Ko oi e Pule Tonu ki te Lalolagi?

KĀTI e seki fetaui aka eiloa koe mo se takitaki o se potukau ma‵sei. E mata, e fakauiga i ei me i a latou e se ne tino ‵tonu? E apo loa a takitaki o potukau ma‵sei i te faiga ke se iloa latou ne tino, io me e mafai foki eiloa o fakatonu atu ki tino i olotou potukau mai loto i falepuipui. E ui i ei, e fakamasaua mai ki a tatou i tala i nusipepa e uiga ki nai mea e pelā mo taua a potukau ‵togi vailakau tapu, ko pisinisi e fai ki fafine ‵togi, mo te fakatautauga o tino—e uiga ki fakamalosiga ma‵sei mo olotou ikuga matagā, e pelā foki mo te ola tonu o takitaki o potukau konei. Mai olotou mea ma‵sei kolā e pokotia i ei a tino katoa, e iloa ei ne tatou me e isi eiloa ne takitaki amio ma‵sei konei.

E fakaasi mai i te Muna a te Atua, ko te Tusi Tapu, i a Satani se tino tonu eiloa, e pelā me se takitaki malosi ‵ki o se potukau masei, telā e fai ne ia ke fakataunu ana manakoga e auala i “fakailoga” ‵loi “mo meaofo sē ‵tonu.” A te ‵tonuga loa, “a Satani e mafai ne ia o sui ona foliga ke pelā mo se agelu o te mainaga!” ko pati i te Tusi Tapu. (2 Tesalonia 2:9, 10; 2 Kolinito 11:14) Tela la, e fakatalitonu aka ne tatou i te Tiapolo se tino tonu eiloa e auala i ana mea ma‵sei kolā e pokotia i ei a tino katoa. Kae e faigata o tali‵tonu te tokoukega o tino ki se agaga sē matea kae matagā. A koi tuai o sukesuke ‵loto atu tatou ki pati i te Tusi Tapu e uiga ki te Tiapolo, ke onoono aka mua tatou ki nisi fakalavelave masani mo talitonuga sē ‵tonu kolā e fai ei ke se talia ne tino e tokouke a te manatu me i te Tiapolo se tino tonu eiloa.

◼ “E mafai pefea o faite ne se Atua alofa te Tiapolo?” Ona ko te mea e fai mai te Tusi Tapu i te Atua e ‵lei katoatoa, e foliga mai me e se fetaui ‵lei ke mafau‵fau me ne faite ne ia se tino masei kae matagā. E tonu loa me e se fai mai te Tusi Tapu me ne faite ne te Atua se vaegā tino penā. E ‵kese mai i ei, e fai mai penei e uiga ki te Atua: “A te Aliki [ko te Kaupapa] . . . e tonu kae amiotonu i ana auala katoa; a te otou Atua e fakamaoni kae amiotonu; e fai ne ia te mea tonu kae nofogamalie.”—Teutelonome 32:4; Salamo 5:4.

A te manatu tāua e ‵tau o mafau‵fau ki ei tenei: me e mafai ne se tino ‵lei katoatoa telā ne faite ne te Atua, o fai se isi mea aka i tafa o te faiga o te mea tonu io me ikai. I lō te faitega o ana tino mo agelu e pelā me ne masini, ne tuku atu ne te Atua ki a latou a te saolotoga ke fai eiloa ne latou a olotou filifiliga. Tela la, e mafai o filifili aka ne se tino ‵lei katoatoa kae poto, ke fai ne ia se mea ‵lei io me se mea masei. E tonu, ko mea fua kolā e fai ne se tino poto kae saoloto, faitalia me se tino io me se agelu, e mafai o tāua ‵ki i mea tau amioga.

Tela la, se mea tonu me e se mafai o tuku atu ne te Atua ki ana tino mo agelu ne faite a te saolotoga ke fai olotou filifiliga, kae oti aka ko taofi ne ia latou mai te faiga o mea ma‵sei māfai ko filifili latou ke fai penā. Ne fakasino atu eiloa a Iesu ki te fakaaogaga ‵se o te saolotoga tenā i ana pati konei e uiga ki te Tiapolo: “A ia . . . ne seki tumau i te munatonu.” (Ioane 8:44) E fakaasi manino mai i te fakamatalaga tenā me i te agelu telā ne fai mo fai te Tiapolo ne ‵lei katoatoa i te taimi muamua, ao, ne “tumau i te munatonu” mai mua atu i ei.a Ne faite ne Ieova te Atua a tino mo agelu mo fai ne tino saoloto, ona ko te mea e alofa kae talitonu foki a ia ki a latou.—Ke onoono ki te pokisi “E Mata, e Mafai o Galo i se Tino ‵Lei Katoatoa a te Tulaga ‵Lei Katoatoa?” i te itulau e 6.

◼ “A te Tiapolo se tavini a te Atua” E fai mai a nisi tino, me e foliga mai i te manatu tenā e fakaasi mai i te tusi ko Iopu. E pelā mo te fakamatalaga e tasi e uiga ki te Tusi Tapu, e fakasino atu a pati me i te Tiapolo “ne fano sāle fua i te lalolagi” telā e fakatusa ki galuega a sipai Pelesia i aso mua, kolā ne faima‵laga sāle kae tuku atu olotou lipoti i te taviniga ki te lotou tupu. (Iopu 1:7) E ui i ei, kafai e tonu i te Tiapolo ko te sipai eiloa a te Atua, kaia ne ‵tau ei o fakamatala atu ne ia ki te Atua i a ia “ne fano sāle fua i te lalolagi”? I lō te fakaasi mai i a ia se takaga o te Atua, e fakaigoa te Tiapolo i te tala o Iopu ki a Satani, telā e fakauiga ki te “Tino ‵teke,” e fakaasi mai i ei i a ia ko te ‵toe Fili sili o te Atua. (Iopu 1:6) Tela la, ne maua mai i fea a te manatu me i te Tiapolo e galue i te taviniga ki te Atua?

E fai mai a tusi a nisi Kelisiano i te kamataga o te senitenali muamua T.A., e pelā mo te “Book of Jubilees” mo te “Common Rule” a te tamā lotu ko te Qumran, me ne fakasako‵sako a te Tiapolo mo te Atua, kae ne fai eiloa ne te Tiapolo te loto o te Atua. I tena tusi ko te Mephistopheles, e fakamatala mai ne te tino tusitala ko J. B. Russell, me ne fakasino atu a te Faifeau Poletesano ko Matini Lutelu ki te Tiapolo e pelā me ko te mea faigaluega a te Atua, “e pelā me se mea fakamalū laukele telā e fakaaoga ne ia i te ‵tokiga o tena fatoaga.” Ne toe fai mai a Lasalo, me “e fiafia eiloa te mea faigaluega tenā o tamate a mouku,” kae e ‵mau eiloa a ia i te lima mafi o te Atua, i te fakataunuga o te loto o te Atua. Fakamuli ifo—ne talia ne te faifeau Falani ko Ioane Kalavini a te akoakoga a Lutelu—kae ne ita i ei a tino tali‵tonu e tokouke. E mafai pefea o talia ne se Atua alofa a mea ma‵sei kae manako foki ke ‵tupu a mea konā? (Iakopo 1:13) Ko te akoakoga eiloa tenei, fakatasi mo mea fakama‵taku kolā ne ‵tupu i te 20 senitenali, ne fai ei ke se tali‵tonu a tino e tokouke ki te Atua, e pelā foki mo te Tiapolo.

◼ “A te Tiapolo ko mea ma‵sei fua kolā e mafau‵fau ki ei a tino” A te mafaufau i te Tiapolo ko te fakavae o mea ma‵sei, ka fai ei ke faigata ‵ki o malamalama i nisi fuaiupu i te Tusi Tapu. E pelā mo te mea telā e fakamatala mai i te Iopu 2:3-6, ko oi la ne sau‵tala mo te Atua i konā? E mata, a te Atua ne faipati atu ki mea ma‵sei i loto i a Iopu, io me ne faipati atu ki a ia eiloa? E se gata i ei, e mata, ne tavae atu te Atua ki uiga ‵lei o Iopu, kae talia foki ke tofotofo ne ia ki mea ma‵sei i te taimi eiloa tenā? A te fai mai me e penā a uiga o te Atua ka fai ei a ia mo fai se Tino masei, e se ko te tino telā “e seai eiloa se ‵se i a ia.” (Salamo 92:15) E ‵kese mai i ei, ne seki talia ne te Atua ‘ke tamate’ ne te Tiapolo a Iopu. E manino ‵lei, me i te Tiapolo e se ko mea ma‵sei io me ko te feitu masei o uiga o te Atua, kae se tino faka-te-agaga telā ne fai ne ia a ia eiloa mo fai te Fili o te Atua.

Ko oi e Pule Tonu ki te Lalolagi?

E tokouke a tino i aso nei e tali‵tonu me se mea valea fua ke talitonu ki te Tiapolo. Kae e seai ne fakamatalaga ‵lei kai maua e uiga ki te pogai e ‵tupu ei a mea ma‵sei fakama‵taku konei e aunoa mo te Tiapolo. A te ‵tonuga loa, a te taumafai o fakaseai te manatu e uiga ki te Tiapolo ne iku atu eiloa ki te ‵teke atu o tino e tokouke ki te Atua mo fakataputapuga e uiga ki mea tau amioga katoa.

“A te ‵toe togafiti masei a te tiapolo,” e maua i pati kolā ne tusi mai ne te tino ‵fatu kupu ko Charles-Pierre Baudelaire i te 19 senitenali, “ko te faiga o tatou ke tali‵tonu i a ia e sē se tino tonu.” Mai te faiga ke se iloa a ia ne tino, ne fai eiloa ne te Tiapolo ke fakalotolotolua a tino e uiga ki te iai o te Atua. Kafai e seai se Tiapolo, e mata, ka se ‵losi atu ki te Atua e uiga mō mea ma‵sei katoa? E se tenā eiloa te mea e manako te Tiapolo ke tali‵tonu ki ei a tino?

E pelā mo te pule o se potukau ma‵sei, e ‵funa ne te Tiapolo a ia ko te mea ke fakataunu ei tena manakoga. Se a te manakoga tenā? E tali mai penei te Tusi Tapu: “Ne se tali‵tonu latou i te mea ko fakapouligina olotou loto ne te atua masei o te lalolagi nei, ko te mea ke se matea ne latou a te mainaga o te Tala ‵Lei e uiga ki te ‵malu o Keliso, telā ko te fakatusa tonu o te Atua.”—2 Kolinito 4:4.

E ‵toe tasi te fesili tāua. Se a te mea ka fai ne te Atua ki te agelu poto i te fai ‵funa o ana mea, telā e māfua mai i a ia a mea ma‵sei mo logo‵maega katoa? Ka sau‵tala tatou ki te mea tenei i te suā mataupu.

[Fakamatalaga fakaopoopo]

[Ata i te itulau e 5]

A te Tiapolo, se tavini a te Atua io me se tino ‵teke ki te Atua?

[Pokisi/Ata i te itulau e 6]

E Mata, e Mafai o Galo i se Tino ‵Lei Katoatoa a te Tulaga ‵Lei Katoatoa?

E se katoatoa te tulaga ‵lei katoatoa telā ne tuku atu ne te Atua ki tino mo agelu kolā ne faite ne ia. E tiga eiloa ne faite a ia ke ‵lei katoatoa, ne ‵tau o āva Atamu ki tapula i mea faka-te-foitino kolā ne tuku atu ne tena Mafuaga ki a ia. E pelā mo te mea tenei, ne seki mafai o kai a ia ki lailaiga, kilikili, io me ko potulakau e aunoa mo te logo‵mae i ikuga ma‵sei. Kafai e se saga atu a ia ki te tulafono o te maneta o te lalolagi kae eva ifo mai se koga maluga, ka mate eiloa io me ka pakia malosi a ia.

E penā foki eiloa, e seai se mea ola ‵lei katoatoa—faitalia me se tino io me se agelu—e mafai o tō ki tua mo tapula i mea tau amioga kolā ne fakatoka ne te Atua e aunoa mo te pokotia i mea ma‵sei. Tela la, kafai e fakaaoga ‵se ne se tino poto tena saolotoga i te faiga o ana filifiliga, ko faigofie o fai ne ia se mea ‵se mo te agasala.—Kenese 1:29; Mataio 4:4.