MATAUPU MŌ SUKESUKEGA 21
PESE 107 Te Ata o te Alofa o Ieova
Te ‵Salaga o se Avaga
“Ko oi e mafai o maua ne ia se fafine avaga atamai? E sili atu tena tāua i lō kamu.”—FAATA. 31:10.
MANATU TĀUA
Se sau‵talaga ki fakatakitakiga i te Tusi Tapu kolā e mafai o fesoasoani atu ki se tino ke ‵sala ki se avaga telā e fetaui ‵lei mo te auala e mafai o fesoasoani atu a nisi tino i te fakapotopotoga ki tino taka kolā e ma‵nako o a‵vaga.
1-2. (a) Ne a pogai e ‵tau o mafau‵fau faka‵lei ki ei a Kelisiano taka a koi tuai o fai famau? (e) Se a te uiga o te “fai famau”? (Onoono ki te “Fakamatalaga o te Tugapati.”)
E A, e manako koe o avaga? E tiga eiloa a te avaga e se ko te ‵toe mea tāua ke maua ei te fiafia, kae e olioli eiloa a Kelisiano taka e tokouke, faitalia me ko ma‵tua io me koi talavou, ke ‵sala se tino ke avaga ki ei. E tonu, koi tuai o fai famau, e ‵tau o malosi koe i te feitu faka-te-agaga, iloa ‵lei ne koe a koe, kae mafai o tausi tou kāiga i mea tau tupe māfai ko oti ne avaga.a (1 Koli. 7:36) Kafai e fai ne koe a mea konā, ka maua eiloa ne koe se olaga avaga fiafia.
2 Kae e se faigofie faeloa ke maua se avaga telā e fetaui ‵lei. (Faata. 31:10) Kae kafai foki loa ko maua se tino telā e manako ke fakamasani faka‵lei koe ki ei, kāti e se faigofie ke kamata te lua famau.b I te mataupu tenei, ka sau‵tala tatou ki mea e mafai o fesoasoani atu ki Kelisiano taka ke ‵sala ki se tino e fetaui ‵lei ke avaga ki ei, ko kamata ei te lua famau. Ka tauloto foki tatou ki te auala e mafai ne tino o te fakapotopotoga o ‵lago ki a latou kolā e fia avaga.
TE ‵SALAGA SE AVAGA TELĀ E FETAUI ‵LEI
3. Ne a mea e ‵tau o mafaufau faka‵lei ki ei se Kelisiano taka māfai ko ‵sala se tino ke avaga ki ei?
3 Kafai koe e fia avaga, se mea ‵lei ke iloa ne koe a uiga kolā e manako koe ke maua ne te tino ka avaga koe ki ei a koi tuai o fai famau koulua.c Kafai e se iloa ne koe, e mafai eiloa o fakaseke ne koe se avaga ‵lei io me kamata o fai famau koe ki se tino telā e se fetaui ‵lei mo koe. E tonu, a te tino telā ka avaga koe ki ei e ‵tau se Kelisiano papatiso. (1 Koli. 7:39) Kae e se ko tino papatiso katoa e mafai o fai pelā me se avaga ‵lei mō koe. Tela la, e mafai o fesili ifo koe: ‘Ne a oku fakamoemoega i te olaga? Ne a uiga o te tino e manako au o avaga ki ei e tāua ki a au? E mata, e ‵lei a mea e fakamoemoe au ki ei?’
4. Ne a mea ne ‵talo atu ki ei a nisi tino e uiga ki te ‵salaga o se avaga?
4 Kafai koe e manako o avaga, e mautinoa me ko oti ne ‵talo koe e uiga ki te mea tenā. (Fili. 4:6) E tonu, ne seki tauto mai a Ieova me ka ‵sala ne ia se avaga ma tino katoa. Kae e saga mai a ia ki ou manakoga mo ou lagonaga, kae e mafai o fesoasoani atu i te taimi e ‵sala koe ki se avaga. Tela la, tumau i te fakaasi atu ki a ia a mea e manako koe ki ei mo ou lagonaga. (Sala. 62:8) ‵Talo ke maua te kufaki mo te poto. (Iako. 1:5) E fakamatala mai ne John,d se taina taka mai Amelika, a mea ne aofia ne ia i ana ‵talo: “E fai atu ne au ki a Ieova a uiga kolā e manako au ke maua ne te tino ka avaga au ki ei. E ‵talo au ke maua ne avanoaga ke fetaui mo se tino telā ka avaga au ki ei. E fakamolemole foki au ki a Ieova ke fesoasoani mai ke ati aka ne au a uiga kolā e manakogina i se tagata avaga ‵lei.” Ne fai mai a Tanya, se tuagane mai Sri Lanka, penei: “I te taimi e salasala au ki se tino ke avaga au ki ei, ne fakamolemole au ki a Ieova ke fesoasoani mai ke tumau au i te fakamaoni, maua se kilokiloga ‵lei, kae fiafia.” Kafai foki loa e se maua ne koe se tino ke avaga ki ei i te taimi nei, e tauto mai a Ieova me ka tumau a ia i te tausi atu ki a koe i te feitu faka-te-foitino mo ou lagonaga.—Sala. 55:22.
5. Ne a avanoaga e mafai o fetaui i ei a Kelisiano taka mo latou kolā e a‵lofa ki a Ieova? (1 Kolinito 15:58) (Onoono foki ki te ata.)
5 E fakamalosi mai te Tusi Tapu ki a tatou ke “fai faeloa ke uke [‵tou] galuega e fai i te galuega a te Aliki.” (Faitau te 1 Kolinito 15:58.) Kafai e fakalavelave faeloa koe i te galuega a Ieova kae fakamāumāu ou taimi mo taina mo tuagane kese‵kese, ka se maua fua ne koe a fakamalosiga fakamalosi loto, kae ka fetaui koe mo nisi tino taka kolā e ‵saga tonu o tavini atu ki a Ieova, e pelā mo koe. Kae i te taimi e fai ei ne koe te ‵toe mea e mafai o fai ke fakafiafia a Ieova, ka maua eiloa ne koe a te fiafia tonu.
Kafai e fakalavelave faeloa koe i te faiga o tau taviniga ki a Ieova kae fakamāumāu a taimi mo taina Kelisiano kese‵kese, e mafai eiloa o fetaui koe mo nisi tino kolā e ma‵nako o a‵vaga (Onoono ki te palakalafa 5)
6. I te taimi koi ‵sala ki se tino ke avaga ki ei, ne a mea e ‵tau o masaua ne Kelisiano taka?
6 Kae ke fakaeteete i te mea tenei: Ke mo a ma fai te ‵salaga o tau avaga mo fai te ‵toe mea tāua i tou olaga. (Fili. 1:10) A te fiafia tonu e se faka‵na ki te mauaga o sau avaga, kae ki tou fesokotakiga mo Ieova. (Mata. 5:3) Kae i te taimi koi nofo taka ei koe, e lasi ‵ki tou saolotoga ke uke au mea e fai i te galuega talai. (1 Koli. 7:32, 33) Fakaaoga faka‵lei a te taimi tenā. A Jessica, se tuagane mai Amelika telā ne avaga kae ko 30 tupu ana tausaga, ne fai mai, “Ne fakalavelave malosi au i te faiga o te galuega talai, kae ne fesoasoani mai te mea tenā ke lotomalie au ki mea ko maua faitalia me manako au o avaga.”
FAKAAOGA TE TAIMI KE TAULOTO E UIGA KI TE SUĀ TINO
7. Kaia e ‵lei atu ei ke onoono faka‵lei muamua koe mō se vaitaimi ki te tino telā e mafai o avaga koe ki ei a koi tuai o fakaasi atu ou lagonaga fiafai ki a ia? (Faataoto 13:16)
7 Kae e a māfai ko mafaufau koe ki se tino telā ka fai pelā me se avaga ‵lei mō koe? E mata, ka gasue fakavave koe o fakaasi atu ou lagonaga fiafai ki a ia? E fai mai te Tusi Tapu me i te tino poto e ‵sala muamua ke iloa ne ia se mea a koi tuai o gasue. (Faitau te Faataoto 13:16.) Tela la, se faiga poto ke onoono faka‵lei koe ki se tino mō se vaitaimi a koi tuai o fakaasi atu ou lagonaga fiafai ki a ia. “A lagonaga e mafai o ‵sae fakavave aka kae ‵galo fakavave atu foki,” ko pati a Aschwin mai te Netherlands. “Tela la, ke fakaaoga a taimi o onoono faka‵lei ki se tino, kae sa kamata fakavave te lua famau ona fua ko ou lagonaga kolā e mafai o ‵galo vave atu.” E se gata i ei, i te taimi e onoono koe ki te suā tino, kāti ka iloa fakamuli ne koe me e se fetaui ‵lei a ia ki a koe.
8. E onoono atu pefea se tino taka ki se tino telā e mafai o avaga a ia ki ei? (Onoono foki ki te ata.)
8 E onoono atu pefea koe mo te poto ki te suā tino? I fakatasiga Kelisiano io me ko maopoopoga a te fakapotopotoga, ka mafai o lavea ne koe i konā a te malosi o te tino tenā i te feitu faka-te-agaga, ana uiga mo faifaiga. Ko oi ana taugasoa, kae ne a mea e sau‵tala sāle a ia ki ei? (Luka 6:45) E mata, e tai ‵pau a lua fakamoemoega? E mafai o faipati koe ki toeaina i tena fakapotopotoga io me ki Kelisiano ma‵tua kolā e iloa ‵lei ne latou a ia. (Faata. 20:18) E mafai o fesili atu koe ki mea e uiga ki te tino tenā mo ana uiga. (Luta 2:11) I te taimi e onoono ei koe ki mea e uiga ki a ia, ke kalo kea‵tea mai te fai ne koe ke se ‵lei ana lagonaga. Ke āva ki ana lagonaga, kae ke mo a ma fakalavelave atu faeloa ki a ia.
Koi tuai o fakaasi atu ou lagonaga fiafai ki se tino, ke onoono faka‵lei mo te poto ki te tino tenā mō se vaitaimi (Onoono ki te palakalafa 7-8)
9. Koi tuai o fakaasi atu ou lagonaga fiafai ki se tino, se a te mea e ‵tau o fakamautinoa aka ne koe?
9 E pefea te leva e ‵tau o onoono koe ki se tino a koi tuai o fakaasi atu ou lagonaga fiafai ki ei? Kafai ko tō vave koe o faipati atu ki te tino tenā, e mafai o mafaufau a ia me ne fai fakavave tau fakaikuga e aunoa mo te mafaufau faka‵lei ki ei. (Faata. 29:20) I te suā feitu, kafai e lavea ne te tino tenā i a koe fiafai ki a ia, kae ko koe e fui gasue, kāti ka mafaufau a ia me i a koe se tino fakalotolotolua i te faiga o au fakaikuga. (Fai. 11:4) Masaua, koi tuai o fakaasi atu ou lagonaga fiafai ki se tino, ke mo a ma mafaufau me tenā eiloa te tino ka avaga koe ki ei. Kae e ‵tau o fakamautinoa ne koe me ko toka eiloa koe o avaga kae ko te tino tenā e mafai o fai mo fai se avaga ‵lei a koe.
10. Se a te mea e ‵tau o fai mafai e lavea ne koe me isi se tino e fiafai ki a koe kae ko koe e se fiafai ki ei?
10 Kae e a māfai e lavea ne koe me isi se tino e fiafai atu ki a koe? Kafai e se fiafai koe ki te tino tenā, taumafai ke fakaasi atu te mea tenā i au faifaiga. Se mea sē ‵lei ke fai ne koe ke mafaufau te tino tenā me e mafai o fakamasani koulua, kae tela la, e se manako koe ki ei.—1 Koli. 10:24; Efe. 4:25.
11. I fenua kolā e fai ne nisi tino a fakatokaga ke fakamasani io me avaga se tokolua, ne a mea e ‵tau o mafau‵fau faka‵lei ki ei?
11 I nisi fenua, kāti e filifili ne mātua io me ko nisi tino ma‵tua a avaga a olotou kāiga taka. Kae ko nisi fenua, e salasala ne kāiga io me ko taugasoa se avaga mā se tino taka ko fakatoka ei ke fetaui a te tagata mo te fafine ke onoono aka me e ma‵nako lāua o fakamasani io me ikai. Kafai e fakamolemole atu ke fai ne koe se fakatokaga mō se tokolua ke fakamasani io me avaga, mafaufau faka‵lei ki mea e fia‵fia kae ma‵nako ki ei a lāua. Kafai e lavea ne koe me i te tino tenā e mafai o fai pelā me se avaga ‵lei, fai ke iloa ‵lei ne koe a ia, ana uiga, kae ko te ‵toe mea tāua ko tena fesokotakiga mo Ieova. A te mauaga o se fesokotakiga ‵pili mo Ieova e sili fakafia atu i lō tupe, akoakoga, mo tou tulaga i te fenua. Kae masaua, me e ‵tau eiloa o fai ne te taina mo te tuagane taka a te ‵toe fakaikuga me e avaga lāua io me ikai.—Kala. 6:5.
MĀFAI KO KAMATA O FAKAMASANI SE TOKOLUA
12. Kafai e manako koe o fakamasani ki se tino, e mafai pefea o fakaasi atu ou lagonaga ki te tino tenā?
12 Kafai ko manako koe ke kamata o fakamasani ki se tino, e mafai pefea o fakaasi atu ne koe ou lagonaga fiafai ki a ia?e E mafai o fakatoka koe ke sau‵tala mo te tino tenā, i se koga e tokouke a tino i ei io me i te telefoni. Fakaasi faka‵lei atu ou lagonaga fiafai ki a ia. (1 Koli. 14:9) Fakaavanoa se taimi ke mafaufau te tino tenā ki tena tali, māfai e manakogina. (Faata. 15:28) Kae kafai e se manako te tino tenā ke fakamasani koulua, fakaasi atu te āva ki ana lagonaga.
13. Ne a au mea e mafai o fai māfai e fakaasi atu ne se tino ana lagonaga fiafai ki a koe? (Kolose 4:6)
13 E a māfai e fakaasi atu ne se tino me fiafai a ia ki a koe? Kāti ne ati aka ne te tino tenā a te loto malosi ke faipati atu ki a koe, tela la, ke fakaasi atu te āva mo te alofa ki a ia. (Faitau te Kolose 4:6.) Kafai e manakogina ne koe se taimi ke mafaufau ki te mea tenā, ke faipati faka‵lei atu ki ei. Kae taumafai o tali fakavave atu. (Faata. 13:12) Kafai koe e se manako ki ei, fakaasi atu te mea tenā i se auala alofa kae manino. Mafaufau ki te auala ne tali atu a Hans, se taina mai Austria, ki se tuagane telā ne fakaasi atu ana lagonaga fiafai ki tou tagata: “Ne fai atu ne au taku fakaikuga i se auala poto kae manino. Ne tali eiloa ne au i te taimi tenā me e se manako au ke mafaufau tou fafine i a au e fiafai ki a ia. Ona ko te pogai eiloa tenā, ne fakaeteete foki au i te auala e faipati ki ei fakamuli ifo.” I te suā feitu, kafai koe fia fakamasani ki te tino tenā, ke sau‵tala fakatasi koulua ki mea e ma‵nako koulua o fai i te taimi e fakamasani ei koulua. E mafai o kese‵kese a mea e ma‵nako koulua ki ei ona ko tuu io me ko nisi pogai aka.
E MAFAI PEFEA NE NISI TINO O ‵LAGO ATU KI KELISIANO TAKA?
14. E mafai pefea o ‵lago atu tatou ki Kelisiano taka i ‵tou pati?
14 E mafai pefea ne tatou katoa o ‵lago atu ki Kelisiano taka kolā e ma‵nako o a‵vaga? Tasi te auala ko te fakaeteete i ‵tou pati e fai. (Efe. 4:29) E mafai o fesili ifo tatou penei: ‘E mata, e fakaitaita ne au a latou kolā e fia a‵vaga? Kafai e lavea ne au se taina taka mo se tuagane taka e sau‵tala, e mata, e mafaufau au me i a lāua e fia‵fai?’ (1 Timo. 5:13) E se gata i ei, e se ‵tau o fai ne tatou a Kelisiano taka ke mafau‵fau me i a latou e se tāua ona me seki avaga. A Hans telā ne sae mai muamua, ne fai mai: “E fesili mai sāle a nisi taina, ‘Kaia koe e se avaga? A koe ko matua.’ Konā a vaegā pati e fai ei ke mafau‵fau a tino taka me e se tāua malosi latou kae fakamalosi aka fua i ei a te manakoga ke na a‵vaga latou.” Ko oko eiloa i te ‵lei ke ‵sala atu ki avanoaga ke fakamālō atu ki Kelisiano taka penā!—1 Tesa. 5:11.
15. (a) E ‵tusa mo te fakatakitakiga i te Loma 15:2, se a te mea e ‵tau o mafau‵fau tatou ki ei a koi tuai o fesoasoani atu ki se tino ke ‵sala tena avaga? (Onoono foki ki te ata.) (e) Ne a manatu tāua ne tauloto ne koe mai te vitio?
15 Kae e a māfai e mafau‵fau tatou ki se taina mo se tuagane kolā e fetaui ‵lei ke avaga? E fai mai te Tusi Tapu ke mafau‵fau tatou ki lagonaga o nisi tino. (Faitau te Loma 15:2.) E tokouke a tino taka e se ma‵nako ke ‵sala ne nisi tino olotou avaga, kae e ‵tau o āva tatou ki olotou manakoga. (2 Tesa. 3:11) Nisi tino kāti e ma‵nako ki se fesoasoani, kae e se ‵tau o oso fakavave tatou o fai te mea tenā e aunoa mo te fakamolemole mai te tino tenā.f (Faata. 3:27) Nisi tino e se ma‵nako o fakamasani i te auala tenei. Ne fai mai a Lydia, se tuagane taka mai Siamani, penei: “E mafai o aofia ne koe a te taina mo te tuagane tenā i se potukau lasi. I te faiga tenā, ka mafai ei o fetaui lāua ko tuku atu ei a mea katoa ki a lāua.”
E mafai o fetaui a Kelisiano taka mo nisi tino i se maopoopoga lasi o tino (Onoono ki te palakalafa 15)
16. Se a te mea e ‵tau o masaua ne Kelisiano taka katoa?
16 A tatou katoa—tino taka mo tino a‵vaga—e mafai o maua ne tatou se olaga fiafia kae fakamalie loto! (Sala. 128:1) Tela la, kafai e manako koe o avaga kae seki maua se tino ke avaga ki ei, tumau i te saga tonu atu ki tau taviniga ki a Ieova. Ne fai mai se tuagane mai Macao e igoa ki a Sin Yi: “Kafai e fakatusa ne koe mo te taimi e mafai o fakamāumāu ne koe mo tau avaga i te Palataiso, e toetoe fua te taimi e nofo taka ei koe. Tela la, ke fakatāua kae ke fakaaoga faka‵lei a te taimi tenā.” Kae e a māfai ko maua ne koe se tino ke avaga ki ei kae ko kamata o fai famau koulua? I te suā mataupu, ka sau‵tala tatou ki auala e mafai o fesoasoani atu te lua famau ki te faiga o se fakaikuga poto.
PESE 137 Ne Fāfine Fakamaoni, Tuagane Kelisiano
a Ke fesoasoani atu ke iloa aka me ko toka koe me ikai, onoono ki te mataupu i te jw.org ko te “Dating—Part 1: Am I Ready to Date?”
b FAKAMATALAGA O TE TUGAPATI: I te mataupu tenei mo te suā mataupu, a te “fai famau” e fakasino atu ki te taimi e fakamasani ei se tagata mo se fafine ko te mea ke fakaiku aka me e mata, e fetaui ‵lei lāua ke avaga io me ikai. I nisi fenua, ne fakasino atu foki ki te fakamasani, fai ke iloa ‵lei se tino, io me ko te fai famau. A te fai famau e kamata māfai ko fakaasi faka‵lei atu ne se tagata mo se fafine a lā lagonaga fia‵fai, kae fakatumau penā ke oko ki te taimi e fakaiku aka ei ke avaga io me fakagata te lā famau.
c Ke faigofie, i palakalafa mai tua nei, ka fakasino atu loa tatou ki te tino tela ka avaga e pelā me se taina. E fakasino atu foki a fakatakitakiga konei ki tuagane.
d Ko oti ne ‵fuli a nisi igoa.
e I nisi fenua, e masani ko te tagata e fanatu ki te fafine ke fakamasani lāua. Kae e ‵lei foki loa māfai e fanatu se tuagane ki se taina. (Luta 3:1-13) Ke maua a nisi fakamatalaga, onoono ki te mataupu ko te “Young People Ask . . . How Can I Tell Him How I Feel?” i te Awake! o Oketopa 22, 2004.
f Onoono ki te jw.org i te vitio ko te Tino Kolā ne Manuia i te Lotou Taua Atu Ona ko te Fakatuanaki—Kelisiano Taka.