Se A Te Uiga O Te Loto Fakamagalo O Ieova Ki A Koe?
“[Ieova], ko te Atua telā e ‵fonu i te alofa mo te kaimalie, e tuai o ita . . . , e fakamagalo fua ne au agasala mo amioga ma‵sei katoa.”—ESOTO 34:6, 7.
KE ‵SALA KI TALI
Ne pefea a faifaiga a Ieova i te taimi ne agasala ei a Tavita mo Manase, kae kaia?
Kaia ne seki fakamagalo ei ne Ieova a te fenua o Isalaelu?
E mafai pefea o maua ne tatou a te fakamagaloga a Ieova?
1, 2. (a) A Ieova se vaegā Atua pefea ki te fenua o Isalaelu? (e) Se a te manatu tāua ka fai‵pati tatou ki ei i te mataupu tenei?
I ASO o Neemia, ne fakaasi atu ne se potukau o tino Levi i se ‵talo me i olotou tupuga ‘ne ita ma faka‵logo’ faeloa ki fakatonuga a Ieova. Kae ne fakamagalo faeloa latou ne Ieova. A ia “ko te Atua e loto fakamagalo; a koe e alofa, kae fui kaitaua. A tou alofa e tafasili i te lasi.” Ne tumau eiloa a Ieova i te fakaasi atu o te alofa tauanoa ki a latou kolā ne toe ‵foki mai i te tafeaga i taimi o Neemia.—Neemia 9:16, 17.
2 E mafai ne tatou taki tokotasi o fesili ifo penei, ‘Se a te uiga o te loto fakamagalo o Ieova ki a au?’ Ke tali aka a te fesili tāua tenei, ke suke‵suke tatou ki faifaiga a te Atua ki tāgata e tokolua kolā ne maua ne lāua a mea aoga mai te loto fakamagalo o Ieova—ko tupu e tokolua ko Tavita mo Manase.
AGASALA MATAGĀ A TAVITA
3-5. Ne a agasala matagā ne fai ne Tavita?
3 E tigā eiloa a Tavita se tagata ne mataku ki te Atua, ne fai ne ia a agasala matagā. Ne aofia i agasala e lua konei a te tauavaga ko Ulia mo Patisepa. Ne faka‵mae ‵ki a ikuga o agasala konā ki a latou kolā ne aofia i ei. E tigā te feitu tenā, a te auala ne fakatonutonu aka ei ne te Atua a Tavita e fakaasi mai i ei a te lasi o te loto fakamagalo o Ieova. Ke mafau‵fau ki mea ne ‵tupu.
4 Ne uga atu ne Tavita a te kautau Isalaelu ke nikoi a te laumua o Amoni ko Lāpa. E tu i se 50 maila (80 km) i te saegala o Ielusalema, i te sua feitu o te Vaitafe o te Iolitana. I te taimi tenā mai luga o te tuafale o tena palesi i Ielusalema, ne lavea ne Tavita a Patisepa—se fafine avaga—e koukou. A tena avaga e galo. Ne gasolo aka o malosi a te manakoga o Tavita mai te kilokilo faeloa ki a Patisepa tenā ne fai ei a ia ke aumai tou fafine ki tena palesi, mulilua ei a ia mo tou fafine.—2 Samuelu 11:1-4.
5 I te iloaga ne Tavita i a Patisepa ko faitama, fai ei ne ia ke toe fakafoki mai a Ulia ki Ielusalema mo te fakamoemoega me ka ‵moe fakatauavaga a ia mo tou fafine. Kae ko Ulia e se fano foki eiloa ki tena fale faitalia a taumafaiga a Tavita. Ne tusi atu te tupu ki tena takitaki kautau ke tuku a Ulia “i te laina tafa eiloa ki mua, te koga e matolu ei te taua” kae ko ana sotia ke ‵tele mai i ona tua. Ne mate a Ulia i te taua e pelā loa mo te palani a Tavita. (2 Samuelu 11:12-17) Ne faopoopo atu ki te agasala mulilua a te tupu ko te tamatega o se tagata e seai sena mea ‵se ne fai.
E ‵FULI NE TAVITA A TENA UIGA MASANI
6. Se a te faifaiga a te Atua ki agasala a Tavita, kae se a te mea e fakaasi mai i ei e uiga ki a Ieova?
6 E tonu, ne lavea ne Ieova a mea katoa kolā ne ‵tupu. E seai se mea e galo i tena kilo. (Faataoto 15:3) E tigā eiloa ne avaga fakamuli a te tupu ki a Patisepa, “a te mea telā ne fai ne Tavita ne masei i mata o Ieova.” (2 Samuelu 11:27, NW) Tela la, ne pefea a faifaiga a te Atua ki agasala matagā a Tavita? Ne uga atu ne ia a tena pelofeta ko Natano ki a Tavita. I te fai mo fai se Atua loto fakamagalo, ne manako a Ieova ke fakaasi atu te alofa fakamagalo. E mata, e se fakamalosi loto a te faiga tenei a Ieova? Ne seki faimālō ne ia a Tavita ke fakaasi a tena ‵se kae ne fai atu fua a ia ki a Natano ke fai atu se tala telā e fakamatala atu i ei a te ma‵sei o ana agasala ne fai. (Faitau te 2 Samuelu 12:1-4.) Ko oko eiloa i te magoi o te auala tenā ke iloa ne Ieova a lagonaga ‵tonu o Tavita!
7. Ne pefea a lagonaga o Tavita ki te tala fakatusa a Natano?
7 Ne mafaufau a te tupu me i mea kolā ne ‵tupu i te tala fakatusa a Natano ne sē ‵lei. Ne kaitaua a Tavita ki te tagata maumea i te tala kae fai atu ki a Natano: “Au e tauto i te igoa o te Aliki ola, i te tagata tenā ne fai ne ia te mea tenā, e ‵tau o tamate!” Ne fai atu foki a Tavita me e ‵tau o tuku atu ne mea ki te tagata telā ne kaisoa ana mamoe. Kae ne fai atu a Natano ki a Tavita: “Ko koe ko te tagata tenā!” Ne fakapoi ‵ki eiloa te mea tenā ki a Tavita. Ne fai atu foki ki a Tavita me i te ikuga o ana mea ne fai, “ka isi eiloa ne tino i tou gafa ka ‵mate i se mate fakasaua.” Ka fakamasiasi foki a ia i mua o tino ona ko ana agasala. Ona ko pati a Natano, ko iloa ei ne Tavita a te ma‵sei o ana agasala ne fai. Ne fanoanoa ‵ki eiloa a ia kae fai mai: “Au ko agasala ki te Aliki [Ieova].”—2 Samuelu 12:5-14.
TE ‵TALO A TAVITA MO TE FAKAMAGALOGA A TE ATUA
8, 9. E fakaasi mai pefea i te Salamo 51 a te ‵poko o lagonaga o Tavita, kae se a te mea e akoako mai i ei ki a tatou e uiga ki a Ieova?
8 I pati o te pese kolā ne tusi ne te tupu ko Tavita ne fakaasi mai i ei a tena loto fanoanoa. E aofia i te Salamo 51 ko fakamolemole a Tavita ki a Ieova kae fakaasi manino mai i ei me e uke atu ana mea ne fai i lō te taku tonu atu fua o ana mea ‵se. Ne salamō foki a ia ki ana agasala. A te mea telā ne fakatāua ne Tavita ko tena fesokotakiga mo te Atua. “Ko agasala atu au ki a koe—na ko koe eiloa,” ne fakaasi tonu atu a ia. Ne fakamolemole atu a ia ki a Ieova: “Te Atua, faite se loto ‵ma i a au, kae tuku mai ki loto i a au se agaga fou mo te fakamaoni. . . . Toe fakafoki mai ki a au te fiafia telā e maua mai tau fakaolataga, kae ke fiafia foki au o fakalogo ki a koe.” (Salamo 51:1-4, 7-12) Kafai e faipati atu koe ki a ia e uiga ki au mea ‵se ne fai, e mata, e fakamaoni koe kae fakaasi tonu atu ki a Ieova?
9 Ne seki fakaseai ne Ieova a ikuga matagā o agasala a Tavita. Ne tumau eiloa i tena olaga kātoa. Kae ona ko Tavita ne “loto maulalo kae loto salamō,” ne fakamagalo ei a ia ne Ieova. (Faitau te Salamo 32:5; Salamo 51:17) E malamalama te Atua Malosi Katoatoa i lagonaga mo pogai tonu ne fai ei a agasala. I lō te fakasala o tino mulilua ki te mate ne famasino e ‵tusa mo te Tulafono a Mose, ne saga atu a Ieova mo te alofa fakamagalo i ana faifaiga ki a Tavita mo Patisepa. (Levitiko 20:10) Ne fai foki ne te Atua a te lā tama tagata ko Solomona mo fai te suā tupu o Isalaelu.—1 Nofoaiga Tupu 22:9, 10.
10. (a) Se a te pogai ne fakamagalo ei ne Ieova a Tavita? (e) Se a te mea e ‵tau o fai ne se tino ke fakamagalo a ia ne Ieova?
10 Kāti a te suā pogai ne fakamagalo ei ne Ieova a Tavita me ne fakaasi atu ne ia a te alofa fakamagalo ki a Saulo. (1 Samuelu 24:4-7) E pelā mo te fakamatalaga a Iesu, e fai mai ne Ieova a faiga ki a tatou i te auala e fai atu ei ne tatou a faiga ki nisi tino. “Sa fakamasino atu ko te mea ke se fakamasinogina koutou,” muna a Iesu, “me i te fakamasinoga telā e fai ne koutou ka fakamasino foki koutou ki ei, a ko te fua telā e fua atu ne koutou ka fua foki koutou ki ei.” (Mataio 7:1, 2) Se fakatapūga lasi ‵ki ke iloa atu me ka fakamagalo ‵tou agasala ne Ieova—ke oko foki ki agasala matagā e pelā mo te mulilua io me ko te tatino! Kae ka fakamagalo ne ia tatou māfai fua tatou e loto fiafia o fakamagalo a nisi tino, māfai e fakaasi tonu atu ‵tou agasala ki a ia, kae māfai foki e ‵fuli ‵tou uiga masani mai te ‵kilo atu ki ‵tou agasala i te auala e kilo atu ei a Ieova ki ei. Kafai a tino agasala e sala‵mo tonu ki olotou agasala, ka tuku atu ne Ieova ki a latou a te “malosi fou,” io me fesoasoani atu ki a latou ke maua se loto lagona ‵ma.—Faitau te Galuega 3:19.
E MATAGĀ TE AGASALA A MANASE KAE NE SALAMŌ
11. I auala fea ne fai ei ne te tupu ko Manase a mea ma‵sei i mua o te Atua?
11 Ke mafaufau ki te suā tala i te Tusi Tapu telā e fakamatala mai i ei a te lasi o te loto fakamagalo o Ieova. I te 360 tausaga mai tua o te kamataga o te pulega a Tavita, ne fai a Manase mo tupu o Iuta. Ne lauiloa te 55 tausaga o tena pulega i te masei, kae ne taku fakamasei a ia ne Ieova ona ko ana faifaiga fakatakalialia. I tafa o nisi mea aka, ne faka‵tu foki ne Manase a fatafaitaulaga ki a Paala, tapuaki atu ki te “kau katoa o te lagi,” fai ke ‵sunu ana tama tāgata, kae fakamalosi aka a faifaiga faivailakau. Ao, “ne fai ne ia a mea ma‵sei e uke i mua o Ieova.”—2 Nofoaiga Tupu 33:1-6, Tusi Paia, Samoa.
12. Ne toe foki mai pefea a Manase ki a Ieova?
12 Fakamuli ifo loa, ne puke mai a Manase kae ‵pei ki te falepuipui i Papelonia. I konā, kāti ne masaua ne ia a pati konei a Mose ki te kau Isalaelu: “Kafai ko maua koutou ne fakalavelave kae ko ‵tupu katoa a mea konā ki a koutou, ko tena uiga, ko koutou ka ‵saga atu ki te Aliki [Ieova] o faka‵logo ki a ia.” (Teutelonome 4:30) Ne toe foki mai eiloa a Manase ki a Ieova. E pefea la? Ne tumau eiloa a ia i ‘te fakamolemole atu mo te loto maulalo’ kae ‘talo atu faeloa’ ki te Atua (e pelā mo te mea e fakaasi mai i te itulau e 21). (2 Nofoaiga Tupu 33:12, 13) E se iloa tonu ne tatou a pati a Manase ne fai atu i ‵talo konā, kae e mafai o fakaataata ne tatou me kāti e tai ‵pau mo ‵talo a te tupu ko Tavita, e pelā mo mea e tusi i te Salamo 51. Ne ‵fuli katoatoa te loto o Manase i feitu katoa.
13. Kaia ne fakamagalo ei ne Ieova a Manase?
13 Ne a mea ne fai ne Ieova i te ‵taloatuga a Manase ki a ia? “Ne talia ne te Atua [Ieova] a te ‵talo a Manase.” E pelā mo Tavita, ne iloa ne Manase a te matagā o ana agasala kae ne salamō tonu. E tenā te pogai ne fakamagalo ei ne te Atua a Manase kae toe fakafoki atu ki tena tulaga fakatupu i Ielusalema. Ona ko te mea tenā, ne ‘iloa tonu ei ne Manase i a Ieova ko te Atua tonu.’ (2 Nofoaiga Tupu 33:13) Ko oko eiloa i te fakamafanafana loto ke tauloto mai i te fakaakoakoga tenei me i a Ieova e alofa fakamagalo kae fakamagalo ne ia latou kolā e sala‵mo tonu!
E MATA, E ISI SE TAPULĀ KI TE LOTO FAKAMAGALO O IEOVA?
14. E fakavae ki te a a te fakamagalo ne Ieova a tino agasala?
14 E isi ne nāi tino o te Atua i aso nei ka sē ‵sala lele ki se fakamagaloga mō agasala matagā e pelā mo agasala a Tavita mo Manase. Tela la, a te fakamagaloga ne Ieova a tupu e tokolua konei e fesoasoani mai ke iloa ne tatou me i te ‵tou Atua e loto fiafia o fakamagalo a te tino agasala, ke oko foki ki agasala matagā, māfai e salamō tonu te tino.
15. E iloa pefea ne tatou me e se fakamagalo faeloa ne Ieova a tino katoa mō olotou agasala?
15 E tonu, e se mafai o fakaiku aka ne tatou me e fakamagalo tauanoa fua ne Ieova a tino katoa mō olotou agasala. I te feitu tenei, ke faka‵tusa ne tatou a kilokiloga a Tavita mo Manase ki kilokiloga a tino faiga‵ta o Isalaelu mo Iuta. Ne uga atu ne te Atua a Natano ke faipati atu ki a Tavita kae tuku atu se avanoaga ki a ia ke ‵fuli a tena kilokiloga. Ne loto fiafia a Tavita o talia a te fesoasoani tenei. I te taimi ne masei ei te tulaga o Manase, fakaasi mai ei ne ia te salamō tonu. Kae ko tino Isalaelu mo Iuta ne seki sala‵mo. Tela la, ne seki fakamagalo latou ne Ieova. Ne uga atu faeloa ne ia ana pelofeta o fakailoa atu ki a latou a tena kilokiloga ki olotou uiga sē faka‵logo. (Faitau te Neemia 9:30.) I te ‵toe fokimaiga a tino kolā ne ave fakapagota mai Papelonia, ne uga atu faeloa ne Ieova a avefekau fakamaoni e pelā mo te faitaulaga ko Esela mo te pelofeta ko Malaki. Kafai e fai ne tino a mea e ‵tusa mo te loto o Ieova, ka maua eiloa ne latou a te fiafia lasi.—Neemia 12:43-47.
16. (a) Mō te fenua o Isalaelu, ne a ikuga o te sē sala‵mo o latou? (e) Ne a ikuga e mafai o maua ne tino taki tokotasi o te fenua o Isalaelu?
16 Mai tua o te ugamaiga o Iesu ki te lalolagi kae tuku mai i ei a te taulaga togiola ‵lei katoatoa e tasi, ne seki toe talia ei ne Ieova a taulaga o manu kolā ne ofo sāle ne te kau Isalaelu. (1 Ioane 4:9, 10) E pelā me se tagata, ne fakaasi mai ne Iesu a te kilokiloga a tena Tamana i te faimaiga ne ia a pati fakamalosi loto konei: “Ielusalema, Ielusalema, ne tamate ne koe a pelofeta kae peipei ne koe ki fatu a latou kolā ne uga mai ki a koe. Ko oko eiloa i te uke o taimi ne manako ei au o fakapulupulu au tama‵liki e pelā me se moa fafine e fakapulupulu ne ia ana punuā moa mai lalo i ana kapa‵kau! Kae ne seki ma‵nako koutou ki ei.” Tenā ne folafola mai ei a Iesu: “Kiloke! A koutou ka afuli keatea mai te otou fale.” (Mataio 23:37, 38) Tela la, ne sui a te fenua agasala kae sē salamō ne te Isalaelu faka-te-agaga. (Mataio 21:43; Kalatia 6:16) Kae e a tino taki tokotasi o te fenua o Isalaelu? E talia eiloa latou ke maua a mea aoga mai te loto fakamagalo mo te alofa fakamagalo o Ieova mai te fakatuanaki ki te Atua mo te taulaga a Iesu Keliso. I te taimi e fai ei te ‵toetuga i te lalolagi, ka loto fiafia foki a Ieova o fakamagalo a tino kolā ne ‵mate kae seki sala‵mo ki olotou agasala.—Ioane 5:28, 29; Galuega 24:15.
TE MAUAGA O MEA AOGA MAI TE LOTO FAKAMAGALO O IEOVA
17, 18. E mafai pefea o maua ne tatou a te fakamagaloga a Ieova?
17 Se a te mea e ‵tau o fai ne tatou ki te loto fiafia o Ieova o fakamagalo tatou? E mautinoa me e ‵tau o sala‵mo tatou pelā mo Tavita mo Manase. E ‵tau o iloa ne tatou a ‵tou tulaga agasala, sala‵mo ki ‵tou mea ‵se, fakamolemole atu mō te fakamagaloga a Ieova, kae akai atu ke ati aka i loto i a tatou se loto lagona ‵ma. (Salamo 51:10) E ‵tau foki o ‵sala atu tatou ki te fesoasoani faka-te-agaga mai te kau toeaina māfai ne fai ne tatou se agasala matagā. (Iakopo 5:14, 15) Faitalia me ne a ‵tou fakanofonofoga, e fakamafanafana mai ke masaua ne tatou me i a Ieova e fai eiloa e pelā mo tena fakamatalaga ki a Mose— “te Atua telā e ‵fonu i te alofa mo te kaimalie, e tuai o ita kae lasi tena alofa mo tena fakamaoni. E tausi ne au taku feagaiga i afe o tupulaga, e fakamagalo fua ne au agasala mo amioga masei katoa.” Ne seki ‵fuli eiloa a Ieova.—Esoto 34:6, 7.
18 I te fakaaogaga o se fakatusaga, ne tauto atu a Ieova ki tino Isalaelu sala‵mo me ka tapale katoatoa kea‵tea a te lai‵lai o olotou agasala, mai te faiga o te mea “lailai” ke kena e pelā me se “kiona.” (Faitau te Isaia 1:18.) Tela la, se a te uiga o te loto fakamagalo o Ieova ki a tatou? Se fakamagaloga katoatoa o ‵tou agasala mo mea ‵se māfai e fakaasi atu ne tatou a te loto fakafetai kae salamō.
19. Se a te mea ka mafau‵fau tatou ki ei i te mataupu telā e ‵soko mai?
19 E mafai pefea o loto fia‵fia tatou o fakamagalo a nisi tino e pelā mo Ieova e loto fiafia o fakamagalo a tino? E mafai pefea o ‵kalo kea‵tea tatou mai i se kilokiloga sē loto fakamagalo ki a latou kolā ne fai agasala matagā kae fakaasi mai te salamō tonu? Ka fesoasoani mai te suā mataupu ke iloilo aka ne tatou a ‵tou loto totino ko te mea ke momea aka te fai o tatou e pelā mo ‵tou Tamana, ko Ieova, telā “e ‵lei kae loto fakamagalo.”—Salamo 86:5.
[Ata i te itulau e 26]
Ona ko te loto fakamagalo o Ieova, ne toe fakafoki ei a Manase ki tena tulaga fakatupu i Ielusalema