Ke Mo A E Talia So Se Mea Ke ‵Vae Ne Ia Koe Kea‵tea Mai I A Ieova

1-3. (a) Kaia e fai ei a Iosua mo fai se fakaakoakoga ‵lei e tasi o latou kolā ne fai se fakaikuga tonu i te olaga? (e) Se a te mea e ‵tau o masaua ne tatou māfai e fai ‵tou fakaikuga?

A TE pati “filifili” e malosi ‵ki eiloa. A te tino telā e fai sena filifiliga e pule atu ki te vaegā olaga ka ola ei a ia. Ke fai se fakatusaga: Mafaufau ki se tagata e sasale i te auala kae poi aka i te auala ko maga ki te suā feitu. Tefea te auala ka filifili a ia ke fano i ei? Kafai e isi se koga ne fakamoemoe a te tagata ke oko a ia ki ei, ka filifili eiloa a ia ke fano i te auala telā e pili atu ki te koga tenā i lō te suā auala.

² E maua i te Tusi Tapu a fakaakoakoga e uke o tino kolā ne fe‵paki mo tulaga tai ‵pau. Pelā me se fakaakoakoga, ne ‵tau o filifili a Kaino me taofiofi tena kaitaua io me ikai. (Kenese 4:6, 7) Ne ‵tau o filifili a Iosua me tavini atu a ia ki te Atua tonu io me tapuaki atu ki atua ‵se. (Iosua 24:15) A te fakamoemoega o Iosua ko ia ke nofo pili ki a Ieova; tenā ne filifili ei ne tou tagata a te auala telā ne fesoasoani atu ki a ia ke fai penā. Ne seki ai se fakamoemoega o Kaino, kae ne filifili ne ia te auala telā ne fai ei ke ‵mao a ia mai i a Ieova.

³ I nisi taimi, kāti e fe‵paki tatou mo se tulaga telā e manakogina ke fai fakavave se fakaikuga ki ei. Kafai e tupu se mea penā, ke masaua tou fakamoemoega​—ke avatu a tavaega ki a Ieova i mea katoa e fai ne koe kae ‵teke atu ki so se mea telā ka fai ei koe ke tapeapea kea‵tea mai i a ia. (Faitau te Epelu 3:12.) I te mataupu tenei mo te suā mataupu, ka sukesuke tatou ki vaega e fitu o te olaga kolā e se ‵tau o talia ne tatou se mea ke ‵vae kea‵tea tatou mai i a Ieova.

GALUEGA ‵TOGI

4. Kaia e tāua ei ke galue tatou?

⁴ E ‵tau o ga‵lue a Kelisiano mo tausi latou mo olotou kāiga. E fakaasi mai te Tusi Tapu me kafai se tino e se tausi faka‵lei ki tena kāiga, e masei atu a ia i te tino sē talitonu. (2 Tesalonia 3:10; 1 Timoteo 5:8) E manino ‵lei me i te galuega ‵togi se vaega tāua o te olaga. Kae kafai koe e se fakaeteete, e mafai ne te galuega ‵togi o ‵vae koe kea‵tea mai i a Ieova. E pefea la?

5. Ne a mea e ‵tau o mafaufau muamua ki ei a koi tuai o talia ne tatou se galuega ‵togi?

⁵ E a māfai koe e manako o ‵sala sau galuega? Kafai e se faigofie ke maua a galuega ‵togi i tou fenua, ka fakaosoosogina eiloa koe ke talia so se galuega telā e tuku atu. Kae e a māfai e fai atu a fakatakitakiga mai i te Tusi Tapu me e se tenā te vaegā galuega e ‵tau o talia ne koe? Io me ko te galuega tenā e manakogina ke faimalaga sāle koe ki nisi koga, ko sē lava ei tou taimi ki te fakapotopotoga io me ko tou kāiga? E mata, e talia fua ne koe a te galuega ‵togi ona ko koe e mafaufau me e ‵lei atu ke maua so se galuega i lō te seai o se galuega? Ke masaua, me i te filifiliga o te auala ‵se e mafai o ‵vae ne ia koe kea‵tea mai i a Ieova. (Epelu 2:1) Faitalia me e salasala koe ki se galuega io me mafaufau o ‵fuli tau galuega, e mafai pefea o fai ne koe se fakaikuga poto?

6, 7. (a) Ne a pogai kāti ka talia ei ne se tino se galuega ‵togi? (e) Ko te fakamoemoega fea ka ‵taki ne ia koe ke pili atu ki a Ieova, kae kaia?

⁶ E pelā mo te faiatuga muamua, ke masaua a tou fakamoemoega. Fesili ifo ki a koe eiloa, ‘Tefea te koga e iku au ki ei māfai e filifili ne au te galuega tenei?’ Kafai ne manako koe ki te galuega ‵togi ko te mea ke ‵lago atu ki a koe mo tou kāiga i te taviniga ki a Ieova, ka fakamanuia eiloa ne Ieova au taumafaiga. (Mataio 6:33) E iloa ne Ieova te auala ke fesoasoani atu ki a koe māfai ko seai sau galuega io me māfai ko sē ‵lei te tulaga o te maumea. (Isaia 59:1) “E iloa ne Ieova o faka‵sao a tino kolā e fakamaoni ki te Atua mai i olotou tofotofoga.”​—2 Petelu 2:9.

⁷ I te suā feitu, e a māfai koe e manako fua ki te galuega ko te mea ke maua a tupe e uke? E se taumate ka manuia koe. Kae kafai foki e manuia koe, ke masaua, me ka isi se ‵togi o te vaegā “manuia” tenā​—se mea telā e se mafai o ‵togi ne koe. (Faitau te 1 Timoteo 6:9, 10.) A te fakatāua malosi o tupe mo te galuega ‵togi ka ‵vae ne ia koe kea‵tea mai i a Ieova.

8, 9. Ne a fesili e ‵tau o ‵sili ifo ne mātua ki a latou eiloa e uiga ki olotou galuega ‵togi? Fakamatala mai.

⁸ Kafai koe se mātua, mafaufau ki te auala e pokotia ei au tamaliki i tau fakaakoakoga. Se a te ‵toe mea tāua e lavea ne latou i a koe​—ko tau galuega ‵togi io me ko tou va fakataugasoa mo Ieova? Kafai e lavea ne latou me e fakatulaga muamua ne koe a tulaga ma‵luga, takutakua, mo tupe e uke i tou olaga, e mata, ka sē tau‵tali atu latou i a koe i te auala matagā tenā? E mata, e mafai o sē āva atu latou ki a koe e pelā me se mātua? E fai mai se talavou Kelisiano: “I te mea e mafai o masaua ne au, ne fakalavelave malosi a toku tamana i tena galuega. I te taimi muamua, e foliga mai me ne galue malosi tou tagata me manako a ia ke maua ne te motou kāiga a te ‵toe olaga ‵lei. Ne manako a ia o tausi faka‵lei mai ki a matou. Kae i tausaga fakamuli ifo, ko isi se mafuliga. E galue faeloa tou tagata kae ‵togi mai a mea ‵togi ‵mafa kolā e se manakogina ne te kāiga. Kae ko te ikuga, ne lauiloa te motou kāiga i te uke o tupe i lō te fai pelā me se kāiga telā e fakama‵losi atu ki nisi tino ke kausaki atu ki fakamoemoega faka-te-agaga. E fiafia atu au ke ‵lago mai toku tamana i te feitu faka-te-agaga i lō ana tupe e uke.”

⁹ Mātua, ke mo a e talia ne koutou otou galuega ‵togi ke ‵vae ne latou a koutou mai i a Ieova. Fakaasi atu ki au tamaliki me e talitonu fakamaoni koe me i te ‵toe koloa tāua e ‵tau o maua ne tatou ko mea faka-te-agaga, kae sē ko mea faka-te-foitino.​—Mataio 5:3.

10. Se a te mea e ‵tau o mafaufau ki ei se talavou māfai ko filifili se galuega?

¹⁰ Kafai koe se talavou telā e mafaufau ki se galuega māfai ko matua koe, e mafai pefea o filifili ne koe a te auala tonu? E pelā mo te mea ko oti ne sau‵tala tatou ki ei, e ‵tau o iloa ne koe te koga ka iku atu ki ei tou olaga. Kafai koe e mafaufau o akoako ki se galuega telā e manako koe ki ei, e mata, ka fesoasoani atu te galuega tenā ki a koe ke kausaki atu ki mea o te Malo io me ka ‵vae ne ia koe kea‵tea mai i a Ieova? (2 Timoteo 4:10) E mata, e ‵pau koe mo tino o te lalolagi kolā e fia‵fia fua māfai e ‵fonu olotou akauni i tupe? Io me ka filifili koe ke fakaata atu i a koe a te loto talitonu o Tavita, telā ne tusi mai penei: “Au nei ko toeaina, ko leva eiloa toku olaga, kae seki iloa eiloa ne au se tino amio ‵lei ke tiakina ne te Aliki [Ieova], io me ko ana tamaliki foki ke akai meakai.” (Salamo 37:25) Masaua, e tasi te auala ka ‵vae ne ia koe kea‵tea mai i a Ieova, kae ko te suā auala ka ‵taki atu ne ia koe ki te ‵toe olaga ‵lei. (Faitau te Faataoto 10:22; Malaki 3:10.) Tefea te auala ka filifili koe ki ei?a

MALŌLŌGA MO FAKAFIAFIAGA

11. Se a te mea e fakaasi mai i te Tusi Tapu e uiga ki malōlōga mo fakafiafiaga, kae se a te mea e ‵tau o masaua ne tatou?

¹¹ E se fai mai i te Tusi Tapu me i te fakafiafia se mea masei, kae e se fai mai foki i ei me i malōlōga mo fakafiafiaga ne mea fakamāumāu taimi. Ne tusi atu a Paulo ki a Timoteo me i “fakamalosiga faka-te-foitino e aoga fua ki nai mea.” (1 Timoteo 4:8) E fai mai foki te Tusi Tapu me e isi se “taimi o te fiafia” mo te “taimi o te saka fiafia,” kae e fakamalosi mai i ei me e ‵tau o lava te malōlōga. (Failauga 3:4; 4:6) Kae kafai e se fakaeteete koe, e mafai ne malōlōga mo fakafiafiaga o ‵vae koe kea‵tea mai i a Ieova. E pefea la? A te ukega o fakalavelave e māfua mai i mea e lua​—ko te vaegā malōlōga mo fakafiafiaga e filifili ne koe mo te uke o taimi e fakamāumāu ne koe ki ei.

12. Ne a mea e ‵tau o mafaufau koe ki ei i te taimi e filifili ei koe ki malōlōga mo fakafiafiaga?

¹² Te mea muamua, mafaufau ki vaegā malōlōga mo fakafiafiaga e ‵tau o filifili ne tatou. E mafai eiloa o maua ne koe ne malōlōga mo fakafiafiaga ‵lei. Kae ko te ukega o fakafiafiaga kolā e mafai o maua nei e fakamalosi aka i ei a mea kolā e takalialia ki ei te Atua, e aofia i ei amioga fakasaua, faifaiga faivailakau, mo faifaiga fakatauavaga se ‵tau. Tela la, e ‵tau o iloilo ne koe a vaegā malōlōga mo fakafiafiaga kolā e kau koe ki ei. E pokotia pefea koe i ei? E mata, e fakamalosi atu ki a koe ke amio fakasaua, ke kau ki fakatau‵faiga fakama‵taku, io me ke loto fenua? (Faataoto 3:31) E mata, e uke au tupe e fakamāumāu ki ei? E mata, e mafai o fakavāivāi atu ki nisi tino? (Loma 14:21) Ne vaegā tino pefea e fesokotaki koe ki ei i malōlōga mo fakafiafiaga konā ne filifili ne koe? (Faataoto 13:20) E mata, e fakamalosi aka ne ia se manakoga i loto i a koe ke fai se mea ‵se?​—Iakopo 1:14, 15.

13, 14. Kaia e ‵tau ei koe o mafaufau ki te uke o taimi e fakamāumāu ne koe ki malōlōga mo fakafiafiaga?

¹³ Ke mafaufau foki ki te uke o taimi e fakamāumāu ne koe ki malōlōga mo fakafiafiaga. Fesili ifo ki a koe eiloa, ‘E mata, ko tō uke a taimi e fakamāumāu ne au i te malōlōga telā ko sē lava ei oku taimi mō mea faka-te-agaga?’ Kafai e filifili ne koe ke fakamāumāu a taimi e uke ki malōlōga mo fakafiafiaga, ka sē lasi te fiafia e maua mai i ei. A te ‵tonuga loa, a latou kolā e fakaaoga tonu ne latou a malōlōga ka fia‵fia malosi atu. Kaia? Me e iloa ne latou me ne ‵saga muamua latou o fai a te mea telā “e sili atu i te tāua,” tela la, i te taimi e malōlō ei latou e seai eiloa se mea e fakalavelave atu ki olotou lagonaga.​—Faitau te Filipi 1:10, 11.

¹⁴ E tigā eiloa e foliga mai me se mea fakafiafia ke fakamāumāu a taimi e uke ki malōlōga, e mafai o ‵vae ne ia koe kea‵tea mai i a Ieova. Ne oko ki te tuagane ko Kim telā ko 20 ana tausaga a te mea tenā. “Ne masani au o nofo atu i faigāmea katoa,” muna a tou fafine. “I fakaotiga o vaiaso katoa e isi eiloa se faigāmea lasi e fai​—Aso Lima, Aso Ono, mo te Aso Sa. Nei la, e lavea ne au me e uke atu a mea tāua e ‵tau o fai. Pelā me se fakaakoakoga, e pelā me se paenia, e ‵tau au o ala i te 6 i te taeao o fano i te galuega talai, tela la, ko sē mafai ne au o nofo atu i faigamea ke oko loa ki te tasi io me ko te lua i te vaveao. E iloa ne au me e se ko faigāmea katoa e ma‵sei, kae e mafai eiloa o fakalavelave malosi mai. Tela la, e ‵tau eiloa o fakaaoga tonu a malōlōga.”

15. E mafai pefea ne mātua o fesoasoani atu ki olotou tamaliki ke filifili ki malōlōga ‵lei?

¹⁵ I o mātua te tiute ke tausi atu ki a latou eiloa mo olotou tamaliki i te feitu faka-te-foitino, feitu faka-te-agaga, mo lagonaga. E aofia i ei a fakafiafiaga. Kafai koe se mātua, sa mafaufau i fakafiafiaga katoa e ma‵sei. E tonu, e isi ne vaegā fakafiafiaga kolā e ma‵sei. (1 Kolinito 5:6) Kae kafai e mafaufau faka‵lei koe, e mafai eiloa o maua ne koe a malōlōga mo fakafiafiaga kolā e aoga tonu ki tou kāiga.b I te feitu tenā, ka filifili eiloa ne koe mo au tamaliki a te auala telā ka pili atu ei koutou ki a Ieova.

FESOKOTAKIGA I TE KĀIGA

16, 17. Ne a tulaga fakafanoanoa ko oti ne logo‵mae i ei a mātua e tokouke, kae e iloa pefea ne tatou me e malamalama a Ieova i olotou logo‵maega?

¹⁶ E malosi ‵ki eiloa te sokoga i te va o te mātua ki te tamaliki telā ne fakaaoga ei ne Ieova a te fesokotakiga tenā ke fakamatala mai i ei a tena alofa ki ana tino. (Isaia 49:15) E masani o fanoa‵noa malosi tatou māfai ko tiakina ne se tino o te kāiga a Ieova. “Au ko masei valevale,” ko muna a se tuagane e tokotasi telā ne fakatea a tena tamaliki fafine. “Ne mafaufau aka au, ‘Kaia ne tiaki ei ne tou fafine a Ieova?’ Ne sē ‵lei oku lagonaga, kae ne ‵losi ne au ki a au eiloa.”

¹⁷ E malamalama a Ieova i tou logo‵mae. A ia foki “ko oko eiloa i tena fanoanoa” io me ‵mae tena loto i te taimi ne ‵teke atu ei a te tino muamua eiloa o tena kāiga faka-te-foitino, kae fakamuli ifo ko tino katoa kolā ne ola mai mua o te Lolo. (Kenese 6:5, 6) E mafai o sē malamalama a latou kolā ne seki oko aka eiloa ki se tulaga penei i te ‵mae telā e mafai o maua mai i ei. E ui i ei, se mea valea ke talia a te mea ‵se ne fai ne te tino fakatea o te kāiga ke ‵vae ne ia koe kea‵tea mai i a Ieova. E mafai la pefea o fakafesagai atu koe ki te fanoanoa malosi māfai e tiakina ne se tino o te kāiga a Ieova?

18. Kaia e se ‵tau ei mo mātua o ‵losi atu ki a latou eiloa māfai e tiaki ne se tamaliki a Ieova?

¹⁸ Sa ‵losi atu ki a koe eiloa e uiga ki mea ne ‵tupu. Ko oti ne tuku mai ne Ieova ki tino a te avanoaga ke fai olotou filifiliga, tela la, e ‵tau eiloa mo tino papatiso taki tokotasi o te kāiga “o amo tena amoga.” (Kalatia 6:5) I te fakaotiga loa, e fakamasino ne Ieova a te tino telā ne fai ne ia te filifiliga kae e se ko koe. (Esekielu 18:20) Sa ‵losi atu foki ki nisi tino. Ke āva ki te fakatokaga a Ieova i te faiga o polopolokiga. Tumau i te ‵teke atu ki te Tiapolo kae sē ki tausi mamoe kolā e ga‵lue o puipui te fakapotopotoga.​—1 Petelu 5:8, 9.

19, 20. (a) Ne a mea e mafai o fai ne mātua o tamaliki faka‵tea ke fakafesagai atu ki te fanoa‵noa o latou? (e) Ne a fakamoemoega e ‵tau o maua ne mātua konei?

¹⁹ I te suā feitu, kafai koe e ita ki a Ieova, ka ‵vae kea‵tea ne koe a koe eiloa mai i a ia. A te ‵tonuga loa, a te mea telā e fia lavea ne te tino pele o te kāiga ko tau fakaikuga makeke ke fakamuamua a Ieova i mea katoa​—e aofia i ei te fesokotakiga i te kāiga. Tela la, ke fakafesagai atu ki te tulaga tenā, taumafai ke tumau a tou malosi faka-te-agaga. Sa faka‵mao mai i ou taina mo tuagane Kelisiano fakamaoni. (Faataoto 18:1) Fakaasi katoa atu ou lagonaga ki a Ieova e auala i te ‵talo. (Salamo 62:7, 8) Sa salasala ki ne auala e fesokotaki atu ei koe ki se tino fakatea o te kāiga, kāti mai te fakaaogaga o telefoni, meli iti, io me ko selefoni. Tumau i te fakalavelave malosi i galuega faka-te-agaga. (1 Kolinito 15:58) E fai mai te tuagane telā ne sae mai luga, “E iloa ne au me e ‵tau eiloa o fakalavelave au i te galuega a Ieova kae tumau i te malosi i te feitu faka-te-agaga, ko te mea ke mafai ne au o fesoasoani atu ki tou fafine māfai e toe foki mai ki a Ieova.”

²⁰ E fai mai te Tusi Tapu me i te alofa “e fakamoemoe ki mea katoa.” (1 Kolinito 13:4, 7) E sē se mea masei ke fakamoemoe koe me ka toe foki mai a tou tino pele. I tausaga takitasi, e tokouke a tino fai mea ‵se e sala‵mo kae toe ‵foki mai ki te fakapotopotoga a Ieova. E se ita fakamoemoe a Ieova māfai ko oti ne sala‵mo latou. I lō te ita fakamoemoe, ko ‘toka eiloa a ia o fakamagalo.’​—Salamo 86:5.

FAI A FILIFILIGA ‵POTO

21, 22. Se a tau fakaikuga māfai ko fakaaoga ne koe tou saolotoga?

²¹ Ko oti ne tuku mai ne Ieova ki ana mea ne faite a te saolotoga. (Faitau te Teutelonome 30:19, 20.) Kae mai i te saolotoga tenā, e maua ne tatou se tiute ke fai a filifiliga ‵lei. E ‵tau mo Kelisiano taki tokotasi o fesili ifo ki a ia eiloa: ‘E nofo nei au i te auala fea? E mata, ko oti ne talia ne au a galuega ‵togi, malōlōga mo fakafiafiaga, io me ko fesokotakiga i te kāiga ke ‵vae au kea‵tea mai i a Ieova?’

²² E se mafai o gata te alofa o Ieova ki ana tino. A te auala fua e mafai ei o ‵vae tatou kea‵tea mai i a Ieova ko te filifili ke tau‵tali i se auala ‵se. (Loma 8:38, 39) Kae e se ‵tau o tupu se mea penā! Ke na fakaiku aka ne koe ke sē talia eiloa ne koe se mea ke ‵vae ei koe kea‵tea mai i a Ieova. Ka faipati a te suā mataupu ki mea e fa kolā e mafai o fakaasi atu ei ne tatou a te fakaikuga tenā.