Ke ‵Kalo Keatea Mai i Amioga Fakaloi‵loi

“Ke onoono faka‵lei koutou, ke mo a e vau se tino o fakapologa koutou i . . . takolekolega sē aogā.”​​—KOLOSE 2:8.

1-3. (a) Ne a mea e fakaasi mai i ei me toeitiiti ko oko atu a takolekolega ‵loi ki vaega katoa o te olaga i aso takitasi? (e) Kaia e se ‵tau ei o ‵poi tatou i takolekolega ‵loi i te lalolagi?

“E TOKOFIA mai i a koutou e seki loi atu eiloa ki a ia se tino telā ne fesoasoani atu koe ki ei?” I nāi tausaga ko ‵teka, ne fai ne se polofesa i mea tau tulafono se iloiloga mai te ‵siliatuga o te fesili tenā. Se a te tali? Tenei tena fakamatalaga: “Mai te tokoafe o lōia, e tokotasi fua te lōia ne seki ai eiloa se tino kai loi atu ki a ia.” Se a te pogai? “Ne fatoā kamata o galue te lōia tenā i se kamupane lasi kae e seki fesoasoani atu eiloa ki se tino i ei.” E fakaasi ‵tonu mai i te mea tenei a te tulaga fakafanoanoa​​—me ko lauiloa te pati loi mo takolekolega i te lalolagi i aso nei.

² E uke a vaegā takolekolega kae toeitiiti ko oko atu ki vaega katoa o te olaga i aso nei. E ‵fonu a mea fakasalalau tala i loi o takitaki o malo e uiga ki olotou mea e fai, ko togafiti a tino suketupe mo lōia i te fakaukega fakaloiloi o tupe ‵ma a kamupane ‵lasi, ko faka‵pulaga fakaloiloi e uiga ki mea ‵togi, ko fakamatalaga fakaloiloi ke maua a tupe mai insurance companies​—konā a nāi mea mai nisi mea e uke ‵ki. Kae e isi foki ne takolekolega e māfua mai i lotu. E fakaloiloi ne faifeau a tino e tokouke mai te akoako atu o akoakoga ‵se, pelā mo te agaga telā e se mafai o mate, te afi i seoli, mo te Tolutasi.​​—2 Timoteo 4:​3, 4.

³ E mata, e ‵tau o ‵poi tatou i akoakoga ‵loi katoa konei? Ikai. Konei eiloa a pati polopoloki a te Tusi Tapu e uiga ki “aso fakaoti”: “Ka ko tino amio ma‵sei mo te fakaloiloi tino, ka kamata eiloa latou mai te masei o fakasolo o na ma‵sei atu, i te fakaloiloi ki nisi tino, kae toe pa‵kia foki eiloa latou i olotou loi.” (2 Timoteo 3:​1, 13) E pelā me ne Kelisiano, e ‵tau o matapula‵pula tatou ki manatu fakaloi‵loi kolā e mafai o ‵fuli keatea ei tatou mai te munatonu. E ‵sae aka a fesili e lua konei: Kaia ko lauiloa ei a takolekolega ‵loi i aso nei, kae e mafai pefea o puipui tatou mai ei?

Kaia ko Lauiloa ei a Takolekolega ‵Loi i Aso Nei?

4. E fakamatala mai pefea ne te Tusi Tapu a te pogai ko lauiloa valevale i ei a takolekolega ‵loi i te lalolagi?

⁴ E fakamatala manino mai ne te Tusi Tapu a te pogai ko lauiloa ei a takolekolega ‵loi i te lalolagi tenei. Ne tusi mai te apositolo ko Ioane me i “te lalolagi kātoa ko i lalo i te pule a te Tino Masei.” (1 Ioane 5:​19) A te “Tino Masei” tenā ko Satani te Tiapolo. Ne fai mai a Iesu e uiga ki a ia: “Ne seki tumau i te munatonu, me e seai se munatonu e i loto i a ia. Kafai e faipati ki se muna loi, ko ana pati eiloa konā e faipati ki ei; me i a ia se tino loi, ka ko te tamana foki eiloa o tino ‵loi.” E mata, e ‵tau o ‵poi tatou i te uiga, amioga, mo takolekolega ‵loi a te lalolagi kolā e fakaata mai i ei a tena pule?​​—Ioane 8:​44; 14:30; Efeso 2:​1-3.

5. Ne toe fakamalosi aka pefea ne Satani ana taumafaiga i te taimi tenei o te gataga, kae ko oi e saga malosi atu a ia ki ei?

⁵ I te taimi tenei o te gataga, ko oti ne toe fakamalosi aka ne Satani ana taumafaiga. Ko oti ne ‵pei ifo a ia ki te lalolagi. E iloa ne ia me ko toetoe fua tena taimi, kae “ko oko eiloa i te kaitaua.” Ona ko ana taumafaiga ke ‵po aka ne ia a tino e tokouke, e “fakaloiloi ne ia te lalolagi kātoa.” (Fakaasiga 12:​9, 12) E se fai fua a Satani mo fai se tino fakaloiloi tino i nisi taimi. I lō te fai penā, e se mafai o fakatamala i ana taumafaiga ke fakaloiloi ne ia a tino katoa.a E fakaaogā ne ia so se togafiti​​—e aofia i ei a malei mo aofaga ma‵sei​​—ke fakapouli ei a mata o tino sē tali‵tonu kae ke faka‵mao foki latou keatea mai te Atua. (2 Kolinito 4:4) A te ‵toe tino apo tenei i te faiga o takolekolega ‵loi e fakapalele ana mafi ke folo ne ia a tino kolā e tapuaki atu ki te Atua “i te agaga mo te fakamaoni.” (Ioane 4:​24; 1 Petelu 5:8) Ke mo a eiloa ma puli me ne fai ‵tonu mai eiloa penei a Satani: ‘E mafai o ‵fuli keatea ne au a tino katoa mai te Atua.’ (Iopu 1:​9-​12) Ke na mafau‵fau nei tatou ki “ ‘auala ma‵sei” o Satani mo te auala ke puipui ei tatou mai i ei.​​—Efeso 6:​11.

Te Puipuiga Mai Takolekolega a Aposetate

6, 7. (a) Ne a pati e mafai o fai mai ne aposetate? (e) E fakaasi faka‵lei mai pefea ne te Tusi Tapu a mea e ma‵nako ki ei a aposetate?

⁶ Ko leva ne fakaaogā ne Satani a aposetate i ana taumafaiga ke fakalata ei a tavini a te Atua. (Mataio 13:​36-​39) E mafai o fai mai a aposetate me e tapuaki latou ki a Ieova kae tali‵tonu foki ki te Tusi Tapu, kae e ‵teke atu latou ki te vaega matea o tena fakapotopotoga. E toe ‵foki a nisi o latou ki akoakoga sē āva a “Papelonia te Sili,” te emupaea o lotu ‵se i te lalolagi kātoa. (Fakaasiga 17:5; 2 Petelu 2:​19-​22) Mai te fakamalosiga a te agaga tapu o te Atua, ne fakaaogā ne tino tusitala o te Tusi Tapu a pati ‵mafa ke tuku faka‵sau atu ei a lagonaga ‵tonu mo auala a te kau aposetate.

⁷ Ne a mea e ma‵nako ki ei te kau aposetate? E se ma‵nako te tokoukega o latou o tiakina te tapuakiga telā ne ‵kilo atu muamua latou ki ei me ko te mea tonu. E ma‵nako sāle latou ke ‵kau atu a nisi tino ki a latou. I lō te olo keatea ke ‵sala atu ki ne soko fou, e taumafai a aposetate e tokouke “o takitaki a tino tali‵tonu [ko soko o Iesu] ke tau‵tali i a latou.” (Galuega 20:​29, 30) E uiga ki faiakoga ‵loi, ne fakaasi mai ne te apositolo ko Paulo te faka‵pulaga tāua tenei: “Ke onoono faka‵lei, ke mo a e vau se tino o fakapologa koutou.” (Kolose 2:8) E mata, e se fakamatala mai i ei a mea kolā e taumafai a aposetate e tokouke ke fai? E pelā me se tino kaisoa tino, e ‵saga tonu atu a aposetate ke ‵po aka a tino kolā e tali‵tonugofie ki a latou, ke ‵to ki tua mo te lafu mamoe.

8. Ne a auala e fakaaogā ne aposetate ke fakataunu ei olotou manakoga?

⁸ Ne a auala e fakaaogā ne aposetate ke fakataunu ei olotou manakoga? E ‵fuli fakakotua ne latou te mea tonu, e fālētonu io me e ‵se katoatoa olotou akoakoga. Ne iloa ne Iesu me ka “‵ti atu a mea ma‵sei katoa” ki ana soko ne tino kolā e fai ne latou a mea konā. (Mataio 5:​11) E fai atu ne tino ‵teke matagā penā a pati ‵loi ke faka‵se ei a nisi tino. Ne polopoloki mai te apositolo ko Petelu e uiga ki aposetate kolā ka fakaaogā ne latou a “tala ‵fatu” ke fakasalalau atu ei a ‘akoakoga ‵se,’ kae ‘fakamatala ‵se te Tusi Tapu,’ ke fetaui mo olotou manakoga. (2 Petelu 2:​3, 13; 3:​16) E fakafanoanoa me ne manumalo eiloa a aposetate i te “kosu ne [latou] te fakatuanaki o nisi Kelisiano.”​​—2 Timoteo 2:​18.

9, 10. (a) E puipui pefea tatou mai amioga fakaloiloi a aposetate? (e) Kaia e se manava‵se ei tatou māfai e manakogina ke fakatonutonu aka te ‵tou malamalama e uiga ki fuafuaga a te Atua?

⁹ E puipui pefea tatou mai amioga fakaloiloi a aposetate? Mai te faka‵logo ki pati polopoloki mai te Muna a te Atua: “Ke fakaeteete koutou mai tino kolā e fakatupu ne latou te finauga mo te faigata, me e ‵teke ki akoakoga kolā ne akoakogina ei koutou; ke faka‵mao koutou mai i a latou.” (Loma 16:17) E “faka‵mao” tatou mai i a latou e auala i te ‵kalo keatea mai i olotou manatu​​—faitalia me e fai‵pati mai, me tusi mai, io me i te Internet. Kaia e ‵tau ei o fai tatou penā? Muamua la, me e fakatonu mai te Muna a te Atua ke fai tatou penā, kae e tali‵tonu tatou me e fai faeloa ne Ieova a toe mea ‵lei mō tatou.​​—Isaia 48:​17, 18.

¹⁰ A te lua o mea ko te a‵lofa o tatou ki te fakapotopotoga telā ko oti ne akoako mai ne ia a muna‵tonu tāua kolā e manino ‵lei ei te ‵kese o tatou mai Papelonia te Sili. Kae e iloa foki ne tatou me e se katoatoa te ‵tou iloa e uiga ki fuafuaga a te Atua; ko oti ne fai a fakamafulifuliga ki nisi manatu i tausaga ko ‵teka. E lotoma‵lie eiloa a Kelisiano fakamaoni ke faka‵tali ki a Ieova mō mainaga ‵fou penā. (Faataoto 4:​18) I te vaitaimi tenei, ka sē tiakina eiloa ne tatou te fakapotopotoga telā e fiafia a te Atua o fakaaogā, me e lavea ne tatou te fakamaoniga manino o tena fakamanuiaga ki luga i ei.​​—Galuega 6:7; 1 Kolinito 3:6.

Ke Puipui a Koe Mai te Fakaloiloi ki a Koe Eiloa

11. Kaia e maua ei ne tino sē ‵lei katoatoa te vāivāiga ke fakaloiloi ne latou a latou eiloa?

¹¹ E isi se vāivāiga o tino sē ‵lei katoatoa telā e fakaaogā fakavave sāle ne Satani​​—ko te fakaloiloi ne koe a koe eiloa. E fai mai te Ielemia 17:9: “I te loto . . . ko te ‵toe mea tafasili foki eiloa i te faka‵se tino.” Kae ne tusi mai a Iakopo, penei: “Ka ko te tino e fakaosoosogina manafai ko tō keatea a ia, kae faka‵segina ne ana manakoga ma‵sei.” (Iakopo 1:​14) Kafai ko faka‵segina ‵tou loto, e mafai ei o fakaosooso mai ke agasala tatou, i te faiga ke foliga gali mai e aunoa mo se fakalavelave. E fakaloiloi mai a vaegā kilokiloga penā, me kāfai e talia ne koe te agasala e iku atu i ei ki fakamaseiga.​​—Loma 8:6.

12. I auala fea e mafai ei o fakaloiloi tatou ne tatou eiloa?

¹² E faigofie fua ke fakaloiloi ne tatou a tatou eiloa. Kāti ka fai ne te loto faka‵se tino se fakamasakoga e uiga ki se vāivāiga matagā io me se agasala matagā e fai ne ia. (1 Samuelu 15:​13-​15, 20, 21) Kāti ka ‵sala atu foki ‵tou loto ki auala e mafai o ‵sao i ei tatou mai te faiga o amioga fāleogalua. E pelā mo fakafiafiaga. Nisi fakafiafiaga e aogā kae fakafiafia. Kae ko te lasiga o fakafiafiaga e tuku mai ne te lalolagi tenei​​—i ata mo polokalame i TV mo te Internet​​—e fakatakalialia kae matagā. E faigofie ke tali‵tonu tatou me e mafai o onoono atu ki fakafiafiaga penā e aunoa mo se fakalavelave. Ka fakamasako mai a nisi tino: “E se masei i ei toku loto lagona, tela la, se a te fakalavelave?” Kae ko tino penā ko ‘faka‵se ne latou a latou eiloa.’​​—Iakopo 1:​22.

13, 14. (a) Se a te fakaakoakoga i te Tusi Tapu e fakaasi mai i ei me e se fai faeloa ‵tou loto lagona mo fai se puipuiga ‵lei? (e) E puipui pefea tatou mai te fakaloiloi ne tatou o tatou eiloa?

¹³ E puipui pefea tatou mai te fakaloiloi atu ki a tatou eiloa? Muamua la, e ‵tau o masaua ne tatou me e se fakatuagagina te loto lagona i taimi katoa. Mafaufau ki te apositolo ko Paulo. A koi tuai o fai mo fai se Kelisiano, ne fakasauā atu a ia ki soko o Iesu. (Galuega 9:​1, 2) Kāti ne seki masei tena loto lagona i te taimi tenā. E mautinoa eiloa me ne faka‵segina tena loto lagona. “Ne fai foki ne au aku mea mo toku sē malamalama,” ko muna a Paulo. (1 Timoteo 1:​13) Tela la, a te sē ma‵sei o ‵tou loto lagona i nisi fakafiafiaga e se fakamaoni mai i ei me e tonu te mea e fai ne tatou. Ko te loto lagona fua telā ko oti ne akoako faka‵lei ne te Muna a te Atua e mafai o fai mo fai se puipuiga ‵lei.

¹⁴ Ke ‵kalo keatea mai te fakaloiloi ne tatou a tatou eiloa, e isi ne nāi manatu fesoasoani kolā e ‵tau o masaua ne tatou. Ke iloilo ifo ki a koe eiloa fakatasi mo te faiga o ‵talo. (Salamo 26:2; 2 Kolinito 13:5) A te iloilo mo te fakamaoni ki a koe eiloa e fakafaigofie ei ke lavea atu a fakamafulifuliga kolā e ‵tau o fai ki tau kilokiloga io me ko au faifaiga. Fakalogologo ki nisi tino. (Iakopo 1:​19) Me e mafai o sē tonu tau iloiloga totino, se faiga poto ke fakalogologo ki pati aogā mai taina Kelisiano ma‵tua. Kafai ko kamata o fai ne koe a fakaikuga io me ko faifaiga fāleogalua i te kilokiloga a taina tali‵tonu kolā e paleni ‵lei kae ata‵mai, e mafai o fesili ifo koe ki a koe eiloa, ‘E mata, e seki akoakogina faka‵lei toku loto lagona io me ko fakaloiloi au ne toku loto?’ Ke tumau faeloa i te sukesuke ki te Tusi Tapu mo tusi faka-te-Tusi Tapu. (Salamo 1:2) A te faiga penā ka fesoasoani atu ei ke fakafetaui aka faeloa ne koe ou mafaufauga, kilokiloga, mo lagonaga ki akoakoga fakavae a te Atua.

Te Puipuiga Mai Loi o Satani

15, 16. (a) I ana taumafaiga o faka‵se ne ia tatou, ne a loi e fakaaogā ne Satani? (e) E mafai pefea o ‵kalo keatea tatou mai te faka‵se ne vaegā loi penā?

¹⁵ E fakaaogā ne Satani a loi kese‵kese e uke i ana taumafaiga o fakaloiloi tatou. E taumafai a ia o fakatalitonu mai ki a tatou me i kope faka-te-foitino e aumai i ei te fiafia mo te lotomalie, kae tagaila e loi mai fua a ia ki a tatou. (Failauga 5:​10-​12) E taumafai a ia o fakatalitonu mai ki a tatou me ka tumau eiloa te lalolagi matagā tenei ki te se-gata-mai, faitalia a fakamaoniga manino me ko ‵nofo nei tatou i “aso fakaoti.” (2 Timoteo 3:​1-5) E fakamalosi aka ne Satani te manatu me e se mafai o logo‵mae se tino mai te kausaki atu ki se olaga o amioga sē ‵tau, faitalia a ikuga fakafanoa‵noa e fe‵paki ‵soko mo tino kolā e ‵sala atu ki fakafiafiaga penā. (Kalatia 6:7) E puipui pefea tatou mai vaegā loi faka‵se tino penā?

¹⁶ Ke maua a mea aogā mai fakaakoakoga i te Tusi Tapu. E maua i te Tusi Tapu a fakaakoakoga o tino kolā ne faka‵se ne loi o Satani ke fakaeteete tatou i ei. Ne fia‵fai kope latou, ne seki fia ‵saga atu ki te tāua o taimi ko ola ei latou, io me tosina atu ki amioga sē ‵tau​​—fakatasi mo olotou ikuga matagā katoa. (Mataio 19:​16-​22; 24:​36-​42; Luka 16:14; 1 Kolinito 10:​8-​11) Ke tauloto mai fakaakoakoga i aso nei. E fakafanoanoa me, i nisi taimi, ko sē matea ne nisi Kelisiano te tāua o aso nei kae kamata o tali‵tonu me ko sē maua ne latou a mea ‵gali ona ko te lotou tavini atu ki te Atua. E mafai o tiakina ne latou te munatonu ke ‵saga atu ki se olaga telā e ‵fonu i fakafiafiaga. Kae ko vaegā tino penā ko ‵tu atu i “koga mole‵mole,” me ka fe‵paki eiloa latou mo ikuga ma‵sei o olotou amioga sē amio atua fakamuli. (Salamo 73:​18, 19) E ‵poto eiloa tatou māfai e se fakaakoako atu ki mea ‵se a nisi tino.​​—Faataoto 22:3.

17. Kaia e fakamalosi aka ei ne Satani te loi me e se alofa kae sē fakatāua foki ne Ieova a tatou?

¹⁷ E isi foki se isi loi o Satani telā e magoi​​—ko te loi me e se alofa kae e se fakatāua foki ne Ieova tatou. Ne tauloto ne Satani a mea e uiga ki tino sē ‵lei katoatoa i te fia afe o tausaga. E iloa ‵lei ne ia me e mafai o fakavāivāi mai ki a tatou a faka‵tukaga. (Faataoto 24:10) Tela la, e fakamalosi aka ne ia te loi me e seai se ‵tou aogā i te kilokiloga a te Atua. Kafai ko “‵ta ki lalo” tatou kae kamata o tali‵tonu me e se fia saga mai a Ieova, e faigofie ke tiaki ne tatou te munatonu. (2 Kolinito 4:9) Tenā eiloa te mea e manako ki ei te ‵toe Tino sili i te faka‵se tino! E puipui la pefea tatou mai te loi tenei a Satani?

18. E fakatalitonu mai pefea ne te Tusi Tapu ki a tatou a te alofa o Ieova?

¹⁸ Mafaufau ‵loto ki pati a te Tusi Tapu e uiga ki te alofa o te Atua ki a tatou. E fakaaogā ne te Muna a te Atua a pati fakatusa kae fakaotia loto ke fakatalitonu mai ei me e lavea ne Ieova tatou kae e alofa mai foki ki a tatou taki tokotasi. E tuku ne ia ou loimata ki tena “fagu,” telā e fakauiga i ei me e lavea kae masaua ne ia a loimata kolā ne māfua mai i au taumafaiga ke tumau i te fakamaoni. (Salamo 56:​8, Tusi Paia, Samoa) E iloa ne ia māfai ko “loto vāivāi” koe kae e pili atu eiloa ki a koe i vaegā taimi penā. (Salamo 34:18) E iloa ne ia a mea likiliki e uiga ki a koe, e aofia i ei te aofaki o ou “lauulu.” (Mataio 10:​29-​31) Kae e sili atu i mea katoa, ne “tuku mai ne [te Atua] tena Tama e tokotasi” ke mate mō tatou. (Ioane 3:​16; Kalatia 2:​20) I nisi taimi, kāti e faigata o talitonu koe me e fakauiga eiloa a vaegā tusi siki penā ki a koe eiloa. Kae e ‵tau o tali‵tonu katoatoa tatou ki pati a Ieova. E manako a ia ke tali‵tonu tatou me e se gata fua tena alofa mai ki a tatou e pelā me se potukau, kae e alofa mai foki eiloa ki a tatou taki tokotasi.

19, 20. (a) Kaia e tāua ei ke iloa kae ‵teke atu ki te loi a Satani me e se alofa a Ieova ki a koe? (e) Ne fesoasoani atu pefea se toeaina faimalaga e tokotasi ki tino loto vāi‵vāi?

¹⁹ Ke laveagofie kae ‵teke atu ki te loi. Kafai e iloa ne koe me e pati loi se tino, e puipui ne koe a koe ke mo a ma faka‵segina. Tela la, a te iloaga me e manako a Satani ke talitonu koe me e se alofa a Ieova ki a koe, e mafai o fai mo fai se fesoasoani lasi ‵ki. I tena fakaasiga e uiga ki se mataupu i te Watchtower ke ‵kalo keatea mai togafiti a Satani, ne fai mai se Kelisiano e tokotasi: “Ne seki iloa lele ne au me e taumafai a Satani o fakaaogā oku lagonaga ke faka‵tuka mai ki a au. E fakamalosi mai te iloaga tenei ke taua malosi atu au ki oku lagonaga konei.”

²⁰ Mafaufau ki te tala o se toeaina faimalaga i se fenua i Amelika ki Saute. I te asi atu e pelā me se tausi mamoe ki taina tali‵tonu kolā ko loto vāivāi, e masani o fesili atu penei, ‘E talitonu koe ki te Tolutasi?’ E masani o maua ne ia te tali tenei, ‘Ikai, e se tāitāi eiloa,’ ona ko tena iloa me i te mea tenei se mea e tasi telā e aofia i loi o Satani. Ne toe fesili atu te toeaina, ‘E talitonu koe ki te afi i seoli?’ Ne ‵pau eiloa te tali ki ei! Ne fai atu ei te toeaina me e isi aka foki se loi o Satani telā e se laveagofie pelā mo akoakoga konā. Ne fai atu ei a ia ke fai‵tau ki te mataupu i te itulau e 249, te palakalafa e 21, o te tusi ko te Draw Close to Jehovah,b telā e fakaasi faka‵sau mai i ei te loi me e se alofa a Ieova ki a tatou taki tokotasi. Ne fakaasi mai ne te toeaina faimalaga a ikuga ‵gali mai te fesoasoani atu ki tino loto vāivāi ke iloa kae ‵teke atu ki te loi tenei a Satani.

Ke Puipui a Koe Mai Amioga Fakaloiloi

21, 22. Kaia e se ‵nofo atu ei tatou i te pouliga o amioga takolekole ‵loi a Satani, kae se a te mea e ‵tau o fakaiku aka ne tatou?

²¹ I taimi fakaotioti konei o aso fakaoti, e se ‵poi tatou māfai e tumau eiloa a Satani i te tukumaiga o loi mo takolekolega ‵loi e se lausia. E fakafetai eiloa tatou, me e seki tuku tiaki ne Ieova tatou i te pouliga e uiga ki togafiti faka‵se tino a Satani. E tuku faka‵sau mai eiloa ne te Tusi Tapu mo tusi faka-te-Tusi Tapu a “te tavini fakamaoni kae poto” a auala matagā o Satani. (Mataio 24:45) Ona ko te iloaga tenā, ko toka ‵lei ei tatou o agai atu ki ei.​​—2 Kolinito 2:​11.

²² Tela la, ke na tumau eiloa tatou i te ‵teke atu ki manatu o aposetate. Ke na tumau tatou i te ‵kalo keatea mai te matasele ko te fakaloiloi ne koe a koe eiloa. Kae ke na iloa kae ‵teke atu ki loi katoa a Satani. Mai te fai penā, ka puipui ei ne tatou te ‵tou fesokotakiga mo “te Atua fakamaoni,” telā e takalialia ki takolekolega ‵loi.​​—Salamo 31:5; Faataoto 3:​32.

[Fakamatalaga mai lalo]

E Masaua ne Koe?

• Kaia ko ‵fonu ei te lalolagi i aso nei i amioga fakaloiloi?

• E puipui pefea tatou mai takolekolega a aposetate?

• E puipui pefea tatou mai te fakaloiloi ne tatou a tatou eiloa?

• E ‵kalo keatea pefea tatou mai loi faka‵se tino o Satani?