Ke Ati Aka e Auala i te Alofa
“E ‵tau mo koe o alofa ki te Aliki [ko Ieova] tou Atua mo tou loto katoa, mo tou agaga katoa, mo tou mafaufau katoa.”—MATAIO 22:37.
E UKE a mea e ati aka ne se Kelisiano ko te mea ke fai a ia mo fai se faifeau magoi. E faka‵mafa mai ne te tusi ko Faataoto a te tāua o te iloaga, te malamalama, mo te poto. (Faataoto 2:1-10) Ne fakaasi mai ne te apositolo ko Paulo me e ‵tau o maua se fakatuanaki mautakitaki mo se fakamoemoega mautinoa. (Loma 1:16, 17; Kolose 1:5; Epelu 10:39) E tāua foki a te kufaki mo te loto pulea. (Galuega 24:25; Epelu 10:36) Kae kafai e galo se uiga e tasi mai i nisi uiga katoa, ka mafai o fai ei ke se aogā a uiga katoa konā. A te uiga tenā ko te alofa.—1 Kolinito 13:1-3, 13.
2 Ne fakaasi mai ne Iesu te tāua o te alofa i te taimi ne fai mai ei a ia penei: “Tena te mea e iloa ei ne tino katoa ko oku soko koutou, manafai e fakatau a‵lofa koutou!” (Ioane 13:35) Ona ko te alofa e fai mo fai te fakailoga o se Kelisiano tonu, e ‵tau o fesili ifo tatou penei, Se a te alofa? Kaia e ‵lei ei me ne fai atu a Iesu me i tafa o nisi uiga katoa, ko te alofa e faka‵kese i ei ana soko? E mafai pefea o ati aka ne tatou a te alofa? Ko oi e ‵tau o fakaasi atu ki ei ‵tou a‵lofa? Ke mafau‵fau tatou ki fesili konei.
Se a te Alofa?
3 E tasi te fakamatalaga e uiga ki te alofa ko te ‘lagonaga totino alofa io me ko te ‵poko o te alofa, se lagonaga atafai io me e fiafia ki te suā tino.’ Se uiga telā e fai ei a tino ke ga‵lue mō te ‵lei o nisi tino, kae i nisi taimi, e uke a taumafaiga totino kae faiga‵ta kolā e fai sāle i ei. A te alofa telā e fakamatala mai i te Tusi Tapu, e aofia i ei te mafaufau mo te loto. E tāua ‵ki te tusaga o te mafaufau me i te tino telā e alofa, e fai ne ia te mea tenei mo te malamalama, mai i te iloa atu me e maua ne ia mo nisi tino kolā e alofa a ia ki ei a vāivāiga mo uiga ‵gali foki. E aofia foki te mafaufau i te alofa o se Kelisiano ki nisi tino—kāti e se fetaui mo ana uiga masani i nisi taimi—me e iloa ne ia mai i tena faitauga ki te Tusi Tapu me e manako te Atua ke fai a ia penā. (Mataio 5:44; 1 Kolinito 16:14) Kae e māfua tonu mai te alofa i te loto. Kae ko te alofa tonu telā e fakaasi mai i te Tusi Tapu e se se iloaga fua. E fakauiga ki lagonaga ‵loto mo te alofa fakamaoni katoatoa.—1 Petelu 1:22.
4 A tino uiga kaiū e faigata o maua ne latou se fesokotakiga alofa tonu me i te tino telā e alofa, e toka o fakamuamua a manakoga o nisi tino i lō ana manakoga. (Filipi 2:2-4) E ‵tonu ‵ki eiloa a pati a Iesu me “e sili atu te manuia o te tino tela e tuku atu fua ana mea i lo o te tino tela e talia ne ia,” kae maise māfai ne tuku atu ona ko te alofa. (Galuega 20:35) A te alofa se fusiga malosi. (Kolose 3:14) E masani sāle o aofia i ei a te va fakataugasoa, kae ko te feagaiga o te alofa e malosi atu i fesokotakiga fakataugasoa. A te fesokotakiga fakatauavaga i te va o se avaga tagata mo tena avaga e fakamatala mai foki i nisi taimi pelā me ko te alofa; kae ko te alofa telā e fakamalosi mai te Tusi Tapu ke ati aka ne tatou e sili atu te tumau o tena aogā i lō te fia fai fua ki foliga faka-te-foitino. Kafai e a‵lofa tonu se tauavaga, ka tumau eiloa te lā ‵nofo tasi faitalia me ko se toe mafai o fai lā fesokotakiga faka-te-foitino ona ko te matua io me ko sē katoatoa te foitino o se tino e tokotasi i a laua.
Te Alofa—Se Uiga Tāua
5 Kaia e ‵lei ei ke maua ne se Kelisiano a te uiga ko te alofa? Muamua la, ona ko te mea ne fakatonu atu a Iesu ki ana soko ke fakatau a‵lofa. Ne fai atu a ia: “Ko oku taugasoa koutou, manafai e fai ne koutou aku poloakiga. Tenei la taku poloakiga ki a koutou: ke fakatau a‵lofa koutou.” (Ioane 15:14, 17) A te lua o pogai, me i a Ieova ko te alofa eiloa, kae e ‵tau o fakaakoako atu tatou ki a ia, e pelā me ko ana tino tapuaki. (Efeso 5:1; 1 Ioane 4:16) E fai mai te Tusi Tapu me ka maua te ola se-gata-mai māfai e iloa tonu ne tatou a Ieova mo Iesu. E mafai pefea o fai atu tatou me e iloa ne tatou a te Atua kae e se taumafai tatou ke fai pelā mo ia? Ne fakasakosako mai penei a te apositolo ko Ioane: “Ko te tino e se alofa e se iloa ne ia a te Atua, me i te Atua ko te alofa eiloa a ia.”—1 Ioane 4:8.
6 A te tolu o pogai e tāua ei te alofa me: E fesoasoani mai ki a tatou ke fakapaleni aka a feitu kese‵kese o ‵tou olaga kae e tuku mai i ei se lagonaga ‵lei ki mea kolā e fai ne tatou. E pelā eiloa mo te tāua ke tumau i te mauaga o te iloaga e uiga ki te Muna a te Atua. E fai a te vaegā iloaga tenā, e pelā me se meakai ki se Kelisiano. E fesoasoani atu ki a ia ke gasolo ki mua ki te matua ‵lei kae ke ola e ‵tusa mo te loto o te Atua. (Salamo 119:105; Mataio 4:4; 2 Timoteo 3:15, 16) Kae ne fakailoa mai penei a Paulo: “Ko vaega manatu pena [te iloaga] e ‵tupu mai i te fakamatamata; kae na ko te alofa ake eiloa e ati ake ne ia te tino ki te olaga ‵lei.” (1 Kolinito 8:1) Ikai, e seai eiloa se mea ‵se i te iloaga tonu. A te fakalavelave ko tatou eiloa—me e maua ne tatou a manakoga agasala. (Kenese 8:21) Kafai ko se paleni ‵lei te alofa, e mafai o fai ne te iloaga se tino ke fakamatamata, kae e mafaufau ei a ia me e ‵lei atu a ia i lō nisi tino. Ka se tupu eiloa te mea tenā māfai e fakavae tonu ana lagonaga ki te alofa. “A te alofa . . . e se kaisano io me fakamatamata.” (1 Kolinito 13:4) E se mafai o fakamatamata se Kelisiano telā e fakaosofia ne te alofa faitalia foki eiloa me e maua ne ia se iloaga ‵loto. E fai a ia ne te alofa ke tumau i te loto maulalo kae puipui ei a ia mai te manakoga fia lauiloa.—Salamo 138:6; Iakopo 4:6.
7 Ne tusi atu a Paulo ki te kau Filipi: “Tenei taku ‵talo mo koutou: au e ‵talo ke tuputupu ake faeloa te otou alofa, pela foki mo te otou poto mo te otou fakautauta. Ko te mea ke iloa ne koutou o filifili a te mea e sili atu i te ‵lei.” (Filipi 1:9, 10) Ka fesoasoani mai a te alofa faka-Kelisiano ke tau‵tali atu tatou ki te fakamalosiga tenei ko te mea ke fakamautinoa aka a toe mea tāua. E pelā mo pati konei a Paulo ki a Timoteo: “Kafai se tino e fia fai a ia mo takitaki o te ekalesia, e manako a ia ki galuega ‵lei.” (1 Timoteo 3:1) I te tausaga faka-te-taviniga ko te 2000, ne momea aka te aofaki o fakapotopotoga i te lalolagi kātoa i te 1,502, telā ko maua ei se aofaki fou kātoa ko te 91,487. Tela la, e manakogina malosi a toeaina e uke atu, kae e ‵tau o fakamālō atu ki tino kolā ko maua ne latou te tauliaga tenā.
8 Tela la, ka tumau i te paleni ‵lei a tino kolā ko maua a tauliaga māfai e masaua ne latou a te aogā o vaegā tauliaga penā. A te mauaga o se pulega io me se tulaga maluga e se ko te ‵toe mea tāua. E fakaosofia a toeaina kolā e fakafiafia atu ki a Ieova ke a‵lofa ki a ia mo olotou taina. E se ‵sala atu latou ki tulaga ma‵luga io me ko pulega. Mai tua o te polopolokiga ne ia o toeaina o te fakapotopotoga ke tumau i se kilokiloga ‵lei, ne faka‵mafa atu ne te apositolo ko Petelu a te manakoga ke “loto malalo.” Ne polopoloki ne ia a tino katoa i te fakapotopotoga penei: “Ke loto ma‵lalo koutou mai lalo o lima ‵mafi o te Atua.” (1 Petelu 5:1-6) Se mea ‵lei ke mafaufau so se tino telā e taumafai ki tauliaga ki te fakaakoakoga o te fia o toeaina i te lalolagi kātoa kolā e ga‵lue malosi, e loto maulalo, kae e fai latou mo fai ne fakamanuiaga ki olotou fakapotopotoga.—Epelu 13:7.
E Fesoasoani Mai a Manakoga ‵Lei ke Kufaki Tatou
9 E lavea atu i te suā feitu a te tāua o te uiga ko te alofa. E folafola mai i te Tusi Tapu me ka maua ne tino kolā e kausaki ki te tapuakiga faka-te-Atua ona ko te alofa, a fakamanuiaga e uke i aso nei mo fakamanuiaga sē fuafuagina i aso mai mua. (1 Timoteo 4:8) A te Kelisiano telā e talitonu malosi ki folafolaga konei kae e fakatalitonu ne ia me i a Ieova e “tuku atu foki ne ia te taui ‵lei ki tino kola e salasala ki a ia,” e fesoasoani atu i ei ki a ia ke tu mautakitaki i te fakatuanaki. (Epelu 11:6) E ma‵nako a te tokoukega o tatou ke na fakataunu a folafolaga a te Atua kae ke fai atu foki ne tatou a pati kolā ne fai ne te apositolo ko Ioane: “Ka fai eiloa penā. Te Aliki Iesu, na vau.” (Fakaasiga 22:20) E tonu, a te mafaufau ‵loto ki fakamanuiaga kolā e faka‵tali mai māfai e fakamaoni tatou, e fakamalosi mai ki a tatou ke kufaki, e pelā eiloa mo te fesoasoani atu ki a Iesu a te “fiafia tela e fakatalitali mai ki a ia,” ke kufaki a ia.—Epelu 12:1, 2.
10 Kae e a māfai ko ‵tou manakoga ke ola i te lalolagi fou ko te pogai fua e tasi e fia tavini atu ei tatou ki a Ieova? Ka faigofie ei ke se mafai ne tatou o kufaki io me se fia‵fia māfai ko faiga‵ta a mea io me e se ‵tupu a mea i te auala mo te taimi e fakamoe‵moe tatou ki ei. E mafai o ‵tu tatou i se tulaga fakamataku ‵ki o te tapea‵pea atu keatea. (Epelu 2:1; 3:12) Ne faipati mai a Paulo e uiga ki se taugasoa mua e igoa ki a Tema, telā ne tiakina ne ia a Paulo. Kaia? Ona ko tena “alofa ki te lalolagi.” (2 Timoteo 4:10, NW) E tu atu so se tino telā e tavini atu ona ko uiga kaiū i se tulaga fakamataku ‵ki. E mafai o tosina atu latou ki avanoaga ma‵luga kolā e tuku mai i te lalolagi kae ka se loto fia‵fia o talia a mea faiga‵ta nei ona ko te fakamoemoega ki fakamanuiaga kolā ka oko mai.
11 E tiga eiloa e ‵lei kae se mea masani foki ke ma‵nako tatou ki fakamanuiaga i aso mai mua kae ke fakamoemoe ke fakasaoloto mai i fakalavelave, e ati aka ne te alofa ‵tou amanaia ki mea kolā e ‵tau o fakatāua ne tatou i ‵tou olaga. A te ‵toe mea tāua, ko te loto o Ieova, kae e se ko ‵tou loto. (Luka 22:41, 42) E tonu, e ati aka tatou ne te alofa. E fai tatou ke lotoma‵lie o faka‵tali mo te kufaki ki te ‵tou Atua, ke fia‵fia ki so se fakamanuiaga e tuku mai ne ia kae tali‵tonu me ka maua ne tatou a mea katoa kolā ne folafola mai ne ia i tena taimi tonu—kae e uke atu foki. (Salamo 145:16; 2 Kolinito 12:8, 9) E fesoasoani mai nei te alofa ki a tatou ke tumau i te tavini atu mo uiga sē kaiū ona ko te “alofa . . . e se ‵sala ana mea i a ia eiloa.”—1 Kolinito 13:4, 5.
Ko oi e ‵Tau o A‵lofa ki ei a Kelisiano?
12 Ne tuku mai ne Iesu se tulafono mō tino katoa e uiga ki tino kolā e ‵tau mo tatou o a‵lofa ki ei i te taimi ne siki mai ei ne ia a fakamatalaga e lua mai i te Tulafono faka-Mose. Ne fai mai a ia penei: “E ‵tau mo koe o alofa ki te Aliki [ko Ieova] tou Atua mo tou loto katoa, mo tou agaga katoa, mo tou mafaufau katoa” kae e “‵tau mo koe o alofa ki tou tuakoi e pela eiloa mo koe ki a koe.”—Mataio 22:37-39.
13 Mai i pati a Iesu, e fakaasi manino mai i ei me e ‵tau mo tatou o fakamuamua te ‵tou a‵lofa ki a Ieova. Kae e se fa‵nau mai tatou mo te alofa katoatoa ki a Ieova. A te mea tenā se mea e ‵tau o ati aka ne tatou. I te taimi ne lagona muamua ei ne tatou a mea e uiga ki a ia, ne tosina atu ‵tou loto ki a ia e auala i mea kolā ne lagona ne tatou. Ne gasolo o lasi te ‵tou malamalama e uiga ki te auala ne fakatokatoka ne ia te lalolagi mo tino. (Kenese 2:5-23) Ne tau‵loto tatou e uiga ki ana faifaiga ki tino, kae ne seki tuku tiaki ne ia tatou i te taimi ne oko muamua mai ei a te agasala ki te kāiga faka-te-foitino, kae ne gasuesue ke fakasaoloto ne ia tatou. (Kenese 3:1-5, 15) Ne atafai a ia ki tino kolā ne fakamaoni, kae ne tuku fakamuli mai ne ia tena Tama fagasele eiloa e tokotasi ke fakamagalo ei ‵tou agasala. (Ioane 3:16, 36) A te gasoloakaga tenei o te iloaga ne fai ei ke gasolo aka foki o ‵lasi atu ‵tou amanaia ki a Ieova. (Isaia 25:1) Ne fai mai a te Tupu ko Tavita me ne alofa a ia ki a Ieova ona ko Tena alofa atafai. (Salamo 116:1-9) I aso nei, e atafai mai a Ieova ki a tatou, e takitaki mai, kae e fakamalosi mai foki ki a tatou. Ko te uke o taimi e tau‵loto ei tatou e uiga ki a ia, ko te momea aka foki ei te ‵poko o te ‵tou a‵lofa.—Salamo 31:23; Sefanaia 3:17; Loma 8:28.
E Mafai Pefea o Fakaasi Atu ne Tatou te ‵Tou A‵lofa?
14 E tonu, e tokouke a tino i te lalolagi kātoa e fai mai me e a‵lofa latou ki te Atua, kae ko olotou faifaiga e se fetaui mo olotou pati. E mafai pefea o iloa ne tatou me e a‵lofa tonu tatou ki a Ieova? E mafai ne tatou o fai‵pati ki a ia i se ‵talo kae fakaasi atu ki ei ‵tou lagonaga. Kae e mafai ne tatou o gasue‵sue i se auala telā e fakaasi atu ei ‵tou a‵lofa. Ne fai mai penei a te apositolo ko Ioane: “Ka ko te tino e fakalogo ki tena muna, ko te tino tela ko faka-katoatoagina a tona alofa ki te Atua. Tenei te fakatalitonuga i a tatou e ola i te Atua.” (1 Ioane 2:5; 5:3) I tafa o nisi mea aka, e fai mai a te Muna a te Atua ki a tatou ke ‵kau fakatasi kae ke ola i se olaga ‵mā kae ke amio ‵lei. E ‵kalo keatea tatou mai i te pati loi, e fai‵pati ki te munatonu, kae ke tausi ‵tou mafaufau ke ‵mā. (2 Kolinito 7:1; Efeso 4:15; 1 Timoteo 1:5; Epelu 10:23-25) E fakaasi atu ne tatou te alofa mai te avatuga o mea faka-te-foitino ke fesoasoani atu ki tino kolā e ma‵nako ki ei. (1 Ioane 3:17, 18) Kae e se ‵kalo kea‵tea tatou mai i te fakaasi atu ki nisi tino a mea e uiga ki a Ieova. E aofia i te mea tenā a te kau atu ki te talaiatuga o te tala ‵lei o te Malo. (Mataio 24:14; Loma 10:10) A te fakalogo ki te Muna a te Atua i vaegā mea penā e fakamaoni atu ei me e tonu te ‵tou a‵lofa ki a Ieova.
15 A te alofa ki a Ieova e fesoasoani atu ki tino ke fai ne latou a fakaikuga ‵lei. I te tausaga ko teka, ne fakaosofia ne te vaegā alofa tenā a tino e toko 288,907 ke tuku atu olotou ola ki a ia kae ke fakamailoga te lotou fakaikuga tenā e auala i te papatisoga ki te vai. (Mataio 28:19, 20) Ne aogā ‵ki te lotou tukuatuga. Ne fakailoga ei se ‵fuliga i olotou olaga. E pelā mo Gazmend, se tokotasi o tino lauiloa i te pasiketi pōlo i Alapania. Ne sukesuke tou tagata mo tena avaga ki te Tusi Tapu i nāi tausaga faitalia a fakalavelave kae fakamuli ifo ne fetaui ‵lei o lā olaga ke fai laua mo fai ne tino talai. Ne papatiso a Gazmend i te tausaga ko teka, se tokotasi o tino mai i te toko 366 kolā ne papatiso i Alapania i te tausaga faka-te-taviniga ko te 2000. Ne ‵lomi ne se nusipepa se mataupu e uiga ki a ia kae fai mai penei: “Ko aogā tena olaga, kae ona ko te mea tenei, ko maua ne ia mo tena kāiga a toe aso fia‵fia i olotou olaga. Ko se toe fakatāua ne ia a mea e uke kolā e mafai o maua ne ia kae i lō te fai penā, ko fakatāua ne ia a mea e uke kolā e mafai o tuku atu ne ia ke fesoasoani ki nisi tino.”
16 E tai ‵pau mo se tuagane ne fatoā papatiso telā ne galue i se kamupane ōela i Guam, ne maua ne ia se tofotofoga. Mai tua o ana taumafaiga i te fia o tausaga ke maua se tofi ‵lei, ne fatoā tuku atu ki a ia te avanoaga ke fai mo fai te fafine muamua i tala fakasolopito a te kamupane tenā ke fai mo fai te pelesitene fesoasoani. Kae nei la, ko oti ne tuku atu tena ola ki a Ieova. Tela la, mai tua o te sau‵talaga mo tena avaga tagata, ne seki talia ne te tuagane fou a te avanoaga tenā kae i lō te fai penā, ne fakatoka a ia ke galue sē tumau ko te mea ke mafai ne ia o gasolo atu ki mua e pelā me se faifeau galue tumau, se paenia. A te alofa ki a Ieova ne fakaosofia ei a ia ke tavini atu ki a ia e pelā me se paenia i lō te kausaki ki tupe o te lalolagi tenei. A te ‵tonuga loa, a te vaegā alofa penā ne fakaosofia ei a tino e toko 805,205 ke ‵kau atu ki vaega kese‵kese o te taviniga fakapaenia i te tausaga faka-te-taviniga ko te 2000. Ko tafaga la te gali o te fakaasimaiga o te alofa mo te fakatuanaki ne paenia konā!
Ne Fakaosofia ke Alofa ki a Iesu
17 A Iesu ko te ‵toe fakaakoakoga gali o se tino telā ne fakaosofia ne te alofa. I tena olaga mua, ne alofa a ia ki tena Tamana kae ne alofa foki ki tino. E pelā me ko te tino telā ne fakaata mai ne te poto, ne fai mai a ia penei: “Au ne nofo i ana tafa [Ieova] e pela me se tagata poto i te fakatutu, au ko te pogai o tena fiafia i aso takitasi, e fiafia faeloa au i ona mua, e fiafia fakatasi mo te lalolagi pela foki mo tagata o te lalolagi.” (Faataoto 8:30, 31) A te alofa o Iesu ne fakaosofia ei a ia ke tiakina tena koga nofo i te lagi kae ke fanau mai e pelā me se pepe sē aogā. Ne atafai atu a ia mo te kufaki ki tino loto maulalo kae ne fakalogo‵mae a ia ne fili o Ieova. Fakamuli loa, ne mate a ia mō tino katoa i luga i te sataulo. (Ioane 3:35; 14:30, 31; 15:12, 13; Filipi 2:5-11) Ko oko eiloa i te ‵lei o te fakaakoakoga e uiga ki se tino telā ne fakaosofia ne te alofa!
18 Kafai e fai‵tau a tino kolā e ‵lei olotou loto ki tala o te olaga o Iesu i Tusi Evagelia kae mafaufau ‵loto ki te uke o fakamanuiaga ne aumai ne tena olaga fakamaoni, ka fai ne te mea tenei ke ati aka ne latou se alofa ‵poko ki a ia. E fai tatou i aso nei e pelā mo tino kolā ne faipati atu ki ei a Petelu i te taimi ne fai mai ei a ia penei: “Ke a‵lofa koutou ki a ia [Iesu], kae tonu la me seki ‵kilo otou mata ki ei.” (1 Petelu 1:8) E fakaasi atu ‵tou a‵lofa māfai e fakatuanaki tatou ki a ia kae tau‵tali atu ki tena olaga faigata. (1 Kolinito 11:1; 1 Tesalonia 1:6; 1 Petelu 2:21-25) I te po 19 o Apelila, i te 2000, ne fakamasaua atu ki tino e toko 14,872,086 e uiga ki pogai e a‵lofa ei tatou ki a Iesu i te taimi ne ‵kau atu ei latou ki te Fakamanatuga o tena mate telā e fai i tausaga katoa. Ko oko eiloa i te lasi o te aofaki tenā! Kae ko oko foki eiloa i te fakamalosi mai ke iloa atu me e tokouke a tino e fia‵fia ki te fakaolataga e auala i te taulaga a Iesu! E tonu, e ati aka tatou e auala i te alofa o Ieova mo Iesu mō tatou mo te ‵tou a‵lofa ki a laua.
19 Ne fai mai a Iesu me e ‵tau o a‵lofa tatou ki a Ieova mo ‵tou loto kātoa, ‵tou ola, ‵tou mafaufau, mo ‵tou malosi kātoa. Kae ne fai mai a ia me e ‵tau o a‵lofa atu ki ‵tou tuakoi e pelā mo tatou ki a tatou eiloa. (Maleko 12:29-31) Ko oi e aofia i konā? Kae e fesoasoani mai pefea ki a tatou a te alofa ki tuakoi ke tumau i te paleni mo lagonaga ‵lei? Ka sau‵tala ki fesili konei i te mataupu telā e ‵soko mai.
E Masaua ne Koe?
• Kaia e tāua ‵ki ei a te uiga ko te alofa?
• E mafai pefea o tau‵loto tatou ke a‵lofa ki a Ieova?
• E fakamaoni atu pefea ne ‵tou faifaiga me e a‵lofa tatou ki a Ieova?
• E fakaasi atu pefea ne tatou ‵tou a‵lofa ki a Iesu?
[Fesili mo te Sukesukega]
1. (a) Ne a nisi mea kolā e ati aka ne se Kelisiano? (e) Se a te ‵toe uiga faka-Kelisiano tāua, kae kaia?
2. Ne fakaasi atu pefea ne Iesu te tāua o te alofa, kae ne a fesili e ‵sae aka i ei?
3. E mafai pefea o fakamatala atu te alofa, kae kaia e aofia te mafaufau mo te loto i te mea tenā?
4. Se a te auala e fai ei a te alofa mo fai se fusiga malosi?
5. Kaia e tāua ei ke maua ne se Kelisiano a te uiga ko te alofa?
6. E mafai pefea ne te alofa o fakapaleni aka a feitu kese‵kese o te olaga?
7, 8. E fesoasoani mai pefea a te alofa ke ‵saga tonu atu tatou ki toe mea tāua?
9. Kaia e tumau ei a Kelisiano i te mafau‵fau ki fakamanuiaga a Ieova kolā ne folafola mai?
10, 11. E fesoasoani mai pefea a te alofa ki a tatou ke kufaki?
12. E pelā mo pati a Iesu, ko oi e ‵tau mo tatou o a‵lofa ki ei?
13. E mafai pefea o tauloto tatou ke a‵lofa ki a Ieova, faitalia me e se mafai o lavea ne tatou a ia?
14. Se a te auala e mafai ei ne tatou o fakaasi atu me e tonu te ‵tou a‵lofa ki te Atua?
15, 16. Ne aofia pefea a olaga o tino e tokouke i te tausaga ko teka ona ko te a‵lofa ki a Ieova?
17. Se a te fakaakoakoga ‵lei o te alofa e lavea atu ne tatou i a Iesu?
18. (a) E ati aka pefea ne tatou te alofa ki a Iesu? (e) Se a te auala e fakaasi atu ei ne tatou me e a‵lofa tatou ki a Iesu?
19. Ne a fesili e uiga ki te alofa ka sau‵tala ki ei i te mataupu telā e ‵soko mai?
[Ata i te itulau e 20]
E fesoasoani mai a te alofa ki a tatou ke faka‵tali mo te kufaki ki te fakasaolotoga
[Ata i te itulau e 22]
E fakaosofia tatou ne te taulaga sili a Iesu ke a‵lofa ki a ia