20:28

Минем Хуҗам һәм минем Аллаһым!: Сүзгә-сүз «Минем Хуҗа һәм минем Аллаһы [хо тео́с]!» Кайбер белгечләр санавынча, бу сүзтезмә Гайсәгә әйтелгән, ләкин чынлыкта Аллаһыга — аның Атасына юнәлдерелгән гаҗәпләнү сүзләре булган. Әмма башкалар, төп нөсхәнең грек тексты буенча, бу сүзләр Гайсәгә юнәлгән дип уйлый. Хәтта шулай булса да, «минем Хуҗам һәм минем Аллаһым» дигән сүзтезмәнең мәгънәсен, Аллаһы тарафыннан рухландырылган Язмалардагы башка өзекләрне исәпкә алып, яхшырак аңлап була. Контекст күрсәткәнчә, Гайсә моңарчы үз шәкертләренә мондый хәбәр җибәргән: «Мин үземнең Атам һәм сезнең Атагыз янына, үземнең Аллаһым һәм сезнең Аллаһыгыз янына күтәреләм». Шуңа күрә Томас Гайсәнең чиксез кодрәтле Аллаһы булганына ышанган дип әйтер өчен нигез юк. (Ях 20:17 гә аңлатманы кара.) Томас Гайсәнең үз «Атасына» дога кылганда, аны «бердәнбер хак Аллаһы» дип атаганын ишеткән (Ях 17:1—3). Шунлыктан Томас Гайсәне мондый сәбәпләр аркасында «минем Аллаһым» дип атагандыр: ул Гайсәне «илаһ» дип санаган, әмма чиксез кодрәтле Аллаһы дип түгел. (Ях 1:1 гә аңлатманы кара.) Яки ул Гайсәгә Еврей Язмаларында искә алынган Аллаһының хезмәтчеләре Йәһвәнең фәрештәләренә мөрәҗәгать иткәнчә мөрәҗәгать иткән. Кайбер очракларда кешеләр фәрештәгә Йәһвә Аллаһыга эндәшкәндәй эндәшкән я кайвакыт Изге Язмаларны язучылар фәрештә турында Йәһвә Аллаһы турында язгандай язган; Томас моны белгән. (Яр 16:7—11, 13; 18:1—5, 22—33; 32:24—30; Хк 6:11—15; 13:20—22 белән чагыштыр.) Шуңа күрә Томас шул мәгънәдә Гайсәне, аны хак Аллаһының вәкиле итеп танып, «минем Аллаһым» дип атагандыр.

Кайберәүләр әйтүенчә, «хуҗа» һәм «аллаһы» сүзләре алдында грек билгелелек артикле кулланылганга, бу сүзләр чиксез кодрәтле Аллаһыга күрсәтә. Әмма бу контекстта артикльнең кулланылуы, бәлки, грек грамматикасын гына белдерәдер. Кайбер очракларда баш килештәге исем алдында билгелелек артикле торса, ул эндәшү сүзе буларак кулланыла, һәм андый очраклар Лк 12:32 һәм Кл 3:18—4:1 дә бар. Төп нөсхәнең грек текстында бу шигырьләрдә грек билгелелек артикле мондый сүзләр алдында кулланылган: «кечкенә көтү», «хатыннар», «ирләр», «балалар», «аталар», «коллар» һәм «хуҗалар». Шул ук рәвешчә, 1Пт 3:7 дә дә «ирләр» сүзе алдында билгелелек артикле кулланылган. Шулай итеп, бу артикльнең монда кулланылуы, Томасның бу сүзләрне әйткәндә нәрсә күздә тотканын билгеләүдә әллә ни әһәмияткә ия түгелдер.