Tavini Atu E Aunoa Mo Te Salamō

1-3. (a) Ne a mea ne sala‵mo ei a tino, kae ka pokotia pefea tatou i ei? (e) Ne a mea e mafai o tauloto ne tatou mai i a Paulo e uiga ki te tavini atu ki te Atua e aunoa mo te salamō?

NE TUSI mai a te tino tusitala: “Mai pati katoa kolā ne faipatigina io me ne tusi ki lalo, konei eiloa a toe pati fakafanoa‵noa: ‘Ne ‵tau eiloa!’” Ne fakasino atu te tino tusitala ko J. G. Whittier ki mea ne fai ne tatou kae fanoa‵noa i ei, kae ko fai aka tatou pelā, aku muna eiloa ke toe fai ne au i se isi auala aka. A te “salamō” ko te fanoanoa o te mafaufau io me ko te ‵mae o te mafaufau i se mea ne fai io me se mea ne fai kae seki oti, kae e mafai o fakauiga pelā, “ko tagi foki.” Ne fai ne tatou katoa a mea kolā ne fanoa‵noa tatou i ei kae fai aka tatou pelā, aku muna eiloa ke toe foki au o fai i se isi auala aka. Ne a mea ne salamō koe i ei?

² Ne fai ne nisi tino a mea ma‵sei i olotou olaga, ke oko foki ki agasala matagā. E seki fai ne nisi tino ne mea sē ‵lei, kae e mafau‵fau latou me i nisi filifiliga ne fai ne latou i te olaga ko toe filifiliga ‵lei eiloa. Ne mafai ne nisi tino o fakagata te mafaufau ki taimi ko ‵teka kae tumau eiloa i olotou olaga. E tumau te sē ‵lei o lagonaga o nisi tino i filifiliga ‵se ne fai ne latou kae ko mafaufau aka penei, “moi ne seki fai eiloa penā!” (Salamo 51:3) E pefea ou lagonaga? E mata, e manako koe o tavini ki te Atua e aunoa mo te salamō mai te aso nei o fano ki mua? E mata, e isi se fakaakoakoga a se tino telā e mafai o fakaakoako tatou ki ei? Ao, e isi​—ko te apositolo ko Paulo.

³ I te olaga o Paulo, ne fai ne ia a mea matagā mo filifiliga ‵poto. Ne salamō ‵ki tou tagata i mea ‵se ne fai ne ia i taimi ko ‵teka, kae ne taumafai a ia ke manuia tena olaga i te tavini atu mo te fakamaoni ki te Atua. Onoono aka me ne a mea e mafai o tauloto ne tatou mai i tena fakaakoakoga e uiga ki te tavini atu e aunoa mo te salamō.

TE OLAGA MUA O PAULO

4. Se a te olaga mua o te apositolo ko Paulo ne salamō a ia i ei?

⁴ E pelā me se tamataene Falesaio, ne fai ne Paulo a mea kolā ne salamō fakamuli a ia i ei. Pelā me se fakaakoakoga, ne fakasaua masei eiloa ne tou tagata a soko o Keliso. E fai mai te Tusi Tapu me mai tua malie eiloa o te tamatega o Setefano, “A ko Saulo [telā ne taku fakamuli ki a Paulo] ne kamata o fakasaua malosi atu ki te fakapotopotoga. Ne ulu mālō atu a ia ki fale takitasi, ‵futi mai ki tua a tāgata mo fāfine, kae avatu ne ia o ‵pei ki te falepuipui.” (Galuega 8:3) Ne fai mai a te tino akoga ki te Tusi Tapu ko Albert Barnes me i te pati Eleni telā ne fakauiga ki te “fakasaua malosi” se “tugāpati e ‵mafa tena uiga, me ne fakauiga loa ki te loto finafinau mo te kaitaua o [Saulo] i te taimi o te fakasauaga.” Ne fai mai a Barnes, “Ne saua malosi a Saulo ki lotu e pelā me se manu fekai.” E pelā me se tino Iutaia loto finafinau, ne talitonu a Saulo me i o ia te tiute ne tuku mai ne te Atua ke fakaseai te kau Kelisiano. Tela la, ne fakasaua malosi atu tou tagata ki Kelisiano kae taumafai o fakaseai a latou, mai te tumau i te “fakamatakutaku atu kae fia tamate ne ia . . . a tāgata mo fāfine.”​—Galuega 9:1, 2; 22:4.a

5. Fakamatala mai te auala ne ‵fuli ei a Saulo mai te fakasauaga o soko o Iesu ki te talaiga o te tala ‵lei e uiga ki a Keliso.

⁵ Ko te manakoga eiloa o Saulo ke fano a ia ki Tamaseko o ‵futi mālō a soko o Iesu ki tua mo olotou fale, kae toso atu ki Ielusalema ke fakasala latou ne te Sanetulini. E ui i ei, ne seki manumalo tou tagata me i a ia ne taua tonu atu ki te Ulu o te fakapotopotoga Kelisiano. (Efeso 5:23) A koi tele atu a Saulo i tena auala ki Tamaseko, ne fakasae atu a Iesu ki a ia, kae ne ‵kivi ana mata i te mainaga mai te lagi. Ne uga atu ne Iesu a Saulo ke fano ki Tamaseko o faka‵tali i ei ke avatu se fakailoaga. E iloa ne tatou a te ‵toega o mea ne ‵tupu.​—Galuega 9:3-22.

6, 7. Ne a mea e fakaasi mai i ei me ne iloa ‵lei ne Paulo a mea matagā ne fai ne ia?

⁶ Ne ‵fuli fakavave ne Paulo a mea kolā ne fakatāua ne ia i te taimi ne fai ei a ia mo fai se Kelisiano. I lō te fai mo fai se fili o te kau Kelisiano, ne fai a ia mo tino talai loto finafinau. Ne tusi fakamuli mai tou tagata e uiga ki a ia: “Ko oti eiloa ne ‵logo koutou i aku amioga a koi kau atu au ki te lotu Iutaia, me ne fai ne au a fakasauaga matagā ki te fakapotopotoga a te Atua kae ne taumafai foki o fakaseai atu ne au.” (Kalatia 1:13) Fakamuli ifo, ne toe taku mai ne tou tagata a tena olaga mua ne salamō a ia i ei i te taimi ne tusi atu ei ki te kau i Kolinito, te kau i Filipi, mo Timoteo. (Faitau te 1 Kolinito 15:9; Filipi 3:6; 1 Timoteo 1:13) Ne seki fakamatamata a Paulo i te tusimaiga ne ia a mea e uiga ki a ia, kae ne seki taumafai foki tou tagata o fai pelā me e seai eiloa ne mea ne ‵tupu. Ne iloa ‵lei ne ia me ne fai ne ia ne agasala matagā.​—Galuega 26:9-11.

⁷ Ne fakasino atu a te tino akoga ki te Tusi Tapu ko Frederic W. Farrar ki te “fakasauaga matagā” telā ne fai ne Saulo. Ne toe fai mai a Farrar me kafai e mafaufau tatou ki te matagā o te vaitaimi fakafanoanoa tenei i te olaga o Paulo, “e mafai o malamalama tatou i te lasi o te fanoanoa o tou tagata mo te uke o fakamaseiga ne fai atu ki a ia mai i ana fili.” I te taimi ne āsi atu ei a Paulo ki fakapotopotoga kese‵kese, kāti ne olo atu a taina o fakafetaui atu ki tou tagata kae fai atu a taina kolā ne fatoa fetaui mo ia, ‘A koe ko Paulo, ko te tino telā ne fakasaua ne ia matou!’​—Galuega 9:21.

8. Ne pefea a lagonaga o Paulo e uiga ki te alofa fakamagalo mo te alofa ne fakaasi atu ne Ieova mo Iesu ki a ia, kae se a te akoakoga e maua ne tatou mai i ei?

⁸ Ne iloa ne Paulo me ne mafai fua ne ia o fakataunu a tena galuega talai mai te alofa tauanoa o te Atua. E nofo ki te 90 taimi e taku mai ei ne tou tagata a te alofa fakamagalo o te Atua i ana tusi e 14​—e uke atu i so se tino tusitala o te Tusi Tapu. (Faitau te 1 Kolinito 15:10.) Ne fakafetai malosi a Paulo ki te auala ne fakaasi atu ei te alofa fakamagalo ki a ia, kae ne manako tou tagata ke fakaaoga faka‵lei a te alofa tauanoa o te Atua telā ne fakaasi atu ki a ia. Tela la, ne “galue malosi atu” a ia i nisi apositolo katoa. E fakaasi faka‵lei mai i te fakaakoakoga a Paulo me kafai e fakaasi ‵tou agasala kae ‵fuli ‵tou olaga, e loto fiafia eiloa a Ieova o ‵solo ‵tou agasala ona ko te taulaga togiola a Iesu. Se akoakoga ‵lei ‵ki mo so se tino telā e faigata o talitonu me ka maua eiloa a mea aoga mai te taulaga togiola a Keliso! (Faitau te 1 Timoteo 1:15, 16.) E tigā eiloa ne fakasaua atu Paulo ki te Keliso, ne mafai ne tou tagata o tusi mai penei: “Te Tama a te Atua . . . ne alofa mai ki a au kae tuku mai foki tena ola ke ola ei au.” (Kalatia 2:20; Galuega 9:5) E tonu, ne tauloto ne Paulo a te auala ke tavini atu e aunoa mo te faiga o mea fakafanoanoa e uke. E mata, tenā te mea ne tauloto ne koe?

E MATA, E ISI NE MEA NE SALAMŌ KOE I EI?

9, 10. (a) Kaia e sala‵mo ei a tino o Ieova i nisi taimi? (e) Kaia e se ‵lei ei a te manavase faeloa ki mea ko ‵teka?

⁹ Kai fai aka eiloa ne koe ne mea kolā ko salamō ei koe i te taimi nei? Kai fakamāumāu aka eiloa ne koe ou taimi mo tou malosi o kausaki atu ki mea sē aoga? Kai fai aka eiloa ne koe se mea telā ne faka‵mae atu ki nisi tino? Io me kāti e isi eiloa se mea telā ne fanoanoa koe i ei ona ko nisi pogai. Tenei la te fesili, ne a la mea e mafai ne koe o fai?

¹⁰ E tokouke a tino e manava‵se! Kafai te tino e tumau i te manavase, ko fai ne ia a ia eiloa ke masaki, fanoanoa, kae logo‵mae. E māfua mai foki i ei temanavase malosi. E mata, e faka‵lei aka ne te manavase so se fakalavelave? Ikai! Mafaufau i a koe e sagasaga i luga i se nofoaga kae fakaaoga tou malosi kātoa o taumafai ke gasue ki mua mai te fakagasuesuega o te nofoaga i te fia o itula, kae e seki gasue eiloa koe ki se koga! I lō te manavase, e ‵tau o fai ne koe a mea katoa e mafai ne koe o fai ke faka‵lei a te fakalavelave. E se taumate, e mafai o fakatoese atu koe ki te tino ne fai ne koe te mea ‵se ki ei ko te mea ke toe ‵lei te fesokotakiga o koulua. E mafai o ‵kalo keatea koe mai te faiga o te mea ‵se telā ne fai ne koe ko te mea ke seai ne fakalavelave e ‵tupu i aso mai mua. I nisi taimi, e ‵tau fua o fa‵ki koe i ikuga o tau mea ‵se ne fai. Kae ko te manavase e fai fua ne ia te tino ke sē mafai o tavini katoatoa atu ki te Atua. Kae e seai se taui o te manavase!

11. (a) E mafai pefea o maua ne tatou a te alofa fakamagalo mo te alofa atafai o Ieova? (e) Se a te fakatakitakiga mai te Tusi Tapu e manakogina ne tatou ko te mea ke se ‵mafa ‵tou mafaufau ki mea ‵se ne fai i taimi ko ‵teka?

¹¹ E ma‵natu aka a nisi tino me ko sē aoga latou i te kilokiloga a te Atua ona ko mea matagā ne fai ne latou i taimi ko ‵teka. Kāti ko ma‵natu aka latou me ko tō uke olotou agasala ne fai sāle kae ko tō matagā foki. Kae ko te ‵tonuga loa, faitalia me ne a mea ne fai ne latou i taimi ko ‵teka, e ‵tau mo latou o sala‵mo, ‵fuli olotou olaga, kae fakamolemole atu ke maua se fakamagaloga. (Galuega 3:19) E mafai loa o fakaasi atu te alofa fakamagalo mo te alofa atafai o Ieova ki a latou, e pelā mo te mea ko oti ne fai ne ia ki nisi tino e tokouke. Ka fakamagalo eiloa ne Ieova so se tino telā e loto maulalo, fakamaoni kae salamō tonu. Ne fai ne te Atua a te mea tenā ki a Iopu, telā ne fai mai penei: “Au ko salamō mo toku loto kātoa.” (Iopu 42:6) E ‵tau mo tatou katoa o tau‵tali i te fakatakitakiga mai te Tusi Tapu ke filemu ‵tou mafaufau: “E se mafai koe o manuia i te olaga nei manafai e taumafai faeloa koe o ‵funa au agasala. Fakaasi au agasala, kae sa toe fai, kae ka alofa atu te Atua ki a koe.” (Faataoto 28:13; Iakopo 5:14-16) Tela la, e ‵tau eiloa o fakaasi atu ‵tou mea ‵se ki te Atua, ‵talo atu mō tena fakamagaloga, kae faka‵tonu ‵tou mea ‵se ne fai. (2 Kolinito 7:10, 11) Kafai ko oti ne fai ne tatou a mea konei, ka maua eiloa ne tatou te alofa fakamagalo o te Tino telā e ‘fakamagalo ne ia a agasala i se auala lasi.’​—Isaia 55:7.

12. (a) E mafai pefea o fakaakoako atu tatou ki te fakaakoakoga a Tavita māfai e se ‵lei ‵tou loto lagona? (e) Kaia e fai mai ei te Tusi Tapu me i a Ieova ne salamō, kae e fesoasoani mai pefea a te iloaga tenā ki a tatou? (Onoono ki te pokisi)

¹² A te ‵talo ko te auala telā e mafai ei o fesoasoani mai te Atua ki a tatou. Ne fakaasi mai ne Tavita a te ‵loto o ana lagonaga i se ‵talo telā ko oti ne tausi faka‵lei i loto i tusi o Salamo. (Faitau te Salamo 32:1-5.) Koi tuai o fakaasi tonu atu ne Tavita a tena agasala, ne masei ‵ki eiloa a tena loto lagona! Ne manavase malosi tou tagata, masaki, kae mafatia ona ko tena fakatamala o fakaasi a tena agasala. Se a te mea ne maua mai i ei ne Tavita a te fakatapūga? Ko te fakaasi tonu atu fua o tena agasala ki te Atua. Ne tali atu a Ieova ki ‵talo a Tavita kae fakamalosi atu ki tou tagata ke gasolo ki mua i te faiga o te mea tonu i tena olaga. I se auala tai ‵pau, kafai koe e ‵talo atu mo tou loto kātoa, e talitonu koe me ka saga tonu atu a Ieova ki tau fakatagi. Kafai e fakalavelave atu a mea ‵se ne fai i taimi ko ‵teka, ‵talo atu ki a Ieova mō tena fakamagaloga kae fai a ‵fuliga kolā e manakogina.​—Salamo 86:5.

KILO ATU KI MUA I TE TAIMI MAI MUA

13, 14. (a) Se a te mea e ‵tau o ‵saga tonu tatou ki ei i te taimi nei? (e) Ne a fesili e mafai o fesoasoani mai ke iloilo aka ne tatou ‵tou mea e fai i te taimi nei?

¹³ Se mea tonu me e mafai o tauloto tatou mai mea ko ‵teka, kae e se ‵tau o manava‵se faeloa tatou ki ei. Tela la, i lō te manavase ki mea ko ‵teka, e ‵tau o saga tonu atu tatou ki te taimi nei mo te taimi mai mua. Ne a mea e fai nei ne tatou io me e fakata‵mala tatou o fai, kolā ka sala‵mo fakamuli tatou i ei i se fia o tausaga mai te taimi nei kae ka fai aka tatou pelā, moi sē fai eiloa io me fai i se isi auala aka? E mata, e tumau tatou i te auala o te fakamaoni telā ka fai ei ke sē toe ai ne mea fakafanoanoa i aso mai mua?

¹⁴ I te pili mai o te fakalavelave lasi, e se manakogina ke pokotia tatou i vaegā mafaufauga penei: ‘E mata ne mafai o uke atu a mea e fai ne au i te taviniga a te Atua? Kaia ne seki paenia ei au i te taimi ne maua ei ne au te avanoaga? Se a te mea e faka‵lave ne ia toku tavini atu e pelā me se tavini fesoasoani? E mata, ne taumafai tonu au o ‵fuli oku uiga? E mata, au ko te vaegā tino telā e manako a Ieova ke nofo i loto i te lalolagi fou?’ I lō te sagasaga fua o manavase ki fesili penā, e ‵tau o fakaaoga ne tatou a fesili penā ke iloilo aka ne tatou a tatou eiloa kae fakamautinoa aka me e fai ne tatou a te ‵toe mea e mafai ne tatou o fai i te taviniga ki a Ieova. Kafai e se fai ne tatou, ka tumau eiloa tatou i te vaegā olaga telā ka uke atu a mea fakafanoanoa i ei.​—2 Timoteo 2:15.

KA SĒ SALAMŌ EILOA KOE I TAU TAVINIGA KI TE ATUA

15, 16. (a) Ne a filifiliga ko oti ne fai ne tino e tokouke ke fakamuamua te taviniga ki te Atua i olotou olaga? (e) Kaia e se ‵tau ei o sala‵mo tatou i so se filifiliga ne fai ne tatou ke fakamuamua a mea o te Malo i ‵tou olaga?

¹⁵ Kae e a koutou kolā ko oti ne ofo atu ke ga‵lue tumau i te taviniga ki a Ieova? E se taumate ne tiakina ne koe se galuega ‵togi io me se pisinisi ko te mea ke fakafaigofie tou olaga kae ke maua a taimi e lava ke kausaki atu ki mea o te Malo. Io me kāti ne filifili aka koe ke sē avaga io me kafai ko oti ne avaga, ke sē fai ne au tamaliki ko te mea ke mafai o tavini atu koe i te taviniga tumau i te Peteli, galuega fakatu‵tu, galuega a ovasia o fenua, io me ko te galuega fakamisionale. E mata, e ‵tau koe o salamō i filifiliga konā i te taimi tenei ko gasolo aka ei koe o matua i te taviniga ki a Ieova? E mata, e manatu aka koe me i filifiliga kolā ne fai ne koe e seki ‵tau o fai kae ne fai i te taimi ‵se? Ikai!

¹⁶ A filifiliga kolā ne fai ne koe ne fakavae ki luga i te ‵poko o tou alofa ki a Ieova mo tou manako malosi o fesoasoani atu ki nisi tino ke fia tavini atu ki a ia. E se ‵tau koe o mafaufau me ne ‵lei atu tou olaga moi fai ne ‵kese te olaga e ola ei koe. Ka lotomalie katoatoa koe māfai ko iloa aka ne koe me ne fai eiloa ne koe te filifiliga tonu. Ka fiafia malosi koe me ne fai eiloa ne koe te ‵toe mea e mafai o fai i te taviniga ki a Ieova. Ka sē puli i a ia a mea katoa ne fai ne koe mō ia. I te lalolagi fou, ka taui atu ne ia ki a koe a fakamanuiaga kolā e sili fakafia atu i te ‵lei i lō so se mea e mafai o mafaufau koe ki ei i te taimi nei!​—Salamo 145:16; 1 Timoteo 6:19.

TE AUALA E TAVINI ATU EI KOE E AUNOA MO TE SALAMŌ

17, 18. (a) Se a te fakatakitakiga ne fesoasoani atu ki a Paulo ke tavini atu ki te Atua e aunoa mo te salamō? (e) Se a tau fakaikuga e uiga ki tau taviniga ki a Ieova i taimi ko ‵teka, te taimi nei, mo te taimi mai mua?

¹⁷ Se a te fakatakitakiga ne tauloto ne Paulo telā ne fesoasoani atu ki a ia ke tavini atu ki te Atua e aunoa mo te salamō? E pelā mo te ‵fuliga a J. B. Phillips, ne tusi mai a Paulo: “Ne tiakina ne au a mea ko ‵teka ki tua kae mai te saga tonu atu ki so se mea e takato mai mua ne fano tonu eiloa au ke maua te fakamoemoega.” (Faitau te Filipi 3:13, 14.) Ne seki tumau a Paulo i te mafaufau ki mea ‵se ne fai ne ia i tena nofoga i te lotu Iutaia. I lō te fai penā, ne fakaaoga katoatoa ne ia tena malosi ke tumau a ia i te fakamaoni ko te mea ke mafai o maua ne ia te taui ko te ola se-gata-mai.

¹⁸ E mafai ne tatou katoa o fakagalue a te fakatakitakiga mai pati a Paulo. I lō te manavase ki mea ko ‵teka kolā e se mafai ne tatou o ‵fuli, e ‵tau o ‵saga tonu atu tatou ki mea kolā e ta‵kato mai i ‵tou mua. Kāti e se mafai ne tatou o fakapuli katoatoa a ‵tou mea ‵se ne fai, kae e se ‵tau o tumau te ma‵sei o ‵tou lagonaga e uiga ki mea konā. E mafai ne tatou o fakagata a te manavase ki mea ko ‵teka ki tua, tavini atu ki te Atua i te mea e mafai ne tatou o fai i te taimi nei, kae saga tonu atu ki te taimi fakafiafia i aso mai mua!