Te Mataupu e 9
E Tumau a Sui o te Malo i te Fakamaoni
1. (a) Kaia ne maua ei ne Iesu te igoa e sili atu i te ‵malu? (e) E aogā ki a ai tena fakaakoakoga, kae e pefea la tena aogā?
ONA ko tena fakamaoni ke oko loa ki te mate, ne maua ei ne Iesu se igoa e sili atu tena ‵malu i lō agelu. Mai i tino ata‵mai katoa kolā ne faite ne te Atua, ko ia fua tokotasi telā ne fakaasi mai me e mafai o tumau se tama a te Atua i te fakamaoni katoatoa ki te Atua. Kae ne fakaasi mai foki i ei me i a Satani se tino loi. Tela la, ne tusi mai penei te apositolo ko Paulo: “Ko oti ne faka‵mā katoa ne ia ‵tou agasala [i te tukumaiga o te togiola] kae ne sagasaga a ia ki lalo i te feitu fakaatamai o te Atua tafasili i te ‵Mana i kogā koga ma‵luga.” E pefea te gali o tena fakaakoakoga telā ne fai ne ia mō latou katoa kolā e ‵nofo fakatali‵tali ki te “oko mai” o te Malo—ko tino o “te lafu mamoe foliki” kolā ka maua ne latou te Malo faka-te-lagi mo latou foki kolā ka ‵nofo i te lalolagi mai lalo i te Malo tenā! E pelā mo nisi muna ne fai fakamuli ne te apositolo tenā: “Ke na ‵tele atu tatou mo te kufaki i te fakatau‵telega telā i ‵tou mua, e pelā mo te ‵tou ‵kilo malosi atu ki te Sokoga Sili telā ne Faka‵lei Katoatoa ne ia te ‵tou fakatuanaki, ko Iesu. Ne kufaki a ia i te sataulo, ona ko te fiafia telā ne fakatakato mai i ona mua, seki saga atu a ia ki tena masiasi, kae ko nofo nei a ia i te feitu fakaatamai o te nofogaaliki o te Atua.”—Epelu 1:3, 4; 12:1, 2.
2-4. (a) Ne akoako kae ne fakatoka sāle pefea ne Iesu ana soko mō te galuega talai? (e) E iloa pefea ne tatou me ne ave ‵tonu ne latou te “tala ‵lei” ki fale o tino? (i) Se a te fakaakoakoga ‵lei telā ne fai ne te galuega tenā mō tavini a te Atua i aso nei?
2 E se gata fua i te tuku mai ne Iesu o tena fakaakoakoga ‵lei ki ana soko, kae ne akoako foki ne ia a latou ke ‵poto, ko te mea ke mafai o tumau latou i te galuega a te Atua, māfai ko fano keatea a ia.
“Ne faimalaga atu a ia mai i fa‵kai ki nisi fa‵kai mo tamā fa‵kai ki nisi tamā fa‵kai, o talai kae folafola atu te tala ‵lei o te Malo o te Atua. Kae ne olo atu foki mo ia te toko sefululua.”—Luka 8:1.
3 Fakamuli ifo, ne uga atu ei ne Iesu te toko 12, i a latou eiloa, “ke talai atu te Malo o te Atua kae ke faka‵lei a ma‵saki.” “Ne olo atu latou i te fenua tenā, mai fa‵kai ki nisi fa‵kai, kae ne takutaku atu ne latou te tala ‵lei kae ne faka‵lei foki ne latou a ma‵saki i kogā koga katoa.” (Luka 9:2, 6) Ne ‵tau o ‵sala ne latou a tino loto ‵lei i fa‵kai konā, kae ne fai penā mai i te lotou olo atu ki fale o tino. Ne ‵tau o loto ‵toa latou i te lotou tumau i te fakamaoni, e pelā mo mea e ‵tau o fai ne Molimau a Ieova i aso nei i fenua e uke, ona ko ‵tekemaiga ki te fekau tenā. Muna a Iesu: “Kafai e ‵lei a tino o te fale tenā, ke na oko atu te manuia telā e fakamoe‵moe koutou ki ei ki te fale tenā; kae kafai e se ‵lei, ke toe foki atu eiloa te otou fakamanuiaga ki a koutou. I so se koga e se talia ei ne se tino ke ulu atu koutou ki tena fale io me e se fia fakalogo ki otou muna, ke tuetue atu ne koutou te pefu mai otou vae māfai ko tiakina ne koutou te fale tenā io me ko te fakai tenā.”—Mataio 10:7, 11-14.
4 Fakamuli ifo, ne filifili ei ne Iesu a nisi soko e toko 70, kae ne fai atu a ia ki a latou: “Kiloke! Ko uga atu ne au koutou pelā me ne tamā mamoe i va o luko.” Ne ‵tau foki o āsi atu a tino konā ki fale o nisi tino, me ne toe fai atu a Iesu, penei: “I so se fale e ulu atu koutou ki ei, ke fai atu muamua koutou, ‘Ke manuia a tino o te fale tenei.’ Kae kafai ko maua i ei se taugasoa o te filemu, ka tumau te fakamanuiaga a koutou ki luga i a ia. Kae kafai e seai, ka toe ‵foki atu ei otou pati ki a koutou.” E tiga eiloa seki faka‵logo a tino ki te “tala ‵lei,” ne ‵tau o fakailoa atu ki a latou me ko pili mai te Malo o te Atua! (Luka 10:3-11) E maua i ei se fakaakoakoga ‵lei mō te galuega a Molimau a Ieova i aso nei, me e olo atu foki latou mai fale ki nisi fale mo te fekau a te Atua e uiga ki te fakamafanafanaga pelā foki mo te fakasalaga.—Isaia 61:1, 2.
E TALAI ATU KAE FAITALIA A FAKASAUĀGA
5. I te taimi ko oti ne toetu mai ei a ia ne faka‵mafa pefea ne Iesu te vaegā galuega telā ne ‵tau o fai fakamuli ne ana soko?
5 Ne mafuta valevale a soko konā, i te taimi ne mate ei a Iesu. Ko oti ne toetu mai a ia i te feitu faka-te-agaga kae ne fakasae aka fakafia a ia i foitino matea ki mua o latou, ko te mea ke fakamafanafana atu kae fakamalosi atu foki ki a latou. (1 Kolinito 15:3-8) I te taimi e tasi penā, ne fesili fakatolu atu ei a Iesu ki a Petelu me e alofa kae atafai tonu a ia ki a ia. Ne fanoanoa i ei a Petelu. Kae ne faka‵mafa fakatolu atu i ei ne Iesu me e ‵tau o fagai kae tausi ne Petelu ana “tamā mamoe,” ko ana “mamoe fo‵liki,” ke fakamaoni aka ei tena alofa mo tena atafai. (Ioane 21:15-17) I te suā taimi ne sae mai ei a ia, ne fakatonu atu ei a Iesu ki ana soko fakamaoni e toko 11, penei:
“Ko oti ne tuku mai ki a au a pulega katoa i te lagi mo te lalolagi. Tela la, olo atu kae ke fai a tino o fenua katoa mo fai ne soko, papatiso latou i te igoa o te Tamana, te Tama mo te agaga tapu, kae ke akoako atu ki a latou ke faka‵logo ki mea katoa kolā ne fakatonu atu ne au ki a koutou. Kae, kiloke! Ka fakatasi atu faeloa au ki a koutou i aso katoa ke oko eiloa ki te gataga o te fakanofonofoga o mea konei.” (Mataio 28:18-20)
E uke a galuega ne faka‵tali mai ki a latou konā.
6. Kaia ka fai ei ne soko o Iesu a ‘galuega e sili atu’ i ana galuega?
6 Ne penei a muna a Iesu ki ana soko: “Au e fai tonu atu ki a koutou, ko Ia telā e fakaasi tonu mai ne ia tena fakatuanaki ki a au, ko ia foki tenā ka fai ne ia a galuega kolā e fai ne au; kae ka sili atu foki ana galuega i galuega konei, me ka fanatu au ki toku Tamana.” (Ioane 14:12) E uke atu a fenua ka talai latou ki ei, kae ka leva atu foki te vaitaimi ka talai atu ei ne latou te Malo o te Atua.
7. Se a te mea fakaofoofogia ne iku atu ki te molimau katoatoa atu i te aso o te Penetekoso, kae ne a mea ‵kese ne iku mai i ei?
7 Ne fai ne Iesu se mea fakaofoofogia, i te taimi ne oko atu ei a ia ki te feitu fakaatamai o tena Tamana i te lagi. I te Aso o te Penetekoso, i te 33 T.A., ne ligi ifo ei ne ia te agaga tapu ki luga i ana soko kolā ne faka‵tali ki ei, kae ne fakaeke ei ne ia latou ke fai mo fai ne sui fakatasi mo ia i te Malo faka-te-lagi o te Atua. Fakamuli ifo, e ‵tau o toko 144,000 a tino kolā e filifiligina mai i tino katoa, ke fai latou mo fai ne tupu mo faitaulaga mo Keliso i te lagi. Ona ko te molimau katoatoa atu i te aso e tasi eiloa tenā, ne talia ei ne te toko 3,000 o tino Iutaia mo tino ‵lotu Iutaia a te muna, kae ne papatisogina foki latou.—Ioane 14:2, 3; Fakaasiga 14:1-5; 20:4, 6; Galuega 2:1-4, 14, 40, 41.
8-11. (a) Se a te fepakiga telā ne tupu i te va o takitaki Iutaia mo te kau apositolo? (e) Ne fakaasi atu pefea ne te kau apositolo me i a latou ne tino kolā e tumau i te fakamaoni? (i) Pelā mo te Galuega 5:40-42, se a te fakaakoakoga ‵lei telā ne tuku mai ne apositolo konā mō tavini a te Atua i aso nei?
8 Ne ‵pa fakavave atu te talaiga o “te tala ‵lei” i kogā koga katoa i Ielusalema. Kae ne oko fakavave atu foki a ‵tekemaiga ki te Malo o te Atua. E se leva kae ne toso atu a apositolo ki mua o te Fono Maluga a te kau Iutaia kae ne fakatonu atu ke mo a ma toe fai‵pati latou ki te igoa o Iesu. E mata, ne tumau latou i te lotou fakamaoni? Ne tali atu Petelu mo Ioane: “Ke fakamasino aka eiloa ne koutou, me e ‵lei i te kilokiloga a te Atua ke faka‵logo maua ki a koutou i lō te Atua. Kae pelā mo maua, e se mafai o taofi ne maua te mā fai‵pati atu e uiga ki mea kolā ne matea ne maua kae ne lagona foki ne maua.” Ne toe ‵tala mai a apositolo konā i te taimi tenā. Kae i konā loa ne fakafetai fakavave atu ei latou mo olotou taugasoa ki te Atua, penei: “Nei la, e Ieova, . . . ke talia ne koe ke fai‵pati atu faeloa au pologa ki tau muna mo te loto ‵toa kātoa.” Tela la, ne tumau loa latou i te talai atu fakatasi mo te fesoasoani o te agaga o Ieova.—Galuega 4:19, 20, 29, 31.
9 Kae ne toe puke fakapagota ne takitaki lotu a te kau apositolo kae ne ‵pei atu ei latou ki te falepuipui. Kae ne seki loto te Atua ke tumau latou i konā. I te po eiloa tenā ne fakasaoloto ei latou ne te agelu a Ieova, kae i te taeao-akaga ne toe akoako atu ei latou i te faletapu i Ielusalema.—Galuega 5:17-21.
10 Ne a mea ne mafai o fai ne te Fono Maluga ko te mea ke taofi ei te fakasalalauga tenā o “te tala ‵lei”? Ne toe ave te kau apositolo ki mua o te fono, kae ne ‵losi atu penei te faitaulaga sili ki a latou: “Ne fakatonu malosi atu ne matou a koutou ke mo a ma toe akoako atu i te fakavae o [te igoa o Iesu], kae e tiga eiloa te mea tenā, kiloke! ko faka‵fonu ne koutou Ielusalema ki otou akoakoga, kae ko taumafai malosi koutou ke aumai ki luga i a matou te toto o te tagata tenā.” Ko manino tonu eiloa te tali mautinoa a te kau apositolo, i te 1,900 tausaga ko ‵teka atu:
“E ‵tau o faka‵logo matou ki te Atua pelā me ko te motou pule i lō tāgata”!
Ne a mea ne mafai o fai ne te kau Iutaia ki vaegā tino penā kolā ne tumau loa i te fakamaoni? Ne fakaasi faka‵lei atu ne te faiakoga o te tulafono, ko Kamalielu tena manatu poto, penei: “Ke se fakalavelave atu ki tāgata konei, kae tuku malie eiloa latou; (me kafai e mafua mai te aofaga tenei mo te galuega tenei i tāgata, ka taka‵vale eiloa a mea konā; kae kafai ko mafua mai i te Atua, ka se mafai lele eiloa o fakataka‵vale ne koutou a latou;) ma taua tonu atu eiloa koutou ki te Atua.”—Galuega 5:27-39.
11 Tela la, ne ‵kini te kau apositolo, ne fakatonu atu ki a latou ke se toe talai atu kae ne toe tuku atu latou ke olo. Ne a olotou mea ne fai ki ei? Ne fia‵fia latou me ne taulia latou ke logo‵mae ona ko te igoa o Iesu.
“Kae ne tumau faeloa latou i te akoako atu mo te takutaku atu o te tala ‵lei e uiga ki te Keliso, ko Iesu, i aso katoa i te faletapu kae mai fale ki nisi fale.” (Galuega 5:40-42)
Ne fakaiku aka ne sui konā o te Malo ke kufaki latou i so se mea ko te mea ke tumau faeloa i te galuega a te Atua. Ne fai ei ne latou se fakaakoakoga ‵lei mō molimau katoa a te Atua tonu kolā e tumau foki i te folafola atu ne latou a te Malo “ki tino valevale kae mai fale ki nisi fale,” ke oko loa ki aso nei.—Galuega 20:20, 21.
KO SALALAU ATU TE “TALA ‵LEI” O TE MALO
12. E pelā mo mea e fakaasi mai i te Galuega 8:1-4, e iku sāle atu pefea a fakasauāga ki te fakalasi-atuga o te fakasalalauga o te “tala ‵lei”?
12 Ne toe momea aka te fakasauā malosi atu ki a latou. Tela la, ne mafuta valevale latou katoa ki koga ‵pili mai i Iutaia mo Samalia kae na ko te kau apositolo seki mafuta valevale i ei. Kae ne fakalasi atu ei te molimau-atuga, me i a “latou kolā ne mafuta valevale ne olo atu i te fenua tenā kae ne takutaku atu ne latou te tala ‵lei o te muna.” (Galuega 8:1-4) E penā foki loa a mea kolā ko oti ne ‵tupu i te vaitaimi tenei. Kafai ko taumafai a malo kolā e pule fakasauā o taofi ne latou a Molimau a Ieova mai i te uga atu o latou ki koga ‵mao, ne tumau loa latou i te talai atu i koga konā, kae ne fakasalalau atu ei “te tala ‵lei” ke tai momea aka te lasi.
13, 14. (a) Ne oti atu anafea te vaiaso fakapito o te tulaga taulia o tino Iutaia i mua o te Atua, kae i konā eiloa, ko oi la ne taliagina ke fai mo fai ne sui o te Malo? (e) E fakaasi mai pefea te mea tenā i pati a Paulo i te Galuega 13 mo te Loma 11?
13 Kae i konā eiloa i te senetenali muamua, e mata, ne ‵tau o fakaoko atu fua te fekau o te Malo ki tino Iutaia mo olotou tuakoi ko tino Samalia? E mata, ka fatoā kātoa fua te aofaki o sui o te Malo faka-te-lagi i a latou konā? E tiga eiloa te fakaofoofogia o te molimau-atuga tenā, ne seki ‵tau o fai fua penā. E foliga mai me i te 36 T.A. i te taimi ne fai ei o palele atu te “vaiaso” fakapito o te tulaga taulia o tino Iutaia i mua o te Atua, ne takitaki atu ei ne Ieova a Petelu ke āsi atu ki se ofisa o kautau Italia, ko Konelio, i tena fale i Kaisaleia. A koi talai atu a Petelu ki te tagata tenā (telā e se se tino Iutaia) mo tena kaukāiga, ne fanaifo ei te agaga tapu ki luga i a latou, kae ne fakaekegina ei latou ke fai mo fai ne sui o te Malo. Ne papatisogina latou pelā me ko tino muamua mai Fenua Fakaatea kolā seki pilitome ke ‵fuli atu ki te Lotu Kelisiano.—Galuega 10:1-48.
14 Fakamuli ifo, i te taimi ne fe‵paki ei te apositolo ko Paulo mo ana taugasoa mo ‵tekemaiga fakasauā mai tino Iutaia i Anitioka i Pisitia, ne fai atu penei a Paulo ki tino Iutaia konā: “Ne ‵tau o taku atu muamua ki a koutou te muna a te Atua. Kiloke! ka ‵saga atu nei matou ki fenua fakaatea, me e ‵teke koutou ki ei kae e se ma‵natu koutou me e ‵tau o maua ne koutou te ola se-gata-mai. A te tonuga loa, ko oti ne tuku mai ne Ieova a te fakatonuga tenei ki a matou i pati konei, ‘Ko faitofigina ne au koe ke fai pelā me se mainaga ki atufenua, ke fai ei koe mo fai se fakaolataga ke oko ki te ‵toe koga ‵mao i te lalolagi.’” (Galuega 13:46, 47) Ne taku mai fakamuli ne Paulo i se tala fakatusa, me i tino Iutaia konā, kolā seki tali‵tonu, ne fai pelā mo kaula ‵tonu kolā ne ‵kati keatea mai i te lakau ko te olive. Kāti ne mafai o maua te aofaki kātoa o sui o te Malo i tino Iutaia. Kae ne sui latou ne “tino o fenua fakaatea kolā ne fai pelā me ne kaula o se olive vao, kae ne faka‵piki atu latou ki te lakau tenā. Kae tela la, ne kātoa ‵lei te aofaki o sui o te Malo o “tino Isalaelu [faka-te-agaga] katoa,” ke “fakaolagina” ei latou.—Loma 11:13-26; Kalatia 6:16.
TE FAKAMAONI MAI LALO I “LOGO‵MAEGA”
15, 16. (a) Ne a muna a Paulo e uiga ki “logo‵maega,” kae se a te fakaakoakoga ‵lei e maua ne tatou i ei? (e) E ‵tau o pefea ‵tou kilokiloga ki ‵tekemaiga a malo mo nisi tino o ‵tou kāiga, kae ne a mea ne folafola mai me ka iku mai i ei mō tatou?
15 E tiga eiloa ne oko atu a nisi fakasauāga, ne toe foki atu ei te ovasia faimalaga fakamaoni, ko te apositolo ko Paulo, ki Anitioka, ko te mea ke fakama‵losi ne ia a loto o te kau soko kae ke ati aka foki ei te fakatokaga o te lotou fakapotopotoga. I konā eiloa ne fai atu ei Paulo penei:
“E ‵tau o ulu atu tatou ki te Malo o te Atua fakatasi mo logo‵maega e uke.”—Galuega 14:21-23.
16 Ne tumau eiloa a Paulo i mea faiga‵ta mo tofotofoga. Kae ne ‵lei ‵ki loa a ia me ne tumau eiloa a ia i tena fakamaoni. Ne tuku mai ei ne ia se fakaakoakoga ‵lei mō tino e tokouke i aso nei kolā e ‵tau o taua malosi atu mō te fakatuanaki. Nisi tino i a latou konā ne ‵tau o fa‵ki i ‵kiniga, i fakafalepuipuiga mo fakamatakutakuga ki olotou ola. Ne oko atu a ‵tekemaiga ki a latou mai malo kolā e pule fakasauā, io me mai nisi tino pele i olotou kāiga ‵tonu. Ko oti ne ‵tuli keatea nisi tino ne olotou kāiga ona ko te mea e talia ne latou “te tala ‵lei tenei o te Malo,” kae e amio foki e ‵tusa mo te mea tenā. (Mataio 24:14) Kae e tiga eiloa te feitu tenā, e uke a fakamafanafanaga ne maua ne tino konā i pati konei a Iesu: “E seai se tino e tiakina ne ia tena fale io me ko ana taina io me ko ana tuagane, io me ko tena mātua io me ko tena tamana io me ko ana tamaliki io me ko ana manafa ona ko au mo te tala ‵lei kae e se maua fakaselau foki ne ia a mea konā i te vaitaimi tenei, ko fale, ko taina, ko tuagane, ko mātua, ko tamaliki, ko manafa, fakatasi foki mo fakasauāga, kae penā foki loa mo te ola se-gata-mai i te fakanofonofoga o mea kolā ka oko mai.” (Maleko 10:29, 30) E tonu, me ka maua “fakaselau” ne latou a mea konā i te lotou fesokotakiga totino ki a Ieova mo tena Tama kae i te lotou ‵kau fakatasi mo te fia‵fia ki te kāiga o Ieova i te lalolagi kātoa.
17. (a) Ne a fakaosoosoga ne ‵tau o ‵teke ki ei a Kelisiano mua? (e) Se a te fakaakoakoga ‵lei kae ne a polopolokiga ‵lei ne tuku mai ne Paulo mō tatou?
17 Ne ‵tau foki o ‵teke atu te apositolo ko Paulo mo ana taugasoa ki fakaosoosoga a te lalolagi ke amio ma‵sei latou kae ke mauko‵loa foki latou. A latou foki ne tino penei loa mo tatou. Kafai ko fetaui tatou mo fakakolekolega penā, e ‵tau o amio tatou pelā mo Paulo, telā ne fai mai penei: “E kini ne au toku foitino kae takitaki foki ne au pelā me se pologa i te mea mana talai atu au ki nisi tino, kae se taliagina foki au i se mea.” Kae pelā mo Paulo, e mafai foki o maua ne tatou se puipuiga ‵lei māfai e takutaku atu ne tatou ki ‵tou tuakoi a te Malo o te Atua. E pelā mo muna a Paulo e uiga ki te taviniga ‵malu tenā: “A te tonuga loa, ka malaia au māfai e se folafola atu ne au te tala ‵lei.”—1 Kolinito 9:16, 27.
“KO MANUMALO KATOATOA”
18. Se a te fakamalosiga telā ne tuku mai ne Paulo mō Kelisiano ‵tonu katoa, kae ne a au mea e fai ki ei?
18 Ne fai atu foki te apositolo ko Paulo ki ana taina, ko Kelisiano filifilia, penei: “Kafai la, tatou ko tama [a te Atua], ko sui foki tatou; ko sui eiloa o te Atua, ko sui foki fakatasi mo Keliso, māfai e logo‵mae fakatasi tatou ko te mea ke faka‵malugina fakatasi foki tatou.” Kae ko nisi pati kolā ne fai ne ia e fakauiga tonu foki ki “te vaitino tokouke” o “nisi mamoe,” kolā e taumafai nei o oko atu latou ki te taui fakaofoofogia ko te ola se-gata-mai i te lalolagi palataiso. (Fakaasiga 7:9; Ioane 10:16) Ne fakamalosi atu a Paulo ki Kelisiano ‵tonu, penei:
“Ko oi la ka fakamavae ne ia tatou keatea mai te alofa o te Keliso? E mata, ka fai penā ne logo‵maega, io me ko fakalavelave, io me ko fakasauāga, io me ko te fia‵kai, io me ko te nofo fuafua, io me ko fakamatakutakuga io me ko te pelu? . . . Ikai, me i mea katoa konei ko manumalo katoatoa tatou i ei e alatu i a ia telā ne alofa mai ki a tatou. Me e talitonu au e se mafai ne te mate io me ko te ola io me ko agelu io me ko malo io me ko mea i aso nei io me ko mea kolā ka oko mai io me ko mea ma‵losi io me ko te maluga io me ko te ‵poko io me ko so se isi mea ne faitegina o fakama‵vae ei tatou keatea mai i te alofa o te Atua telā e maua i a Keliso Iesu te ‵tou Aliki.” (Loma 8:17, 35-39; ke onoono foki ki te 2 Kolinito 11:22-28.)
E mata, ko ati aka ne koe te vaegā talitonu penā ki te alofa o te Atua mo te “oko mai” o te Malo o te Aliki ko Iesu? E ‵tau mo koe o fai penā!
19. Se a te suā mea ne fakailoa mai ne Paulo me se mea fakamataku ‵ki eiloa?
19 A te suā mea fakamataku e ‵tau o fakama‵losigina tatou ke ‵teke ki ei i “aso fakaoti” konei, ko akoakoga ‵se. Ne fakailoa mai foki ne Paulo e uiga ki te mea tenā. (Galuega 20:29, 30; 2 Timoteo 3:1, 13) E o‵mai mai fea a faiakoga ‵se, kae e mafai pefea o fakaeteete tatou i a latou?