FATATUSI I TE ITANETI a te Faleleoleo Maluga
Faleleoleo Maluga
FATATUSI I TE ITANEI
Tuvalu
  • TUSI TAPU
  • TUSI
  • MEETINGS
  • w13 4/1 itu. 12-15
  • A ia ne “Sa‵sale Fakatasi mo te Atua Tonu”

E seai se vitio penei

Fakatoese atu, e isi se fakalavelave ki te peiga o te vitio

  • A ia ne “Sa‵sale Fakatasi mo te Atua Tonu”
  • Te Faleleoleo Maluga e Folafola Atu ei te Malo o Ieova—2013
  • Ulutala fo`liki
  • Mataupu
  • SE TAGATA E SEAI SE MEA ‵SE I SE LALOLAGI MASEI
  • “FAITE SE VAKA MŌ KOE”
  • “OLO KI LOTO I TE VAKA”
  • Ne Fakasao a Noa “Fakatasi mo Nisi Tino e Tokofitu”
    Te Faleleoleo Maluga e Folafola Atu ei te Malo o Ieova—2013
  • E Taku Fakamasei ne te Fakatuanaki o Noa a te Lalolagi
    Te Faleleoleo Maluga e Folafola Atu ei te Malo o Ieova—2001
  • Ne Faite ne Noa se Vaka
    Taku Tusi o Tala Mai te Tusi Tapu
  • Pogai ne Fiafia ei te Atua ki a Noa Te Pogai e ‵Tau ei o ‵Saga Tonu Atu Tatou ki ei
    Te Faleleoleo Maluga e Folafola Atu ei te Malo o Ieova—2008
Nisi Mea
Te Faleleoleo Maluga e Folafola Atu ei te Malo o Ieova—2013
w13 4/1 itu. 12-15

Fakaakoako Ki Te Lotou Fakatuanaki | Noa

A ia ne “Sa‵sale Fakatasi mo te Atua Tonu”

KO FAKAMĀLŌ ne Noa a tena tua mo ana taganoa. Fakaataata i tou mafaufau a tou tagata e sagasaga i luga i se ‵saga lakau lauefa, ko manava malie aka mai i tena galuega kae kilokilo atu ki te matugā foitino lasi o te vaka. Ko pusaki atu te malosi o te manogi o te kolotā ‵vela; te tagi o mea faigaluega e lagona ‵mao. Mai i te koga telā e sagasaga i ei tou tagata, e mafai o lavea ne Noa ana tamaliki ta‵gata e ga‵lue malosi i vaega kese‵kese o te foitino o te vaka. Ne ga‵lue ana tama ta‵gata, olotou avaga, mo tena avaga pele fakatasi mo ia i te galuega tenei i te fia sefulu tausaga. Ko oti a nisi vaega o te vaka, kae koi uke ‵ki a mea e ‵tau o fai ke fakaoti faka‵lei!

Ne mafau‵fau a tino i a latou katoa e fakavale‵vale. A koi faite ne Noa mo ana tama ta‵gata a te vaka, ne ‵kata fakatauemu a tino ki te mafaufauga me ka ufi a te lalolagi kātoa ne se lolo. E foliga mai ki a latou me i te fakalavelave telā ne fakailoa atu ne Noa koi ‵mao ‵ki, e se fakatalitonugina! E se malamalama latou me kaia e fakamāumāu ei te olaga o se tagata​—mo olaga o tena kāiga​—ki se galuega valea penā. E ui i ei, ne seki kilo atu te Atua o Noa, ko Ieova, ki tou tagata e pelā me se tagata valea.

E fai mai te Muna a te Atua: “A Noa ne sa‵sale fakatasi mo te Atua tonu.” (Kenese 6:9, NW) Se a te uiga o te mea tenā? E se fakauiga i ei me i te Atua ne sasale i te lalolagi, io me ko Noa ne fanaka ki te lagi. I lō te fai penā, ne fakalogo a Noa ki tena Atua kae alofa malosi ki a ia e pelā eiloa me ne sa‵sale fakatasi a ia mo Ieova e pelā me ne taugasoa. I te fia afe tausaga fakamuli ifo, ne fai mai a te Tusi Tapu e uiga ki a Noa: “E auala i tena fakatuanaki ne taku fakamasei ei ne ia te lalolagi.” (Epelu 11:7) Ne taku fakamasei pefea ne Noa a te lalolagi e auala i tena fakatuanaki? Ne a mea e mafai o tauloto ne tatou i aso nei mai i tena fakatuanaki?

SE TAGATA E SEAI SE MEA ‵SE I SE LALOLAGI MASEI

Ne tupu aka a Noa i se lalolagi masei telā ne gasolo o masei atu. Ne masei mai eiloa i aso o tena tupuga ko Enoka, ko te suā tagata amiotonu telā ne sa‵sale fakatasi mo te Atua. Ko oti ne ‵valo atu ne Enoka me ka oko mai se aso o te fakamasinoga ki luga i tino sē amioatua o te lalolagi. Nei la i aso o Noa, a amioga ma‵sei ko gasolo aka eiloa o ma‵sei atu. A te tonuga loa, a te lalolagi ko masei valevale, i te mea ko ‵fonu i amioga fakasauā. (Kenese 5:22; 6:11; Iuta 14, 15) Ne a mea ko oti ne ‵tupu kae fai ei ke gasolo aka eiloa o ma‵sei atu a mea e fai?

Ne tupu se fakalavelave matagā i va o tama faka-te-agaga a te Atua, ko te kau agelu. Ko leva ne ‵teke atu se tokotasi o latou ki a Ieova, kae fai mo fai a Satani te Tiapolo mai te fatufatuga o te Atua kae fakakolekole ne ia Atamu mo Eva ke agasala. I aso o Noa, ne ‵teke atu foki a nisi agelu ki te pulega tonu a Ieova. Ne tiakina ne latou olotou koga i te lagi kolā ne tuku atu ne te Atua, o‵mai ki te lalolagi, ‵fuli ki foliga faka-te-tagata, kae a‵vaga ki fāfine tino ‵gali. Ne fai a agelu ‵teke kae fakamata‵mata konā mo fakamalosiga ma‵sei ki tino.​—Kenese 3:1-5; 6:1, 2; Iuta 6, 7.

E se gata i ei, a te fesokotakiga sē masani tenei i te va o agelu kolā ne ‵fuli ki foitino faka-te-tagata mo fāfine, ne māfua mai i ei a tamaliki ta‵gata ‵lasi ‵ki kae ma‵losi. E taku latou i te Tusi Tapu ki Nefilimi, telā e fakauiga tonu ki tino kolā e fai ne latou a nisi tino ke ‵siga. Ne fai ne Nefilimi ke ma‵sei atu a tulaga o te lalolagi. Ona ko pogai konā, ne matea ne te Mafuaga a te “ma‵sei o tino katoa i te lalolagi, mo te lai‵lai o olotou mafaufauga.” Ne fakaiku aka ne Ieova ke ‵solo kea‵tea ne ia a tino amio ma‵sei konā i loto i te 120 tausaga.​—Kenese 6:3-5.

Mafaufau ki te faigata ke puti aka se kāiga i se vaegā lalolagi penā! E ui i ei, ne fai eiloa penā a Noa. Ne maua ne tou tagata se avaga ‵lei. Mai tua o te kātoaga o te 500 tausaga o Noa, ne fanau mai ne tena avaga a tamaliki ta‵gata e tokotolu​—ko Semu, Hamo, mo Iafeta.a Ne puipui fakatasi ne mātua a lā tamaliki ta‵gata mai i fakamalosiga fakama‵taku i olotou tafa. Ne ofo kae tavae ne tamaliki ta‵gata fo‵liki a “tāgata ‵mafi” mo “tāgata takutakua” ko Nefilimi. Ne faigata ki a Noa mo tena avaga o puipui a tamaliki mai i tala katoa e uiga ki mea ne fai ne tāgata ‵mafi konā, kae ne mafai o akoako atu ne lāua a te munatonu e uiga ki a Ieova te Atua, te tino telā e takalialia ki amioga ma‵sei katoa. Ne ‵tau o fesoasoani atu lāua ke lavea ne lā tamaliki ta‵gata me ne logo‵mae a Ieova i amioga fakasauā kae uiga ‵teke o te lalolagi.​—Kenese 6:6.

Kāti e ‵lei foki ke fakaakoako mātua i aso nei ki a Noa mo tena avaga. Ko poisini foki ‵tou lalolagi i fakasauaga mo uiga ‵teke. Ke oko foki ki fakafiafiaga kolā e fai mō tamaliki, kāti e ‵fonu i fakasauaga mo uiga ‵teke. E fai ne mātua ‵poto a mea katoa e mafai ne latou o fai ke agai atu ki vaegā fakamalosiga penā mai te akoako atu o olotou tamaliki e uiga ki te Atua o te filemu, ko Ieova, telā ka fakaseai ne ia a fakasauaga katoa i se aso. (Salamo 11:5; 37:10, 11) E mafai o tauloto a tamaliki ki te mea tonu telā e ‵tau o fai ne latou! Ne iku manuia a Noa mo tena avaga. Ne ‵tupu aka a lā tamaliki ta‵gata ke fai mo tāgata ‵lei kae ne a‵vaga ki fāfine kolā e loto fia‵fia foki o fakamuamua a te Atua tonu, ko Ieova, i olotou olaga.

“FAITE SE VAKA MŌ KOE”

I te aso e tasi, ne ‵fuli katoatoa te olaga o Noa. Ne faipati atu a Ieova ki te tavini fagasele tenei kae fai atu ki tou tagata a Tena fuafuaga ke fakaseai a te lalolagi i te taimi tenā. Ne fakatonu atu te Atua ki a Noa: “Faite se vaka mō koe ki laupapa ‵lei.”​—Kenese 6:14.

A te vaka tenei e sē se vakamutu e pelā mo te mea e tuku taumate ki ei a nisi tino. E seai se taumua io me se taumuli, se takele io me se foe​—e seai ne maofega io me ne pikopikoga i ei. A te mea tenei se pokisi lasi ‵ki eiloa. Ne tuku atu ne Ieova ki a Noa a fua tonu o te vaka, nisi fakamatalaga e uiga ki te faitega, mo fakatonuga ki te pēniga o te koga i loto mo tua ki te kolota. Kae ne fai atu ne ia ki a Noa a te pogai: “Ka fakaoko mai ne au te lofiaga ki te lalolagi ke ‵ta fakapalele ei a mea ola katoa. Ka ‵mate a mea katoa i te lalolagi.” E ui i ei, ne tuku atu ne Ieova a te fakatonuga tenei ki a Noa: “Ulu ki loto i te vaka mo tau avaga, au tamaliki ta‵gata mo olotou avaga.” Ne ‵tau foki o aumai ne Noa ne sui o vaegā manu katoa. Ko latou fua kolā e ‵nofo i loto i te vaka e mafai o ‵sao i te Lolo!​—Kenese 6:17-20.

Ne fepaki a Noa mo se matugā galuega lasi ‵ki. A te vaka tenei se matugā mea fulafulaki eiloa​—e nofo ki se 437 futu (133 m) te loa, 73 futu (22 m) te lauefa, kae 44 futu (13 m) te maluga. E lasi fakafia atu i te ‵toe vakamutu laupapa lasi eiloa ne faite ke oko mai eiloa ki aso nei. E mata, ne fakaseke ne Noa a te galuega tenei, fameo e uiga ki te faigata, io me ‵fuli a mea likiliki ko te mea ke fakafaigofie ki a ia? E tali mai te Tusi Tapu: “Ne fai eiloa ne Noa a mea katoa kolā ne fakatonu atu ne te Atua.”​—Kenese 6:22.

E fia sefulu tausaga ne fai ei a te galuega, kāti e 40 ki te 50 tausaga. E isi ne lakau e ‵tau o ‵kati ki lalo, e toso a foitino o lakau, mo utupoto e katikati, fakatau, kae soko. A te vaka e ‵tau o tolu a fata, e uke a potu i ei, mo se mataloa i te kaokao. E mautinoa me e isi ne famalama i te koga ki luga fakatasi mo se tuāfale e tai maluga i te kogāloto ko te mea ke ‵sali kea‵tea te vai.​—Kenese 6:14-16.

E uke tausaga ko ‵teka kae ko foliga mai te vaka, kāti ne fiafia ‵ki a Noa i te ‵lago atu o tena kāiga ki a ia! Ne isi foki se suā vaega o te galuega telā ne faigata malosi atu i lō te faitega o te vaka. E fai mai te Tusi Tapu ki a tatou me i a Noa se “tino talai o te amiotonu.” (2 Petelu 2:5) Tela la, ne loto malosi tou tagata o faka‵pula atu ki tino matagā kae sē amioatua me ka oko mai te fakaseaiga ki luga i a latou. Ne a mea ne fai ne latou? Fakamuli ifo, ne masaua ne Iesu Keliso a te taimi tenā kae fai mai me i tino konā “ne seki fia ‵saga atu . . . ki ei.” Ana muna me ko tō fakalave‵lave latou i mea masani o te olaga i aso takitasi​—ko te ‵kai, inu, kae fakatau a‵vaga​—tenā ne seki ‵saga atu ei latou ki a Noa. (Mataio 24:37-39) E seai se fakalotolotolua me ne fakatauemu atu a tino e tokouke ki tou tagata mo tena kāiga; kāti ne fakamataku‵taku atu ki tou tagata a nisi tino kae ‵teke malosi atu ki a ia.

Ne seki ‵fiu lele a Noa mo tena kāiga. Ne tumau eiloa latou i te faitega o te vaka faitalia me ne mafau‵fau a tino i olotou tafa me e se tāua io me se mea valea. E mafai ne kāiga Kelisiano i aso nei o tauloto a mea e uke mai i te fakatuanaki o Noa mo tena kāiga. E se gata i ei, e ola nei tatou i te taimi telā e taku i te Tusi Tapu ko “aso fakaoti” o te olaga tenei. (2 Timoteo 3:1) Muna a Iesu me e ‵pau eiloa ‵tou taimi mo te taimi ne faite ei ne Noa a te vaka. Kafai e se fia ‵saga mai, e fakatauemu, io me fakasaua mai a te lalolagi ki te fekau e uiga ki te Malo o te Atua, se mea ‵lei ke masaua ne Kelisiano a Noa. A latou e se ko tino muamua ne fe‵paki mo mea faiga‵ta penā.

“OLO KI LOTO I TE VAKA”

Ko fia tausaga ko ‵teka, kae ko oti faka‵lei a te vaka. A ko pili atu a Noa ki tena 600 tausaga, ne fakafesagai tou tagata mo te ‵galo atu o ana tino pele. Ne mate a tena tamana ko Lameko.b I te lima tausaga mai tua ifo, ne mate te tamana o Lameko, te tupuna o Noa ko Metusela, i te 969 tausaga​—gata atu i ei a te ‵toe tino leva eiloa ne ola i tala i te Tusi Tapu. (Kenese 5:27) A Metusela mo Lameko ko te kautama o te tagata muamua, ko Atamu.

I te tausaga foki eiloa tenā ne maua ne Noa se fekau fou mai i a Ieova te Atua: “Olo ki loto i te vaka mo tou kāiga katoa.” I te taimi tenā ne fai atu te Atua ki a Noa ke puke a vaegā manu kese‵kese ki loto i te vaka​—e taki fitu i vaegā manu ‵ma kolā e mafai o fakaaoga mo fai a taulaga, kae ko te ‵toega, e taki lua i vaega.​—Kenese 7:1-3.

Kāti e se mafai o fakapuli a te ata tenā. I te kilo atu ki kapakapalagi ki te ua‵lolo mai o manu i taki fia selau ​—e sa‵sale, eva, tolo‵tolo, evaeva​—e kese‵kese katoa a te ‵lasi, foliga, mo uiga o manu. E se ‵tau o mafau‵fau tatou me ne taumafai a Noa o ‵sai, fakasolosolo, io me fakalatalata ne ia a manu fakama‵taku katoa konā ke ulu ki loto i te vaka. E fai mai te tala me “ne olo atu latou . . . ki a Noa i loto i te vaka.”​—Kenese 7:9, NW.

E mafai o fesili mai a nisi tino fui tali‵tonu: ‘E mafai pefea o tupu se mea penā? Kae mafai pefea o ola filemu a manu katoa konā i se koga sai‵tia penā?’ Mafaufau ki te mea tenei: E mata, e se mafai ne te Mafuaga o te lagi mo te lalolagi o pule atu ki ana manu katoa ne faite, ke oko ki te faiga o latou ke ‵lata kae filemu māfai e manakogina? Masaua, i a Ieova ko te Atua telā ne vaelua ne ia te Tai Kula kae fakatumau a te la. E mata, e se mafai ne ia o fakataunu a mea ‵tupu katoa kolā ne fakamatala mai i te tala o Noa? Ao, e mafai ne ia, kae ne fai eiloa ne ia!

E tonu, ne mafai o filifili ne te Atua se isi auala aka ke faka‵sao ei ana manu ne faite. E ui i ei, ne filifili ne ia mo te poto se auala telā e fakamasaua mai ei ki a tatou e uiga ki te loto talitonu telā ne tuku muamua mai ne ia ki tino ke tausi atu ki mea ola katoa i te lalolagi tenei. (Kenese 1:28) E fakaaoga ne mātua e tokouke i aso nei a te tala o Noa ke akoako atu ki olotou tamaliki me e fakatāua ne Ieova a tino mo manu kolā ne faite ne ia.

Ne fai atu a Ieova ki a Noa me toe tasi te vaiaso kae oko mai a te Lolo. Se taimi e fakalavelave malosi ei a te kāiga. Mafaufau ki te fakatokaga o manu katoa mo olotou mea‵kai ki koga kolā e ‵tau o tuku ki ei mo te lakuga o kope o te kāiga ki luga i te vaka. Kāti ne ‵saga a te avaga a Noa mo avaga a Semu, Hamo, mo Iafeta ki te fakatokaga o te koga telā ka ‵nofo latou i ei i loto i te vaka.

Kae e a tino i olotou tafa? Koi tumau eiloa latou i te ‘sē fia ‵saga’ mai, faitalia a fakamaoniga katoa me ne fakamanuia ne Ieova a Noa mo ana taumafaiga. Ne matea eiloa ne latou a manu e ua‵lolo mai ki loto i te vaka. Kae e se ‵tau mo tatou o ‵poi i te sē fia ‵saga mai o latou. A tino i aso nei e se fia ‵saga mai ki te uke o fakamaoniga me ko ola nei tatou i aso fakaoti o te olaga tenei. Kae pelā mo te mea ne ‵valo mai ne te apositolo ko Petelu, me e o‵mai a tino fakatauemu mo olotou pati fakatauemu, o fakalīlī a latou kolā e faka‵logo ki te faka‵pulaga a te Atua. (2 Petelu 3:3-6) E mautinoa me ne fakatauemu atu a tino ki a Noa mo tena kāiga.

Ne gata anafea a te fakatauemu o tino? E fai mai te tala me i te taimi eiloa ne ave ei ne Noa a tena kāiga mo manu ki loto i te vaka, “pono atu ei ne te Aliki [Ieova] te mataloa.” Kafai e isi ne tino fakatauemu ne ‵tu pili atu, e seai se fakalotolotolua me ne ‵pono olotou gutu ne te faifaiga tenā a te Atua. Kafai e se tenā, e mautinoa me ne ‵pono ne te vaiua​—i te mea ko ‵lotu ifo! Kae ne tumau eiloa o ‵lotu ifo​—lofia te lalolagi, e pelā eiloa mo muna a Ieova ne fai.​—Kenese 7:16-21.

E mata, ne fiafia a Ieova ki te ‵mate o tino amio ma‵sei konā? Ikai! (Esekielu 33:11) Kae ne tuku atu ne ia ki a latou so se avanoaga ke ‵fuli olotou auala kae fai a te mea tonu. E mata, ne mafai o fai ne latou? E tali aka ne te olaga o Noa a te fesili tenā. E auala i te sa‵sale fakatasi mo Ieova kae fakalogo ki tena Atua i mea katoa, ne fakaasi mai i ei ne Noa me i te ‵sao atu se mea e mafai o maua. I te feitu tenā, ne taku fakamasei ne tena fakatuanaki a te lalolagi i ana aso, kae fakaasi faka‵sau mai i ei a te matagā o tena kautama. Ne faka‵sao tou tagata mo tena kāiga ne tena fakatuanaki. Kafai e fakaakoako koe ki te fakatuanaki o Noa, ka fakasao ne koe a koe eiloa mo tino kolā e alofa koe ki ei. E pelā mo Noa, e mafai o sa‵sale fakatasi koe mo Ieova te Atua e pelā me se taugasoa o koe. Kae e mafai eiloa o tumau a te va fakataugasoa ke oko ki te se-gata-mai!

a Ne ola leva atu a tino i aso taumua eiloa i lō tatou i aso nei. A te ola leva o latou e fakatalitonu mai i ei me ne pili ‵ki eiloa latou ki te tulaga tāua kae ‵lei katoatoa telā ne maua muamua ne Atamu mo Eva kae ne galo i a lāua.

b Ne tuku atu ne Lameko ki tena tama tagata a te igoa ko Noa​—kāti e fakauiga ki te “Malōlō; Fakamafanafana”​—kae ne ‵valo atu ne ia me ka fakataunu ne Noa a te uiga o tena igoa mai te ‵taki atu o tino ke malōlō mai te galue ‵mafa ki te laukele telā ko oti ne fakamalaia. (Kenese 5:28, 29) Ne seki ola a Lameko ke kilo atu ki te fakataunuga o te valoaga tenei.

    Tusi Tuvalu (1981-2026)
    Log Out
    Log In
    • Tuvalu
    • Share
    • Nisi Manakoga
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Auala ki te Fakaaogaga
    • Saolotoga Faka-te-Tulafono
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Log In
    Share