Toeaina Kelisiano ‘Ne Tino E Ga‵lue Mō Te ‵Tou Fia‵fia’

1. Se a te mea ne fai ei ke fiafia a Paulo ki Kelisiano i Kolinito?

I TE 55 T.A., ne nofo atu a te apositolo ko Paulo i Teloa, kae ne mafaufau faeloa tou tagata ki taina i Kolinito. I te kamataga o te tausaga tenā, ne logo‵mae tou tagata i te logoga me i taina i konā ne kinau i a latou eiloa. E pelā me se tamana e alofa ki ana tamaliki, ne tusi atu ei ne tou tagata se tusi o fakatonutonu aka latou. (1 Kolinito 1:11; 4:15) Ne uga atu foki ne ia a Tito ke āsi atu ki a latou kae ka toe fetaui lāua i Teloa. Ko faka‵tali atu nei a Paulo ki a Tito i Teloa kae ko oko eiloa i te fia logo i tala e uiga ki taina i Kolinito. Kae ko Tito ne seki oko mai, tela la, ko oko eiloa te fanoanoa o Paulo. Se a te mea e mafai ne Paulo o fai? Ne faimalaga atu tou tagata ki Maketonia, kae ne fiafia a ia me ne fetaui lāua i konā. Ne fai atu a Tito me ne talia fiafia ne taina i Kolinito a te tusi a Paulo kae ko oko eiloa te ma‵nako ke lavea ne latou tou tagata. I te lagonaga ne Paulo a te li‵poti gali tenā, ne ‘silia atu tena fiafia.’​—2 Kolinito 2:12, 13; 7:5-9.

2. (a) Se a te mea ne tusi atu ne Paulo ki te kau Kolinito e uiga ki te fakatuanaki mo te fiafia? (e) Ne a fesili ka mafau‵fau tatou ki ei?

² I se taimi toetoe mai tua ifo, ne tusi atu ne Paulo a te lua o ana tusi ki te kau i Kolinito. Ne fai atu a ia ki a latou: “E se fakauiga i ei i a matou e fia pule atu ki te otou fakatuanaki, kae ko matou ne tino e ga‵lue fakatasi mo koutou mō te otou fia‵fia, me ko te otou fakatuanaki eiloa tenā e ‵tu ei koutou.” (2 Kolinito 1:24) Se a te mea ne fakauiga a Paulo ki ei? Kae e pokotia pefea a toeaina Kelisiano i ei i aso nei?

‵TOU FAKATUANAKI MO ‵TOU FIA‵FIA

3. (a) Se a te mea ne fakauiga a Paulo ki ei i te taimi ne tusi mai ei a ia: “Me ko te otou fakatuanaki . . . e ‵tu ei koutou”? (e) E tau‵tali atu pefea a toeaina i aso nei i te fakaakoakoga a Paulo?

³ Ne taku mai ne Paulo a feitu tāua e lua o ‵tou tapuakiga​—te fakatuanaki mo te fiafia. Masaua me ne tusi mai tou tagata e uiga ki te fakatuanaki: “E se fakauiga i ei i a matou e fia pule atu ki te otou fakatuanaki . . . me ko te otou fakatuanaki eiloa tenā e ‵tu ei koutou.” Mai i pati konei, ne fakaasi mai ei ne Paulo me i taina i Kolinito ne ‵mautakitaki, e se ona ko ia io me ko nisi tino aka, kae ona ko te lotou fakatuanaki ki te Atua. Tela la, ne lavea ne Paulo me e se manakogina ke pule atu ki te fakatuanaki o ana taina, kae e se manako foki a ia ke fai penā. Ne talitonu a ia me i a latou ne Kelisiano fakamaoni kolā e ma‵nako o fai te mea tonu. (2 Kolinito 2:3) I aso nei, e tau‵tali atu a toeaina i te fakaakoakoga a Paulo mai te fakaasiatuga o te loto talitonu ki te fakatuanaki mo manakoga o olotou taina ke tavini atu ki te Atua. (2 Tesalonia 3:4) I lō te faiga o tulafono ma‵keke ke tau‵tali i ei te fakapotopotoga, e fakalagolago eiloa a toeaina ki fakatakitakiga mai te Tusi Tapu mo fakatonuga mai te fakapotopotoga a Ieova. I te fakaotiga loa, e se pule atu a toeaina i aso nei ki te fakatuanaki o olotou taina.​— 1 Petelu 5:2, 3.

4. (a) Se a te mea ne fakauiga a Paulo ki ei i te taimi ne tusi mai ei a ia: “Matou ne tino e ga‵lue . . . mō te otou fia‵fia”? (e) E fakaakoako atu pefea a toeaina i aso nei ki a Paulo?

⁴ Ne fai mai foki a Paulo: “Matou ne tino e ga‵lue . . . mō te otou fia‵fia.” Mai te tugāpati tenā, ne fakasino atu loa tou tagata ki a ia mo ana taugasoa. Kaia e fai atu ei tatou penā? Ko ‵lei la, i te tusi foki eiloa tenā, ne fakamasaua atu a Paulo ki te kau i Kolinito e uiga ki taugasoa e tokolua konei i te taimi ne tusi atu ei a ia: “Iesu, telā ne talai atu ki a koutou, e auala i a matou, ko tena uiga ko matou mo Suliano mo Timoteo.” (2 Kolinito 1:19) E se gata i ei, i te fakaaogaga ne Paulo a te tugāpati “tino e ga‵lue” i ana tusi, ne fakasino atu faeloa ki ana taugasoa kolā e ga‵lue tasi mo ia e pelā mo Apolo, Akuila, Pisila, Timoteo, Tito, mo nisi tino aka. (Loma 16:3, 21; 1 Kolinito 3:6-9; 2 Kolinito 8:23) Tela la, i te faimaiga: “Matou ne tino e ga‵lue . . . mō te otou ‵lei,” e fakatalitonu atu ne Paulo ki taina i Kolinito me e ma‵nako latou mo ana taugasoa ga‵lue o fai a mea katoa e mafai ne latou o fai ke maua ne tino katoa i loto i te fakapotopotoga a te fiafia. E ‵pau foki a te manakoga e ‵tau o maua ne toeaina Kelisiano i aso nei. E ma‵nako latou o fai a mea e mafai ne latou o fai ke fesoasoani atu ki olotou taina ke “tapuaki atu ki te Aliki [Ieova] mo te fiafia.”​—Salamo 100:2; Filipi 1:25.

5. Ka mafau‵fau tatou ki tali o te fesili fea, kae se a te mea e ‵tau o fai ne tatou?

⁵ Fakamuli nei, ne ‵sili atu a te fesili tenei ki se potukau o taina mo tuagane mai i koga kese‵kese o te lalolagi, “Ne a pati mo faiga a se toeaina ne faopoopo atu ki tou fiafia?” I te taimi e mafaufau ei tatou ki tali a te potukau tenā o taina tali‵tonu, onoono me e tai ‵pau pefea olotou tali mo te tali ne ‵tau o fai atu ne koe. E se gata i ei, ke na fakaasi atu ne tatou katoaa te auala e mafai ei o maua te agaga fiafia i loto i ‵tou fakapotopotoga.a

“FAKATALOFA ATU KI A PESETI TE ‵TOU FAGASELE”

6, 7. (a) Se a te auala e tasi e mafai ei o fakaakoako atu a toeaina ki a Iesu, Paulo, mo nisi tavini a te Atua? (e) Kaia e fia‵fia ei ‵tou taina māfai e masaua ne tatou olotou igoa?

⁶ E fai mai ‵tou taina mo tuagane e tokouke me i te lotou fia‵fia e gasolo o lasi māfai e fakaasi atu ne toeaina a te fiafia tonu ki a latou. E tasi te auala e fai ei penā a toeaina ko te tau‵tali atu i fakaakoakoga a Tavita, Eliu, mo Iesu. (Faitau te 2 Samuelu 9:6; Iopu 33:1; Luka 19:5.) E fakaasi atu ne tavini konei a Ieova a te fiafia tonu ki te tino mai te fakaaogaga o te igoa o te tino. Ne amanaia foki a Paulo ki te tāua o te masaua mo te fakaaogaga o igoa o taina mo tuagane. Ne fakaoti ne tou tagata se tusi e tasi o ana tusi mai te fakatalofa atu ki taina mo tuagane e silia atu mo te 25 kae fakaaoga a igoa totino, e aofia i ei a Peseti, se tuagane Kelisiano telā ne fai mai a Paulo penei: “Fakatalofa atu ki a Peseti te ‵tou fagasele.”​—Loma 16:3-15.

⁷ E faigata ki nisi toeaina ke masaua ne latou a igoa. Kae kafai e taumafai malosi latou ke masaua a igoa, ko fai ‵tonu atu latou ki olotou taina, ‘A koutou e tāua ki a au.’ (Esoto 33:17) E fia‵fia eiloa a taina māfai e taku atu ne se toeaina a te igoa o te tino i te taimi e fai se tali i te sukesukega ki te Faleleoleo Maluga io me ko nisi fakatasiga aka.​—Fakatusa ki te Ioane 10:3.

“NE FAI NE IA A GALUEGA E UKE I TE ALIKI”

8. Se a te auala tāua e tasi telā ne tautali atu ei a Paulo i te fakaakoakoga ne fai ne Ieova mo Iesu?

⁸ Ne fakaasi atu foki ne Paulo a te fiafia tonu ki nisi tino mai te fakamālō atu, telā ko te suā auala e ati aka ei a te fia‵fia o taina mo tuagane. I te tusi foki eiloa tenā ne fakaasi atu ei ne Paulo a tena manakoga ke galue ke maua ne taina te fia‵fia, ne tusi mai a Paulo: “E lasi toku fakamatamata ona ko koutou.” (2 Kolinito 7:4) Ne fakamalosi atu eiloa a pati fakamālō konā ki loto o taina i Kolinito. Ne fakaasi atu foki ne Paulo a lagonaga tai ‵pau ki nisi fakapotopotoga. (Loma 1:8; Filipi 1:3-5; 1 Tesalonia 1:8) I te otiga ne taku atu ne tou tagata a Peseti i tena tusi ki te kau Loma, ne toe fai atu a Paulo: “Ne fai ne ia a galuega e uke i te Aliki.” (Loma 16:12) Ko oko eiloa i te fakamalosi loto o pati fakamālō konā ki te tuagane fakamaoni tenā! I te fakamālō atu ki nisi tino, ne tautali eiloa a Paulo i te fakaakoakoga ne fai ne Ieova mo Iesu.​—Faitau te Maleko 1:9-11; Ioane 1:47; Fakaasiga 2:2, 13, 19.

9. Kaia e fia‵fia ei a tino katoa i loto i te fakapotopotoga māfai e fakatau fakamālō atu te suā tino ki te suā tino?

⁹ E lavea foki ne toeaina i aso nei a te tāua ke fakaasi atu olotou lagonaga ‵tonu i pati e fai atu ne latou. (Faataoto 3:27; 15:23) So se taimi e fai ei ne se toeaina a te mea tenā, e pelā me fai atu a ia ki ana taina: ‘Ne matea ne au au mea ne fai. Au e atafai atu ki a koe.’ Kae e ‵tau eiloa o lagona ne taina mo tuagane a pati fakamalosi loto a toeaina. Ne fai mai se tuagane telā ko 50 tupu ana tausaga: “I te koga galue, seāseā ko maua ne au se pati fakamālō. E seai se tino e fia saga ki te suā tino kae fakatau‵fai te suā tino ki te suā tino. Tela la, i te taimi ne fakamālō mai ei se toeaina mō te mea ne fai ne au ki te fakapotopotoga, ko oko eiloa i te fakafiafia kae fakamalosi loto! E pelā eiloa me ko alofagina au ne toku Tamana faka-te-lagi.” Ne oko foki ki se taina telā ne puti tokotasi aka ana tamaliki e tokolua se lagonaga tai ‵pau. Ne fai atu ne se toeaina a pati fakamālō ki tou tagata fakamuli nei. Ne pokotia pefea ‵tou taina i ei? Ana muna: “Ne lasi ‵ki te fakamalosiga ne maua ne au mai pati a te toeaina!” E tonu, mai te fai atu o pati fakamālō, e fakama‵losi aka ei latou ne se toeaina kae fia‵fia. I te auala tenā, e fakaopoopo atu ei te malosi ki a latou ke tumau i te sasale i te auala ki te ola kae “e se mafai o vāivāi.”​—Isaia 40:31.

“TAUSI . . . TE FAKAPOTOPOTOGA A TE ATUA”

10, 11. (a) E mafai pefea o tau‵tali atu a toeaina i te fakaakoakoga ne fai ne Neemia? (e) Se a te mea ka fesoasoani atu ki se toeaina ke tuku atu se meaalofa faka-te-agaga māfai e āsi atu e pelā me se tausi mamoe?

¹⁰ Se a te suā auala tāua e fakaasi atu ei ne toeaina a te fiafia tonu ki olotou taina kae maua i ei ne te fakapotopotoga a te fiafia? Ko te vave o fesoasoani atu ki a latou kolā e ma‵nako ki fakamalosiga. (Faitau te Galuega 20:28.) I te auala tenā, e fakaakoako atu ei a toeaina ki tausi mamoe faka-te-agaga i aso mua. Pelā me se fakaakoakoga, onoono ki te mea ne fai ne Neemia i te taimi ne lavea ei ne ia ana taina Iutaia ko gasolo o vāivāi i te feitu faka-te-agaga. E fai mai te tala me ne tu fakavave tou tagata ki luga kae fakamalosi atu ki a latou. (Neemia 4:14, NW) E ma‵nako foki a toeaina o fai penā i aso nei. E ‘‵tu aka’ latou mai te ga‵sue muamua o fesoasoani atu ki taina mo tuagane ke ‵mautakitaki i te fakatuanaki. I te tuku atu o fakamalosiga totino, e ‵tau o āsi atu a toeaina ki taina mo tuagane i olotou fale māfai e ‵lei ke fai penā. I āsiga penā, e ma‵nako latou o “tuku atu . . . ne meaalofa faka-te-agaga.” (Loma 1:11) Se a te mea ka fesoasoani atu ki toeaina ke fai penā?

¹¹ Koi tuai o āsi atu e pelā me se tausi mamoe, e ‵tau mo se toeaina o mafaufau muamua ki te tino telā ka āsi atu a ia ki ei. Ne a mea faiga‵ta e fe‵paki mo te tino tenā? Ne a manatu e mafai o fakamalosi aka ei a ia? Se a te tusi siki io me se tala i te Tusi Tapu e aoga ki a ia? A te mafaufau muamua penā ka fesoasoani atu ki se toeaina ke fai se sau‵talaga aoga, kae sē ‵pafu. I te taimi e fai ei te āsiga, e tuku atu ne se toeaina a te avanoaga ki ana taina mo tuagane ke fai‵pati mai kae ko ia e fakalogologo faka‵lei. (Iakopo 1:19) Ne fai mai te tuagane e tokotasi: “Ko oko eiloa i te fakamafanafana loto māfai e fakalogologo faka‵lei mai se toeaina mo tena loto kātoa.”​—Luka 8:18.

12. Ko oi a tino i loto i te fakapotopotoga e ma‵nako ki fakamalosiga, kae kaia?

¹² Ko oi ka maua ne latou a mea aoga mai i āsiga a tausi mamoe? Ne fakatonu atu a Paulo ki toeaina Kelisiano ‘ke ‵saga tonu . . . ki te lafu mamoe katoa.’ E tonu, e manakogina ne tino katoa i te fakapotopotoga a fakamalosiga, e aofia i ei a tino talai mo paenia kolā ne tumau i te fakamaoni o fai te lotou galuega talai i te fia o tausaga. Kaia e manakogina ei ne latou a te fesoasoani o tausi mamoe faka-te-agaga? Me i nisi taimi, a tino ma‵losi faka-te-agaga penā ko tai taka‵vale i fakamalosiga kolā e tuku mai ne te lalolagi matagā tenei. Ke fakamatala mai te pogai e manakogina ei ne se tavini malosi a te Atua i nisi taimi, a te fesoasoani mai i se taugasoa, ke mafau‵fau tatou ki se mea ne tupu i te olaga o te tupu ko Tavita.

‘KA KO APISAI NE VAU O FESOASOANI KI A IA’

13. (a) Ko te taimi fea ne mafaufau aka ei a Isipenopa me ko mafai ne ia o tamate a Tavita? (e) Ne mafai pefea o fesoasoani atu a Apisai ke fakasao a Tavita i te taimi tonu?

¹³ Mai tua malie o te fakasopoga a te tamataene ko Tavita mo fai te tupu, ne fe‵paki ei a tou tagata mo te mafi, ko Koliata. Ne tamate ne Tavita a te mafi. (1 Samuelu 17:4, 48-51; 1 Nofoaiga Tupu 20:5, 8) I te taimi ne fai ei te taua mo te kau Filisitia, ne toe fepaki foki a Tavita mo te mafi. A tena igoa ko Isipenopa. (2 Samuelu 21:16) I te taimi tenei, toeitiiti eiloa kae tamate a Tavita ne te mafi. Kaia? Ne seki galo te loto malosi o Tavita kae ko tena malosi ko seai. E fai mai te li‵poti: “Ko Tavita eiloa ko tai fi‵ta.” I te taimi ne matea ei ne tou tagata i a Tavita ko vāivāi, ne manatu aka ei “pelā me ko mafai ne ia o tamate a Tavita.” A koi tuai o ‵velo ne te mafi a Tavita, “ka ko Apisai te tama a Seluia ne vau o fesoasoani ki a Tavita, tamate ei ne ia te mafi tenā.” (2 Samuelu 21:15-17) Ne sao āmate aka eiloa a Tavita! Ne loto fakafetai a Tavita me ne onoono faka‵lei atu a Apisai ki a ia kae fesoasoani fakavave atu ki a ia i te taimi ne tu ei tena ola i se tulaga fakamataku! Ne a akoakoga e mafai o tauloto ne tatou mai te tala tenei?

14. (a) E mafai pefea o fakatakavale ne tatou a mea faiga‵ta e pelā mo te lasi o Koliata? (e) E mafai pefea o fesoasoani atu a toeaina ki nisi tino ke maua ne latou te malosi mo te fiafia? Tuku mai se fakaakoakoga.

¹⁴ I te lalolagi kātoa, e tumau eiloa tatou tino o Ieova i te faiga o te ‵tou galuega talai faitalia a mea e fai ne Satani mo ana sui o fakalavelave mai. Ko oti ne fe‵paki a nisi tino o tatou mo mea faiga‵ta ‵ki, kae mai te fakalagolago katoatoa ki a Ieova, ne mafai ei o fakatakavale ne tatou a mea faiga‵ta e pelā mo te lasi o “Koliata.” I nisi taimi, a te tumau i te ‵teke atu ki fakamalosiga mai te lalolagi tenei e fai ei ke fi‵ta tatou kae loto vāi‵vai. I te tulaga vāivāi tenā, ko faigofie ke ‘tamate’ io me fakavāivāi tatou ne fakamalosiga kolā ne masani o manumalo tatou i ei. I taimi penā, e mafai o fesoasoani mai ki a tatou a fakamalosiga kolā e tuku mai ne se toeaina i te taimi tonu ke toe maua ne tatou te fiafia mo te malosi e pelā mo nisi tino aka. Ne fai mai se tuagane ko 60 tupu ana tausaga: “I se taimi ko teka, au ne tai masaki kae ne fi‵ta malosi atu ona ko te galuega talai. Ne matea ne se toeaina a toku vāivāi kae vau ki a au. Ne fai ne māua se sau‵talaga fakamalosi loto e fakavae ki se fuaiupu i te Tusi Tapu. Ne fakagalue ne au a manatu fesoasoani ne tuku mai ne ia kae ne maua ne au a mea aoga mai i ei.” Ne toe fai mai tou fafine: “Ko oko eiloa te alofa o te toeaina tenā me ne lavea ne ia i au ko vāivāi kae ne fesoasoani mai a ia ki a au!” Ao, ko oko eiloa i te fakamalosi loto ke iloa atu me e isi ne ‵tou toeaina kolā e ‵saga tonu mai mo te a‵lofa ki a tatou e pelā mo Apisai, e toka o ‘fesoasoani mai ki a tatou.’

“KE ILOA NE KOUTOU . . . TOKU ALOFA MŌ KOUTOU”

15, 16. (a) Kaia ne a‵lofa malosi ei a taina mo tuagane ki a Paulo? (e) Kaia e a‵lofa ei tatou ki ‵tou toeaina atafai i loto i te fakapotopotoga?

¹⁵ A te fai mo tausi mamoe e aofia i ei a te galue malosi. I nisi taimi, e se ‵moe ‵lei a toeaina i te faiga o ‵talo ona ko te manava‵se ki te tausiga o te lafu a te Atua io me i te tukuatuga o fakamalosiga faka-te-agaga ki taina mo tuagane. (2 Kolinito 11:27, 28) Kae e fia‵fia eiloa a toeaina o fai olotou tiute mo te loto kātoa, e pelā mo te mea ne fai ne Paulo. Ne tusi atu tou tagata ki te kau Kolinito: “E fiafia malosi au o fakaaoga aku mea katoa mo toku malosi kātoa mō koutou.” (2 Kolinito 12:15) E tonu, ona ko tena alofa ki ana taina, ne fakaaoga katoatoa ei ne Paulo a ia eiloa o fakamalosi atu latou. (Faitau te 2 Kolinito 2:4; Filipi 2:17; 1 Tesalonia 2:8) E setioa eiloa o a‵lofa malosi a taina ki a Paulo!​—Galuega 20:31-38.

¹⁶ E pelā me ne tavini a te Atua i aso nei, e a‵lofa foki tatou i ‵tou toeaina Kelisiano kae fakafetai atu ki a Ieova e auala i ‵tou ‵talo mō te tukumaiga o latou. E fia‵fia tatou māfai e fakaasi mai ne latou a te fiafia tonu ki a tatou. E fakama‵losi aka tatou ne olotou āsiga e pelā me ne tausi mamoe. E se gata i ei, e loto fakafetai tatou me e toka latou o fesoasoani mai i taimi kolā ko tai taka‵vale ei tatou i fakamalosiga a te lalolagi tenei. Ao, a vaegā toeaina Kelisiano atafai penā ko tino kolā e ‘ga‵lue mō te ‵tou fia‵fia.’