Alofa ki te Atua Telā e Alofa ki a Koe
“E ‵tau mo koe o alofa ki te Aliki [ko Ieova] tou Atua mo tou loto kātoa, mo tou agaga kātoa, mo tou mafaufau kātoa.”—MATAIO 22:37.
1, 2. Se a te pogai ne fakasae aka ei te fesili e uiga ki te ‵toe tulafono tafasili i te tāua?
NE FAI a te fesili telā ne fakasae aka, mo fai se fesili ke fakatau kinau ki ei te kau Falesaio i aso o Iesu. Mai tulafono e silia atu i te 600 kolā ne aofia i te Tulafono faka-Mose, se a te ‵toe tulafono tafasili i te tāua? E mata, ko te tulafono e uiga ki te faiga o taulaga? A te ‵tonuga loa, ne fai eiloa a taulaga ke mafai o fakamagalo ki ei a agasala kae ke avatu foki i ei te fakafetai ki te Atua. Io me e fai loa te tulafono ki te pilitome mo fai te ‵toe tulafono tāua? E tāua foki te tulafono tenā, me i te pilitome se fakailoga o te feagaiga telā ne fai ne Ieova mo Apelaamo.—Kenese 17:9-13.
2 I te suā feitu la, ne fai atu a tino loto ma‵keke me ona ko tulafono katoa ne tuku mai ne te Atua e tāua—faitalia me e isi ne tulafono kolā e se tāua malosi—se mea masei ke fakatāua atu a nisi tulafono i lō nisi tulafono. Ne fakaiku aka ne Falesaio ke ‵sili atu te fesili faigata tenā ki a Iesu. Kāti ka fai atu ne ia se mea telā ka fakasēaogā i ei tena fakatuagagina. Ne fanatu se Falesaio e tokotasi mai i a latou ki a Iesu kae fesili atu: “Tefea a te fakatonuga tafa sili i te Tulafono?”—Mataio 22:34-36.
3. Se a te ‵toe tulafono tafasili i te tāua ne fai mai ne Iesu?
3 E isi eiloa se mea tafasili i te tāua mō tatou i aso nei mai te tali telā ne tuku atu ne Iesu. I tena tali, ne fakatoetoe atu ne ia se mea telā ne fai faeloa kae ka fai faeloa foki mo fai se vaega tāua o te tapuakiga tonu. Mai te siki atu o pati i te Teutelonome 6:5, ne fai atu Iesu: “ ‘E ‵tau mo koe o alofa ki te Aliki [ko Ieova] tou Atua mo tou loto kātoa, mo tou agaga kātoa, mo tou mafaufau kātoa.’ Tenā te tulafono tafa sili mo te aogā.” E tiga eiloa ne fesili atu te Falesaio mō se tulafono fua e tasi, ne toe taku atu ne Iesu te suā tulafono. Mai te siki atu o pati i te Levitiko 19:18, ne fai atu tou tagata: “A te lua o tulafono tafasili i te aogā tenei: ‘E ‵tau mo koe o alofa ki tou tuakoi e pelā eiloa mo koe ki a koe.’ ” Ne fakaasi atu ei ne Iesu me e fakavae eiloa ki tulafono konei e lua a te tapuakiga ‵ma katoatoa. Ke puipui aka a ia mai so se taumafaiga ke tusi fakasolo a tulafono e ‵tusa mo te lotou tāua, ne fakaoti mai penei ana muna: “A te katoatoaga o te Tulafono a Mose mo akoakoga a pelofeta, e fakavae i luga i tulafono konei e lua.” (Mataio 22:37-40) Ka suke‵suke tatou i te mataupu tenei ki te tulafono tafasili i te aogā i tulafono konei e lua. Kaia e ‵tau ei o a‵lofa tatou ki te Atua? E fakaasi atu pefea ne tatou me fai tatou penā? Kae e mafai pefea o fakamalosi aka ne tatou te vaega o te alofa tenā? Se mea tāua ‵ki ke iloa ne tatou a tali ki fesili konei me kafai e fia fakafiafia atu tatou ki a Ieova, e ‵tau o a‵lofa tatou ki a ia mo ‵tou loto, ‵tou agaga, mo ‵tou mafaufau kātoa.
Te Tāua o te Alofa
4, 5. (a) Kaia ne seki poi ei te Falesaio i pati ne fai atu ne Iesu? (e) Se a te mea telā e sili atu i te tāua ki te Atua i lō taulaga mo taulaga ‵sunu?
4 E foliga mai me i te Falesaio telā ne fesili atu ki a Iesu ne seki poi io me e ofo i te tali telā ne maua ne ia. Ne iloa ne ia me i te alofa ki te Atua se vaega tāua o te tapuakiga tonu, faitalia me ne fakata‵mala a tino e tokouke o fakaasi atu te mea tenā. I faletapu, ne masani o faitau atu ki luga a te ‵talo faka-Epelu, io me ko te takuatuga o te fakatuanaki, kae ne aofia i te mea tenei a fuaiupu kolā ne fakamau i te Teutelonome 6:4-9, telā ne siki mai ne Iesu a pati i ei. E ‵tusa mo te tala foki eiloa tenā i te Maleko, ne fai atu te Falesaio ki a Iesu: “Fakafetai te Faiakoga! E tonu au muna, me ko te Aliki [ko Ieova] fua te Atua kae seai ake se isi atua na ko ia eiloa e tokotasi. E ‵tau mo te tino o alofa ki te Atua mo tona loto kātoa, mo tona mafaufau kātoa, mo tona malosi kātoa. E ‵tau foki mo ia o alofa ki tona tuakoi e pelā mo ia ki a ia ake eiloa. E sili te fakalogo ki tulafono konei e lua, i lō o te aumai o manu vaefa o ‵sunu i fata faitaulaga ke fai mo taulaga ‵sunu ki te Atua.”—Maleko 12:32, 33.
5 E tiga eiloa ne manakogina a taulaga ‵sunu mo taulaga mai lalo i te Tulafono, a te ‵toe mea tāua ki te Atua ko te loto a‵lofa o ana tavini. A te ofoatuga o se punuā lupe ki te Atua i te alofa mo te loto kātoa ne sili fakafia atu te tāua ki a ia i lō te afe o mamoe kolā e ofo atu mo se loto lagona masei. (Mika 6:6-8) Mafaufau la ki te tala o te fafine mativa ko mate tena avaga telā ne lavea atu ne Iesu i te faletapu i Ielusalema. A tamā tupe siliva kolā ne ‵pei atu ne ia ki loto i te pokisi o meaalofa ne seki mafai foki o ‵togi ki ei se punuā lupe e tasi. Kae ko te meaalofa telā ne tuku atu i te alofa lasi mō Ieova, ne lasi atu tena tāua ki a ia i lō meaalofa ‵lasi kolā ne tuku atu ne tino mau‵mea mai olotou tupe silia. (Maleko 12:41-44) Ko se faka‵tau eiloa i te fakamalosi loto ke iloa atu me e fakatāua malosi ne Ieova a te mea telā e mafai ne tatou katoa o fakaasi atu faitalia ‵tou fakanofonofoga—ko te ‵tou a‵lofa mō ia!
6. Ne a pati ne tusi mai ne Paulo e uiga ki te tāua o te alofa?
6 Ke faka‵mafa atu te tāua o te alofa i te tapuakiga tonu, ne tusi atu a te apositolo ko Paulo: “Kafai e faipati au ki ‵gana a tino mo agelu, kae seai soku alofa, e fai fua au pelā mo se atigi kapa fakalogoā io me se lali kinikini. Kae kafai foki e isi soku ‵mana o lauga atu te muna a te Atua kae malamalama foki ki mea ‵funa mo poto katoa, kafai foki e isi soku fakatuanaki e fakama‵siki ei mauga, kae seai soku alofa e se aogā eiloa au. Kafai e tufa atu ne au aku mea katoa, kae tuku atu foki a toku foitino ke ‵sunugina ona ko te tala ‵lei kae seai soku alofa, e seai eiloa se aogā o mea konā ki a au.” (1 Kolinito 13:1-3) E manino ‵lei i ei, me e tāua ‵ki a te alofa ko te mea ke fiafia te Atua ki ‵tou tapuakiga. E mafai la pefea ne tatou o fakaasi atu te ‵tou a‵lofa ki a Ieova?
Te Auala e Fakaasi Atu ‵Tou A‵lofa ki a Ieova
7, 8. E mafai pefea o fakaasi atu ne tatou te ‵tou a‵lofa ki a Ieova?
7 E tali‵tonu a tino e tokouke me i te alofa se lagonaga telā e se mafai o pule malosi atu ki ei; e pelā mo te alofa fakafāmau. Kae ko te alofa tonu e se se mea fua telā e lagona ne tatou. E fakailoga kae fakamatala atu e auala i ‵tou faifaiga, kae e se ko lagonaga. E fakasino atu te Tusi Tapu ki te alofa e pelā me ko “te auala e tafasili atu i te gali” mo se mea telā e fai mo ‵tou “fakavae.” (1 Kolinito 12:31; 14:1) E fakamalosi atu ki Kelisiano ke a‵lofa atu, “e se fai fua ki pati mo muna; e ‵tau o tonu te alofa, ka ke fakaasi tonu atu i faiga.”—1 Ioane 3:18.
8 E fakamalosi aka tatou ne te alofa ki te Atua ke fai a mea kolā e fakafiafia ki a ia kae ke ‵pulu kae fakamaluga ne tatou tena pulega sili, e auala i ‵tou pati mo faiga. E fakamalosi mai ki a tatou ke ‵kalo keatea mai te a‵lofa ki te lalolagi mo ana auala sē amio atua. (1 Ioane 2:15, 16) A tino kolā e a‵lofa ki te Atua e takalia‵lia ki mea ma‵sei. (Salamo 97:10) E aofia foki i te alofa ki te Atua a te alofa ki tuakoi, telā ka suke‵suke tatou ki ei i te suā mataupu. E se gata i ei, a te alofa ki te Atua e manakogina i ei te ‵tou faka‵logo. E fai mai te Tusi Tapu: “Tenei te uiga o te alofa ki te Atua: ko te fakalogo ki ana fakatonuga.”—1 Ioane 5:3.
9. Ne fakaasi atu pefea ne Iesu tena alofa ki te Atua?
9 Ne fakaasi atu ne Iesu i se auala ‵lei katoatoa a te uiga o te alofa ki te Atua. Ne fakamalosi aka a ia ne te alofa ke tiakina tena olaga faka-te-lagi kae ke vau ki te lalolagi e pelā me se tino. Ne fakamalosi aka foki ei a ia ke faka‵malu atu ki tena Tamana e auala i mea kolā ne fai kae akoako atu ne ia. Ne fakamalosi aka foki a ia ne te alofa ke “sasale . . . i te auala o te fakalogo muna, ke oko eiloa ki tona mate.” (Filipi 2:8) A te fakalogo tenā—se fakaasiga o tena alofa—ne ‵tala mai i ei te auala mō tino fakamaoni ke maua ne latou se tulaga amiotonu i mua o te Atua. Ne tusi mai a Paulo: “Me ne tokouke ne fai mo tino agasala ona ko te sē fakalogo o Atamu, kae ka tokouke ka amiotonu i te fakalogo o Iesu Keliso.”—Loma 5:19.
10. Kaia e aofia ei te fakalogo i te alofa ki te Atua?
10 E pelā mo Iesu, e fakaasi atu ne tatou ‵tou a‵lofa mai te faka‵logo ki te Atua. Ne tusi mai te soko pele o Iesu ko te apositolo ko Ioane: “A te alofa tenei, ko tona uiga ko te tautali ki fakatonuga a te Atua.” (2 Ioane 6) A tino kolā e a‵lofa tonu ki a Ieova e ma‵nako malosi ki tena takitakiga. A te iloaga me e se mafai ne latou o takitaki olotou vae, e fai ei ke tali‵tonu latou ki te poto o te Atua kae faka‵logo ki tena takitakiga alofa. (Ielemia 10:23) E fai latou pelā mo tino Pelea kolā e ala olotou mafaufau “talia gofie” ne latou te fekau a te Atua, mai te loto finafinau o fai te loto o te Atua. (Galuega 17:11) Ne sukesuke faka‵lei latou ki te Tusi Tapu ke momea aka te katoatoa o te lotou malamalama i te loto o te Atua, telā ne fesoasoani atu ki a latou ke fakaasi atu te alofa i nisi faifaiga o te fakalogo.
11. Se a te uiga ke alofa ki te Atua mo ‵tou loto, mafaufau, agaga, mo te malosi kātoa?
11 E pelā mo pati a Iesu, e aofia eiloa ‵tou loto, ‵tou mafaufau, ‵tou agaga, mo ‵tou malosi i te alofa ki te Atua. (Maleko 12:30) E māfua mai eiloa te alofa tenā i te loto, e aofia i ei ‵tou lagonaga, manakoga, mo mafaufauga ‵loto, kae e ma‵nako malosi eiloa tatou ke fakafiafia atu ki a Ieova. E a‵lofa foki tatou mai te fakaaogāga o ‵tou mafaufau. E se sōna fai fua ‵tou tapuakiga e aunoa mo te iloaga; ko iloa ‵lei ne tatou a Ieova—ana uiga, tulaga, mo ana fuafuaga. E fakaaogā eiloa ‵tou agaga, ‵tou ola mo te vaegā olaga ko maua ne tatou, ke tavini kae tavae atu ki a ia. Kae e fakaaogā ne tatou ‵tou malosi mō te pogai foki eiloa tenā.
Te Pogai e ‵Tau ei o A‵lofa Tatou ki a Ieova
12. Kaia e manako ei te Atua ke a‵lofa atu tatou ki a ia?
12 A te pogai e tasi e ‵tau ei o a‵lofa tatou ki a Ieova me e manako a ia ke fakaakoako atu tatou ki ana uiga. A te Atua ko te māfuaga mo te ‵toe fakaakoakoga sili eiloa o te alofa. Ne tusi mai te apositolo ko Ioane: “Me i te Atua ko te alofa eiloa a ia.” (1 Ioane 4:8) Ne faite a tino ki foliga o te Atua; ne faite ei tatou ke a‵lofa. A te ‵tonuga loa, e fakavae te pulega sili a Ieova ki te alofa. E manako a ia ke fai mo pule o tino kolā e tavini atu ki a ia ona ko te lotou a‵lofa mo te lotou ma‵nako ki tena pulega amiotonu. Se mea tonu me e tāua ‵ki te alofa ki te filemu mo te tokagamalie o mea katoa ne faite.
13. (a) Kaia ne fai atu ei ki te kau Isalaelu: “Alofa ki te Aliki [ko Ieova] tou Atua”? (e) Kaia e ‵lei ei ke e fakamoemoe a Ieova ke a‵lofa atu tatou ki a ia?
13 A te suā pogai mō te a‵lofa o tatou ki a Ieova me e loto fakafetai tatou ki mea ko oti ne fai ne ia mō tatou. Masaua la pati a Iesu ki te kau Iutaia: “E ‵tau mo koe o alofa ki te Aliki [ko Ieova] tou Atua.” E se ‵tau eiloa o a‵lofa latou ki se atua telā e ‵mao kae e se iloa ne latou. Ne ‵tau o a‵lofa latou ki te Tino telā ne fakaasi atu ne ia tena alofa ki a latou. A Ieova ko te lotou Atua. A Ia ko te Tino telā ne aumai ne ia latou keatea mai Aikupito ki te Fenua o te Folafolaga, ko te Tino telā ne puipui, tausi, kae alofa ki ei, te Tino telā ne polopoloki ne ia latou i te alofa. Kae i aso nei, a Ieova ko te ‵tou Atua, te tino telā ne tuku mai ne ia tena Tama e pelā me se togiola ko te mea ke mafai o maua ne tatou a te ola se-gata-mai. Ko se faka‵tau eiloa i te ‵lei o te pogai ke fakamoemoe a Ieova ke a‵lofa atu foki tatou ki a ia! A te ‵tou a‵lofa ko te fakafokiatuga fua o te alofa; ne fakamalosigina tatou ke a‵lofa atu ki te Atua telā e alofa mai ki a tatou. E a‵lofa tatou ki te Tino telā “ne mua o alofa mai ki a tatou.”—1 Ioane 4:19.
14. Se a te auala e fai ei te alofa o Ieova e pelā mo te alofa o se mātua?
14 A te alofa o Ieova e pelā mo se mātua alofa ki ana tama‵liki. E tiga eiloa e se ‵lei katoatoa, e ga‵lue malosi eiloa a mātua a‵lofa i te fia o tausaga i te tausiga o olotou tama‵liki, mai te fakamāumāuga o tupe e uke mo nisi mea aka ki a latou. E akoako, e fakamalosi, e ‵lago atu, kae polopoloki foki ne mātua olotou tama‵liki me e ma‵nako latou ke fia‵fia kae ‵tupu ‵lei aka foki. Se a te mea e ma‵nako ki ei a mātua mai olotou tama‵liki? E ma‵nako latou ke a‵lofa atu olotou tama‵liki ki a latou kae ke fakatāua foki ne latou a mea kolā ko oti ne akoako ne laua ki tama‵liki mō te lotou ‵lei. E a, e se se pogai ‵lei tenā ke fakamoemoe foki te ‵tou Tamana ‵lei katoatoa i te lagi ke fakaasi atu ne tatou te loto fiafia mo te alofa ki mea katoa ko oti ne fai ne ia mō tatou?
Te Fakamalosiakaga o te Alofa ki te Atua
15. Se a te mea muamua e ‵tau o fai i te fakamalosiakaga o te alofa ki te Atua?
15 E seki lavea ne tatou te Atua kae e seki lagona foki eiloa ne tatou tena leo. (Ioane 1:18) Kae e ‵kami ne ia tatou ke mafai o maua se fesokotakiga alofa mo ia. (Iakopo 4:8) E mafai pefea o fai ne tatou te mea tenā? A te mea muamua e ‵tau o fai ke mafai ne tatou o a‵lofa ki se tino ko te taumafai ke maua te iloaga e uiga ki te tino tenā; se mea faigata ke maua se loto lagona alofa mō se tino telā e se iloa ne tatou. Ne tuku mai ne Ieova tena Muna, ko te Tusi Tapu, ko te mea ke mafai o tauloto tatou e uiga ki a ia. Tenā eiloa te pogai e fakamalosi mai ei a Ieova, e auala i tena fakapotopotoga, ke fai‵tau faeloa tatou ki te Tusi Tapu. Ko te Tusi Tapu telā e akoako mai ki a tatou e uiga ki te Atua, ana uiga, ana lagonaga, penā foki loa mo ana faifaiga ki tino i te fia afe o tausaga ko ‵teka. Kafai e mafaufau ‵loto tatou ki vaegā tala penā, ka momea aka ei te ‵tou loto fakafetai mo te alofa ki a ia.—Loma 15:4.
16. E fakamalosi aka pefea ne te ‵tou mafaufau ‵loto ki te taviniga a Iesu, te ‵tou a‵lofa ki te Atua?
16 A te ‵toe auala tāua e mafai ei o momea aka te ‵tou a‵lofa ki a Ieova ko te mafaufau ki te olaga mo te taviniga a Iesu. A te ‵tonuga loa, e soko mate eiloa a Iesu ki tena Tamana i se auala ‵lei katoatoa telā ne mafai ei o fai mai tou tagata: “Ko te tino ko kilo ki a au, ko kilo foki ki te Tamana.” (Ioane 14:9) E a, e se otia tou loto i te alofa atafai telā ne fakaasi atu ne Iesu mai te ‵toe fakatuakaga ne ia o te tama tagata eiloa e tokotasi a se fafine ko mate tena avaga? (Luka 7:11-15) E mata, e se ofo tatou ke iloa atu me ne ‵fulu eiloa ne ia—te Tama a te Atua mo te ‵toe tagata sili telā ne ola i te lalolagi—a vae o ana soko ona ko te loto maulalo? (Ioane 13:3-5) E mata, e se otia tou loto ke iloa atu me faitalia eiloa tena tulaga sili mo tena poto i lō nisi tino katoa, ne fai eiloa ne ia a tino ke faigofie o olo atu ki a ia, e aofia i ei a tama‵liki? (Maleko 10:13, 14) I te taimi e mafau‵fau ‵loto tatou mo te loto fakafetai ki mea konei, ka fai tatou e pelā mo Kelisiano kolā ne tusi atu ki ei a Petelu: “Ke a‵lofa koutou ki a [Iesu], kae e tonu la me seki ‵kilo otou mata ki ei.” (1 Petelu 1:8) Kafai e gasolo aka ‵tou a‵lofa ki a Iesu, e gasolo aka foki ‵tou a‵lofa ki a Ieova.
17, 18. Ne a fakatokaga a‵lofa a Ieova, kolā e mafai o momea aka ei ki luga te ‵tou a‵lofa, e ‵tau o mafaufau ‵loto tatou ki ei?
17 A te suā auala e mafai ei o momea aka te ‵tou a‵lofa ki te Atua ko te mafaufau ‵loto ki fakatokaga a‵lofa e uke ne fai ne ia ko te mea ke fia‵fia tatou ki te olaga—te ‵gali o mea ne faite, ko mea‵kai valevale e uke kolā e mafai o ‵kai ki ei, ko fesokotakiga ‵gali mo taugasoa ‵lei, pelā foki mo te fia o nisi mea kolā e maua ei ne tatou te fiafia mo te lotomalie mai i ei. (Galuega 14:17) Ko te uke o mea e iloa ne tatou e uiga ki te Atua, ko te uke foki o pogai e ‵tau ei o fakatāua ne tatou tena uiga ‵lei kae kaimalie. Mafaufau ki mea katoa ko oti ne fai ne Ieova mō koe. E mata, e se lotomalie koe me e ‵tau o alofa atu koe ki a ia?
18 E aofia i meaalofa e uke mai te Atua ko te avanoaga ke fesokotaki atu ki a ia e auala i ‵talo i so se taimi, mai i te iloaga me e fakalogologo mai ki a tatou a te Tino telā e ‘tali mai ne ia a ‵talo.’ (Salamo 65:2) Ne tuku atu ne Ieova ki tena Tama te pulega ke pule kae fakamasino foki ne ia a tino. Kae ne seki tuku eiloa ne ia ki se isi tino, e aofia i tena Tama, te tiute ke fakalogologo ki ‵talo. E fakalogologo mai eiloa a Ia ki ‵tou ‵talo. A te atafai mo te alofa telā e fakaasi mai ne Ieova e fai ei tatou ke fakapili‵pili atu ki a ia.
19. Ne a folafolaga a Ieova kolā e fai ei ke fakapili‵pili atu tatou ki a ia?
19 E fakapili‵pili atu foki tatou ki a Ieova māfai e mafau‵fau tatou ki ana fuafuaga mō tino i aso mai mua nei. Ne tauto mai a ia me ka fakagata ne ia a ma‵saki, te fanoanoa, mo te mate. (Fakaasiga 21:3, 4) Kafai ko ‵lei katoatoa a tino, ka se toe logo‵mae se tino i te māfatia, loto vāivāi, io me ko fakalavelave. Ka se toe ai se fiakai, te mativa, mo taua. (Salamo 46:9; 72:16) Ka ‵fuli te lalolagi ki se palataiso. (Luka 23:43) E se tuku mai ne Ieova a fakamanuiaga konei ona ko te mea e ‵tau o fai ne ia, kae ona ko te mea e alofa mai a ia ki a tatou.
20. Ne a muna a Mose e uiga ki te aogā o te alofa ki a Ieova?
20 Tela la, e isi eiloa ne pogai ‵tonu e ‵tau ei o a‵lofa tatou ki te ‵tou Atua kae ke gasolo aka foki eiloa ki luga te alofa tenā. E mata, ka tumau eiloa koe i te fakamalosiakaga o tou alofa ki te Atua, mai te taliaga ke takitaki ne ia ou auala? I a koe eiloa te filifiliga. Ne iloa ne Mose te aogā ke fakamalosi kae fakatumau te alofa ki a Ieova. Ne fai atu a Mose ki te kau Isalaelu i aso mua: “Ko te ola e ‵tau o filifili ne koutou. Alofa ki te Aliki [ko Ieova] te otou Atua, fakalogo ki a ia kae talitonu ki a ia, kae ka ‵nofo leva koutou mo tino i otou gafa i te fenua.”—Teutelonome 30:19, 20.
E Masaua ne Koe?
• Kaia e tāua ei ke a‵lofa tatou ki a Ieova?
• E mafai pefea o fakaasi atu ne tatou te ‵tou a‵lofa ki te Atua?
• Ne a pogai e ‵tau ei o a‵lofa tatou ki a Ieova?
• E mafai pefea o fakamalosi aka ne tatou te alofa ki te Atua?
[Ata i te itulau e 21]
E fakatāua tonu ne Ieova a te mea telā e mafai ne tatou katoa o fakaasi atu—te ‵tou a‵lofa mō ia