EKSPERIENSIA
‘Jeobasï uarhipejti’
MIÁSÏNGA imani jurhiatikuani juebesï 28 de eneru de 2010 jimbo na enga xáni tsʼirakuarhini japka Estrasburgo (Francia). Nájkiruka jimini kánikua sési jándeka, ji no niraspka exeni indeni ambe, sino niraspka Tribunal Europeo de Derechos Humanos jimbo máteru abogaduecha jingoni parachi kuájpiani Jeobaeri testiguechani. Francia anapu Gobiernu kánikua sentabu kurhakuaxapti erachiichani. Arhiaxapti eskaksï maiampepiringa sáno 64 miioni euru (89 millones de dólares). Joperu jarhaspti máteru ambe enga sánderu jukaparhakuepka eska sentabu, Tata Diosï Jeobaeri nombri, na engaksï exenhapiringa imeeri marhuariicha ka eskaksï jurajkunhapiringa para aianhpini. Ambe enga Estrasburgo úkuarhipka xarhatasïndi eska ‘Jeobasï uarhipejka’ (1 Sam. 17:47). Jurajkuksïni sánderu sési aianguni.
Inde kasu ueenakuarhispti 1990 jimboisï enga Gobiernu ueenapka arhini Francia anapu Betelini eska impuestu maiampipiringa imani donasioniicha jimbo enga pʼípka uéxurhini 1993 a 1996 jimbo. I kasu asta Francia anapu tribunalirhu niáraspti joperuchi no ma ambe úspka úni jima. Ka jimbokaksï no uékaspka eskajtsïni máteru juesi atenderipiringa, Gobiernu euakuarhispti sukursaliiri kuentani jukari 4,500,000 euru (6,300,000 de dólares). Ísï jimbo, eratsespkachi eskajtsïni Europa anapu Tribunali úpiringa jarhuatani. Joperu i Tribunali orheta uékasïreendi eskachi iámindu abogaduecha nipiringa exeni kʼuiripuni ma enga Europa anapu Tribunalirhu ánchikuarhienga parachi akuerdurhu ma niárani ante de juisiu úkuarhini.
Eratsespkachi eskajtsïni ima kʼuiripu arhipiringa parachi jucha jiókuarhini ka maiampini ma parti engajtsïni Gobiernu kurhacheni japka ka jimini jamberku jurajkunia. Joperuchi sési mítetixapka eska engachi maiampepiringa sikiera ma euru, nóchi kurhajchaani japiringa Biblieri prinsipiuechani. Erachiichaksï íntspispti donasionini para Tata Diosïiri Reinu ka no para Francia anapu Gobiernu (Mat. 22:21). Joperuchi siempri niraspka imani kʼuiripu jingoni tánguarhini jimbokajtsïni Tribunali ísï arhispka.
Jeobaeri testiguecheeri abogaduecha Tribunal Europeo de Derechos Humanos jimbo, 2010.
Kánikua sési jándespti jima engachi tánguarhipka ka ísï úkuarhispti ambe engachi eratseni japka. Ima kʼuiripujtsïni arhispti eskaksï Francia anapu Testiguecha maiampepiringa ma parti impuestueri. Ka ma repentkuchi eratsespka kurhamarhini: “¿Míteskijtsïa eska Gobiernu kobrarikuarhiskia juchaari kuentarhu jukari kuatru miioni ka mediu euru?”.
Ima kʼuiripu ma repentku mópanharhispti. Xarharaspti eska no mítespka indeni ambe. Ka Gobiernueri abogaduechaksï arhispti eska ísïispka ka ima kánikua ikiaspti. Ka enga na xukaapkia indeni abogaduechani, kʼamaraspti tánguarhikuani. Exespka na enga Tata Diosï Jeoba mátirku mójtakupka iámu ambe. Uéntaspkachi imani tánguarhikuarhu kánikua tsípiparini. ¡Nóchi úsïreenga jakajkuni ambe enga úkuarhipka!
Jurhiatikua 30 de juniu 2011 jimbo, iámu Tribunal Europa anapu juchantsïni kuájpispti. Uandaspti eskachi no ma euru jatsispka para maiampini ka arhispti Gobiernuni eskajtsïni íntskuntapiringa imani sentabuni engajtsïni euapka ka asta andakua jingoni. Ambe enga úkuarhipka jiáni, seguiriixati kánikua marhuakuani Francia anapu erachiichani asta iásï jamberi. Ima kurhamarhikua engachi ma repentku úkupka imani kʼuiripuni, ísïispti eska ima tsakapu enga tsʼérukuarhu niárakupka Goliatini ka andaspkachi. ¿Andi? Jimboka ísï eska Dabidi na arhipka Goliatini, ‘Jeobasï uarhipejti’ (1 Sam. 17:45-47).
Ka no jiántkuesti engachi andaka. Jimboka nájkirukajtsïni relijioniiri orhejtsïkutiicha ka kʼérati politikuecha ikiachejka, andaskachia 1,225 kasuechani 70 paisiicha jimbo engaksï kʼérati tribunalicha jaka ka ístu uánikua tribunali internasionalicha jimbo. Ambe engaksï i tribunalicha uandajka, kuájchakusïndijtsïni parachi ísï mítekateeni komu relijioni ma, eskachi uaaka sési aianhpini, eskajtsïni no obligariuaka kʼéri ambe arhini banderani ka ni jatantani iurhiri.
Ji sentrali mundialirhu (Nueva York, Estados Unidos) marhuaxapka. ¿Joperu uékasïntsï míteni néna niáraspi Europa anapu abogaduecha jingoni ánchikuarhini?
ÍSÏ K’UIRIPERANHASPKA ESKA MISIONERU MA
Juchiiti taatiicha George ka Lucille, nirasptiksï klase 12 Jorhentperakuarhu Galaadiiri. Ka uéxurhini 1956 jimbo Etiopíaksï marhuaxapti engani ji andajpenupka. Ka arhinhatarasptijtsïni Philip, jimboka ísï arhinhasïreenga Felipe, achamasï enga ambakiti aianhperakuani jámeenga uandantani (Úku. 21:8). Ma uéxurhini tátsekua, Gobiernujtsïni nóteru jurajkusptia aianhpini. Nájkirukani ji kánikua sapichuepka, sési miásïnga juchiiti familiani nirani jarhani tánguarhikuecharhu ka sïpatikuarku aianhpini jarhani. Ji kánikua tsitisïreenga indeni ambe úni, joperu uéxurhini 1960 jimbo, petantasptijtsïni indeni paisirhu.
Nathan Knorr (uikixkandani jarhasti) pʼorhembixapti juchiiti familiani jini Adís Abeba (Etiopía) 1959.
Niraspkachi Wichita (Kansas, Estados Unidos) irekani. Juchiiti taatiichaksï méntkisï ísï marhuaspti eska misioneruecha jimboksïsï xáni tsitiendi aianhpini. Méntkisïksï kurhajchaspti Tata Diosï Jeobani, jorhendasptijtsïni Biblieri ambe jíndeni ka juchiiti ermana Judyni enga sánderu kʼériika, ka juchiiti ermanu Leslieni enga sánderu sapichueka ka engaksï ístu Etiopía andajpenupka. Ji 13 uéxurhini jatiriispka engani itsï atakuarhipka ka tanimu uéxurhini tátsekuachi mótsispka Arequipa (Perú) nani engaksï uétarhini japka aianhpiriicha.
Uéxurhini 1974 jimbo engani 18 jatiriipka, Perú anapu sukursalirini prekursori espesiali úspti jíndeni ka ístu máteru tʼámu erachiichani. Jimajtsïni axaspti enga no méni aianhpinhani japka, Andes anapu juáteecharhisï. Jimachi úspka aianhpini ambakiti aianhperakuani ireteecharhu enga quechua ka aimara uandanhajka. Karru ma jimbochi nirasïreenga engachi ueenga jima mismu kʼuíni ka arhisïreengachi Arka jimboka xáxespka. Kánikua sési pʼikuarherasïnga engani miántajka na engachi Biblia jingoni jorhendauenga kʼuiripuechani eska, no ióni jimbo, Tata Diosï Jeoba kʼamajkuaka kómu nitamakuani, pʼamenchakuani ka uarhikuani (Apok. 21:3, 4). Uánikuechaksï jiókuarhispti Reinueri ambe.
Arka 1974 jimbo.
P’ÍMARHINHASÏNGA PARA SENTRALI MUNDIALIRHU MARHUANI
Uéxurhini 1977 jimbo, Albert Schroeder niraspti Perú, ima Kuerpu Gobernantirhu anapuespti, ka pʼímarhisptirini solisitudi ma axani parani sentrali mundialirhu marhuani. Ka ísï úspka. Sánisï tátsekua 17 de juniuni 1977 jimbo, ueenaspka Brooklyn marhuani. Tʼámu uéxurhini jimbo ánchikuarhispka Limpiesarhu ka Mantenimienturhu.
Jiáni engachi tembuperapka 1979 jimbo.
Juniuni 1978 jimbo, mítespka Elizabeth Avalloneni k’éri tánguarhikua internasionali ma jimbo, jini Nueva Orleans (Luisiana). Imeeri taatiicha ka juchiitiichaksï mintsita jingoni marhuakuxapti Tata Diosïni. Elizabeth tʼámu uéxurhini páxaptia komu prekursora regulari ka imeeri meta jindeespti seguiriini tiempu kompletueri marhuani. Seguirispkachi uandajperani ka tátsekuachi xénchperasïreengia. Uéxurhini 20 de oktubrini 1979 jimbo, tembuperaspkachi ka ueenaspkachi Beteli marhuani.
Juchaari primeru kúnguarhikua jindeespti Brooklyn Spanish, ka iámindu jima anapu erachiichajtsïni kánikua xénchasïreendi. A parte de i kúnguarhikua, máteru tanimu kúnguarhikuechani jimbochi niáraska marhuani engajtsïni ístu méntkisï kánikua xénchaka ka jarhuatastijtsïni parachi seguiriini Beteli marhuani. Ístuchi kánikua agradesidu jarhaska juchaari amigu ka familiariicha jingoni engajtsïni jarhuatapka kuidariuani juchaari taatiichani engaksï tʼarhepipkia.
Beteliteecha engaksï kúnguarhikua Brooklyn Spanish nireenga 1986 jimbo.
NA ENGANI UEENAPKA LEIICHERI AMBE MÍTENI
Eneruni 1982 jimbo, úkuarhispti ambe ma engani ji no erokuarhienga, iásï marhuapiringia Departamenturhu enga Leicheeri ambe Exejka Beteli. Tanimu uéxurhini tátsekua, arhisptijtsïni eskani nipiringa unibersidadirhu parani intsïnhani títulu ma komu abogadu. Engani estudiarini japka, exespka na engaksï Estados Unidos anapu kʼuiripuecha ka máteru paisirhu anapuecha mámaru ambe ueengia úni jimbokaksï Jeobaeri testiguecha uánikua xanhari andaspkia tribunalicharhu. Kánikuachi tiempu pásïreenga parachi indeni kasuechani estudiariuani.
Uéxurhini 1986 jimbo engani 30 jatiriipka, orhejtsïkuti únhaspka indeni departamenturhu. Sési pʼikuarherasïreenga engajtsïni ísï mintsinharhipka jimbokani útasï sapichuespka, joperu ístuni uandanhiasïreenga jimboka k’éri ánchikuarhita máespka para úni.
Uéxurhini 1988 jimbo abogaduespkia, joperuni no exespka na engareni no sési úchipka unibersidadirhu nirani. Estudiariini unibersidadirhu úsïndi eska kʼuiripu ma uékaaka sánderu ambe jatsini ka eratseni eska sánderu kʼéri ambeeska ka eska imeecha engaksï no jatsijka karrera ma. Joperu Elizabeth kánikuarini jarhuataspti ka úspka ménderuni sánhani arhini sési marhuakuni Tata Diosï Jeobani. Iásï kʼóruni míteskia eska sánderu jukaparhakueska Tata Diosï Jeobaeri amigueni, kánikua xénchani imani ka ístu iámindu erachiichani ka no jinijku xáni uánikua ambe míteni.
KUÁJPISÏNGACHI KA ÚSÏNGACHI ESKACHI JURAJKUNHAAKA AIANHPINI AMBAKITI AIANHPERAKUANI
Engani na uéntapkia eskuela, kánikua jánguarhintaspka jarhuatani Beteliini leiicha ambe jingoni ka tribunalicharhu parachi úni aianhpini Reinueri ambe. Sési pʼikuarherasïreenga ini ánchikuarhita jingoni, joperu ístu úkua jukaspti jimboka Tata Diosïiri ireta sóntku mójtakusïreenga máru ambe. Pori ejemplu, 1990 jimbo kurhakusptiksï juchaari departamentuni eska karapiringa máru ambe parachi nóteru arhiania kʼuiripuechani na enga xáni jukaparhapka juchaari publikasioni ma. Inde ambe úspti eska nóteru xáni ánchikuarhita japiringia Beteli ka kúnguarhikuecharhu. Ka ístu úspti eskajtsïni nóteru ísku jatini euapiringia impuestu. Máruksï eratsespti eskachi ini ambe jimbo nóteru jatsipiringia sentabu ka níjtu úni aianhpini. Joperu no ísï úkuarhispti jimbokachi iásï tsimani uelta sánderu Jeobaeri testiguecha jarhaskia eska 1990 jimbo. Ka k’uiripuechaksï úsïndi míteni Tata Diosïiri ambe no ma sentabu jimbo. Ji mismu exeskia eska iámindu ambe sési uérasïnga jimbokajtsïni Tata Diosï Jeoba jarhuatasïnga ka ístu imani ambe jimbo engajtsïni imeeri jántspiri íntskujka (Éx. 15:2; Mat. 24:45).
Uánikua kasuechani engachi andaakia no jindeesti jimbokaksï juchaari abogaduecha xáni jorhenaska, sino juchaari erachiicheeri sési jángua jimbo. Ma ejemplu, tanimu Kuerpu Gobernantirhu anapuecha ka témbeecha, nirasptiksï máru k’éri tánguarhikuecharhu jini Cuba 1998 jimbo, ka imeecheeri jángua ka engaksï respetu xarhatakuapka juramutiichani sánderu marhuaspti eska ima ambe engachi arhiapkia tánguarhikuecharhu andichisï no inchamukujki politikarhisï.
Joperu ménichanchi jatsisïnga para tribunalicharhu nirani para kuájpini ambakiti aianhperakuani (Filip. 1:7). Pori ejemplu uánikua uéxurhiniicha jimbo, Europa ka Corea del Sur anapu juramutiichaksï no jiókuarhisïreendi eskachi jarhuajpepiringa ambe ma jingoni paisirhu ka no úni serbisiu militari. Indeni ambe jimbo 18,000 Europa anapu erachiicha ka jukari 19,000 Corea del Sur anapu erachiichaksï ónhanhaspti.
Joperu 7 de juliu 2011 jimbo, Tribunali Europeo de Derechos Humanos uandaspti ambe ma engajtsïni kánikua jarhuatapiringa, jindeespti kasu Bayatyan contra Armenia, jimini uandaspti eskaksï iámu Europa anapu paisiicha jatsispka para jarhuajpeni ambe ma jingoni ka nóteru únia serbisiu militari. Ka 28 de juliu 2018 jimbo, májkueni úspti Tribunal Constitucional Corea del Sur anapu. Indeni ambechi no úpiringa andani engaksï máru erachiicha nipiringa serbisiu militari úni.
Departamentu enga Leicheeri ambe Exejka sentrali mundialirhu ka iámu Beteliicha, méntkuksï ánchikuarhini jarhasïndi para Reinueri ambe jingoni jarhuajpeni. K’éri kóntperata máesti jarhuataani erachiichani engaksï juramutiicha no sési kaajka. Engachi andaaka o nómbe, inde ambe marhuasïndi parachi aianguani reiichani ka juramutiichani ambe engachi jakajkujka (Mat. 10:18). Juesiicha, juramutiicha, notisieruecha ka máteru kʼuiripuecha, jatsisïndiksï para arhiantani tekstuechani ka kurhauani engachi úraajka juisiu ma jimbo. Kʼuiripuecha engaksï ambakiti mintsita ma jataka, míteasïndiksï Jeobaeri testiguechani ka exesïndiksï eska ambe engachi jakajkujka Bibliarhu jupindaskuarhisïnga ka máruksï niárasïndi jorhenguarhini Biblieri ambe.
¡DIOSMAIAMU, TATA DIOSÏ JEOBA!
Ini 40 uéxurhini jimbo enga nitamaakia, ánchikuarhiska uánikua Beteliicha jingoni para jarhuataani leiicha jingoni ka kuájpiani tribunalicharhu ka kʼérati juramutiicha jingoni. Xénchaasïnga ka janhanharhiasïnga juchiiti kompanieruechani engaksï Departamenturhu jaka enga Leicheeri ambe Exejka sentrali mundialirhu ka máteru Betelicharhu. Uánikua kóntperateechani jatsiaska ka kánikua sési pʼikuarherasïnga.
Ambe uéjkichi nitamakuarhini jarhani, Elizabeth méntkisï jíndeni jingoni jarhasti parareni jarhuatani arini 45 uéxurhini jimbo. Ji kánikua janhanharhisïnga Elizabethini jimboka kánikua jánguarhintasïnga nájkiruka pʼamenchakua ma kánguarhijka enga újka eska no xáni uinhapikua jatsiaka.
Elizabeth ka ji, exeskachi eskachi uaaka uinhapikua jatsini ka únchi uánikua ambe andani, joperu no juchaari uinhapikua jimbo o jimbokachi xáni jorhenaska, sino jimboka ísï eska Dabidi na uandapka “Tata Diosï Jeoba íntskusïndi uinhapikua imeeri iretani” (Sal. 28:8). Ka ‘Jeobasï uarhipejti’.