhlokomhaka leyi

Swi vula yini ku tsakamisiwa?

Loko munhu a tsakamisiwa, a swi kombisa ka ku tala hi vanhu swaku a tisolile ka swidjoho swa yena funtshi a tshembisa ku yendla ku rhandza ka Xikwembu hambiloko swi karhata. Leswo swi vula ku yingisa Xikwembu na Yesu ka swilo hinkwaswu ka wutomi la yena. Phela loko munhu a tsakamisiwa a sungula ku famba ka ndlela leyi yaka ka wutomi la ku kala li nga heli.

Ku va munhu lweyi a tsakamisiwaka a petiwa muzimbha wa yena hinkwawu amatini i xikombiso xa leswaku a txintxe wutomi la yena. Bibele li fanisa ku tsakamisiwa ni ku lahliwa ka munhu lweyi a nga fa. (Varoma 6:4; Vakolosa 2:12) Loko munhu a petiwa muzimbha wa yena hinkwawu ka mati swi fana ni loko a kombisa swaku mahanyelo ya yena ya khale ma file. Se loko a huma ka mati a kombisa swaku a sungula wutomi la nyuwani tanihi Mukreste lweyi a nga tinyiketela.

Bibele li vula yini hi ku tsakamisiwa ka swibebetani?

Bibele a li vulavuli hi swibebetani leswi nga tshama swi tsakamisiwa.b Ku vula ntiyiso, Bibele a li djondzisi swaku swibebetani swi fanele swi tsakamisiwa.

Mufundhisi na a tsakamisa xin’wanani hi ku xi n’wan’wasela mati ka nhloko.

Phela ku tsakamisiwa ka swibebetani a swi fambisani ni leswi Matsalwa ma swi vulaka. Bibele li djondzisa swaku kuva munhu a kota ku tsakamisiwa ku ni swilo leswi a faneleke a sungula a swi yendla, hi xikombiso a fanele a twisisa tidjondzo ta Bibele a tlhela a hanya hi tona. Naswona a fanele a tisola ka swidjoho swa yena, a nyiketela wutomi la yena ka Xikwembu hi xikhongelo. (Mintirho 2:38, 41; 8:12) Phela swibebetani a swi nge swi koti ku yendla swilo leswi.

Swi vula yini ku tsakamisiwa hi vito la Papayi, la N’wana ni la moya wa ku kwetsima?

Yesu a byele vadjondzisiwa va yena swaku va ‘djondzisa vanhu . . . va va tsakamisa hi vito la Papayi ni la N’wana ni la moya wa ku kwetsima, va va djondzisa ku yingisa hinkwaswu leswi a nga va byela swona.’ (Matewu 28:19, 20) Rito leli nge “hi vito la” li vula swaku munhu lweyi a tsakamisiwaka wa li tiva wuhosi ni matimba ya Papayi ni N’wana funtshi wa swi twisisa leswi yendliwaka hi moya wa ku kwetsima wa Xikwembu. Hi xikombiso, mupostolo Pedru a byele wanuna lweyi a nga psaliwa na a limalile a ku: “Hi vito la Yesu Kreste wa le Nazareta ni li: Famba!” (Mintirho 3:6) Xikombiso lexi xi swi veka kahle swaku Pedru a a ma tiva kahle matimba lawa Kreste a a li na wona naswona a hanyise wanuna lweyi hi matimba wolawo.

“Papayi” ku vuliwa Yehovhac Xikwembu. Leswi a nga yendla swilo hinkwaswu, a hi nyika wutomi a tlhela a va Xikwembu xa Matimba Hinkwawu, Yehovha hi yena munhu wa ku tlakuka ku tlula vanhu hinkwavu. — Genesa 17:1; Nhlawutelo 4:11.
“N’wana” ku vuliwa Yesu Kreste lweyi a nga nyikela wutomi la yena leswaku a hi ponisa. (Varoma 6:23) A hi nge swi koti ku ponisiwa loko hi nga khensi hi tlhela hi kombisa lipfumelo ka leswi Yesu a nga swi yendla leswaku ku hetiseka ku rhandza ka Xikwembu hi vanhu. — Yohani 14:6; 20:31; Mintirho 4:8-12.
“Moya wa ku kwetsima” i matimba ya Xikwembu lawa ma tirhaka.d Phela Xikwembu xi tirhise moya wa ku kwetsima leswaku xi vumba swilo hinkwaswu, xi hi nyika wutomi xi tlhela xi vulavula ni vaprofeta ku patsa ni vanhu van’wani. Naswona xi tirhise moya wa ku kwetsima leswaku xi pfuna vanhu va kota ku yendla ku rhandza ka xona. (Genesa 1:2; Yobo 33:4; Varoma 15:18, 19) Xikwembu xi tlhele xi tirhisa moya wa ku kwetsima leswaku xi pfuna lava va nga tsala Bibele leswaku va kota ku tsala mimpimiso ya xona. — 2 Pedru 1:21.

Ku nga va swaku i xidjoho ku tlhela u tsakamisiwa?

Swi tolovelekile swaku vanhu va txintxa wukhongeli kambe hi nga ku yini loko ku li swaku a va tsakamisiwile ka wukhongeli la vona la khale? Indjhe va ta va na vo djoha loko vo tlhela va tsakamisiwa? Van’wani va nga ha pimisa swaku ku yendla leswo i xidjoho hi mhaka ya marito lawa ma nga ka Vaefeza 4:5, lawa ma nge: “Ku ni Hosi yin’we, ni lipfumelo lin’we ni ntsakamiso wun’we”. Hambileswo, ndzimana leyi a yi vuli swona swaku munhu a nge he tlheli a tsakamisiwa. Hi mhaka muni hi vula leswo?

Leswi ndzimana yi vulaka swona. Ka buku la Vaefeza 4:5, Pawulo a a vula swaku Vakreste va ntiyiso va fanele va twanana ka leswi va kholwaka ka swona ni ka tidjondzo ta vona. (Vaefeza 4:1-3, 16) Ku twanana loku a ku ta koteka ntsena loko a va tirhela Hosi yin’we ku nga Yesu Kreste, va va ni lipfumelo lin’we kumbe va twisisa tidjondzo ta Bibele hi ndlela ya ku fana va tlhela va landzela hinkwaswu leswi lavekaka swaku munhu a kota ku tsakamisiwa.

Mupostolo Pawulo a byele van’wani lava se a va tsakamisiwile swaku va tlhela va tsakamisiwa hikusa nkama va nga tsakamisiwa hi wona a va nga se kuma wutivi la ku helela mayelana ni tidjondzo ta Wukreste. — Mintirho 19:1-5.

Xivangelo lexi twalaka xa ku va munhu a tsakamisiwa. Leswaku ntsakamiso wa munhu wu yamukeleka ka Xikwembu wu fanele wu seketeliwa ka wutivi leli kongomeke la mintiyiso ya Bibele. (1 Timotiya 2:3, 4) Loko munhu a tsakamisiwa hi ku ya hi tidjondzo ta wukhongeli leti kalaka ti nga fambisani ni Bibele, Xikwembu a xi wu yamukeli ntsakamiso wolowo. (Yohani 4:23, 24) Hambiloko munhu wa kona a yo tsakamisiwa hi ku swi lava na swi sukela mbilwini kambe a nga yendlanga “hi ku ya hi wutivi la ntiyiso.” (Varoma 10:2) Swaku ntsakamiso wa munhu wu yamukeleka ka Xikwembu, a swi ta lava swaku a djondza mintiyiso leyi nga ka Bibele, a yi tirhisa ka wutomi la yena, a nyiketela wutomi la yena ka Xikwembu a tlhela a tsakamisiwa. Ka swiyimu leswi, ku va a tlhela a tsakamisiwa a swi nga ta va xidjoho, ku vula ntiyiso, lexo a ku ta va xona xiboho xaxinene.

Mixaka yin’wani ya ku tsakamisiwa leyi ku vulavuliwaka hi yona ka Bibele

Bibele li vulavula hi mixaka yin’wani ya ku tsakamisiwa loku a ku hambanile ni loku ku nga yendliwa hi valandzeli va Yesu. Vona swikombiso swin’wani.

Ku tsakamisiwa hi Yohani Mutsakamisi.e Vayuda ni van’wani lava va nga nghena ka wugandzeli la Xiyuda lava va nga tsakamisiwa hi Yohani a va kombisa swaku va tisola ka swidjoho leswi va nga swi yendla hi ku kala va nga yingisi Nawu wa Moxe, ku nga Nawu lowu Xikwembu xi nga nyika Vayisrayele hi ku tirhisa Moxe. Ku tsakamisiwa hi Yohani a swi yendla swaku munhu a lunghekela ku tiva ni ku yamukela Mesiya ku nga Yesu wa Nazareta. — Luka 1:13-17; 3:2, 3; Mintirho 19:4.

Ku tsakamisiwa ka Yesu. Yesu a tsakamisiwe hi Yohani Mutsakamisi naswona ku tsakamisiwa ka yena ku hambanile ni ka vanhu hinkwavu hikusa Yesu a a hetisekile naswona a a nga na xidjoho. (1 Pedru 2:21, 22) Hi mhaka leyo swaku a tsakamisiwa a swi nga lavi a tisola kumbe “ku kombela lipfalu lalinene ka Xikwembu”. (1 Pedru 3:21) Handle ka leswo ku va Yesu a tsakamisiwile a a kombisa swaku a a tinyiketela ka Xikwembu swaku a yendla ku rhandza ka xona tanihi Mesiya kumbe Kreste. Leswo swi vula swaku a a ta nyikela wutomi la yena swaku a hi ponisa. — Vaheberu 10:7-10.

Yesu na a tsakamisiwa hi Yohani Mutsakamisi.

Ku tsakamisiwa hi moya wa ku kwetsima. Yohani Mutsakamisi na Yesu Kreste va vulavulile hi ku tsakamisiwa hi moya wa ku kwetsima. (Matewu 3:11; Luka 3:16; Mintirho 1:1-5) Ku tsakamisiwa hi moya wa ku kwetsima swi hambanile ni ku tsakamisiwa hi vito la moya wa ku kwetsima. (Matewu 28:19) Hi mhaka muni?

Phela i vanhu vatsongo ka valandzeli va Yesu lava va tsakamisiwaka hi moya wa ku kwetsima. Lava va tsakamisiwaka hi moya wa ku kwetsima va ta va na Yesu amatilweni leswaku va va tihosi ni vaprista va fuma lava va nga ta tshama lani misaveni.f (1 Pedru 1:3, 4; Nhlawutelo 5:9, 10) Lava va nga ta fumiwa lani misaveni i valandzeli va vanyingi va Yesu Kreste lava va nga ni ntshembo wa ku kuma wutomi la ku kala li nga heli kola misaveni, naswona misava yi ta va Paradesi. — Matewu 5:5; Luka 23:43.

Ku tsakamisiwa ka Kreste Yesu ni ka lifu la yena. Lava va tsakamisiwaka hi moya wa ku kwetsima va tlhela va “tsakamisiwa ka Kreste Yesu”. (Varoma 6:3) Hi mhaka leyo, ku tsakamisiwa loku ko tirha ntsena ka valandzeli va Yesu lava nga langiwa swaku va ya fuma na yena matilweni. Leswi va nga tsakamisiwa ka Yesu va lumba ntlawa wa vatotiwa. Yesu i Nhloko ya vona kasi vona i muzimbha. — 1 Vakorinto 12:12, 13, 27; Vakolosa 1:18.

Vakreste lava nga totiwa va tlhela va “tsakamisiwa ka lifu la [Yesu]”. (Varoma 6:3, 4) Va tekelela xikombiso xa Yesu hi ku yingisa Xikwembu wutomi la vona hinkwalu ni ku tlhela va tshika ntshembo lowu a va li na wona wa ku kuma wutomi la ku kala li nga heli lani misaveni. Va tsakamisiwa ka lifu la Yesu hi ndlela ya ku fanekisela nkama lowu va faka va gama va pfuxiwa swaku va ya hanya matilweni. — Varoma 6:5; 1 Vakorinto 15:42-44.

Ku tsakamisiwa hi ndzilu. Yohani Mutsakamisi a te: “[Yesu] a ta mi tsakamisa hi moya wa ku kwetsima ni hi ndzilu. A khome foxolo leswaku a hambanisa trigu ka mabyanyi, a ta basisa kahle lomu trigu li huleliwaka kona, kutani a trigu a ta li chela ka ndhawu ya ku hlayisa swakudla, se a muhungu a ta wu hisa hi ndzilu wa ku kala wu nga timeki.” (Matewu 3:11, 12) Phela ku tsakamisiwa hi ndzilu a swi fani ni ku tsakamisiwa hi moya wa ku kwetsima. Se Yohani a a lava ku vula yini ka xifaniso lexi?

A trigu ku vuliwa lava va twaka marito ya Yesu va tlhela va yendla leswi a swi vulaka. Lava hi vona va nga ta tsakamisiwa hi moya wa ku kwetsima. A mabyanyi ku vuliwa lava va kalaka va nga yendli leswi Yesu a swi vulaka. Se lava va ta tsakamisiwa hi ndzilu, leswi vulaka swaku va ta helisiwa swa wugamu. — Matewu 3:7-12; Luka 3:16, 17.

Mavunhwa lawa ma vuliwaka hi ku tsakamisiwa ka Vakreste

Mavunhwa: Ku n’wan’wasela kumbe ku chela swimatani ka nhloko swi yenelile swaku munhu a tsakamisiwa.

Ntiyiso: Bibele li vulavula hi vanhu va vanyingi lava nga tsakamisiwa naswona li kombisa swaku hinkwavu ka vona va petiwe muzimbha wa vona hinkwawu ka mati. (Matewu 3:13, 16; Mintirho 8:36-39) A nga kona ni mun’we ka vona lweyi a nga yo n’wan’waseliwa mati.g A ku n’wan’waseliwa mati ka nhloko ya munhu a swi kombisi lisima la ku tsakamisiwa ku fana ni loko a petiwa muzimbha wa yena hinkwawu ka mati. Loko munhu a petiwa muzimbha wa yena hinkwawu ka mati swi fana ni loko a dlaya wumunhu la yena la khale, loko a huma ka mati swi fana ni loko a sungulisa wutomi la nyuwani tanihi mutirheli wa Yehovha lweyi a nga tinyiketela.

Mavunhwa: Loko Bibele li vulavula hi muvoneleli wa djele wa le Filipiya li li “yena ni ndjangu wa yena” va tsakamisiwile se leswo swi vula swaku ni swibebetani na swona swi tsakamisiwile. — Mintirho 16:25, 31-34.

Ntiyiso: Bibele a li vuli swaku lava va nga tsakamisiwa a va ni malembe mangaki. Naswona muvoneleli wa djele ni ndjangu wa yena va sungule hi ku twa va tlhela va pfumela ka “rito la Yehovha” na va nga se tsakamisiwa. (Mintirho 16:31, 32, 34) Leswo swi kombisa swaku a va li vakulu naswona a va kota ku twisisa leswi a va swi twa va tlhela va kholwa ka Xikwembu ni ka Hosi Yesu.

a Rito la Xigriki leli nge “ku tsakamisiwa” li vula “ku va munhu a petiwa matini muzimbha wa yena hinkwawu a gama a humesiwa,” hi ku ya hi Dicionário Expositivo Completo de Palavras do Velho e do Novo Testamento la Vine.

b “Ku tsakamisiwa ka swibebetani” ku vuliwa leswi yendliwaka ka tikereke tin’wani loko va lava ku chula vito a n’wana, va gama va mu “tsakamisa” hi ku mu n’wan’wasela mati kumbe ku mu chela mati ka nhloko.

c Yehovha i vito la Xikwembu. (Tipisalema 83:18) Vona nhlokomhaka leyi nge: Hi Mani Yehovha?

d Vona nhlokomhaka leyi nge: “Moya Wa Ku Kwetsima I Yini?”

e Vona nhlokomhaka leyi nge: “Yohani Mutsakamisi A A Li Mani?”

f Vona nhlokomhaka leyi nge: “I Vamani Lava Yaka Tilweni?”

g Bibele li tlhela li tirhisa rito leli nge “ku tsakamisiwa” leswaku li vula ku hlampsiwa ka swilo leswi a swi tirhisiwa ka wugandzeli la Xikwembu hi ku ya hi nawu. (Marka 7:4; Vaheberu 9:10) Leswo swi hambane kule ni ku va munhu a petiwa muzimbha wa yena hinkwawu matini ku fana ni leswi nga yendleka ka Yesu ni ka valandzeli va yena.