E Mata, e Fakalogo Koi ki Fakamasauaga Ma‵nino a Ieova?

“Tenei te auala. Tautali i ei.”​​—ISAIA 30:21.

1, 2. Se a te mea e saga mai ki ei a Satani, kae e fesoasoani mai pefea a te Muna a te Atua ki a tatou?

ATE fakailoga telā e fakasino atu ki te auala e se takitaki ‵se fua i ei se tino; e fakamataku eiloa. Mafaufau la me ne fakailoa atu ne sou taugasoa me e isi se tagata masei ne ‵fuli ne ia se fakailoga ke fakamatakutaku atu ki tino faima‵laga. E mata, ka se fakalogo koe ki te fakamasauaga tenā?

² A te tonuga loa, a Satani se fili masei telā e saga mai o takitaki ‵se ne ia tatou. (Fakaasiga 12:9) A fakamalosiga ma‵sei katoa kolā ne sau‵tala ki ei i te mataupu muamua e māfua mai i a ia kae ne fakatoka eiloa ke ‵fuli ei ‵tou auala telā e takitaki atu ki te ola se-gata-mai. (Mataio 7:​13, 14) E loto fakafetai tatou, me e fakailoa mai ne te ‵tou Atua atafai ke mo a e tau‵tali tatou i ‘fakailoga o auala’ o Satani kolā e mafai takitaki ‵se ei tatou. Ka na sau‵tala nei tatou ki nisi fakamalosiga ma‵sei e tolu a Satani. I te taimi e sau‵tala ei tatou ki te auala e fesoasoani mai ei te Muna a te Atua ke mo a ma takitaki ‵se tatou, e mafai o fakaataata i ‵tou mafaufau a Ieova e sasale i ‵tou tafa kae fakasino mai ki a tatou a te auala tonu, mai te fai mai, penei: “Tenei te auala. Tau‵tali i ei.” (Isaia 30:21) A te mafaufau ki fakamasauaga ma‵nino a Ieova ka fakamalosi aka ei ‵tou fakaikuga ke faka‵logo ki ei.

Ke mo a e Tau‵tali i “Faiakoga ‵Loi”

3, 4. (a) E fai pefea a faiakoga ‵loi e pelā me ne vaikeli ‵masa? (e) E au‵mai i fea a faiakoga ‵loi, kae ne a mea e ma‵nako latou ki ei?

³ Mafaufau me e malaga atu koe ki se koga lavaki. E lavea ‵mao ne koe se vaikeli kae fanatu ki ei, kae fakamoemoe ke maua ne vai ke inu ei koe. Kae kafai ko oko atu koe ki ei, ko lavea ne koe me e masa te vaikeli tenā. Ko oko eiloa i tou fanoanoa! E fai eiloa a faiakoga ‵loi e pelā me ne vaikeli ‵masa. So se tino telā e fanatu ki a latou mō vai o te munatonu ka fanoanoa eiloa. E fakailoa mai a Ieova ki a tatou e auala i te apositolo ko Paulo mo Petelu e uiga ki faiakoga ‵loi. (Faitau te Galuega 20:​29, 30; 2 Petelu 2:​1-3.) Ko oi a vaegā faiakoga penā? E fesoasoani mai a pati fakaosofia a apositolo konei e tokolua ke lavea ne tatou a te koga e au‵mai i ei a faiakoga ‵loi konā mo te auala e fakaloiloi ei ne latou a tino.

⁴ Ne fai atu a Paulo ki toeaina o te fakapotopotoga i Efeso penei: “Ka oko mai foki a te taimi telā ka isi ne tino mai i a koutou ka fai‵pati ki te muna loi.” Mai te fakatāua o taina Kelisiano, ne tusi atu a Petelu penei: “E penā foki a faiakoga ‵loi, ka ‵tupu mai i a koutou.” Tela la e au‵mai i fea a faiakoga ‵loi? E mafai o ‵sae aka i loto i te fakapotopotoga. A latou konā ko aposetate.a Ne a mea e ma‵nako latou ki ei? E se lotoma‵lie fua latou ke tiakina te fakapotopotoga telā kāti ne a‵lofa muamua latou ki ei. Ne fakamatala mai a Paulo, me i te lotou fakamoemoega ke “takitaki a tino tali‵tonu ke tau‵tali i a latou.” Mafaufau ki te tugāpati ko “tino tali‵tonu.” I lō te olo atu o ‵sala olotou taina tali‵tonu io me ko soko, e taumafai eiloa a aposetate o puke a taina tali‵tonu io me ko soko o Keliso ke olo mo latou. E pelā me ne “luko” fe‵kai, e salasala eiloa a faiakoga ‵loi ki taina tali‵tonu o te fakapotopotoga, ke fakamasei ne latou a te lotou fakatuanaki kae ‵taki keatea latou mai te munatonu.​​—Mataio 7:​15; 2 Timoteo 2:​18.

5. Ne a auala e fakaaoga ne faiakoga ‵loi?

⁵ E fakaloiloi pefea ne faiakoga ‵loi a tino? E fai ne latou i auala faitogafiti. E “aumai” lemū ne aposetate a manatu sē ‵tonu. E pelā me ne tino kai‵soa, e ga‵lue latou i se auala ‵funa, kae fakamalosi aka ne latou a kilokiloga faka-aposetate i se auala fai lemū. Kae e pelā me se tino loi atamai telā e taumafai ke avatu ne ia a fakamatalaga sē ‵tonu, e fakaaoga foki ne aposetate a “tala ‵fatu,” io me ko kinauga sē ‵tonu, mai te taumafai ke fakaasi atu olotou kilokiloga sē ‵tonu e pelā me ne mea ‵tonu. E fakasalalau ne latou a akoakoga ‵loi i “auala ma‵sei,” kae “fakamatala ‵se . . . ne latou a nisi vaega o te Tusi” ke fetaui mo olotou manatu totino. (2 Petelu 2:​1, 3, 13; 3:​16) E manino ‵lei, me e se atafai mai a aposetate ki a tatou. A te tau‵tali atu i a latou e fai ei ke faka‵seke tatou i te auala ki te ola se-gata-mai.

6. Se a te polopolokiga manino e tuku mai i te Tusi Tapu e uiga ki faiakoga ‵loi?

⁶ E mafai pefea o puipui ne tatou a tatou eiloa mai faiakoga ‵loi? E manino ‵lei eiloa a te fakatakitakiga a te Tusi Tapu e uiga ki te auala ke fakafesagai atu ki a latou. (Faitau te Loma 16:17; 2 Ioane 9-​11.) “Faka‵mao koutou mai i a latou,” ko muna a te Tusi Tapu. E ‵fuli ne nisi ‵fuliga a te fuaiupu tenā ki te “‵fuli keatea mai i a latou,” “olo keatea mai i a latou” kae “‵kalo keatea mai i a latou!” E manino ‵lei eiloa a te polopolokiga fakamalosi loto tenā. Mafaufau me ne fai atu se tokita ke ‵kalo keatea koe mai te fesokotaki atu ki se tino telā e pokotia i se masaki ‵pisi. E mafai o iloa ne koe a te mea e fakauiga ki ei te tokita, kae ka fakalogo faka‵lei eiloa koe ki a ia. E tonu, a aposetate e “seai eiloa sena mea e tasi e iloa” kae e ma‵nako latou ke faka‵pisi atu ki nisi tino a olotou akoakoga sē fakamaoni. (1 Timoteo 6:​3, 4) A Ieova, te Tokita Sili, e fai mai ki a tatou ke ‵kalo keatea mai te fesokotaki atu ki a latou. E iloa ne tatou a te mea e fakauiga a ia ki ei, kae e mata, e fakaiku aka ne tatou ke faka‵logo ki tena fakamasauaga i mea katoa?

7, 8. (a) Ne a mea e aofia i te ‵kalo keatea mai faiakoga ‵loi? (e) Kaia e fakaiku aka ei ne koe ke ‵tu mautakitaki o ‵teke atu a faiakoga ‵loi?

⁷ Ne a mea e aofia i te ‵kalo keatea mai faiakoga ‵loi? E se ‵tau o ‵kami ne tatou latou ki ‵tou fale io me fakatalofa atu ki a latou. E se talia foki ne tatou ke fai‵tau ki olotou tusi, onooono ki polokalame i te TV kolā e aofia i ei latou, sukesuke ki olotou fakatuātusi ‵tonu i te itaneti, io me fai ne ‵tou manatu ki olotou meli i te itaneti. Kaia e ‵tau ei o ‵tu ‵mautakitaki tatou i te feitu tenei? Ona ko te alofa. E a‵lofa tatou ki te “Atua fakamaoni [io me ko te Atua o te munatonu],” tela la e se fia‵fia tatou ki muna ‵loi kolā e fe‵paki mo te Muna ko te munatonu. (Salamo 31:5; Ioane 17:17) E a‵lofa foki tatou ki te fakapotopotoga a Ieova, telā e akoako mai ki a tatou a muna‵tonu ‵gali​​—e aofia i ei a te igoa o Ieova mo tena uiga, te fuafuaga a te Atua mō te lalolagi, te tulaga o tino ‵mate, mo te fakamoemoega ki te toetuga. E mata, e mafai o masaua ne koe ou lagona i te taimi muamua ne tauloto ei koe ki mea konei mo nisi muna‵tonu tāua aka? Kae kaia e talia ei ne koe a koe eiloa ke ‵fuli ne so se tino telā e fakamasiasi ne ia te fakapotopotoga e auala i muna‵tonu konei e tauloto ne koe?​​—Ioane 6:​66-​69.

⁸ Faitalia me ne a pati a faiakoga ‵loi, ka se tau‵tali eiloa tatou i a latou! Kaia e olo atu fua i ei tatou ki vaikeli ‵masa konā i se auala fakatusa ko te mea ke fakaloiloigina kae fakafanoa‵noa ne latou tatou? I lō te fai penā, ke na fakaiku aka ne tatou ke tumau i te fakamaoni ki a Ieova mo te fakapotopotoga telā e tuku mai faeloa ne ia ki a tatou a vai ‵ma o te munatonu mai te Muna a te Atua.​​—Isaia 55:​1-3; Mataio 24:​45-​47.

Ke mo a e Tau‵tali Atu i “Tala ‵Kai”

9, 10. Se a te fakamasauaga ne tuku atu ne Paulo ki a Timoteo e uiga ki “tala ‵kai,” kae se a te mea ne masaua ne Paulo? (Ke onoono foki ki te fakamatalaga fakaopoopo.)

⁹ I nisi taimi, e faigofie ke iloa atu me i te fakailoga i te auala ko oti ne ‵fuli kae ko fakasino atu ki te auala ‵se. Kae i nisi taimi, e mafai o faigata ke lavea ‵lei a te mea ‵se tenā. E tai ‵pau eiloa mo fakamalosiga ma‵sei a Satani; nisi mea e lavea ‵lei atu i lō nisi fakamalosiga. E fakailoa mai a te apositolo ko Paulo ki a tatou e uiga ki aofaga fakama‵taku a Satani​​—ko “tala ‵kai.” (Faitau te 1 Timoteo 1:​3, 4.) Kafai fua tatou e ma‵taku i te mea ma olo keatea tatou mai te auala telā e tau atu ki te ola, e ‵tau o iloa ne tatou me ne a tala ‵kai, kae e mafai pefea o ‵kalo keatea tatou mai te ‵saga tonu atu ki ei?

¹⁰ A te fakamasauaga a Paulo e uiga ki tala ‵kai se vaega o tena tusi muamua ki a Timoteo, se ovasia Kelisiano telā ne fiafia ke puipui ne ia te tulaga ‵ma o te fakapotopotoga kae fesoasoani atu ki taina tali‵tonu ke tumau i te fakamaoni. (1 Timoteo 1:​18, 19) E fakaaoga ne Paulo se pati Eleni telā e mafai o fakasino atu ki tala ‵kai, tala ‵fatu, io me ko tala ‵loi. E ‵tusa mo pati i The International Stan­dard Bible Encyclopaedia, e fakasino atu a te pati tenei ki “se tala (fakalotu) telā e sē tonu.” Kāti ne masaua ne Paulo a akoakoga ‵loi fakalotu kolā ne fakamalosi aka ne tala kolā e fai ki mafaufauga.b A vaegā tala penā e faka‵tupu “finauga” io me ko te faiga o fesili mō sukesukega​​—telā ko faka‵sae aka ei a fesili va‵lea kolā e iku atu ki sukesukega sē aoga. A tala ‵loi se malei e tasi a te ‵toe tino faka‵se tino ko Satani, telā e fakaaoga ne ia a akoakoga ‵loi fakalotu mo tala ‵kai ke fakapuli ei ne tino a toe mea tāua. E manino ‵lei eiloa te polopolokiga a Paulo: Ke mo a e ‵saga tonu atu ki tala ‵kai!

11. Ne fakaaoga pefea ne Satani mo te poto a lotu ‵se ke takitaki ‵se ei a tino, kae ka fesoasoani mai pefea a te fakalogo ke mo a ma takitaki‵segina tatou?

¹¹ Ne a nisi tala ‵kai kolā e mafai o takitaki ‵se ei a tino kolā e se fakaeteete? E ‵tusa mo te manatu fakavae, a te tugapati “tala ‵kai” e mafai o fakasino atu ki so se loi fakalotu io me se tala ‵loi telā e mafai o ‵fuli keatea ne ia tatou mai “te mea tonu.” (2 Timoteo 4:​3, 4) A Satani, telā e fai i a ia “se agelu o te mainaga,” e fakaaoga ne ia i se auala poto a lotu ‵se ke takitaki ‵se ei a tino. (2 Kolinito 11:14) Mai lalo i vaega o te Lotu Kelisiano, e akoako ne Lotu Kelisiano ‵Se a akoakoga e aofia i ei a te Tolutasi, seoli, mo te agaga o te tino telā e se mafai o mate​​—kolā e aofia i tala ‵kai mo tala ‵loi. E fakamalosi foki ne Lotu Kelisiano ‵Se a aso malō‵lo, e pelā mo te Kilisimasi mo te Eseta, kolā e foliga mai e pelā me ne tuu ne māfua mai i tala ‵kai mo mea fapau‵pau. Mai te faka‵logo ki fakamasauaga a te Atua ke ‵vae keatea tatou kae “sa puke ki mea sē ‵ma,” ka se takitaki‵segina eiloa tatou ne tala ‵kai io me ko tala ‵loi.​​—2 Kolinito 6:​14-​17.

12, 13. (a) Ne a loi ne fakamalosi aka ne Satani, kae se a te munatonu e uiga ki loi takitasi konei? (e) E mafai pefea o ‵kalo keatea tatou mai te takitaki ‵se ne tala ‵kai a Satani?

¹² E fakamalosi aka ne Satani a nisi loi kolā e mafai o takitaki ‵se ei tatou māfai e se matapula‵pula tatou. Ke onoono ki nisi fakaakoakoga. E mafai ne koe o fai so se mea e manako koe ki ei; e filifili ne koe a te mea tonu mo te mea ‵se. Ne fakamalosi aka a te manatu tenei i mea fakasalalau mo fakafiafiaga. A te vaegā kilokiloga ‵se tenā e uiga ki tulaga o te Atua e fakamalosi ne ia ke ‵pei keatea ne tatou a te uiga ko te loto pulea. A te tonuga loa, e maua ne tatou se manakoga mō se takitakiga i mea tau amioga telā e mafai fua ne te Atua o fai. (Ielemia 10:23) Ka se ‵fuli ne te Atua so se mea i te lalolagi. A te fakamalosiga ke mafau‵fau fua tatou ki te olaga i aso nei e mafai o fai ei tatou ke “paie kae sē ‵fua mai.” (2 Petelu 1:​8, NW) E tonu, a te aso o Ieova ko pili mai, kae e ‵tau mo tatou o olioli faeloa ki ei. (Mataio 24:44) E se atafai mai a te Atua ki a koe. A te talitonu ki te loi ­fakasatani tenei e mafai o fai ei ke ‵fiu vave tatou, kae mafau‵fau me e se tāua tatou i te alofa o te Atua. A Ieova e alofa kae fakatāua ne ia ana tino tapuaki taki tokotasi.​​—Mataio 10:​29-​31.

¹³ E ‵tau o fakaeteete faeloa tatou ke mo a e mafau‵fau e pelā mo tino i te lalolagi a Satani. Kae masaua me i a Satani ko te pule o te loi. Ko te faka‵logo fua o tatou ki te polopolokiga mo fakamasauaga i te Muna a te Atua e fai ei ke ‵kalo keatea tatou mai te takitaki ‵se ne Satani ki “tala ‵kai kolā ne fai ne tino” [“tala ‵loi,” The New American Bible].”​​—2 Petelu 1:​16.

Ke mo a e “Tau‵tali i a Satani”

14. Se a te fakamasauaga ne tuku ne Paulo ki fafine ko ‵mate olotou avaga, kae kaia e ‵tau mo tatou katoa o faka‵logo ki ana pati?

¹⁴ Kae e a māfai e isi se fakailoga o te auala e fai penei, “Tenei te Auala ke Tautali ki a Satani.” Ko oi la ka tautali i te fakailoga tenā? E fakailoa mai a Paulo ki a tatou e uiga ki nāi auala kolā e mafai ne Kelisiano tukugina atu o “‵fuli keatea o tau‵tali i a Satani.” (Faitau te 1 Timoteo 5:​11-​15.) Ne fakasino atu loa a pati a Paulo ki “fafine ko ‵mate olotou avaga,” kae e aofia katoa tatou i te fakatakitakiga tenā. Ne seki mafau‵fau a fafine Kelisiano konā i aso mua me e tau‵tali atu latou i a Satani, kae ne fai eiloa penā olotou faifaiga. E mafai pefea o puipui tatou faitalia me e se iloa ne tatou me e tau‵tali atu tatou i a Satani? Ke na suke‵suke nei tatou ki fakamasauaga a Paulo e uiga ki te gutu fatufatu telā e fakamataku.

15. Se a te fakamoemoega o Satani, kae ne iloa pefea ne Paulo a mea e uiga ki auala ma‵sei o Satani?

¹⁵ A te fakamoemoega o Satani ke taofi ne ia te ‵tou fakamaoni​​—i te talaiatuga o te tala ‵lei. (Fakaasiga 12:17) Ke fakataunu te mea tenā, e taumafai o ‵po ne ia tatou ke kausaki atu ki mea fakamāumāu taimi io me ko mea kolā e fakamavae‵vae ei tatou. Mafaufau ki te auala e iloa ei ne Paulo a auala ma‵sei o Satani. “Tino paie, kae oloolo sāle.” I te vaitaimi tenei o te malamalama, se mea faigofie ke fakamāumāu ‵tou taimi mo nisi tino, e pelā mo te lafo atu o meli i te itaneti kolā e sē tāua io me sē ‵tonu. “Gutu Fai‵tala” io me Gutu Fatufatu. A te gutu fai‵tala e mafai o iku atu ki te fatufatu, telā e fakamāfua faeloa ne ia a kinauga. (Faataoto 26:20) Faitalia me e iloa ne latou io me ikai, a te tino fatufatu e fakaakoako eiloa ki a Satani te Tiapolo.c “Ne tino e fakalavelave ki galuega a nisi tino.” E seai se ‵tou aiā ke fai atu ki nisi tino e uiga ki te auala e ‵tau o ola ei latou. A vaegā uiga paie kae fakakinau penā e mafai o takitaki ‵se ei tatou mai te galuega a te Atua ko te talaiatuga o te Malo. Kafai e fakagata a te ‵lago atu o tatou ki te galuega a Ieova, ko tau‵tali atu eiloa tatou i a Satani. E ‵tau o filifili aka ne tatou a te feitu e ‵lago tatou ki ei.​​—Mataio 12:30.

16. Se a te polopolokiga ke faka‵logo ki ei telā e mafai o fesoasoani mai ke ‵kalo keatea tatou mai te “‵fuli keatea o tau‵tali i a Satani”?

¹⁶ A te faka‵logo ki te fakatakitakiga i te Tusi Tapu e mafai o fesoasoani mai ke ‵kalo keatea tatou mai te “‵fuli keatea o tau‵tali i a Satani.” Mafaufau la ki nisi polopolokiga aoga a Paulo. “Ke ga‵lue malosi koutou i te galuega a te Aliki.” (1 Kolinito 15:58) A te fakalavelave faeloa i galuega o te Malo ka puipui ei tatou mai te fakamataku o te fakamāumāu taimi. (Mataio 6:​33) Fai‵pati ki “pati kolā e aoga i te puti ake kae maua mai ei foki a mea ‵lei.” (Efeso 4:​29) Ke na fakaiku aka ke mo a e faka‵logo ki tala fatu‵fatu fakama‵taku kae ke mo a e fakasalalau atu.d Ati aka a te loto talitonu mo te āva ki taina tali‵tonu. Kae ka ma‵nako eiloa tatou o fai‵pati ki pati fakamalosi i lō a pati sē aoga. “Ke fai mo otou fakavae . . . ke kilo ifo eiloa koe ki au galuega e ‵tau o fai.” (1 Tesalonia 4:​11) Ke fakaasi atu ki tino me i a koe e atafai ki a latou, kae fai ne koe te mea tenei mo te āva. Ke masaua foki me e se ‵tau o faimalō ‵tou kilokiloga totino ki luga i nisi tino e uiga ki mea kolā e ‵tau o fakaiku aka eiloa ne latou mō latou eiloa.​​—Kalatia 6:5.

17. (a) Kaia e fakailoa mai ei ne Ieova ki a tatou e uiga ki mea kolā e se ‵tau o tau‵tali tatou i ei? (e) Se a tau fakaikuga e fai e uiga ki te auala telā e manako a Ieova ke sa‵sale tatou i ei?

¹⁷ E loto fakafetai eiloa tatou ki a Ieova me e fakaasi manino mai ne ia a mea kolā e se ‵tau o tau‵tali tatou i ei! Kae ke mo a ma puli me i fakamasauaga a Ieova kolā ne sau‵tala tatou ki ei i te mataupu tenei mo te mataupu mai mua ne fakamalosigina ne tena alofa sili mō tatou. E manako a ia ke faka‵sao tatou mai te fanoanoa mo te logo‵mae telā e iku mai i te tautali atu i ‘fakailoga o auala’ ‵se o Satani. E mafai o foliki fua te auala telā e manako a Ieova ke sa‵sale tatou i ei, kae e oko tonu atu eiloa ki te ‵toe koga gali​​—ko te ola se-gata-mai. (Mataio 7:​14) Ke mo a e ‵fuli ‵tou fakaikuga ke faka‵logo ki te fakamalosiga a Ieova: “Tenei te auala. Tau‵tali i ei.”​​—Isaia 30:21.

[Fakamatalaga fakaopoopo]

Se a Tau Tali?

E mafai pefea o fakagalue ne koe a fakamasauaga kolā ne fakaasi mai i tusi siki konei mai lalo?

• 2 Petelu 2:​1-3

• 1 Timoteo 1:​3, 4

• 1 Timoteo 5:​11-​15

[Pokisi/​Ata i te itulau e 23]

Ko Agina a Fulu i te Matagi

Se tala Iutaia mua telā e fakamatala faka‵lei mai ei a ikuga o te fakasalalau atu o pati faka‵mae loto io me fatufatu. E fakamatala mai i lalo nei a vaega kese‵kese o manatu i te tala tenei.

Ne fanatu se tagata ki se fa‵kai o fatufatu a tagata ‵poto o te fa‵kai. Fakamuli ifo, ne fatoa iloa aka ne te tino fatufatu tenei a tena ‵se kae ne fanatu a ia ki tagata ‵poto o fakatoese, kae ofo atu a ia ke fai ne ia so se mea ke fakamagalo ei a ia. Ne fakamolemole atu se tagata poto ki a ia: Ne fai atu ki te tino fatufatu tenei ke fano o puke a fulu io me ko ‵vae o aluga kae ‵tala, kae fai ke agina i te matagi. Faitalia tena ‵numi i te fakamolemole tenā, ne fai eiloa ne te tino fatufatu tenei a te fakatonuga kae ne toe foki atu a ia ki te tagata poto.

“E mata, au ko magalo?” ko tena fesili.

“Muamua la, fano o toe fakamaopoopo mai a ‵fulu katoa konā,” ko te tali a te tagata poto.

“Kae e mafai pefea o fai ne au? Ko oti ne agina i te matagi a ‵fulu mo ‵vae konā.”

“E penā foki loa te faigata ke faka‵tonu aka a fakamaseiga e auala i au pati e pelā loa mo fulu mo ‵vae kolā e ‵tau o toe fakamaopoopo mai.”

E manino ‵lei eiloa a te akoakoga. Kafai ko oti ne faipati ne koe, e se mafai o toe fakafoki au pati, kae e se mafai o faka‵foki a te logo‵mae o pati konā. A koituai o fakasalalau atu se tala io me fatufatu, se mea poto ke masaua ne tatou me ko fakaagi atu ne tatou a fulu mo ‵vae i te matagi.

[Picture on page 20]

E mafai pefea ne nisi tino o ‵kami a aposetate ki olotou fale?