Хатын-кызлар, Гайсә төрбәсенең буш булуын күргәч, шаккатканнар! Магдалалы Мәрьям, моның турында хәбәр итәр өчен, «Шимун Петер белән башка бер шәкерт — Гайсәнең яраткан шәкерте» Яхъя янына йөгереп китә (Яхъя 20:2). Ләкин төрбә янында калган башка хатыннар бер фәрештәне күрә, ә төрбә эчендә «озын ак кием» кигән бүтән бер фәрештә була (Марк 16:5).

Фәрештәләрнең берсе аларга болай ди: «Курыкмагыз. Мин беләм, сез баганага кадаклап үтерелгән Гайсәне эзлисез. Ул монда юк, ул терелтелде, ул үзе моның турында әйткән иде. Килегез, аның яткан урынына карагыз. Аның үледән терелгәне турында шәкертләренә тизрәк барып әйтегез. Аларга шулай ук: „Ул сездән алда Гәлиләягә бара. Аны шунда күрерсез“,— диегез» (Маттай 28:5—7). Шулчак куркуларыннан калтыраган һәм бик нык гаҗәпләнгән хатын-кызлар бу хакта шәкертләргә сөйләр өчен йөгереп китә (Марк 16:8).

Ул вакытта Мәрьям Петер белән Яхъяны очрата. «Хуҗабызны төрбәдән алып киткәннәр. Кая куйганнарын белмибез»,— дип әйтә ул, тыны бетеп (Яхъя 20:2). Петер белән Яхъя шунда ук йөгереп китә. Тизрәк йөгергәнгә, Яхъя төрбә янына беренче булып килә. Ул төрбә эченә күз сала һәм кәфенне күрә, әмма эчкә керми.

Петер исә йөгереп килү белән төрбә эченә кереп китә. Ул җитен тукыманы һәм Гайсәнең башын бәйләр өчен кулланылган яулыкны күрә. Яхъя да төрбә эченә керә һәм Мәрьямнең әйткән сүзләренә ышана башлый. Гайсә үз шәкертләренә үледән тереләчәге турында әйткән булса да, Петер белән Яхъя аның терелтелгән булуын аңлап бетерми (Маттай 16:21). Ни эшләргә белмичә, алар өйләренә кайтып китә, әмма төрбә янына кире килгән Мәрьям шунда кала.

Шул вакыт башка хатын-кызлар, Гайсәнең үледән терелүе турында шәкертләргә сөйләр өчен, юлга чыккан була. Ашыгып барганда, алар Гайсәне очрата. Ул хатыннарга: «Иминлек сезгә!» — дигәч, алар аның алдына егылып, «сәҗдә кыла». Гайсә аларга: «Курыкмагыз! Барыгыз, минем кардәшләремә Гәлиләягә барсыннар диегез. Алар мине шунда күрерләр»,— дип әйтә (Маттай 28:9, 10).

Элегрәк җир тетрәп фәрештәләр пәйда булгач, сакта торган гаскәриләр «калтырый башлаган һәм үз урыннарында катып калган». Аңнарына килгәч, алар, шәһәргә кереп, «бар булганны өлкән руханиларга сөйләп биргән». Руханилар яһүдләрнең өлкәннәре белән киңәшләшеп алгач, гаскәриләргә акча түләп, барысын яшереп калдырырга дигән карарга килгән. Гаскәриләргә: «Без йоклаган вакытта аның шәкертләре төнлә килеп, гәүдәсен урлап киткәннәр»,— дип әйтергә кушкан (Маттай 28:4, 11, 13).

Рим законы буенча, гаскәри сакта торганда йоклап китсә, аңа үлем җәзасы янаган. Шуңа күрә руханилар мондый вәгъдә бирәләр: «[Йоклап киткәнегез турындагы ялган] идарәчегә барып җитсә, борчылмагыз, без аны күндерербез һәм сезне якларбыз» (Маттай 28:14). Гаскәриләр, ришвәт алып, руханилар кушканча эшли. Нәтиҗәдә, яһүдләр арасында Гайсәнең гәүдәсен урлап киткәннәр дигән ялган хәбәр киң тарала.

Магдалалы Мәрьям әле дә төрбә янында кайгырып тора. Төрбә эченә күз салыр өчен иелгәч, ул актан киенгән ике фәрештәне күрә. Берсе Гайсәнең гәүдәсе яткан урынның баш очында, икенчесе аяк очында утыра. Алар аңардан: «Син ник елыйсың?» — дип сорый. «Хуҗамны алып киткәннәр, ә кая куйганнарын белмим»,— дип җавап бирә Мәрьям. Шуннан соң ул артына борылып, бер кешене күрә. Тегесе фәрештәләр биргән сорауны кабатлый һәм: «Кемне эзлисең?» — дип өсти. Мәрьям, аны бакчачы дип уйлап: «Әфәндем, әгәр син аны алгансың икән, кая куйганыңны әйт, мин аны алып китәрмен»,— ди (Яхъя 20:13—15).

Чынлыкта исә Мәрьям үледән терелтелгән Гайсә белән сөйләшә, әмма моны әле аңламый. Тегесе аңа: «Мәрьям!» — дигәч кенә, ул Гайсәне шул дәшүе буенча танып ала. Шатлыктан Мәрьям: «Раббуни́!» — дип әйтә. (Раббуни «Остаз» дигәнне аңлата.) Гайсә күккә күтәрелер дип куркып, ул аңа ябыша. «Миңа тотынып торма,— дип әйтә Гайсә,— чөнки мин әле Атам янына күтәрелмәдем. Кардәшләрем янына кайт та болай дип әйт: „Мин үземнең Атам һәм сезнең Атагыз янына, үземнең Аллаһым һәм сезнең Аллаһыгыз янына күтәреләм“» (Яхъя 20:16, 17).

Мәрьям рәсүлләр белән башка шәкертләр җыелган урынга йөгереп китә. «Мин Хуҗабызны күрдем!» — дип әйтә ул (Яхъя 20:18). Башка хатын-кызлар Гайсә турында инде сөйләгәннәр, һәм Мәрьям моңа өстәп үз хәбәрен сөйләп бирә. Шулай да бу хәбәрләр аларга «буш сүзләр булып тоела» (Лүк 24:11).

Якшәмбе, 16 нисан көнне, шәкертләрнең күңелләре төшенке була. Алар төрбәнең ни өчен буш булганын аңламый (Маттай 28:9, 10; Лүк 24:11). Соңрак, шул ук көнне, Клеопас белән тагын бер шәкерт Иерусалимнан 11 километр ераклыкта урнашкан Имауска юл тота.

Бар булган вакыйгалар турында сөйләшеп барганда, яннарына бер юлчы килә һәм алар белән бергә бара башлый. Ул алардан: «Сез нәрсәләр хакында фикерләшеп барасыз?» — дип сорый. Шунда шәкертләр туктый. Аларның йөзләре кайгылы, һәм Клеопас: «Күрәсең, син килмешәк һәм Иерусалимда беркем белән дә аралашмый яшисең. Син шәһәрдә бу көннәрдә булган хәлләр турында ишетмәдеңмени?» — ди. «Нинди хәлләр турында?» — дип сорый юлчы алардан (Лүк 24:17—19).

«Насаралы Гайсә белән булган хәлләр турында,— дип әйтә алар.— Без бит ул Исраилне азат итәргә тиешле кеше булыр дип өметләнгән идек» (Лүк 24:19—21).

Клеопас белән аның юлдашы бар вакыйгаларны — хатын-кызларның Гайсә салынган төрбәнең буш булуын һәм гаҗәеп күренеш күргәннәрен — фәрештәләрнең Гайсә турында ул тере дигәннәрен сөйләп бирәләр. Алар аңа шулай ук башкаларның да төрбә янына барганнарын һәм «барысы нәкъ хатын-кызлар сөйләгәнчә булганын» әйтә (Лүк 24:24).

Шул ике шәкерт бу вакыйгаларның мәгънәсен аңламый. Аларның карашлары үзләренә Гайсәнең терелгәненә ышанырга комачаулый. Теге юлчы, аларның карашларын төзәтеп, болай ди: «И тупас йөрәкле акылсызлар! Ни өчен сез пәйгамбәрләрнең бар әйткәннәренә ышанмыйсыз? Әллә Мәсих данланыр өчен бар бу газапларны кичереп чыгарга тиеш түгел идемени?» (Лүк 24:25, 26). Шуннан соң ул Язмаларның Мәсихкә кагылышлы күп кенә өзекләрен аңлатып бирә.

Ниһаять, өчесе дә Имауска якынлаша. Ике шәкерт теге юлчыдан күбрәк ишетергә теләп: «Инде кич җитә, кал безнең белән»,— дип, аны өнди башлый. Ул алар белән кала. Бергәләп табын янында утырганда, ул дога кыла һәм икмәкне сындыргалап, аларга бирә. Шунда алар аны танып ала, ләкин ул юкка чыга (Лүк 24:29—31). Хәзер алар белә: Гайсә чыннан да терелгән!

Шатлыктан алар бер-берсенә: «Ул безнең белән юлда сөйләшкәндә һәм Язмаларны җентекләп аңлатканда, әллә күңелләребез күтәрелеп китмәдеме?» — дип әйтә (Лүк 24:32). Алар кире Иерусалимга кайта һәм рәсүлләр белән калган шәкертләрне эзләп таба. Клеопас белән аның юлдашы әле дәшәргә дә өлгерми, аларга: «Хуҗабыз чыннан да үледән терелеп торды һәм Шимунга күренде!» — диләр (Лүк 24:34). Шуннан соң болар да Гайсәнең үзләренә күренгәнен сөйләп бирә. Әйе, алар да Гайсәнең терелгәненә шаһит.

Хәзер исә шаккатыргыч вакыйга була: шәкертләр яһүдләрдән курыкканга ишекләрне бикләп бүлмәдә утырса да, Гайсә алар алдында пәйда була! Алар арасына басып, ул тыныч кына: «Исән-имин булыгыз»,— ди. Әмма алар куркуга төшә. Бер тапкыр булган кебек, алар «рухи зат күрәләр дип уйлый» (Лүк 24:36, 37; Маттай 14:25—27).

Гайсә — шәкертләрнең күзенә күренгән нәрсә дә, өрәк тә түгел, аның физик тәне бар. Моны күрсәтеп, ул болай ди: «Нигә сез шомландыгыз? Ник күңелләрегездә шикләр туды? Кулларыма һәм аякларыма карагыз, бу мин. Миңа кагылыгыз һәм үзегез күрегез, рухның тәне һәм сөяге юк, ә миндә, күргәнегезчә, бар» (Лүк 24:36—39). Алар шатланып һәм гаҗәпләнеп куя, шулай да шикләнеп тора.

Үзенең чыннан да тере булуын күрсәтер өчен, ул алардан: «Ашарга берәр нәрсәгез бармы?» — дип сорый. Аңа бер кисәк кыздырылган балык бирәләр. Ул аны алып ашый да, болай ди: «Мин әле сезнең белән бергә булган чакта [әле үлгәнчегә кадәр] сезгә Муса канунында, пәйгамбәрләр язмаларында һәм Зәбур китабында минем хакта язылганнарның барысы да тормышка ашарга тиеш дип сөйләгән идем» (Лүк 24:41—44).

Клеопас белән аның иптәшенә булышкан кебек, хәзер Гайсә бу бүлмәдә җыелганнарның һәммәсенә дә Язмаларны аңларга ярдәм итә. «Язмаларда әйтелгәнчә,— дип әйтә ул,— Мәсих газап чигәчәк, өченче көнне үледән терелеп торачак һәм гөнаһлар кичерелсен өчен тәүбә итү аның исеменнән бар халыкларда вәгазьләнәчәк. Бу эш Иерусалимнан башланачак. Сез моңа шаһит булырсыз» (Лүк 24:46—48).

Рәсүл Томас бу очрашуга ни өчендер килми кала. Шуңа күрә башкалар, аны очраткач, куанып аңа: «Без Хуҗабызны күрдек!» — диләр. «Аның кулларындагы кадак яраларын күрмичә һәм кадак яраларына бармагымны, кабыргаларына кулымны тидереп карамыйча, һич ышанмам»,— дип әйтә Томас (Яхъя 20:25).

Сигез көн үткәч, шәкертләр янә бер йортта җыелып утыра. Бу очракта Томас та алар белән бергә. Ишекләр бикле булса да, Гайсә кеше тәнендә килеп керә һәм араларына басып: «Исән-имин булыгыз»,— дип исәнләшә. Аннары ул Томаска: «Бармагыңны монда куй һәм кулларыма кара. Кулыңны суз һәм кабыргаларыма кагыл. Башка шикләнмә, ышан»,— дип әйтә. «Минем Хуҗам һәм минем Аллаһым!» — дип кычкырып җибәрә Томас (Яхъя 20:26—28). Әйе, хәзер Томасның бер шиге дә юк: Гайсә, Йәһвә Аллаһының вәкиле һәм илаһи зат буларак, аның алдында тере килеш басып тора.

«Мине күргәнгә ышандыңмы? Күрмичә ышанучылар бәхетле»,— дип әйтә аңа Гайсә (Яхъя 20:29).