Ke Fakaakoako ki Tupu
“E tau o maua sena kopi o te tusi e tusi ei a tulafono. E tau o tuku te tusi tenei i ana tafa, kae ke faitau sale a ia ki ei i tena olaga katoa.”—TEUTELONOME 17:18, 19.
KĀTI e faigata ke fakaataata i tou mafaufau i a koe se tupu. Ailoga e mafai o fakaataata ne Kelisiano fakamaoni mo tino a‵koga i te Tusi Tapu, me e fai latou mo fai ne tupu, e pelā mo tupu fakamaoni ko Tavita, Iosia, Hesekia io me ko Iosefatu, i ne? Kae e mafai kae ‵tau foki o fai pelā mo latou i se auala fakapito e tasi. Se a te mea tenā? Kae kaia e ‵tau ei o fai koe pelā mo latou i te feitu tenā?
2 I aso o Mose, a koi tuai o talia ne te Atua ke fai se tupu mō tino Isalaelu, ko leva ne iloa ne Ia me e ma‵nako Ana tino ki se tupu. Tela la, ne fakamalosi atu a ia ki a Mose ke tusi ne ia i te feagaiga o te Tulafono a fakatonuga kolā e aogā. A mea konei ko fakatonuga mō tupu, kolā e fai pelā me ne takitakiga mō latou.
3 Ne fai atu te Atua, penei: “Kafai ko maua ne koutou a te fenua tela ne avatu ne te Aliki te otou Atua, kae ko nofo foki koutou i ei, ka mafaufau koutou ke fai se tupu mo koutou e pela mo malo i tafa o koutou. Masaua me i te tino ka fili ne koutou ke fai mo tupu, ko te tino tena tela ne fili ne te Aliki. . . . Kafai ko fai a ia mo tupu, e tau o maua sena kopi o te tusi e tusi ei a tulafono. . . . E tau o tuku te tusi tenei i ana tafa, kae ke faitau sale a ia ki ei i tena olaga katoa, ko te mea ke iloa ne ia o fakaaloalo te Aliki kae tausi fakamaoni ki mea katoa e fakatonu mai ne ia.”—Teutelonome 17:14-19.
4 A te ‵tonuga loa, e ‵tau o fai ne te tupu telā e filifili aka ne Ieova sena kopi totino o tusitusiga kolā e mafai o maua ne koe i tau Tusi Tapu. Ko ‵tau ei mo te tupu o faitau faeloa ki te kopi tenā i aso katoa. E se fai te mea tenā e pelā me se mea tauloto. E aofia i ei te faiga o sukesukega, ko te mea ke maua foki ne mea aogā mai i ei. E ‵tau mo te tupu telā e fiafia a Ieova ki ei o taumafai ke fai a vaegā sukesukega penā ko te mea ke fakamalosi kae faka‵mautakitaki aka ei se kilokiloga ‵lei. E ‵tau foki o sukesuke a ia ki tusitusiga konā mai te Atua ko te mea ke fai ei a ia mo fai se tupu ‵lei kae poto.—2 Tupu 22:8-13; Faataoto 1:1-4.
Ke Fakaakoako o Fai Pelā me se Tupu
5 Se a tau faka‵tau ki mea e ‵tau o fai ne Tavita māfai ko fai a ia mo fai se tupu i Isalaelu? Ia, e ‵tau o laga ne ia se kopi o tusi o te Penitatiuka (ko Kenese, Esoto, Levitiko, Numela, Teutelonome). Mafaufau la ki te uke o mea ne tauloto ne Tavita i tena mafaufau mo tena loto me ne fakaaogā eiloa ana mata mo ana lima ke tusi ki lalo sena kopi o te Tulafono. Kāti ne tusi foki ne Mose a te tusi o Iopu e pelā foki mo te Salamo 90 mo te 91. E mata, ne ‵tau foki o fai ne Tavita a kopi o tusi konei? Kāti la. Kāti ne fai foki ne ia a kopi o tusi o Iosua, Famasino, mo Luta. Tela la, e mafai eiloa o fakaataata ne koe i tou mafaufau me ne tai ‵lei eiloa te uke o mea ne faitau kae tauloto ne te tupu ko Tavita mai te Tusi Tapu. Kae e ‵tau eiloa o talitonu koe penā ona ko ana pati e uiga ki te Tulafono a te Atua, kolā e maua i te Salamo 19:7-11.
6 A Tavita te Sili—ko Iesu, te Tama a Tavita—ne fai foki penā. Ne masani sāle o fanatu a Iesu ki te sunako i vaiaso katoa. E fakalogologo ei a ia i konā ki te faitauga mo fakamatalaga o te Tusi Tapu. E se gata i ei, ne faitau atu ne ia te Muna a te Atua i nisi taimi i mua o tino kae fakamatala atu foki te fakataunuga o mea konā. (Luka 4:16-21) E mafai o maina koe i ei me e masani ‵ki a ia ki te Tusi Tapu. Ke na faitau ki nāi tala i tusi Evagelia, kae onoono aka ki te uke o taimi ne fai atu ei ne Iesu a pati konei, “muna a te Tusi” io me se isi auala aka foki telā e fakasino atu ki fuaiupu mautinoa i te Tusi Tapu. E pelā mo tena Lauga i luga i te Mauga telā ne tusi ki lalo ne Mataio, ne siki atu faka-21 taimi ne Iesu a pati mai Tusitusiga faka-Epelu.—Mataio 4:4-10; 7:29; 11:10; 21:13; 26:24, 31; Ioane 6:31, 45; 8:17.
7 Ne fakagalue aka ne Iesu a pati fakatonutonu i te Salamo 1:1-3: “Amutia latou kola e se kau ki filifiliga a tino amio ma‵sei . . . kae fia‵fia o fai‵tau ki Tulafono a te Aliki, kae mafaufau ‵loto foki ki ei i te ao mo te po. . . . E manuia foki i mea katoa e fai ne latou.” E ‵kese ‵ki ana faifaiga mo takitaki lotu i ana aso, kolā ne “fakamatala ne latou a te Tulafono a Mose” kae fakasēaogā ne latou “te Tulafono” a Ieova”!—Mataio 23:2-4.
8 Kae kāti e ‵segi a nisi tino me e fakauiga ne latou a nisi pati a Iesu e pelā me ne faka‵tuka atu a ia ke mo a ma sukesuke ki te Tusi Tapu. I te Ioane 5:39, 40, e fai‵tau tatou ki pati kolā ne fai atu ne Iesu ki nisi tino i ana aso, penei: “E sukesuke koutou ki Tusi, me ko te otou manatu e maua ne koutou i ei a te ola se gata mai; e molimau foki a Tusi kona ki a au. Kae se talia ne koutou o o‵mai ki a au, ke maua ei ne koutou a te ola.” Ne seki faka‵tuka atu a Iesu i ana pati konā ki tino Iutaia kolā ne fakalogo‵logo atu ki a ia ke mo a ma suke‵suke ki te Tusi Tapu. I lō te fai penā, ne fakaasi faka‵sau atu fua ne ia te lotou sē fakamaoni io me ko te lotou amio fakaloi‵loi. Ne iloa ne latou me e mafai o takitaki atu latou ne te Tusi Tapu ki te ola se-gata-mai, kae ne ‵tau foki o takitaki atu latou ne te tusi tenā ki te Mesia, ko Iesu. E tiga eiloa te feitu tenā, ne ita fitifiti latou ma tali‵tonu ki a ia. E seai eiloa se aogā o te lotou sukesukega me ne seki fakamaoni io me loto mau‵lalo latou.—Teutelonome 18:15; Luka 11:52; Ioane 7:47, 48.
9 E pefea te ‵kese o latou mo soko o Iesu, e aofia i ei a apositolo! Ne suke‵suke latou ki “Tusitusiga Tapu, kola e mafai o avatu ne latou ki [tino] te poto tela e takitaki ei [a tino] ki te fakaolataga.” (2 Timoteo 3:15) I te faiga tenei, ne fai ei latou pelā mo pelofeta mua kolā ne “salasala kae sukesuke faka‵lei ki ei.” Ne seki mafau‵fau a pelofeta konā ki se vaitaimi toetoe telā e ‵tau o fai ei a sukesukega ‵loto i nāi masina io me se tausaga fua e tasi. E fai mai te apositolo ko Petelu me ne tumau eiloa te lotou “sukesuke,” kae maise eiloa e uiga ki te Keliso mo te ‵malu telā ne aofia i tena tulaga fakaola tino. I tena tusi muamua, ne siki mai faka-34 taimi ne Petelu a fakamatalaga penā mai nisi tusi e sefulu o te Tusi Tapu.—1 Petelu 1:10, 11.
10 E manino ‵lei, me e ‵tau mo tupu i Isalaelu mua o sukesuke faka‵lei ki te Muna a te Atua. Ne fai foki penā a Iesu. Kae e ‵tau foki o suke‵suke ki ei a tino kolā ka pule fakatasi mo Keliso e pelā me ne tupu i te lagi. (Luka 22:28-30; Loma 8:17; 2 Timoteo 2:12; Fakaasiga 5:10; 20:6) E aogā a te fakatonuga tenei mō tupu ki tino katoa i aso nei kolā e fakamoe‵moe ki fakamanuiaga ‵gali i te lalolagi mai lalo i te pulega a te Malo.—Mataio 25:34, 46.
E ‵Tau o Fai ne Koe te Mea Telā ne Fai ne Tupu
11 E ‵tau o faka‵mafa te manatu tonu me e ‵tau mo Kelisiano ‵tonu taki tokotasi o fai olotou sukesukega totino ki te Tusi Tapu. E se fai fua te mea tenā i te taimi e fatoā kamata ei koe o sukesuke ki te Tusi Tapu fakatasi mo Molimau a Ieova. E ‵tau o fakaiku aka ne tatou taki tokotasi ke ‵kalo keatea mai te fakaakoako atu ki nisi tino i aso o te apositolo ko Paulo kolā ne fakata‵mala ki olotou sukesukega totino. Ne tau‵loto fua latou ki “akoakoga kamata o te muna a te Atua,” e pelā mo “akoakoga faka kelisiano kola e faigofie.” Kae ne seki tumau latou i te faiga o olotou sukesukega kae ne seki gasolo atu foki latou “ki mua.” (Epelu 5:12–6:3) E mafai o fesili ifo tatou ki a tatou eiloa, penei: ‘Ne a oku lagonaga e uiga ki sukesukega totino ki te Muna a te Atua, faitalia me ne fatoā kau atu au ki te fakapotopotoga Kelisiano io me ko leva ne fai penā? Ne ‵talo atu a Paulo e uiga ki Kelisiano i ana aso ke “faka‵fonu [latou] i te iloa o te loto o te Atua, i poto katoa mo te iloa faka-te-Agaga.” E mata, e fakaasi atu ne au me e ‵pau eiloa toku manakoga?’—Kolose 1:9, 10.
12 A te mea telā ka fesoasoani atu ki a koe ke fai faeloa au sukesukega ko te fakamalosiakaga o te fiafia tonu ki te Muna a te Atua. E fakasino atu a te Salamo 119:14-16 ki te mafaufau faeloa i se auala aogā ki te Muna a te Atua ko te mea ke fiafia malosi koe ki ei. A te mea tenā se mea tonu eiloa faitalia me e pefea te leva ne fai ei koe mo fai se Kelisiano. Ke faka‵mafa te manatu tenā, ke mafaufau ki te fakaakoakoga a Timoteo. E tiga eiloa ko oti ne kamata o tavini atu te toeaina Kelisiano tenei e pelā me “se sotia fakamaoni a Keliso Iesu,” ne fakamalosi atu a Paulo ki a ia ke taumafai malosi ke “akoako tonu eiloa ne ia a te munatonu a te Atua.” (2 Timoteo 2:3, 15; 1 Timoteo 4:15) E manino ‵lei i ei, me e aofia i te “taumafai malosi,” a te faiga faeloa o sukesukega ‵lei.
13 A te faiga o sukesukega ‵lei, ko te fakaavanoa faeloa o taimi mō sukesukega ki te Tusi Tapu. E pefea nei au faifaiga i te feitu tenā? Faitalia me se a tau tali ki ei, e mata, e uke atu au mea aogā ka maua mai te fakamāumāuga o taimi e uke atu i te faiga o sukesukega totino? Kāti e mafaufau koe, penei: ‘E mafai pefea o fakaavanoa ne au a taimi mō te mea tenā?’ Ia, ko oti ne momea aka ne nisi tino a taimi mō te faiga o olotou sukesukega ma‵goi ki te Tusi Tapu mai te alausu i te taeao. Kāti e fai‵tau latou ki te Tusi Tapu mō se 15 minute io me e fai olotou sukesukega totino ki se mataupu e tasi. Ako te suā mea, e a māfai e fai ne koe a fakamafuli‵fuliga ki tau fakasologa i vaiaso katoa? E pelā mo te faitau faeloa ki nusipepa i te ukega o aso io me ko te onoono ki tala o mea ‵tupu i te televise, e mata, e mafai o taofi aka te faiga o mea konā i se aso fua e tasi i te vaiaso? E mafai ne koe o fakaaogā te taimi i te aso tenā ke sukesuke ki nisi mea aka mai i te Tusi Tapu. Kafai e sui ne koe a te 30 minute telā e fakamāumāu ki te onoono ki tala o mea ‵tupu i se aso e tasi ki te faiga o sukesukega totino, ka fakaopoopo atu ne koe a itula e sili atu i te 25 i te tausaga ke fai ei te mea tenā. Mafaufau la ki te uke o mea aogā kolā e mafai o maua i te faitauga mo te faiga o sukesukega ki te Tusi Tapu i itula fakaopoopo e 25 konā! Tenei foki a te suā manatu fesoasoani: I te suā vaiaso, ke iloilo aka au mea ne fai i te fakaotiga o aso takitasi. Onoono aka me e isi se mea e mafai o taofi io me e fakamu‵tana aka a taimi e fakamāumāu ki ei ko te mea ke fakaaogā te taimi tenā ki te faitauga io me ko te sukesuke ki te Tusi Tapu.—Efeso 5:15, 16.
14 Ka fakafaigofie aka pefea te faiga o au sukesukega ke momea aka ei te fakafiafia? Ko te fakatokaga o fakamoemoega ke kausaki ki ei. Ne a fakamoemoega ‵lei e mafai o fakatoka ne koe i te faiga o sukesukega? A te fakamoemoega muamua telā e ‵lei ki tino e tokouke, ko te faitau ki te Tusi Tapu kātoa. Kāti ko oti ne faitau koe ki nisi vaega o te Tusi Tapu i nisi taimi kae ne maua ne koe a mea aogā mai i ei. E mata, e mafai nei ne koe o taumafai ke faitau ki te Tusi Tapu kātoa? Ke fakataunu te fakamoemoega muamua tenā, kāti e ‵lei ke faitau muamua koe ki tusi Evagelia e fa, ‵soko atu ki ei te lua o fakamoemoega, ko te faitauga o te ‵toega o Tusitusiga Eleni faka-Kelisiano. Kafai ko oti kae maua foki a mea aogā mai i ei, kāti e mafai o taumafai malielie koe o faitau ki tusi a Mose mo tusi o tala fakasolopito ke oko eiloa ki te tusi o Eseta. Kafai ko oti ne fai te mea tenā, ka lavea aka ei ne koe me e tāua ‵ki ke faitau ki nisi tusi koi ‵toe o te Tusi Tapu. Ne tusi ne se fafine, telā ko 65 ana tausaga i te taimi ne fai ei a ia mo fai se Kelisiano, a te po o te masina ne kamata kae fakaoti ei ne tou fafine tena faitauga ki te Tusi Tapu. Ko oti nei ne tusi i ei me ne faitau fakalima a ia ki te Tusi Tapu! (Teutelonome 32:45-47) Kae i lō te faitau mai i se komupiuta io me ko ‵kopi kolā ne ‵lomi aka, ne faitau eiloa a ia ki te Tusi Tapu.
15 E isi aka foki a mea e fai ne nisi tino kolā ko oti ne fai‵tau ki te Tusi Tapu kātoa ko te mea ke tumau kae momea aka faeloa te aogā mo te ‵gali o olotou sukesukega. A te auala e tasi ke fai penā, ko te filifili aka o se tusi fesoasoani ke faitau muamua ki ei a koi tuai o faitau ki se tusi i te Tusi Tapu. E mafai o maua ne se tino i tusi ko te “All Scripture Is Inspired of God and Beneficial” mo te Insight on the Scriptures, a fakamatalaga tafasili i te ‵lei e uiga ki te vaitaimi e fakasino atu ki ei a tusi konā, pati e fakaaogā i ei, mo mea aogā e maua mai i tusi takitasi konā i te Tusi Tapu.a
16 I taimi e fai ei au sukesukega, ke ‵kalo keatea mai i faifaiga masani a nisi tino suke‵suke ki te Tusi Tapu e tokouke. E tō ‵saga malosi atu latou ki te iloiloga o tusi siki ke fakamaoni atu ei me ne māfua mai fua te Tusi Tapu i tino. E taumafai a nisi tino o latou ke filifili aka a potukau o tino fai‵tau kolā e fetaui ‵lei mō tusi takitasi io me e fakaataata i olotou mafaufau a te fakamoemoega mo te kilokiloga a te tino telā ne tusi ne ia te tusi tenā. Ne iku atu a vaegā mafaufauga penā ki te faiga o tusi i te Tusi Tapu e pelā me ne tusi fai‵tau fua io me e pelā me ne tusi kolā e fakamāfua aka ei a lotu kese‵kese e uke. E ‵saga malosi atu a nisi tino suke‵suke konā ki pati takitatasi io me ko te ‵gana telā e fakaaogā i tusi faka-te-Tusi Tapu. Ne iku atu i ei ki te suke‵suke malosi o latou ki te māfuaga o pati mo te siki sāle mai o uiga o pati i te ‵gana Epelu mo te ‵gana Eleni i lō te fakaasiatuga o te uiga tonu o te fekau a te Atua. E mata, e mafaufau koe me i vaegā fakamatalaga penā e fakamalosi aka ei te fakatuanaki?—1 Tesalonia 2:13.
17 E mata, e ‵tonu a fakaikuga a tino sukesuke konei? E mata, e tonu me e tofu a tusi takitasi konei mo se matua e tasi io me se potukau o tino kolā e ‵tau o fai‵tau ki ei? (1 Kolinito 1:19-21) A te ‵tonuga loa, a tusi i te Muna a te Atua e tumau te lotou aogā ki tino o tupulaga mo telega kese‵kese katoa. Kafai ne fakatuātusi se tusi ki se tino tokotasi i aso mua, e pelā mo Timoteo io me ko Tito, io me se isi potukau aka o tino, kāti ki te kau Kalatia io me ko te kau Filipi, e mafai kae ‵tau foki mo tatou katoa o suke‵suke ki tusi konā. E aogā ki a tatou katoa a tusi konā, kae e mafai o uke a manatu tāua i se tusi e tasi kae e aogā foki ki tino fai‵tau e tokouke. A te ‵tonuga loa, e aogā te fekau i te Tusi Tapu ki tino i te lalolagi kātoa, telā e fesoasoani mai ki a tatou ke malamalama i te pogai ne ‵fuli ei te Tusi Tapu ki ‵gana kese‵kese i te lalolagi kātoa.—Loma 15:4.
Mea Kolā e Aogā ki a Koe mo Nisi Tino
18 I te taimi e fai ei au sukesukega, kāti ka iloa aka ne koe me e aogā ‵ki ke malamalama i te Tusi Tapu e pelā foki mo te auala e fetaui ‵lei ei a tusi takitasi konā. (Faataoto 2:3-5; 4:7) E fetaui ‵lei a mea kolā ne fakaasi mai ne Ieova i tena Muna mo tena fuafuaga. Tela la, i te taimi e faitau ei koe, ke onoono ki manatu ‵tonu mo pati fakatonutonu kolā e fetaui ‵lei mo te fuafuaga a te Atua. E mafai o mafaufau koe ki te auala e fetaui ‵lei ei se mea ne tupu, se manatu, io me se valoaga mo te fuafuaga a Ieova. Fesili ifo ki a koe eiloa, penei: ‘Se a te mea e fakaasi mai ne te mea tenei e uiga ki a Ieova? E fetaui pefea te mea tenei mo te fuafuaga a te Atua telā ka fakataunu e auala i tena Malo?’ E mafai foki o mafaufau koe, penei: ‘E mafai pefea o fakaaogā ne au te fakamatalaga tenei? E mata, e mafai ne au o fakaaogā te mea tenei ke akoako io me fakamalosi atu ki nisi tino kae fakavae a pati konā ki te Tusi Tapu?’—Iosua 1:8.
19 E aogā foki i te suā feitu a te mafaufau ki nisi tino. I te faiga o tau faitauga mo sukesukega ki te Tusi Tapu, ka tauloto ne koe a mea ‵fou kae momea aka ei tou malamalama. Ke taumafai o aofia a mea konei i sau‵talaga fakamalosi loto mo tou kāiga io me ko nisi tino aka. Kafai e fai koe penā i taimi mo auala ‵lei, e seai se fakalotolotolua me ka maua eiloa a mea aogā i vaegā sau‵talaga penā. Kāti ka momea aka te fia‵fia o nisi tino māfai e fakamatala atu ne koe i te loto fakamaoni mo te loto finafinau a mea kolā ne tauloto ne koe io me ko fakamatalaga kolā e ‵gali ki a koe. Kae e se gata i ei, ka aogā malosi ki a koe eiloa te faipati ki ei. E aogā pefea ki a koe? E fai mai a tino ‵poto me ka masaua faeloa ne se tino a mea kolā ne faitau io me ne tauloto ne ia māfai e fakamatala atu fakavave ne ia a mea konā ki nisi tino i te taimi koi ‵mau ei i tena mafaufau.b
20 I taimi takitasi e faitau ei koe ki se tusi i te Tusi Tapu, kāti ka tauloto ne koe a fakamatalaga ‵fou. Ka ofo koe i nisi vaega kolā ne seki maina koe i ei i te taimi muamua ne faitau koe ki ei. Ka momea aka ei tou malamalama i vaega konei. E ‵tau o faka‵mafa ne te mea tenei a te manatu, me e aogā a tusi o te Tusi Tapu mō te faiga faeloa o au sukesukega ki ei kae e se fai fua pelā me se tusi ne tusi ne tino. Masaua la, me ne ‵tau mo se tupu, e pelā mo Tavita, o faitau ki ei i aso katoa o tena olaga.
21 E tonu, ka uke ‵ki a mea aogā e maua ne tino kolā e fai faka‵lei olotou sukesukega ‵loto ki te Tusi Tapu. E maua ne latou a mea tāua mo te malamalama faka-te-agaga. E momea aka faeloa te malosi o te lotou fesokotakiga pili mo te Atua. E momea aka foki te lotou tāua ki tino i te kāiga, ki taina mo tuagane i te fakapotopotoga Kelisiano, mo tino kolā e seki fai mo fai ne tino tapuaki ki a Ieova.—Loma 10:9-14; 1 Timoteo 4:16.
[Fakamatalaga mai lalo]
a E ‵lomi ne Molimau a Ieova a tusi fesoasoani konei kae e mafai o maua i ‵gana e uke.
b Ke onoono ki Te Faleleoleo Maluga i a Tesema 1, 1993, te itulau e 22, 23.
E Masaua ne Koe?
• Ne a mea e ‵tau o fai ne tupu i Isalaelu?
• Se a te fakaakoakoga ne tuku mai ne Iesu mo te kau apositolo e uiga ki te faiga o sukesukega ki te Tusi Tapu?
• Ne a fakama‵fuliga e mafai ne koe o fai ke momea aka ei ou taimi mō sukesukega totino?
• Se a te vaegā kilokiloga e ‵tau o maua ne koe i te faiga o sukesukega ki te Muna a te Atua?
[Fesili mo te Sukesukega]
1. Kāti ko oi e fia fakaakoako atu ki ei se Kelisiano?
2, 3. Se a te mea ko leva ne iloa ne Ieova e uiga ki te faiga o se tupu, kae ne a mea e ‵tau o fai ne te tupu tenā?
4. Ne a mea e aofia i fakatonuga mō tupu?
5. Ne a tusi i te Tusi Tapu ne ‵tau o laga kae faitau ne te tupu ko Tavita, kae ne a ana lagonaga e uiga ki ei?
6. E mafai pefea o fakamautinoa aka ne tatou me ne fiafia malosi a Iesu ki te Tusi Tapu e pelā mo tena tupuga ko Tavita?
7. Ne ‵kese pefea a Iesu mai takitaki lotu?
8. Kaia e se aogā ei te faitau mo te suke‵suke o takitaki lotu Iutaia ki te Tusi Tapu?
9. Se a te fakaakoakoga ‵lei ne tuku mai ne apositolo mo pelofeta mua?
10. Kaia e ‵tau ei mo tatou taki tokotasi o fia‵fia ke suke‵suke ki te Tusi Tapu?
11. (a) Ne a mea fakama‵taku e mafai o fakalavelave atu ki Kelisiano i te faiga o olotou sukesukega? (e) Ne a fesili e ‵lei ke ‵sili ifo ne tatou ki a tatou eiloa?
12. Kaia e tāua ei ke tumau i te fiafia ki te Muna a te Atua?
13. (a) E mafai pefea o fakaavanoa a taimi e uke atu ki te faiga o sukesukega ki te Tusi Tapu? (e) Ne a fakamafuli‵fuliga e mafai o fai ne koe ke maua ei a taimi fakaopoopo mō sukesukega?
14, 15. (a) Kaia e tāua ei a te fakatokaga o fakamoemoega māfai ko fai a sukesukega totino? (e) Ne a nisi fakamoemoega kolā e aofia i te faitauga ki te Tusi Tapu?
16. Ne a vaegā faifaiga e uiga ki te sukesuke ki te Tusi Tapu e ‵tau o ‵kalo keatea tatou mai i ei?
17. Kaia e ‵tau ei o ‵kilo atu tatou ki te Tusi Tapu e pelā me e maua i ei se fekau mō tino katoa?
18. I te taimi e faitau ei koe ki te Muna a te Atua, ne a mea e ‵tau o mafaufau malosi koe ki ei?
19. Ko oi e maua ne latou a mea aogā i te taimi e fakamatala atu ei ne koe ki nisi tino a mea kolā e tauloto ne koe? Fakamatala mai.
20. Kaia e aogā ei ke faitau faeloa ki te Tusi Tapu?
21. Ne a fakamanuiaga e mafai o maua ne koe mai te faiga o nisi sukesukega fakaopoopo ki te Muna a te Atua?
[Pokisi i te itulau e 11]
“Puke Tonu Atu ki te Tusi Tapu”
“Kafai e ma‵nako tatou . . . ki se fakamatalaga i te Tusi Tapu, a te ‵toe mea faigaluega ‵lei ko te Internet. Kae kafai e ma‵nako tatou ke fai‵tau ki te Tusi Tapu, ke suke‵suke ki ei, mafau‵fau e uiga ki ei, onoono faka‵lei ki ei, e ‵tau eiloa o puke tonu atu ki te Tusi Tapu, me tenā fua te ‵toe auala ‵lei ke fakamautaki‵taki aka ei i ‵tou mafaufau mo ‵tou loto.”—Gertrude Himmelfarb, se polofesa lauiloa telā ko oti ne litāea mai te City University i Niu Ioki.