Novema

Kafai koe se mātua, fakatoka au tama‵liki ke fai olotou tali e ‵tusa mo te lotou ma‵tua. I nisi taimi, e mafai o sae aka se mataupu faigata e uiga ki fakalavelave i taki tauavaga io me ko mea tau amioga, kae e mafai loa o isi ne palakalafa kolā e mafai o tali i ei a tama‵liki. Ke fesoasoani atu foki ki au tama‵liki ke maina me i nisi taimi ka se mafai o fili aka latou māfai e sisi olotou lima. Ka fesoasoani atu a te faiga tenā ke mo a ma loto vāivāi latou māfai ko fili aka te suā tino i lō latou. (1 Timo. 6:18) E mafai ne tatou katoa o fakatoka a tali fakamalosi kolā e fakaaloalo atu ei ki a Ieova kae fakamalosi atu ki ‵tou taina Kelisiano. (Faata. 25:11) E tiga loa e mafai o fakamatala fakatoetoe atu sau tala totino, ke ‵kalo keatea mai te faipati malosi e uiga ki a koe eiloa. (Faata. 27:2; 2 Koli. 10:18) I lō te fai penā, taumafai ke ‵saga tonu atu tatou ki a Ieova, tena Muna, mo ana tino.—Faka. 4:11. w23.04 24-25 ¶17-18

E aoga te alofa ki te faiga ke tumau tatou i te ala kae ke tausi ‵tou mafaufau ke ‵lei. (Mata. 22:​37-39) A te alofa ki te Atua e fesoasoani mai ke tumau tatou i te talai faitalia so se fakalavelave e fepaki mo tatou. (2 Timo. 1:​7, 8) Ona ko te mea e ‵tau o fakaasi ne tatou te alofa ki tino sē tali‵tonu, tenā te pogai e ‵tau ei o tumau tatou i te talai, pelā foki mo te talai i telefoni mo te tusiga o tusi. E se ‵fiu eiloa tatou i te fakamoe‵moe me isi se aso ka ‵fuli ei ‵tou tuakoi kae kamata o fai te mea tonu. (Eseki. 18:​27, 28) A te alofa ki tuakoi e aofia i ei te alofa ki taina Kelisiano. E fakaasi atu ne tatou te alofa mai te “tumau i te fakamalosi atu te suā tino ki te suā tino.” (1 Tesa. 5:11) E fakamalosi ne tatou te suā tino ki te suā tino e pelā eiloa mo sotia kolā e taua ki te fili i tafa o nisi sotia. E se ma‵nako eiloa tatou o fakalogo‵mae a ‵tou taina mo tuagane io me taui atu te masei ki te masei. (1 Tesa. 5:​13, 15) E fakaasi atu foki ne tatou te alofa mai te āva ki taina kolā e fai te takitakiga i te fakapotopotoga.—1 Tesa. 5:12. w23.06 10 ¶6; 11 ¶10-11

A te auala e tasi ke fakamalosi aka ‵tou fakatuanaki ko te mafaufau ‵loto ki te togiola. E fakamaoni mai i te togiola me ka taunu eiloa a folafolaga a te Atua. A te mafaufau faka‵lei ki pogai ne fakatoka ei te togiola mo mea ne aofia i ei, e fakamalosi aka ei te ‵tou fakatuanaki ke tali‵tonu me ka taunu eiloa a te folafolaga a te Atua e uiga ki te ola se-gata-mai i se lalolagi telā e tai ‵lei atu. Kaia e fai atu ei tatou penā? Mafaufau la, ne a mea ne aofia i te togiola? Ne uga mai ne Ieova mai te lagi a tena Tama toekimua kae fagasele, ko te ‵toe tino pili ki a ia, ke fanau mai pelā me se tino ‵lei katoatoa. I tena nofoga i te lalolagi, ne kufaki a Iesu i vaegā tulaga faiga‵ta kese‵kese. Oti aka, ne logo‵mae kae ne mate foki a ia i se mate fakalogo‵mae. Ko oko eiloa te lasi o te mea ne fai ne Ieova! Ailoga e mafai o talia ne te ‵tou Atua alofa ke logo‵mae kae mate tena Tama ko te mea fua ke maua ne tatou se olaga ‵lei kae toetoe. (Ioa. 3:16; 1 Pe. 1:​18, 19) Ona ko te lasi o te mea ne fai ne ia, ka fakamautinoa eiloa ne Ieova me ka ola tatou ki te se-gata-mai i te lalolagi fou. w23.04 27 ¶8-9

E mata, e manako a Ieova ke toe faka‵tu mai a tino ‵mate? E seai se fakalotolotolua ki ei. Ne fakaosofia ne ia se aofaki o tino ne tusi ne latou te Tusi Tapu ke fakamau ki lalo a tena tautoga ki te toetuga i aso mai mua. (Isa. 26:19; Faka. 20:​11-13) Kae kafai e fai ne Ieova se tautoga, e fakataunu faeloa ne ia. (Iosu. 23:14) E tonu, e manako malosi eiloa a Ieova o toe faka‵tu mai a tino ‵mate. Mafaufau ki pati a te toeaina ko Iopu. Ne talitonu a ia me faitalia foki loa e mate a ia, ka manako malosi eiloa a Ieova ke lavea ne ia a Iopu ko toe ola mai. (Iopu 14:​14, 15, fml) E penā foki eiloa a lagonaga o Ieova ki ana tino tapuaki katoa kolā ko oti ne ‵mate atu. E olioli eiloa a ia ke toe faka‵tu mai latou ki te ola ko te mea ke mafai o ola ‵lei latou mo te fia‵fia. Kae pefea te fia piliona o tino kolā ko oti ne ‵mate kae seki maua ne latou se avanoaga ke tauloto ki te munatonu e uiga ki a Ieova? E manako eiloa te ‵tou Atua alofa o toe faka‵tu aka foki latou mai te mate. (Galu. 24:15) E manako a ia ke maua ne latou te avanoaga ke fai mo ana taugasoa kae ke ola ki te se-gata-mai i te lalolagi nei.—Ioa. 3:16. w23.04 9 ¶5-6

E mafai pefea o fakamalosi aka ne koe a tou fakamoemoega? E pelā me se fakaakoakoga, kafai e fakamoemoe koe ke ola ki te se-gata-mai i te lalolagi, faitau ki fakamatalaga a te Tusi Tapu e uiga ki te Palataiso kae mafaufau ‵loto ki ei. (Isa. 25:8; 32:​16-18) Mafaufau ‵loto ki te vaegā olaga i te lalolagi fou. Fakaataata ne koe a koe eiloa i konā. Kafai e mafau‵fau faeloa tatou ki te fakamoemoega i te lalolagi fou, ka ‘vave oti atu a ‵tou puapuaga kae mā‵ma foki.’ (2 Koli. 4:17) Ka fakamalosi eiloa koe ne te fakamoemoega ne tuku atu ne Ieova. Ko oti ne tuku mai ne Ia a mea e manakogina ke maua ne koe te malosi mai i a ia. Tela la, kafai e manakogina ne koe te fesoasoani ke fakataunu se tōfiga, ke kufaki i se tofotofoga, io me ke fakatumau tou fiafia, ‵talo ki a Ieova kae ‵sala ki tena takitakiga e auala i te faiga o sukesukega totino. Talia fakamalosiga mai taina mo tuagane Kelisiano. Ke mafaufau ‵loto ki tou fakamoemoega. Ko mafai ei o “fakamalosi aka [koe] ki te malosi sili o te Atua e ‵tusa mo tena ‵mana sē fuafuagina ko te mea ke mafai o katoatoa te otou fa‵ki fakatasi mo te kufaki mo te fia‵fia.”—Ko. 1:11. w23.10 17 ¶19-20

E maua ne tatou a pogai e uke ke fakafetai atu ki a Ieova i ‵talo. E mafai o fakafetai atu tatou ki a ia mō so se mea ‵lei e maua ne tatou; me i meaalofa ‵lei katoa e aumai i a ia. (Iako. 1:17) E pelā me se fakaakoakoga, e mafai o fakaasi atu ne tatou a te loto fakafetai ona ko te gali o te lalolagi mo mea fakaofoofogia kolā ne faite ne ia. E mafai foki o fakaasi atu te ‵tou loto fakafetai mō ‵tou ola, ‵tou kāiga, taugasoa mo te ‵tou fakamoemoega. Kae e ma‵nako tatou o fakafetai ki a Ieova mō te talia mai ke maua ne tatou se va fakataugasoa tāua mo ia. Kāti e manakogina ke fai ne tatou se taumafaiga fakapito ke mafau‵fau ki pogai e ‵tau ei o loto fakafetai tatou ki a Ieova. E ola tatou i se lalolagi e seai se loto fakafetai. A tino e ‵saga faeloa ki mea e ma‵nako latou ki ei i lō mea e mafai ne latou o fai ke fakaasi atu te lotou fakafetai ki mea ko maua ne latou. Kafai ko kamata o fakaakoako tatou ki uiga konā, e mafai eiloa o fai ‵tou ‵talo e pelā me se fakasologa fua o fakamolemole e fai atu. Ke ‵kalo kea‵tea mai te faifaiga tenā, e ‵tau o tumau tatou i te ati aka kae fakaasi atu te loto fakafetai ki mea katoa ne fai ne Ieova mō tatou.—Luka 6:45. w23.05 4 ¶8-9

E se manako a Ieova te ‵tou Tamana alofa ke lavea ne ia tatou e logo‵mae. (Isa. 63:9) Kae e se taofi foki ne ia mai i a tatou a tofotofoga katoa, kolā e mafai o fakatusa ki vaitafe io me ki ulaga afi. (Isa. 25:8; 32:​16-18) Kae ne tauto mai me ka fesoasoani mai a ia ke mafai o “fanatu koe i loto” i tofotofoga konā. Ka se talia foki ne ia ke fakamasei katoatoa ne ‵tou tofotofoga a tatou. E tuku mai foki ne Ieova ki a tatou a tena agaga tapu ke fesoasoani mai ke mafai tatou o kufaki. (Luka 11:13; Fili. 4:13) Ona ko te mea tenā, e mafai o tali‵tonu tatou me ka maua faeloa ne tatou a mea e manakogina ne tatou ke kufaki kae ke tumau i te fakamaoni ki a ia. E fakamoemoe a Ieova ke tali‵tonu tatou ki a ia. (Epe. 11:6) Nisi taimi, e mafai o foliga faigata ‵ki a ‵tou tofotofoga. E mafai o kamata tatou o fakalotolotolua ki te fesoasoani o Ieova ki a tatou. Kae e fakamautinoa mai i te Tusi Tapu me e auala i te malosi o te Atua ka mafai ne tatou “o eva mai luga o se ‵pui.” (Sala. 18:29) Tela la, sa talia a manatu fakalotolotolua, kae ke ‵talo tatou mo te fakatuanaki mo te talitonu katoatoa me ka tali mai ne Ieova a ‵tou ‵talo.—Iako. 1:​6, 7. w23.11 22 ¶8-9

Ko oko eiloa i te gali o te fakamatalaga tenei e uiga ki te alofa tonu! E fakaasi mai i konei se munatonu mautinoa mō taki tauavaga: E mafai eiloa o maua ne koulua a te alofa telā e se mafai o gata. Ko te mea ke tumau a te alofa i te va o se tauavaga i te lā olaga kātoa e manakogina a taumafaiga e uke. Ke fai se fakatusaga, e mafai o tumau a te ka o se afi māfai fua e tafu faeloa ki fafie. Kafai e seai se tino e tafu ne ia, ka mate ifo a te afi tenā. E penā foki a te alofa i te va o se tauavaga, e mafai o tumau i te malosi māfai fua e ‵saga tonu lāua o fakamalosi aka te lā fesokotakiga. I nisi taimi, e mafai o lagona ne se tauavaga me ko kamata o matafitafi atu te alofa i va o lāua, maise eiloa māfai ko fe‵paki lāua mo fakalavelave, pelā mo mea tau tupe, masaki, io me ko te tulaga faigata ki te putiakaga o tama‵liki. Tela la ke fakatumau te ‵ka o “te ulaga afi a Ioa,” e ‵tau mo te tagata mo te fafine o ga‵lue malosi ke fakamalosi aka te lā fesokotakiga mo Ieova. w23.05 20-21 ¶1-3

Ke ati aka te loto malosi, ne a ‵tou mea e ‵tau o fai? Kāti e fakamalosi mai ‵tou mātua ke loto ma‵losi tatou, kae e se mafai o tuku mai ne latou te uiga tenei e pelā eiloa me se iloga o te kāiga. A te mauaga o te loto malosi e pelā mo te tauloto ki se atamai fou. A te auala e tasi e mafai o apo koe ko te onoono faka‵lei ki faifaiga a te faiakoga ko fakaakoako ei koe ki a ia. I se auala tai ‵pau, e tauloto tatou ke loto ma‵losi mai te onoono faka‵lei atu ki te auala e fakaasi atu ne nisi tino te uiga tenei, ko fakaakoako ei ki a latou. E pelā mo ia, e ‵tau o iloa faka‵lei ne tatou a te Muna a te Atua. E ‵tau o ati aka ne tatou se fesokotakiga ‵pili mo Ieova mai te fai‵pati atu faeloa ki a ia i taimi katoa. Kae e manakogina ke maua ne tatou te loto talitonu me e fesoasoani mai eiloa a Ieova ki a tatou. Tela la, kafai ko tofotofogina ‵tou fakatuanaki, ka loto ma‵losi eiloa tatou. E āva faeloa a nisi tino ki tino loto ma‵losi. E mafai foki o fesoasoani atu ki nisi tino loto ‵lei ke iloa ne latou a Ieova. E mautinoa eiloa me isi ne pogai ‵lei ke ati aka ne tatou te loto malosi. w23.08 2 ¶2; 4 ¶8-9

A te pati Eleni telā ne ‵fuli ki te “tofotofo aka” ne fakaaoga ke fakamatala atu i ei te auala e tofotofo i ei a fiti tāua. Tela la, e ‵tau mo tatou o tofotofo muamua a tala e ‵logo tatou i ei io me ko mea e fai‵tau ne tatou ke fakamautinoa aka me ne tala ‵tonu io me ikai. Ko sili atu nei te lotou tāua ki a tatou i te pili mai o te fakalavelave lasi. I lō te talitonu vave ki pati katoa e fai mai ne nisi tino, ke na fakaaoga ne tatou te malosi o ‵tou mafaufau o fakatusa‵tusa a mea e fai‵tau io me ‵logo tatou i ei mo mea e fai mai i te Tusi Tapu mo te fakapotopotoga a Ieova. Mai te fai penā, ka se mafai eiloa o fakaloiloigina tatou ne fakamatalaga io me ko takolekolega a temoni. (Faata. 14:15; 1 Timo. 4:1) E pelā me se potukau, ka ‵sao eiloa a tavini a te Atua i te fakalavelave lasi. Kae pelā me ne tino taki tokotasi, e se iloa ne tatou a mea ka ‵tupu i te aso ma taeao. (Iako. 4:14) Tela la, faitalia me oko atu tatou ki te fakalavelave lasi io me ‵mate mai mua i ei, ka maua eiloa ne tatou a te taui ko te ola se-gata-mai māfai e tumau tatou i te fakamaoni. Ke na ‵saga tonu atu tatou ki te ‵tou fakamoemoega gali kae ke toka faeloa mō te aso o Ieova! w23.06 13 ¶15-16

E se iloa ne tatou me ka fakataunu pefea a nisi valoaga i te Tusi Tapu. (Tani. 12:​8, 9) Kafai foki loa e se malamalama faka‵lei tatou i te auala ka fakataunu i ei se valoaga e se fakauiga i ei me ka se taunu. E aunoa mo te fakalotolotolua, e mafai o tali‵tonu tatou me ka fakaasi mai ne Ieova a mea e ‵tau o iloa ne tatou i te taimi tonu, e pelā eiloa mo mea ne fai ne ia i aso mua. E isi se folafolaga ka fai mai me “ko filemu kae tokagamalie a mea katoa.” (1 Tesa. 5:3) Tenā ko ‵saga mai ei a malo fakapolitiki o te lalolagi ki lotu ‵se o fakaseai katoatoa atu. (Faka. 17:​16, 17) Ka taua atu latou ki tino o te Atua. (Eseki. 38:​18, 19) A mea ‵tupu konei ka iku atu katoa ki te taua fakaoti eiloa i Amaketo. (Faka. 16:​14, 16) E mautinoa i a tatou me i mea konei ko pili fua o ‵tupu. Ke oko atu ki te taimi tenā, ke na tumau eiloa tatou i te fakaasi atu te loto fakafetai ki ‵tou Tamana i te lagi mai te ‵saga tonu atu ki valoaga i te Tusi Tapu kae mai te fesoasoani atu ki nisi tino ke fai foki penā. w23.08 13 ¶19-20

I te taimi ne faipati te apositolo ko Paulo ki te fakatuanaki, te fakamoemoega mo te alofa, ne fakaoti ana pati mai te fai atu me i “te ‵toe mea sili i [uiga] konei, ko te alofa.” (1 Koli. 13:13) Kaia ne fai mai ei a Paulo penei? I aso mai mua, ka se manakogina ne tatou te fakatuanaki ki folafolaga a te Atua e uiga ki tena lalolagi fou, me i mea katoa konei ne fakamoe‵moe tatou ki ei ka taunu eiloa. Kae ka manakogina faeloa ne tatou te alofa ki a Ieova mo ana tino. E tonu, ka gasolo aka eiloa o lasi te ‵tou a‵lofa ki a latou ki te se-gata-mai. A te alofa foki ko te iloga o tatou e pelā me ne Kelisiano ‵tonu. Ne fai atu a Iesu ki ana apositolo: “Ona ko te mea tenei ka iloa ei ne tino katoa i a koutou ko oku soko—māfai e fakatau a‵lofa koutou.” (Ioa. 13:35) E se gata i ei, a te fakatau a‵lofa e fakatumau ne ia te ‵kau fakatasi o tatou. Ne taku ne Paulo a te alofa ki te “fusi ‵lei katoatoa.” (Ko. 3:14) Ne tusi atu te apositolo ko Ioane ki ana taina tali‵tonu: “Me ko so se tino e alofa ki te Atua e ‵tau foki mo ia o alofa ki tena taina.” (1 Ioa. 4:21) Kafai e fakatau a‵lofa tatou, ko fakaasi atu ei te ‵tou a‵lofa ki te Atua. w23.11 8 ¶1, 3

E Fakatusa ne te Tusi Tapu a ‵tou olaga e pelā me ne Kelisiano ki se fakatau‵telega. A tino ‵tele kolā e oko ki te laina i te fakaotiga ka maua ne latou te taui ko te ola se-gata-mai. (2 Timo. 4:​7, 8) E ‵tau mo tatou o fai te ‵toe mea e mafai ke tumau i te ‵tele malosi atu, maise me ko pili eiloa tatou ki te laina fakaoti o te fakatau‵telega. Ne taku mai ne te apositolo ko Paulo, a te mea telā ka fesoasoani mai ke manumalo tatou i te fakatau‵telega. Ne fakatonu mai a ia “ke na ‵pei foki ne tatou kea‵tea a mea ‵mafa katoa . . . kae ke na ‵tele tatou mo te kufaki i te fakatau‵telega tenei i ‵tou mua.” E mata, ne fakauiga a Paulo me e seai loa ne amoga e ‵tau o amo ne Kelisiano? Ikai, e se tenā te mea ne fakauiga a ia ki ei. Kae ne fakauiga a ia me e ‵tau mo tatou o tapale kea‵tea so se mea sē aoga telā e faka‵mafa mai ki a tatou. A vaegā mea ‵mafa konei e mafai o fakatalave mai ki a tatou kae fai ei ke fi‵ta tatou. Ke kufaki tatou, e ‵tau o iloa fakavave kae tapale kea‵tea so se mea ‵mafa sē aoga telā e mafai o faka‵lave ne ia tatou. Kae e se ma‵nako foki tatou o ‵pei kea‵tea a amoga kolā e ‵tau eiloa o amo ne tatou. Kafai e fai penā, e mafai o se taulia tatou ke tumau i te fakatau‵telega.—2 Timo. 2:5. w23.08 26 ¶1-2

A te uiga faigofie e fesoasoani mai ke āva tatou ki kilokiloga a nisi tino. E pelā mo nisi tuagane, e fia‵fia o fakaaoga a mea vali laugutu mo fulumata, kae ko nisi e se fai penā. Nisi Kelisiano e fia‵fia o inu mo te faka‵tau ki meainu ma‵losi, kae fakaiku ne nisi tino ke se pa‵tele eiloa ki ei. E ma‵nako a Kelisiano katoa ke tausi faka‵lei ki olotou ola ‵lei kae kese‵kese a auala e filifili ne tatou ke tausi atu ki ‵tou ola ‵lei. Kafai ko tō fakatāua ne tatou ‵tou fakaikuga kae taumafai o faimālō atu ki tino i te fakapotopotoga, e mafai o fai ne tatou ke vāi‵vai a nisi tino kae fakamāfua aka ei a mavae‵vaega. (1 Koli. 8:9; 10:​23, 24) Pelā me se mea e tasi, e seki fakatonu mai ne Ieova a gatu e ‵tau o ‵pei tatou ki ei, kae ne tuku mai ne ia a fakatakitakiga ke tau‵tali i ei. E ‵tau o ‵pei tatou ki gatu kolā e fakaaloalo atu ei ki te Atua, e fakaasi atu ei te uiga faigofie, te agamalu mo te “mafaufau ‵lei.” (1 Timo. 2:​9, 10) Tela la, e se taumafai tatou ke ‵saga mai a tino ki a tatou ona ko ‵tou teuga. Ka fesoasoani atu foki a fakatakitakiga i te Tusi Tapu ki toeaina ke mo a ma fai ne latou ne tulafono ma‵keke ki gatu mo vaegā teuga o ulu. w23.07 23-24 ¶13-14

Ne fakaasi mai ne Ieova ki a tatou te auala ke maua se olaga fakafiafia i aso mai mua. A latou kolā e talia te ‵kamiga a te “fafine valea” kae fakalogoa e ‵saga fua ki te “magalo,” o fakafiafiaga kolā e fai ‵funa. A te ikuga o latou ko “koga ‵poko o te Tanuga.” (Faata. 9:​13, 17, 18) Ko oko loa te ‵kese o te mea tenā mo tino kolā e talia te ‵kamiga mai te “poto tonu”! (Faata. 9:1) Ko fakamasani nei tatou ke a‵lofa ki mea e alofa a Ieova ki ei kae ke takalia‵lia ki mea e takalialia ki ei. (Sala. 97:10) Kae e fia‵fia tatou o ‵kami mai a nisi tino ke maua ne latou a mea aoga mai te “poto tonu.” Ko pelā eiloa me ka‵laga atu tatou “mai i koga ma‵luga o te fakai: ‘So se tino e se lasi tena iloa, ke vau ki konei.’” A mea aoga e maua ne tatou mo tino kolā e talia te ‵kamiga e se aoga fua ki a tatou i te taimi nei. E tumau te lotou aoga, kae fai i ei ke “ola” tatou ki te se-gata-mai i te taimi e sa‵sale ei tatou “ki mua i te auala o te malamalama.”—Faata. 9:​3, 4, 6. w23.06 24 ¶17-18

Pefea ou lagonaga māfai e fesili atu se tino e ga‵lue tasi mo koe io me se tamaliki i te akoga e uiga ki ou talitonuga? E mata, koe e manavase? A te tokoukega o tatou e penā olotou lagonaga. Kae ko te vaegā fesili tenā e mafai o fesoasoani mai ke malama‵lama tatou i mafaufauga io me ko talitonuga o te tino tenā, kae fai ei ke faigofie o fakailoa atu ne tatou a te tala ‵lei. Kae i nisi taimi, kāti e fakasae aka ne se tino se fesili me e se ‵lago mai ki a tatou io me fia kinau mai fua. E se ‵tau o ‵poi tatou i ei. Nisi tino ne lagona ne latou a manatu ‵se mai nisi e uiga ki mea e tali‵tonu tatou ki ei. (Galu. 28:22) E se gata i ei, ko ola nei tatou i “aso fakaoti,” ko te taimi telā e tokouke a tino e “se lotoma‵lie ki so se feagaiga” kae e “amio fakasaua.” (2 Timo. 3:​1, 3) Kāti ka mafaufau koe penei, ‘E mafai pefea o fakaasi atu ne au te uiga filemu mo te poto māfai e kinau mai se tino ki oku talitonuga kolā e fakavae ki te Tusi Tapu?’ Se a te mea ka fesoasoani atu ki a koe? Ko te uiga agamalu. A te tino agamalu e se ita vave kae e mafai o pule faka‵lei atu ki a ia māfai ko fakafesagai atu ki pati fakaitaita io me māfai e se iloa ne ia o tali atu. w23.09 14 ¶1-2

I nisi taimi, e maua ne tatou a pati fakatonutonu kolā e puipui ei tatou mai te fia maumea mo nisi galuega kolā e mafai o soli i ei ne tatou a tulafono a te Atua. Konei a nisi feitu e maua foki ei ne tatou a fakamanuiaga mai te Atua māfai e tau‵tali tatou i te takitakiga a Ieova. (Isa. 48:​17, 18; 1 Timo. 6:​9, 10) E mautinoa me ka tumau eiloa i te fakaaoga ne Ieova a tino ke fai ne latou a te takitakiga i te taimi o te fakalavelave lasi penā foki mo te Pulega i te Afe Tausaga. E mata, ka tumau tatou i te faka‵logo ki te fakatonuga tenā? Ka faigofie ke fai ne tatou a te mea tenei māfai e faka‵logo tatou ki te takitakiga a Ieova i te taimi nei. Tela la, ke na faka‵logo faeloa tatou ki te takitakiga a Ieova, e aofia i ei a mea kolā e tuku mai ne tāgata kolā ne ‵tofi aka ke tausi mai ki a tatou. (Isa. 32:​1, 2; Epe. 13:17) Kae kafai e fai tatou penā, e isi eiloa ne pogai e ‵tau o tali‵tonu tatou ki te ‵tou Takitaki, ko Ieova, telā e ‵taki kea‵tea ne ia tatou mai mea fakama‵taku i te feitu faka-te-agaga kae ki te koga e fakamoe‵moe tatou ki ei—ko te ola se-gata-mai i te lalolagi fou. w24.02 25 ¶17-18

Ne fiafia kae lotomalie te apositolo ko Paulo ki tena olaga i te taviniga ki a Ieova, kae ne ‵tau o manumalo a ia i nisi fakalavelave e uke. Ne masani o faimalaga a Paulo ki koga ‵mao, kae ne seki faigofie te mea tenā i aso konā. I ana malaga konā, ne fepaki a Paulo i nisi taimi mo “mea fakama‵taku i vaitafe” mo “mea fakama‵taku mai tino kai‵soa.” Ne fai fakamasei foki a ia i nisi taimi ne tino ‵teke. (2 Koli. 11:​23-27) Kae ne seki fakaasi atu faeloa ne taina Kelisiano o Paulo a te loto fakafetai ki ana mea ne fai ke fesoasoani ki a latou. (2 Koli. 10:10; Fili. 4:15) Ne a mea ne fesoasoani atu ki a Paulo ke tumau i te taviniga ki a Ieova? E uke a uiga o Ieova ne tauloto ne Paulo mai te Tusi Tapu pelā foki mo mea ne ‵tupu ki a ia. Ne fai ei ke talitonu a Paulo me i a Ieova te Atua e alofa ki a ia. (Loma 8:​38, 39; Efe. 2:​4, 5) Kae ne alofa malosi foki a ia ki a Ieova. Ne fakaasi atu ne Paulo tena alofa ki a Ieova e auala i tena “taviniga mo te tumau i te taviniga ki tino tapu.”—Epe. 6:10. w23.07 9 ¶5-6

E iloa ne tino e tokouke me manakogina ne tatou a malo o tāgata kae ‵tau o faka‵logo tatou ki nisi tulafono mai “pule ma‵luga.” Kae ko tino foki eiloa konā e mafai o se faka‵logo ki se tulafono telā e foliga sē ‵lei io me foliga mai me ko tō faigata. E taku ‵tonu mai i te Tusi Tapu me i malo o tāgata e fakamāfua ne latou a logo‵maega, e ‵nofo mai lalo i te pulega a Satani, kae ko pili fua o fakaseai atu. (Sala. 110:​5, 6; Fai. 8:9; Luka 4:​5, 6) E fai mai foki i ei ki a tatou me i “so se tino e ‵teke ki pulega ko ‵teke foki ki te fakatokaga a te Atua.” A te ‵tou faka‵logo ki pule ma‵luga se vaega o te fakatokaga se tumau a Ieova ke fakafilemu a mea. Tela la, e ‵tau mo tatou o “tuku atu ki tino katoa a mea kolā e ‵tau o maua ne latou,” e aofia i ei te ‵togiga o lafoga, te āva mo te fakalogo. (Loma 13:​1-7) E mafai o ‵kilo tatou ki se tulafono pelā me faigata, e se ‵lei, io me ‵togi ‵mafa ke faka‵logo ki ei. Kae e faka‵logo eiloa tatou ki a Ieova, kae ne fai mai a ia ke faka‵logo tatou ki pule ma‵luga māfai e se ‵teke olotou tulafono mo ana tulafono.—Galu. 5:29. w23.10 8 ¶9-10

I te fanauga a Samasoni, ne pule atu te kau Filisitia ki te fenua o Isalaelu kae fakasaunoa latou. (Fama. 13:1) Ne puapuaga eiloa te kau Isalaelu ona ko olotou pulega fakasaua. Ne filifili ne Ieova a Samasoni ke “takitaki ne ia te faka‵saoga o tino Isalaelu mai lima o tino Filisitia.” (Fama. 13:5) Ke fakataunu te galuega faigata tenā, ne ‵tau o fakalagolago a Samasoni ki a Ieova. I te taimi e tasi, ne o‵mai se kautau Filisitia o puke a Samasoni i Lehi, kāti i Iuta. Ne ma‵taku a tāgata o Iuta, tenā ne fakaiku aka ke tuku atu ne latou a Samasoni ki lima o te fili. Ne saisai ne ana tino a Samasoni ki lōpu ‵fou e lua kae avatu ne latou ki te kau Filisitia. (Fama. 15:​9-13) Kae ne maua ne Samasoni “te malosi mai te agaga o Ieova” kae ne ‵motu ne ia a lōpu konā i ana lima. Ne “maua ne ia se ivi kauvae koi ‵mata o te asini,” puke aka ne ia, kae fakaaoga mo ‵ta ki ei a tāgata Filisitia e toko 1,000!—Fama. 15:​14-16. w23.09 2 ¶3-4

E fakaasi malielie mai ne Ieova tena “fuafuaga se-gata-mai” e auala i te Tusi Tapu. Faitalia me se a te auala e fakataunu i ei, e manuia faeloa a ia me “ne fai ne Ieova ke ga‵lue a mea katoa mō tena fuafuaga.” (Faata. 16:4) Kae ka tumau ki te se-gata-mai a ikuga o mea e fai ne Ieova. Se a te fuafuaga a Ieova, kae ne a fakama‵fuliga ne fai ne ia ke fakataunu ei tena fuafuaga? Ne fai atu ne te Atua ki tino muamua eiloa a tena fuafuaga mō lāua. Ne ‵tau mo lāua o “fanafanau kae ke fakatokouke, faka‵fonu te lalolagi kae pule atu . . . ki ika o te tai mo manu eva o te lagi mo mea ola katoa” i te lalolagi. (Kene. 1:28) I te taimi ne ‵teke atu a Atamu mo Eva, kae fai ei ke agasala a tino katoa, ne seki mafuli eiloa te fuafuaga a Ieova. Ne fakamafuli fua ne ia te auala ka fakataunu i ei. I konā loa, fakaiku aka ei ne ia ke fakatu se Malo i te lagi telā ka fakataunu i ei tena fuafuaga muamua eiloa mō tino mo te lalolagi.—Mata. 25:34. w23.10 20 ¶6-7

E mafai o fesoasoani mai a Ieova ki a tatou ke tumau i te fakamaoni. Kāti e se faigofie i nisi taimi, maise māfai koi isi eiloa se vāivāiga koi fakafesagai mo tatou. I nisi taimi, kāti e sili atu te faigata o ‵tou vāivāiga i lō mea ne fepaki mo Petelu. Kae e mafai o tuku mai ne Ieova te malosi ke mo a ma ‵fiu vave. (Sala. 94:​18, 19) E pelā me se fakaakoakoga, ne fia‵fai se taina mo nisi tāgata i se fia tausaga mai mua o tauloto a ia ki te munatonu. Ne fakaiku aka ne ia ke tiakina a uiga ma‵sei konā. Kae i nisi taimi koi ‵sae aka eiloa a manakoga sē ‵lei konā. Se a te mea ne fesoasoani atu ki a ia ke tumau i te fakamaoni? E fai mai a ia: “Ko Ieova e fakamalosi ne ia tatou.” Ne toe fai mai foki: “Mai te fesoasoani o te agaga o Ieova . . . , ne tauloto ne au me e mafai eiloa o [tumau] au i te ola e ‵tusa mo te munatonu . . . Ne mafai o fakaaoga au ne Ieova, kae faitalia oku vāivāiga e fakamalosi faeloa ne ia au.” w23.09 23 ¶12

Taina talavou, a te fai pelā me se tagata Kelisiano matua ‵lei e sē se mea e tupu fakafuasei. E ‵tau o filifili ne koe a tino kolā e fai pelā me ne fakaakoakoga ‵lei ke fakaakoako ki a latou, ati aka ke malosi tou mafaufau, ke fakatuagagina, ke tauloto ki atamai aoga i te olaga, kae ke fakatoka mō tiute i aso mai mua. Kāti e manavase koe i nisi taimi māfai e mafaufau ki mea katoa kolā e ‵tau o galue muamua koe ki ei. Kae e mafai eiloa o manuia koe. Masaua me e manako malosi a Ieova o fesoasoani atu ki a koe. (Isa. 41:​10, 13) Ao, ka fesoasoani atu foki ou taina mo tuagane i te fakapotopotoga. Kafai ko fai koe pelā me se tagata Kelisiano telā ko matua ‵lei, ka maua ne koe se olaga fiafia kae fakamalie loto. E a‵lofa matou ki a koutou, e taina talavou! Ke na fakamanuia eiloa koutou ne Ieova i te taimi e ga‵lue ei koutou ke fai pelā me ne tāgata Kelisiano ma‵tua ‵lei. w23.12 29 ¶19-20

Mafaufau me nofo atu koe i se maopoopoga o taina mo tuagane. Ko oko loa i tou fiafia i te taimi tenā, kae pei ne koe te otou ata. A te ‵tonuga loa ne toe pei fakalua ne koe a te ata i te mea ma sē gali te ata muamua. Nei la ko tolu au ata. Kae i tau ata e tasi, e lavea ne koe se taina e se fakamisikata. Tapale ei ne koe, me lua katoa au ata e lavea atu i ei a tino katoa fakatasi mo te taina tenā e fakamisi‵kata. E masani o masaua ne tatou a taimi ‵gali ne fakamāumāu fakatasi ne tatou mo ‵tou taina mo tuagane. Kae kāti ne fai ne se taina io me se tuagane i taimi konā se mea ‵se. Se a te mea e ‵tau o fai ne tatou ki te mea tenā? E ‵tau o taumafai tatou o tapale kea‵tea a te mea ‵se tenā, e pelā eiloa māfai ko tapale kea‵tea ne tatou se ata e tasi telā e se gali ki a tatou. (Efe. 4:32) E mafai o fakapuli ne tatou ona ko mea ‵gali ne fai ne ia i taimi e uke e ‵kau fakatasi ei tatou mo ia. Konā vaegā mea e ‵tau o fakamasausau ne tatou i ‵tou mafaufau. w23.11 12-13 ¶16-17

A pati Eleni ne fakaaoga i konei e faka‵mafa mai ei te manatu me e ‵tau o fakaasi atu i gatu o fāfine Kelisiano a te āva mo te amanaia ki lagonaga io me ko manatu o nisi tino. E aga‵tilo eiloa matou ki a koutou tuagane Kelisiano kolā e agamalu mo otou teuga e fai! Te faiga o faka‵tauga ‵lei se suā uiga telā e ‵tau o fakaasi atu ne tuagane Kelisiano ma‵tua ‵lei katoa. Se a te faiga o faka‵tauga ‵lei? Te faiga o faka‵tauga ‵lei ko te atamai ke faka‵kese aka te mea tonu mai te mea ‵se ko filifili ei a te mea tonu. Mafaufau ki te fakaakoakoga a Apikaila. Ne fai ne tena avaga se fakaikuga sē ‵lei telā ne mafai o iku atu tena kāiga katoa ki se tulaga fakamataku. Ne gasue fakavave a Apikaila. Ne ‵sao a ola o tena kāiga ona ko ana faka‵tauga ‵lei. (1 Samu. 25:​14-23, 32-35) E fesoasoani mai foki a faka‵tauga ‵lei ke iloa ne tatou te taimi ke fai‵pati i ei mo te taimi ke ‵nofo filemu. Kae e fesoasoani mai ke fakatumau te paleni o tatou māfai e fakaasi atu te fiafia tonu ki nisi tino.—1 Tesa. 4:11. w23.12 20 ¶8-9

Ne tusi ne te apositolo ko Paulo a pati konā ki te fakapotopotoga i Loma. Ne tauloto a taina mo tuagane i konā ki mea e uiga ki a Ieova mo Iesu, ne fakaasi atu ne latou te fakatuanaki, kae ne fai mo fai ne Kelisiano. Tenā ne “taku amiotonugina [latou] ona ko te fakatuanaki,” ne te Atua, kae fakaeke latou ki te agaga tapu. (Loma 5:1) Ao, ne maua ne latou se fakamoemoega tāua kae gali. Fakamuli ifo, ne tusi atu a Paulo ki Kelisiano i Efeso e uiga ki te fakamoemoega ko maua ne latou. Ne aofia i te fakamoemoega tenā “se tofi mō tino tapu.” (Efe. 1:18) Kae ne fakailoa atu foki ne Paulo ki te kau i Kolose te koga ka fakamoe‵moe latou ke ola i ei. Ne taku ne ia “ko te fakamoemoega telā e tausi mō koutou i te lagi.” (Ko. 1:​4, 5) Tela la, tenei a te fakamoemoega mō Kelisiano fakaekegina, ka toe‵tu aka latou ke ola ki te se-gata-mai i te lagi, kae ka pule fakatasi latou i ei mo Keliso.—1 Tesa. 4:​13-17; Faka. 20:6. w23.12 9 ¶4-5

A te pati Epelu ki te “puipui” se tugapati a kautau telā e fakaaoga ke fakasino atu ki sotia kolā e leoleo kae puipui ne latou se fakai mai te fili. A tino kolā e ‵nofo i loto i se fakai telā ne puipui faka‵lei e ‵moe mo te filemu, me iloa ne latou me isi ne sotia e leoleo a mataloa o te fakai. I se auala tai ‵pau, kafai e puipui ne te filemu o te Atua a ‵tou loto mo mafaufau, e se manavase tatou, me iloa ne tatou me e puipuigina eiloa tatou. (Sala. 4:8) E pelā mo te mea ne tupu ki a Hana, kafai foki loa e se ‵fuli fakavave a ‵tou fakanofonofoga, koi mafai eiloa o maua ne tatou se filemu. (1 Samu. 1:​16-18) Kae kafai ko tokagamalie tatou, ko faigofie i ei ke mafau‵fau faka‵lei tatou kae fai a fakaikuga ‵poto. Ne a mea e ‵tau o fai ne tatou? Kafai ko fepaki koe mo se fakalavelave, kalaga atu ki te leoleo, i se auala fakatusa. Pefea la? ‵Talo ke oko ki te taimi ko lagona ei ne koe a te filemu o te Atua. (Luka 11:9; 1 Tesa. 5:17) Kafai ko fepaki koe mo se fakalavelave, ‵talo faeloa, kae ka maua ne koe a te filemu o Ieova telā e takitaki ne ia tou loto mo tou mafaufau.—Loma 12:12. w24.01 21 ¶5-6

Ke faka‵malu te igoa o tena Tamana, ne kufaki ne Iesu a fakasauaga, fakamaseiga, mo pati fatufatu katoa ne fai ki a ia. E iloa ne ia me ne fakalogo a ia ki tena Tamana i mea katoa; e seai se mea e ‵tau o mā a ia i ei. (Epe. 12:2) Ne iloa foki ne ia me i a Satani ne taua ‵tonu atu ki a ia i toe taimi faiga‵ta konā. (Luka 22:​2-4; 23:​33, 34) Ne manako malosi a Satani ke fakaseaoga ne ia te fakamaoni o Iesu; kae ne seki taunu eiloa ana taumafaiga! Ne fakamaoni faka‵lei atu ne Iesu i a Satani se tino loi fakamataku kae e isi eiloa ne tavini fakamaoni a Ieova, kolā e tumau i te fakamaoni faitalia toe tulaga faiga‵ta e fe‵paki mo latou! E a, e manako koe o fakafiafia tou Tupu telā ko pule mai nei? Tumau i te ‵viki atu ki te igoa o Ieova, mai te fesoasoani atu ki nisi tino ke iloa faka‵lei ne latou te ‵tou Atua. Kafai e fai koe penā, ko tautali eiloa koe i kalafaga o Iesu. (1 Pe. 2:21) E pelā mo Iesu, ko fakafiafia eiloa ne koe te loto o Ieova kae fakamaoni atu me i Tena fili sili ko Satani, se tino loi eiloa! w24.02 11-12 ¶11-13

I te lima tausaga ko ‵teka, e lau i te fia miliona tino ko oti ne papatiso ke fai pelā me ne Molimau a Ieova. Kafai ko tuku atu koe ki a Ieova, ko filifili koe ke fai mo soko o Iesu Keliso kae ke fai te loto o te Atua e pelā me ko te ‵toe mea tāua i tou olaga. Ne a mea e aofia i te tukuatuga e pelā me se Kelisiano? Ne fai mai a Iesu: “So se tino e fia tautali mai i a au, ke se toe mafaufau ki a ia eiloa.” (Mata. 16:24) A te tugapati Eleni telā ne ‵fuli ki te “ke se toe mafaufau ki a ia eiloa” e mafai foki o ‵fuli penei “ke se toe ola mō ia eiloa.” E pelā me se tavini tukugina atu ki a Ieova, e se ‵tau o talia ne koe so se mea telā e se fetaui mo tena loto. (2 Koli. 5:​14, 15) E aofia i ei te sē talia ne koe a “galuega o te foitino,” e pelā mo amioga fakatauavaga sē ‵tau. (Kala. 5:​19-21; 1 Koli. 6:18) E mata, e faigata ke fakalogo koe ki tulafono penā? E se faigata, māfai koe e alofa ki a Ieova kae talitonu katoatoa me ka aoga ki a koe ana tulafono.—Sala. 119:97; Isa. 48:​17, 18. w24.03 2 ¶1; 3 ¶4

E tuku atu ne Ieova a tena agaga tapu ki a latou kolā e talia ne ia. (Mata. 12:18) E mafai o fesili ifo tatou penei, ‘E mata, e fakaasi atu ne au a nisi fuataga o te agaga o te Atua i toku olaga?’ E mata, e lavea ne koe me ko lasi atu tou kufaki i taimi nei i lō mai mua o iloa ne koe a Ieova? A te ‵tonuga loa, ko te lasi o tou fakamasani ke fakaasi atu a fuataga o te agaga o te Atua, ko te lasi foki o tou loto talitonu me e talia ne Ieova a koe! E fakagalue ne Ieova a te aoga o te togiola ki a latou kolā e talia ne ia. (1 Timo. 2:​5, 6) Kae e a māfai koi mafau‵fau eiloa tatou me e se talia ne Ieova tatou, faitalia me e fakatuanaki tatou ki te togiola kae ko oti foki ne papatiso? Ke masaua, me e se ‵tau mo tatou o tali‵tonu faeloa ki ‵tou lagonaga, kae e mafai o tali‵tonu tatou ki a Ieova. E kilo atu a ia ki a latou kolā e fakatuanaki ki te togiola e pelā me amio‵tonu kae tauto mai me ka fakamanuia ne ia latou.—Sala. 5:12; Loma 3:26. w24.03 30 ¶15; 31 ¶17