Te Tali a Ieova ki se ‵Talo mo te Loto Kātoa

“Ko koe eiloa, i ō koe te igoa ko Ieova, ko koe tokotasi te Atua Tafasili i te Maluga i te lalolagi kātoa.”​​—SALAMO 83:​18, TUSI PAIA, SAMOA.

1, 2. Ne a mea ne ‵tupu ki tino e tokouke, kae ne a fesili e mafai o ‵sae aka?

INĀI tausaga ko ‵teka, ne fanoanoa malosi se fafine ona ko te fakalavelave ne tupu i tena fa‵kai. Ona ko te mea ne fanau mai a ia i se kāiga lotu Katolika Loma, ne fanatu a ia o ‵sala ki se fesoasoani mai te faifeau o te fa‵kai, kae ne seki fia saga mai tou tagata ki a ia. Telā ne ‵talo ei a ia ki te Atua: “E se iloa ne au koe . . . , kae iloa ne au me e ola koe. Fakamolemole fesoasoani mai ke iloa ne au a koe!” Mai tua malie ifo i ei, ne āsi atu a Molimau a Ieova, kae tuku atu se fakamafanafanaga mo te iloaga telā ne ‵sala a ia ki ei. A te igoa o te Atua, telā ko Ieova, se mea e tasi i mea e uke kolā ne akoako atu ne laua ki tou fafine. Ne fiafia malosi ‵ki a ia i te iloaga ne ia o te mea tenā. Ne fai mai tou fafine, “Tapa, tenei eiloa te Atua ne ‵sala au ki ei talu mai taku folikiga!”

² Ne penā foki loa a nisi tino e tokouke. E masani o lavea muamua ne latou te igoa o Ieova māfai ko fai‵tau ki te Salamo 83:18. E faitau penei te fuaiupu tenā i te New World Translation: “Ke iloa ne tino me i a koe, telā ko Ieova tou igoa, ko koe fua ko te ‵toe tino Tafasili i te Maluga i te lalolagi kātoa.” E mata, kai mafaufau aka loa koe ki te pogai ne tusi ei te Salamo 83? Ne a mea ka ‵tupu ke faimālō atu ei ki tino katoa ke iloa ne latou me i a Ieova ko te Atua tonu? Se a te fekau e tauloto ne tatou mai te salamo tenā i aso nei? Ka sau‵tala tatou ki fesili konā i te mataupu tenei.a

Taumafaiga ke Fakaseai a Tino o Ieova

3, 4. Ko oi ne ‵fatu ne ia te Salamo 83, kae ne a mea fakama‵taku ne fakamatala mai ne ia?

³ E ‵tusa mo te fakamatalaga fakaopoopo i te Tusitapu Tauloto, e fai mai i ei me i te Salamo 83 “se salamo a Asafo.” E se taumate a te tino telā ne ‵fatu ne ia te salamo se tino ne vau mai te gafa o te tagata Levi ko Asafo, se tino ‵fatu pese lauiloa i aso o te tupu ko Tavita. I te salamo tenā, e fakamolemole atu te faisalamo ki a Ieova ke gasuesue o fakamaluga aka Tena pulega sili kae ke fakasalalau atu foki Tena igoa. Kāti ne ‵fatu te salamo tenā i se taimi mai tua o te mate o Solomona. Kaia? Me i te vaitaimi o pulega a Tavita mo Solomona, koi taugasoa eiloa a Isalaelu mo te tupu o Tulo. I te taimi ne ‵fatu ei te Salamo 83, ko oti ne fulitua atu ei a tino Tulo ki Isalaelu kae ‵kau atu ki ana fili.

⁴ Ne taku mai ne te faisalamo a fenua e sefulu kolā ne taumafai o fakaseai a tino o te Atua. Ne ‵nofo atu a fili konā i tafatafa o Isalaelu kae tenei te fakasologa o latou: “A tino konā ne tino Etoma, Isamaeli, Moapi, mo tino Hakala, e penā foki mo tino Kepola, Amoni, Amaleka, Filisitia mo Tulo. A Asulia ko kau foki ki a latou.” (Salamo 83:​6-8) Se a te mea ne tupu i tala fakasolopito e fakasino atu ki ei te salamo tenei? E fai mai nisi tino me fakasino atu te salamo ki te taimi ne taua atu ei ki te kau Isalaelu a te kau Amoni, Moapi mo tino Etoma i aso o Iosefatu. (2 Nofoaiga Tupu 20:​1-​26) Kae ko nisi tino e tali‵tonu me e faipati e uiga ki te ‵tekeatuga ne fepaki mo te kau Isalaelu mai i fenua ‵pili atu i taimi kese‵kese.

5. Ne a mea aogā ka maua ne Kelisiano mai te Salamo 83 i aso nei?

⁵ Faitalia te mea ne tupu, e fakamaoni mai i ei me ne fakaosofia ne Ieova te Atua te tusiga o te pese tenei i te taimi telā ne tu atu ei tena fenua i se tulaga fakamataku. E maua foki i te salamo tenei a fakamalosiga mō tavini a te Atua i aso nei, kolā e fe‵paki faeloa mo ‵tekemaiga mai fili kolā e taumafai o fakaseai latou. Kae ka fakamalosi mai foki eiloa ki a tatou i aso mai mua, māfai ko fakamaopoopo ne Koku mai Makoku ana kautau i ana toe taumafaiga ke fakaseai katoatoa atu ei a tino kolā e tapuaki atu ki te Atua i te agaga mo te munatonu.​​—Faitau te Esekielu 38:​2, 8, 9, 16.

Te Mea ne Fakatāua Malosi ne ia

6, 7. (a) Ne a mea ne ‵talo atu ki ei te faisalamo i te kamataga o te Salamo e 83? (e) Se a te mea ne manavase malosi ki ei te faisalamo?

⁶ Ke fakalogoloego ki lagonaga o te faisalamo kolā ne fakaasi mai ne ia i tena ‵talo: “Te Atua, sa nofo ‵mu; sa nofo faka‵logo, sa filemu! Kiloke! Ko fai taua atu ou fili, ka ko latou kolā e takalia‵lia ki a koe, ko ‵teke atu. Ko fai olotou togafiti ‵funa ki ou tino; kae fai foki olotou pulepulega ma‵sei, . . . Ko loto tasi latou i olotou fuafuaga, ke fai se kautau o ‵teke atu ki a koe.”​​—Salamo 83:​1-3, 5.

⁷ Se a te mea ne manavase malosi ki ei te faisalamo? E tonu, kāti ne manavase a ia ki te puipuiga o tena ola, e pelā foki mo tena kāiga. Kae ko te manatu tāua i tena ‵talo ko te auala telā e fakamasiasi atu ei ki te igoa o Ieova mo tulaga fakama‵taku ka oko atu ki te fenua telā e tauave ne latou te igoa tenā. Ke na maua ne tatou se kilokiloga tai ‵pau kae paleni penei i te taimi e kufaki ei tatou i aso faiga‵ta kae fakaoti o te lalolagi tenei.​​—Faitau te Mataio 6:​9, 10.

8. Kaia ne ‵teke atu ei a fenua fakaa‵tea ki Isalaelu?

⁸ Ne fai mai te faisalamo e uiga ki fili o te kau Isalaelu: “O‵mai ke fakamasei ne tatou te lotou fenua, ko te mea ke puli i a Isalaelu ki te se gata mai.” (Salamo 83:4) Ko tafaga la te takalia‵lia o fenua konā ki tino filifilia o te Atua! Kae e isi aka foki se pogai ne ‵teke atu ei latou. Ne ma‵nako latou ki te fenua o Isalaelu kae fai‵pati fakamatamata atu penei: “Ka puke mō tatou te fenua o te Atua.” (Salamo 83:12) E mata, e tupu foki se mea tai ‵pau penā i ‵tou aso nei? Ao!

“Tou Fenua Tapu”

9, 10. (a) Se a te fenua tapu o te Atua i aso mua? (e) Ne a fakamanuiaga e maua ne te ‵toega o te kau fakaekegina mo ‘nisi mamoe’ i aso nei?

⁹ I aso mua ne fakasino sāle atu ki te Fenua o te Folafolaga e pelā me ko te fenua tapu o te Atua. Ke masaua te pese o te manumalo telā ne usu ne te kau Isalaelu mai tua o te lotou faka‵saoga mai Aikupito: “Ne takitaki ne koe a tino kolā ne faka‵sao ne koe, ona ko tou fakamaoni ki tau feagaiga; ne fakaaogā ne koe tou malosi o ‵taki latou ki tou fenua tapu.” (Esoto 15:13) Fakamuli ifo, ne aofia i te “fenua tapu” tenā se faletapu mo ana faitaulaga mo te laumua o te fa‵kai, ko Ielusalema, mo te fakasologa o tupu kolā ne o‵mai i te gafa o Tavita kae ne saga‵saga i te nofogaaliki o Ieova. (1 Nofoaiga Tupu 29:23) Ne taku ‵tonu mai ne Iesu a Ielusalema e pelā me ko “te fa‵kai tenā o te Tupu Sili.”​​—Mataio 5:​35.

¹⁰ Kae pefea la i ‵tou aso nei? I te 33 T.A., ne fanau mai ei se fenua fou, ko “te Isalaelu a te Atua!” (Kalatia 6:​16) Ne fakataunu ne te fenua tenā, telā e aofia i ei a taina fakaekegina o Iesu Keliso, a te galuega telā ne seki mafai o fakataunu ne te Isalaelu faka-te-foitino, ko te molimau atu ki te igoa o te Atua. (Isaia 43:10; 1 Petelu 2:9) Ne fai atu ne Ieova ki a latou a te folafolaga foki telā ne fai ne ia ki Isalaelu mua: “E fai foki au mo olotou Atua, ka ko latou ka fai mo oku tino.” (2 Kolinito 6:​16; Levitiko 26:12) I te 1919, ne aumai ne Ieova a te ‵toega o “te Isalaelu a te Atua” ki se tulaga taulia, kae i te taimi tenā ne puke ne latou se “fenua,” se koga faka-te-agaga telā e fai pelā me se palataiso i te feitu faka-te-agaga. (Isaia 66:​8, Tusi Paia, Samoa) Talu mai te 1930, e lau i miliona a ‘nisi mamoe’ ko oti ne ‵kau fakatasi atu ki a latou. (Ioane 10:16) A te fiafia mo te manuia o Kelisiano i te feitu faka-te-agaga i aso nei e fakamaoni faka‵lei mai i ei te ‵tonu o te pulega sili a Ieova. (Faitau te Salamo 91:​1, 2.) Ko oko loa i te fakaitaita atu o te mea tenei ki a Satani!

11. Se a te fakamoemoega tumau o fili o te Atua telā e taumafai malosi latou ki ei?

¹¹ I te vaitaimi o te gataga, e fakamalosi aka ne Satani ana tino i te lalolagi nei ke ‵teke atu ki te ‵toega o te kau fakaekegina mo olotou taugasoa ko nisi mamoe. Ne tupu te mea tenā i Eulopa ki togālā mai lalo i te takitakiga a te kau Nasi, e pelā foki mo Eulopa ki saegālā mai lalo i te malo kominisi o te Soviet Union. Ne tupu foki i nisi fenua e uke atu, kae ka toe tupu foki eiloa, maise i te ‵toe taimi ka taua atu ei a Koku mai Makoku. I te osoatuga tenā, e mafai eiloa o ‵faomālō ne tino ‵teke kaima‵nako a kope mo manafa o tino o Ieova, e pelā mo mea ne fai ne olotou fili i aso mua. A te fakamoemoega tumau o Satani ko te taumafai faeloa o fakamakosu a tino o Ieova ko te mea ke se toe masaua eiloa ‵tou igoa telā ne fakaigoa ne te Atua. Ka saga atu pefea a Ieova ki osoatuga penā ki tena pulega sili? Ke toe mafaufau ki pati a te faisalamo.

Se Fakaakoakoga mō te Manumalo o Ieova

12-14. Ne a manumaloga tāua e lua i tafa o te fa‵kai o Mekito ne tusi ki lalo ne te faisalamo?

¹² Ke mafaufau ki te lasi o te fakatuanaki o te faisalamo ki te mafai eiloa ne Ieova o fakasēaogā a togafiti o ana fili. Ne aofia ne ia i tena salamo a manumalo tāua e lua o Isalaelu i ana fili i tafa o te fa‵kai mua ko Mekito, telā ne pule atu ki te vanu telā ne fakaigoa foki ki te igoa tenā. I taimi o te tau vela, e mafai o lavea atu a te takele o te vaitafe o Kisona telā e tele i loto i te vanu tenā. E lofia valevale te vanu tenā mai tua ifo o tau vaiua. E se taumate tenā loa te pogai ne fakaigoa ei ki “Vaitafe . . . i Mekito.”​​—Famasino 4:​13; 5:​19.

¹³ Kāti i se sefulu maila mai te vanu o Mekito ko te mauga foliki ko Mole, ko te koga telā ne maopoopo fakatasi ei a kautau o Mitiana, Amaleka mo te kau o te vao mō te taua, i aso o Kitiona. (Famasino 7:​1, 12) E ‵tusa fua mo te toko 300 te aofaki o te kautau a Kitiona, kae mai te fesoasoani o Ieova ne fakatakavale ne latou te kautau lasi o te fili. E pefea la? Mai te faka‵logo ki te fakatonuga a te Atua, ne fakatamilo ne latou i te po a te koga e ‵nofo ei te fili kae puke i olotou lima a tiā kolā e isi ne moli i loto i ei. I te taimi ne fai ei te fakailoga a Kitiona, ne fakama‵fa ne tena kautau a tiā konā kae ne maina fakavae atu a moli i loto i ei. I te taimi foki eiloa tenā, ne faka‵tagi olotou pu kae paka‵laga atu: “Ko te pelu a te Aliki mo Kitiona!” Ne ‵numi valevale te kau a te fili kae fakatau taua valevale; a tino kolā ne ‵sao ne ‵tele atu ki te suā feitu o te vaitafe ko te Iolitana. I te taimi tenā, ne toe ‵kau atu a nisi tino Isalaelu i te ‵sala atu ki te fili. Tela la, e ‵tusa mo te toko 120,000 te aofaki kātoa o sotia a te fili ne tamate.​​—Famasino 7:​19-​25; 8:​10.

¹⁴ I se fa maila i te suā feitu o te mauga foliki ko Mole, telā e tu i te suā feitu o te vanu o Mekito, ko te Mauga o Tapola. I te koga tenā, ne fakamaopoopo ei ne te Famasino ko Palako a te kautau a Isalaelu telā e ‵tusa mo te 10,000 te lotou aofaki ke taua atu ki te kautau a Iapino, te tupu o Hasola mai Kanana, mai lalo i te takitakiga a te takitaki kautau ko Sesela. E ‵tusa mo te 900 a kaliota tau a te kautau a Kanana mo fiti makai‵kai kolā e ‵piki ki olotou teka. I te taimi ne maopoopo ei te kautau a Isalaelu, telā e se uke ana meatau i te Mauga o Tapola, ne ‵to atu te kautau a Sesela ki se malei. Tenā ne “faka‵numi ne [Ieova] a Sesela mo ana kaliota mo te kautau kātoa.” E se taumate ne ‵goto ifo a kaliota konā ki lalo i pela ona ko te vaiua ‵lotu telā ne ‵to fakavave kae ne lofia ei te Vaitafe o Kisona. Ne tamate ei te kautau kātoa ne te kau Isalaelu.​​—Famasino 4:​13-​16; 5:​19-​21.

15. (a) Se a te mea ne ‵talo atu te faisalamo ke fai ne Ieova? (e)  Se a te mea e fakamasaua mai ki a tatou ne te igoa o te taua fakaoti a te Atua?

¹⁵ Ne fakamolemole atu te faisalamo ki a Ieova ke fai foki se mea tai ‵pau penā ki fenua kolā e fakamatakutaku atu ki tino Isalaelu i ana aso. Ne ‵talo atu a ia: “Fai atu ki a latou a te mea ne fai ne koe ki tino Mitiana, mo Sesela, mo Iapino i te Vaitafe o Kisona. Ne fakatakavale ne koe a latou i Enetolo, ka ko olotou foitino ne ‵pala i luga i te laukele.” (Salamo 83:​9, 10) Tena foki loa te pogai tāua ke taku ei te taua fakaoti a te Atua mo te lalolagi a Satani ki a Amaketo (ko tena uiga ko te “mauga o Mekito”). E fakamasaua mai ne te igoa tenā a taua tāua kolā ne fai i kogā koga ‵pili ki Mekito. A te manumalo o Ieova i taua mua konā e fakamaoni mai ei ki a tatou a tena manumalo mautinoa i te taua o Amaketo.​​—Fakaasiga 16:​13-​16.

‵Talo ke Fakamaluga Aka te Pulega Sili a Ieova

16. Ne “fakamasiasi” atu pefea ki tino ‵teke i aso nei?

¹⁶ I “aso fakaoti” konei, ne taofi aka ne Ieova a taumafaiga katoa ke fakaseai ana tino. (2 Timoteo 3:1) Ona ko te mea tenā, ne fakamasiasi atu ei ki tino ‵teke. E fakaata mai i te Salamo 83:​16, Tusi Paia, Samoa a te mea tenei, i ana pati: “Ke fakamasiasi ne koe latou, ko te mea ke ‵sala latou ki tou igoa, e Ieova.” I fenua e uke, ne takavale masei a tino ‵teke i olotou taumafaiga ke fakafilemu aka a Molimau a Ieova. I fenua eiloa konā, e fai a te tu ‵mautakitaki mo te kufaki o tino tapuaki a te Atua tonu e tokotasi e pelā me se molimau ki tino loto fakamaoni, kae tokouke mai i a latou ko ‘‵sala ki te igoa o Ieova.’ I nisi fenua kolā ne fakasauā malosi ei a Molimau a Ieova, ko lau nei i sefulu afe, ke oko foki loa ki selau afe, a tino kolā ko ‵viki atu nei mo te fia‵fia ki a Ieova. Se manumaloga sili eiloa mō Ieova! Kae se mea fakamasiasi eiloa mō ana fili!​​—Faitau te Ielemia 1:​19.

17. Se a te tulaga faigata e fepaki nei mo tino, kae ne a pati ko pili o masaua ne tatou?

¹⁷ E iloa ne tatou me seki palele te taua. Kae e tumau tatou i te talai atu o te tala ‵lei​​—ke oko foki eiloa ki tino ‵teke. (Mataio 24:​14, 21) Kae ko pili fua o gata atu te avanoaga ke maua ne tino ‵teke penā te fakaolataga kae sala‵mo. E sili atu te tāua o te fakamalugāga o te igoa o Ieova i lō te faka‵saoga o tino. (Faitau te Esekielu 38:23.) E pelā mo te mea ne ‵valo mai, kafai ko ‵kau fakatasi a fenua katoa o taua atu ki tino o te Atua, ka masaua ne tatou a pati konei a te faisalamo i tena ‵talo: “Ke fakatakavale ake latou, kae ke ma‵taku ki te se gata mai; ke ‵mate foki latou mo te masiasi.”​​—Salamo 83:17.

18, 19. (a) Se a te mea ka tupu ki tino kolā e tumau i te ‵teke ki te pulega sili a Ieova? (e) Ka pokotia pefea koe i te fakamalugāga fakaoti o te pulega sili a Ieova?

¹⁸ Ka oko mai eiloa se fakaotiga fakamasiasi ki tino ‵teke malosi ki te pulega sili a Ieova. E fakaasi mai i te Muna a te Atua me i tino kolā “e se faka‵logo ki te Tala ‵Lei”​​—kae ko te pogai foki eiloa tenei ka fakaseai atu ei latou i Amaketo​​—ka fakaseai latou i te “fakasalaga se gata mai.” (2 Tesalonia 1:​7-9) A te lotou fakaseaiga e pelā foki mo te faka‵saoga o tino kolā e tapuaki atu ki a Ieova i te munatonu ne fakamaoniga mautinoa me i a Ieova ko te Atua tonu fua e tokotasi. Ka se mafai lele o fakapuli atu a te ‵toe manumaloga sili tenā i te lalolagi fou. A tino kolā ka ‵foki mai e auala i te ‘faka‵tuakaga o tino ‵lei mo tino sē ‵lei’ ka tauloto latou ki faifaiga sili a Ieova. (Galuega 24:15) Ka lavea ne latou i te lalolagi fou a fakamaoniga ‵tonu o te poto ke ola mai lalo i te pulega sili a Ieova. Kae ka tali‵tonu vave a tino loto maulalo me i a Ieova ko te Atua tonu fua e tokotasi.

¹⁹ Ko tafaga la te gali o te fakamoemoega mō aso mai mua ko oti ne fakatoka ne ‵tou Tamana alofa faka-te-lagi mō ana tino tapuaki fakamaoni! E mata, e se fakamalosi atu ki a koe ke ‵talo atu ke na tuku mai ne Ieova te ‵toe tali fakaoti ki te ‵talo a te faisalamo ki a Ieova: “Ke ‵mate foki [ou fili] mo te masiasi, ko koe eiloa, i ō koe te igoa ko Ieova, ko koe tokotasi te Atua Tafasili i te Maluga i te lalolagi kātoa”?​​—Salamo 83:​17, 18, Tusi Paia, Samoa.

[Fakamatalaga mai lalo]

E Mafai ne Koe o Fakamatala Mai?

• Se a te tulaga ne fepaki mo Isalaelu i te taimi ne tusi ei te Salamo e 83?

• Se a te mea telā ne manavase malosi ki ei te tino ne tusi ne ia te Salamo e 83?

• Ko oi a tino e oso atu ki ei a Satani i aso nei?

• Ka tuku mai pefea ne Ieova te ‵toe tali fakaoti ki te ‵talo i te Salamo 83:18?

[Fakamatalaga o te Ata i te itulau e 19]

E fetaui pefea a taua kolā ne fai i Mekito i aso mua mo mea ka ‵tupu ki a tatou i aso mai mua?

Vaitafe o Kisona

Haloseta

Mauga o Kalamelu

Te Vanu o Ieseleelu

Mekito

Tanaka

Mauga o Kilipoa

Te vaikeli o Halota

Mauga o Mole

Enetolo

Mauga o Tapola

Tai o Kalilaia

Vaitafe o Iolitana

[Fakamatalaga o te Ata i te itulau e 17]

Se a te mea ne fakamalosi atu ki te faisalamo ke ‵fatu ne ia se ‵talo telā ne fai atu mo te loto kātoa?