LAYIBULARE YA PA INTANETI ya Watchtower
Watchtower
LAYIBULARE YA PA INTANETI
Chitumbuka
  • BAIBOLO
  • MABUKU
  • MAUNGANO
  • nwt 1 Samuyeli 1:1-31:13
  • 1 Samuyeli

Vidiyo palije.

Phepani, pali suzgo linyake.

  • 1 Samuyeli
  • Malemba Ghakupatulika mu Mang’anamuliro gha Charu Chiphya
Malemba Ghakupatulika mu Mang’anamuliro gha Charu Chiphya
1 Samuyeli

BUKU LAKWAMBA LA SAMUYELI

1 Sono kukaŵa munthu ku Ramatayimu-zofimu*+ mu chigaŵa cha mapiri cha Efurayimu+ zina lake Elikana+ mwana wa Yerohamu, mwana wa Elihu, mwana wa Tohu, mwana wa Zufu, Muefurayimu. 2 Munthu uyu wakaŵa na ŵanakazi ŵaŵiri. Yumoza wakaŵa Hana ndipo munyake wakaŵa Penina. Penina wakaŵa na ŵana, kweni Hana wakaŵavya ŵana. 3 Chaka na chaka, munthu uyu wakafumanga mu msumba wakwake kuya ku Shilo+ kukasopa* na kupeleka sembe kwa Yehova wa mawumba. Ku Shilo ndiko ŵana ŵaŵiri ŵa Eli, Hofini na Finehasi,+ ŵakaŵa ŵasembe* ŵa Yehova.+

4 Zuŵa linyake, apo Elikana wakapelekanga sembe, wakapa vyakupeleka vinandi kwa muwoli wake Penina na ŵana ŵake wose ŵanalume na ŵanakazi.+ 5 Hana wakamupa chakupeleka chapadera chifukwa ndiyo Elikana wakamutemwanga chomene. Kweni Hana, Yehova wakamupa chara ŵana.* 6 Kweniso nyengo na nyengo muwolimwa munyake wakamunyozanga Hana na kumukwiyiska chifukwa chakuti Yehova wakamupa chara ŵana. 7 Ndimo wakachitiranga chaka na chaka. Para Hana waluta waka ku nyumba ya Yehova,+ muwolimwa munyake wakamunyozanga chomene mwakuti wakaliranga waka na kuleka kurya. 8 Kweni mfumu wake Elikana wakati: “Hana, kasi ukulirachi, ukulekerachi kurya, ndipo chifukwa wuli uli na chitima* nthena? Asi ine nkhuluska ŵana ŵanalume 10 kwa iwe?”

9 Ŵakati ŵamara kurya na kumwa mu Shilo, Hana wakawuka. Pa nyengo yira, Eli wasembe* wakakhala pa chitengo mumphepete mwa mulyango wa tempile*+ la Yehova. 10 Hana wakaŵa wakupwetekeka chomene mu mtima, ndipo wakamba kulomba kwa Yehova+ na kulira kwambura kuleka. 11 Wakachita chilapo ichi, wakati: “A Yehova wa mawumba, usange mulaŵiskenge pa suzgo ya ine muteŵeti winu na kunikumbuka, kumuluwa chara muteŵeti winu na kumupa muteŵeti winu mwana msepuka,+ mbwenu nizamumupeleka kwa Yehova mazuŵa ghose gha umoyo wake. Chakumetera chizamukhwaskako chara ku mutu wake.”+

12 Apo Hana wakalombanga pamaso pa Yehova, Eli wakamulaŵiskanga pa mulomo. 13 Hana wakayowoyanga mu mtima wake. Milomo pera ndiyo yikasunkhunyikanga, kweni mazgu ghakapulikikwanga chara. Ntheura Eli wakaghanaghananga kuti Hana waloŵera. 14 Eli wakati kwa iyo: “Kasi uŵenge wakuloŵera m’paka pawuli? Leka kumwa vinyo.” 15 Hana wakati: “Yayi, fumu yane! Ndine mwanakazi uyo wakusuzgika maghanoghano.* Nindamwepo vinyo panji chakumwa chinyake chakuloŵezga, kweni nkhupungulira umoyo wane pamaso pa Yehova.+ 16 Namuteŵeti winu munganitoranga nga ni mwanakazi wawakawaka yayi, pakuti nayowoyanga m’paka sono chifukwa cha kukweŵeka kwane kukuru na suzgo yane.” 17 Penepapo Eli wakati: “Luta mu mtende, Chiuta wa Israyeli wafiske ivyo walomba kwa iyo.”+ 18 Hana wakati: “Muteŵeti winu wasange uwemi pamaso pinu.” Penepapo wakaluta ndipo wakarya chakurya, chisko chake chikaŵaso chachitima chara.

19 Pamanyuma, ŵakawuka mulenjilenji ŵakasindama pamaso pa Yehova, kufuma apo ŵakawelera ku nyumba yawo ku Rama.+ Elikana wakagona na muwoli wake Hana, ndipo Yehova wakamukumbuka.+ 20 Mu chaka chimoza,* Hana wakatora nthumbo na kubaba mwana msepuka, ndipo wakamuthya zina+ lakuti Samuyeli,* chifukwa wakati: “Nkhamulomba kwa Yehova.”

21 Nyengo yikati yakwana, Elikana wakanyamuka na ŵamunyumba yake wose kukapeleka sembe za chaka na chaka kwa Yehova+ kweniso kukapeleka sembe yake ya chilapo. 22 Kweni Hana wakalutako yayi,+ pakuti wakaphalira mfumu wake kuti: “Para mwana walumulika waka, nilutenge nayo. Apo ndipo wamuwonekera pamaso pa Yehova na kukhala kwenekura kwambira nyengo iyo kuya munthazi.”+ 23 Mfumu wake Elikana wakati kwa iyo: “Chita icho ukuwona kuti ntchiwemi.* Khala m’paka umulumure mwana. Yehova wafiske ivyo iwe wayowoya.” Ntheura mwanakazi yura wakakhala pa nyumba na konkheska mwana wake m’paka wakamulumura.

24 Wakati wamulumura waka, wakakwera nayo ku Shilo, wakatoraso ng’ombe yanalume ya vyaka vitatu, ufu wakukwana efa* yumoza, na chiŵiya chikuru cha vinyo.+ Wakafika mu nyumba ya Yehova mu Shilo,+ wakanjira na mwana wuwo. 25 Ŵakakoma ng’ombe yira na kuluta na msepuka kwa Eli. 26 Penepapo Hana wakati: “Phepani fumu yane. Nadi pano imwe ŵamoyo,* fumu yane, ndine mwanakazi uyo wakimilira pamoza na imwe mu malo agha kulomba kwa Yehova.+ 27 Msepuka uyu ndiyo nkhalombanga, ndipo Yehova wanipa icho nkhalomba kwa iyo.+ 28 Sono nane nkhumupeleka* kwa Yehova. Mazuŵa ghake ghose wapelekeka kwa Yehova.”

Iyo* wakasindama penepara kwa Yehova.

2 Penepapo Hana wakayowoya mu lurombo, wakati:

“Mtima wane ukusekelera mwa Yehova,+

Sengwe* lane lakwezgeka mwa Yehova.

Mulomo wane wayasamira ŵalwani ŵane,

Pakuti nkhusekelera mu milimo yinu yakuponoska.

 2 Kulije munyake mutuŵa nga ni Yehova,

Kulije munyake, kweni imwe pera,+

Ndipo kulije jalawe lakuyana na Chiuta withu.+

 3 Mungalutiliranga kuyowoya mwakujikuzga chara,

Kanthu kose kamtonyoro kangafumanga chara mu mulomo winu,

Pakuti Yehova ni Chiuta wakumanya tunthu,+

Ndipo milimo yikupimika makora chomene na iyo.

 4 Mauta gha ŵanthu ŵankhongono ghakuphyoka,

Kweni awo ŵakukhuŵara ŵakupika nkhongono.+

 5 Ŵanthu awo ŵakaryanga makora, sono ŵakulimiska kuti ŵasange chingwa,

Kweni ŵanjara ŵaliso na njara chara.+

Mwanakazi chumba wababa ŵana 7,+

Kweni uyo wakaŵa na ŵana ŵanandi wakhala mawoko ghawaka.*

 6 Yehova wakukoma na kusungilira umoyo.*

Wakukhizgira munthu ku Dindi* na kuwuskaso.+

 7 Yehova wakukavuska munthu, ndipo wakusambazga.+

Wakukhizga munthu, ndipo wakukwezga.+

 8 Wakuwuska munthu wakuyuyuka pa fuvu.

Wakunyamuska ŵakavu pa vyoto,*+

Kuti waŵakhazike pamoza na ŵakaronga,

Wakuŵapa chitengo cha ntchindi.

Pakuti ivyo vikukhozga charu chapasi ni vya Yehova,+

Ndipo wakuŵikapo dongo lavundira pa ivyo.

 9 Wakuvikilira malundi gha ŵakugomezgeka ŵake,+

Kweni ŵaheni ŵachetamiskikenge mu chisi,+

Pakuti munthu wakutonda na nkhongono zake chara.+

10 Yehova waswenge awo ŵakulimbana nayo.+

Wadudumirenge kwimikana nawo kufuma kuchanya.+

Yehova weruzgenge m’paka ku vigoti vya charu chapasi,+

Wapelekenge nkhongono kwa themba lake,+

Na kutumphuska sengwe* la wakuphakazgika wake.”+

11 Elikana wakaluta ku nyumba yake ku Rama. Kweni msepuka yura wakaŵa muteŵeti wa* Yehova+ pamaso pa Eli wasembe.

12 Sono ŵana ŵa Eli ŵakaŵa ŵaheni.+ Yehova ŵakaŵa nayo na ntchito yayi. 13 Ichi ndicho ŵakachitanga na vinthu vya ŵasembe vyakufuma ku ŵanthu:+ Usange munthu wakupeleka sembe, muteŵeti wa wasembe wakizanga na chifoloko mu woko lake para nyama yikubwata pa moto, 14 wakachinjizganga mu m’phika, nkhali, chimphani, panji mu buzi. Chilichose icho chifoloko chazuwura, wasembe wakatoranga kuŵa chake. Ndimo ŵakachitiranga mu Shilo ku Ŵaisrayeli wose awo ŵakizanga kura. 15 Kweniso pambere munthu wandawotche mafuta,+ muteŵeti wa wasembe wakizanga na kumuphalira kuti: “Peleka nyama kwa wasembe kuti wawotche. Wapokenge chara nyama yakuphika kwa iwe, kweni nyama yiŵisi pera.” 16 Para munthu yura wakuti: “Ŵasunkhizge dankha mafuta,+ kufuma apo mungatora yiliyose iyo mwakhumba,”* iyo wakatenge: “Yayi, nipa sono nthena. Usange yayi, nitolerenge nkholi.” 17 Ntheura kwananga kwa ŵateŵeti kukaŵa kukuru chomene pamaso pa Yehova,+ pakuti ŵanthu ŵakayuyuranga sembe za Yehova.

18 Sono Samuyeli wakateŵeteranga+ pamaso pa Yehova, wakavwaranga* efodi wasalu yiwemi,+ nangauli wakaŵa msepuka. 19 Kweniso anyina ŵakamusoneranga chakuvwara chichoko cha mawoko ghafupi, ndipo ŵakalutanga nacho kwa iyo chaka na chaka para ŵaluta na afumu ŵawo kukapeleka sembe za chaka na chaka.+ 20 Eli wakatumbika Elikana na muwoli wake, wakati: “Yehova wakupe mwana kufuma mwa mwanakazi uyu mu malo mwa uyo mwapeleka kwa Yehova.”+ Mbwenu ŵakawelera kukwawo. 21 Yehova wakakumbuka Hana, mwakuti wakatoranga nthumbo.+ Wakababaso ŵana ŵanalume ŵatatu na ŵasungwana ŵaŵiri. Msepuka Samuyeli wakalutilira kukura pamaso pa Yehova.+

22 Sono Eli wakaŵa muchekuru chomene, kweni wakapulika vyose ivyo ŵana ŵake ŵakachitiranga+ Ŵaisrayeli wose na umo ŵakagoneranga na ŵanakazi awo ŵakateŵeteranga pa mulyango wa chihema chakukumanamo.+ 23 Wakatenge kwa iwo: “Kasi mukuchitirachi vinthu vyanthena ivi? Pakuti ivyo nkhupulika vya imwe kufuma ku ŵanthu wose ni viheni. 24 Yayi, ŵana ŵane, ivyo nkhupulika vikuyowoyeka pakati pa ŵanthu ŵa Yehova ni viwemi yayi. 25 Usange munthu wanangira munyake, yunji wangamuŵeyelelera kwa Yehova.* Usange munthu wanangira Yehova,+ ni njani wangamulombera?” Kweni ŵakakana kupulikira awiskewo, chifukwa Yehova wakaŵikapo mtima kuti waŵakome.+ 26 Pa nyengo yira, msepuka Samuyeli wakalutilira kukura mu msinkhu, wakatemwekanga na Yehova na ŵanthu wuwo.+

27 Munthu wa Chiuta wakiza kwa Eli, wakati kwa iyo: “Yehova wakuti: ‘Asi nkhajivumbura ku nyumba ya wuso apo wakaŵa muzga ku Eguputo mu nyumba ya Farawo?+ 28 Nkhamusora kufuma pa mafuko ghose gha Israyeli+ kuti wateŵetere nga wasembe wane na kukwera pa jotchero lane+ kupeleka sembe, kotcha vyakununkhira,* na kuvwara efodi pamaso pane. Nkhapeleka ku nyumba ya sekuru wako sembe zose zakotcha pa moto za Ŵaisrayeli.*+ 29 Chifukwa wuli imwe mwaŵanthu mukupepura* sembe na vyakupeleka vyane ivyo nkhayowoya kuti vipelekekenge mu malo ghane ghakukhalamo?+ Chifukwa wuli ukulutilira kuchindika ŵana ŵako kuluska ine pakujitutuŵiska na vigaŵa viwemi chomene vya sembe yiliyose ya ŵanthu ŵane Israyeli?+

30 “‘Lekani mazgu gha Yehova Chiuta wa Israyeli ghakuti: “Nkhayowoya nadi kuti nyumba yako na nyumba ya sekuru wako yendenge pamaso pane nyengo zose.”+ Kweni sono Yehova wakuti: “Ningachichita chara, chifukwa awo ŵakunichindika niŵachindikenge,+ kweni awo ŵakunipepura, ŵayuyulikenge.” 31 Wona, mazuŵa ghakwiza apo nizamudumura nkhongono zako* na za nyumba ya awuso, mwakuti mu nyumba yako muzamuŵavya munthu wakukhala m’paka uchekuru wake.+ 32 Ndipo uzamulaŵiska pa mulwani mu malo ghane ghakukhalamo pakati pa viwemi vyose ivyo vikuchitikira Israyeli.+ Munthu muchekuru wazamuŵamoso chara mu nyumba yako. 33 Munthu wakwako uyo nindamudumure kuteŵetera pa jotchero lane wazamufuŵiska maso ghako na kukukhizgira chitima,* kweni ŵanandi ŵa nyumba yako, ŵanthu ŵazamuŵakoma na lupanga.+ 34 Icho chichitikirenge ŵana ŵako ŵaŵiri, Hofini na Finehasi, chiŵenge chimanyikwiro kwa iwe: Wose ŵaŵiri ŵafwenge zuŵa limoza.+ 35 Penepapo nizamujiwuskira wasembe wakugomezgeka.+ Wazamuchita kuyana na ivyo mtima wane ukukhumba.* Nizamumuzengera nyumba yamuyirayira, ndipo wazamwenda pamaso pa wakuphakazgika wane nyengo zose. 36 Waliyose uyo wakhalengepo mu nyumba yako wizenge na kumusindamira kuti wapike ndalama na chingwa. Watenge: “Nkhumuŵeyani, munipeko mulimo wa usembe kuti niryengeko kachingwa.”’”+

3 Msepuka Samuyeli wakateŵeteranga+ Yehova pamaso pa Eli. Kweni mu mazuŵa ghara, mazgu gha Yehova ghakayowoyekanga yayi. Mboniwoni+ nazo zikaŵangako viŵi yayi.

2 Zuŵa limoza, Eli wakagona pa malo ghake gha nyengo zose, ndipo maso ghake ghakati waka vwalatu. Wakawonanga yayi.+ 3 Nyali ya Chiuta+ yikaŵa kuti yindazimwe. Samuyeli wakagonanga mu tempile*+ la Yehova, umo mukaŵa Likasa la Chiuta. 4 Penepapo Yehova wakachema Samuyeli. Ndipo Samuyeli wakati: “Ndine pano.” 5 Samuyeli wakachimbilira kwa Eli, wakati: “Ndine pano, pakuti mwanichemanga.” Kweni iyo wakati: “Nindakuchemepo. Kagoneso.” Ntheura wakaluta na kugona pasi. 6 Yehova wakachemaso kuti: “Samuyeli!” Penepapo Samuyeli wakawuka, wakaluta kwa Eli, wakati: “Ndine pano, pakuti mwanichemanga.” Kweni Eli wakati: “Nindakuchemepo, mwana wane. Kagoneso.” 7 (Sono Samuyeli wakaŵa kuti wandamumanye Yehova, ndipo mazgu gha Yehova ghakaŵa kuti ghandavumbukwe kwa iyo.)+ 8 Ntheura Yehova wakachemaso kachitatu, wakati: “Samuyeli!” Iyo wakawuka na kuluta kwa Eli, wakati: “Ndine pano, pakuti mwanichemanga.”

Penepapo Eli wakamanya kuti Yehova ndiyo wakachemanga msepuka yura. 9 Ntheura Eli wakati kwa Samuyeli: “Luta, ukagoneso. Sono usange wakuchemaso, ukayowoye kuti: ‘Yowoyani Yehova, pakuti muteŵeti winu wakupulika.’” Samuyeli wakaluta na kukagona pa malo ghake.

10 Yehova wakiza na kwimilira penepara, wakachemaso nga umo wakachitira pakwamba, wakati: “Samuyeli, Samuyeli!” Penepapo Samuyeli wakati: “Yowoyani, pakuti muteŵeti winu wakupulika.” 11 Yehova wakati kwa Samuyeli: “Wona, nichitenge chinthu chinyake mu Israyeli icho chinyenyereskenge makutu ghose ghaŵiri gha waliyose uyo wapulikenge.+ 12 Pa zuŵa ilo, nizamufiska kwa Eli vyose ivyo nkhayowoyera nyumba yake, kufuma pakwamba m’paka paumaliro.+ 13 Umuphalire kuti nkhwiza na cheruzgo chamuyirayira pa nyumba yake chifukwa cha ubendezi uwo wakuwumanya,+ chifukwa ŵana ŵake ŵakutemba Chiuta,+ kweni wandaŵachenye.+ 14 Lekani nalapa ku nyumba ya Eli kuti ubendezi wa nyumba ya Eli ungaphepiskika chara na sembe panji vyakupeleka.”+

15 Samuyeli wakagona pasi m’paka mulenji. Penepapo wakajura milyango ya nyumba ya Yehova. Samuyeli wakawopanga kuphalira Eli mboniwoni yira. 16 Kweni Eli wakachema Samuyeli, wakati: “Samuyeli, mwana wane!” Iyo wakati: “Ndine pano.” 17 Eli wakafumba kuti: “Kasi wakuphalira uthenga wuli? Unganibisanga chara, naŵeya. Chiuta wakuchitire ntheura na kusazgirapo usange ukunibisira nanga ni lizgu limoza pa mazgu ghose agho wakuphalira.” 18 Ntheura Samuyeli wakamuphalira vyose ivyo Chiuta wakayowoya, ndipo wakamubisira kanthu nanga nkhamoza chara. Eli wakati: “Ni Yehova. Wachite icho ntchiwemi mu maso ghake.”

19 Samuyeli wakalutilira kukura. Yehova wakaŵa nayo,+ ndipo wakazomerezga chara nanga ndimoza mwa mazgu ghake ghose kuleka kufiskika.* 20 Israyeli yose, kufuma ku Dani m’paka ku Beyeresheba, wakamanya kuti Samuyeli wimikika kuŵa ntchimi ya Yehova. 21 Yehova wakalutilira kuwonekera mu Shilo, chifukwa Yehova wakajivumbura kwa Samuyeli mu Shilo na mazgu gha Yehova.+

4 Mazgu gha Samuyeli ghakafika kwa Israyeli yose.

Penepapo Israyeli wakaluta kukarwa nkhondo na Ŵafilisiti. Ŵakajintha msasa pafupi na Ebenezeri, ndipo Ŵafilisiti ŵakajintha msasa pa Afeki. 2 Ŵafilisiti ŵakandanda kwimikana na Israyeli, ndipo nkhondo yikenda makora yayi. Israyeli wakathereskeka na Ŵafilisiti, awo ŵakakoma ŵanthu pafupifupi 4,000 ku nkhondo. 3 Ŵanthu ŵakati ŵawelera ku msasa, ŵalara ŵa Israyeli ŵakati: “Chifukwa wuli Yehova wazomerezga kuti Ŵafilisiti ŵatithereske* muhanya uno?+ Tiyeni tikatore likasa la phangano la Yehova ku Shilo,+ mwakuti liŵenge nase na kutiponoska mu woko la ŵalwani ŵithu.” 4 Ntheura ŵanthu ŵakatuma ŵanji ku Shilo kukatora likasa la phangano la Yehova wa mawumba, uyo wakukhala pachanya* pa ŵakerubi.+ Ŵana ŵaŵiri ŵa Eli, Hofini na Finehasi,+ nawo ŵakaŵa kwenekuko na likasa la phangano la Chiuta waunenesko.

5 Likasa la phangano la Yehova likati lafika waka mu msasa, Ŵaisrayeli wose ŵakachemerezga chomene mwakuti charu chikasunkhunyika. 6 Ŵafilisiti ŵakati ŵapulika kuchemerezga uku, ŵakati: “Chifukwa wuli kuli kuchemerezga kukuru nthena mu msasa wa Ŵahebere?” Pamanyuma ŵakamanya kuti Likasa la Yehova liza mu msasa. 7 Ŵafilisiti ŵakachita wofi, pakuti ŵakatenge: “Chiuta wanjira mu msasa!”+ Ntheura ŵakati: “Soka kwa ise, pakuti chinthu chanthena ichi chindachitikepo kumasinda kose uku! 8 Soka kwa ise! Ni njani watiponoskenge mu woko la Chiuta wankhongono uyu? Chiuta uyu ndiyo wakatimba Ŵaeguputo na kukoma kwa mtundu uliwose mu mapopa.+ 9 Khwimani mtima, muchite nga mbanalume, imwe Ŵafilisiti, mwakuti muleke kuteŵetera Ŵahebere nga umo iwo ŵakachitiranga kwa imwe.+ Chitani chanalume murwe nkhondo!” 10 Ntheura Ŵafilisiti ŵakarwa, ndipo Ŵaisrayeli ŵakathereskeka,+ waliyose wakachimbilira ku hema lake. Kukoma kukaŵa kukuru chomene. Ŵasilikari ŵakwenda pasi 30,000 ŵa Israyeli ŵakafwa. 11 Kweniso Likasa la Chiuta likapokeka, ndipo ŵana ŵaŵiri ŵa Eli, Hofini na Finehasi, ŵakafwa.+

12 Munthu wa kwa Benjamini wakachimbira kufuma ku nkhondo, wakafika ku Shilo pa zuŵa lira, malaya ghake ghakaŵa ghakupaluka ndipo wakaŵa na fuvu pa mutu.+ 13 Wakati wafika, wakasanga Eli wakhala pasi mumphepete mwa msewu wakalindiliranga, pakuti mtima wake ukambwambwanthanga chifukwa cha Likasa la Chiuta waunenesko.+ Munthu yura wakanjira mu msumba na kuphara, ndipo msumba wose ukamba kutengera. 14 Eli wakati wapulika kulira, wakafumba kuti: “Kasi kulira uku nkhwavichi?” Munthu yura wakanjira luŵiro na kuphara kwa Eli. 15 (Sono Eli wakaŵa na vyaka 98, maso ghake ghakaŵa waka vwalatu, wakawonanga chara.)+ 16 Munthu yura wakati kwa Eli: “Ine nafumira ku nkhondo! Nachimbira ku nkhondo muhanya uno nthena.” Eli wakati: “Chachitika ntchivichi, mwana wane?” 17 Thenga lira likati: “Israyeli wachimbira kwa Ŵafilisiti, ndipo ŵanthu ŵanandi chomene ŵakomeka.+ Kweniso ŵana ŵinu ŵaŵiri, Hofini na Finehasi, ŵafwa,+ ndipo Likasa la Chiuta waunenesko lapokeka.”+

18 Wakati wazunura waka Likasa la Chiuta waunenesko, Eli wakawa chagada kufuma apo wakakhala mumphepete mwa chipata, singo yake yikaphyoka, wakafwa, pakuti wakaŵa muchekuru kweniso muzito. Wakeruzga Israyeli vyaka 40. 19 Mkamwana wake, muwoli wa Finehasi, wakaŵa na nthumbo ndipo wakaŵa pafupi kubaba. Wakati wapulika uthenga wakuti Likasa la Chiuta waunenesko lapokeka kweniso awiskevyara na mfumu wake ŵafwa, wakasindama ndipo nthumbo yikawuka nyengo yeneyiyo, wakababa mwana. 20 Apo wakafwanga, ŵanakazi awo ŵakimilira pafupi nayo ŵakati: “Kopa chara, pakuti wababa mwana mwanalume.” Iyo wakazgora yayi, ndipo wakaŵikako mahara chara.* 21 Kweni mwana wakamuthya zina lakuti Ikabodi,*+ wakati: “Uchindami wafumamo mu Israyeli waya ku wuzga,”+ kunena Likasa la Chiuta waunenesko ilo likapokeka na ivyo vikachitikira awiskevyara na mfumu wake.+ 22 Wakati: “Uchindami wafumamo mu Israyeli waya ku wuzga, chifukwa Likasa la Chiuta waunenesko lapokeka.”+

5 Ŵafilisiti ŵakati ŵapoka Likasa+ la Chiuta waunenesko, ŵakalitora ku Ebenezeri na kwiza nalo ku Ashidodi. 2 Ŵafilisiti ŵakatora Likasa la Chiuta waunenesko na kulinjizga mu nyumba* ya Dagoni, ŵakaliŵika pafupi na Dagoni.+ 3 Zuŵa lakulondezgapo, Ŵaashidodi ŵakati ŵawuka mulenjilenji, ŵakasanga kuti Dagoni wawa pasi, chisko chake chalazga pasi panthazi pa Likasa la Yehova.+ Ntheura ŵakamuwuska Dagoni na kumuŵika pa malo ghake.+ 4 Ŵakati ŵawukaso mulenjilenji zuŵa lakulondezgapo, ŵakasanga kuti Dagoni wali pasi, chisko chake chalazga pasi panthazi pa Likasa la Yehova. Mutu wa Dagoni na vikufi vyose viŵiri vya mawoko ghake vikadumuka, vikaŵa pa mulyango. Chiŵiriŵiri chake chakukozgana na somba ndicho chikakhalako* kwambura kudumuka. 5 Lekani m’paka lero, ŵasembe* ŵa Dagoni na wose awo ŵakunjira mu nyumba ya Dagoni ŵakukandapo chara pa mulyango wa Dagoni mu Ashidodi.

6 Woko la Yehova likaŵa lizito pa Ŵaashidodi, wakaŵasuzga pakutimba Ashidodi na vigaŵa vyake vyose na nthenda ya lutumbo.+ 7 Ŵanthu ŵa ku Ashidodi ŵakati ŵawona ivyo vikachitikanga, ŵakati: “Mungazomerezganga chara kuti Likasa la Chiuta wa Israyeli likhalenge na ise, chifukwa woko lake latipweteka ise na chiuta withu Dagoni.” 8 Ntheura ŵakachema na kuwunganya mafumu ghose gha Ŵafilisiti, ŵakaghafumba kuti: “Kasi tichite nalo wuli Likasa la Chiuta wa Israyeli?” Iwo ŵakazgora kuti: “Likasa la Chiuta wa Israyeli litolekere ku Gati.”+ Ntheura ŵakanyamura Likasa la Chiuta wa Israyeli na kuluta nalo kwenekura.

9 Ŵakati ŵafika nalo kura, woko la Yehova likimikana na msumba, mukaŵa chilirizi chikuru. Wakatimba ŵanthu ŵa mu msumba, kwamba ku muchoko m’paka mulara, ndipo nthenda ya lutumbo yikabulika pa iwo.+ 10 Ntheura ŵakatuma Likasa la Chiuta waunenesko ku Ekironi,+ kweni Likasa la Chiuta waunenesko likati lafika waka ku Ekironi, Ŵaekironi ŵakamba kulira kuti: “Ŵatizira na Likasa la Chiuta wa Israyeli, kuti ŵatikome ise na ŵanthu ŵithu!”+ 11 Penepapo ŵakachema na kuwunganya mafumu ghose gha Ŵafilisiti, ŵakati: “Wuskaniko Likasa la Chiuta wa Israyeli kwa ise. Liwezgerani ku malo ghake kuti ise na ŵanthu ŵithu tileke kukomeka.” Pakuti mu msumba wose, ŵanthu ŵakawopanga kuti ŵafwenge. Woko la Chiuta waunenesko, likaŵa lizito chomene kura,+ 12 ndipo ŵanthu awo ŵakafwa chara, ŵakatimbika na nthenda ya lutumbo. Kulira kwa msumba kukakwelera kuchanya.

6 Likasa+ la Yehova likaŵa mu chigaŵa cha Ŵafilisiti myezi 7. 2 Ŵafilisiti ŵakachema ŵasembe na ŵakuloska,+ ŵakaŵafumba kuti: “Kasi tichitechi na Likasa la Yehova? Mutimanyiske umo tingaliwezgera ku malo ghake.” 3 Iwo ŵakati: “Usange mukuwezga likasa la phangano la Yehova Chiuta wa Israyeli, mungaliwezganga waka chara kwambura sembe. Muliwezge kwa iyo na sembe ya mulandu.+ Para mwachita nthena ndipo muchizgikenge, ndipo mumanyenge chifukwa icho wakawuskirapo chara woko lake pa imwe.” 4 Iwo ŵakati: “Kasi sembe ya mulandu iyo titumenge kwa iyo yiŵenge vichi?” Ŵakati: “Kuyana na unandi wa mafumu gha Ŵafilisiti,+ mutume malutumbo ghagolide ghankhondi na mbeŵa zagolide zinkhondi, pakuti nthenda yakuyana waka yamuwirani imwe na mafumu ghinu. 5 Mupange vikozgo vya malutumbo ghinu na vikozgo vya mbeŵa+ izo zikunanga charu chinu ndipo muchindike Chiuta wa Israyeli. Panyake wangapepuskako uzito wa woko lake ilo lili pa imwe na chiuta winu kweniso charu chinu.+ 6 Kasi mukunonopeskerachi mtima winu nga umo Eguputo na Farawo ŵakanonopeskera mitima yawo?+ Wakati waŵatimba,+ Ŵaeguputo ŵakatuma Ŵaisrayeli kuti ŵalutenge ndipo ŵakafumamo.+ 7 Sono nozgani gileta liphya na ng’ombe zanakazi ziŵiri izo zili na matholi ndipo zindaŵikikepo mu joko. Mukakilire ng’ombe izi ku gileta. Kweni mutolere matholi ku nyumba, kutali na ŵanyinawo. 8 Munyamure Likasa la Yehova na kuliŵika mu gileta. Vinthu vyagolide ivyo mukutuma kwa iyo kuŵa sembe ya mulandu muviŵike pafupi nalo mu kabokosi.+ Pamanyuma mulitume lilutenge. 9 Imwe mulilaŵilirenge: Usange likukwelera ku nthowa ya ku Beti-shemeshi,+ ku chigaŵa chake, mbwenu ndiyo watichitira uheni ukuru uwu. Kweni usange yayi, timanyenge kuti ni woko lake yayi ilo likatitimba, vikatichitikira waka.”

10 Ŵanthu ŵara ŵakachita umo ŵakaphalilikira. Ŵakatora ng’ombe zanakazi ziŵiri izo zikaŵa na matholi, ŵakazikakilira ku gileta ndipo ŵakajalira matholi ku nyumba. 11 Ŵakaŵika Likasa la Yehova pa gileta kweniso kabokosi ako kakaŵa na mbeŵa zagolide na vikozgo vya malutumbo ghawo. 12 Ng’ombe zira zikanyoloka na nthowa ya ku Beti-shemeshi.+ Zikenda mu msewu ukuru pera, uku zikubama.* Zikazgokera kumalyero panji kumazere chara. Nyengo yose iyi, mafumu gha Ŵafilisiti ghakazilondezganga mumanyuma m’paka ku mphaka ya Beti-shemeshi. 13 Ŵanthu ŵa ku Beti-shemeshi ŵakavunanga tirigu mu dambo.* Ŵakati ŵinuska maso na kuwona Likasa, ŵakasekelera chomene pakuliwona. 14 Gileta likafika mu munda wa Joshuwa Mubeti-shemeshi ndipo likimilira pafupi na chilibwe chikuru. Ŵanthu ŵakapandura mathabwa gha gileta, ŵakakoma ng’ombe+ zira na kupeleka sembe yakotcha kwa Yehova.

15 Ŵalevi+ ŵakakhizga Likasa la Yehova na kabokosi ako kakaŵa nalo, ako mukaŵa vinthu vyagolide, ŵakaviŵika pa chilibwe chikuru. Ŵanthu ŵa ku Beti-shemeshi+ ŵakiza na sembe zakotcha ndipo ŵakapeleka sembe kwa Yehova pa zuŵa lira.

16 Mafumu ghankhondi gha Ŵafilisiti ghakati ghawona ichi, ghakawelera ku Ekironi zuŵa lenelira. 17 Agha ni malutumbo ghagolide agho Ŵafilisiti ŵakatuma kuŵa sembe ya mulandu kwa Yehova:+ limoza la Ashidodi,+ limoza la Gaza, limoza la Ashikeloni, limoza la Gati,+ limoza la Ekironi.+ 18 Mbeŵa zagolide zikayana na unandi wa misumba yose ya Ŵafilisiti iyo yikaŵa ya mafumu ghankhondi, misumba ya malinga ghakukhora na mizi yambura malinga.

Chilibwe chikuru icho ŵakakhizgirapo Likasa la Yehova ndicho mbukaboni m’paka lero mu munda wa Joshuwa Mubeti-shemeshi. 19 Kweni Chiuta wakatimba ŵanthu ŵa ku Beti-shemeshi, chifukwa ŵakalingizga mu Likasa la Yehova. Wakakomapo ŵanthu 50,070.* Ŵanthu ŵakamba kutengera chifukwa Yehova wakaŵakoma na kukoma kukuru.+ 20 Ŵanthu ŵa ku Beti-shemeshi ŵakafumba kuti: “Kasi ni njani uyo wangima pamaso pa Yehova, Chiuta mutuŵa uyu,+ ndipo walutenge kwa njani kufuma kwa ise?”+ 21 Ntheura ŵakatuma mathenga ku ŵanthu ŵakukhala mu Kiriyati-yerimu+ kuti: “Ŵafilisiti ŵawezga Likasa la Yehova. Zaninge muzakalitore.”+

7 Ŵanthu ŵa ku Kiriyati-yerimu ŵakiza, ŵakatora Likasa la Yehova na kulinjizga mu nyumba ya Abinadabu+ iyo yikaŵa pa kaphiri. Ŵakatuŵiska Eliyazara mwana wake kuti walindenge Likasa la Yehova.

2 Nyengo yitali yikajumphapo kufuma apo Likasa likafikira ku Kiriyati-yerimu, vyaka 20, nyumba yose ya Israyeli yikamba kupenja* Yehova.+ 3 Samuyeli wakayowoya na nyumba yose ya Israyeli kuti: “Usange mukuwelera kwa Yehova na mtima winu wose,+ wuskanimo ŵachiuta ŵachilendo+ na vikozgo+ vya Ashitoreti mukati mwinu, mulazge mtima winu kwa Yehova, na kumuteŵetera iyo pera+ ndipo iyo wamuthaskaninge mu woko la Ŵafilisiti.”+ 4 Penepapo Ŵaisrayeli ŵakawuskamo Ŵabaala na vikozgo vya Ashitoreti, ŵakamba kuteŵetera Yehova pera.+

5 Samuyeli wakati: “Unganyani pamoza Israyeli yose ku Mizipa,+ ndipo ine nimulomberaninge kwa Yehova.”+ 6 Ntheura ŵakawungana pa Mizipa, ndipo ŵakateka maji na kuthira pamaso pa Yehova, ŵakaziŵizga kurya zuŵa lira.+ Penepapo ŵakati: “Tanangira Yehova.”+ Ndipo Samuyeli wakaŵa mweruzgi+ wa Israyeli mu Mizipa.

7 Ŵafilisiti ŵakati ŵapulika kuti Ŵaisrayeli ŵawungana pa Mizipa, mafumu gha Ŵafilisiti+ ghakakwera kwimikana na Israyeli. Ŵaisrayeli ŵakati ŵapulika, ŵakachita wofi chomene na Ŵafilisiti. 8 Ntheura Ŵaisrayeli ŵakati kwa Samuyeli: “Mungalekanga chara kulilira Yehova Chiuta withu kuti watovwire+ na kutiponoska mu woko la Ŵafilisiti.” 9 Samuyeli wakatora kana ka mberere kakonkha, wakakapeleka sembe yakotcha yamsuma+ kwa Yehova. Samuyeli wakachema Yehova kuti wovwire Israyeli, ndipo Yehova wakamuzgora.+ 10 Apo Samuyeli wakapelekanga sembe yakotcha, Ŵafilisiti ŵakasendelera kuti ŵarwe na Israyeli. Yehova wakapangiska kuti kududumire chomene+ pa Ŵafilisiti. Wakaŵatimbanizga,+ ndipo ŵakathereskeka pamaso pa Israyeli.+ 11 Penepapo ŵanalume ŵa Israyeli ŵakafuma ku Mizipa na kuŵaskera Ŵafilisiti, ŵakaŵatimba m’paka kumwera kwa Beti-kara. 12 Samuyeli wakatora libwe,+ wakalimika pakati pa Mizipa na Yeshana. Wakalithya zina lakuti Ebenezeri,* chifukwa wakati: “Yehova watiwovwira m’paka sono.”+ 13 Ntheura Ŵafilisiti ŵakathereskeka, ndipo ŵakizamoso chara mu chigaŵa cha Israyeli.+ Woko la Yehova likalutilira kwimikana na Ŵafilisiti mazuŵa ghose gha Samuyeli.+ 14 Kweniso misumba iyo Ŵafilisiti ŵakapoka Israyeli, yikawezgeka kwa Israyeli, kwamba ku Ekironi m’paka ku Gati, ndipo Israyeli wakatoraso chigaŵa chake mu woko la Ŵafilisiti.

Pakaŵaso mtende pakati pa Israyeli na Ŵaamori.+

15 Samuyeli wakeruzga Israyeli mazuŵa ghose gha umoyo wake.+ 16 Chaka chilichose wakendanga kuzingilira ku Beteli,+ Giligala,+ na Mizipa,+ kweruzga Israyeli mu malo ghose agha. 17 Kweni wakaweleranga ku Rama,+ chifukwa ndiko kukaŵa nyumba yake. Kura nako wakeruzganga Israyeli. Wakamuzengera Yehova jotchero kwenekura.+

8 Samuyeli wakati wachekura, wakimika ŵana ŵake kuti ŵeruzgenge Israyeli. 2 Mwana wake wakwamba wakaŵa Joyeli, ndipo wachiŵiri wakaŵa Abiya.+ Ŵakaŵa ŵeruzgi mu Beyere-sheba. 3 Kweni ŵana ŵake ŵakenda mu nthowa zake chara. Ŵakatemwanga chomene kusanga chandulo mu uryarya,+ ŵakapokeranga vimbundi+ na kubendezga urunji.+

4 Ŵalara wose ŵa Israyeli ŵakawungana pamoza, ŵakiza kwa Samuyeli ku Rama. 5 Ŵakati kwa iyo: “Wona, sono wachekura, kweni ŵana ŵako ŵakwenda mu nthowa zako chara. Sono utimikire themba kuti literuzgenge nga umo viliri mu mitundu yinyake yose.”+ 6 Kweni chikamukondweska yayi* Samuyeli apo ŵakati: “Utipe themba kuti literuzgenge.” Penepapo Samuyeli wakalomba kwa Yehova, 7 ndipo Yehova wakati kwa Samuyeli: “Pulikira vyose ivyo ŵanthu aŵa ŵakuyowoya kwa iwe. Pakuti ŵakana iwe chara, kweni ŵakana ine kuŵa themba lawo.+ 8 Ŵakuchita nga umo ŵakachitiranga kufuma pa zuŵa ilo nkhaŵafumiskira mu Eguputo m’paka muhanya uno. Ŵakunisida+ na kuteŵetera ŵachiuta ŵanyake,+ ndimo ŵakuchitiraso kwa iwe. 9 Sono upulike ivyo ŵayowoya. Kweni uŵachenjezge. Uŵaphalire ivyo themba ilo liŵawusenge lizamukhumba kwa iwo.”

10 Ntheura Samuyeli wakaphalira ŵanthu awo ŵakamupemphanga themba mazgu ghose gha Yehova. 11 Wakati: “Themba ilo limuwusaninge lizamukhumba vinthu ivi kwa imwe:+ Lizamutora ŵana ŵinu+ ŵanalume na kuŵaŵika mu gileta lake,+ kuŵa ŵapamahachi ŵake,+ ndipo ŵanyake ŵazamuchimbiranga panthazi pa magileta ghake. 12 Lizamujimikira ŵalongozgi pa vikwi,+ ŵalongozgi pa ŵanthu 50,+ ndipo ŵanyake ŵazamulilimira,+ kulivunira,+ na kulipangira vilwero vya nkhondo na viteŵetero vya magileta ghake.+ 13 Lizamutora ŵana ŵinu ŵasungwana kuti ŵalipangirenge mafuta,* kuliphikira, na kulikazingira.+ 14 Lizamutora minda yinu yiwemi chomene, minda yinu ya mpheska, na maolive ghinu,+ na kuvipeleka ku ŵateŵeti ŵake. 15 Lizamutora chakhumi cha vyamuminda yinu na minda yinu ya mpheska, lizamuvipeleka ku ŵantchito ŵake na ŵateŵeti ŵake. 16 Lizamutora ŵateŵeti ŵinu ŵanalume na ŵanakazi, ng’ombe zinu ziwemi chomene, mbunda zinu, na kuzigwiliska ntchito zake.+ 17 Lizamutora vyakhumi vya miskambo yinu,+ ndipo imwe muzamuŵa ŵateŵeti ŵake. 18 Zuŵa lizenge apo imwe muzamulira chifukwa cha themba ilo mwasora,+ kweni Yehova wazamumuzgorani yayi pa zuŵa ilo.”

19 Kweni ŵanthu ŵakakana kupulikira ivyo Samuyeli wakaŵaphalira, ndipo ŵakati: “Yayi, ise tikukhumba kuŵa na themba. 20 Apo ndipo tiyanenge na mitundu yinyake yose, ndipo themba lithu literuzgenge na kutilongozga pa kurwa nkhondo zithu.” 21 Samuyeli wakati wapulika mazgu ghose gha ŵanthu, wakaghawerezga mu makutu gha Yehova. 22 Yehova wakati kwa Samuyeli: “Uŵapulikire, ndipo wimike themba kuti liwusenge pachanya pawo.”+ Penepapo Samuyeli wakati ku ŵanthu ŵa Israyeli: “Waliyose wawelere ku msumba wake.”

9 Kukaŵa munthu wa kwa Benjamini zina lake Kishi,+ mwana wa Abiyeli, mwana wa Zerori, mwana wa Bekorati, mwana wa Afiya, Mubenjamini,+ munthu musambazi chomene. 2 Munthu uyu wakaŵa na mwana zina lake Sauli.+ Sauli wakaŵa muchoko kweniso wakuwoneka makora—pakaŵavya munthu munyake pa Ŵaisrayeli uyo wakaŵa wakuwoneka makora kuluska iyo—utali wake kwamba mu viŵegha, wakaluskanga ŵanthu wose.

3 Mbunda* za Kishi wiske wa Sauli zikati zazgeŵa, Kishi wakati kwa mwana wake Sauli: “Tora muteŵeti yumoza, mulute mukapenje mbunda.” 4 Ŵakajumpha mu chigaŵa cha mapiri cha Efurayimu na mu charu cha Shalisha, kweni ŵakazisanga yayi. Ŵakenda mu charu cha Shalimu, kweni zikasangika chara. Ŵakajumpha mu charu chose cha Ŵabenjamini, kweni ŵakazisanga yayi.

5 Ŵakiza mu charu cha Zufu, ndipo Sauli wakati kwa muteŵeti uyo wakaŵa nayo: “Tiye tiwelere, adada ŵangamba kufipa mtima na ise kuleka mbunda.”+ 6 Kweni muteŵeti wakati: “Wonani, mu msumba uwu muli munthu wa Chiuta, munthu wakuchindikika. Vyose ivyo wakuyowoya vikufiskika nadi.+ Tiyeni tiluteko. Panyake wangakatiphalira uko tinganjilira.” 7 Sauli wakati kwa muteŵeti wake: “Usange tilutenge, kasi timuyegherenge vichi munthu uyo? Tilije chingwa mu mathumba ghithu. Palije icho tingayegha kuti tikamupe chawanangwa munthu wa Chiuta waunenesko. Kasi tili na vichi?” 8 Muteŵeti wakati kwa Sauli: “Wonani, nili na chimoza cha vigaŵa vinayi vya shekele* la siliva mu woko lane. Namupeleka kwa munthu wa Chiuta waunenesko, ndipo iyo wamutiphalira uko tinganjilira.” 9 (Kale mu Israyeli, para munthu wakukhumba kukafumba kwa Chiuta, wakatenge: “Tiyeni tilute kwa muwoni.”+ Pakuti uyo sono tikuti ntchimi, kale wakachemekanga muwoni.) 10 Sauli wakati kwa muteŵeti wake: “Icho wayowoya ntchiwemi. Tiye tilute.” Ntheura ŵakaluta ku msumba uko kukaŵa munthu wa Chiuta waunenesko.

11 Apo ŵakakweranga chikwezga kuya ku msumba, ŵakakumana na ŵasungwana awo ŵakalutanga kukateka maji. Ŵakati kwa iwo: “Kasi ku malo ghano kuli muwoni?”+ 12 Ŵasungwana ŵakati: “Enya waliko. Wonani wali panthazi zinu. Endeskani, chifukwa muhanya uno wiza mu msumba, pakuti ŵanthu ŵakupeleka sembe+ pa malo ghapachanya muhanya uno.+ 13 Para mwafika waka mu msumba mwamumusanga pambere wandakwelere ku malo ghapachanya kukarya. Ŵanthu ŵaryenge yayi m’paka iyo wafike dankha, pakuti ndiyo wakutumbika sembe. Para wayitumbika ndipo wose awo ŵachemeka ŵakurya. Sono lutani mwaluŵiro, mwamumusanga.” 14 Ntheura ŵakakwelera ku msumba. Apo ŵakizanga pakati pa msumba, ŵakawona Samuyeli wakwiza kuzakakumana nawo kuti ŵakwelere ku malo ghapachanya.

15 Mayiro ghake, Sauli wachali wandize, Yehova wakaphalira* Samuyeli kuti: 16 “Namachero pa nyengo yeneyiyi, nitumenge munthu kwa iwe kufuma ku charu cha Benjamini.+ Uzakamuphakazge kuti waŵe mulongozgi wa ŵanthu ŵane Israyeli.+ Waponoskenge ŵanthu mu woko la Ŵafilisiti. Nawona visuzgo vya ŵanthu ŵane, ndipo kulira kwawo kwafika kwa ine.”+ 17 Samuyeli wakati wawona Sauli, Yehova wakamuphalira kuti: “Wona munthu uyo nkhakuphalira kuti: ‘Uyu ndiyo walongozgenge ŵanthu ŵane.’”*+

18 Penepapo Sauli wakasendelera kwa Samuyeli pakati pa chipata, wakati: “Niphalirani, kasi nyumba ya muwoni yili nkhu?” 19 Samuyeli wakati kwa Sauli: “Muwoni ndine. Dangirani panthazi zane ku malo ghapachanya, ndipo mwamurya na ine muhanya uno.+ Nimuwezganinge mulenji, ndipo nimuphaliraninge vyose ivyo mukukhumba kumanya.* 20 Kufipa mtima yayi na mbunda izo zikazgeŵa mazuŵa ghatatu agho ghajumpha,+ pakuti zasangika. Kasi vinthu viwemi chomene vya Israyeli ni vya njani? Asi ni vyako na vya nyumba ya awuso?”+ 21 Penepapo Sauli wakati: “Asi ndine Mubenjamini wa fuko lichoko chomene pa mafuko gha Israyeli,+ ndipo mbumba yithu ndiyo njichoko chomene pa mbumba zose za fuko la Benjamini? Chifukwa wuli mwayowoya nthena kwa ine?”

22 Samuyeli wakamutora Sauli na muteŵeti wake, wakaŵanjizga mu chipinda chakulyeramo, wakaŵakhazika panthazi pa awo ŵakachemeka. Mukaŵa ŵanthu pafupifupi 30. 23 Samuyeli wakati ku wakuphika: “Wize nacho chakurya icho nangukupa, na kukuphalira kuti: ‘Uchiŵike padera.’” 24 Wakuphika wakanyamura chigha na ivyo vikaŵapo, wakaŵika panthazi pa Sauli. Ndipo Samuyeli wakati: “Icho changusungika chaŵikika panthazi pinu. Lyani chifukwa changusungikira imwe chifukwa cha nyengo iyi. Pakuti nanguŵaphalira kuti: ‘Nachema ŵalendo.’” Ntheura pa zuŵa lira, Sauli wakarya na Samuyeli. 25 Kufuma apo, ŵakakhira kufuma ku malo ghapachanya+ na kuluta mu msumba. Samuyeli wakalutilira kuyowoya na Sauli pachanya pa nyumba. 26 Ŵakawuka mulenjilenji ndipo kukati kwacha, Samuyeli wakachema Sauli pachanya pa nyumba, wakati: “Nozgeka, kuti nikuwezge kukwako.” Ntheura Sauli wakanozgeka ndipo iyo na Samuyeli ŵakafumira pawaro. 27 Apo ŵakakhiranga kulazga kuwaro kwa msumba, Samuyeli wakati kwa Sauli: “Phalira muteŵeti+ kuti wadangireko, kweni iwe wimilire dankha, kuti nikuphalire mazgu gha Chiuta.” Ntheura muteŵeti wakadangira.

10 Samuyeli wakatora supa ya mafuta na kupungulira pa mutu wa Sauli.+ Wakamufyofyontha, wakati: “Asi Yehova ndiyo wakuphakazga kuti uŵe mulongozgi+ pa chiharo chake?+ 2 Para talekana muhanya uno, wamusanga ŵanthu ŵaŵiri pafupi na dindi la Rakelo+ mu chigaŵa cha Benjamini ku Zeliza. Ŵamuti kwa iwe: ‘Mbunda izo ukaluta kukapenja zasangika, ndipo sono awuso ŵaluwako vya mbunda+ kweni ŵakufipa mtima na iwe. Ŵakuti: “Kasi nichite wuli chifukwa cha mwana wane?”’ 3 Kufuma apo, ukalutilire ulendo wako m’paka ukafike pa chikhuni chikuru cha Tabori. Wamusanga ŵanthu ŵatatu ŵakuluta kwa Chiuta waunenesko ku Beteli.+ Yumoza wanyamura twana twa mbuzi tutatu, munyake wanyamura vingwa vitatu, ndipo munyake wanyamura chiŵiya chikuru cha vinyo. 4 Ŵamukutawuzga na kukupa vingwa viŵiri, ukazomere na kupoka. 5 Pamanyuma wamufika pa kaphiri ka Chiuta waunenesko, uko kuli msasa wa ŵasilikari wa Ŵafilisiti. Para wafika mu msumba, wamusanga ntchimi zikukhira kufuma ku malo ghapachanya uku zikwimba na vyakwimbira vya vingwe, tung’oma, fyoliro, na bango, kweniso zamuŵa kuti zikuchima. 6 Mzimu wa Yehova wamukupa nkhongono+ ndipo nawe wamuchima pamoza nawo, wamusintha na kuŵa munthu munyake.+ 7 Para vimanyikwiro ivi vyachitika, ukachite chilichose icho woko lako lasanga, chifukwa Chiuta waunenesko wali nawe. 8 Penepapo ukadangire panthazi pane kuya ku Giligala.+ Ine nizenge kwa iwe kwenekuko kukapeleka sembe zakotcha na sembe zawenenawene. Ukalindizge mazuŵa 7 m’paka nize kwa iwe. Pamasinda nizamukumanyiska icho uchitenge.”

9 Sauli wakati wang’anamuka waka kufumako kwa Samuyeli, Chiuta wakamba kusintha mtima wake kuŵa nga ngwa munthu munyake. Vimanyikwiro vyose ivi vikafiskika mu zuŵa lira. 10 Ntheura ŵakafumako kura kuya ku kaphiri, ndipo wakakumana na ntchimi. Nyengo yeneyiyo, mzimu wa Chiuta ukamupa nkhongono,+ wakamba kuchima+ pamoza na ntchimi. 11 Ŵanthu wose awo ŵakamumanyanga ŵakati ŵawona kuti Sauli wakuchima pamoza na ntchimi, ŵakati: “Kasi chachitika ntchivichi kwa mwana wa Kishi? Kasi Sauli nayo ni ntchimi?” 12 Munthu uyo wakaŵa kwenekura wakati: “Kasi ŵawiskewo mbanjani?” Ntheura chikazgoka chinthanguni chakuti: “Kasi Sauli nayo ni ntchimi?”+

13 Wakati wamara kuchima wakiza ku malo ghapachanya. 14 Mubali wa awiske Sauli wakati kwa iyo na muteŵeti wake: “Kasi ukaluta nkhu?” Iyo wakati: “Kukapenja mbunda,+ kweni tikawona kuti kulije, ntheura tikaluta kwa Samuyeli.” 15 Penepapo mubali wa awiske Sauli wakati: “Naŵeya niphalira, kasi Samuyeli wakakuphalira vichi?” 16 Sauli wakazgora kuti: “Wakatiphalira kuti mbunda zasangika kale.” Kweni wakamuphalira chara ivyo Samuyeli wakayowoya vya uthemba.

17 Samuyeli wakachema ŵanthu kuti ŵawungane kwa Yehova pa Mizipa.+ 18 Wakati ku Ŵaisrayeli: “Yehova Chiuta wa Israyeli wakuti, ‘Ndine nkhafumiska Israyeli mu Eguputo na kumuthaskani mu woko la Ŵaeguputo,+ na mu woko la maufumu ghose agho ghakamuyuzganinge. 19 Kweni muhanya uno mwakana Chiuta winu+ uyo wakamuponoskani ku mauheni ghinu ghose na masuzgo ghinu. Ndipo imwe mukuti: “Yayi, utimikire themba pachanya pithu.” Sono mwimilire pamaso pa Yehova kuyana na mafuko ghinu na vikwi vinu.’”

20 Ntheura Samuyeli wakasendezga pafupi mafuko ghose gha Israyeli,+ ndipo fuko la Benjamini likasoleka.+ 21 Kufuma apo, wakasendezga pafupi fuko la Benjamini kuyana na mbumba zawo, ndipo mbumba ya Ŵamatiri yikasoleka. Paumaliro Sauli mwana wa Kishi wakasoleka.+ Kweni ŵakati ŵaluta kukamupenja, ŵakamusanga yayi. 22 Ntheura ŵakafumba kwa Yehova+ kuti: “Kasi munthu uyu wiza pano?” Yehova wakati: “Uyu wali apa, wabisama mukati mu katundu.” 23 Ŵakachimbira na kukamutora. Wakimilira pakati pa ŵanthu, ndipo kwambira mu viŵegha wakaŵa mutali kuluska munthu waliyose.+ 24 Samuyeli wakati ku ŵanthu wose: “Kasi mwamuwona uyo Yehova wamusora,+ kuti palije munthu nga ndiyo mukati mu ŵanthu wose?” Ŵanthu wose ŵakamba kuchemerezga kuti: “Themba liŵe na umoyo utali!”

25 Penepapo Samuyeli wakaphalira ŵanthu vinthu ivyo vikwenelera mathemba,+ wakavilemba mu buku na kuliŵika pamaso pa Yehova. Samuyeli wakawezga ŵanthu wose, waliyose ku nyumba yake. 26 Sauli nayo wakaluta ku nyumba yake ku Gibeya, pamoza na vinkhara ivyo Yehova wakakhwaska mitima yawo. 27 Ŵanthu ŵanyake ŵawakawaka ŵakati: “Kasi munthu uyu wangatiponoska wuli?”+ Ntheura ŵakamuyuyura ndipo ŵakiza na chawanangwa chilichose chara kwa iyo.+ Kweni iyo wakayowoyapo chilichose chara.*

11 Penepapo Nahashi Muamoni+ wakiza na kujintha msasa pa Yabeshi ku Giliyadi. Ŵanthu wose ŵa ku Yabeshi+ ŵakati kwa Nahashi: “Uchite phangano* na ise, ndipo ise tikuteŵeterenge.” 2 Nahashi Muamoni wakati kwa iwo: “Nichitenge namwe para mwazomera kuti maso ghinu ghose ghakumalyero ghadoloreke. Nichitenge ichi kuti nilengeske Israyeli yose.” 3 Ŵalara ŵa Yabeshi ŵakazgora kuti: “Utipe mazuŵa 7, titumenge mathenga mu chigaŵa chose cha Israyeli. Ndipo usange palije uyo watithaskenge, mbwenu tijipelekenge kwa iwe.” 4 Mathenga ghakiza ku Gibeya+ wa kwa Sauli na kuyowoya mazgu agha mu makutu gha ŵanthu, ndipo ŵanthu wose ŵakalira mazgu pachanya.

5 Sauli wakafumanga ku thondo mumanyuma mwa ng’ombe, ndipo Sauli wakati: “Kasi ŵanthu ŵachitika wuli? Kasi ŵakulira vichi?” Ntheura ŵakamuphalira vyose ivyo ŵanthu ŵa ku Yabeshi ŵakayowoya. 6 Mzimu wa Chiuta ukamupa nkhongono Sauli+ wakati wapulika mazgu agha, ndipo wakagolera na ukali. 7 Ntheura wakatora ng’ombe zanalume ziŵiri na kuzidumura vipitikavipitika. Wakavituma mu vigaŵa vyose vya Israyeli mu mawoko gha mathenga, agho ghakati: “Waliyose uyo wakuleka kulondezga Sauli na Samuyeli wakhazge kuti ichi ndicho chichitikirenge ng’ombe zake.” Wofi wakufuma kwa Yehova ukawira ŵanthu mwakuti ŵakiza na mtima umoza.* 8 Wakaŵapenda mu Bezeki, ndipo Ŵaisrayeli ŵakaŵapo 300,000 na ŵanthu ŵa kwa Yuda 30,000. 9 Sono ŵakati ku mathenga agho ghakiza: “Mukaphalire ŵanthu ŵa mu Yabeshi ku Giliyadi kuti: ‘Namachero para dazi lawotcha muzamuponoskeka.’” Penepapo mathenga ghakiza na kuphalira ŵanthu ŵa ku Yabeshi, ndipo ŵakasekelera chomene. 10 Ntheura ŵanthu ŵa ku Yabeshi ŵakati: “Namachero tijipelekenge kwa imwe, muchite nase chilichose icho mukuwona kuti ntchiwemi kwa imwe.”+

11 Zuŵa lakulondezgapo, Sauli wakagaŵa ŵanthu magulu ghatatu. Ŵakiza mukati mu msasa mu ulinda wa mulenji,* ŵakatimba Ŵaamoni+ m’paka zuŵa likawotcha. Awo ŵakapona ŵakambininika mwakuti pakaŵavya ŵanthu ŵaŵiri awo ŵakakhala pamoza. 12 Ŵanthu ŵakati kwa Samuyeli: “Ni njani wakatenge: ‘Kasi Sauli waŵenge themba lithu?’+ Torani ŵanthu aŵa, tiŵakome.” 13 Kweni Sauli wakati: “Paŵavye munthu wakomeke pa zuŵa ili,+ chifukwa muhanya uno Yehova wathaska Israyeli.”

14 Samuyeli wakati ku ŵanthu: “Tiyeni tilute ku Giligala+ kuti tikakhozge uthemba.”+ 15 Ntheura ŵanthu wose ŵakaluta ku Giligala, ndipo ku Giligala ŵakavwalika Sauli uthemba pamaso pa Yehova. Pamasinda ŵakapeleka sembe zawenenawene kwenekura pamaso pa Yehova,+ ndipo Sauli na ŵanthu wose ŵa Israyeli ŵakasekelera na kukondwa kukuru.+

12 Samuyeli wakati kwa Israyeli yose: “Wonani, nachita* vyose ivyo mukanipempha, namwimikirani themba kuti limuwusaninge.+ 2 Sono wonani, themba ilo likumulongozgani.*+ Ine nachekura, nili na mbuha, ŵana ŵane ŵali namwe pano.+ Ine namulongozgani kwamba pa uwukirano wane m’paka muhanya uno.+ 3 Wonani, ine nili pano. Nipanikizgirani pamaso pa Yehova na pamaso pa wakuphakazgika wake.+ Kasi ni njani uyo nili kumutolerapo ng’ombe yake panji mbunda yake?+ Ni njani uyo nili kumulyerapo panji kumupweteka? Kasi nili kupokapo chimbundi* mu woko la njani kuti nichite chinthu mu nthowa yinyake?+ Usange vili ntheura, nimuwezgeraninge.”+ 4 Iwo ŵakati: “Undatilyerepo panji kutipweteka nesi kupokapo chilichose mu woko la munthu waliyose.” 5 Ntheura iyo wakati: “Yehova ni kaboni winu, ndipo wakuphakazgika wake ni kaboni muhanya uno kuti mundasangemo kanthu kalikose mwa ine kunitundura nako.”* Pa ichi iwo ŵakati: “Iyo ni kaboni.”

6 Ntheura Samuyeli wakati ku ŵanthu: “Yehova, uyo wakatuma Mozesi na Aroni, mweneuyo wakafumiska ŵasekuru ŵinu mu charu cha Eguputo,+ ni kaboni. 7 Sono milirani mu malo ghinu, nimweruzganinge pamaso pa Yehova kuyana na milimo yose yaurunji iyo Yehova wamuchitirani imwe na ŵasekuru ŵinu.

8 “Yakhobe wakati wanjira waka mu Eguputo+ ndipo ŵasekuru ŵinu ŵamba kulilira+ Yehova, Yehova wakatuma Mozesi+ na Aroni kuti ŵalongozge ŵasekuru ŵinu, kuŵafumya mu charu cha Eguputo na kuŵakhazika mu malo agha.+ 9 Kweni ŵakamuluwa Yehova Chiuta wawo, ndipo wakaŵaguliska+ mu woko la Sisera+ mulongozgi wa ŵasilikari ŵa Hazori, mu woko la Ŵafilisiti,+ na mu woko la themba la Mowabu,+ ndipo ŵakarwa nawo nkhondo. 10 Ŵakalilira Yehova,+ ŵakati: ‘Tananga,+ tamusida Yehova na kuteŵetera Ŵabaala+ na vikozgo vya Ashitoreti. Sono tithaskani mu woko la ŵalwani ŵithu, mwakuti timuteŵeterani.’+ 11 Penepapo Yehova wakatuma Yerubibaala,+ Bedani, Yefita,+ na Samuyeli,+ ndipo ŵakamuthaskani mu woko la ŵalwani ŵinu wose awo ŵakamuzingilizgani, mwakuti mukakhala mwakufwasa.+ 12 Mukati mwawona kuti Nahashi+ themba la Ŵaamoni wamuwukirani, imwe mukaniphaliranga kuti: ‘Chara, ise tikukhumba kuŵa na themba!’+ nangauli Yehova Chiuta winu ndiyo ni Themba linu.+ 13 Sono themba ilo mwasora ni ili, ilo mukapempha. Wonani, Yehova wamwimikirani themba pachanya pinu.+ 14 Usange mopenge Yehova,+ kumuteŵetera+ na kupulikira mazgu ghake+ kwambura kugalukira malango gha Yehova, ndipo mose, imwe na themba ilo likumuwusani mukulondezga Yehova Chiuta winu, mbwenu muchitenge makora. 15 Kweni para mukupulikira chara mazgu gha Yehova na kugalukira malango gha Yehova, woko la Yehova liŵenge pa imwe na ŵawiskemwe.+ 16 Ipo sono milirani muwone chinthu chikuru icho Yehova wakuchita pamaso pinu. 17 Asi lero ni nyengo yakuvunira tirigu? Nichemenge Yehova kuti watume chidududu na vula. Penepapo mumanye na kupulikiska uheni uwo mwachita pamaso pa Yehova pakujilombera themba.”+

18 Penepapo Samuyeli wakachema Yehova, ndipo Yehova wakatuma chidududu na vula pa zuŵa lira. Ŵanthu wose ŵakachita wofi chomene na Yehova na Samuyeli. 19 Ŵanthu wose ŵakati kwa Samuyeli: “Lomberani ŵateŵeti ŵinu kwa Yehova Chiuta winu,+ pakuti tikukhumba chara kufwa. Chifukwa tasazgirako uheni unyake ku zakwananga zithu zose pakulomba kuti tiŵe na themba.”

20 Ntheura Samuyeli wakati ku ŵanthu: “Mungawopanga chara. Mwachita nadi uheni wose uwu. Kweni mungafumangako yayi na kuleka kulondezga Yehova,+ muteŵetere Yehova na mtima winu wose.+ 21 Mungapatukangako chara na kwamba kulondezga vinthu vyawakawaka+ ivyo vilije chandulo+ kweniso ivyo vingathaska chara, chifukwa ni vyawakawaka. 22 Yehova wasidenge chara ŵanthu ŵake+ chifukwa cha zina lake likuru,+ pakuti Yehova wakakhumba yekha kumuzgorani ŵanthu ŵake.+ 23 Kweni ine, ningachichita chara kunangira Yehova pakuleka kumulomberani. Nilutilirenge kumusambizgani nthowa yiwemi na yakwenelera. 24 Kuti waka mopenge Yehova,+ mumuteŵetere mwakugomezgeka* na mtima winu wose. Pakuti wonani vinthu vikuru ivyo wamuchitirani.+ 25 Kweni usange mugwagwamirenge pa kuchita uheni,+ muparanyikenge, imwe na themba linu wuwo.”+

13 Sauli wakaŵa themba+ wali na vyaka . . .* ndipo wakawusa Israyeli vyaka viŵiri. 2 Sauli wakasora ŵanthu 3,000 mwa Israyeli. Pa aŵa, ŵanthu 2,000 ŵakaŵa na Sauli pa Mikimashi na mu chigaŵa cha mapiri cha Beteli, ndipo 1,000 ŵakaŵa na Yonatani+ pa Gibeya+ wa Benjamini. Wakawezga ŵanthu ŵanyake wose, waliyose ku hema lake. 3 Penepapo Yonatani wakatimba msasa wa ŵasilikari ŵa Ŵafilisiti+ uwo ukaŵa mu Geba.+ Ŵafilisiti ŵakapulika. Sauli wakalizga mbata+ mu charu chose, wakati: “Ŵahebere ŵapulike!” 4 Ŵaisrayeli wose ŵakapulika nkhani yakuti: “Sauli watimba msasa wa Ŵafilisiti, ndipo sono Israyeli wanunkha ku Ŵafilisiti.” Ntheura ŵanthu ŵakachemeka kuti ŵalondezge Sauli pa Giligala.+

5 Ŵafilisiti nawo ŵakawungana pamoza kuti ŵarwe na Israyeli, ŵakaŵa na magileta 30,000, ŵapamahachi 6,000, na ŵasilikari ŵanandi chomene nga ni mchenga mumphepete mwa nyanja.+ Ŵakakwera na kuzenga msasa pa Mikimashi kumafumiro gha dazi kwa Beti-aveni.+ 6 Ŵanthu ŵa kwa Israyeli ŵakawona kuti ŵali mu suzgo, chifukwa ŵakafinyilizgika chomene. Ntheura ŵanthu ŵakabisama mu mphanji,+ vibuwu, majalawe, mu vipinda vyapasi, na mu visimi vyakomira. 7 Ŵahebere ŵanyake ŵakambuka Yorodani kulazga ku charu cha Gadi na Giliyadi.+ Kweni Sauli wakakhalira mu Giligala, ndipo ŵanthu wose awo ŵakamulondezganga ŵakambwambwanthanga. 8 Wakalindilira mazuŵa 7 m’paka nyengo iyo ŵakapangana* na Samuyeli. Kweni Samuyeli wakiza yayi ku Giligala, ndipo ŵanthu ŵakafumangako kwa iyo. 9 Sauli wakati: “Nipani sembe yakotcha na sembe zawenenawene.” Penepapo wakapeleka sembe yakotcha.+

10 Kweni wakati wamara waka kupeleka sembe yakotcha, Samuyeli wakafika. Ntheura Sauli wakaluta kukakumana nayo na kumutumbika. 11 Samuyeli wakati: “Kasi wachitachi?” Sauli wakati: “Nanguwona kuti ŵanthu ŵakufumako kwa ine,+ ndipo imwe mwangwiza chara pa nyengo iyo tikapangana. Nakuti Ŵafilisiti ŵawungananga pa Mikimashi.+ 12 Ntheura nangughanaghana kuti: ‘Ŵafilisiti ŵizenge na kuniwukira pa Giligala, ndipo ine nichali nindaŵeyelere* Yehova.’ Mbwenu nanguchichizgika kupeleka sembe yakotcha.”

13 Samuyeli wakati kwa Sauli: “Wachita uchindere. Undapulikire dango ilo Yehova Chiuta wako wakakupa.+ Upulikirenge, mphanyi Yehova wakhozga ufumu wako pa Israyeli muyirayira. 14 Kweni sono ufumu wako ukhorenge chara.+ Yehova wasangenge munthu wakukolerana na mtima wake.+ Yehova wamwimikenge kuŵa mulongozgi pa ŵanthu ŵake,+ chifukwa iwe undapulikire ivyo Yehova wakakuphalira.”+

15 Penepapo Samuyeli wakawuka, wakafumako ku Giligala wakaya ku Gibeya wa Benjamini, ndipo Sauli wakapenda ŵanthu. Ŵanthu 600 ndiwo ŵakakhala nayo.+ 16 Sauli, mwana wake Yonatani, na ŵanthu awo ŵakaŵa kuti ŵachali nawo ŵakakhala mu Geba+ wa Benjamini. Ŵafilisiti ŵakaŵa mu msasa pa Mikimashi.+ 17 Magulu ghakuwukira ghakafumanga mu msasa wa Ŵafilisiti mu magulu ghatatu. Gulu limoza likalazganga ku nthowa ya ku Ofura, ku charu cha Shuwali. 18 Gulu linyake likalazganga ku nthowa ya ku Beti-horoni,+ ndipo gulu lachitatu likalazganga ku nthowa yakuyira ku mphaka iyo yikuthyana na dambo la Zeboyimu, kulazga ku mapopa.

19 Sono mu charu chose cha Israyeli mukaŵavya wakuskana* visulo, chifukwa Ŵafilisiti ŵakati: “Mwakuti Ŵahebere ŵaleke kupanga lupanga panji mkondo.” 20 Ŵaisrayeli wose ŵakakhiliranga ku Ŵafilisiti kuti ŵakanore mapulawo ghawo, mapiki, mbavi, panji vigelo. 21 Mtengo wakunolera pulawo, piki, chiteŵetero cha mino ghatatu, mbavi, na wakukhomera nkhanjo,* ukaŵa pimu* yumoza. 22 Pa zuŵa la nkhondo, ŵanthu awo ŵakaŵa na Sauli na Yonatani ŵakaŵavya lupanga panji mkondo. Sauli na mwana wake Yonatani+ pera ndiwo ŵakaŵa na vilwero.

23 Sono ŵasilikari ŵanyake kufuma mu msasa wa Ŵafilisiti ŵakanyamuka kuya ku malo ghakwambukirapo pa chigodobu cha Mikimashi.+

14 Zuŵa linyake, Yonatani+ mwana wa Sauli wakayowoya na muteŵeti wakuyegha vilwero vyake kuti: “Zanga, tiye tambukire ku msasa wa Ŵafilisiti ku sirya lira.” Kweni awiske wakaŵaphalira yayi. 2 Sauli wakakhala kuwaro kwa Gibeya + musi mwa khuni la rimoni mu Migironi. Wakaŵa na ŵanthu pafupifupi 600.+ 3 (Ahiya mwana wa Ahitubu,+ mukuru wa Ikabodi,+ mwana wa Finehasi,+ mwana wa Eli,+ wasembe* wa Yehova ku Shilo,+ wakayegha efodi.)+ Ŵanthu ŵakamanya yayi kuti Yonatani wafumapo. 4 Sono pakati pa majambuko agho Yonatani wakakhumbanga kwambukapo kukafika ku msasa wa Ŵafilisiti pakaŵa majalawe ghaŵiri ghakuwoneka nga ni mino, limoza kulwande ili ndipo linyake kulwande linyake. Limoza zina lake likaŵa Bozezi ndipo linyake zina lake likaŵa Sene. 5 Jalawe limoza likaŵa nga ni mzati kumpoto kulazga ku Mikimashi, ndipo linyake likaŵa kumwera kulazga ku Geba.+

6 Ntheura Yonatani wakati kwa wakuyegha vilwero: “Zanga, tiye tambukire ku msasa wa ŵanthu ŵambura kukotoleka aŵa.+ Panyake Yehova watovwirenge, pakuti palije chakutondeska Yehova kuponoska na ŵanthu ŵanandi panji ŵachoko.”+ 7 Wakuyegha vilwero wakati: “Chitani chose icho mtima winu wamutumani kuchita. Lazgirani kulikose uko mukukhumba ndipo ine nimulondezganinge kulikose uko mtima winu wamuchiskirani.” 8 Penepapo Yonatani wakati: “Tambukirenge ku ŵanthu aŵa na kujivumbura kwa iwo. 9 Usange ŵamuti kwa ise: ‘Yimilirani penepapo m’paka tize kwa imwe!’ tikayimilire apo tamuŵa, kuyako chara kwa iwo. 10 Kweni usange ŵamuti: ‘Zani murwe nase!’ tamukwera, chifukwa Yehova wamuŵapeleka mu woko lithu. Ichi ndicho chamuŵa chimanyikwiro chithu.”+

11 Wose ŵaŵiri ŵakajivumbura ku msasa wa Ŵafilisiti. Ŵafilisiti ŵakati: “Wonani Ŵahebere ŵakufuma mu makululu umo ŵakabisama.”+ 12 Ntheura ŵanthu mu msasa ŵakati kwa Yonatani na wakuyegha vilwero: “Kwelerani kuno, timusambizganiko mahara!”+ Nyengo yeneyiyo, Yonatani wakati kwa wakuyegha vilwero: “Nilondezga, pakuti Yehova waŵapelekenge mu woko la Israyeli.”+ 13 Yonatani wakakwera kuchita kubama, ndipo wakuyegha vilwero wakizanga mumasinda. Ŵafilisiti ŵakamba kuwa pamaso pa Yonatani, ndipo wakuyegha vilwero wakaŵakomanga kumasinda kwake. 14 Pakuwukira kwakwamba, Yonatani na wakuyegha vilwero ŵakakoma ŵanalume pafupifupi 20 pa mtunda wa hafu ya ekara ya munda.*

15 Chitenthe chikawira msasa na ŵanthu wose awo ŵakaŵamo. Ŵanthu ŵakuwukira+ nawo ŵakatenthema. Penepapo charu chikandindima, ndipo wofi wakufuma kwa Chiuta ukaŵawira. 16 Ŵalinda ŵa Sauli mu Gibeya+ wa Benjamini ŵakawona kuti ŵanthu ŵali ng’ondo, kosekose.+

17 Sauli wakati ku ŵanthu awo wakaŵa nawo: “Pendani ŵanthu, wonani uyo wafumapo pano.” Ŵakati ŵapenda, ŵakasanga kuti Yonatani na wakuyegha vilwero vyake pakaŵavya. 18 Sono Sauli wakati kwa Ahiya:+ “Zanalo pafupi Likasa la Chiuta waunenesko.” (Pakuti Likasa la Chiuta waunenesko likaŵa na Ŵaisrayeli pa nyengo yira.*) 19 Apo Sauli wakayowoyanga na wasembe, kapomezi kakakulirakulira mu msasa wa Ŵafilisiti. Penepapo Sauli wakati kwa wasembe: “Leka dankha ivyo ukuchita.”* 20 Ntheura Sauli na ŵanthu wose awo ŵakaŵa nayo ŵakawungana na kuluta ku nkhondo. Kura, ŵakasanga Ŵafilisiti ŵakugwazana ŵekhaŵekha na malupanga. Chitimbaheti chikaŵa chikuru chomene. 21 Ŵahebere, awo pakwamba ŵakaŵa ku chigaŵa cha Ŵafilisiti ndipo ŵakiza ku msasa wa Ŵafilisiti, ŵakalutanga kwa Israyeli, kwa Sauli na Yonatani. 22 Ŵanthu wose ŵa Israyeli awo ŵakabisama+ mu chigaŵa cha mapiri cha Efurayimu ŵakati ŵapulika kuti Ŵafilisiti ŵachimbira, nawo ŵakanjirapo na kwamba kuŵaskera pa nkhondo. 23 Pa zuŵa lira,+ Yehova wakaponoska Israyeli, ndipo nkhondo yikafika m’paka ku Beti-aveni.+

24 Kweni ŵanthu ŵa kwa Israyeli ŵakalombotoka chomene zuŵa lira, pakuti Sauli wakaŵika chilapo ichi pa ŵanthu: “Watembeke munthu uyo wakurya chakurya* chilichose pambere mise yindafike m’paka niwezgere dankha nduzga pa ŵalwani ŵane.” Ntheura pakaŵavya munthu uyo wakarya chakurya.+

25 Ŵanthu wose ŵakafika* ku nkhorongo, uko kukaŵa uchi pasi. 26 Ŵanthu ŵakati ŵafika mu nkhorongo, ŵakasanga uchi ukunthonya, kweni pakaŵavya uyo wakaŵikapo woko lake ku mulomo wake, chifukwa ŵakawopanga chilapo chira. 27 Kweni Yonatani wakapulika yayi kuti awiske ŵaŵika chilapo pa ŵanthu,+ ntheura wakanyoloska nthonga iyo yikaŵa mu woko lake na kujonkha ku chisa cha uchi. Wakati wawezgera woko ku mulomo wake na kumyangako, maso ghake ghakangweluka. 28 Penepapo yumoza wa ŵanthu wakati: “Awuso ŵaŵika chilapo chakofya pa ŵanthu, ŵati: ‘Watembeke munthu uyo wakurya chakurya muhanya uno.’+ Lekani ŵanthu ŵavuka chomene.” 29 Kweni Yonatani wakati: “Adada ŵakhizgira suzgo yikuru pa charu. Wonani umo maso ghane ghangwelukira chifukwa chakuti namyangapo kauchi kadoko waka. 30 Vinthu mphanyi vyanguŵa makora chomene kuŵenge kuti muhanya uno ŵanthu ŵangurya mwakufwasa+ vinthu vya ŵalwani ŵawo ivyo ŵasanga. Apo ndipo mphanyi Ŵafilisiti ŵakomeka ŵanandi chomene.”

31 Pa zuŵa lira, ŵakatimba Ŵafilisiti kwamba ku Mikimashi m’paka ku Ayijaloni,+ ndipo ŵanthu ŵakavuka chomene. 32 Ntheura ŵanthu ŵakamba kuchimbilira ku vyakupoka, ndipo ŵakatora mberere, ng’ombe, na matholi, ŵakavikomera penepara. Ŵakarya nyama na ndopa wuwo.+ 33 Sauli wakaphalirika kuti: “Wonani, ŵanthu ŵakunangira Yehova, ŵakurya nyama na ndopa wuwo.”+ Iyo wakati: “Mwachita mwambura kugomezgeka. Kunkhuzgirani chilibwe chikuru kwa ine mwaluŵiro.” 34 Pamanyuma, Sauli wakati: “Chimbilirani ku ŵanthu, muŵaphalire kuti: ‘Waliyose wize na ng’ombe na mberere yake, ŵazikomere pano na kurya. Munganangiranga Yehova chara pakurya nyama na ndopa wuwo.’”+ Ntheura waliyose wa iwo wakiza na ng’ombe yake usiku wura na kuyikomera penepara. 35 Sauli wakazengera Yehova jotchero.+ Ili likaŵa jotchero lakwamba ilo wakazengera Yehova.

36 Pamanyuma Sauli wakati: “Tiyeni tikhilire ku Ŵafilisiti usiku, ndipo tikaŵatimbe na kuŵapoka vinthu m’paka mulenji. Tilekengepo wamoyo nanga njumoza chara.” Iwo ŵakati: “Chitani chilichose icho ntchiwemi mu maso ghinu.” Penepapo wasembe wakati: “Tiyeni, tisendelere kwa Chiuta waunenesko pano.”+ 37 Sauli wakafumba Chiuta kuti: “Kasi nikhilire ku Ŵafilisiti?+ Kasi muŵapelekenge mu woko la Israyeli?” Kweni Chiuta wakamuzgora yayi zuŵa lira. 38 Ntheura Sauli wakati: “Zani kuno, mose imwe ŵalongozgi ŵa ŵanthu, sandani mumanye kwananga uko kwachitika muhanya uno. 39 Pakuti nadi, Yehova wamoyo, uyo wakathaska Israyeli, nanga kungaŵa kuti uyo wananga ni mwana wane Yonatani, wafwenge nadi.” Pakaŵavya munthu uyo wakamuzgora. 40 Penepapo wakati kwa Israyeli yose: “Muŵenge ku chigaŵa chimoza, ine na mwana wane Yonatani tiŵenge ku chigaŵa chinyake.” Ŵanthu ŵakati kwa Sauli: “Chitani chilichose icho ntchiwemi mu maso ghinu.”

41 Sauli wakati kwa Yehova: “Mwe Chiuta wa Israyeli, zgorani mu Tumimu.”+ Ntheura Yonatani na Sauli ŵakasoleka, ŵanthu ŵakafwatuka. 42 Sauli wakati: “Ponyani mphenduzga,+ timanye kuti ni nju pakati pa ine na mwana wane Yonatani.” Yonatani wakasoleka. 43 Sauli wakati kwa Yonatani: “Niphalira, wachitachi?” Yonatani wakamuphalira kuti: “Nangumyangapo kauchi kadoko waka ku songo ya ndodo iyo yili mu woko lane.+ Sono nili pano. Nili wakunozgeka kufwa.”

44 Sauli wakati: “Chiuta wachite ntheura na kusazgirapo usange ufwenge yayi, Yonatani.”+ 45 Kweni ŵanthu ŵakati kwa Sauli: “Kasi Yonatani wafwenge nadi, munthu uyo wakhizgira chiponosko chikuru+ ichi pa Israyeli? Ichi chingachitika yayi. Nadi pano Yehova wamoyo, nanga nkhasisi kake kamoza pera kangawanga pasi chara. Pakuti ivyo wachita muhanya uno wamovwira ni Chiuta.”+ Ntheura ŵanthu ŵakathaska* Yonatani, wakafwa chara.

46 Sauli wakaleka kuskera Ŵafilisiti, ndipo Ŵafilisiti ŵakaluta ku chigaŵa chawo.

47 Sauli wakakhozga uthemba pa Israyeli, ndipo wakarwa na ŵalwani ŵake wose kosekose, Ŵamowabu,+ Ŵaamoni,+ Ŵaedomu,+ mathemba gha Zoba,+ na Ŵafilisiti.+ Kose uko wakalutanga wakaŵathereskanga. 48 Wakarwa mwachikanga na kuthereska Ŵaamaleki+ na kuthaska Israyeli mu woko la awo ŵakaŵaphanganga vinthu.

49 Ŵana ŵanalume ŵa Sauli ŵakaŵa Yonatani, Ishivi, na Maliki-shuwa.+ Wakaŵa na ŵana ŵasungwana ŵaŵiri, mulara wakaŵa Merabu+ ndipo muchoko wakaŵa Mikala.+ 50 Muwoli wa Sauli wakaŵa Ahinowamu mwana wa Ahimazi. Mulongozgi wa ŵankhondo ŵake wakaŵa Abineri+ mwana wa Neri, wiske mulara wa Sauli. 51 Kishi+ wakaŵa wiske wa Sauli, ndipo Neri+ wiske wa Abineri wakaŵa mwana wa Abiyeli.

52 Mu mazuŵa ghose gha Sauli,+ pakaŵa nkhondo yakofya na Ŵafilisiti. Para Sauli wawona mwanalume wankhongono na wachikanga, wakamulembanga kuŵa msilikari wake.+

15 Samuyeli wakati kwa Sauli: “Yehova wakanituma kuti nikuphakazge iwe kuŵa themba pa ŵanthu ŵake Israyeli.+ Sono pulika ivyo Yehova wayowoya.+ 2 Yehova wa mawumba wakuti: ‘Nilangenge Ŵaamaleki pa ivyo ŵakachitira Israyeli apo ŵakimikana nayo mu nthowa pakufuma ku Eguputo.+ 3 Sono luta, ukatimbe Ŵaamaleki+ na kuŵaparanyirathu iwo+ pamoza na vyose ivyo ŵali navyo. Ungakasidangapo wamoyo yayi.* Ukaŵakome,+ mwanalume na mwanakazi, mwana na bonda wuwo, ng’ombe na mberere, ngamila na mbunda wuwo.’”+ 4 Ntheura Sauli wakachema ŵanthu wose na kuŵapenda pa Telayimu. Pakaŵa ŵasilikari ŵakwenda pasi 200,000 na ŵanthu ŵa kwa Yuda 10,000.+

5 Penepapo Sauli wakenda m’paka ku msumba wa Amaleki, wakajoŵelera pafupi na dambo. 6 Nyengo yeneyira, Sauli wakati ku Ŵakeni:+ “Lutaninge, fumanipo pakati pa Ŵaamaleki, mwakuti nileke kumuparanyirani kumoza.+ Pakuti imwe mukalongora lusungu* ku ŵanthu wose ŵa Israyeli+ apo ŵakafumanga ku Eguputo.” Ntheura Ŵakeni ŵakafumapo pakati pa Amaleki. 7 Pamanyuma Sauli wakatimba Ŵaamaleki+ kwambira ku Havila+ m’paka ku Shura,+ kufupi na Eguputo. 8 Wakamukora wamoyo Agagi,+ themba la Amaleki, kweni ŵanthu ŵanyake wose wakaŵaparanyirathu na lupanga.+ 9 Ndipouli, Sauli na ŵanthu ŵakamuleka wamoyo* Agagi, na mberere ziwemi chomene, ng’ombe, vinyama vyakututuŵa, mberere zanalume, na vyose ivyo vikaŵa viwemi.+ Ŵakakhumba chara kuviparanyirathu. Kweni vinthu vyose ivyo vikaŵa vyawakawaka na vyambura kukhumbikwa, ŵakaviparanyirathu.

10 Penepapo mazgu gha Yehova ghakiza kwa Samuyeli kuti: 11 “Nkhudandawura* kuti nili kwimika Sauli kuŵa themba, pakuti wapatuka kuleka kunilondezga, ndipo wandafiske mazgu ghane.”+ Ichi chikamukwenyerezga chomene Samuyeli, ndipo wakalilira Yehova usiku wose.+ 12 Samuyeli wakati wawuka mulenjilenji kukakumana na Sauli, wakaphalirika kuti: “Sauli wakaluta ku Karimeli,+ ndipo wali kujiyimikira chikumbusko kwenekura.+ Kufuma apo wakawelera na kukhilira ku Giligala.” 13 Samuyeli wakati wafika kwa iyo, Sauli wakati: “Yehova wamutumbikani. Nafiska mazgu gha Yehova.” 14 Kweni Samuyeli wakati: “Sono kulira kwa mberere na ng’ombe uko nkhupulika mu makutu ghane nkhwa vichi?”+ 15 Sauli wakati: “Ivi vyafuma ku Ŵaameleki, pakuti ŵanthu ŵazileka zamoyo* mberere na ng’ombe ziwemi chomene kuti ŵakazipeleke sembe kwa Yehova Chiuta winu. Kweni vinyake vyose taviparanyirathu.” 16 Samuyeli wakati kwa Sauli: “Khala chete! Leka nikuphalire ivyo Yehova waniphalira usiku wajumpha.”+ Ntheura Sauli wakati: “Yowoyani.”

17 Samuyeli wakati: “Asi ukajiwonanga+ muchoko apo ukaŵikikanga kuŵa mutu pa mafuko gha Israyeli, kweniso apo Yehova wakakuphakazganga kuŵa themba pa Israyeli?+ 18 Kufuma apo, Yehova wakakutuma, wakati: ‘Luta, ukaparanyirethu ŵanthu ŵakwananga Ŵaamaleki.+ Ukarwe nawo m’paka ukaŵamare petu.’+ 19 Ipo chifukwa wuli undapulikire mazgu gha Yehova? Kweni wawunukira vyakupoka+ na kuchita uheni pamaso pa Yehova!”

20 Sauli wakati kwa Samuyeli: “Kweni napulikira mazgu gha Yehova. Nkhaluta uko Yehova wakanituma ndipo niza nayo Agagi themba la Amaleki. Ŵaamaleki naŵaparanyirathu.+ 21 Kweni ŵanthu ŵakatorako mberere na ng’ombe pakati pa vyakupoka, viwemi chomene pa ivyo vikaparanyikirathu, kuti ŵakapeleke sembe kwa Yehova Chiuta winu mu Giligala.”+

22 Samuyeli wakati: “Kasi Yehova wakukondwa chomene na sembe zakotcha panji sembe+ zinyake kuluska kupulikira mazgu gha Yehova? Wona, kupulikira nkhuwemi kuluska sembe,+ kutegherezga nkhuwemi kuluska mafuta+ gha mberere zanalume. 23 Pakuti uchigaluka+ ukuyana waka na kwananga kwa kuwukwa,+ ndipo kujiŵikamo kukuyana waka na masalamusi na kusopa vikozgo.* Pakuti wakana mazgu gha Yehova,+ nayo wakukana iwe kuŵa themba.”+

24 Sauli wakati kwa Samuyeli: “Nananga, pakuti naswa dango la Yehova na mazgu ghinu, chifukwa nkhawopanga ŵanthu na kupulikira ivyo ŵakayowoya. 25 Sono naŵeya, nigowokerani kwananga kwane, welerani pamoza na ine kuti nkhasindame kwa Yehova.”+ 26 Kweni Samuyeli wakati kwa Sauli: “Ningawelera nawe yayi, pakuti wakana mazgu gha Yehova, ndipo Yehova nayo wakukana iwe kuti ulutilire kuŵa themba pa Israyeli.”+ 27 Apo Samuyeli wakazgokanga kuti walutenge, Sauli wakakora mu msono wa munjilira wa mawoko ghafupi wa Samuyeli, kweni ukapaluka. 28 Penepapo Samuyeli wakati kwa iyo: “Yehova wapalurako uthemba wa Israyeli kwa iwe muhanya uno, ndipo wawupelekenge kwa munyako uyo ni muwemi kuluska iwe.+ 29 Kweniso, Wakuchindikika wa Israyeli+ waŵengepo mutesi chara+ panji kusintha maghanoghano ghake,* pakuti iyo ni munthu chara kuti wasinthe maghanoghano ghake.”*+

30 Sauli wakati: “Nananga. Kweni naŵeya, nichindikani pamaso pa ŵalara ŵa ŵanthu ŵane na pamaso pa Israyeli. Welerani pamoza na ine, ndipo namusindama kwa Yehova Chiuta winu.”+ 31 Ntheura Samuyeli wakawelera na kulondezga Sauli, ndipo Sauli wakasindama kwa Yehova. 32 Pamanyuma Samuyeli wakati: “Zanayo Agagi themba la Amaleki kwa ine.” Penepapo Agagi wakaluta kwa iyo mwakudonda,* pakuti Agagi wakayowoyanga kuti: ‘Nadi, wofi* wa nyifwa wajumpha.’ 33 Kweni Samuyeli wakati: “Nga umo lupanga lwako lukakomera ŵana kuliriska ŵanyinawo, ntheura nyoko ndiyo waŵenge wakutengera chomene pakati pa ŵanakazi.” Penepapo Samuyeli wakadumura Agagi vipitikavipitika pamaso pa Yehova mu Giligala.+

34 Sono Samuyeli wakaluta ku Rama, ndipo Sauli wakakwelera ku nyumba yake ku Gibeya wa Sauli. 35 Samuyeli wakamuwonaso yayi Sauli m’paka pa zuŵa ilo wakafwira, chifukwa Samuyeli wakamba kutengelera Sauli.+ Yehova wakadandawura kuti wakimika Sauli kuŵa themba pa Israyeli.+

16 Yehova wakati kwa Samuyeli: “Kasi utengelerenge Sauli+ m’paka pawuli, pakuti sono namukana kuti wawuse nga ni themba pa Israyeli?+ Zuzga sengwe lako na mafuta,+ unyamuke. Nikutumenge kwa Yese+ Mubetelehemu, chifukwa najisolera themba pa ŵana ŵake.”+ 2 Kweni Samuyeli wakati: “Kasi ningaluta wuli? Para Sauli wapulika, wanikomenge.”+ Yehova wakati: “Tora thokazi, ulute nalo ndipo ukati: ‘Niza kuzakapeleka sembe kwa Yehova.’ 3 Ukamucheme Yese kuti wize uko iwe wamupelekera sembe. Kwenekura namukumanyiska chakuti uchite. Ukaniphakazgire uyo namukulongora.”+

4 Ntheura Samuyeli wakachita ivyo Yehova wakayowoya. Wakati wafika ku Betelehemu,+ ŵalara ŵa msumba ŵakatenthema ŵakati ŵakumana nayo, ŵakati: “Kasi mwizira mtende?” 5 Iyo wakati: “Nizira mtende. Niza kuzakapeleka sembe kwa Yehova. Jituŵiskani ndipo tilutire lumoza kukapeleka sembe.” Pamanyuma wakatuŵiska Yese na ŵana ŵake, ndipo wakaŵachemera ku sembe. 6 Apo ŵakanjiranga, Samuyeli wakawona Eliyabu,+ ndipo wakati: “Nadi, apa payima wakuphakazgika wa Yehova.” 7 Kweni Yehova wakati kwa Samuyeli: “Ungalaŵiskanga kawonekero kake panji utali wake chara,+ pakuti ine namukana. Pakuti munthu wakuwona umo Chiuta wakuwonera chara. Munthu wakuwona kuwaro, kweni Yehova wakuwona mu mtima.”+ 8 Yese wakachema Abinadabu,+ wakamujumphiska pamaso pa Samuyeli, kweni Samuyeli wakati: “Uyu nayo Yehova wandamusore.” 9 Yese wakizaso na Shama,+ kweni Samuyeli wakati: “Uyu nayo Yehova wandamusore.” 10 Ntheura Yese wakajumphiska ŵana ŵake 7 pamaso pa Samuyeli. Kweni Samuyeli wakati kwa Yese: “Aŵa Yehova wandaŵasore.”

11 Paumaliro Samuyeli wakati kwa Yese: “Kasi ŵana ŵako ŵanalume mbeneŵaŵa pera?” Iyo wakati: “Pali muchoko chomene+ uyo wakhalako. Wakuliska mberere.”+ Samuyeli wakati kwa Yese: “Kamuchemani, chifukwa tikhalenge pasi kuti tirye chara m’paka wize dankha.” 12 Ntheura wakatuma munthu kukamuchema na kwiza nayo. Sono munyamata wakaŵa muswesi, wakaŵa na maso ghakutowa, ndiposo wakuwoneka makora.+ Penepapo Yehova wakati: “Wuka, umuphakazge, pakuti ni mweneyuyu.”+ 13 Samuyeli wakatora sengwe la mafuta+ na kumuphakazga pamaso pa ŵakuru ŵake. Mzimu wa Yehova ukamba kumupa nkhongono Davide kwamba zuŵa lira kuya munthazi.+ Pamanyuma Samuyeli wakawuka na kuluta ku Rama.+

14 Sono mzimu wa Yehova ukafumako kwa Sauli,+ ndipo mzimu uheni wakufuma kwa Yehova ukamusuzga.+ 15 Ŵateŵeti ŵa Sauli ŵakati kwa iyo: “Wonani, mzimu uheni wakufuma kwa Chiuta ukumusuzgani. 16 Fumu yithu yitume ŵateŵeti ŵinu awo ŵali pamaso pinu kuti ŵakapenje munthu uyo ngwaluso pakulizga bango.+ Para mzimu uheni wakufuma kwa Chiuta wiza pa imwe, walizgenge ndipo mujipulikenge makora.” 17 Ntheura Sauli wakati ku ŵateŵeti ŵake: “Munipenjere munthu uyo wakulizga makora, ndipo mwize nayo kwa ine.”

18 Yumoza wa ŵateŵeti wakati: “Wonani, nawona mwana wa Yese Mubetelehemu uyo wakulizga mwaluso, ndipo ngwachikanga, kweniso ntchinkhara.+ Wakuyowoya makora,+ ngwakuwoneka makora, ndipo Yehova wali nayo.”+ 19 Ntheura Sauli wakatuma mathenga kwa Yese, wakati: “Nitumira mwana wako Davide, uyo wali ku mskambo.”+ 20 Ntheura Yese wakapakira chingwa pa mbunda, thumba la vinyo, na kana ka mbuzi, wakavituma kwa Sauli pamoza na mwana wake Davide. 21 Davide wakafika kwa Sauli, wakamba kumuteŵetera.+ Sauli wakamutemwa chomene ndipo wakaŵa wakumunyamulira vilwero. 22 Sauli wakatuma uthenga kwa Yese, kuti: “Zomerezga kuti Davide waniteŵeterenge, pakuti wasanga uwemi pamaso pane.” 23 Para mzimu uheni wakufuma kwa Chiuta wiza pa Sauli, Davide wakatoranga bango na kulizga. Sauli wakajipulikanga makora ndipo mzimu uheni ukafumangako kwa iyo.+

17 Ŵafilisiti+ ŵakawunganya ŵasilikari ŵawo* kuti ŵarwe nkhondo. Ŵakawungana pa Soko,+ wa kwa Yuda, ndipo ŵakazenga msasa pakati pa Soko na Azeka,+ mu Efesi-damimu.+ 2 Sauli na ŵanalume ŵa Israyeli ŵakawungana na kuzenga msasa mu Dambo* la Ela.+ Ŵakandanda kunozgekera kukumana na Ŵafilisiti. 3 Ŵafilisiti ŵakandanda pa phiri kudera linyake ndipo Ŵaisrayeli ŵakandanda pa phiri kudera linyake, pakati pawo pakaŵa dambo.

4 Penepapo mu msasa wa Ŵafilisiti mukafuma chatonda, zina lake Goliyati,+ wa ku Gati.+ Wakaŵa mutali mikono 6 na chikufi* chimoza. 5 Wakaŵa na chisoti chamkuŵa ku mutu wake, wakavwara chakuvwara chachisulo icho chikaŵa na visulo vyakunjilirananjilirana. Uzito wa chakuvwara chake chachisulo+ ukaŵa mashekele 5,000.* 6 Wakaŵa na vyakuvwara vyamkuŵa mu minkhoza, na kamkondo+ kamkuŵa pakati pa viŵegha vyake. 7 Chakukolera cha mkondo wake chikaŵa nga ni mchiko wa ŵakuluka,+ ndipo chepe* cha mkondo wake chikakwananga mashekele 600.* Uyo wakamunyamulira chiskango wakendanga panthazi pake. 8 Wakimilira na kuchemerezga ku ŵankhondo ŵa Israyeli,+ wakati kwa iwo: “Kasi mwafumirachi na kundanda kunozgekera nkhondo? Asi ine ndine Mufilisiti ndipo imwe ndimwe ŵateŵeti ŵa Sauli? Sankhani mwanalume, wize kwa ine. 9 Usange wangarwa nane na kunikoma, mbwenu ise tiŵenge ŵateŵeti ŵinu. Kweni usange ine naluska na kumukoma, imwe muŵenge ŵateŵeti ŵithu ndipo mutiteŵeterenge.” 10 Mufilisiti wakatiso: “Muhanya uno nkhunyoza* ŵankhondo ŵa Israyeli.+ Nipani munthu kuti titimbane.”

11 Sauli na Israyeli yose ŵakati ŵapulika mazgu gha Mufilisiti agha, ŵakatenthema na kuchita wofi chomene.

12 Davide wakaŵa mwana wa Muefurata+ wa ku Betelehemu+ wa Yuda, zina lake Yese.+ Yese wakaŵa na ŵana ŵanalume 8.+ Mu mazuŵa gha Sauli, Yese wakaŵa kuti ni muchekuru kale. 13 Ŵana ŵake ŵalara ŵatatu ŵakalondezga Sauli ku nkhondo.+ Ŵana ŵake ŵatatu awo ŵakaluta ku nkhondo ŵakaŵa, Eliyabu+ wakwamba, Abinadabu wachiŵiri,+ na Shama wachitatu.+ 14 Davide wakaŵa muchoko pa wose,+ ndipo ŵakuru ŵake ŵatatu ŵakalondezga Sauli.

15 Davide wakenderanga waka, wakalutanga kwa Sauli na kuwerako kukaliska mberere+ za awiske ku Betelehemu. 16 Sono Mufilisiti yura wakizanga na kwimilira panthazi mulenji uliwose na mise yiliyose mazuŵa 40.

17 Yese wakati kwa mwana wake Davide: “Tora mbuto zakukazinga zakukwana efa* izi, na vingwa 10 ivi, ukaŵape ŵakuru ŵako mwaluŵiro ku msasa. 18 Mulongozgi wa chikwi* umuyeghere mkaka wakukhoma mapisi 10. Ukawone umo ŵakuru ŵako ŵaliri ndipo pakuwera ukize na ukaboni kufuma kwa iwo.” 19 Pa nyengo iyi, ŵakuru ŵake ŵakaŵa na Sauli kweniso ŵanalume ŵanyake ŵa Israyeli mu Dambo* la Ela,+ ŵakarwanga na Ŵafilisiti.+

20 Sono Davide wakawuka mulenjilenji, wakalekera munyake mberere kuti wazilaŵilirenge. Wakanyamura vinthu na kuluta, nga umo Yese wakamuphalilira. Wakati wafika ku chipanga cha msasa, ŵasilikari ŵakafumanga na kukandanda uku ŵakuchemerezga ntchemerezgo ya nkhondo. 21 Ŵaisrayeli ŵakandanda, Ŵafilisiti nawo ŵakandanda, mwakuti ŵakalazgirana yumoza na munyake. 22 Nyengo yeneyiyo, Davide wakapeleka katundu wake kwa uyo wakapweleleranga katundu na kuchimbilira ku nkhondo. Wakati wafika, wakaŵafumba ŵakuru ŵake umo ŵakaŵira.+

23 Apo wakayowoyanga nawo, kukiza chatonda, zina lake Goliyati,+ Mufilisiti wa ku Gati. Wakafuma mu ŵankhondo ŵa Ŵafilisiti, na kuyowoya mazgu ghapakwamba ghara,+ ndipo Davide wakamupulika. 24 Ŵanalume wose ŵa Israyeli ŵakati ŵawona munthu uyu, ŵakachimbira, ŵakawopa chomene.+ 25 Ŵanalume ŵa Israyeli ŵakatenge: “Kasi mwamuwona munthu uyo wakwiza apo? Wakwiza kuzakanyoza* Israyeli.+ Uyo wangakoma munthu uyu, themba limupenge usambazi unandi. Themba limupenge mwana wake msungwana,+ ndipo nyumba ya awiske yiŵenge yakufwatuka mu Israyeli.”

26 Davide wakamba kuyowoya na ŵanalume awo ŵakaŵa pafupi nayo, wakati: “Kasi wapokenge vichi munthu uyo wakomenge Mufilisiti uyu na kufyurako msinjiro pa Israyeli? Kasi Mufilisiti wambura kukotora uyu ni njani kuti wanyoze* ŵankhondo ŵa Chiuta wamoyo?”+ 27 Ŵanthu ŵakamuphalira chinthu chakuyana waka nga icho ŵakamuphalira pakwamba, ŵakati: “Ivi ndivyo vichitikirenge uyo wakoma chatonda uyu.” 28 Eliyabu+ mukuru wake mulara wakati wamupulika wakuyowoya na ŵanthu, wakakwiya chomene na Davide, wakati: “ Kasi wizirachi kuno?+ Kasi walekera njani mberere zichoko kale zira mu mapopa? Nkhumanya kujiŵikamo kwako na uheni wa mtima wako. Wiza kuno kuzakawonelera nkhondo.” 29 Davide wakati: “Kasi nanangachi? Ine nafumbanga waka.” 30 Ntheura wakafumako kwa mukuru wake na kulazga kwa munthu munyake, wakamufumbaso fumbo lapakwamba lira,+ ndipo ŵanthu ŵakamuzgora nga mphakwamba.+

31 Ŵanthu ŵakapulika ivyo Davide wakayowoya, ndipo ŵakaviphara kwa Sauli. Ntheura Sauli wakamuchema. 32 Davide wakati kwa Sauli: “Ŵanthu ŵaleke kutaya mtima* chifukwa cha iyo. Muteŵeti winu walutenge na kurwa na Mufilisiti uyu.”+ 33 Kweni Sauli wakati kwa Davide: “Iwe ungarwa yayi na Mufilisiti uyu chifukwa ndiwe msepuka,+ ndipo Mufilisiti uyu ni msilikari* kwamba pa wanichi wake.” 34 Davide wakati kwa Sauli: “Muteŵeti winu wakaliskanga mskambo wa awiske, mbwenu nkhalamu yikiza,+ kukizaso nkhalamira, ndipo zose zikakora mberere pa mskambo. 35 Nkhayilondezga na kuyikoma na kuthaska mberere mu mulomo wake. Yikati yaniwukira, nkhayikora masapalara,* nkhayitimba na kuyikoma. 36 Muteŵeti winu wakakoma vyose viŵiri, nkhalamu na nkhalamira. Mufilisiti wambura kukotora uyu waŵenge nga njumoza wa izo, pakuti wanyoza* ŵankhondo ŵa Chiuta wamoyo.”+ 37 Davide wakatiso: “Yehova uyo wakanithaska ku njoŵe za nkhalamu na za nkhalamira wanithaskenge ku woko la Mufilisiti uyu.”+ Penepapo Sauli wakati kwa Davide: “Luta, ndipo Yehova waŵe nawe.”

38 Sauli wakamuvwalika Davide malaya ghake. Wakaŵika chisoti chamkuŵa ku mutu wake na kumuvwalika chakuvwara chachisulo. 39 Davide wakakaka lupanga pachanya pa malaya ghake, wakayezga kwenda, kweni wakatondeka chifukwa wakaŵa kuti wandavizgoŵere. Davide wakati kwa Sauli: “Ningaluta yayi na vinthu ivi, pakuti nindavizgoŵere.” Penepapo Davide wakavivura. 40 Wakatora ndodo yake mu woko lake, wakasora malibwe ghakunyilirika ghankhondi mu dambo, wakaghaŵika mu thumba la kachikwama ka muliska. Wakayegha chakuponyera malibwe+ mu woko lake. Ndipo wakamba kusendelera kwa Mufilisiti yura.

41 Mufilisiti nayo wakasendeleranga kufupi na Davide, wakumunyamulira chiskango wakaŵa panthazi pake. 42 Mufilisiti yura wakati walaŵiska na kuwona Davide, wakamupepura chifukwa Davide wakaŵa waka msepuka muswesi, wakuwoneka makora.+ 43 Ntheura Mufilisiti wakati kwa Davide: “Kasi nili ntcheŵe ine,+ apo ukwiza kwa ine na tumaluswazu?” Penepapo Mufilisiti yura wakamutemba Davide mu zina la ŵachiuta ŵake. 44 Mufilisiti yura wakati kwa Davide: “Zanga kwa ine, ndipo nipelekenge nyama yako ku viyuni vyamudera na ku vikoko vyamuthondo.”

45 Davide wakazgora Mufilisiti wakati: “Iwe ukwiza kwa ine na lupanga, na mkondo,+ kweni ine nkhwiza kwa iwe mu zina la Yehova wa mawumba,+ Chiuta wa ŵankhondo ŵa Israyeli, uyo wamunyoza.*+ 46 Muhanya uno Yehova wakupelekenge mu woko lane,+ ndipo nikutimbenge na kudumura mutu wako. Mu zuŵa ili, nipelekenge vitanda vya awo ŵali mu msasa wa Ŵafilisiti ku viyuni vyamudera na ku vikoko vyamuthondo. Ŵanthu ŵa charu chose ŵamanyenge kuti mu Israyeli muli Chiuta.+ 47 Wose awo ŵawungana pano* ŵamanyenge kuti Yehova wakuponoska na lupanga panji mkondo chara,+ pakuti nkhondo nja Yehova,+ ndipo wapelekenge mose imwe mu woko lithu.”+

48 Mufilisiti yura wakahuzuka kuti wakumane na Davide, Davide nayo wakatomoka kulazga ku nkhondo kuti wakarwe na Mufilisiti. 49 Penepapo Davide wakanjizga woko mu kachikwama kake na kutora libwe, wakaŵika mu chakuponyera malibwe na kuzungunya. Wakatimba Mufilisiti pa chisko, libwe likanjira pa chisko chake, ndipo wakawa pasi, wakafikira chisko.+ 50 Ntheura na chakuponyera ndiposo libwe, Davide wakaluska Mufilisiti. Wakatimba Mufilisiti na kumukoma, nangauli Davide wakaŵavya lupanga mu woko lake.+ 51 Davide wakachimbilira kwenekura na kwimilira pachanya pake. Wakakora lupanga lwa Mufilisiti+ na kulusolora. Wakadumura mutu wa Mufilisiti yura na lupanga, kuwoneseska kuti wafwa. Ŵafilisiti ŵakati ŵawona kuti chatonda wawo wafwa, ŵakachimbira.+

52 Penepapo ŵanalume ŵa Israyeli na Yuda ŵakawuka, ŵakachemerezga na kuŵaskera Ŵafilisiti kufuma ku dambo+ m’paka ku vipata vya Ekironi.+ Ŵafilisiti awo ŵakakomeka ŵakati waka ngundangunda mu msewu kwamba ku Sharayimu+ m’paka ku Gati na ku Ekironi. 53 Ŵaisrayeli ŵakati ŵawerako kukaskera Ŵafilisiti, ŵakayora vinthu mu misasa yawo.

54 Davide wakatora mutu wa Mufilisiti wakiza nawo ku Yerusalemu, kweni vilwero vya Mufilisiti wakaviŵika mu hema lake.+

55 Sauli wakati wawona Davide wakuluta kukakumana na Mufilisiti, wakati kwa Abineri mulongozgi wa ŵankhondo: “Abineri,+ kasi msepuka uyu ni mwana wa njani?”+ Abineri wakati: “Imwe Themba wamoyo,* nkhumanya yayi.” 56 Themba likati: “Fumbilira, umanye kuti munyamata uyu ni mwana wa njani.” 57 Ntheura Davide wakati wawera kukakoma Mufilisiti, Abineri wakamutora na kwiza nayo kwa Sauli. Davide wakaŵa na mutu wa Mufilisiti+ mu woko lake. 58 Sono Sauli wakati: “Kasi iwe msepuka, ndiwe mwana wa njani?” Davide wakati: “Mwana wa muteŵeti winu Yese+ Mubetelehemu.”+

18 Wakati wamara kuyowoya na Sauli, Yonatani+ na Davide ŵakamba kutemwana chomene,* ndipo Yonatani wakamba kumutemwa nga umo wakujitemwera yekha.*+ 2 Kufuma pa zuŵa lira, Sauli wakamutora Davide, ndipo wakamuzomerezgaso chara kuwelera ku nyumba ya awiske.+ 3 Yonatani wakachita phangano na Davide,+ chifukwa wakamutemwa nga umo wakujitemwera yekha.*+ 4 Yonatani wakavura munjilira wake wambura mawoko uwo wakavwara, wakamupa Davide, pamoza na laya lake, lupanga, uta, na lamba. 5 Davide wakamba kuluta ku nkhondo ndipo vinthu vikamwenderanga makora*+ kulikose uko Sauli wamutuma. Ntheura Sauli wakamwimika kuŵa mulongozgi wa ŵanalume ŵa nkhondo.+ Ichi chikakondweska ŵanthu wose kweniso ŵateŵeti ŵa Sauli.

6 Para Davide na ŵanji ŵawerako kukakoma Ŵafilisiti, ŵanakazi ŵakizanga kufuma mu misumba yose ya Israyeli, kuti ŵazakakumane na Themba Sauli. Ŵakimbanga sumu+ na kuvina, ŵakalizganga tung’oma,+ kusekelera, na kulizga ŵazeze. 7 Ŵanakazi awo ŵakasekeleranga ŵakimbanga kuti:

“Sauli wakoma vikwi vyake,

Ndipo Davide vikwi na vikwi.”+

8 Sauli wakakalipa chomene,+ ndipo sumu iyi yikamukwiyiska, pakuti wakati: “Ŵakulumba Davide pakuyowoya kuti vikwi na vikwi, kweni ine ŵakunilumba na vikwi pera. Icho chakhalako kuti ŵamupe ni uthemba.”+ 9 Kufuma pa zuŵa lira, Sauli wakamuwonanga makora yayi Davide.

10 Zuŵa lakulondezgapo, mzimu uheni wakufuma kwa Chiuta ukamwizira Sauli,+ ndipo wakamba kulaŵantha* mu nyumba, apo Davide wakimbanga na kulizga bango+ nga umo wakachitiranga nyengo zinyake. Sauli wakaŵa na mkondo mu woko lake,+ 11 wakaponya mkondo,+ wakati mu mtima: ‘Nimunyekezge Davide ku chimati!’ Kweni Davide wakaŵeka kaŵiri. 12 Sauli wakawopa Davide chifukwa Yehova wakaŵa nayo,+ kweni kwa Sauli wakafumako.+ 13 Sauli wakamuwuskapo Davide pamaso pake, wakamwimika kuŵa mulongozgi wa vikwi. Davide wakalongozganga ŵasilikari ku nkhondo.*+ 14 Pa vyose ivyo Davide wakachitanga, vinthu vikamwenderanga makora,*+ ndipo Yehova wakaŵa nayo.+ 15 Sauli wakati wawona kuti Davide vinthu vikumwendera makora, wakamba kumopa. 16 Kweni Israyeli yose na Yuda ŵakamutemwa Davide, chifukwa wakaŵalongozganga pa nkhondo.

17 Pamanyuma Sauli wakati kwa Davide: “Wona, mwana wane mulara msungwana Merabu.+ Nikupenge kuti waŵe muwoli wako.+ Kweni iwe ulutilire kuŵa na chikanga, urwe nkhondo za Yehova.”+ Pakuti Sauli wakati mu mtima wake: ‘Woko lane lingimikananga nayo yayi. Ŵafilisiti ndiwo ŵamukome.’+ 18 Davide wakati kwa Sauli: “Kasi ine na ŵabali ŵane ndise ŵanjani, ndipo mbumba ya kwa adada nkhavichi mu Israyeli, kuti ine niŵe mukweni wa themba?”+ 19 Kweni nyengo yikati yakwana kuti ŵapeleke Merabu, mwana msungwana wa Sauli, kwa Davide, wakaŵa kuti wapelekeka kale kuŵa muwoli wa Adiriyeli+ Mumehola.

20 Mikala+ mwana msungwana wa Sauli wakamutemwa Davide. Sauli wakaphalirika nkhani iyi, ndipo yikamukondweska. 21 Ntheura Sauli wakati: “Nimupenge kuti chiŵe nga ntchipingo, mwakuti woko la Ŵafilisiti likaŵe pa iyo.”+ Penepapo Sauli wakati kwa Davide kachiŵiri: “Upangenge ubali wa nthengwa na ine* muhanya uno.” 22 Pamanyuma Sauli wakalangura ŵateŵeti ŵake kuti: “Muphalirani Davide mwachibisibisi kuti: ‘Wona, themba likukondwa nawe, ndipo ŵateŵeti ŵake wose ŵakukutemwa. Sono panga ubali wa nthengwa na themba.’” 23 Ŵateŵeti ŵa Sauli ŵakati ŵamuphalira vinthu ivi, Davide wakati: “Kasi imwe mukuwona kuti ntchinthu chipusu kupanga ubali wa nthengwa na themba, asi ndine mukavu na munthu bweka?”+ 24 Ŵateŵeti ŵa Sauli ŵakati kwa iyo: “Ivi ndivyo Davide wayowoya.”

25 Penepapo Sauli wakati: “Mukati kwa Davide: ‘Themba likukhumba maloworo chara+ kweni vikumba 100 vyakunthazi vya nkhule za ŵanalume+ Ŵafilisiti, kuwezgera nduzga ŵalwani ŵa themba.’” Sauli wakachita chiŵembu kuti Davide wakafwe mu woko la Ŵafilisiti. 26 Ŵateŵeti ŵakamuphalira Davide mazgu agha, ndipo nkhani iyi yikamukondweska Davide kuti wapange ubali wa nthengwa na themba.+ Nyengo yakwimikika yindakwane, 27 Davide wakaluta na ŵanalume ŵake, wakakoma ŵanalume 200 ŵa Ŵafilisiti ndipo wakiza na vikumba vyakunthazi vyakukwana kwa themba, kuti wapange ubali wa nthengwa na themba. Sauli wakamupa mwana wake Mikala kuŵa muwoli wake.+ 28 Sauli wakamanya kuti Yehova wakaŵa na Davide,+ kweniso kuti mwana wake Mikala wakamutemwanga Davide.+ 29 Sauli wakamuwopa chomene Davide, ndipo wakaŵa mulwani wa Davide umoyo wake wose.+

30 Ŵakaronga ŵa Ŵafilisiti ŵakalutanga ku nkhondo, kweni nyengo yose iyo ŵakalutiranga ku nkhondo, Davide vinthu vikamwenderanga makora* kuluska ŵateŵeti wose ŵa Sauli.+ Zina lake likakwezgeka chomene.+

19 Sauli wakaphalira Yonatani mwana wake na ŵateŵeti ŵake wose vya kukoma Davide.+ 2 Kweni Yonatani, mwana wa Sauli, wakakondwanga nayo chomene Davide.+ Ntheura Yonatani wakaphalira Davide kuti: “Adada ŵakukhumba kukukoma. Uchenjere chomene, namachero mulenji ulute ku malo ghakubisika na kukabisama kwenekura. 3 Ine nilutenge na kwimilira pafupi na adada ku thondo uko iwe wamuŵa. Namuyowoya vya iwe kwa adada, ndipo para namanya kanthu kalikose, nikuphalirenge.”+

4 Ntheura Yonatani wakayowoya viwemi vya Davide+ kwa Sauli wiske. Wakati kwa iyo: “Themba lingachitanga kwananga chara kwa muteŵeti wake Davide, pakuti wandamunangiranipo. Ndipo ivyo wamuchitirani mukwandula navyo ndimwe. 5 Wakaŵika umoyo wake pangozi* apo wakakoma Mufilisiti,+ ndipo Yehova wakapeleka chiponosko chikuru pa Israyeli yose. Imwe mukawona ichi ndipo mukasekelera chomene. Sono chifukwa wuli mukukhumba kwanangira ndopa zambura mulandu pakukoma Davide kwambura chifukwa?”+ 6 Ntheura Sauli wakapulikira Yonatani, Sauli wakalapa kuti: “Nadi pano Yehova wamoyo, Davide wakomekenge chara.” 7 Yonatani wakachema Davide, wakamuphalira vinthu vyose ivi. Ndipo Yonatani wakiza na Davide kwa Sauli, wakalutilira kumuteŵetera nga mphakwamba.+

8 Pakajumpha nyengo ndipo nkhondo yikambaso. Davide wakaluta kukarwa nkhondo na Ŵafilisiti, wakaŵakoma na kukoma kukuru. Ŵafilisiti ŵakachimbira pamaso pake.

9 Mzimu uheni wakufuma kwa Yehova ukiza pa Sauli+ apo wakakhala mu nyumba yake, mu woko lake mukaŵa mkondo ndipo Davide wakalizganga bango.+ 10 Sauli wakakhumbanga kunyekezgera Davide ku chimati na mkondo, kweni wakaŵeka. Sauli wakalasa mkondo pa chimati. Davide wakachimbira mu usiku wenewura. 11 Pamanyuma Sauli wakatuma mathenga ku nyumba ya Davide kuti ghakamukhazge, kuti para kwacha mulenji ŵamukome.+ Kweni Mikala muwoli wa Davide wakamuphalira Davide kuti: “Usange uchimbirenge yayi* usiku uno, namachero ukomekenge.” 12 Nyengo yeneyiyo Mikala wakafumiskira Davide pa windo kuti wachimbire, wapone. 13 Mikala wakatora chikozgo cha terafimu,* wakachiŵika pa bedi. Wakatora weya wa mbuzi na kuŵika ku mutu, wakachidikiska chisalu.

14 Sauli wakatuma mathenga kuti ghakatore Davide, kweni Mikala wakati: “Walwara.” 15 Ntheura Sauli wakatuma mathenga kuti ghakawone Davide, wakaghaphalira kuti: “Mwize nayo kuno pa bedi lake kuti wakomeke.”+ 16 Mathenga ghakati ghanjira, ghakasanga kuti pa bedi pali chikozgo cha terafimu* na weya wa mbuzi ku mutu wake. 17 Sauli wakati kwa Mikala: “Kasi wanipusikirachi nthena na kuchimbizga mulwani wane+ kuti wapone?” Mikala wakati kwa Sauli: “Iyo wakati kwa ine: ‘Nileka nilutenge, para apo cha, nikomenge iwe.’”

18 Ntheura Davide wakachimbira, wakapona. Wakiza kwa Samuyeli ku Rama.+ Wakamuphalira vyose ivyo Sauli wakamuchitira. Penepapo iyo na Samuyeli ŵakaluta, ŵakakhala ku Nayoti.+ 19 Nyengo yikajumphapo ndipo Sauli wakaphalirika kuti: “Wonani, Davide wali ku Nayoti ku Rama.” 20 Nyengo yeneyiyo Sauli wakatuma mathenga kuti ghakatore Davide. Mathenga gha Sauli ghara ghakasanga ntchimi zichekuru zikuchima, ndipo Samuyeli wimilira pakati pawo na kuzilongozga. Penepapo mzimu wa Chiuta ukiza pa mathenga ghara, nagho ghakamba kuchita nga ni ntchimi.

21 Sauli wakati waphalirika, nyengo yeneyiyo wakatuma mathenga ghanyake. Nagho ghakamba kuchita nga ni ntchimi. Ntheura Sauli wakatumaso mathenga ghanyake, gulu lachitatu, ndipo nagho ghakamba kuchita nga ni ntchimi. 22 Paumaliro Sauli nayo wakaluta ku Rama. Wakafika pa chisimi chikuru ku Seku, ndipo wakafumba kuti: “Kasi Samuyeli na Davide ŵali nkhu?” Ŵakamuzgora kuti: “Ŵali ku Nayoti+ ku Rama.” 23 Apo Sauli wakaŵa mu nthowa kuya ku Nayoti ku Rama, mzimu wa Chiuta ukiza pa iyo. Wakalutilira kwenda, wakachitanga nga ni ntchimi m’paka wakafika ku Nayoti ku Rama. 24 Kweniso wakavura malaya ghake ndipo nayo wakamba kuchita nga ni ntchimi pamaso pa Samuyeli. Wakagona pasi penepara uku wali nkhule, wakagona muhanya wose wura ndiposo usiku wose wura. Lekani ŵanthu ŵakuti: “Kasi Sauli nayo ni ntchimi?”+

20 Penepapo Davide wakachimbirako ku Nayoti ku Rama. Wakiza kwa Yonatani, wakati: “Kasi nachita vichi?+ Kasi nabudachi, ndipo naŵanangira vichi awuso apo ŵakupenja umoyo wane?” 2 Yonatani wakati kwa iyo: “Chingachitika chara!+ Iwe ufwenge yayi. Wona, adada ŵangachita chilichose chara, chikuru panji chichoko, kwambura kuniphalira. Kasi adada ŵangabisirachi nkhani iyi kwa ine? Ichi chichitikenge chara.” 3 Kweni Davide wakalapaso, wakati: “Awuso ŵakumanya kuti nasanga uwemi pamaso pako,+ ntheura ŵatenge: ‘Para Yonatani wangamanya ichi mbwenu wakwiyenge.’ Kweni umo Yehova waliri wamoyo, iweso wamoyo, pali mbondolo yimoza pera pakati pa ine na nyifwa.”+

4 Yonatani wakati kwa Davide: “Chilichose icho ungayowoya,* nikuchitirenge.” 5 Davide wakati kwa Yonatani: “Namachero ni mwezi uphya,+ ndipo kwambura kutondeka nkhwenera kukarya pamoza na themba. Unizomerezge nilutenge, namubisama ku thondo m’paka zuŵa lachitatu namise. 6 Para awuso ŵamuniwona chara, iwe ukayowoye kuti: ‘Davide wangunipempha kuti walute luŵiro ku Betelehemu,+ mu msumba wake, chifukwa kwenekuko mbumba yake yose yikupeleka sembe ya chaka na chaka.’+ 7 Usange ŵamuzgora kuti: ‘Vili makora,’ ndikuti ni mtende kwa muteŵeti winu. Kweni para ŵamukalipa, wamumanya kuti ŵakukhumba nadi kunipweteka. 8 Ulongore lusungu* kwa muteŵeti wako,+ pakuti iwe watolera muteŵeti wako mu phangano la Yehova.+ Kweni usange nili na mulandu,+ unikome ndiwe. Kasi unipelekerengechi kwa awuso?”

9 Yonatani wakati: “Ningachita chara chinthu chanthena kwa iwe! Usange namanya kuti adada ŵakukhumba nadi kukupweteka, kasi ningaleka kukuphalira?”+ 10 Penepapo Davide wakati kwa Yonatani: “Ni njani waniphalirenge usange awuso ŵazgora mwankhaza?” 11 Yonatani wakati kwa Davide: “Zanga, tiye tilute ku thondo.” Ntheura wose ŵaŵiri ŵakaluta ku thondo. 12 Ndipo Yonatani wakati kwa Davide: “Yehova Chiuta wa Israyeli waŵe kaboni kuti kuzakafika pa nyengo iyi namachero, panji pa zuŵa lachitatu namuŵawoneseska adada. Usange ŵalije nayo kafukwa Davide, kasi ningaleka kukutumira mazgu na kukumanyiska? 13 Kweni usange adada ŵakukhumba kukupweteka, ipo Yehova wachite ntheura kwa Yonatani na kusazgirapo para naleka kukumanyiska na kukuzomerezga kuluta mu mtende. Yehova waŵe nawe,+ nga umo wakaŵira na adada.+ 14 Asi unilongorenge lusungu* lwa Yehova apo nichali wamoyo, nanga ni para nafwa?+ 15 Ungawuskangako chara lusungu* lwako ku nyumba yane,+ nanga ni para Yehova waphyerapo ŵalwani wose ŵa Davide pa chisko cha charu chapasi.” 16 Ntheura Yonatani wakachita phangano na nyumba ya Davide, wakati: “Yehova wazamulanga ŵalwani wose ŵa Davide.” 17 Ntheura Yonatani wakamulapizgaso Davide chifukwa cha kumutemwa. Pakuti wakamutemwanga nga umo wakajitemweranga yekha.*+

18 Yonatani wakati kwa Davide: “Namachero ni mwezi uphya,+ ndipo iwe wamusangika chara, chifukwa mpando wako wamuŵavya munthu. 19 Pa zuŵa lachitatu wamusoŵerathu chomene. Ukize pa malo agho ukabisamapo zuŵa linyake lira,* uzakakhale pafupi na chilibwe ichi. 20 Penepapo namuponya mivi yitatu kulwande kwa chilibwe ichi, namuŵa nga nkhudinika pa chinthu chinyake. 21 Para namutuma muteŵeti, namuyowoya kuti: ‘Luta, ukatore mivi.’ Usange namuyowoya kwa muteŵeti kuti: ‘Wona! Mivi yili kulwande uko kuli iwe, kayitore,’ nyengo yeneyiyo iwe ukize. Nadi pano Yehova wamoyo, ndikuti kwa iwe kuli mtende, palije kaheni kalikose. 22 Kweni usange namuyowoya kwa msepuka kuti: ‘Wona, mivi yili kunthazi kwako,’ penepapo iwe ukalutenge, pakuti Yehova ndiyo wakutuma kuti ulutenge. 23 Kuyana na layizgo ilo tachita,+ iwe na ine, Yehova waŵe pakati pithu muyirayira.”+

24 Ntheura Davide wakabisama ku thondo. Mwezi uphya ukati wafika, themba likakhala pa mpando wake kurya chakurya.+ 25 Themba likakhala pa mpando wake wa nyengo zose pafupi na chimati. Yonatani wakalilazgira ndipo Abineri+ wakakhala pafupi na themba, kweni malo gha Davide ghakaŵavya munthu. 26 Pa zuŵa lira, Sauli wakayowoyapo kalikose chara, pakuti wakati mu mtima wake: ‘Chinthu chinyake chachitika mwakuti ngwakutowa chara.+ Enya, ngwambura kutowa.’ 27 Machero ghake pa zuŵa la mwezi uphya, zuŵa lachiŵiri, malo gha Davide ghakalutilira kuŵa ghambura munthu. Ntheura Sauli wakati kwa Yonatani mwana wake: “Chifukwa wuli mwana wa Yese+ wandize ku chakurya, mayiro na muhanya uno wuwo?” 28 Yonatani wakamuzgora Sauli kuti: “Davide wakanipempha kuti walute ku Betelehemu.+ 29 Wakati: ‘Nizomerezga nilutenge, chifukwa mbumba yithu yikupeleka sembe mu msumba, ndipo ŵabali ŵane ŵanichema. Ntheura usange nasanga uwemi pamaso pako, nilute nkhawone ŵabali ŵane.’ Lekani wandize pa thebulu la themba.” 30 Penepapo Sauli wakamukwiyira Yonatani, wakati kwa iyo: “Iwe mwana wa mwanakazi wakugaluka, kasi ukuwona nga nkhuleka kumanya kuti wasankha kukolerana na mwana wa Yese, kujilengeska wekha na anyoko?* 31 Nyengo yose iyo mwana wa Yese waŵirenge wamoyo pa charu chapasi, iwe pamoza na uthemba wako ukhozgekenge chara.+ Sono nthena tuma munthu kuti wakamutore, wize nayo kwa ine, pakuti wakwenera kufwa.”*+

32 Kweni Yonatani wakati kwa Sauli wiske: “Kasi wakomekerengechi?+ Kasi wachitachi?” 33 Sauli wakaponya mkondo kuti wamulase.+ Ntheura Yonatani wakamanya kuti awiske ŵakukhumba nadi kukoma Davide.+ 34 Nyengo yeneyiyo Yonatani wakafumapo pa thebulu mu ukali ukuru, wakarya chakurya chilichose chara pa zuŵa lachiŵiri la mwezi uphya, pakuti wakakwiya na ivyo awiske ŵakakhumba kumuchitira Davide+ kweniso chifukwa chakuti ŵakamukhozga soni.

35 Mulenji Yonatani wakaluta ku thondo pa nyengo iyo wakapangana na Davide, msepuka muchoko wakaŵa nayo.+ 36 Wakati kwa msepuka wake: “Chimbira ukatore mivi iyo naponya.” Muteŵeti wakachimbira ndipo Yonatani wakaponya muvi kunthazi kwake. 37 Muteŵeti wakati wafika apo pakawa muvi uwo Yonatani wakaponya, Yonatani wakachemerezga kwa muteŵeti kuti: “Asi muvi uli kunthazi kwako?” 38 Yonatani wakachemerezga kwa muteŵeti kuti: “Endeska, lutanga luŵiro! Ungachedwanga chara!” Muteŵeti wa Yonatani wakasora mivi, wakawelera kwa fumu yake. 39 Muteŵeti yura wakamanyapo chilichose chara. Yonatani na Davide ŵekha ndiwo ŵakamanyanga. 40 Pamanyuma Yonatani wakapeleka vilwero vyake kwa muteŵeti wake, wakamuphalira kuti: “Lutanga, uye navyo mu msumba.”

41 Muteŵeti wakati waluta, Davide wakawuka apo wakaŵa, pafupi waka, cha kumwera. Penepapo wakawa kavunama, wakasindama katatu. Ŵakafyofyonthana na kulilirana, kweni Davide ndiyo wakalira chomene. 42 Yonatani wakati kwa Davide: “Luta mu mtende, pakuti tose tachita chilapo+ mu zina la Yehova, tati: ‘Yehova waŵe pakati pa iwe na ine kweniso pakati pa mphapu* yako na mphapu* yane muyirayira.’”+

Penepapo Davide wakawuka na kuluta, ndipo Yonatani wakawelera ku msumba.

21 Davide wakiza ku Nobu+ kwa Ahimeleki wasembe.* Ahimeleki wakambwambwantha wakati wakumana na Davide, wakati kwa iyo: “Chifukwa wuli uli wekha, kwambura munthu waliyose?”+ 2 Davide wakati kwa Ahimeleki wasembe: “Themba lanituma chinthu chinyake. Likati kwa ine: ‘Munthu waliyose wangamanyanga chara mulimo uwo nakutuma na ivyo nakuphalira.’ Napangana na ŵanyamata ŵane kuti tikakumane pa malo ghanyake. 3 Sono usange muli na vingwa vinkhondi, munipeko, panji chilichose icho chilipo.” 4 Kweni wasembe wakati kwa Davide: “Palije chingwa bweka, kweni chingwa chakupatulika+ pera chilipo. Nikupenge pekha para ŵanyamata ŵakhala kutali na ŵanakazi.”*+ 5 Davide wakati kwa wasembe: “Nadi, ŵanakazi ŵakhala nase kutali nga umo vikaŵira pakwamba apo nkhalutanga ku nkhondo.+ Usange mathupi gha ŵanyamata ghakuŵa ghatuŵa nangauli ŵakuchita ntchito bweka, ipo muhanya uno ndipo ghakwenera kuŵa ghatuŵa chomene!” 6 Ntheura wasembe wakamupa chingwa chakupatulika,+ chifukwa pakaŵavya chingwa chinyake padera pa chingwa chakulongora icho ŵakafumiskapo pamaso pa Yehova zuŵa lira na kuŵikapo chingwa chiphya.

7 Zuŵa lira pakaŵa muteŵeti wa Sauli yumoza, uyo wakamujalira pamaso pa Yehova. Zina lake likaŵa Dowegi+ Muedomu,+ mulongozgi wa ŵaliska ŵa Sauli.

8 Penepapo Davide wakati kwa Ahimeleki: “Kasi muli na mkondo panji lupanga pano? Nindanyamure lupanga panji vilwero vyane, chifukwa ntchito ya themba yikaŵa yaluŵiroluŵiro.” 9 Wasembe wakati: “Lupanga lwa Goliyati+ Mufilisiti, uyo ukamukomera mu Dambo* la Ela+ luli pano, lwavungika mu salu kuseri kwa efodi.+ Usange ukukhumba kutora, tora, chifukwa ndilo lwekha lulipo.” Davide wakati: “Palije lwakuyana nalo. Nipani.”

10 Zuŵa lenelira Davide wakawuka, wakalutilira kuchimbira+ Sauli, ndipo wakafika kwa Akishi themba la Gati.+ 11 Ŵateŵeti ŵa Akishi ŵakamuphalira kuti: “Asi uyu ni Davide, themba la charu? Asi ndiyo ŵanthu ŵakamwimbiranga apo ŵakavinanga, ŵakatenge:

‘Sauli wakoma vikwi vyake,

Ndipo Davide vikwi na vikwi’?”+

12 Davide wakasunga mazgu agha mu mtima, ndipo wakamopa chomene+ Akishi themba la Gati. 13 Ntheura wakajibisa pamaso pawo na kuchita vinthu nga ngwakufuntha+ apo wakaŵa pakati pawo.* Wakagwalamburanga vijaro vya chipata na kusulura mata m’paka ku mwembe wake. 14 Paumaliro Akishi wakati ku ŵateŵeti ŵake: “Mukuwona kuti munthu uyu ngwakufuntha. Kasi mwizirachi nayo kwa ine? 15 Kasi ine nkhukavuka ŵanthu ŵakufuntha apo mukwiza na munthu uyu kuti wachitenge vifusi pamaso pane? Kasi ntchakwenelera kuti munthu uyu wanjire mu nyumba yane?”

22 Ntheura Davide wakafumako kura,+ wakachimbilira ku mphanji ya Adulamu.+ Ŵabali ŵake na nyumba yose ya awiske ŵakati ŵapulika, ŵakakhilira kwa iyo kwenekura. 2 Wose awo ŵakaŵa mu suzgo, mu ngongoli, na awo ŵakaŵa na chitima* ŵakawungana kwa iyo, ndipo wakaŵa mulongozgi wawo. Ŵanthu pafupifupi 400 ŵakaŵa nayo.

3 Pamanyuma Davide wakafumako kura, wakaya ku Mizipe ku Mowabu.+ Wakati kwa themba la Mowabu: “Naŵeya, zomerezgani kuti adada na amama ŵakhaleko namwe m’paka nimanye icho Chiuta wanichitirenge.” 4 Ntheura wakaŵaleka na themba la Mowabu, ndipo ŵakakhala nalo nyengo yose iyo Davide wakaŵira mu malo ghakusuzga kufikako.+

5 Nyengo yinyake, Gadi+ ntchimi wakati kwa Davide: “Ungakhalanga waka mu malo ghakusuzga kufikako yayi. Ufumeko ulute ku charu cha Yuda.”+ Ntheura Davide wakafumako, ndipo wakaluta ku nkhorongo ya Hereti.

6 Sauli wakapulika kuti Davide na ŵanthu awo ŵali nayo ŵasangika. Pa nyengo yira Sauli wakakhala musi mu khuni la tamarisiki pa malo ghakutunthumuka mu Gibeya,+ mkondo wake mu woko. Ŵateŵeti ŵake wose ŵakimilira zingilizge. 7 Penepapo Sauli wakati ku ŵateŵeti ŵake awo ŵakimilira zingilizge: “Pulikani, imwe Ŵabenjamini, naŵeya. Kasi mwana wa Yese+ wamupaningiso minda na minda ya mpheska mose imwe? Kasi mose imwe wamwimikaninge kuŵa ŵalongozgi ŵa vikwi na ŵalongozgi ŵa mahandiredi?+ 8 Mose imwe mwaniwukira. Palije uyo wakaniphalira apo mwana wane wakachitanga phangano na mwana wa Yese.+ Palije nanga njumoza wa imwe uyo wakunichitira chitima na kuniphalira kuti mwana wane wavundura mtima wa muteŵeti wane kuti waniwukire, umo viliri apa sono.”

9 Penepapo Dowegi+ Muedomu, uyo wakimilira pa ŵateŵeti ŵa Sauli, wakati:+ “Ine nkhamuwona mwana wa Yese apo wakiza ku Nobu kwa Ahimeleki mwana wa Ahitubu.+ 10 Ahimeleki wakamufumbira kwa Yehova na kumupa vya paulendo. Wakamupaso lupanga lwa Goliyati Mufilisiti.”+ 11 Nyengo yeneyiyo, themba likatuma munthu kukachema Ahimeleki mwana wa Ahitubu wasembe* na ŵasembe wose ŵa nyumba ya awiske, awo ŵakaŵa mu Nobu. Ntheura wose ŵakiza kwa themba.

12 Sono Sauli wakati: “Pulika, iwe mwana wa Ahitubu.” Iyo wakati: “Ndine pano, fumu yane.” 13 Sauli wakati kwa iyo: “Chifukwa wuli mwapangana kuniwukira, iwe na mwana wa Yese, pakumupa chingwa na lupanga kweniso kumufumbira kwa Chiuta? Iyo wakwimikana nane na kunijoŵelera, umo viliri sono.” 14 Ahimeleki wakati kwa themba: “Kasi ni njani pa ŵateŵeti ŵinu uyo ngwakugomezgeka chomene kuluska Davide?+ Iyo ni mukweni+ wa themba, mulongozgi wa ŵalinda ŵinu, ndipo wakuchindikika mu nyumba yinu.+ 15 Kasi kanguŵa kakwamba muhanya uno kumufumbira kwa Chiuta?+ Nkhupulikiska chara icho mukuyowoya. Themba lingakwiyiranga muteŵeti wake chara nesi nyumba yose ya adada, pakuti muteŵeti winu wakamanyanga chilichose yayi pa nkhani iyi.”+

16 Kweni themba likati: “Ahimeleki, ufwenge nadi,+ iwe na nyumba yose ya awuso.”+ 17 Penepapo themba likati ku ŵalinda awo ŵakimilira zingilizge: “Zgokani, komani ŵasembe ŵa Yehova, chifukwa ŵakolerana na Davide. Ŵakamanyanga kuti ngwakuchimbira, kweni ine ŵakaniphalira yayi.” Kweni ŵateŵeti ŵa themba ŵakakhumba chara kutumphuska mawoko ghawo na kukoma ŵasembe ŵa Yehova. 18 Kufuma apo, themba likati kwa Dowegi:+ “Iwe zgoka, koma ŵasembe!” Nyengo yeneyiyo Dowegi Muedomu+ wakawuka na kukoma ŵasembe. Pa zuŵa lira, wakakoma ŵanalume 85 ŵakuvwara efodi wa salu yiwemi.+ 19 Wakatimbaso na lupanga Nobu,+ msumba wa ŵasembe. Wakakoma na lupanga mwanalume na mwanakazi, mwana na bonda wuwo, ng’ombe, mbunda, na mberere.

20 Kweni mwana yumoza wa Ahimeleki mwana wa Ahitubu, zina lake Abiyatara,+ wakapona ndipo wakachimbira na kulondezga Davide. 21 Abiyatara wakaphalira Davide kuti: “Sauli wakoma ŵasembe ŵa Yehova.” 22 Davide wakati kwa Abiyatara: “Zuŵa lira,+ nkhati nawona Dowegi Muedomu, nkhamanya kuti wamumuphalira Sauli kwambura kutondeka. Ndine nakomeska waliyose wa mu nyumba ya awuso. 23 Sono khala na ine. Ungawopanga chara, pakuti yose uyo wakupenja umoyo wako wakupenjaso umoyo wane. Iwe nikuvikilirenge ndine.”+

23 Nyengo yinyake, Davide wakaphalirika kuti: “Ŵafilisiti ŵakutimbana na Keyila,+ ndipo ŵakuyora vinthu pa malo ghakupwanthirapo.” 2 Ntheura Davide wakafumba Yehova+ kuti: “Kasi nilute nkhaŵatimbe Ŵafilisiti aŵa?” Yehova wakati kwa Davide: “Luta, ukaŵatimbe Ŵafilisiti na kuthaska Keyila.” 3 Kweni ŵanthu ŵa Davide ŵakati kwa iyo: “Wonani, apo tili kuno ku Yuda+ ndipo tikopa, ipo vyamuŵa wuli para taluta ku Keyila kulimbana na nkhondo ya Ŵafilisiti?”+ 4 Davide wakafumbaso kwa Yehova.+ Sono Yehova wakamuzgora kuti: “Wuka, khilira ku Keyila, chifukwa nipelekenge Ŵafilisiti mu woko lako.”+ 5 Penepapo Davide wakaluta na ŵanthu ŵake ku Keyila, wakarwa na Ŵafilisiti. Wakatora viŵeto vyawo na kuŵakoma na kukoma kukuru. Ntheura Davide wakathaska ŵanthu ŵa mu Keyila.+

6 Sono apo Abiyatara+ mwana wa Ahimeleki wakachimbiliranga kwa Davide ku Keyila, wakaŵa na efodi. 7 Sauli wakaphalirika kuti: “Davide wiza ku Keyila.” Penepapo Sauli wakati: “Chiuta wamupeleka kwa ine,*+ pakuti wajijalira yekha pakunjira mu msumba uwo uli na vipata na mphingilizgo.” 8 Ntheura Sauli wakachemera ŵanthu wose ku nkhondo, kuti ŵakhilire ku Keyila na kuzingilizga Davide na ŵanthu ŵake. 9 Davide wakati wamanya kuti Sauli wakumukhazga, wakati kwa Abiyatara wasembe: “Zanalo efodi.”+ 10 Penepapo Davide wakati: “A Yehova Chiuta wa Israyeli, muteŵeti winu wapulika nadi kuti Sauli wakukhumba kwiza ku Keyila na kuparanya msumba chifukwa cha ine.+ 11 Kasi ŵalongozgi* ŵa Keyila ŵanipelekenge mu woko lake? Kasi Sauli wizenge nadi nga umo muteŵeti winu wapulikira? Mwe Yehova Chiuta wa Israyeli, naŵeya, muphalirani muteŵeti winu.” Yehova wakati: “Wizenge nadi.” 12 Davide wakati: “Kasi ŵalongozgi ŵa Keyila ŵanipelekenge ine na ŵanthu ŵane mu woko la Sauli?” Yehova wakati: “Ŵakupelekenge nadi.”

13 Nyengo yeneyiyo, Davide wakawuka pamoza na ŵanthu ŵake, ŵanthu pafupifupi 600,+ ndipo ŵakafumako ku Keyila, ŵakendendekanga waka kulikose. Sauli wakati waphalirika kuti Davide wafumako ku Keyila, wakaleka kumulondezga. 14 Davide wakakhala mu mapopa, mu malo ghakusuzga kufikako, mu mapiri gha mu mapopa gha Zifu.+ Sauli wakamupenjanga nyengo zose,+ kweni Yehova wakamupeleka chara mu woko lake. 15 Apo Davide wakaŵa mu mapopa gha Zifu pa Horeshi, wakamanyanga* kuti Sauli wakupenja umoyo wake.

16 Sono Yonatani mwana wa Sauli wakaluta kwa Davide pa Horeshi. Wakamovwira kusanga nkhongono* mwa Yehova.+ 17 Wakati kwa iyo: “Ungawopanga chara chifukwa adada ŵakusangenge chara. Iwe uŵenge themba pa Israyeli,+ ine niŵenge wachiŵiri kwa iwe. Adada nawo ŵakumanya fundo iyi.”+ 18 Penepapo wose ŵaŵiri ŵakachita phangano+ pamaso pa Yehova. Davide wakakhala mu Horeshi, Yonatani wakaluta kukwake.

19 Pamanyuma, ŵanthu ŵa ku Zifu ŵakaluta kwa Sauli ku Gibeya,+ ŵakamuphalira kuti: “Asi Davide wakubisama kufupi na ise+ mu malo ghakusuzga kufikako ku Horeshi,+ pa kaphiri ka Hakila,+ kumwera* kwa Yeshimoni?*+ 20 Palipose apo mwaŵeneko mwakhumbira kwiza, imwe themba, zaninge, ndipo ise tizamumupeleka mu woko la themba.”+ 21 Ntheura Sauli wakati: “Yehova wamutumbikani, chifukwa mwalongora chiwuravi kwa ine. 22 Naŵeya, lutani mukawoneseske ndipo muzakaniphalire apo wali na munthu uyo wakamuwona, pakuti naphalirika kuti ni muchenjezi chomene. 23 Mukaŵanike makora malo ghake ghose agho wakubisamamo, mbwenu mwizeso kwa ine na ukaboni. Kufuma apo, nizamuluta namwe, ndipo usange wali mu charu ichi, nizamumupenja pakati pa vikwi* vya Yuda.”

24 Ntheura ŵakanyamuka, ŵakaluta ku Zifu+ pambere Sauli wandaluteko. Pa nyengo yira, Davide na ŵanthu ŵake ŵakaŵa mu mapopa gha Mawoni,+ mu Araba+ kumwera kwa Yeshimoni. 25 Pamanyuma, Sauli wakiza na ŵanthu ŵake kuzakamupenja.+ Davide wakati waphalirika, nyengo yeneyiyo wakakhilira ku jalawe,+ wakakhala mu mapopa gha Mawoni. Sauli wakati wapulika ichi, wakalondezga Davide mu mapopa gha Mawoni. 26 Sauli wakafika ku dera linyake la phiri, ndipo Davide na ŵanthu ŵake ŵakaŵa ku dera linyake la phiri. Ntheura Davide wakachimbiranga kuti wafumeko+ kwa Sauli. Kweni Sauli na ŵanthu ŵake ŵakafinyilizga Davide na ŵanthu ŵake kuti ŵaŵakore.+ 27 Kweni thenga likiza kwa Sauli, likati: “Zaninge luŵiro, Ŵafilisiti ŵawukira charu.” 28 Ntheura Sauli wakaleka kulondezga Davide,+ wakaluta kukalimbana na Ŵafilisiti. Lekani malo ghara ghakathyika zina lakuti Jalawe la Mphatukano.

29 Penepapo Davide wakakwera kufumako kura, ndipo wakakhala mu malo ghakusuzga kufikako ku Engedi.+

24 Sauli wakati wawerako ku Ŵafilisiti, ŵanthu ŵakamuphalira kuti: “Wonani, Davide wali mu mapopa gha Engedi.”+

2 Ntheura Sauli wakatora ŵanalume 3,000 ŵakusoleka mwa Israyeli yose, wakaluta kukapenja Davide na ŵanthu ŵake mu vigodobu vya majalawe gha vinkhoma.* 3 Sauli wakafika ku viŵaya vyakuzengeka na malibwe mumphepete mu nthowa, uko kukaŵa mphanji. Wakanjira mu mphanji yira kuti wajovwire.* Pa nyengo yira, Davide na ŵanthu ŵake ŵakaŵa mukati chomene mwa mphanji.+ 4 Penepapo ŵanthu ŵa Davide ŵakati: “Ili ni zuŵa ilo Yehova wakuti kwa imwe: ‘Wona, nkhupeleka mulwani wako mu woko lako,+ ndipo uchite nayo chilichose icho wawona kuti ntchiwemi.’” Ntheura Davide wakawuka na kudumurako musi mwa munjilira wambura mawoko wa Sauli. 5 Kweni pamanyuma, Davide mtima* wake ukamususka+ chifukwa chakuti wakadumurako munjilira wa Sauli. 6 Ntheura wakati ku ŵanthu ŵake: “Ntchambura kwenelera kwa Yehova kuti nichite chinthu chantheura kwa fumu yane, uyo ngwakuphakazgika wa Yehova, kuti nitumphuske woko lane kwimikana nayo, pakuti iyo ngwakuphakazgika wa Yehova.”+ 7 Na mazgu agha Davide wakakanizga* ŵanthu ŵake, ndipo wakaŵazomerezga chara kuti ŵawukire Sauli. Sauli wakafuma mu mphanji, wakalutilira ulendo wake.

8 Penepapo Davide wakawuka, wakafuma mu mphanji, ndipo wakachemerezga kwa Sauli, wakati: “Fumu yane themba!”+ Sauli wakalaŵiska kumasinda, ndipo Davide wakazgolika chisko chake pasi na kusindama. 9 Davide wakati kwa Sauli: “Chifukwa wuli mukupulikira mazgu gha ŵanthu awo ŵakuti: ‘Wonani, Davide wakukhumba kumupwetekani’?+ 10 Muhanya uno nthena, maso ghinu ghawona umo Yehova wangumupelekerani mu woko lane mu mphanji. Kweni apo munthu munyake wanguniphalira kuti nimukomani,+ nangumuchitirani chitima na kuyowoya kuti: ‘Ningatumphuska chara woko lane kwimikana na fumu yane, pakuti ngwakuphakazgika wa Yehova.’+ 11 Nakuti wonani, adada, enya, wonani ako nadumura ku munjilira winu mu woko lane, pakuti apo nadumulangako munjilira winu nangumukomani yayi. Sono mungawona na kumanya kuti nkhukhumba kumukomani panji kumugalukirani chara, ndipo nindamunangiranipo.+ Kweni imwe mukunipenjapenja kuti mutore umoyo wane.+ 12 Yehova weruzge pakati pa imwe na ine.+ Yehova ndiyo wawezgere nduzga pa imwe m’malo mwa ine,+ kweni woko lane limuwukiraningipo chara.+ 13 Nga umo ntharika yakale yikuyowoyera: ‘Uheni ukufuma mwa muheni,’ kweni woko lane pera limuwukiraningipo chara. 14 Kasi themba la Israyeli lizira njani? Kasi likuskera njani? Ntcheŵe yakufwa? Kamphanthi kamoza?+ 15 Yehova waŵe mweruzgi, weruzgenge pakati pa imwe na ine. Wawonenge na kusanda mulandu wane,+ ndipo waneruzgenge na kunithaska mu woko linu.”

16 Davide wakati wamara waka kuyowoya mazgu agha kwa iyo, Sauli wakati: “Kasi ni mazgu ghako agho, mwana wane Davide?”+ Sauli wakachiwuska chitengero. 17 Wakati kwa Davide: “Ndiwe murunji chomene kuluska ine, pakuti wanichitira uwemi, kweni ine nakuwezgera uheni.+ 18 Nadi, muhanya uno waniphalira uwemi uwo wachita, pakuti wanguleka kunikoma apo Yehova wangunipeleka mu woko lako.+ 19 Chifukwa ni munthu nju uyo para wasanga mulwani wake wakumuleka waka kuti walutenge? Yehova wakupenge njombe yiwemi+ chifukwa cha ivyo wanichitira muhanya uno. 20 Sono wona, nkhumanya kuti uzamuwusa nadi nga ni themba,+ nakuti ufumu wa Israyeli uzamukhora mu woko lako. 21 Ntheura sono ulape kwa ine mwa Yehova+ kuti uzamusisita chara mphapu* yane pamanyuma pane kweniso kuti uzamuparanya chara zina lane mu nyumba ya adada.”+ 22 Penepapo Davide wakalapa kwa Sauli, pamanyuma Sauli wakawelera kukwake.+ Kweni Davide na ŵanthu ŵake ŵakakwelera ku malo ghakusuzga kufikako.+

25 Pamanyuma, Samuyeli+ wakafwa. Israyeli yose wakawungana pamoza, kumulira na kumusunga pa nyumba yake mu Rama.+ Penepapo Davide wakawuka, wakakhilira ku mapopa gha Parani.

2 Sono mu Mawoni+ mukaŵa munthu munyake uyo wakachitiranga mulimo wake ku Karimeli.*+ Munthu uyu wakaŵa musambazi chomene. Wakaŵa na mberere 3,000 na mbuzi 1,000. Pa nyengo yira, wakametanga mberere zake mu Karimeli. 3 Munthu uyu zina lake wakaŵa Nabala,+ ndipo muwoli wake wakaŵa Abigelu.+ Mwanakazi uyu wakaŵa na umanyi kweniso wakutowa, kweni mfumu wake uyu wakaŵa Mukalebi,+ ndipo wakaŵa wankhaza na wankharo yiheni.+ 4 Davide wakapulika mu mapopa kuti Nabala wakumeta mberere zake. 5 Ntheura Davide wakatuma ŵanyamata ŵake 10 kwa iyo. Davide wakaphalira ŵanyamata kuti: “Lutani ku Karimeli, ndipo para mwakafika kwa Nabala, mukamutawuzge mu zina lane. 6 Mukamuphalire kuti: ‘Uŵe na umoyo utali na kukhala makora,* ndipo ŵamunyumba yako nawo ŵaŵe makora na vyose ivyo uli navyo. 7 Sono napulika kuti ukumeta mberere zako. Apo ŵaliska ŵako ŵakaŵa nase, tikaŵapweteka chara,+ ndipo pakaŵavya icho chikazgeŵa nyengo yose iyo ŵakaŵira mu Karimeli. 8 Fumba ŵanyamata ŵako, ŵakuphalirenge. Ŵanyamata ŵane ŵasange uwemi pamaso pako, chifukwa tiza pa nyengo yakusangwa.* Naŵeya, uŵapeko ŵateŵeti ŵako na mwana wako Davide chose icho ungaŵa nacho.’”+

9 Ŵanyamata ŵa Davide ŵakaluta, ŵakamuphalira Nabala vyose ivi mu zina la Davide. Ŵakati ŵamara kuyowoya, 10 Nabala wakazgora ŵateŵeti ŵa Davide kuti: “Kasi Davide ni njani, ndipo mwana wa Yese ni njani? Mazuŵa ghano, ŵateŵeti ŵanandi ŵakugalukira mafumu ghawo.+ 11 Kasi nitore chingwa chane, maji, na nyama iyo nakomera ŵanthu ŵane ŵakumeta mberere na kuvipeleka ku ŵanthu awo nkhumanya chara na uko ŵafuma?”

12 Ntheura ŵanyamata ŵa Davide ŵakawelera na kumuphalira mazgu ghose agha. 13 Nyengo yeneyiyo, Davide wakati ku ŵanthu ŵake: “Waliyose wakakilire lupanga lwake.”+ Ntheura wose ŵakakakilira malupanga ghawo ndipo Davide nayo wakakakilira lupanga lwake. Ŵanthu pafupifupi 400 ŵakaluta na Davide, apo ŵanthu 200 ŵakakhala na katundu.

14 Pa nyengo yeneyira, yumoza wa ŵateŵeti wakaphalira nkhani iyi Abigelu, muwoli wa Nabala, wakati: “Wonani, Davide wakatuma mathenga kufuma ku mapopa kuzakakhumbira viwemi fumu yithu, kweni yaŵayowoyera msinjiro.+ 15 Ŵanthu ŵara ŵakaŵa ŵawemi chomene kwa ise. Ŵakatipwetekapo yayi, ndipo tikazgeŵeskapo chilichose chara nyengo yose iyo tikaŵira nawo lumoza ku thengere.+ 16 Ŵakaŵa nga ni linga kutizingilizga usiku na muhanya, nyengo yose iyo tikaŵira nawo, kuliska mskambo. 17 Sono manyani chakuchita, pakuti soka lapukwa fumu yithu na nyumba yake yose,+ ndipo iyo ni munthu wawakawaka+ mwakuti palije munthu uyo wangayowoya nayo.”

18 Nyengo yeneyiyo, Abigelu+ wakatora vingwa 200, viŵiya vikuru viŵiri vya vinyo, mberere zinkhondi zakukoma kale, tirigu wakukazinga wakukwana maseya* ghankhondi, tuvibama 100 twa mpheska zakomira, na tuvibama 200 twa vikuyu vyakudinyika, ndipo wakaviŵika vyose pa mbunda.+ 19 Penepapo wakati ku ŵateŵeti ŵake: “Dangiraniko, ine nkhwiza mumanyuma mwinu.” Kweni wakamuphalira chilichose yayi mfumu wake Nabala.

20 Apo wakaŵa pa mbunda na kwenda mwakusikizgika na phiri, nyengo yeneyira ndipo Davide na ŵanthu ŵake ŵakakhiliranga kulazga kwa iyo, ndipo Abigelu wakakumana nawo. 21 Sono Davide wakatenge: “Nkhabuda waka kusungilira chilichose icho ntcha munthu uyu mu mapopa. Pakaŵavya nanga ntchimoza cha iyo chikazgeŵapo,+ kweni iyo wakuniwezgera uheni pa uwemi.+ 22 Chiuta wachite ntheura na kusazgirapo ku ŵalwani ŵa Davide* usange kuzakafika mulenji nazomerezga mwanalume* kuponapo.”

23 Abigelu wakati wawona Davide, wakakhira luŵiro pa mbunda, wakazgolika chisko chake pamaso pa Davide, wakasindamira pasi. 24 Wakawa pa malundi ghake, wakati: “Fumu yane, mulandu uŵe pa ine. Zomerezgani muteŵetikazi winu kuyowoya namwe, ndipo pulikani mazgu gha muteŵetikazi winu. 25 Naŵeya, fumu yane yimusuleko waka munthu wawakawaka uyu Nabala,+ pakuti wakuyana waka na zina lake. Zina lake ni Nabala,* ndipo ni muzeleza. Kweni ine, muteŵetikazi winu, nkhaŵawona yayi ŵanyamata ŵa fumu yane awo mukatuma. 26 Sono fumu yane, umo Yehova waliri wamoyo, imweso wamoyo, Yehova ndiyo wamukanizgani+ kuŵa na mulandu wa ndopa+ na kuwezgera nduzga* na woko linu. Ŵalwani ŵinu na awo ŵakukhumba kupweteka fumu yane ŵaŵe nga ni Nabala. 27 Sono chawanangwa*+ ichi muteŵetikazi winu wiza nacho kwa fumu yane kuti chipelekeke ku ŵanyamata awo ŵakulondezga fumu yane.+ 28 Naŵeya, gowokerani ubudi wa muteŵetikazi winu, chifukwa Yehova watondekenge chara kuzengera fumu yane nyumba yamuyirayira,+ pakuti fumu yane yikurwa nkhondo za Yehova.+ Mu mazuŵa ghinu ghose uheni undasangikemo mwa imwe.+ 29 Usange munthu wakuwuka, kumulondezgani na kupenja umoyo winu, Yehova Chiuta winu wavungenge makora umoyo wa fumu yane mu thumba la umoyo. Kweni umoyo wa ŵalwani ŵinu wauponyenge nga ni malibwe kufuma mu chakuponyera. 30 Para Yehova wachitira fumu yane vinthu vyose viwemi ivyo walayizga, ndipo wamwimikani kuŵa mulongozgi pa Israyeli,+ 31 muzamuŵavya chitima panji dandawuro* mu mtima winu chifukwa cha kuthiska ndopa zambura chifukwa kweniso chifukwa cha kuzomerezga woko la fumu yane kuwezgera nduzga.*+ Para Yehova waŵika viwemi pa fumu yane, muzakakumbuke muteŵetikazi winu.”

32 Davide wakati kwa Abigelu: “Walumbike Yehova Chiuta wa Israyeli, uyo wakutuma muhanya uno kuzakakumana nane. 33 Mahara ghako ghatumbikike. Utumbikike chifukwa cha kuniwezga muhanya uno ku mulandu wa ndopa+ na kuleka kuwezgera nduzga* na mawoko ghane. 34 Nadi pano umo Yehova Chiuta wa Israyeli waliri wamoyo, uyo wanikanizga kukupweteka,+ ulekenge kwiza luŵiro kuzakakumana nane,+ mphanyi kuzakafika mulenji kwanguŵavya mwanalume* wakupona kwa Nabala.”+ 35 Ntheura Davide wakapokera mu woko lake ivyo Abigelu wakiza navyo, ndipo wakati kwa iyo: “Lutanga ku nyumba yako mu mtende. Wona, nakupulikira, ndipo nizamukuchitira ivyo wapempha.”

36 Abigelu wakawelera kwa Nabala, uyo wakaryanga nga ni themba mu nyumba yake. Nabala* wakajipulikanga makora, ndipo wakaloŵera betubetu. Abigelu wakamuphalira kalikose yayi m’paka mulenji. 37 Mulenji, Nabala vinyo likati lakamuka mu mutu, muwoli wake wakamuphalira vinthu ivi. Penepapo mtima wa Nabala ukazgoka nga ngwa munthu wakufwa, wakawomilira waka gwaa, nga ni libwe. 38 Mazuŵa 10 ghakati ghajumpha, Yehova wakatimba Nabala, wakafwa.

39 Davide wakati wapulika kuti Nabala wafwa, wakati: “Walumbike Yehova, uyo waniyimira pa mulandu wane+ wa msinjiro kufuma kwa Nabala+ ndipo wasungilira muteŵeti wake kuleka kuchita chiheni chilichose.+ Yehova wakhizgira pa mutu wa Nabala uheni wake.” Penepapo Davide wakatuma mazgu kusonga Abigelu kuti wamutore kuŵa muwoli wake. 40 Ntheura ŵateŵeti ŵa Davide ŵakafika kwa Abigelu ku Karimeli, ŵakati: “Davide watituma kuzakamutorani kuti mukaŵe muwoli wake.” 41 Nyengo yeneyiyo, Abigelu wakawuka na kusindama, wakati: “Nili pano ine muzga winu kuti nkhaŵe muteŵeti wakugeziska malundi+ gha ŵateŵeti ŵa fumu yane.” 42 Penepapo Abigelu+ wakawuka na kukwera pa mbunda pamoza na ŵateŵetikazi ŵake ŵankhondi mumanyuma. Wakalongozgana na mathenga, wakatengwa kwa Davide.

43 Davide wakatoraso Ahinowamu+ wa ku Yezireli,+ ndipo ŵanakazi wose ŵaŵiri ŵakaŵa ŵawoli ŵake.+

44 Kweni Sauli wakatora mwana wake Mikala,+ muwoli wa Davide, wakamupeleka kwa Paliti+ mwana wa Layishi, uyo wakaŵa wa ku Galimu.

26 Ŵanthu ŵa ku Zifu+ ŵakiza kwa Sauli ku Gibeya,+ ŵakati: “Asi Davide wakubisama pa kaphiri ka Hakila, kuthyana na Yeshimoni?”*+ 2 Ntheura Sauli wakawuka, wakakhilira ku mapopa gha Zifu pamoza na ŵanthu ŵakusoleka 3,000 ŵa Israyeli, kukapenja Davide mu mapopa gha Zifu.+ 3 Sauli wakazenga msasa pa kaphiri ka Hakila, ako kakuthyana na Yeshimoni, mumphepete mwa msewu. Pa nyengo yira, Davide wakaŵa mu mapopa, ndipo wakapulika kuti Sauli wamulondezga mu mapopa. 4 Ntheura Davide wakatuma ŵanthu kuti ŵakawone usange Sauli wiza nadi. 5 Pamanyuma, Davide wakaluta apo Sauli wakazenga msasa. Davide wakawona apo Sauli na Abineri+ mwana wa Neri mulongozgi wa ŵankhondo ŵa Sauli ŵakagona. Sauli wakagona pakati pa msasa ndipo ŵasilikari ŵakamuzingilizga. 6 Penepapo Davide wakati kwa Ahimeleki Muhiti+ na Abishayi+ mwana wa Zeruya,+ munung’una wa Yowabu: “Kasi ni njani walutenge nane ku msasa wa Sauli?” Abishayi wakati: “Ine nilutenge namwe.” 7 Davide na Abishayi ŵakaluta ku ŵasilikari usiku. Ŵakasanga Sauli wagona pakati pa msasa, wajinthika mkondo wake kufupi na mutu wake. Abineri na ŵasilikari wose ŵakagona kumuzingilizga.

8 Sono Abishayi wakati kwa Davide: “Muhanya uno Chiuta wapeleka mulwani winu mu woko linu.+ Naŵeya, nizomerezgani kuti nimugwaze kamoza pera m’paka mkondo pasi, nichitenge kaŵiri chara.” 9 Kweni Davide wakati kwa Abishayi: “Ungamupwetekanga chara. Pakuti ni njani wangatumphuskira woko lake wakuphakazgika wa Yehova+ na kuŵa wambura mulandu?”+ 10 Davide wakatiso: “Nadi pano Yehova wamoyo, Yehova iyomwene ndiyo wamutimbenge.+ Panji zuŵa lake lifikenge+ ndipo wafwenge, panyake walutenge ku nkhondo na kukamalira kuko.+ 11 Ntchambura kwenelera pamaso pa Yehova kuti ine nitumphuske woko lane kwimikana na wakuphakazgika wa Yehova.+ Sono tora waka mkondo uwo uli ku mutu wake na chiŵiya cha maji, tiye tilutenge.” 12 Ntheura Davide wakatora mkondo na chiŵiya cha maji ivyo vikaŵa ku mutu wa Sauli, ŵakaluta. Pakaŵavya uyo wakaŵawona+ panji kumanya panji kuwuka pakuti wose ŵakaŵa mu tulo. Tulo tuzito twakufuma kwa Yehova tukaŵawira. 13 Davide wakambukira ku sirya linyake na kwimilira pachanya pa phiri, pataliko, pakati pawo pakaŵa kamtunda kataliko.

14 Davide wakachemerezga ku ŵasilikari na kwa Abineri+ mwana wa Neri, kuti: “Kasi unizgorenge chara, Abineri?” Abineri wakati: “Kasi ndiwe njani ukuchemerezga kwa themba?” 15 Davide wakati kwa Abineri: “Asi ndiwe mwanalume? Ni njani wakuyana nawe mu Israyeli? Chifukwa wuli pera ukalaŵilira chara fumu yako themba? Pakuti msilikari munyake wangwiza kuti wakome fumu yako themba.+ 16 Ivyo wachita ni viwemi chara. Nadi pano Yehova wamoyo, ukwenera kufwa, chifukwa undalaŵilire fumu yako, wakuphakazgika wa Yehova.+ Sono lawiska apo uli. Kasi mkondo wa themba na chiŵiya cha maji+ ivyo vyanguŵa ku mutu wake vili nkhu?”

17 Penepapo Sauli wakamanya mazgu gha Davide, ndipo wakati: “Kasi ni mazgu ghako agho, mwana wane Davide?”+ Davide wakati: “Ni mazgu ghane, fumu yane themba.” 18 Wakatiso: “Chifukwa wuli fumu yane yikuchimbizga muteŵeti wake?+ Kasi nachitachi, ndipo nili na mulandu wuli?+ 19 Fumu yane themba, naŵeya, pulikani mazgu gha muteŵeti winu: Usange Yehova ndiyo wamuvundurani kuti mwimikane nane, ipo wapokelere* sembe yane ya vyamuminda. Kweni usange ŵanthu ndiwo ŵamuvundurani,+ ŵatembeke pamaso pa Yehova, chifukwa ŵanichimbizga muhanya uno ku chiharo cha Yehova,+ ŵati: ‘Luta, kateŵetere ŵachiuta ŵanyake.’ 20 Sono mungazomerezganga chara kuti ndopa zane zithikire pasi kutali na chisko cha Yehova. Pakuti themba la Israyeli lafuma kukapenja kamphanthi,+ nga ni para likudikiska nkhwali pa mapiri.”

21 Penepapo Sauli wakati: “Nananga.+ Welera, mwana wane Davide, pakuti nikuchitirengeso chiheni chara chifukwa muhanya uno wawona umoyo wane kuŵa wakuzirwa.+ Nadi, ine nachita uchindere ndipo napuvya chomene.” 22 Davide wakati: “Mkondo wa themba uwu. Tumani munyamata wazakatore. 23 Yehova ndiyo wawezgerenge waliyose kuyana na urunji wake+ na kugomezgeka kwake, pakuti muhanya uno Yehova wangunipa imwe mu woko lane, kweni nangukhumba chara kutumphuskira woko lane wakuphakazgika wa Yehova.+ 24 Wonani, nga umo umoyo winu wanguŵira wakuzirwa kwa ine pa zuŵa ili, ndimo umoyo wane uŵire wakuzirwa pamaso pa Yehova, ndipo wanithaske ku visuzgo vyose.”+ 25 Sauli wakati kwa Davide: “Utumbikike mwana wane Davide. Uchitenge nadi vikuru, ndipo uluskenge nadi.”+ Penepapo Davide wakaluta ku nthowa yake. Sauli nayo wakawelera kwake.+

27 Davide wakati mu mtima wake: “Zuŵa ndimoza, nizamufwa mu woko la Sauli. Ipo chiwemi nichimbilire+ ku charu cha Ŵafilisiti. Sauli wavukenge kunipenja mu vigaŵa vyose vya Israyeli+ ndipo niponenge ku woko lake.” 2 Ntheura Davide wakawuka pamoza na ŵanalume 600+ awo ŵakaŵa nayo, ŵakaluta kwa Akishi+ mwana wa Mawoki, themba la Gati. 3 Davide wakakhala na Akishi mu Gati, iyo na ŵanalume ŵake, waliyose na ŵamunyumba yake. Davide wakaŵa na ŵawoli ŵake ŵaŵiri, Ahinowamu+ Muyezireli na Abigelu+ Mukarimeli, chokoro cha Nabala. 4 Sauli wakati wapulika kuti Davide wachimbilira ku Gati, wakaleka kumupenja.+

5 Davide wakati kwa Akishi: “Usange nasanga uwemi pamaso pinu, munipe malo mu umoza wa misumba ya ku mizi, kuti nkhakhaleko. Ka muteŵeti winu wachite kukhala pamoza na imwe mu msumba wachifumu?” 6 Pa zuŵa lira Akishi wakamupa Zikilagi.+ Lekani Zikilagi ngwa mathemba gha Yuda m’paka lero.

7 Davide wakakhala ku mizi ya Ŵafilisiti chaka chimoza na myezi yinayi.+ 8 Davide wakakweranga na ŵanalume ŵake kukawukira Ŵageshuri,+ Ŵagizi, na Ŵaamaleki,+ pakuti ndiwo ŵakakhalanga mu charu kwambira ku Telamu m’paka ku Shura,+ kukafika ku charu cha Eguputo. 9 Para Davide wawukira charu, wakasidangamo munthu chara, kwali ni mwanalume panji mwanakazi.+ Wakayoranga mberere, ng’ombe, mbunda, ngamila, na vyakuvwara, na kuwelera kwa Akishi. 10 Akishi wakamufumbanga kuti: “Kasi muhanya uno wakarwanga nkhu?” Davide wakatenge: “Chigaŵa cha kumwera* kwa Yuda”+ panji “Chigaŵa cha kumwera kwa Ŵayerahimeli”+ panji “Chigaŵa cha kumwera kwa Ŵakeni.”+ 11 Davide wakasidangako munthu chara, kwali ni mwanalume panji mwanakazi kwiza nayo ku Gati, chifukwa wakatenge: “Kuti ŵaleke kukatiphara kuti: ‘Ivi ndivyo Davide wanguchita.’” (Ndimo wakachitiranga nyengo yose iyo wakakhalira mu mizi ya Ŵafilisiti.) 12 Ntheura Akishi wakamugomezga Davide, mu mtima wake wakatenge: ‘Wajitinkhiska ku ŵanthu ŵakwake, Ŵaisrayeli. Sono waŵenge muteŵeti wane muyirayira.’

28 Mu mazuŵa ghara, Ŵafilisiti ŵakawunganya ŵasilikari ŵawo kuti ŵarwe nkhondo na Israyeli.+ Akishi wakati kwa Davide: “Ukwenera kuti ukumanya kuti iwe na ŵanthu ŵako mulutenge nane ku nkhondo.”+ 2 Davide wakati kwa Akishi: “Mukumanya kale ivyo muteŵeti winu wachitenge.” Akishi wakati kwa Davide: “Lekani nikwimikenge kuŵa mulinda wane muyirayira.”*+

3 Sono Samuyeli wakaŵa kuti wafwa, ndipo Israyeli yose wakamulira na kumusunga mu Rama mu msumba wake.+ Sauli wakawuskamo ng’anga na ŵakuloska mu charu.+

4 Ŵafilisiti ŵakawungana na kujintha misasa mu Shunemu.+ Sauli wakawunganya Israyeli yose na kujintha misasa mu Gilibowa.+ 5 Sauli wakati wawona misasa ya Ŵafilisiti wakawopa, ndipo mtima wake ukambwambwantha chomene.+ 6 Sauli wakafumba kwa Yehova,+ kweni Yehova wakamuzgora chara, kwali kwizira mu maloto, Urimu,+ panji zintchimi. 7 Paumaliro Sauli wakati ku ŵateŵeti ŵake: “Munipenjere ng’anga yanakazi,+ nilutenge kwa iyo na kukafumbako.” Ŵateŵeti ŵake ŵakati: “Wonani, ku Endori+ ndiko kuli ng’anga yanakazi.”

8 Ntheura Sauli wakajibisa, wakavwara malaya ghanyake na kuluta kwa mwanakazi uyu usiku pamoza na ŵanthu ŵake ŵaŵiri. Iyo wakati kwa ng’anga:+ “Chita mayere na ung’anga wako, uniwuskire munthu uyo nikuphalirenge.” 9 Kweni mwanakazi yura wakati: “Mukumanya ivyo Sauli wali kuchita, wali kuwuskamo ng’anga na ŵakuloska mu charu.+ Chifukwa wuli mukunithya kuti nikomeke?”+ 10 Penepapo Sauli wakalapa kwa iyo mwa Yehova, wakati: “Nadi pano Yehova wamoyo, uŵenge na mulandu yayi pa chinthu ichi.” 11 Mwanakazi yura wakati: “Kasi nimuwuskirani njani?” Sauli wakati: “Uniwuskire Samuyeli.” 12 Mwanakazi wakati wawona “Samuyeli,”*+ wakakolomoka chomene. Wakati kwa Sauli: “Mwanipusikirachi? Imwe ndimwe Sauli!” 13 Themba likati kwa iyo: “Kopa chara, kasi ukuwonachi?” Mwanakazi wakati kwa Sauli: “Nkhuwona munthu wakuyana na chiuta wakukwera kufuma pasi.” 14 Sauli wakamufumba kuti: “Kasi wakuwoneka wuli?” Iyo wakati: “Ni muchekuru, wakukwera ndipo wavwara munjilira wambura mawoko.”+ Penepapo Sauli wakamanya kuti wakaŵa “Samuyeli,” ndipo wakazgolika chisko pasi na kusindama.

15 “Samuyeli” wakati kwa Sauli: “Chifukwa wuli wanitimbanizga na kuniwuska?” Sauli wakati: “Nili mu suzgo yikuru. Ŵafilisiti ŵaniwukira, ndipo Chiuta wafumako kwa ine, wakunizgoraso yayi, kwali kwizira mu zintchimi panji maloto.+ Lekani namuchemani kuti muniphalire chakuti nichite.”+

16 “Samuyeli” wakati: “Chifukwa wuli pera ukufumba kwa ine, pakuwona kuti Yehova wafumako kwa iwe+ ndipo waŵa mulwani wako? 17 Yehova wachitenge yekha ivyo wakayowoya kwizira mwa ine: Yehova wapalurenge ufumu mu woko lako na kuwupeleka kwa munyako, Davide.+ 18 Chifukwa chakuti ukapulikira chara mazgu gha Yehova ndipo ukakhizgira chara ukali wake wakugolera pa Ŵaamaleki,+ lekani Yehova wakuchitira ichi muhanya uno. 19 Yehova wapelekenge iwe na Israyeli mu woko la Ŵafilisiti,+ ndipo namachero iwe+ na ŵana ŵako+ muzamuŵa na ine. Yehova wapelekengeso ŵankhondo ŵa Israyeli mu mawoko gha Ŵafilisiti.”+

20 Penepapo Sauli wakawa pasi thambalara, wakachita wofi chomene na mazgu gha “Samuyeli.” Wakaŵavya nkhongono chifukwa wakarya chara, muhanya wose na usiku wose. 21 Mwanakazi yura wakiza kwa Sauli, wakawona kuti watimbanizgika chomene, ndipo wakati kwa iyo: “Wonani, muteŵeti winu wapulikira ivyo mwanguyowoya, ndipo nanguŵika umoyo wane+ pangozi* na kuchita ivyo mwanguniphalira. 22 Sono naŵeya, pulikani ivyo muteŵeti winu wayowoyenge. Nizomerezgani kuti niŵike chingwa panthazi pinu. Murye kuti muŵe na nkhongono apo mukuwelera.” 23 Kweni wakakana, wakati: “Niryenge chara.” Ŵateŵeti ŵake na mwanakazi yura ŵakamukoserezga. Paumaliro wakaŵapulikira ndipo wakawuka apo wakagona na kukhala pa bedi. 24 Mwanakazi yura wakaŵa na katholi kakututuŵa mu nyumba, wakakoma* mwaluŵiro, wakatora ufu, wakakasa na kuphika chingwa chambura nthukumusi. 25 Wakavipeleka kwa Sauli na ŵateŵeti ŵake, ŵakarya. Pamanyuma ŵakawuka usiku wenewura na kuluta.+

29 Ŵafilisiti+ ŵakawunganya ŵankhondo ŵawo wose pa Afeki, apo Ŵaisrayeli ŵakajintha misasa yawo pafupi na mbwiwi ku Yezireli.+ 2 Mafumu gha Ŵafilisiti ghakajumphanga pamoza na mahandiredi ghawo na vikwi vyawo. Davide na ŵanthu ŵake ŵakendanga mumasinda na Akishi.+ 3 Kweni ŵakaronga ŵa Ŵafilisiti ŵakati: “Kasi Ŵahebere aŵa ŵapukwachi kuno?” Akishi wakati ku ŵakaronga ŵa Ŵafilisiti: “Uyu ni Davide muteŵeti wa Themba Sauli la Israyeli, uyo wakhala nane chaka chimoza panji kujumphirapo.+ Nindasangemo kaheni kalikose mwa iyo kwamba waka mu zuŵa ilo wakachimbilira kwa ine m’paka muhanya uno.” 4 Ŵakaronga ŵa Ŵafilisiti ŵakamukwiyira Akishi, ŵakati kwa iyo: “Mumuwezge munthu uyu.+ Wawelere ku malo agho muli kumupa. Mungamuzomerezganga chara kuti walute nase ku nkhondo, mwakuti waleke kukatizgokera ku nkhondo.+ Kasi wangachita chiwemi wuli kuti watemweke na fumu yake kuluska kupeleka mitu ya ŵanthu ŵithu? 5 Asi uyu ni Davide uyo ŵanthu ŵakamwimbiranga na kuvina, ŵakatenge,

‘Sauli wakoma vikwi vyake,

Ndipo Davide vikwi na vikwi’?”+

6 Ntheura Akishi+ wakachema Davide, wakati: “Nadi pano Yehova wamoyo, iwe uli wakunyoloka, ndipo ine nangukondwa kuluta nawe ku nkhondo,+ pakuti nindasangemo kaheni kalikose mwa iwe kwambira waka mu zuŵa ilo ukizira kwa ine m’paka muhanya uno.+ Kweni mafumu ghakukugomezga yayi.+ 7 Ntheura welera mu mtende, ungachitanga kaheni kalikose chara kakukwiyiska mafumu gha Ŵafilisiti.” 8 Kweni Davide wakati kwa Akishi: “Chifukwa wuli, kasi nachitachi? Kasi mwasanga suzgo wuli mwa muteŵeti winu kufuma pa zuŵa ilo nkhizira kwa imwe m’paka muhanya uno? Kasi nilekerechi kuluta namwe kukarwa nkhondo na ŵalwani ŵa fumu yane themba?” 9 Akishi wakamuzgora Davide kuti: “Umo ine nkhuwonera, iwe ndiwe muwemi nga ni mungelo wa Chiuta.+ Kweni ŵakaronga ŵa Ŵafilisiti ŵayowoya kuti: ‘Wangalutanga nase chara ku nkhondo.’ 10 Sono uchelere mulenjilenji pamoza na ŵateŵeti ŵa fumu yako awo ŵangwiza nawe. Muwuke, na kunyamuka mulenjilenji para kwati waka ngwee.”

11 Ntheura Davide na ŵanthu ŵake ŵakawuka mulenjilenji, ŵakawelera ku charu cha Ŵafilisiti. Ndipo Ŵafilisiti ŵakaluta ku Yezireli.+

30 Davide na ŵanthu ŵake ŵakati ŵafika ku Zikilagi+ pa zuŵa lachitatu, ŵakasanga kuti Ŵaamaleki+ ŵawukira chigaŵa cha kumwera* na Zikilagi ndipo ŵatimba Zikilagi na kumuwotcha na moto. 2 Ŵakatora ŵanakazi+ kuya nawo ku wuzga na vyose ivyo vikaŵa mu msumba, kwamba muchoko m’paka mukuru. Ŵakakomapo waliyose chara, kweni ŵakaŵatora na kuluta nawo. 3 Davide na ŵanthu ŵake ŵakati ŵafika mu msumba, ŵakasanga kuti msumba wawotcheka, ndipo ŵawoli ŵawo, ŵana ŵawo ŵanalume na ŵanakazi ŵatolekera ku wuzga. 4 Ntheura Davide na ŵanthu awo wakaŵa nawo ŵakamba kulira chomene, m’paka ŵakaŵavya nkhongono zakulilira. 5 Ŵawoli ŵa Davide ŵaŵiri nawo ŵakatolekera ku wuzga, Ahinowamu Muyezireli na Abigelu chokoro cha Nabala Mukarimeli.+ 6 Davide wakakweŵeka chomene, chifukwa ŵanthu ŵakayowoyanga vyakuti ŵamudinye na malibwe. Ŵanthu* wose ŵakaŵa na chitima chomene chifukwa cha ŵana ŵawo ŵanalume na ŵanakazi. Kweni Davide wakajikhozga mwa Yehova Chiuta wake.+

7 Ntheura Davide wakati kwa Abiyatara+ wasembe,* mwana wa Ahimeleki: “Naŵeya, zanalo efodi.”+ Penepapo Abiyatara wakapeleka efodi kwa Davide. 8 Davide wakafumba kwa Yehova+ kuti: “Kasi nililondezge gulu la ŵakuwukira ili? Kasi namulisanga?” Chiuta wakati: “Luta, ulilondezge, pakuti wamulisanga nadi, ndipo wamuŵathaska.”+

9 Nyengo yeneyiyo, Davide wakaluta na ŵanthu ŵake 600+ awo wakaŵa nawo, ŵakafika m’paka ku Dambo la Besori, ndipo ŵanthu ŵanyake ŵakakhala penepara. 10 Davide na ŵanthu 400 ŵakalutilira kuŵachimbizga, kweni ŵanthu 200 awo ŵakavuka chomene ŵakatondeka kwambuka Dambo la Besori ndipo ŵakakhalira kumasinda.+

11 Ŵakasanga munthu Mueguputo ku thondo, ŵakamutolera kwa Davide. Ŵakamupa chakurya kuti warye na maji kuti wamwe. 12 Kweniso ŵakamupa kachibama ka vikuyu vyakomira na tuvibama tuŵiri twa mpheska. Wakati warya, wakasanga nkhongono* pakuti wakarya kanthu kalikose chara panji kumwa maji mazuŵa ghatatu, muhanya na usiku. 13 Sono Davide wakamufumba kuti: “Kasi ndiwe wa njani ndipo wafuma nkhu?” Iyo wakati: “Ndine Mueguputo, muzga wa Muamaleki, kweni fumu yane yikanileka chifukwa nkhalwara mazuŵa ghatatu agho ghajumpha. 14 Tikawukira chigaŵa chakumwera* cha Ŵakereti+ na chigaŵa cha Yuda kweniso kumwera* kwa Kalebi.+ Zikilagi tikamotcha na moto.” 15 Davide wakati kwa iyo: “Kasi unganilongozga ku gulu la ŵakuwukira ili?” Iyo wakati: “Usange mulapenge kwa ine mwa Chiuta kuti munikomenge chara kweniso kuti mwamunipeleka chara mu woko la fumu yane, mbwenu nimulongozganinge ku gulu la ŵakuwukira ili.”

16 Penepapo wakaŵalongozga, ndipo ŵakaŵasanga ŵakhala tekateka pa charu chose. Ŵakaryanga, kumwa na kusekelera chifukwa cha vinthu vinandi ivyo ŵakayora mu charu cha Ŵafilisiti na mu charu cha Yuda. 17 Penepapo Davide wakaŵaparanya kwamba mulenjilenji kumatandakucha m’paka mise zuŵa lakulondezgapo. Pakaŵavya wakupona+ padera pa ŵanthu 400 awo ŵakakwera ngamila na kuchimbira. 18 Davide wakaponoska vyose ivyo Ŵaamaleki ŵakatora,+ ndipo Davide wakathaska ŵawoli ŵake ŵaŵiri. 19 Pakaŵavya vinthu vyawo ivyo vikasoŵapo, kwali ntchichoko panji chikuru. Ŵakaponoska ŵana ŵawo ŵanalume na ŵanakazi na vyose ivyo ŵakaŵayolera.+ Davide wakaponoska vyose ivyo ŵalwani ŵakatora. 20 Ntheura Davide wakatora mberere na ng’ombe zose, ndipo ŵanthu ŵake ŵakazidangizga panthazi pa viŵeto vyawo. Ŵakati: “Ivi ndivyo Davide wayora.”

21 Davide wakiza ku ŵanthu 200 awo ŵakavuka chomene ndipo ŵakatondeka kwendera lumoza na Davide, ndipo ŵakakhala pa Dambo la Besori.+ Ŵakiza kuzakakumana na Davide kweniso ŵanthu awo wakaŵa nawo. Davide wakati wafika pafupi na ŵanthu aŵa, wakaŵafumba malonje. 22 Kweni ŵanthu ŵaheni na ŵawakawaka pa awo ŵakaluta na Davide ŵakati: “Pakuti aŵa ŵakaluta nase chara, tiŵapengeko kalikose chara pa ivyo tayora. Kweni waliyose watore waka muwoli wake na ŵana ŵake, walutenge.” 23 Davide wakati: “Kuchita nthena chara, ŵabali ŵane, na ivyo Yehova watipa. Wativikilira na kupeleka mu woko lithu ŵalwani awo ŵakatiwukira.+ 24 Ni njani wangazomerezga ivyo mukuyowoya? Chigaŵa cha uyo wanguluta kukarwa nkhondo chiŵenge chakuyana waka na cha awo ŵangukhala kulinda katundu.+ Wose ŵagaŵanenge mwakuyana waka.”+ 25 Ndipo Davide wakaliŵika kuŵa dango mu Israyeli kwamba zuŵa lira m’paka muhanya uno.

26 Davide wakati wafika ku Zikilagi, wakatumira ŵalara ŵa kwa Yuda awo ŵakaŵa ŵabwezi ŵake vinyake ivyo ŵakayora. Wakati: “Ichi ntchawanangwa* kwa imwe, chafuma pa ivyo tayora ku ŵalwani ŵa Yehova.” 27 Wakavituma ku ŵanthu awo ŵakaŵa ku Beteli,+ awo ŵakaŵa mu Ramoti wa ku Negebu,* awo ŵakaŵa mu Yatiri,+ 28 awo ŵakaŵa mu Aroyeri, awo ŵakaŵa mu Sifumoti, na awo ŵakaŵa mu Eshitemowa.+ 29 Wakavitumaso ku awo ŵakaŵa mu Rakala, awo ŵakaŵa mu misumba ya Ŵayerahimeli,+ awo ŵakaŵa mu misumba ya Ŵakeni,+ 30 awo ŵakaŵa mu Horima,+ awo ŵakaŵa mu Borashani, awo ŵakaŵa mu Ataki, 31 awo ŵakaŵa mu Heburoni,+ na ku malo ghose agho Davide na ŵanthu ŵake ŵakendako.

31 Ŵafilisiti ŵakarwanga nkhondo na Israyeli.+ Ŵaisrayeli ŵakachimbira pamaso pa Ŵafilisiti, ndipo ŵanandi ŵakakomekera pa Phiri la Gilibowa.+ 2 Ŵafilisiti ŵakaskera Sauli na ŵana ŵake. Ŵafilisiti ŵakakoma Yonatani,+ Abinadabu, na Maliki-shuwa, ŵana ŵa Sauli.+ 3 Nkhondo yikamukulira Sauli, ndipo ŵakuponya mivi ŵakamusanga, wakapwetekeka chomene na ŵanthu ŵakuponya mivi.+ 4 Ntheura Sauli wakati kwa wakuyegha vilwero: “Solora lupanga lwako unigwaze nalo, kuti ŵanthu ŵambura kukotoleka+ aŵa ŵaleke kwiza na kunigwaza kweniso kunichitira nkhaza.” Kweni wakuyegha vilwero wakakana, chifukwa wakawopa chomene. Penepapo Sauli wakatora lupanga na kuwirapo.+ 5 Wakuyegha vilwero wakati wawona kuti Sauli wafwa,+ nayo wakawira pa lupanga lwake na kufwira nayo pamoza. 6 Ndimo Sauli, ŵana ŵake ŵatatu, wakuyegha vilwero, na ŵanthu ŵake wose ŵakafwira pamoza zuŵa lira.+ 7 Ŵaisrayeli wose awo ŵakakhalanga mu dambo* na mu chigaŵa cha Yorodani ŵakati ŵawona kuti Ŵaisrayeli ŵachimbira, kweniso kuti Sauli na ŵana ŵake ŵafwa, ŵakasida misumba yawo na kuchimbira.+ Penepapo Ŵafilisiti ŵakiza na kukhalamo.

8 Zuŵa lakulondezgapo, apo Ŵafilisiti ŵakiza kuti ŵavure awo ŵakakomeka, ŵakasanga Sauli na ŵana ŵake ŵafwira pa Phiri la Gilibowa.+ 9 Ntheura ŵakadumura mutu wake na kumuvura vyankhondo vyake. Ŵakatuma mazgu mu charu chose cha Ŵafilisiti kuti ŵaphare makani+ agha ku nyumba* za ŵangoza ŵawo+ na ku ŵanthu. 10 Ŵakaŵika vyankhondo vyake mu nyumba ya vikozgo vya Ashitoreti, ŵakapayika chitanda chake pa chiliŵa cha Beti-shani.+ 11 Ŵanthu ŵa ku Yabeshi-giliyadi+ ŵakati ŵapulika ivyo Ŵafilisiti ŵakachitira Sauli, 12 vinkhara vyose vikawuka na kwenda usiku wose, vikatora chitanda cha Sauli na vitanda vya ŵana ŵake kuvifumiskapo pa chiliŵa cha Beti-shani. Ŵakiza navyo ku Yabeshi na kuviwotcha kwenekura. 13 Ŵakatora viwangwa vyawo+ na kuvisunga musi mwa khuni la tamarisiki ku Yabeshi,+ ndipo ŵakaziŵizga kurya mazuŵa 7.

Panji kuti, “mu Rama, Muzufu.”

Panji kuti, “kukasindama.”

Mazgu ghanyake, “ŵasofi.”

Mazgu gheneko, “wakajara nthumbo yake.”

Panji kuti, “mtima wako ukuŵinyirachi?”

Mazgu ghanyake, “musofi.”

Ndiko kuti, chihema cha.

Panji kuti, “mwanakazi wakukweŵeka mu mzimu.”

Pangayowoyekaso kuti, “Pa nyengo yake.”

Kung’anamura kuti, “Zina la Chiuta.”

Mazgu gheneko, “icho ntchiwemi mu maso ghako.”

Malita pafupifupi 22. Wonani Vyakusazgirapo B14.

Panji kuti, “Na mzimu wa umoyo winu.”

Panji kuti, “nkhumubwereka.”

Wakwenera kuti wakaŵa Elikana.

Panji kuti, “Nkhongono.” Wonani Mang’anamuro gha Mazgu.

Mazgu gheneko, “waphapa.”

Panji kuti, “kuwezgeramo umoyo.”

Panji kuti, “Sheole,” ndiko kuti, malaro. Wonani Mang’anamuro gha Mazgu.

Pangayowoyekaso kuti, “chizara.”

Panji kuti, “nkhongono za.” Wonani Mang’anamuro gha Mazgu.

Panji kuti, “wakateŵeteranga.”

Panji kuti, “iyo umoyo wako wadokera.”

Mazgu gheneko, “wakajikaka na.”

Pangayowoyekaso kuti, “Chiuta wamweruzgenge.”

Pangayowoyekaso kuti, “kusunkhizga vyakununkhira.”

Mazgu gheneko, “ŵana ŵa Israyeli.”

Mazgu gheneko, “mukubafura.”

Mazgu gheneko, “woko lako.”

Panji kuti, “kukwenyerezga umoyo wako.”

Panji kuti, “ivyo vili mu mtima wane na mu umoyo wane.”

Ndiko kuti, chihema cha.

Mazgu gheneko, “kuwa pasi.”

Mazgu gheneko, “Chifukwa wuli Yehova watithereska?”

Pangayowoyekaso kuti, “pakati.”

Panji kuti, “wakaŵikako mtima chara.”

Kung’anamura kuti, “Uchindami Uli Nkhu?”

Panji kuti, “tempile la.”

Mazgu gheneko, “Dagoni pera ndiyo wakakhalako.”

Mazgu ghanyake, “ŵasofi.”

Mazgu ghanyake, “zikukhonya.”

Panji kuti, “chidika.”

Mazgu gheneko, “ŵanthu 70, ŵanthu 50,000.”

Panji kuti, “kulilira.”

Kung’anamura kuti, “Libwe la Wovwiri.”

Mazgu gheneko, “chikaŵa chiheni mu maso gha.”

Panji kuti, “ŵalipangirenge vyakununkhira.”

Mazgu gheneko, “Mbunda zanakazi.”

Shekele limoza likuyana na magiramu 11.4. Wonani Vyakusazgirapo B14.

Mazgu gheneko, “wakabanura khutu la.”

Panji kuti, “wasungenge ŵanthu ŵane mukati mu mphaka zawo.”

Mazgu gheneko, “vyose ivyo vili mu mtima wako.”

Mazgu gheneko, “Wakaŵa nga ni munthu wambura kuyowoya.”

Panji kuti, “Ukolerane.”

Mazgu gheneko, “nga munthu yumoza.”

Ndiko kuti, cha m’ma 2 koloko mulenji m’paka 6 koloko mulenji.

Mazgu gheneko, “napulikira mazgu ghinu pa.”

Mazgu gheneko, “likwenda panthazi pinu.”

Panji kuti, “chijarapamlomo.”

Mazgu gheneko, “mundasangemo kanthu kalikose mu woko lane.”

Panji kuti, “mu unenesko.”

Apa mu Chihebere vyaka vindazunulike.

Panji kuti, “yakutemeka.”

Panji kuti, “nindatimiske chisko cha.”

Mazgu ghanyake, “mufuzi.”

Wonani Mang’anamuro gha Mazgu.

Chakupimira uzito chakale, icho panji chikayanangako na vigaŵa viŵiri pa vigaŵa vitatu vya shekele.

Mazgu ghanyake, “musofi.”

Mazgu gheneko, “usani wa munda,” ndiko kuti, chigaŵa icho ng’ombe zingalima zuŵa limoza.

Mazgu gheneko, “pa zuŵa lira.”

Mazgu gheneko, “Wezgako woko lako.”

Mazgu gheneko, “chingwa.”

Mazgu gheneko, “Charu chose chikafika.”

Mazgu gheneko, “ŵakawombora.”

Panji kuti, “Ungaŵachitiranga chiwuravi yayi.”

Panji kuti, “chitemwa chakugomezgeka.”

Panji kuti, “ŵakachitira chiwuravi.”

Panji kuti, “Chitima chikunikora.”

Panji kuti, “ŵakachitira chiwuravi.”

Mazgu gheneko, “vikozgo vya terafimu,” ndiko kuti, ŵachiuta ŵa pa nyumba; ŵangoza.

Panji kuti, “kudandawura.”

Panji kuti, “wadandawure.”

Pangayowoyekaso kuti, “mwachikanga.”

Mazgu gheneko, “ulwilwi.”

Mazgu gheneko, “misasa yawo.”

Panji kuti, “Chidika cha.”

Utali wake ukaŵa mamita pafupifupi 2.9. Wonani Vyakusazgirapo B14.

Makilogiramu pafupifupi 57. Wonani Vyakusazgirapo B14.

Mazgu ghanyake, “muchocho.”

Makilogiramu pafupifupi 6.84. Wonani Vyakusazgirapo B14.

Panji kuti, “nkhubechera.”

Malita pafupifupi 22. Wonani Vyakusazgirapo B14.

Mazgu ghanyake, “sawuzandi.”

Panji kuti, “Chidika cha.”

Panji kuti, “kuzakabechera.”

Panji kuti, “wabecherane na.”

Panji kuti, “kuthika lusoko.”

Panji kuti, “munthu wa nkhondo.”

Mazgu gheneko, “ku mwembe.”

Panji kuti, “wabechera.”

Panji kuti, “wamubechera.”

Mazgu gheneko, “Mpingo wose uwu.”

Panji kuti, “Na mzimu wa umoyo winu.”

Panji kuti, “umoyo wa Yonatani ukademelerana na umoyo wa Davide.”

Panji kuti, “nga mbumoyo wake.”

Panji kuti, “nga mbumoyo wake.”

Panji kuti, “wakachitanga mwamahara.”

Panji kuti, “kuchita nga ni ntchimi.”

Mazgu gheneko, “wakafumanga na kunjira panthazi pa ŵanthu.”

Panji kuti, “wakachitanga mwamahara.”

Panji kuti, “Uŵenge mukweni wane.”

Panji kuti, “wakachitanga mwamahara.”

Panji kuti, “Wakaŵika umoyo wake mu woko lake.”

Panji kuti, “Usange ukuponoska chara umoyo wako.”

Panji kuti, “chiuta wa pa nyumba; ngoza.”

Panji kuti, “chiuta wa pa nyumba; ngoza.”

Panji kuti, “icho umoyo wako wayowoya.”

Panji kuti, “chitemwa chakugomezgeka.”

Panji kuti, “chitemwa chakugomezgeka.”

Panji kuti, “chitemwa chakugomezgeka.”

Panji kuti, “nga mbumoyo wake.”

Mazgu gheneko, “pa zuŵa la ntchito.”

Mazgu gheneko, “kulengeska nkhule ya anyoko.”

Mazgu gheneko, “pakuti ni mwana wa nyifwa.”

Mazgu gheneko, “mbuto.”

Mazgu gheneko, “mbuto.”

Mazgu ghanyake, “musofi.”

Panji kuti, “ŵandagonepo na ŵanakazi.”

Panji kuti, “Chidika cha.”

Mazgu gheneko, “mu woko lawo.”

Panji kuti, “awo mtima wawo ukaŵinyanga.”

Mazgu ghanyake, “musofi.”

Mazgu gheneko, “wamuguliska mu woko lane.”

Pangayowoyekaso kuti, “ŵenecharu.”

Pangayowoyekaso kuti, “wakawopanga.”

Mazgu gheneko, “Wakakhozga woko lake.”

Mazgu gheneko, “kumalyero.”

Pangayowoyekaso kuti, “chipalamba; mapopa.”

Panji kuti, “mafuko gha.”

Mazgu ghanyake, “mbuzi za mu mapiri; mbuzimawe.”

Mazgu gheneko, “wabenekelere malundi ghake.”

Panji kuti, “njuŵi.”

Pangayowoyekaso kuti, “wakambininiska.”

Mazgu gheneko, “mbuto.”

Uwu ni msumba wa mu Yuda. Ni Phiri la Karimeli yayi.

Panji kuti, “Mtende uŵe nawe.”

Mazgu gheneko, “zuŵa liwemi.”

Seya yumoza wakuyana na malita 7.33. Wonani Vyakusazgirapo B14.

Pangayowoyekaso kuti, “kwa Davide.”

Mazgu gheneko, “waliyose uyo wakutunda ku chiliŵa.” Mazgu Ghachihebere ghakunenera ŵanalume.

Kung’anamura kuti, “Muzeleza; Chindere.”

Panji kuti, “kuponoska.”

Mazgu gheneko, “thumbiko ili.”

Mazgu gheneko, “kupenthyapenthya panji kukhuŵara.”

Panji kuti, “kuponoska.”

Panji kuti, “kuponoska.”

Mazgu gheneko, “waliyose uyo wakutunda ku chiliŵa.” Mazgu Ghachihebere ghakunenera ŵanalume.

Mazgu gheneko, “Mtima wa Nabala.”

Pangayowoyekaso kuti, “chipalamba; mapopa.”

Mazgu gheneko, “wapungizge.”

Panji kuti, “Ku Negebu.”

Mazgu gheneko, “mulinda wa mutu wane mazuŵa ghose.”

Panji kuti, “munthu wakuwoneka nga ni Samuyeli.”

Panji kuti, “nanguŵika umoyo wane mu woko lane.”

Panji kuti, “wakapeleka sembe.”

Panji kuti, “Negebu.”

Panji kuti, “Umoyo wa ŵanthu wose ukaŵa.”

Mazgu ghanyake, “musofi.”

Mazgu gheneko, “mzimu wake ukaweleramo mwa iyo.”

Panji kuti, “Negebu wa.”

Panji kuti, “Negebu wa.”

Mazgu gheneko, “Ili ni thumbiko.”

Panji kuti, “kumwera.”

Panji kuti, “chidika.”

Panji kuti, “matempile gha.”

    Mabuku gha Chitumbuka (1982-2023)
    Fumani
    Njirani
    • Chitumbuka
    • Tumizgani
    • Ivyo Mukukhumba
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Malango
    • Phangano
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Njirani
    Tumizgani