Mateu

5 Enga Jesúsi na exeapka uánikua kʼuiripuechani, karhamaspti sáni juáta ma jimbo. Ka enga Jesúsi na uaxakapkia, imeeri chúxapatiichaksï andarhieraspti. 2 Ka ima ueenaspti uandani ka jorhendaani. Arhiaspti:

3 “Tsípisïndiksï imeecha engaksï exejka eskaksï uétarhinchasïnga Tata Diosïni, jimboka auandarhu anapu Reinu imeecheeriska.

4 ”Tsípisïndiksï imeecha engaksï kómu pʼikuarherajka, jimbokaksï niáraaka sési pʼikuastanhantani.

5 ”Tsípisïndiksï imeecha engaksï kaxumbitiika,* jimbokaksï intsïnhaaka echerini.

6 ”Tsípisïndiksï imeecha engaksï uékani jaka eska iámindu ambe sési úkuarhiaka,* jimbokaksï intsïnhaaka ambe engaksï xáni uékani jaka.

7 ”Tsípisïndiksï imeecha engaksï pʼamojpitiika, jimbokaksï imajtu niáraaka pʼamojkunhani.

8 ”Tsípisïndiksï imeecha engaksï ambakiti mintsita ma jataka, jimbokaksï niáraaka exeni Tata Diosïni.

9 ”Tsípisïndiksï imeecha engaksï újka eska pínandikua jauaka, jimbokaksï arhinhaaka eskaksï Tata Diosïiri uájpeeska.

10 ”Tsípisïndiksï imeecha engaksï no sési kánhajka jimbokaksï sési jámasïnga,* jimboka auandarhu anapu Reinu imeecheeriiska.

11 ”Tsípisïngajtsï chá engaksïni, jíndeni jimbo, kʼuiripuecha niáraaka no sési arhini, no sési kámani ka no sési jásï ambeksï uandani chaari ambe chkuanderaparini. 12 Kánikua tsípi je ka kánikua sési pʼikuarherani, jimbokajtsï kʼéri intsïmperata ma jatsiska auandarhu, jimbokaksï Tata Diosïiri uandakua páriicha,* engaksï antesi irekaka eska chá, ístuksï niáraska májkueni no sési kánhani.

13 ”Chájtsï jindeeska echerirhu anapu itukua. Joperu enga itukua nóteru itumejkia, ¿andi uaa ménderu itumeni? Méntku nóteru marhuasïndia, sánderu sési, jindeesti para ekuaru kʼuanikuni ka paraka kʼuiripu tʼauajchakuaka.

14 ”Chájtsï jindeeska parhakpini anapu tʼíntskua. Ireta ma enga juátarhu karhakua jarhajka méntkisï eraakuarhisïndi. 15 No nema tixatasïndi* kandela* ma para tátsekua tsïkiata ma jingoni ójchakurani, sánderu sési, kandela jatakuarhu peeranhasïndi para iáminduechani erajkutaraani engaksï kʼumanchikuarhu jaka. 16 Ísï jimbo, chájtu ú je eska chaari tʼíntskua meremerexeaka kʼuiripuechani japarini, eskaksï exeaka na engajtsï xáni ambakiti ambe újka ka ísïksï kʼéri ambe arhini chaari Taatini enga auandarhu jaka.

17 ”No jurhaska parani kʼamajkuni Leini o parani kénditaani Tata Diosïiri Uandakua Páriichani. No jurhaska parani kénditaani, sánderu sési, parani úni ambe engaksï xáni jorhentpijka. 18 Jíksïni sési jimbo arhisïnga eska sánderu no úkua jukaska eska kʼamajkunhaaka auanda ka echeri ka eska no niárani úkuarhini asta sánderu sapichitu letra ma o asta sánderu sapichitu ambe enga Leirhu karakata jaka. 19 Ísï jimbo, ima enga no úska ambe enga sánderu sapichu mandamientu ma arhijka, ka jorhendaani máteruechani májkueni úni, niáraati ísï exenhani eska sánderu sapichu ambe auandarhu anapu Reinurhu. Joperu ima enga úska ambe engaksï arhijka mandamientuecha ka jorhendaani máteruechani, niáraati ísï exenhani eska sánderu kʼéri ambe auandarhu anapu Reinurhu. 20 Jíksïni arhisïnga eska engajtsï ísï no kurhandiraska* eska karariicha ka fariseuecha, nójtsï inchaaka auandarhu anapu Reinurhu.

21 ”Kurhaaskajtsï eskaksï chaari ióntki anapu parientiicha arhinhaspka: ‘Asï jáma uándikpini ka né enga niáraska uándikpini, jatsiati para juesiichani jingoni pánhani’. 22 Joperu jíksïni arhisïnga eska juesiichani jingoni pánhaaka né enga útasï ikiakuni jauaka erachi jémbani.* Ka né enga niáraska kánikua no sési jásï ambe arhini erachi jémbani, Sánderu Kʼérati Juesiichani jingoni pánhaati. Joperu né enga arhiska erachi jémbani ‘¡Tʼuri tontueska engari no sáni marhuajka!’ uaati kʼamajkunhani Jeenarhu* enga chpiri jingoni tixarani* jaka.

23 ”Ísï jimbo, engari páni jauaka kéjtsïtakua ma altarirhu ka jimari miáni eska chiiti erachi jatsiska ambe ma tʼungini jingoni, 24 jurajku chiiti kéjtsïtakuani altarirhu orhepani, ka ní kókuani. Orheta sési peenta ambe ma chiiti erachini jingoni ka tátsekua kʼuanhatsenta ka íntspi chiiti kéjtsïtakuani.

25 ”Engakeni juesiichani jingoni paaka ima engakeni ikiachejka, jánguarhinta sóntku sési peentani ambe ma engajtsï jamberi jusgadurhu nirani jauaka, parakeni no juesi jingoni jurajkuni ima engakeni ikiachejka ka tátsekua juesi jusgadurhu anapu kuári jingoni ka tʼuri niárani ónhakata pakarani. 26 Jíkeni arhisïnga eskari méntku no uéntaaka jima uératini astakari na iámu* maiampiaka.

27 ”Chájtsï kurhaaska eska uandanhaska: ‘Asï jáma ísku jándikua ambe niátani’.* 28 Joperu jíksïni arhisïnga eska né enga méntku exeni jauaka uarhiitini ma asta niárani ikichakueni jásï ambe únchani imani jingoni, niárastia ísku jándikua ambe niátani imani jingoni imeeri mintsitarhu. 29 Ísï jimbo, engakeni chiiti éskua jurhijkandani anapu no sési ambe* úrani jaka, pʼitanharhi ka iauanisï kʼuaniku. Sánderu sésiisti eskari tsïtaaka ma parti chiiti kuerpurhu anapu ka eska iámu chiiti kuerpu Jeenarhu* kʼuanijpanhani. 30 Májkueni, engakeni chiiti jájki jurhijkandani anapu no sési ambe úrani jaka, kachujku ka iauanisï kʼuaniku. Sánderu sésiisti eskari tsïtaaka ma parti chiiti kuerpurhu anapu ka eska iámu chiiti kuerpu Jeenarhu kʼuanijpanhani.

31 ”Ístu uandanhasti: ‘Ima enga jurajkuaka témbani,* eska sïranda ma úkuaka para jurajkuni’. 32 Joperu jíksïni arhisïnga eska ima enga jurajkuaka témbani* enga no ísku jándikua ambe* jimboeuaka, uaati úni eska témba ísku jándikua ambe niátaaka. Ka né enga tembuchantaaka imani jingoni enga jurajkunhaka,* ístu ísku jándikua ambe niátasïndi.

33 ”Ístujtsï kurhaaska eskaksï chaari ióntki anapu parientiicha arhinhaspka: ‘Asï ísku jatini jurarii ka tátsekuari no ísï úni, ú ambe engari xáni aiakuaka Tata Diosï Jeobani’. 34 Joperu jíksïni arhisïnga: asï méni jurarii je. Asï jáma je jurariini auandani jimbo, jimboka jindeeska Tata Diosïiri kʼéri uaxantskua;* 35 nijtu echerini jimbo, jimboka jindeeska Tata Diosïiri jatandukua; nijtu Jerusalénini jimbo, jimboka jindeeska kʼéri Juramutiiri ireta. 36 Ístu, asï jáma jurariini chiiti éjpu jimbo, jimbokari no uaaka úni eska nisikiera máechakua jauiri niáraaka urapeni o turhipini. 37 Mátirku uanda je ‘jo’ o ‘nómbe’, jimboka Noambakitiiriiska engajtsï máteru ambe uandaska.

38 ”Chájtsï kurhaaska eska uandanhaska: ‘Enga nema éskua ma pʼitanharhikuska máteru nemani, eskaksï imantu pʼitanharhikuaka, ka enga nema sïni ma pʼikuska máteru nemani, eskaksï imantu pʼikuaka’. 39 Joperu jíksïni arhisïnga: asï jáma je uarhiperani no sési úri ma jingoni. Sánderu sési, engakeni nema páksanharhikuska jurhijkandani jimbo, arhi eskakeni ístu páksanharhikuaka máteru ladu jimbo. 40 Ka engakeni nema juesiichani jingoni uékaska páni parakeni chiiti tánhikuani euakuarhini, chiiti xukuparhakuani jamberi jurajkuku. 41 Ka engakeni nema ma kilometru* páraska ambe ma, tʼu tsimani kilometru ní. 42 Engakeni nema kurhacheska ambe ma, íntsku. Ka engakeni nema arhiska parari kuánetani* ambe ma, kuáneta.

43 ”Chájtsï kurhaaska eska uandanhaska: ‘Xénchaa máteru kʼuiripuechani* ka kurhunhi imani engakeni ikiachejka’. 44 Joperu jíksïni arhisïnga eskajtsï seguiriini jauaka xénchaani imeechani engaksïni ikiachejka ka kómarhijpikuani jarhani imeechani engaksïni no sési kámajka. 45 Ísïjtsï xarhataaka eskajtsï chaari Taati uájpeeska enga auandarhu jaka, jimboka ima úsïnga eska andaraaka jurhiata para ambarhati kʼuiripuecha ka para no ambarhati kʼuiripuecha ka janirasïndi para imeecha engaksï sési jámajka ka ístu para imeecha engaksï no káni sési jámajka. 46 Jimboka engajtsï xénchaaska imeechani engaksïni xénchajka, ¿ambejtsï andakuarhea? ¿Andi nóksï májkueni úsïni imeecha engaksï impuestu kobrarpijka? 47 Ka engajtsï solu chaari erachiichantku uandajpaaska, ¿ambejtsï ambakiti ambe úxaki? ¿Andi nóksï májkueni úsïni imeecha engaksï no Israeli anapueka? 48 Ísï jimbo, jánguarhinta je iámindu ambe sési úni, jimboka chaari Taati auandarhu anapu iámindu ambe sési úsïnga.