Ne Takitaki ne te Agaga o te Atua a Tino Fakamaoni i Aso Mua
“A te Aliki Sili ne tuku mai ne ia ki a au a tena ‵mana [agaga] kae uga mai ne ia a au.”—ISAIA 48:16.
1, 2. Se a te mea e manakogina ke maua i ei te fakatuanaki, kae ne a fakamalosiga e maua ne tatou mai tino fakamaoni i aso mua?
E TIGA eiloa ne fakaasi mai ne tino e tokouke a te fakatuanaki i taimi o Apelu, e fai mai te Tusi Tapu penei: “E se ko tino katoa e talitonu [io me fakatuanaki].” (2 Tesalonia 3:2) Tela la, kaia e maua ei ne se tino a te fakatuanaki, kae se a te mea ne fesoasoani atu ke maua ne ia te uiga tenei? E iloa ne tatou me i te mauaga o te fakatuanaki, e manakogina i ei a te poto mai i te Muna a te Atua. (Loma 10:17) A te fakatuanaki se vaega o fuataga o te agaga tapu o te Atua. (Kalatia 5:22, 23) Tela la, ko te mea ke fakaasi atu kae ke fakagalue aka a te fakatuanaki e manakogina ne tatou a te agaga tapu.
2 Ne seki fa‵nau mai a tino mo te fakatuanaki. A tala o tavini fakamaoni kolā e fai‵tau ne tatou i te Tusi Tapu, ne tino kola e isi ne olotou lagonaga “e penei eiloa mo tatou.” (Iakopo 5:17) E isi ne olotou manatu fakalotolotolua, e manavase kae e isi foki ne olotou vāivāiga kae ne “ma‵losi fakamuli ifo” ona ko te fesoasoani o te agaga o te Atua ke mafai ne latou o fakafesagai atu ki fakalavelave. (Epelu 11:34) I aso nei, e mafai eiloa o fakamalosigina tatou ke tumau i te fakamaoni māfai e mafau‵fau tatou ki te auala e galue ei te agaga o Ieova. E tāua ki eiloa a vaegā fakamalosiga penei maise eiloa māfai ko tofotofogina ‵tou fakatuanaki.
Ne Fakamalosigina a Mose ne te Agaga o te Atua
3-5. (a) E iloa pefea ne tatou me ne gasuesue a Mose e ‵tusa mo te fesoasoani o te agaga tapu? (e) Se a te fakaakoakoga e tuku mai ne Mose ki a tatou e uiga ki te tukumaiga ne Ieova tena agaga?
3 Mai i tino katoa kolā ne ola i te 1513 T.L.M, ne tu ‵kese eiloa te “loto malalo” o Mose. (Numela 12:3) Ne tuku atu ki te tavini loto maulalo tenei a tiute e uke i te tausiga o te fenua o Isalaelu. Ne fakamalosigina a Mose ne te agaga o te Atua ke mafai ne ia o fai a valoaga, fakamasino, ke tusi a tusi, takitaki kae fai a vavega. (Faitau te Isaia 63:11-14.) Ne fameo atu a Mose i se taimi me ko tō uke a tiute ne tuku atu ki a ia. (Numela 11:14, 15) E tiga eiloa ne mafaufau a Mose me ko tō ‵mafa a tiute ne tuku atu ki a ia, ne seki amo tokotasi fua ne ia te mea tena—kae ne seki amo foki ne te toko 70 tāgata kolā ne filifili aka ke fesoasoani atu ki a ia a te amoga tenā i a latou eiloa.
4 Ne tuku atu ki a Mose a te fesoasoani e lava kae ‵toe o te agaga tapu ke fai ne ia te tiute tenā. Mai tua o te mea tenā, ne maua kātoa ne Mose a te agaga telā ne manako a ia ki ei. Ne seki mu‵tana a mea ne maua ne Mose, kae ne seki uke atu foki a mea ne maua ne te toko 70 tāgata konā. Ne tuku mai ne Ieova tena agaga e ‵tusa mo ‵tou manakoga mo ‵tou fakanofonofoga. E se tuku faka‵tau mai ne ia kae e “tuku katoatoa” mai ne te Atua tona agaga.—Ioane 1:16; 3:34.
5 E mata, e kufaki koe i fakalavelave? E mata, e uke a taimi e fakamāumāu ne koe mō ou tiute? E mata, e taumafai malosi koe o tausi atu ki manakoga faka-te-agaga mo manakoga faka-te-foitino o tou kāiga i te taimi e fakafesagai atu ei koe ki te togi ‵mafa o mea mo te manavase ki te ola ‵lei o tou kāiga? E mata, e uke ou tauliaga i te fakapotopotoga? Ke na talitonu koe me e mafai eiloa o tuku atu ne te Atua e auala i tena agaga a te malosi e manakogina ke fakafesagai atu koe ki so se fakalavelave.—Loma 15:13.
Ne Fesoasoani Atu a te Agaga Tapu ki a Pesaleli
6-8. (a) Ne fesoasoani atu pefea te agaga o te Atua ki a Pesaleli mo Oliapo? (e) Ne a mea e fakaasi mai ei me ne takitaki a Pesaleli mo Oliapo ne te agaga o te Atua? (i) Kaia e fakamalosi loto ei a te fakaakoakoga a Pesaleli?
6 Ne tuku mai foki ne te suā tavini a Ieova ko Pesaleli telā ne ola i taimi o Mose a mea e uke e uiga ki te auala e fakagalue i ei ne te Atua tena agaga. (Faitau te Esoto 35:30-35.) Ne filifili aka a Pesaleli ke faite ne ia a nisi mea o te faletapu. Mai mua o tuku atu ki a ia a te galuega tenei, e mata, e isi sena atamai i te faitega o mea konei? Kāti la, kae ko te ‵toe galuega a ia ne fai ko te faitega o puliki mō tino Aikupito. (Esoto 1:13, 14) Tela la, ne mafai pefea ne Pesaleli o fai te galuega faigata tenei? Ne tuku atu ne Ieova ki a ia “te malosi, mo te poto, mo te malamalama mo te apo i te faiga o so se ata e fai ei te galuega, ke oko ki te lomiga mo te fuafuaga o ata . . . e pelā foki ki so se teuteuga fakagaligali o so se galuega.” Faitalia me isi se atamai e nofo mo Pesaleli kae ne mafai eiloa o fai ne ia mea konā ona ko te fakamalosiga a te agaga tapu. E penā foki a Oliapo. Ne tauloto faka‵lei ne Pesaleli mo Oliapo a galuega e ‵tau o fai ne lāua, e se gata fua i te faiga o lā galuega kae ne fakaakoako foki ne lāua nisi tino ki mea e ‵tau o fai. E tonu, ko te Atua eiloa ne tuku atu ne ia te iloaga ki a lāua ke mafai ne laua o akoako atu.
7 A te suā fakamaoniga me ne takitaki a Pesaleli mo Oliapo ne te agaga o te Atua e lavea atu i te ‵gali mo te ‵lei o lā galuega. Ne mafai o fakaaoga a lā mea ne faite i se 500 tausaga mai tua ifo. (2 Nofoaiga Tupu 1:2-6) E ‵kese mai i tino faite mea i aso nei, ne seki ma‵nako a Pesaleli mo Oliapo ke fakaaloalogina lāua ona ko lā galuega. Ne avatu ne lāua a tavaega ki a Ieova e auala i lā galuega ‵lei.—Esoto 36:1, 2.
8 I aso nei, kāti ka fe‵paki tatou mo tiute faiga‵ta kolā e manakogina i ei ‵tou atamai e pelā mo te faitega o fale, ‵lomiga o tusi, fakatokaga mō fono, fakatokaga o koga kolā ne tupu i ei fakalavelave ‵tupu fakafuasei, mo te fesokotaki atu ki tokita mo tino galue i te fakaima‵saki mō ‵tou tulaga faka-te-Tusi Tapu ki te fakaaogaga o te toto. I nisi taimi, a galuega konei e masani o fai ne tino kolā e isi ne olotou atamai, kae ko te lasiga o taimi e fai ne volenitia kolā e se lasi te atamai o latou i vaegā galuega penā. Ko te agaga eiloa o te Atua ne fakamanuia ne ia olotou galuega. E mata, kai fakaseke aka eiloa ne koe se tauliaga ne tuku atu ki a koe i te taviniga ki a Ieova, me mafaufau koe me e ‵lei atu a nisi tino i a koe? Ke masaua, me ko te agaga eiloa o Ieova ka fakalasi ne ia tou iloa mo tou atamai ke mafai ne koe o fakataunu so se tauliaga ne tuku atu ne ia ki a koe.
Ne Manuia Iosua Ona ko te Fesoasoani o te Agaga o te Atua
9. Se a te tulaga ne oko ki ei te kau Isalaelu mai tua o te tiakinaga ne latou o Aikupito, kae se a te fesili e sae aka i ei?
9 Ne takitaki foki ne te agaga o te Atua a te sua tavini a te Atua telā ne ola i taimi o Mose mo Pesaleli. Mai tua malie o te tiakinaga ne te kau Isalaelu a Aikupito, ne faitaua atu a te kau Amaleka ki tino o te Atua. E se masani te kau Isalaelu ki te faiga o taua. Kae i te taimi tenei, e ‵tau o taua atu latou i te lotou taua muamua loa e pelā me ne tino saoloto. (Esoto 13:17; 17:8) Ne manakogina i ei se tino ke takitaki ne ia te kautau a latou. Ko oi te tino tenā?
10. Kaia ne manumalo ei a Iosua mo tena kau Isalaelu i te taua?
10 Ne filifili aka a Iosua. Kae ne a galuega ne fai muamua ne ia ke fetaui ‵lei ei a ia mo te galuega telā ka tuku atu ki a ia? Se pologa? Se tagata faite puliki? Se tino ‵tae manai? E tonu, a te tupuna tagata o Iosua ko Elisama ko te matai o te matakāiga o Efalaima kae ne takitaki foki ne ia se kautau e toko 108,100 tāgata. (Numela 2:18, 24; 1 Nofoaiga Tupu 7:26, 27) Kae ne fakatonu atu a Ieova ki a Mose ke takitaki ne Iosua te kautau telā ka fakatakavale ne ia te fili, kae e se ko Elisama io me ko tena tama ko Nuno. Ne taua latou i te aso kātoa tenā. Mai luga i te fakalogo mo te talia katoatoa ne Iosua a te takitakiga a te agaga tapu o te Atua, ne mafai ei o manumalo a Isalaelu i te taua.—Esoto 17:9-13.
11. E mafai pefea o manuia tatou i ‵tou taviniga ki te Atua e pelā mo Iosua?
11 Mai tua ifo ne ‵fonu a Iosua “i te poto” io me ko te agaga o te Atua kae ne sui ne ia Mose. (Teutelonome 34:9) Ne seki tuku atu ne te agaga tapu ki a ia a te malosi ke mafai o ‵valo io me fai a vavega e pelā mo te mea ne mafai o fai ne Mose. Kae ne maua ne Iosua te malosi ke takitaki ne ia te kautau Isalaelu ke manumalo i te lotou taua mo te kau Kanana. I aso nei, e mafai o mafau‵fau tatou me se lava ‵tou atamai io me se fetaui ‵lei tatou mō nisi tauliaga. Kae pelā mo Iosua, e mafai foki o mautinoa i a tatou me manuia eiloa tatou māfai e tau‵tali fakapilipili atu ki fakatonuga a te Atua.—Iosua 1:7-9.
“Ne Ulufia Kitiona ne te Agaga” o Ieova
12-14. (a) Se a te mea e akoako mai ne te fakatakavalega o te kautau lasi a te kau Mitiana ne te toko 300 tāgata? (e) Ne fakamalosi atu pefea a Ieova ki a Kitiona? (i) Ne a fakatalitonuga e maua ne tatou mai te Atua i aso nei?
12 Mai tua o te mate o Iosua, ne tumau eiloa a Ieova i te tuku mai o tena agaga tapu ke fakamalosi aka ei a tino fakamaoni. I te tusi o Famasino e uke a tala i ei o tino kolā ne “vāivāi kae ne ma‵losi fakamuli ifo” (Epelu 11:34) E auala i te agaga tapu o te Atua, ne fakamalosi i ei ne ia Kitiona ke taua atu mō Ana tino. (Famasino 6:34) Ne maopoopo te kautau a Kitiona, kae ko te aofaki o latou ne foliki ‵ki faka‵pau ki te aofaki o te kau Mitiana. Kae i te kilokiloga a Ieova koi tokouke eiloa te kautau Isalaelu. Ne toe fai atu i te fakalua ki a Kitiona ke ‵kati ifo te kautau a ia ki te tokotasi sotia Isalaelu ki te 450 sotia a te fili. (Famasino 7:2-8; 8:10) Tenā te aofaki ne talia ne Ieova. I te auala tenei, e seai eiloa se tino Isalaelu e mafai o fakamatamata me ne manumalo latou i te taua i te lotou malosi eiloa.
13 Ko pili aka eiloa o toka a Kitiona mo tena kautau. Kafai koe se tokotasi o te kautau tenei, e mata, ka toka tou loto me ko oti ne taofi aka a nisi tino mata ma‵taku kae se matapula‵pula? Io me ka manavase koe me se a te ikuga o te taua a koutou? E se iloa ne tatou me ne a lagonaga o Kitiona. Kae ne fai eiloa ne ia a fakatonuga ne fai atu ki a ia! (Faitau te Famasino 7:9-14.) Ne seki taku fakamasei ne Ieova a Kitiona i te taimi ne fakamolemole atu ei a ia ke tuku mai ne fakailoga e fakamaoni aka i ei me i te Atua e ‵kau fakatasi atu ki a ia. (Famasino 6:36-40) Kae ne fakamalosi ne ia te fakatuanaki o Kitiona.
14 E seai se tapula ki te malosi o Ieova ke faka‵sao ne ia a tino. E mafai ne ia o faka‵sao ana tino mai so se fakalavelave, faitalia me foliga mai me i tino konā e vāivāi io me ‵seva. I nisi taimi e mafai o mafau‵fau tatou me ko tō tokouke a tino e ‵teke mai ki a tatou io me ko ‵tu atu tatou i se tulaga faigata. E se fakamoe‵moe tatou ke tuku mai ne fakailoga e pelā mo te mea ne fai ki a Kitiona, kae e mafai o maua ne tatou a te takitakiga mo te fakamaoniga e auala i te Muna a te Atua mo tena fakapotopotoga telā e takitaki ne tena agaga. (Loma 8:31, 32) E fakamalosi aka ‵tou fakatuanaki ne folafolaga a‵lofa a Ieova kae fakatalitonu mai foki ki a tatou me ka fesoasoani mai eiloa a Ia!
‘Ko Ulu Atu te Agaga o Ieova ki Loto i a Iefata’
15, 16. Kaia ne maua ei ne te tama fafine a Iefata se kilokiloga ‵lei, kae e fakamalosi atu pefea te mea tenei ki mātua?
15 Ke mafaufau ki te suā fakaakoakoga. I te taimi ne taua atu ei a te kau Isalaelu ki te kau Amoni, ne “ulu atu ki loto i a Iefata” te agaga o Ieova. Ona ko tena manako ke manumalo a ia ke tavae ei a Ieova, ne fai ei ne Iefata se tautoga faigata. Ne tauto atu tou tagata me kafai e manumalo a ia i te kau Amoni, ka tuku atu ne ia ki a Ieova a te tino muamua e fakafetaui atu ki a ia. I te fokiatuga a Iefata i te otiga ne fakatakavale ne ia te kau Amoni ne tele atu tena tama fafine o fakafetaui atu ki a ia. (Famasino 11:29-31, 34) E mata, ne fakapoi atu te mea tenā ki a Iefata? Ailoga, me tokotasi fua tena tama. Ne fakataunu eiloa ne ia tena tautoga mai te tuku atu ne ia a tena tama fafine ke tavini atu ki a Ieova i tena faletapu i Sailo. E pelā me se tino tapuaki fakamaoni ki a Ieova, ne talitonu te tama fafine a Iefata me ‵tau eiloa o fakataunu a te tautoga a tena tamana. (Faitau te Famasino 11:36.) Ne tuku atu ne te agaga o Ieova ki a lāua a te malosi ne manakogina ne lāua.
16 Kaia ne lotomalie ei te tama fafine a Iefata ke fai ne ia te mea faigata tenei? E seai se fakalotolotolua me ne fakamalosi aka tena fakatuanaki me ne lavea ne ia te loto finafinau mo te fakamaoni o tena tamana ki te Atua. Mātua, ke masaua i otou tama‵liki e kilo‵kilo atu ki otou mea e fai. E fakaasi atu i au fakaikuga me talitonu eiloa koe ki au pati e fai. E lavea ‵lei ne otou tama‵liki a te auala e fetaui ‵lei ei otou ‵talo, otou akoakoga mo otou taumafaiga ke tavini atu ki a Ieova mo te loto kātoa. Ka fesoasoani atu a mea katoa konei ki otou tama‵liki ke ati aka i a latou a te manakoga ke fia tavini atu ki a Ieova. Ka fakafiafia atu eiloa te mea tenei ki a koe.
“Ne Oko Ifo ei te ‵Mana” o Ieova ki a Samasoni
17. Ne a mea ne fai ne Samasoni e auala i te agaga o te Atua?
17 Ke mafaufau ki te suā fakaakoakoga. I te taimi ne ‵nofo fakapagota ei te kau Isalaelu mai lalo i te kau Filisitia, “ka ko te Aliki ne tuku atu ne ia” ki a Samasoni a te malosi ke faka‵sao a te kau Isalaelu mai i te kau Filisitia. (Famasino 13:24, 25) Ne maua ne Samasoni a te malosi ke fai ne ia a mea fakaofoofogia kolā e se mafai o fai ne nisi tino. I te taimi ne fai atu ei te kau Filisitia ki te kau Isalaelu ke puke mai a Samasoni, “ne oko ifo ei te ‵mana o te Aliki telā ne maua ei ne ia te malosi, motumotu ei ne ia a lopu kolā e saisai i ona lima, e pelā eiloa me ne filo e ‵paku i se afi.” (Famasino 15:14) Fakamuli ifo, ne fai ne Samasoni a fakaikuga sē ‵lei kae ne galo atu ei tena malosi. Kae i te taimi foki eiloa telā ko vāivāi ei a ia i te feitu faka-te-foitino, ne maua ne ia mō te ‵toe taimi eiloa a te malosi “ona ko te fakatuanaki.” (Epelu 11:32-34; Famasino 16:18-21, 28-30) Ne galue te agaga o Ieova i a Samasoni i se auala fakapito ona ko te tulaga ne oko a ia ki ei. Kae e fai eiloa a mea konei e pelā me se fakamalosiga lasi ki a tatou. E pefea la?
18, 19. (a) Se a te fakamaoniga e tuku mai ne te tala o Samasoni mō tatou? (e) Ne a mea aoga ne maua ne koe mai tala o tavini fakamaoni a Ieova i te mataupu tenei?
18 E fakalago‵lago tatou ki te agaga tapu telā ne fakalagolago foki a Samasoni ki ei. E fai eiloa tatou penā māfai e fai ne tatou te galuega ne fakatonu ne Iesu ke fai ne ana soko telā ko te “folafola atu a te tala ‵lei ki tino, kae ke molimau” atu foki. (Galuega 10:42) E ‵tau o maua ne tatou te atamai i te faiga o te galuega tenei. E fia‵fia malosi tatou me fakaaoga ne Ieova tena agaga ke fakataunu a tiute e uke kolā ko oti ne tuku mai ki a tatou! Tela la, i te taimi e fai ei ne tatou te galuega tenā, e mafai eiloa o fai atu tatou e pelā eiloa mo te pelofeta ko Isaia: “A te Aliki Sili ne tuku mai ne ia ki a au a tena ‵mana kae uga mai ne ia a au.” (Isaia 48:16) E tonu, ko te agaga eiloa o te Atua ne uga ne ia tatou! E ga‵lue malosi tatou mo te loto talitonu me ka fesoasoani mai a Ieova e pelā eiloa mo tena mea ne fai ki a Mose, Pesaleli mo Iosua. E fakaaoga ne tatou “te muna a te Atua ke fai mo pelu” kae tali‵tonu foki me ka fakamalosi ne ia tatou e pelā eiloa mo tena mea ne fai ki a Kitiona, Iefata mo Samasoni. (Efeso 6:17, 18) Mai te fakalagolago ki te fesoasoani o Ieova ka mafai ei o manumalo tatou i fakalavelave, e mafai eiloa o ma‵losi tatou i te feitu faka-te-agaga e pelā eiloa mo te malosi ne maua ne Samasoni i te feitu faka-te-foitino.
19 E mautinoa eiloa me ka fakamanuia ne Ieova a latou kolā e tu ‵mautakitaki i te tapuakiga tonu. Kafai e talia ne tatou a te takitakiga a te agaga tapu o te Atua, ka ma‵losi foki ei ‵tou fakatuanaki. Se mea fakafiafia māfai e toe onoono tatou ki tala ‵gali kolā ne fakamau i tusitusiga tapu faka-Eleni. E fakaasi mai i ei me ne galue eiloa te agaga o Ieova i ana tavini fakamaoni i te senitenali muamua. E aofia i ei a latou kolā ne ola mai mua kae mai tua foki o te Penitekoso i te 33 T.A. Ka sau‵tala tatou ki tala konei i te suā mataupu.
Kaia e fakamalosi mai ei ki a tatou a te auala ne galue ei a te agaga o te Atua i luga i a . . .
• Mose?
• Pesaleli?
• Iosua?
• Kitiona?
• Iefata?
• Samasoni?
[Ata i te itulau e 28]
E mafai ne te agaga o te Atua o fai ne ia ke ma‵losi tatou i te feitu faka-te-agaga e pelā eiloa mo te malosi ne maua ne Samasoni i te feitu faka-te-foitino
[Ata i te itulau e 27]
Mātua, e tāua ‵ki te otou fakaakoakoga ‵lei ki otou tama‵liki