Te Ola Se-Gata-Mai i te Lalolagi—Se Fakamoemoega Mai te Atua

“Me ko fakatakavale a mea katoa ne faite ke se aoga, . . . Kae isi eiloa se fakamoemoega.”—LOMA 8:20.

1, 2. (a) Kaia e tāua ei ki a tatou a te fakamoemoega ko te ola se-gata-mai i te lalolagi? (e) Kaia e fakalotolotolua ei a tino e tokouke e uiga ki te ola se-gata-mai i te lalolagi?

KĀTI e masaua ne koe tou fiafia i te taimi muamua ne iloa atu ei me ko pili mai te taimi ka se toe olo aka o ma‵tua ‵ki a tino kae ‵mate kae ka ola latou ki te se-gata-mai i luga i te lalolagi nei. (Ioane 17:3; Fakaasiga 21:3, 4) Kāti ko oti ne fakaasi atu ne koe mo te fiafia a te fakamoemoega tenā mai te Tusi Tapu ki nisi tino. E tonu, a te fakamoemoega ko te ola se-gata-mai se vaega tāua o te tala ‵lei telā e talai atu ne tatou. E pokotia i ei te ‵tou kilokiloga e uiga ki te ola.

² Ko oti ne se fia ‵saga atu te ukega o Lotu Kelisiano ‵Se ki te fakamoemoega ko te ola se-gata-mai i te lalolagi. E tiga eiloa e akoako mai te Tusi Tapu me e seai se agaga e ola māfai ko mate se tino, e akoako ne te ukega o lotu me e isi se agaga e ola i te koga o agaga māfai ko mate te tino. (Esekielu 18:20, NW) Tenā te pogai e fakalotolotolua ei a tino e tokouke e uiga ki te ola se-gata-mai i te lalolagi. Tela la, se mea ‵lei ke fesili ifo tatou: E mata, e ‵lago tonu atu te Tusi Tapu ki te fakamoemoega tenā? Kafai e tonu, ko te taimi fea ne fakaasi muamua mai ei ne te Atua te mea tenā ki tino?

“A Mea Katoa ne Faite ke se Aoga . . . Kae e isi Eiloa se Fakamoemoega”

3. Ne fakamaoni mai pefea te fuafuaga a te Atua mō tino katoa i te kamataga o te olaga o tino?

³ Ne fakaasi mai te fuafuaga a Ieova mō tino katoa i te taimi ne kamata ei te olaga o tino. Ne fakaasi manino mai ne te Atua me ne mafai o ola a Atamu ki te se-gata-mai māfai e fakalogo ki a ia. (Kenese 2:9, 17; 3:22) E seai se fakalotolotolua me ne iloa ne kāiga ‵pili o Atamu a te pa‵kuga o tino mai te tulaga ‵lei katoatoa ona ko fakamaoniga matea. Ne ‵pono te mataloa ki loto i te fatoaga i Etena, kae ne ga‵solo aka o ma‵tua ‵ki a tino kae ‵mate foki. (Kenese 3:23, 24) E ga‵solo aka a tausaga kae ga‵solo foki o toe‵toe a tausaga o te olaga o tino. Ne ola a Atamu i tausaga e 930. A Semu telā ne sao i te Lolo ne ola fua i tausaga e 600, a ko tena tama tagata ko Apasata ne ola i tausaga e 438. Ne ola a te tamana o Apelaamo ko Tala i tausaga e 205. E 175 tausaga ne ola ei Apelaamo, a ko tena tama ko Isaako i tausaga e 180, kae ko Iakopo ne ola i tausaga e 147. (Kenese 5:5; 11:10-13, 32; 25:7; 35:28; 47:28) Ne ‵tau o iloa ne tino e tokouke te pogai ne gasolo ifo ei o toetoe te olaga—ko oti ne galo te fakamoemoega ko te ola se-gata-mai! E mata, ne maua ne latou se pogai ke tali‵tonu ei me ka toe maua te ola se-gata-mai?

4. Se a te pogai ne tali‵ tonu ei a tino fakamaoni i aso mua me ka toe fakafoki mai ne te Atua a fakamanuiaga kolā ne ‵galo i a Atamu?

⁴ E fai mai te Muna a te Atua: “Me ko fakatakavale a mea [tino] katoa ne faite ke se aoga. . . . Kae isi eiloa se fakamoemoega.” (Loma 8:20) Se a la te fakamoemoega tenā? Ne fakasino atu loa a te valoaga muamua i te Tusi Tapu ki se “fanau” telā ka ‘tuki pala ne ia te ulu o te gata.’ (Faitau te Kenese 3:1-5, 15.) A te folafolaga e uiga ki te Fanau tenā ne fakatalitonu atu ei ki tino fakamaoni me ka se mafai o tiaki ne te Atua tena fuafuaga mō tino katoa. Ne maua ne tino pelā mo Apelu mo Noa se pogai ke tali‵tonu ei me ka toe fakafoki atu ne te Atua a fakamanuiaga kolā ne ‵galo i a Atamu. Kāti ne iloa ne tagata konei me i te ‘fakapakiaga o te mulivae o te fanau’ ka aofia i ei te fakama‵ligiga o toto.—Kenese 4:4; 8:20; Epelu 11:4.

5. Se a te mea e fakaasi mai me ne talitonu a Apelaamo ki te toetu?

⁵ Mafaufau la ki a Apelaamo. I te taimi ne tofotofo ei a Apelaamo, “ko toka foki a ia o tuku atu tena tama ke fai mō fai tena taulaga.” (Epelu 11:17) Kaia ne talia ei ne ia te mea tenā? (Faitau te Epelu 11:19.) Ne talitonu a ia ki te toetu! Ne maua ne Apelaamo se pogai ke talitonu ei a ia ki te toetu. Ne iloa ne Apelaamo me ne toe fakafoki atu ne Ieova ki a ia te malosi o faka‵fua a tama‵liki ke mafai ei ne lāua mo tena avaga, ko Sala, o fai se la tama tagata a ko ma‵tua ‵ki lāua. (Kenese 18:10-14; 21:1-3; Loma 4:19-21) Ko oti foki ne fakatalitonu atu a Ieova ki a Apelaamo i ana pati konei: “Ka vau i a Isaako te fanau telā ne tauto atu ei au.” (Kenese 21:12, NW) Tela la, ne maua ne Apelaamo se pogai fakavae ke talitonu me ka toe fakatu mai ne te Atua a Isaako.

6, 7. (a) Se a te feagaiga ne fai ne Ieova ki a Apelaamo? (e) E maua pefea ne tino katoa se fakamoemoega mai te folafolaga a Ieova ki a Apelaamo?

⁶ Ona ko te lasi o te fakatuanaki o Apelaamo, ne fai ei ne Ieova tena feagaiga ki a ia e uiga ki tena “fanau.” (Kenese 22:18, Tusi Paia, Samoa.) A te ‵toe vaega tāua o te “fanau” tenā ko Iesu Keliso. (Kalatia 3:16) Ne fai atu a Ieova ki a Apelaamo me ka fakatokouke ne ia tena “gafa ke pelā mo te uke o fetu i te lagi io me ko one i te matafaga”—se aofaki telā ne seki iloa ne Apelaamo. (Kenese 22:17) Kae ne fakaasi mai a te aofaki tenā fakamuli ifo. A Iesu Keliso mo te 144,000, kolā ka pule fakatasi mo ia i te Malo o te Atua, e aofia i te “fanau” tenā. (Kalatia 3:29; Fakaasiga 7:4; 14:1) Kae ko te Malo faka-Mesia ko te mea telā ka “fakamanuia i ei a atufenua katoa o te lalolagi.”

⁷ Kāti ne seki malamalama katoatoa a Apelaamo i te tāua o te feagaiga a Ieova telā ne fai ki a ia. E tiga te feitu tenā, “ne fakatalitali Apelaamo ki te fa‵kai telā ne fuafua kae faite ne te Atua,” ko pati i te Tusi Tapu. (Epelu 11:10) A te fa‵kai tenā ko te Malo o te Atua. Ko te mea ke maua ne ia a fakamanuiaga mai lalo i te malo tenā, e ‵tau o toe ola mai a Apelaamo. E maua fua ne ia te ola se-gata-mai i te lalolagi e auala i te toetu. Kae e mafai o maua a te ola se-gata-mai ne tino kolā e ‵sao atu i Amaketo io me ko latou kolā ka toe faka‵tu aka mai te mate.—Fakaasiga 7:9, 14; 20:12-14.

“Ne Fakamalosi Eiloa au ne te Agaga Tapu”

8, 9. Kaia e se fai i ei te tusi ko Iopu e pelā me se tusi e fakamatala mai fua i ei a tofotofoga o se tagata e tokotasi?

⁸ I te vaitaimi ne ola ei a te mokopu o Apelaamo ko Iosefa ke oko ki te pelofeta ko Mose, ne ola i ei se tagata e igoa ki a Iopu. A te tusi ko Iopu i te Tusi Tapu, telā kāti ne tusi ne Mose, e fakamatala mai i ei te pogai ne talia ei ne Ieova ke logo‵mae a Iopu mo te taui telā ne maua ne ia. Kae ko te tusi ko Iopu se tala fua e uiga ki te tofotofoga o se tino e tokotasi; e aofia i ei se kinauga telā e pokotia i ei a tino mo agelu katoa. E fakamaina mai i te tusi tenā a te amiotonu o Ieova i te fakaaogaga o tena pulega, kae e fakaasi mai i ei me e aofia te fakamaoni mo te fakamoemoega o tavini katoa a te Atua i te lalolagi i te kinauga telā ne fakasae aka i Etena. E tiga eiloa ne seki malamalama a Iopu i te kinauga tenei, ne seki talia ne ia ke mafau‵fau ana taugasoa e tokotolu me ko oti ne fakatamala a ia i te tausiga o tena fakamaoni. (Iopu 27:5) E ‵tau o fakamalosi aka i ei te ‵tou fakatuanaki kae ke iloa ne tatou me e mafai eiloa o fakatumau ne tatou te ‵tou fakamaoni kae ‵lago atu ki te pulega sili a Ieova.

⁹ I te taimi ne oti ei a pati a te tokotolu tino fakamafanafana fakaloi‵loi ki a Iopu, kamata ei o faipati atu “a Eliu te tama tagata a Palakelu, se tino i te gafa o Pusi.” Kaia ne faipati atu ei a ia? “Au ko manako eiloa o na faipati, ko se maua ne au o faka‵tali,” ko ana pati. “Ne fakamalosi eiloa au ne te agaga tapu.” (Iopu 32:2, 5, 6, 18, NW) E tiga eiloa ne fakataunu a pati fakaosofia a Eliu i te taimi ne oti ei a fakalavelave o Iopu, e aoga foki ana pati ki nisi tino. E fakaasi mai i ei te fakamoemoega mō tino katoa kolā e tumau i te fakamaoni ki te Atua.

10. Se a te mea e fakaasi mai me i te fekau a Ieova ki se tino e tokotasi e mafai foki o aoga ki tino katoa?

¹⁰ I nisi taimi e tuku atu ne Ieova se fekau ki se tino e tokotasi telā e aoga foki ki tino katoa. E matea atu te mea tenei i te valoaga a Tanielu telā e aofia i ei te moemiti a te tupu o Papelonia ko Nepukanesa e uiga ki te ‵katiga ki lalo o se lakau maluga ‵ki. (Tanielu 4:10-27) E ui eiloa ne fakataunu te moemiti tenā ki a Nepukanesa, ne fakasino atu eiloa te mea tenā ki se mea telā e lasi fakafia atu tena fakataunuga. Ne fakaasi mai i ei me i te pulega a te Atua ki te lalolagi telā ne pule mai e auala i tupu mai te kaigā tupu o Tavita, ka lavea faka‵lei atu mai tua o se vaitaimi o tausaga e 2,520, telā ne kamata i te 607 T.L.M.a Ne toe kamata te pulega a te Atua ki te ‵tou lalolagi tenei i te fakasopoga o Iesu Keliso mo fai te Tupu mai te lagi i te tausaga e 1914. Mafaufau la ki te auala ko pili ei o fakataunu ne te Malo tenei a fakamoemoega o tino faka‵logo katoa!

“E Seki ‵Tau a Ia o Fanaifo ki te Lalolagi o Tino ‵Mate!”

11. Se a te mea e fakaasi mai i pati a Eliu e uiga ki te Atua?

¹¹ I tena tali ki a Iopu, ne faipati atu a Eliu e uiga ki se “agelu e tokotasi mai i te afe o agelu a te Atua, ko ia ka fakamasaua mai ki tagata a tiute e tau o fai ne latou.” Kae e a māfai e fakamolemole atu te agelu tenei ke “fakasao . . . a ia”? E fai mai a Eliu: “Ka alofa te [Atua] ki a ia, kae ka kalaga atu penei, “Fakasao atu a ia! E seki ‵tau a ia o fanaifo ki te lalolagi o tino ‵mate. Tenei te ‵togi e fakasao ei a ia. Ka toe tupu ‵lei tena foitino kae malosi.’” (Iopu 33:23-26, NW) E fakaasi mai i pati konei me e fiafia te Atua ke talia ne ia se “‵togi” io me se togiola mō tino sala‵mo.—Iopu 33:24.

12. Se a te fakamoemoega mō tino katoa telā e tuku mai i pati a Eliu?

¹² Kāti ne seki malamalama faka‵lei a Eliu i te tāua o te togiola, e pelā eiloa mo pelofeta kolā ne seki malamala katoatoa i mea katoa ne tusi ne latou. (Tanielu 12:8; 1 Petelu 1:10-12) E ui i ei, e fakaasi mai i pati a Eliu se fakamoemoega me ka talia ne te Atua i se aso e tasi se togiola ke fakasaoloto ei a tino mai te olo aka o ma‵tua kae ‵mate. Ne tuku mai i pati a Eliu se fakamoemoega tafasili i te gali o te ola se-gata-mai. E fakaasi mai foki i te Tusi ko Iopu me ka isi eiloa se toetu.—Iopu 14:14, 15.

13. Se te aoga o pati a Eliu ki Kelisiano?

¹³ I aso nei, koi aoga eiloa a pati a Eliu ki te fia miliona o Kelisiano kolā e fakamoe‵moe ke ‵sao atu i te fakaseaiga o te olaga masei tenei. A tino ma‵tua kolā ka ‵sao atu i ei ka toe fai mo fai ne talavou. (Fakaasiga 7:9, 10, 14-17) E se gata i ei, a te fakamoemoega me ka mafai o lavea ne tatou a tino kolā ka faka‵tu aka ko toe liu talavou e fai eiloa pelā me se mea fakafiafia ki tino fakamaoni. E tonu, a te fakamoemoega ke ola i te lagi mō Kelisiano fakaekegina, mo te ola se-gata-mai i te lalolagi mō ‘nisi mamoe’ a Iesu e faka‵na eiloa ki te fakatuanaki ki te taulaga togiola a Keliso.—Ioane 10:16; Loma 6:23.

Ka Fakagata Atu te Mate

14. Se a te mea e fakaasi mai me ne ‵tau o maua se mea telā e sili atu i te Tulafono ko te mea ke mafai o maua ne te kau Isalaelu a te ola se-gata-mai?

¹⁴ Ne fai a fanau a Apelaamo mo fai se atufenua tu tokotasi i te taimi ne aofia ei latou i se feagaiga mo te Atua. I te tukuatuga o te Tulafono, ne fai atu a Ieova: “Tau‵tali ki faifaiga mo Tulafono ko oti ne tuku atu ne au. Ka ‵sao otou ola manafai e faka‵logo koutou.” (Levitiko 18:5) Ona ko te mea ne seki mafai o faka‵logo katoatoa latou ki te Tulafono, ne agasala latou mai lalo i te Tulafono kae ne ‵tau o maua ne latou se fakasaolotoga mai te agasala tenā.—Kalatia 3:13.

15. Se a te fakamanuiaga mō aso mai mua telā ne fakaosofia ei a Tavita ke tusi ne ia?

¹⁵ Mai tua o Mose, ne fakaosofia ne Ieova a nisi tino kolā ne tusi ne latou a te Tusi Tapu ke fakaasi mai ne latou te fakamoemoega ko te ola se-gata-mai. (Salamo 21:4; 37:29) E pelā mo te fakaotiga o te salamo telā ne ‵fatu ne Tavita e uiga ki te ‵kau fakatasi o tino tapuaki ‵tonu i Siona i ana pati konei: “E tenā a te koga ne fai feagaiga ki ei a te Aliki e uiga mo tena fakamanuiaga—ko te olaga telā e se mafai lele eiloa o gata.”—Salamo 133:3, Tusitapu Tauloto.

16. E auala i a Isaia, se a te tautoga a Ieova ko oti ne fai mai e uiga ki te mea ka tupu i aso mai mua “i te lalolagi kātoa”?

¹⁶ Ne fakaosofia ne Ieova ke ‵valo mai ne Isaia a te ola se-gata-mai i te lalolagi. (Faitau te Isaia 25:7, 8.) E pelā me se “pulagiketi” telā e fakasai‵tia ei te mānava o se tino i loto i ei, ko oti eiloa ne fai te agasala mo te mate mo fai se amoga ‵mafa ki tino katoa. E fakamautinoa mai ne Ieova ki ana tino me ka fakaseai katoatoa atu a te mate, io me ka tapale keatea, mai “i te lalolagi kātoa.”

17. Se a te tulaga fakavaloaga o te Mesia i te ‵talamaiga o te ola se-gata-mai?

¹⁷ Mafaufau foki ki te faifaiga e uiga ki te kouti mō Asasela telā e fakaasi mai i te Tulafono. E fakatasi taimi i te tausaga, i te Aso o te Faka‵maga, ‘e tuku atu ei a lima o te faitaulaga sili ki luga i te ulu o te kouti telā e ola kae fakaasi atu i luga i ei a agasala katoa a tino Isalaelu, kae tuku katoa atu i luga i tena ulu a agasala katoa konā, ke ave ne te kouti a agasala katoa konā ki se koga lavaki.’ (Levitiko 16:7-10, 21, 22) Ne ‵valo mai ne Isaia me ka oko mai te Mesia, telā ka fai foki ne ia se vaegā mea penā i te tapalega o “puapuaga,” “te ‵mae,” mo “agasala” a tino e tokouke, ko ‵tala mai i ei a te ola se-gata-mai.—Faitau te Isaia 53:4-6, 12.

18, 19. Se a te fakamoemoega telā e faka‵mafa mai i te Isaia 26:19 mo te Tanielu 12:13?

¹⁸ Ne fai atu a Ieova ki ana tino Isalaelu e auala i a Isaia: “A tino o te ‵tou fenua kolā ne ‵mate, ka toe ola mai! A olotou foitino ka toe ola mai. A tino katoa kolā e ‵moe i olotou tanuga ka ala aka ki luga kae usu pese mo te fia‵fia. E pelā mo te ‵sau telā e aumai ne ia te ola fou ki te lalolagi, e penā foki a tino kolā ko leva ne ‵mate, me ka toe fakaola ne te Aliki.” (Isaia 26:19) E fakaasi manino mai i te Tusi Tapu i te ‵gana Epelu a te fakamoemoega e uiga ki te toetu mo te ola se-gata-mai i te lalolagi. I te taimi ko tai kātoa ei te 100 tausaga o Tanielu, ne fakamautinoa atu ne Ieova ki a ia penei: “Ka mate koe, kae ka toe tu mai koe o puke te taui ‵lei o koe i te taimi o te gataga.”—Tanielu 12:13.

¹⁹ Ona ko te fakamoemoega e uiga ki te toetu, ne fai atu ei a Maleta ki a Iesu e uiga ki tena tuagane telā ko mate: “E iloa ne au me ka toe ola mai i te aso fakaoti.” (Ioane 11:24) E mata, ne ‵fuli a te fakamoemoega tenei ne akoakoga a Iesu mo mea kolā ne fakaosofia ke tusi ne ana soko? E mata, koi ofo atu eiloa ne Ieova a te ola se-gata-mai i te lalolagi ki tino katoa? Ka mafau‵fau tatou ki tali o fesili konei i te suā mataupu.

[Fakamatalaga mai lalo]

E Mafai o Fakamatala Mai ne Koe?

• Me ne faite a tino katoa “ke se aoga” kae se a te lotou fakamoemoega?

• Se a te mea e fakaasi mai i a Apelaamo ne talitonu ki te toetu?

• Se a te fakamoemoega telā e tuku mai mō tino katoa i pati a Eliu ki a Iopu?

• E faka‵mafa mai pefea i te Tusi Tapu i te ‵gana Epelu a te fakamoemoega e uiga ki te toetu mo te ola se-gata-mai i te lalolagi?

[Ata i te itulau e 11]

E tuku mai te fakamoemoega i pati a Eliu ki a Iopu me ka fakasaoloto a tino katoa mai te ga‵solo aka o ma‵tua mo te mate

[Ata i te itulau e 12]

Ne fakamautinoa atu ki a Tanielu me ‘ka toetu mai a ia o puke tena taui i te taimi o te gataga’