Pogai ne Fiafia ei te Atua ki a Noa Te Pogai e ‵Tau ei o ‵Saga Tonu Atu Tatou ki ei
E MASAUA eiloa ne te tokoukega o tatou a te taimi ne lagona ei ne tatou se tala tāua ‵ki. E masaua eiloa ne tatou a fakamatalaga likiliki e uiga ki ei—e se gata fua i te koga ne ‵nofo atu tatou i ei mo mea kolā ne fai ne tatou kae e penā foki mo ‵tou lagonaga i te taimi tenā. E mautinoa eiloa me ne seki puli foki i a Noa a te aso ne logo ei a ia i se tala tāua mai i a Ieova te Atua, te Pule Sili o te lagi mo te lalolagi. Kae e mata, e isi se tala telā e sili atu i te tāua i lō te tala tenā? Ne fai atu Ieova me ko oti ne fakaiku aka ne ia ke fakaseai a “tino ola katoa.” Ne fakatonu atu ki a Noa ke faite ne ia se matugā vaka lasi ke faka‵sao ei a ia, tena kāiga, mo vaegā manu kese‵kese katoa.—Kenese 6:9-21.
Ne saga atu pefea a Noa ki te fakatonuga tenā? E mata, ne fiafia a ia i te taimi ne lagona ei ne ia te tala tenā, io me ne ‵teke atu a ia ki ei? Ne fakaasi atu pefea ne ia te tala tenā ki tena avaga mo tena kāiga? E se fakaasi mai i te Tusi Tapu a tali ki fesili konā. Kae tenei te mea ne taku mai i ei ki a tatou: “Ne fai eiloa ne Noa a mea katoa kolā ne fakatonu atu ne te Atua.”—Kenese 6:22.
Tenā eiloa te ‵toe manatu tāua, me e fakaasi mai i te fakamatalaga tenā a te pogai e tasi ne fiafia ei a te Atua ki a Noa; ne loto fiafia a Noa o fai a mea kolā ne fakatonu atu ne te Atua ke fai ne ia. (Kenese 6:8) Se a te suā mea ne fai ei ke fiafia a te Atua ki a Noa? E tāua te tali ki te fesili tenei me e ‵tau o fai tatou pelā mo Noa ko te mea ke ‵sao atu i te taimi ka toe faka‵ma ei ne te Atua te lalolagi mai mea ma‵sei katoa. Muamua la, ke na mafau‵fau tatou me ne pefea te olaga o Noa i aso mai mua o te Lolo.
Ne O‵mai a Temoni ki te Lalolagi
Ne ola eiloa a Noa i te vaitaimi telā e pili atu ki te kamataga o te olaga o tino. Kāti ne fanau mai a ia i se afe tausaga mai tua o te faitega o te tagata muamua. E ‵kese mai i te talitonuga o tino e tokouke, ne seki fai eiloa a tino i aso konā e pelā me ne tino e ‵nofo i ana—e fulufuluā, e va‵lea, kae e sa‵sale e pelā me ne manu mo ‵pago i olotou lima. Ne isi ne mea faigaluega kolā ne faite ki fiti mo palasi, kae kāti ne fakaaogā ne Noa a mea konei i te faitega o te vaka. Ne isi foki ne lakau ta‵ta e pelā mo kitala. Ne a‵vaga a tino, puti aka olotou kāiga, ‵toki fatoaga, kae e isi foki ne olotou lafu manu. Ne ‵togi kae fakatau atu foki ne latou a mea i se auala fakapisinisi. I te faiga o mea konei, ne tai ‵pau eiloa te olaga i aso konā mo aso nei.—Kenese 4:20-22; Luka 17:26-28.
Ne tai ‵kese eiloa a fakanofonofoga i nisi auala. E tasi mai i ei ko te ola leva o tino i aso konā. Se mea masani ke ola se tino i tausaga e silia atu i te 800. Ne ola a Noa i tausaga e 950; ko Atamu, i tausaga e 930; kae ko Metusela, te tupuna tagata o Noa, e 969 tausaga.a—Kenese 5:5, 27; 9:29.
A te suā mea telā e ‵kese i ei e fakamatala mai i te Kenese 6:1, 2: “I te salalauga o tino ola i te lalolagi; mo tama‵liki fāfine foki ko fa‵nau mai; ne ‵kilo ifo a tama‵liki a [te Atua tonu] i te ‵gali o tamāfine, tenā ne a‵vaga ei latou ki fāfine kolā e ma‵nako latou ki ei.” A “tama‵liki a [te Atua tonu]” konei ko agelu mai te lagi kolā ne liutino kae ne oloolo sāle i te lalolagi e pelā me ne tāgata. Ne seki uga mai latou ne te Atua; kae ne seki aogā foki te lotou oloifoga ki te kaukāiga o tino. I lō te fai penā, ne tiakina olotou ‘koga ga‵lue’ i te lagi ko te mea ke ‵moe latou mo fāfine mata‵gali i te lalolagi. Ne fai eiloa latou mo fai a temoni.—Iuta 6.
Ona ko olotou amioga ‵teke, amioga faivalevale, mo te lotou mafi kae ‵poto, ne tuku atu ei ne temoni konei ki tino a fakamalosiga ma‵sei ‵ki. Kāti ne pule mālō atu latou ki tino katoa. E se ga‵lue lēmū latou, e pelā me se tino ofa tulafono amio ‵pelo telā e ‵funa tena igoa tonu penā foki mo ana amioga ma‵sei. I lō te fai penā, ne ‵teke tonu atu eiloa latou e aunoa mo te mā ki te fakatokaga a te Atua.
Ne ‵moe a tama a te Atua konei mo fāfine, kae ne fa‵nau mai i ei a tama‵liki kolā ne ‵tupu aka ke fai mo tāgata ‵mafi ‵ki. Ne lauiloa latou e pelā me ne “Nefilimi” i te ‵gana Epelu. E fai mai penei ki a tatou: “I aso konā, pelā foki mo taimi mai tua ifo, e isi ne tino ‵lasi i te lalolagi kolā ko fanau a fāfine o te lalolagi mo tāgata o te lagi. A latou ko tāgata ‵mafi mo tāgata takutakua o aso mua.” (Kenese 6:4) Ne ma‵taku eiloa a tino i Nefilimi konei. A te pati “Nefilimi” e fakauiga ki “Tino ‵Mafi,” kolā e ‵tule ne latou a nisi tino ki lalo. A latou ne tino tatino kolā kāti ne fakaata mai olotou amioga fakasauā i tala ‵kai mua a tino.
Te Loto Māfatia o te Tino Amiotonu
Ne fakamatala mai i te Tusi Tapu a te matagā mo te lauiloa o amioga ma‵sei i te kautama tenā. E fai mai i ei: “I. . . te amio ma‵sei o tino katoa i te lalolagi, mo te lai‵lai o olotou mafaufauga, . . . ka ko te fakasauāga ko salalau ki koga katoa. . . . Me i tino i ei ko ola i te olaga fai amioga ma‵sei.”—Kenese 6:5, 11, 12.
Tenei eiloa te vaegā lalolagi ne ola i ei a Noa. E ‵kese mo tino kolā ne ola fakatasi latou, “a Noa se tagata amiotonu” telā “ne ‵nofo fakatasi a ia mo te Atua.” (Kenese 6:9) E se faigofie ke ola se tagata amiotonu i se koga e ‵nofo i ei a tino sē amio‵tonu. Kāti ne fanoanoa malosi a Noa i pati mo faifaiga a tino! Kāti ne ‵pau eiloa ana lagonaga mo Lota, ko te suā tagata amiotonu telā ne ola mai tua o te Lolo. A Lota, telā ne nofo atu i vā o tino Sotoma amio matagā, ne “fakamaseigina a ia ne amioga fina lalolagi o tino ofa tulafono,” mo mea “ne matea kae lagona ne ia i aso takitasi olotou faiga konā, tenā te mea ko ‵mae ei tona loto i olotou amioga sē ‵lei.” (2 Petelu 2:7, 8) Tela la, ne ‵pau eiloa tou tagata mo Noa.
E mata, e fanoanoa koe i tala o mea ma‵sei kolā e lagona ne tatou io me ko amioga ma‵sei a tino i ‵tou tafa kolā e ‵teke atu ki te Atua? Kafai e penā loa, e mafai eiloa o malamalama koe i lagonaga o Noa. Mafaufau la ki te faigata ke kufaki a ia i se lalolagi o tino amio sē ‵tonu mō tausaga e 600, me tenā eiloa tena matua i te taimi ne oko mai ei te Lolo. E seai se fakalotolotolua me ne manako malosi eiloa a ia ki se fakatapūga!—Kenese 7:6.
Ne Maua ne Noa te Loto Toa ke Tu ‵Kese a Ia
“A Noa se tagata amiotonu, ka ko ia fua tokotasi te tino ‵lei i aso konā.” (Kenese 6:9) Mafaufau ki pati i te Tusi Tapu me ko ia fua ko te tino ‵lei i aso konā, kae e se mai i te kilokiloga a tino i ana aso. I nisi tugāpati, ne ‵lei a ia i te kilokiloga a te Atua, kae ki tino i te lalolagi mai mua o te Lolo, ne fai a Noa pelā me se tino fakavalevale. E tali‵tonu tatou me ne seki lotomalie a ia ki manatu lauiloa o tino, io me ne aofia a ia i fakafiafiaga sē amio atua mo faifaiga masani i aso konā. Mafaufau la ki te kilokiloga a tino e uiga ki a ia i te taimi ne kamata ei o faite ne ia te vaka! Kāti ne ‵kata fakatauemu atu a tino ki a ia. Ne seki fakatāua ne latou ana pati kolā ne fai atu.
E se gata i ei, ne ‵loto a talitonuga fakalotu o Noa kae ne seki taofi ‵mau fua a ia ki ei. E fai mai te Tusi Tapu me ne “folafola atu ne ia te amiotonu.” (2 Petelu 2:5) E seai se fakalotolotolua me ne iloa ‵lei ne Noa me ka fe‵paki a ia mo tino ‵teke. Ne ‵valo atu ne te tagata amiotonu ko Enoka, te tamana o tena tupuna tagata, me ka fakaoko atu ne te Atua a te fakamasinoga ki luga i tino amio ma‵sei. E fakamaoni mai i ei, me ne oko atu a fakasauāga ki a Enoka, kae ne seki talia ne te Atua ke tamate a ia ne tino ‵teke konā. (Kenese 5:18, 21-24; Epelu 11:5; 12:1; Iuta 14, 15) Ona ko Satani, te kau temoni, te kau Nefilimi, mo te tokoukega o tino kolā e se fia ‵saga io me e ‵teke atu ki a ia, ne ‵tau eiloa o maua ne Noa te loto toa mo te fakatuanaki ki te malosi o Ieova ke puipui a ia.
Ne ‵teke atu faeloa ki tino kolā e tavini atu ki te Atua a tino kolā e se fai penā. Ke oko foki loa ki a Iesu Keliso, ne takalia‵lia a tino ki a ia, kae penā foki mo tino kolā ne tau‵tali atu ki a ia. (Mataio 10:22; Ioane 15:18) Ne maua ne Noa te loto toa ke tavini atu ki te Atua, faitalia te sē lauiloa o te faifaiga tenā. Ne malamalama tou tagata me e sili atu i te tāua o te fiafia o te Atua ki a ia i lō te kilokiloga a tino kolā e ‵teke atu ki te Atua. Kae ne fiafia eiloa a te Atua ki a Noa.
Ne Saga Tonu Atu a Noa
E pelā mo te mea ko oti ne lavea ne tatou, ne talai atu a Noa mo te loto toa ki nisi tino. Ne ‵saga atu pefea latou ki te fekau ne fakailoa atu ne ia? E fai mai te Tusi Tapu me mai mua o te Lolo “a tino e ‵saga eiloa o ‵kai kae inu, kae fakatau a‵vaga valevale foki, ke oko eiloa ki te aso ne ulu ei a Noa ki loto i te vaka. Ne seki [fia] iloa ne latou a mea ne ‵tupu ke oko ki te pokoga o te lolo telā ne tapea‵pea ei a latou katoa.” Ne fakata‵mala latou o faka‵logo ki te fakailoaga tenā.—Mataio 24:38, 39.
Ne fai mai Iesu me ka penā eiloa a mea e ‵tupu i ‵tou aso nei. Ko silia atu nei i te selau tausaga ne talai atu ei ne Molimau a Ieova a te fakailoaga me ka fai ne Ieova a ‵fuliga ‵lasi ke fakataunu ei tena folafolaga e uiga ki te lalolagi fou kae amiotonu. E tiga eiloa ko oti ne ‵saga tonu atu te fia miliona o tino ki te fekau tenā, e lau i piliona a tino kolā e se fia ‵saga atu ki ei. “E fakapuli ne latou” te ‵tonu mo te tāua o te tala e uiga ki te Lolo.—2 Petelu 3:5, 13.
Kae ne saga tonu atu eiloa a Noa ki ei. Ne talitonu a ia ki mea kolā ne fai atu ne Ieova te Atua ki a ia. Ne iku atu tena fakalogo ki tena fakaolataga. Ne tusi mai te apositolo ko Paulo: “Ko te fakatuanaki foki ne ala ei a Noa o lagona ne ia te fakatonuga a te Atua i mea ka ‵tupu i aso mai mua, kolā e se mafai o matea ne ia. Ne fakalogo ki te Atua, faite ei ne ia a te vaka telā ne ola ei a ia mo tena kāiga.”—Epelu 11:7.
Se Fakaakoakoga ke Tau‵tali ki ei
Ne lasi ‵ki eiloa te vaka telā ne faite ne Noa—e loa atu i se malae futipōlo kae maluga atu i se fale fogāfale tolu. E silia atu i te 30 mita tena loa i te vaka fai lā ko te Wyoming, ko te ‵toe vaka lasi eiloa ne faite ki laupapa. E tonu, a te vaka o Noa e se se foulua; ne manakogina fua ke mafai o laga. E tiga eiloa te feitu tenā, ne manakogina a poto kolā e fakaaogā i aso nei ke faite ei te vaka. Kae ne ‵tau o pēni ki te kolotā i loto mo tua. Kāti e silia atu i te 50 tausaga ne faite i ei.—Kenese 6:14-16.
Kae ne uke atu a mea ne aofia i ei. Ne ‵tau o fakaputu ne Noa a meakai ke lava mō tena kāiga mo manu i se tausaga e tasi. A koi tuai o poko te Lolo, ne ‵tau o fakamaopoopo mai a manu kae avatu foki ki loto i te vaka. “Ne fai eiloa ne Noa a mea katoa kolā ne fakatonu atu ne [Ieova] ke fai.” Ko tafaga la te lasi o te fakatapūga ne maua i te taimi ne toka ei a mea katoa kae ‵pono ne Ieova te mataloa o te vaka!—Kenese 6:19-21; 7:5, 16.
Ne oko mai ei te Lolo. Ne ‵to te vaiua i ao mo po e 40. Ne ‵tau o ‵nofo a tino mo manu katoa i te vaka i te tausaga kātoa ke oko ki te taimi e ‵masa ei te vai. (Kenese 7:11, 12; 8:13-16) Ne fakaseai atu a tino ma‵sei katoa. Ko Noa fua mo tena kāiga ne ‵sao atu ki loto i se lalolagi telā ko oti ne faka‵magina.
E fai mai te Tusi Tapu me i te Lolo i aso o Noa e fai pelā me se ‘ata o mea kolā ka ‵tupu i aso mai mua.’ I se auala fea? E fai‵tau tatou penei: “Ka ko te lagi mo te lalolagi konei e iai nei e se tumau eiloa, e ‵sunu ki te afi e alatu i te muna a te Atua. E tuku eiloa penā ke oko ki te aso e fakamasino kae fakamasei ei a tino amio ma‵sei.” Kae e pelā mo aso o Noa, ka isi eiloa ne tino e ‵sao. Ke na tali‵tonu me “e iloa eiloa ne [Ieova] o fakaola a tino amio atua mai i olotou tofotofoga.”—2 Petelu 2:5, 6, 9; 3:7.
A Noa se tagata amio atua, se tagata amiotonu telā ne ola fakatasi mo se kautama amio masei. Ne fakalogo katoatoa a ia ki te Atua. Ne maua ne ia te loto toa o fai te mea tonu faitalia tena iloa me ka iku atu eiloa ki fakatauemuga mo takalialiaga mai tino kolā ne seki fia tavini atu ki te Atua. Mai te tau‵tali atu ki a Noa i auala konei, ka fiafia mai foki te Atua kae ka maua ne tatou te fakamoemoega ke ‵sao atu ki loto i te lalolagi fou telā ko pili o oko mai.—Salamo 37:9, 10.
[Fakamatalaga mai lalo]
a Ke onoono ki te mataupu ko te “Did They Really Live That Long?” i te lomiga o te Awake! i a Iulai 2007, te itulau e 30.
[Fakamatalaga o te Ata i te itulau e 5]
Kāti ne fakaata mai eiloa a amioga fakasauā a te kau Nefilimi i tala ‵kai o aso mua
[Fakamatalaga o te Ata i te itulau e 5]
Alinari/Art Resource, NY
[Fakamatalaga o te Ata i te itulau e 7]
Mai i te fakaakoako atu ki te fakatuanaki o Noa, e mafai foki o fiafia mai te Atua ki a tatou