Tesema

E mata, e isi se malosi o Ieova ke toe faka‵tu aka a tino ‵mate? Ao! A ia ko te “Atua Malosi Katoatoa.” (Faka. 1:8) Tela la, e lava kae ‵toe tena malosi ke fakatakavale ne ia so se fili, ke oko foki loa ki te mate. (1 Koli. 15:26) A te suā pogai e iloa ei ne tatou me e mafai ne te Atua o toe faka‵tu mai a tino ‵mate, me e seai se tapulā ki mea e mafai o masaua ne ia. E kalaga atu a ia ki fetū takitasi i olotou igoa. (Isa. 40:26) E se gata i ei, e masaua ne ia a latou kolā ko oti ne ‵mate. (Iopu 14:13; Luka 20:38) E faigofie ke masaua ne ia a tamā fakamatalaga e uiga ki a latou kolā ka toe faka‵tu aka, e aofia i ei olotou foliga mo uiga, olotou mea ne fai i te olaga mo mea e masaua ne latou. E manino ‵lei, me e mafai o tali‵tonu tatou ki te tautoga a Ieova ki te toetuga i aso mai mua, me e iloa ne tatou me e manako a ia kae isi foki sena malosi ke fakataunu tena tautoga. Mafaufau ki te suā pogai ke tali‵tonu tatou ki te tautoga a te Atua e uiga ki te toetuga: E isi ne tino ko oti ne faka‵tu aka ne Ieova mai te mate. I taimi o te Tusi Tapu, ne tuku atu ne ia te malosi ki nāi tāgata fakamaoni, e aofia ei a Iesu, ke faka‵tu aka a tino ‵mate. w23.04 9-10 ¶7-9

Kafai e fai‵pati atu tatou mo te poto mo te agamalu, kāti ka fia‵fia a tino o fakalogo‵logo mai kae fakatumau te sau‵talaga. E tonu, kafai e manako fua se tino o kinau io me fakatauemu mai ki ‵tou talitonuga, e se manakogina ke faka‵soko ‵tou sau‵talaga. (Faata. 26:4) Kae kāti ka se fai penā te tokoukega o tino; nisi tino—kaati e tokouke—ka fakalogo‵logo mai. E manino ‵lei, me e uke ‵ki a mea aoga e maua ne tatou māfai e tauloto tatou ke agamalu. ‵Talo atu ki a Ieova ke maua te malosi ke tumau i te agamalu māfai e tali atu ki se fesili faigata io me ko manatu fakatauemu. Masaua, me e mafai ne tou agamalu o taofi a kinauga kolā e māfua mai ona ko te kese‵kese o manatu o tino. Kae ko tau tali telā e fai atu i se auala agamalu kae āva e fakamalosi ne ia a tino fakalogo‵logo ke ‵fuli olotou kilokiloga e uiga ki a tatou mo muna‵tonu i te Tusi Tapu. Ke “toka faeloa o avatu se tali i mua o tino katoa” e uiga ki ou talitonuga, kae ke “fai penā i te agamalu mo te āva lasi.” (1 Pe. 3:15) Ao, ke na fakatāua eiloa ne koe a te agamalu! w23.09 19 ¶18-19

Mafaufau ki auala e fa e mafai ne tatou o fakaasi atu te kufaki. Muamua la, a te tino kufaki e tuai o ita. E taumafai a ia o nofo filemu kae ke mo a ma taui atu a mea a nisi tino kolā ne fai ei ke kaitaua a ia. (Eso. 34:6) Te lua, a te tino kufaki e mafai o faka‵tali mo te filemu. E taumafai a ia ke mo a ma ‵fiu vave io me kaitaua māfai ko tai tuai te mea ne fakamoemoe a ia ki ei. (Mata. 18:​26, 27) Te tolu, a te tino kufaki e se fai fakava‵vave ana mea. Kafai e isi se galuega tāua e ‵tau o fai ne se tino kufaki, e se fai fakava‵vave ne ia ke na oti. I lō te fai penā, e fakatoka ne ia se taimi e lava mō te galuega tenā. Ka oti ko fakaaoga faka‵lei ei ne ia te taimi ke fai faka‵lei te galuega. Te fa, a te tino kufaki e taumafai o fa‵ki i ana tofotofoga e aunoa mo te fameo. E fai ne ia te ‵toe mea e mafai o fai ke tumau i te kufaki kae ke maua ne ia se kilokiloga ‵lei. (Ko. 1:11) E pelā me ne Kelisiano, e ‵tau mo tatou o fakaasi atu a vaega katoa konei o te kufaki. w23.08 20-21 ¶3-6

E tasi te pogai tāua e ‵tau ei o puipui ‵tou loto me e iloilo ne Ieova a ‵tou loto. Ko tena uiga e se kilo mai a ia ki ‵tou foliga i tua kolā e lavea ne nisi tino kae ki mea i ‵tou loto. Ka alofa a ia ki a tatou māfai e faka‵fonu ‵tou mafaufau ki tena poto telā e maua i ei te ola. (Ioa. 4:14) Tenā ko se mafai ei o logo‵mae tatou i amioga ma‵sei mo loi a Satani mo tena lalolagi. (1 Ioa. 5:​18, 19) Kafai e gasolo o ‵pili atu tatou ki a Ieova, ka momea aka foki te ‵tou a‵lofa mo te āva o tatou ki a ia. Ona ko te mea e se ma‵nako tatou o fakalogo‵mae te ‵tou Tamana, ka takalia‵lia eiloa tatou ki te manatu ke fai se agasala. Ne tusi mai a Marta, se tuagane i Croatia telā ne fepaki mo te tofotofoga ke aofia i amioga fakatauavaga sē ‵tau, penei: “Ne faigata ki a au ke mafaufau faka‵lei kae ke ‵teke te manakoga ke aofia i fakafiafiaga sē tumau o te agasala. Kae ne puipui au ne te mataku ki a Ieova.” Ne puipui pefea a ia ne te mataku ki te Atua? Muna a Marta me ne mafaufau ‵loto a ia ki ikuga sē ‵lei kolā e maua mai ona ko se fakaikuga se ‵lei. E mafai foki o fai tatou penā. w23.06 20-21 ¶3-4

Ne iloa ne Iesu me ko te fuafuaga eiloa a Ieova ke faka‵malu aka Tena igoa, ke faka‵ma mai so se fakamaseiga ne fai ki ei. Tenā te pogai ne akoako ne te ‵tou Matai ana soko ke ‵talo, penei: “Te motou Tamana telā i te lagi, ke tapu tou igoa.” (Mata. 6:9) Ne iloa ne Iesu me tenei te ‵toe kinauga sili e fe‵paki mo mea ola katoa ne faite. E seai se mea ola kae poto ne faite i te iunivesi ne uke ana mea ne fai ke faka‵malu aka te igoa o Ieova i tafa o Iesu. Kae i te taimi ne puke fakapagota ei a Iesu, se a te agasala ne fai atu ana fili me ne fai ne ia? Ko te muna masei ki te Atua! Ne iloa ne Iesu me i te faipati sē ‵tau io me fatufatu te igoa tapu o tena Tamana ko te ‵toe agasala matagā eiloa. Ne seki toka tena mafaufau i ‵losiga konā ne fai atu ki a ia. Kāti tenā te pogai tonu ne “tigaina” ei a Iesu i itula mai mua o puke fakapagota a ia.—Luka 22:​41-44. w24.02 11 ¶11

I ‵tou fakatau‵telega ki te ola, e ‵tau o sili atu te ‵tou a‵lofa ki a Ieova mo Iesu i lō te ‵tou a‵lofa ki ‵tou kāiga. (Mata. 10:37) E se ko tena uiga me ko se fia ‵saga atu tatou ki ‵tou tiute i te kāiga, ona ko te mea e taofi aka i ei tatou mai te faiga o mea kolā e fakafiafia atu ki te Atua mo Keliso. E ‵kese mai ei, e ‵tau o fakataunu ne tatou ‵tou tiute i te kāiga ko te mea ke talia tatou ne te Atua mo Keliso. (1 Timo. 5:​4, 8) Kafai e fai tatou penā, ka sili atu te ‵tou fia‵fia. Ne fakatoka ne Ieova a kāiga ke fia‵fia māfai e fakatau fakaasi atu ne te tagata mo te fafine avaga a te alofa mo te āva, māfai e a‵lofa kae akoako ne mātua olotou tama‵liki, kae māfai foki e faka‵logo a tama‵liki ki olotou mātua. (Efe. 5:33; 6:​1, 4) Faitalia ou tiute i te kāiga, ke talitonu eiloa koe ki te poto telā e maua i te Tusi Tapu i lō te tautali i ou lagonaga, tuu mo aganuu, io me ko fakamatalaga a tino ‵poto. Fakaaoga faka‵lei a ‵tou tusi faka-te-Tusi Tapu. E maua i ei a manatu aoga ki te auala ke fakagalue aka a fakatakitakiga i te Tusi Tapu. w23.08 28 ¶6-7

E ‵tau o tauloto se fafine Kelisiano ki atamai aoga. A nisi atamai aoga ne tauloto ne se tamaliki fafine a koi foliki ei ka aoga faeloa ki a ia i tena olaga kātoa. E pelā me se fakaakoakoga, tauloto ke iloa o faitau kae tusitusi faka‵lei. I nisi tuu mo aganuu, a te faitau mo te tusitusi ne mea kolā e se manakogina ke tauloto a fāfine ki ei. Kae ko mea konā ne atamai aoga eiloa ki so se Kelisiano. (1 Timo. 4:13) Tela la, ke mo a ma talia ne koe so se mea ke fakalavelave io me taofi ne ia koe mai te tauloto ke iloa o faitau kae tusitusi faka‵lei. Se a te taui ka maua ne koe mai i ei? A te atamai tenā e aoga ki te ‵salaga o sau galuega ‵togi. Ka fai i ei ke momea aka tou apo e pelā me se tino akoga mo se faiakoga o te Muna a te Atua. Kae sili atu i ei, ka gasolo o pili atu koe ki a Ieova māfai e faitau kae mafaufau ‵loto koe ki tena Muna. 1 Timo. 4:15. w23.12 20 ¶10-11

Fakamolemole ki a Ieova ke fesoasoani mai ke ‵teke atu a tofotofoga. E pelā me ne tino sē ‵lei katoatoa, e taumafai faeloa tatou o ‵teke atu se tofotofoga ke fai se mea ‵se. E fai ne Satani a mea katoa e mafai ne ia o fai ke se mafai ne tatou o fakafesagai atu ki tofotofoga. Tasi o auala e taumafai a ia o fakalailai ‵tou mafaufauga, ko fakafiafiaga sē ‵ma. E mafai ne vaegā fakafiafiaga penā o faka‵fonu ‵tou mafaufau ki manatu lai‵lai—mafaufauga kolā e fakamasei ne ia ‵tou loto kae mafai o iku atu ki te faiga o se agasala matagā. (Male. 7:​21-23; Iako. 1:​14, 15.) E manakogina ne tatou a te fesoasoani o Ieova ke manumalo i se tofotofoga ke fai se mea ‵se. Ne aofia ne Iesu a te fakamolemole tenā i tena ‵talo fakaakoako: “Kae sa takitakigina matou ki se tofotofoga, kae faka‵sao mai matou mai te tino masei.” (Mata. 6:13) A Ieova e manako o fesoasoani mai, kae e ‵tau o fakamolemole atu tatou ki a ia mō se fesoasoani. E ‵tau foki o ola tatou e ‵tusa mo ‵tou ‵talo. w23.05 6-7 ¶15-17

Kafai e fakatāua ne se tauavaga te lā va fakataugasoa mo te lā Tamana faka-te-lagi, e loto fia‵fia lāua o fakagalue ana pati fakatonutonu kolā ka fesoasoani atu ki a lāua ke ‵kalo kea‵tea kae ke manumalo i fakalavelave kolā e mafai o fai ei ke matafitafi te alofa o lāua te suā tino ki te suā tino. A tino kolā e ma‵losi faka-te-agaga e taumafai foki o fakaakoako ki a Ieova kae ati aka a uiga kolā e fakaasi ne ia e pelā mo te atafai, te kufaki, mo te loto fakamagalo. (Efe. 4:32–5:1) Kafai e fakaasi atu ne se tauavaga a uiga konei ka faigofie ke momea aka te lasi o te alofa i te va o lāua. Ne fai mai te tuagane ko Lena, telā ko sili atu mo te 25 tausaga ne avaga ei tou fafine, penei, “E faigofie ke alofa kae āva koe ki se tino telā e malosi faka-te-agaga.” Mafaufau ki se fakaakoakoga mai te Tusi Tapu. I te taimi ne filifili ei ne Ieova se tauavaga ke fai mo fai a mātua o te Mesia, ne filifili ne ia a Iosefa mo Malia mai tino e tokouke kolā ne ‵tupu mai i a Tavita. Kaia? Me ne maua ne lāua taki tokotasi se fesokotakiga ‵pili mo Ieova, kae iloa ne Ieova me ka fakavae ne lāua te lā olaga avaga ki te lā a‵lofa ki a ia. w23.05 21 ¶3-4

E tiga loa a Iesu, te ‵tou Takitaki, e ‵lei katoatoa, kae ko tino ne filifili ne ia ke fai te takitakiga i te lalolagi e se ‵lei katoatoa. Ka mafai o faigata ki a tatou ke faka‵logo ki a latou, maise māfai e fai mai ke fai se mea telā e se ma‵nako tatou o fai. Ne ita te apositolo ko Petelu ma fakalogo i se taimi. I te taimi ne fakatonu atu se agelu me ko mafai o kai a ia ki manu vae fa kolā ne fakatapu i te Tulafono a Mose me e se ‵ma, ne ita a Petelu—fakatolu taimi, kae e se i se taimi fua e tasi! (Galu. 10:​9-16) Kaia? Ne seki malamalama a ia i te fakatonuga fou tenā. I te suā feitu, ne fakalogo te apositolo ko Paulo i te taimi ne fakatonu atu a tāgata Kelisiano ma‵tua i Ielusalema ki tou tagata ke puke ne tāgata e tokofa ki te faletapu kae ke faka‵ma a ia e ‵tusa mo te tulafono ke fakaasi atu ei me tautali a ia ki te Tulafono. Ne iloa ne Paulo me ko se toe ‵nofo a Kelisiano mai lalo i te Tulafono. Kae e seai foki se mea ‵se ne fai ne ia. Kae ui ei, “ne ave ei ne Paulo a tāgata konei i te suā aso kae ne faka‵ma a ia e ‵tusa mo te Tulafono fakatasi mo tāgata konā.” (Galu. 21:​23, 24, 26.) Ne fakamalosi aka ne te fakalogo o Paulo a te ‵kau fakatasi.—Loma 14:​19, 21. w23.10 10 ¶15-16

Kāti ka se mafaufau eiloa koe ki te mataku e pelā me se uiga tāua ki te mauaga o se va fakataugasoa ‵lei. Kae e ui i ei, a latou kolā e ma‵nako ke maua se va fakataugasoa pili mo Ieova e ‵tau o “ma‵taku ki a ia.” Faitalia me pefea te leva ne tavini ei tatou ki a Ieova, e ‵tau mo tatou katoa o fakatumau a te mataku tonu ki a ia. Kae se a te uiga o te mataku ki te Atua? A te tino telā e mataku tonu ki te Atua e alofa ki a Ia kae e se manako o fai so se mea telā ka fakamasei ei tena fesokotakiga mo Ia. Tenā te “mataku ki te Atua” ne maua ne Iesu. (Epe. 5:7) Ne seki polepole a ia i te mataku i a Ieova. (Isa. 11:​2, 3) I lō te fai penā, ne ‵poko tena alofa ki te Atua kae manako o fakalogo ki a ia. (Ioa. 14:​21, 31) E pelā mo Iesu, e āva kae fakaaloalo malosi tatou ki a Ieova me i a Ia e alofa, poto, fai mea tonu kae malosi ‵ki. E iloa foki ne tatou me e alofa a Ieova ki a tatou kae e pokotia a ia i te auala e ‵saga atu ei tatou ki ana akoakoga. E mafai o fai ne tatou a Ieova ke logo‵mae, io me fai ke fiafia tena loto.—Sala. 78:41; Faata. 27:11. w23.06 14 ¶1-2; 15 ¶5

I te taimi ne malosi ‵ki a te pulega a te Tupu ko Usia, ne puli i a ia me ko Ieova te Pogai o tena malosi mo tena maumea. Se a te akoakoga mō tatou? E ‵tau o masaua faeloa ne tatou me e maua ne tatou a fakamanuiaga mo tauliaga mai i a Ieova. I lō te fakamata‵mata ki mea ko maua ne tatou, e ‵tau o avatu ne tatou a vikiga ki a Ieova ona ko mea e mafai ne tatou o fai. (1 Koli. 4:7) E ‵tau o iloa ne tatou mo te loto maulalo i a tatou e se ‵lei katoatoa kae manakogina ne tatou a pati polopoloki. Ne tusi mai se taina ko 60 tupu ana tausaga, penei: “Ne tauloto au ke mo a ma kaitaua io me loto vāivāi. Kafai e maua ne au ne pati polopoloki ona ko mea ‵se va‵lea e fai ne au i nisi taimi, e taumafai au o tu aka ki luga kae tumau i te gasolo ki mua.” A te ‵tonuga loa, kafai e ma‵taku tatou ki a Ieova kae tumau i te loto maulalo, ka ‵lei fakafia atu a ‵tou olaga.—Faata. 22:4. w23.09 10 ¶10-11

Ne manakogina ke kufaki a Kelisiano i aso mua. I tafa o te fakafesagai atu ki fakalavelave masani, ne fe‵paki foki latou mo nisi tofotofoga. E tokouke i a latou ne fakasauagina ne takitaki lotu Iutaia mo ofisa Loma kae penā foki loa mo olotou kāiga ‵tonu. (Mata. 10:21) Kae i loto foki loa i te fakapotopotoga, e ‵tau o ‵teke atu latou i nisi taimi ki fakamalosiga mai aposetate mo olotou akoakoga fakamavae‵vae tino. (Galu. 20:​29, 30) Kae ne kufaki eiloa a Kelisiano konā. (Faka. 2:3) I te auala fea? Ne mafau‵fau ‵loto latou ki tala o tino loto kufaki i te Tusi Tapu, e pelā mo Iopu. (Iako. 5:​10, 11) Ne ‵talo latou ke maua te malosi. (Galu. 4:​29-31) Kae ne ‵saga atu ki ikuga ‵lei o te lotou kufaki. (Galu. 5:41) E mafai foki o kufaki tatou māfai e suke‵suke faeloa ki tala o tino loto kufaki i te Muna a te Atua mo ‵tou tusi kae mafaufau ‵loto ki ei. w23.07 3 ¶5-6

E se mafai o ‵fiu a Ieova mo Iesu i a tatou. Ne ‵tau o fai ne te apositolo ko Petelu se fakaikuga tāua i te otiga ne fakafiti ne ia a te Keliso. E mata, ka tele kea‵tea a ia, io me tumau i te fakamaoni e pelā me se soko o Keliso? Kae ko Iesu ne ‵talo ki a Ieova ke fesoasoani ki a Petelu ke mo a ma galo atu tena fakatuanaki. Ne fai atu ne Iesu ki a Petelu e uiga ki tena ‵talo tenā mo te loto talitonu me e mafai eiloa ne Petelu o fakamalosi ana taina fakamuli ifo. (Luka 22:​31, 32) E mautinoa me ne fakamalosi atu eiloa te mea tenei ki a Petelu māfai e toe mafaufau ki pati a Iesu! Kafai e ‵tau o fai ne tatou se fakaikuga tāua i ‵tou olaga, e mafai o fakaaoga ne Ieova a tausi mamoe a‵lofa ke tuku mai a fakamalosiga e manakogina ne tatou ke tumau i te fakamaoni. (Efe. 4:​8, 11) E pelā loa mo te tausiga a Ieova ki a Petelu mo ana apositolo i te feitu faka-te-foitino, ka tausi mai foki a Ia ki ‵tou manakoga faka-te-foitino māfai e fakamuamua ne tatou te galuega talai i ‵tou olaga. w23.09 24-25 ¶14-15

E lavea ne Ieova a tamā mea fo‵liki e fai ne tatou mō nisi tino. I tena kilokiloga a te mea tenā se galuega tāua ‵ki kae pelā foki me se kaitalafu telā e ‵tau o ‵tina ne ia. Kafai koe ne tavini muamua atu pelā me se tavini fesoasoani io me se toeaina, e masaua ne Ieova a galuega ne fai ne koe i aso mua mo te alofa telā ne fakamalosi atu ki a koe ke fai penā. (1 Koli. 15:58) E lavea foki ne ia te alofa telā koi fakaasi atu eiloa ne koe. E manako a Ieova ke tupu aka faeloa te ‵tou a‵lofa ki a ia mo nisi tino. E mafai o fakamalosi aka te ‵tou a‵lofa ki a Ieova mai te faitau ki tena Muna kae mafaufau ‵loto ki ei kae faipati atu faeloa ki a ia e auala i ‵talo. E mafai o gasolo aka o a‵lofa malosi tatou ki ‵tou taina mo tuagane mai te fesoasoani atu ki a latou. Kafai ko tupu aka te ‵tou a‵lofa, ka gasolo foki o pili malosi tatou ki a Ieova mo ‵tou kāiga faka-te-agaga. Kae ka tumau eiloa a va fakataugasoa konā ke oko ki te se-gata-mai! w23.07 10 ¶11; 11 ¶13; 13 ¶18

E ‵tau o fakaiku aka ne Kelisiano taki tokotasi te auala ke tausi atu ki tena ola ‵lei. E isi ne nai tulafono i te Tusi Tapu e ‵tau o tau‵tali ki ei a Kelisiano māfai ko fai olotou filifiliga ki togafiti fakatokita, e pelā mo te ‵kalo kea‵tea mai te fakaaogaga o te toto mo faifaiga faivailakau. (Galu. 15:20; Kala. 5:​19, 20) A nisi mea aka e tuku eiloa ki te tino mo tena filifiliga. Faitalia me pefea te ‵lei ki a tatou a nisi talavaiga, e ‵tau eiloa o āva tatou ki te saolotoga o ‵tou taina mo tuagane ke fai olotou filifiliga ki te tausiga o olotou ola ‵lei. E ‵tusa mo te mea tenei, e ‵tau o masaua ne tatou a manatu konei: (1) Ko te Malo o te Atua fua ka faka‵lei katoatoa ne ia a masaki. (Isa. 33:24) (2) E ‵tau mo Kelisiano taki tokotasi o “fakamautinoa” faka‵lei a te ‵toe mea ‵lei ki a ia. (Loma 14:5.) (3) E se fakamasino ne tatou a nisi tino io me fakavāivāi ne tatou a latou. (Loma 14:13) (4) E fakaasi atu ne Kelisiano a te alofa kae fakatāua atu ne latou te ‵kau fakatasi o te fakapotopotoga i lō te lotou saolotoga ke fai olotou filifiliga totino.—Lom. 14:​15, 19, 20. w23.07 24 ¶15

E mata, e fakatāua ne koe tou fesokotakiga mo Ieova? E mautinoa me fakatāua eiloa ne koe! E tokouke a tino i aso mua ne penā foki olotou lagonaga mo koe. (Sala. 104:​33, 34) Ne talia ne tino e tokouke a mea faiga‵ta ko te mea ke tavini atu latou ki a Ieova. Tenā eiloa te mea ne fai ne tino Isalaelu i aso mua kolā e fakaigoa ki Naseli, io me se tino tukugina atu. E fetaui ‵tonu loa a te pati tenei ki tino Isalaelu loto finafinau kolā ne talia ne latou a mea faiga‵ta ko te mea ke tavini atu latou ki a Ieova i se auala fakapito. Ne talia i te Tulafono a Mose ke fai ne se tagata io me se fafine se tautoga fakapito ki a Ieova ke ola a ia pelā me se Naseli mō se vaitaimi. (Nume. 6:​1, 2) A te tautoga, io me ko te tautoga ‵malu tenā, e aofia i ei te tau‵tali ki nisi tulafono kolā e se manakogina ke tau‵tali ki ei te ‵toega o tino Isalaelu. Kaia la ne filifili ei se tino Isalaelu ke fai a ia pelā me se Naseli? Kāti ne fakamalosi aka te tino Isalaelu tenā ne te ‵poko o tena alofa ki a Ieova mo te lasi o tena loto fakafetai ki fakamanuiaga e uke mai i a Ia.—Teu. 6:5; 16:17. w24.02 14 ¶1-2

I te Tusi Tapu, a te pati Epelu ki te “alofa tumau” io me ko te “alofa fakamaoni,” e fakamatala mai ei a te manatu ki se fesokotakiga alofa kae gali telā ne fakaaoga faeloa ke fakamatala atu i ei a te alofa o te Atua ki ana tavini. Ne fakaaoga foki a te pati tenā ke fakamatala mai i ei a te alofa i te vā o tavini a te Atua. (2 Samu. 9:​6, 7) E mafai eiloa o gasolo aka o malosi atu a te ‵tou a‵lofa tumau i te gasologa o taimi. Ke onoono aka tatou ki te auala ne gasolo aka faeloa o malosi te alofa tumau o te pelofeta ko Tanielu. Ne tofotofogina a te alofa tumau o Tanielu ki a Ieova i tena olaga kātoa. Kae tasi o toe tofotofoga faigata ne fepaki mo ia, ko te taimi ko 90 tupu i ei ana tausaga. Ne seki fia‵fia a ofisa a te tupu ki a Tanielu kae ne seki āva ki te Atua e tapuaki a ia ki ei. Tenā ne palani ei ne latou ke tamate a Tanielu. Ne fai ne latou se tulafono telā ka tofotofo aka i ei me ka alofa tumau a Tanielu ki te Atua io me ki te tupu. A te mea fua ne ‵tau o fai ne Tanielu ke fakamaoni atu a tena alofa tumau ki te tupu ko te fakagata o tena ‵talo atu ki a Ieova i loto i se 30 aso. Ne seki talia ne Tanielu ke gutugutulua a ia.—Tani. 6:​12-15, 20-22. w23.08 5 ¶10-12

E manako a Ieova ke fa‵ki tatou mai te fakaasiatuga o te alofa ki ‵tou taina mo tuagane. Kafai ne fakatamala se tino o fakaasi mai a uiga faka-Kelisiano, e tali‵tonu tatou me ne seki fia fakalogo‵mae ne ia tatou kae e taumafai malosi loa a ia ke fai te mea ‵lei. (Faata. 12:18) E alofa a te Atua ki ana tavini fakamaoni faitalia olotou mea ‵se. E se ‵vae kea‵tea a ia mai i a tatou māfai e fai ne tatou a mea ‵se; io me nofo kaitaua ki a tatou. (Sala. 103:9) Se mea tāua eiloa mō tatou ke fakaakoako ki te ‵tou Tamana loto fakamagalo! (Efe. 4:32–5:1) Ke masaua foki me ona ko te pili mai o te gataga, e ‵tau o ‵pili a ‵tou fesokotakiga mo ‵tou taina mo tuagane. E fakamoe‵moe tatou ke gasolo o uke a fakasauaga. E mafai o ‵pei tatou ki falepuipui ona ko ‵tou talitonuga. Kafai ko tupu te mea tenā, ka ma‵nako malosi eiloa tatou ki te fesoasoani o ‵tou taina mo tuagane.—Faata. 17:17. w24.03 15-16 ¶6-7

E aofia i te Tusi Tapu a tala o talavou kolā ne fakapili‵pili atu ki a Ieova, maua tena taliaga, kae ola i se olaga fakamalie loto. A Tavita se tokotasi o latou. A koi foliki a ia, ne filifili ke tapuaki a ia ki te Atua kae fakamuli ne fai a ia mo tupu fakamaoni. (1 Tupu 3:6; 9:​4, 5; 14:8) E mafai o maua ne koe a fakamalosiga mai te sukesuke ki te olaga o Tavita mo tena taviniga fakamaoni. Io me e mafai o saga tonu atu koe o sukesuke ki te fakaakoakoga a Maleko io me ko Timoteo. Ka lavea ne koe me ne tavini atu lāua ki a Ieova i te taimi koi fo‵liki ei kae ne maua ne lāua te taliaga a te Atua. Ka maua ne koe se olaga telā e ‵lei fakafia atu mai te auala e fakaaoga ei ne koe i te taimi nei. Kafai e talitonu koe ki a Ieova kae e se ki tou iloa, ka fesoasoani atu a ia ke fai ne koe a fakaikuga ‵lei. Ka mafai o maua ne koe se olaga fiafia kae fakamalie loto. Masaua, e fakatāua ne Ieova au mea e fai mō ia. E seai aka eiloa se suā auala ‵lei ke fakaaoga ki ei tou olaga, vagāna ko te tavini atu ki te ‵tou Tamana alofa i te lagi, ko Ieova. w23.09 13 ¶18-19

Ne iloa ne te apositolo ko Paulo me i ana taina mo tuagane Kelisiano e se ‵lei katoatoa. E pelā mo te taimi ne fatoa kau atu a ia ki te fakapotopotoga, ne ma‵taku a nisi tino i a ia. (Galu. 9:26) Fakamuli ifo, ne fai ne nisi tino a pati sē ‵lei e uiga ki a ia ke fakamasei ei a ia. (2 Koli. 10:10) Ne lavea ne Paulo se taina taulia e fai ne ia se fakaikuga sē ‵lei telā ne mafai o fakavāivāi atu ki nisi tino. (Kala. 2:​11, 12) Kae ko Maleko, se taugasoa pili e tokotasi o Paulo, ne fakafanoanoa malosi ne ia tou tagata. (Galu. 15:​37, 38) Ne mafai fua o talia ne Paulo a mea konei ne ‵tupu ke se toe fai ei ke ‵kau fakatasi a ia mo tino konā ne fai ne latou a ia ke kaitaua. Kae ne maua eiloa ne ia se kilokiloga ‵lei ki ana taina mo tuagane kae tumau i te galue malosi i te taviniga ki a Ieova. Ne a mea ne fesoasoani atu ki a Paulo ke fa‵ki? Ne alofa a Paulo ki ana taina mo tuagane. Ona ko te alofa o Paulo ki nisi tino, ne fai ei ke se fia saga a ia ki olotou vāivāiga, kae ki olotou uiga ‵lei. Ko te alofa foki ne fesoasoani atu ki a Paulo ke fai ne ia a pati i te ‵tou tusi siki mō te aso nei. w24.03 15 ¶4-5

E maua i te Tusi Tapu a tala e uke kolā e faka‵mafa mai i ei te tāua o te agamalu. Mafaufau ki te tala o Isaako. I tena nofoga i te kogā fenua o Filisitia ko Kelaa, ne tanu ne ana tuakoi loto ma‵sei a vaikeli kolā ne keli ne tavini a tena tamana. I lō te taua atu ki tena saolotoga, ne ga‵sue a te kāiga o Isaako ki se koga tai ‵mao kae toe keli a vaikeli. (Kene. 26:​12-18) Kae ne ‵losi atu te kau Filisitia me i te vai i te koga tenā i a latou foki. Faitalia te mea tenei, ne fakaasi atu eiloa ne Isaako a te uiga filemu. (Kene. 26:​19-25) Se a te mea ne fesoasoani atu ki tou tagata ke tumau i te agamalu faitalia me fai ne nisi tino a ia ke kaitaua? E mautinoa me ne lavea ne ia te fakaakoakoga a ana mātua, kae tauloto mai te uiga filemu o Apelaamo mo “te agaga filemu mo te agamalu” o Sala.—1 Pe. 3:​4-6; Kene. 21:​22-34. w23.09 15 ¶4

Ne uga mai ne Ieova mo te alofa a tena Tama toekimua ki te lalolagi ke akoako a tino e uiga ki te Malo kae ke tuku atu tena ola ke faka‵sao ei tatou mai te agasala mo te mate. Mai tua ifo, fakatu aka ei a Iesu mai te mate kae toe foki atu ki te lagi ke pule mai pelā me se Tupu i te Malo o te Atua. A te matua o te Tusi Tapu ko te fakamalugāga o te igoa o Ieova i te taimi e fakataunu ei tena fuafuaga mō te lalolagi e auala i te Malo telā e pule ne Keliso. E se mafai o mafuli te fuafuaga a Ieova. Ko oti ne fakamautinoa mai ne ia me ka fakataunu eiloa tena fuafuaga mo te manuia. (Isa. 46:​10, fml.; Epe. 6:​17, 18) Fakamuli loa, ka ‵fuli te lalolagi ki se palataiso, telā e ‵nofo i ei a tino ‵lei katoatoa kae amio‵tonu kolā ne ‵tupu mai i a Atamu mo Eva, kae fia‵fia ki te “olaga ki te se-gata-mai.” (Sala. 22:26) Kae e se tenā fua te mea ka fakataunu ne Ieova. A tena fuafuaga tāua ko te faiga ke ‵kau fakatasi ana mea ola katoa i te lagi mo te lalolagi. Tenā ko faka‵logo ei mo te fakamaoni a tino ola katoa ki a ia e pelā me ko te lotou Pule Tafasili i te Maluga. (Efe. 1:​8-11.) E a, e fakaofoofogia ki a koe a te auala gali e fakataunu ei ne Ieova tena fuafuaga? w23.10 20 ¶7-8

I taimi ne oko atu ei a tino Iutaia kolā ne tiakina ne latou a Papelonia ki Ielusalema, se leva kae kamata o pokotia latou i te tulaga sē toka i mea tau tupe mo mea fakapolitiki penā foki a ‵tekemaiga. Ona ko fakalavelave konā, ne faigata ki nisi tino ke ‵saga tonu atu ki te ‵toe faitega o te faletapu o Ieova. Tela la, ne uga atu ne Ieova a pelofeta e tokolua, ko Hakai mo Sakalia ke toe fakamalosi aka te loto finafinau o tino kae ne lavea atu a te aoga. (Haka. 1:1; Saka. 1:1) Kae i tausaga toeitiiti ko kātoa te 50 fakamuli ifo, ne kamata o toe loto vāi‵vai a tino Iutaia. Tenā ne fanatu ei a Esela, se tino ‵laga tusi atamai mai Papelonia ki Ielusalema o fakamalosi aka a tino o te Atua ke fakamuamua a te tapuakiga tonu. (Esela 7:​1, 6) E pelā mo te fesoasoani o valoaga a Hakai mo Sakalia ki tino o te Atua i aso mua ke tumau i te tali‵tonu ki a Ieova i taimi o ‵tekemaiga, e mafai o fesoasoani mai a mea konā ke tumau tatou i te loto tali‵tonu ki te fesoasoani a Ieova faitalia mea faiga‵ta e fe‵paki mo tatou i te olaga.—Faata. 22:19. w23.11 14-15 ¶2-3

E fakaasi atu pefea te ‵tou a‵lofa ki ‵tou taina tali‵tonu? Tasi o auala ko te tuku atu o fakamafanafanaga ki a latou. Ka mafai eiloa ne tatou o “tumau i te fakamafanafana atu te suā tino ki te suā tino” māfai e a‵lofa atafai tatou. (1 Tesa. 4:18) E mafai pefea tumau tatou i te fakatau a‵lofa malosi? Mai te fai o te ‵toe mea e mafai ke fakamagalo a mea ‵se a nisi tino. Kaia ko tāua ‵ki ei i aso nei ke fakaasi atu te alofa te suā tino ki te suā tino? Mafaufau ki te pogai tenei ne tuku mai ne Petelu: “Te gataga o mea katoa ko pili mai. Tela la, . . . ke fakatau a‵lofa koutou.” (1 Pe. 4:​7, 8) Ona ko te pili ‵ki mai o te gataga o te lalolagi masei tenei, se a te mea e mafai o fakamoe‵moe tatou ki ei? Mai te faipati atu e uiga ki ana soko, ne ‵valo mai a Iesu: “Ka takalia‵lia a atufenua ki a koutou ona ko toku igoa.” (Mata. 24:9) Ke kufaki i vaegā takalialiaga konā, e ‵tau o tumau tatou i te ‵kau fakatasi. Kafai e fai tatou penā, ka se mafai eiloa o fakamavae‵vae tatou ne Satani, me e ‵kau fakatasi tatou i te alofa.—Fili. 2:​1, 2. w23.11 13 ¶18-19

A te munatonu i te Muna a te Atua e ‵mana ‵ki. A te akoako atu o nisi tino e uiga ki a Ieova mo mea ‵tonu e uiga ki a ia, ka fai ei ke lavea ne tatou se mea tafasili i te gali. Ka matafitafi malielie atu te pouliga o loi a Satani mai olotou mata, kae kamata o ‵pau te kilokiloga a tino taki tokotasi konei mo tatou e uiga ki te ‵tou Tamana alofa. E ofo malosi latou i tena ‵mana telā e seai se gatamaiga. (Isa. 40:26) Ko tali‵tonu latou me e ‵lei katoatoa a tena fai mea tonu. (Teu. 32:4) E tauloto ne latou a mea e uke mai tena poto sili. (Isa. 55:9; Loma 11:33) Kae se fakamafanafanaga eiloa ki a latou ke iloa me i a ia ko te alofa eiloa. (1 Ioa. 4:8) I te taimi e fakapili‵pili atu latou ki a Ieova, ka gasolo o mautinoa i a latou te lotou fakamoemoega ke ola ki te se-gata-mai e pelā me ne ana tama‵liki. Ko oko loa te gali o te tauliaga ko maua ne tatou ke fesoasoani atu ki tino ke fakapili‵pili ki te lotou Tamana! Kafai e fai tatou penā, ko kilo mai a Ieova ki a tatou e pelā me ne tino e “ga‵lue” tasi mo ia.—1 Koli. 3:5. w24.02 12 ¶15

Kafai koe e fai tau akoga faka-te-Tusi Tapu io me ne puti aka ne mātua kolā e Molimau, e mata, e mafaufau koe o papatiso? A te mea tenā se fakamoemoega gali eiloa! Kae koi tuai koe o papatiso, e ‵tau o fai muamua tau tukuatuga ki a Ieova. E fai pefea tau tukuatuga ki a Ieova? E tauto koe ki a ia e auala i se ‵talo me ka tapuaki fua koe ki a ia tokotasi kae ka fakamuamua ne koe a te faiga o tena loto i tou olaga kātoa. E tauto koe ki a Ieova me ka tumau koe i te alofa ki a ia “mo tou loto kātoa mo tou ola kātoa mo tou mafaufau kātoa mo tou malosi kātoa.” (Male. 12:30) A tau tukuatuga tenā, se mea telā e fai tokotasi eiloa ne koe i te va o koe mo Ieova. E ‵kese mo te papatisoga telā se mea e fai i mua o tino e tokouke; se fakaasiga tenā ki tino me ko oti ne fai ne koe tau tukuatuga. A tau tukuatuga se tautoga ‵malu, kae fakamoemoe a Ieova ke ola koe e ‵tusa mo tau tautoga, e pelā eiloa mo te mea e fakamoemoe koe ki ei.—Fai. 5:4. w24.03 2 ¶2; 3 ¶5

E fe‵paki a taki tauavaga katoa mo fakalavelave. E fai ‵tonu mai te Tusi Tapu me i tino a‵vaga ka maua ne latou a “puapuaga i te foitino.” (1 Koli. 7:28) Kaia? Me e se ‵lei katoatoa a te tagata mo te fafine, e kese‵kese lā uiga, mea e fia‵fia mo mea e se fia‵fia ki ei. E mafai o kese‵kese a tuu mo aganuu io me ko olaga ne ‵tupu aka i ei lāua. Fakamuli ifo, ka mafai o lavea atu a nisi uiga o lāua kolā ne seki lavea atu mai mua o avaga. Kae ko uiga konā e mafai eiloa o fakatupu aka i ei se fakalavelave. I lō te fai o lā tusaga takitasi o ga‵lue ke faka‵lei aka te fakalavelave tenā, e mafai o fakatau ‵losi te suā tino ki te suā tino me ko te pogai o te fakalavelave. Ka mafai o ‵kilo atu lāua ki te ‵nofo mavae io me ko te ‵talaga o te avaga e pelā me ko te faka‵leiga o te fakalavelave. Kae e mata, tenā te auala ka faka‵lei aka i ei a te fakalavelave? Ikai. Ne fakatonu mai a Ieova ko tino a‵vaga ke āva ki te fakatokaga o te fakaipoipoga faitalia te faigata o olotou avaga. w24.03 16 ¶8; 17 ¶11

Mai tua o tau tukuatuga mo te papatisoga, ne tumau eiloa te gasolo o malosi atu tou fakamoemoega ke ola ki te se-gata-mai i te lalolagi palataiso i te taimi ne tauloto koe ki mea e uke atu, kae ko matua foki i te feitu faka-te-agaga. (Epe. 5:13–6:1) Kāti ko oti ne ‵tupu ki a koe a mea kolā e fakamatala mai i te Loma 5:​2-4. Ne fepaki koe mo mea faiga‵ta e uke, ne kufaki koe i ei kae lavea ne koe te taliaga a te Atua. Ona ko te mea ko iloa ne koe me alofa kae fiafia te Atua ki a koe, ko na gasolo aka loa o lasi tou talitonu me ka maua eiloa ne koe a folafolaga kolā ne fai mai ne ia. Ka fai ei ke malosi atu tou fakamoemoega i lō te taimi muamua. Ko fai foki e pelā me se mea tonu eiloa telā e talitonu koe me ka maua eiloa ne koe. E otia malosi i ei tou loto, kae ka ‵fuli ne ia a vaega katoa o tou olaga, au faifaiga ki tou kāiga, au fakaikuga, mo te auala e fakaaoga ne koe ou taimi. Ne toe fai mai ne te apositolo ko Paulo se manatu tāua ‵ki e uiga ki te fakamoemoega ko maua ne koe i te taimi ne talia ei koe ne te Atua. Ne fakamautinoa atu a ia me ka taunu eiloa tou fakamoemoega.—Loma 15:13. w23.12 12-13 ¶16-19

Kafai ko fakafesagai tatou mo se fakalavelave faigata, e mafai o fai valevale a ‵tou lagonaga, ‵tou mafaufauga, kae se iloa o ‵saga faka‵lei atu. E pelā eiloa mo se vaka telā e ‵ti ona ko te sou o te tai, e mafai foki o fai valevale eiloa a ‵tou lagonaga. E fesoasoani mai pefea a Ieova māfai ko kamata o fai valevale a ‵tou lagonaga? E fakatalitonu mai a ia me ka faka‵mautakitaki ne ia tatou. Kafai ko fepaki se vaka mo se kaumatagi, kāti ka ‵ti malosi eiloa kae fakamataku foki. Ke fakafeoloolo aka te ‵ti o te vaka, e mafai o isi ne mea pelā me ne kapa‵kau i kaokao o vaka kolā e ‵galo i lalo i te tai. E taofi ne kapa‵kau konei ke mo a ma ‵ti malosi te vaka, ke se fakamataku kae ke gali foki te malaga ki pasese. Kae ko kapa‵kau konei e mafai o ga‵lue faka‵lei māfai fua e tele a te vaka. I se auala tai ‵pau, ka faka‵mautakitaki ne Ieova tatou māfai e tumau i te ga‵solo ki mua mo te fakamaoni i taimi o fakalavelave. w24.01 22 ¶7-8

Kafai koe e mataku, fesili ifo, ‘Ne a mea ko oti ne fai ne Ieova?’ Mafaufau ‵loto ki ana mea ne faite. E pelā me se fakaakoakoga, kafai e “onoono faka‵lei” tatou ki te auala e tausi ei ne Ieova a manu eva mo pulalakau—kolā ne seki faite ne ia ki tena fakatusa kae e se mafai o tapuaki atu ki a ia—ka fakamalosi aka ei ‵tou tali‵tonu me ka tausi mai foki a ia ki a tatou. (Mata. 6:​25-32) Mafaufau foki ki mea ne fai ne Ieova mō ana tino tapuaki. Kāti ne sukesuke koe ki se tino i te Tusi Tapu telā ne tu ‵kese tena fakatuanaki, io me faitau ki se tala o se tavini a Ieova i aso nei. E se gata i ei, ke mafaufau ‵loto ki te auala ne tausi atu a Ieova ki a koe. Ne ‵taki mai pefea ne ia koe ki te munatonu? (Ioa. 6:44) Ne tali mai pefea ne ia au ‵talo? (1 Ioa. 5:14) Ne a mea aoga e maua ne koe i aso katoa mai te taulaga a tena Tama pele?—Efe. 1:7; Epe. 4:​14-16. w24.01 4 ¶6; 7 ¶17