Kaia ko Lauiloa Malosi ei a Faifaiga sē Fakamaoni?

“SA TALIAGINA SE MEAALOFA FAKAKOLEKOLE, ME I MEAALOFA PENA E FAKAKIVI NE IA A MATA O TINO KE SE ILOA TE MEA TONU, KAE FAKAMASEI EI FOKI A OLAGA O TINO AMIOTONU.” ​—⁠Esoto 23:⁠8.

I TE tolu afe lima selau tausaga ko ‵teka, ne fakatapu ei ne te Tulafono a Mose te faiga o meaalofa fakakolekole. I te fia selau tausaga mai tua ifo i ei, ko lausa valevale a tulafono ki te fakatapuga o faifaiga sē fakamaoni. Kae ne seki mafai lele eiloa o taofi aka ne tulafono a faifaiga konā. E lau i miliona a meaalofa fakakolekole kolā e tuku atu i aso takitasi, kae e fakaa‵lofa i ei te fia piliona o tino.

Ona ko te salalau valevale o faifaiga sē fakamaoni mo te uke o togafiti e fai i ei i aso nei, e fai pelā me kāti ka fakamakosu i ei te fakavae o te olaga masani o tino. I nisi fenua, e se mafai eiloa o fai se mea seiloga ke avatu muamua se meaalofa fakakolekole. Kafai e avatu se meaalofa fakakolekole ki te tino pule, e mafai o pāsi i ei se tamaliki i te sukega, o maua i ei se laiseni ke fakatele se motoka, o fai se feagaiga i mea tau manafa, io me manumalo i se fakamasinoga. “A faifaiga sē fakamaoni e fai pelā me se amoga ‵mafa telā e faka‵tuka atu ki loto o tino,” ko pati fakafanoanoa a Arnaud Montebourg, se lōia mai Paris.

E fai valevale sāle te faiga o meaalofa fakakolekole i pisinisi. E fakaaogā sāle ne nisi kamupane te tasi-vae-tolu o olotou tupe silia ke avatu ei a meaalofa fakakolekole ki pule sē fakamaoni i malo. E pelā mo muna a te mekesini i Peletania ko te Economist, kāti ko te 10 pasene o te 25 piliona tālā Amelika kolā e fakamāumāu sāle i tausaga takitasi i te ‵togiga o meatau mo fenua, e fakaaogā ei ke avatu a meaalofa fakakolekole ki tino ko te mea ke ‵togi ei ne latou a mea konā. Ko gasolo aka eiloa o uke a faifaiga sē fakamaoni penei, kae ko gasolo foki o fakama‵taku a mea kolā ne iku mai i ei. I tausaga e sefulu ko ‵teka atu nei, te faiga o pisinisi kolā e “fakailoga i ei a tino”​—⁠ko faifaiga fakapisinisi sē fakamaoni kae avatu fua i ei a mea ‵lei ki nāi tino kolā e isi ne olotou taugasoa kolā e tai pāpā ‵lei olotou tulaga​—⁠e fai pelā me ne fakamasei i ei te tulaga i mea tau tupe i nisi atufenua.

E logo‵mae faeloa a tino ma‵tiva i faifaiga sē fakamaoni konā mo tulaga ma‵sei i mea tau tupe kolā e māfua mai i ei​—⁠me konā loa a tino kolā e se mafai o avatu se meaalofa fakakolekole ki se tino. E pelā mo te fakamatalaga tonu a te Economist, “a faifaiga sē fakamaoni penei se vaega e tasi fua o pulega fakasauā.” E mata, e mafai o manumalo tatou i vaegā pulega fakasauā konā, io me e se mafai lele eiloa o ‵kalo keatea tatou mai meaalofa fakakolekole? A koi tuai o tali te fesili tenā, e ‵tau o sala aka muamua ne tatou a fakavae ‵tonu o faifaiga sē fakamaoni.

Ne a Mafuaga o Faifaiga sē Fakamaoni?

Kaia e fai sāle ei ne tino a faifaiga sē fakamaoni kae e se fakamaoni latou? Tenā loa te auala faigofie​—⁠io me ko te auala e tasi fua​—⁠e mafai ei ne nisi tino o maua a mea kolā e ma‵nako latou ki ei. I nisi taimi, kafai e avatu se meaalofa fakakolekole ka fakaseke ei se tino ki se fakasalaga. E matea atu ne nisi tino e tokouke me e se fia ‵saga sāle atu a tino fakapolitiki, pulisimani, mo fāmasino ki faifaiga sē fakamaoni io me e fai sāle ne latou a mea konā. Tela la, e fakaakoako atu fua latou ki tino konā.

Kafai ko lauiloa a faifaiga sē fakamaoni, ko kamata ei o talia sāle ne tino te amioga tenā, kae fakamuli ifo e mafai o fai a faifaiga sē fakamaoni konā mo fai se vaega masani o te olaga nei. E ma‵natu aka a tino kolā e fo‵liki fua olotou peofuga me e ‵tau o talia ne latou a meaalofa fakakolekole. E mafau‵fau latou me e ‵tau o maua ne latou a meaalofa fakakolekole ko te mea ke tai pāpā ‵lei olotou tupe e maua. Kafai e se fakasala a tino kolā e talia io me e tuku atu a meaalofa fakakolekole sē ‵tau, e se tokouke a tino e fia ‵teke atu ki te amioga tenā. Muna a te tupu ko Solomona: “Ai a e fai ei ne tino a amioga se ‵lei mo olotou loto katoa? Me e se vave oko mai a te fakasalaga ki tino fai agasala pena.”​—⁠Failauga 8:⁠11.

E lua a uiga ma‵losi e fakamalosi aka ei a faifaiga sē fakamaoni: ko te kaiū mo te kaimanako. Ona ko te kaiū e se fia ‵saga atu a tino kolā e avatu kae talia ne latou a meaalofa fakakolekole ki logo‵maega kolā e oko atu ki nisi tino ona ko te faiga o meaalofa fakakolekole, kae e fakasakosako aka ne latou te faiga o meaalofa fakakolekole me e maua ne latou a mea aogā i ei. Ko te uke o mea e fakaputu aka ne latou, ko te gasolo foki o lasi te kaima‵nako o tino kai‵soa konā. Muna a Solomona: “Kafai koe se tino e manako ki tupe, e se mafai eiloa koe o malie; kafai koe e manako ke maukoloa koe, e se mafai o maua ne koe a mea katoa e manako koe ki ei.” (Failauga 5:10) E tonu, kāti e aogā te kaimanako ke maua ei a tupe e uke, kae ka talia i ei a faifaiga sē fakamaoni mo te solitulafono.

A te suā mea telā e se ‵tau o puli, ko faifaiga a te pule sē matea o te lalolagi nei, telā e fakaigoa ne te Tusi Tapu ko Satani te Tiapolo. (1 Ioane 5:19; Fakaasiga 12:⁠9) E fakamalosi aka sāle ne Satani a faifaiga sē fakamaoni. A te ‵toe meaalofa fakakolekole lasi telā ne taumafai se tino o avatu ki te suā tino, ko te mea telā ne ofo atu ne Satani ki a Keliso. ‘E avatu katoa ne au ki a koe a malo katoa konei, manafai koe e totuli ifo o tapuaki mai ki a au.’​—⁠Mataio 4:​8, 9.

Ne fakamaoni a Iesu, kae ne akoako atu foki a ia ki ana soko ke amio latou penā. E mata, e aogā a akoakoga a Keliso ke ‵teke atu ei ki faifaiga sē fakamaoni i aso nei? Ka sukesuke te suā mataupu tenei ki te fesili tenā.