A te Lima o Ieova e se Mafai o tō Toetoe

1. Ne fakaasi atu pefea ne Mose te loto talitonu ki a Ieova i te ‵takiga ne ia a tino Isalaelu ki tua mo Aikupito?

E TOKOUKE a tino fakatuanaki ne taku mai olotou igoa i te tusi ko Epelu, e aofia i ei a Mose. (Epe. 3:​2-5; 11:​23-25) Ne fakaasi atu ne ia te fakatuanaki i te ‵takiga ne ia a tino Isalaelu ki tua mo Aikupito. Ne seki talia ne ia te mataku ki te Falao mo tena kautau ke taofi aka ei a ia. Ona ko tena talitonu katoatoa ki a Ieova, ne ‵taki ne ia a tino i loto i te Tai Kula kae fakamuli ifo i te koga lavaki. (Epe. 11:​27-29) E seki leva kae ne galo te loto tali‵tonu o te tokoukega o tino Isalaelu ki te tausiga a Ieova, kae ne tumau eiloa te talitonu o Mose ki tena Atua. Ne seki faka‵segina a Mose ne tena fakatuanaki, me ne tausi fakavavega eiloa ne te Atua a latou mai te tukuatuga o mea‵kai mo vai i loto i te koga lavaki.a—Eso. 15:​22-25; Sala. 78:​23-25.

2. Kaia ne fesili atu ei a te Atua ki a Mose: “E mata, ko tō toetoe te lima o Ieova?” (Numela 11:​21-23)

² Faitalia te malosi o te fakatuanaki o Mose, kae mai tua o se tausaga ne faka‵sao fakavavega ei a tino Isalaelu, ne fakafesili ne ia me e mata, e mafai eiloa ne Ieova o tuku atu a meafasi ki Ana tino. Ne seki mafai o fakaataata ne Mose te auala ka aumai ei ne Ieova a meafasi e lava ke fagai ki ei te fia miliona o tino i te koga lavaki. I tena tali, ne fesili atu a Ieova ki a Mose: “E mata, ko tō toetoe te lima o Ieova?” (Faitau te Numela 11:​21-23.) A te tugapati “te lima o Ieova” e fakasino atu ki te agaga tapu o te Atua, io me ko te ‵mana e fakaaoga ne ia ke fai tena loto. E pelā loa me ne fesili atu a Ieova ki a Mose, ‘I tau faka‵tau e se mafai ne au o fai a te mea telā ne fai atu au me ka fai ne au?’

3. Kaia e tāua ei ke mafau‵fau tatou ki te tala o Mose mo tino Isalaelu?

³ Kai nofo aka loa koe o mafaufau me e mata ka tausi mai a Ieova ki a koe io me ko tou kāiga i te feitu faka-te-foitino? Kafai ne fai koe penā io me ikai, ke na iloilo nei ne tatou te tala o Mose mo tino Isalaelu, kolā ne seki tali‵tonu me e mafai ne te Atua o tausi latou. Ka fesoasoani mai eiloa a fakatakitakiga i te Tusi Tapu ke fakamalosi aka te ‵tou loto tali‵tonu me e se mafai eiloa o tō toetoe te lima o Ieova.

KE TAULOTO MAI I A MOSE MO TINO ISALAELU

4. Kaia ne fakalotolotolua ei a tino Isalaelu e tokouke ki te tausiga a Ieova ki a latou i te feitu faka-te-foitino?

⁴ Mafaufau ki te tala kātoa. A te fenua o Isalaelu fakatasi mo “tino valevale” e tokouke kolā e se ne tino Isalaelu ko tai leva ne ‵nofo i te koga lavaki lasi i te lotou malaga mai Aikupito ki te Fenua o te Folafolaga. (Eso. 12:38; Teu. 8:15) Ne fi‵ta a tino fakaa‵tea konei i te ‵kai ki te manai, penā foki mo tino Isalaelu e tokouke, tenā ne fai atu ei te lotou fameo ki a Mose. (Nume. 11:​4-6) Ne kamata o umiti a tino ki mea‵kai kolā ne maua ne latou i Aikupito. Ona ko fameo konā, ne mafaufau a Mose me e ‵tau o ‵sala ne ia a meafasi ma latou kae e se iloa me ka maua mai fea.—Nume. 11:​13, 14.

5-6. Ne a mea e tauloto ne tatou i te auala ne pokotia ei a tino Isalaelu e tokouke i tino fakaa‵tea?

⁵ Kāti ne pokotia a tino Isalaelu i te uiga sē loto fakafetai o tino fakaa‵tea konā. E mafai foki o ‵pisi mai ki a tatou a te uiga sē loto fakafetai o nisi tino kae kamata o se lotoma‵lie tatou ki mea ne fakatoka ne Ieova. E mafai o tupu te mea tenā māfai ko toe mafau‵fau tatou ki mea kolā ne maua muamua ne tatou io me māfai ko loto ma‵sei ki mea ko maua ne nisi tino. Kae ka sili atu te ‵tou fia‵fia māfai e ati aka ne tatou te uiga lotomalie ki so se mea e maua, faitalia ‵tou fakanofonofoga.

⁶ Ne ‵tau o masaua ne tino Isalaelu me ne fai ‵tonu atu te Atua me kafai ko oko latou ki te lotou fenua fou, ka maua ne latou a mea e uke i te feitu faka-te-foitino. A te tautoga tenā ka fakataunu eiloa i loto i te Fenua o te Folafolaga, kae e se i te taimi e faima‵laga ei latou i te koga lavaki. I se auala tai ‵pau, i lō te mafaufau ‵mafa ki mea e se maua ne tatou i te olaga nei, se mea ‵lei ke ‵saga tonu atu ki tautoga ne fai mai a Ieova me ka maua ne tatou i te lalolagi fou. E mafai foki o mafaufau ‵loto tatou ki tusi fai‵tau kolā ka fesoasoani mai ke ati aka ei te ‵tou tali‵tonu ki a Ieova.

7. Kaia e tali‵tonu ei tatou me i te lima o Ieova e se tō toetoe?

⁷ Kae kāti koi mafaufau eiloa koe me kaia ne fesili atu a te Atua ki a Mose, penei: “E mata, ko tō toetoe te lima o Ieova?” Kāti ne fesoasoani atu a Ieova ki a Mose ke se mafaufau fua ki te malosi o Tena lima kae ke iloa foki ne ia me oko atu tena malosi tenā ki so se koga. E mafai ne te Atua o tuku atu a meafasi e lava kae ‵toe ki tino Isalaelu faitalia me ‵nofo latou i te kogaloto o te koga lavaki. Ne fakaasi atu ne te Atua a tena ‵mana e auala i “tena lima malosi mo tena lima mafi.” (Sala. 136:​11, 12) Tela la, kafai ko tofotofogina tatou, ke tali‵tonu me ka oko mai eiloa te lima o Ieova ki a tatou.—Sala. 138:​6, 7.

8. E ‵kalo kea‵tea pefea tatou mai te faiga o te mea ‵se telā ne fai ne tino e tokouke i te koga lavaki? (Onoono foki ki te ata.)

⁸ Ne avatu fakamuli ne Ieova a meafasi; ne maua ne tino a manu eva ko salu e uke ‵ki. Kae e seai loa se loto fakafetai i tino Isalaelu mō te vavega tenei mai te Atua. E tokouke i a latou ne kaima‵nako. Ne ga‵lue malosi latou o ‵tae a manu eva e uke ma latou. Ne kaitaua malosi a Ieova ki “tino kaima‵nako” konā kae fakasala ne ia. (Nume. 11:​31-34) E mafai o tauloto ne tatou se akoakoga tāua mai te tala tenei. Ke fakaeteete ke mo a ma tō kaima‵nako tatou. Faitalia me ko tatou e mau‵mea io me ma‵tiva, e ‵tau o fakamuamua ne tatou a te fakaputuga o “koloa i te lagi” mai te atiakaga o se va fakataugasoa ‵pili mo Ieova mo Iesu. (Mata. 6:​19, 20; Luka 16:9) Mai te fai penā, e mautinoa eiloa me ka tausi mai a Ieova ki a tatou.

9. Ne a tulaga e mafai ei o tali‵tonu tatou ki te tausiga a te Atua?

⁹ E ‵fola mai ne Ieova tena lima o fesoasoani ki ana tino i aso nei. E se ko tena uiga me ka se mafai eiloa o ‵galo atu a ‵tou kope io me ka se fia‵kai eiloa tatou.b Kae ko Ieova ka se tuku tiaki ne ia tatou. Ka fesoasoani mai a ia ki a tatou i ‵tou fakalavelave. E mafai o fakamaoni ne tatou a te ‵tonu o te mea tenā mai te mafau‵fau ki tulaga e lua kolā e mafai o fakaasi atu i ei te ‵tou tali‵tonu me ka tausi mai eiloa a Ieova ki a tatou i te feitu faka-te-foitino; (1) māfai ko fakafesagai atu ki fakalavelave i mea tau tupe mo te (2) māfai ko palani ki te tausiga o te olaga i aso fakamuli.

TE FAKAFESAGAI ATU KI FAKALAVELAVE I MEA TAU TUPE

10. Ne a fakalavelave i mea tau tupe e mafai o fe‵paki mo tatou?

¹⁰ Ona ko te pili atu o tatou ki te gataga o te olaga tenei, ka mafai eiloa o masei atu te tulaga i mea tau tupe. A fakalavelave i mea fakapolitiki, taua, fakalavelave o te natula io me ko famai ‵pisi ‵fou, e mafai o fai ei ke ‵togi ne tatou a mea e uke kolā ne seki fakamoe‵moe ki ei, io me fai ei ke seai ne ‵tou galuega ‵togi, ‵tou kope, io me ko ‵tou koga ‵nofo. Kāti ko ‵tau o ‵sala atu ki se galuega fou i te koga fou ko ‵nofo tatou i ei, io me ave ‵tou kāiga ke ‵nofo i se isi koga telā e faigofie ke maua a mea mō tausi latou. Ne a mea e mafai o fesoasoani mai ke fai ne fakaikuga telā e fakaasi atu i ei te ‵tou tali‵tonu ki te tausiga a Ieova?

11. Ne a mea e mafai o fesoasoani atu ki a koe ke fakafesagai ki fakalavelave i mea tau tupe? (Luka 12:​29-31)

¹¹ A te ‵toe auala tāua kae magoi ko te tuku atu ki a Ieova a mea e manavase koe ki ei. (Faata. 16:3) Fakamolemole atu ki a ia ke tuku mai te poto e manakogina ke fai a fakaikuga ‵lei mo se loto filemu ke mo a ma “sona manava‵se” ki te tulaga ko oko koe ki ei. (Faitau te Luka 12:​29-31.) Fakamolemole ki a ia ke fesoasoani atu ke ati aka ne koe te lotomalie tonu ki mea ko maua ne koe i te olaga. (1 Timo. 6:​7, 8) Fai au sukesukega ki ‵tou tusi e uiga ki te auala ke fakafesagai atu mo te manuia ki fakalavelave i mea tau tupe. Ko oti ne maua ne tino e tokouke a mea aoga mai mataupu i luga i te jw.org e uiga ki te fakafesagai atu ki fakalavelave i mea tau tupe.

12. Ne a fesili e mafai o fesoasoani ki se Kelisiano ke fai ne ia te ‵toe fakaikuga ‵lei mō tena kāiga?

¹² Ko oti ne tofotofogina a nisi tino ke olo o ga‵lue i nisi fenua kae tiaki olotou kāiga, kae ko oti ne iloa aka me e sē se fakaikuga poto te mea tenā. A koi tuai o talia ne koe se galuega fou, ke se mafaufau fua ki te peofuga e maua mai i ei kae ke mafaufau muamua ki pokotiaga ka maua ne koe mo tou kāiga i te feitu faka-te-agaga. (Luka 14:28) Ke fesili ifo: ‘Ne a mea e mafai o ‵tupu ki te mā va fakatauavaga māfai e nofo ‵mao au mai taku avaga? E mata, ka mafai o pokotia i ei toku kau ki fakatasiga mo te galuega talai?’ Kafai e isi ne au tama‵liki, e ‵tau o fesili ifo ne koe te fesili tāua tenei: ‘Ka puti aka pefea ne au aku tama‵liki “i polopolokiga mo fakatakitakiga a Ieova” māfai e galo au i olotou tafa?’ (Efe. 6:4) Kafai e fai sau fakaikuga, fai ke takitaki koe ne mafaufauga o te Atua, kae e se ko mafaufauga a ou kāiga io me ko taugasoa kolā e se āva ki fakatakitakiga i te Tusi Tapu.c A Tony, telā e nofo i Asia ki togala, ne maua ne ia a avanoaga ‵gali ke fanatu o galue i se isi fenua. Kae i te otiga ne ‵talo kae sau‵tala lāua mo tena avaga ki ei, ne fakaiku ne ia ke mo a ma talia a avanoaga konā kae ne ‵sala lāua ki auala ke ‵kati ki lalo te uke o lā tupe e fakamāumāu ki te ‵togiga o mea. Mai te ‵toe mafaufau ki ei, ne fai mai a Tony: “Ne mafai eiloa o fesoasoani atu au ki tino e tokouke ke iloa ne latou a Ieova, kae ko a‵lofa malosi a mā tama‵liki ki a Ieova. Ne tauloto ne te motou kāiga me kafai e ola matou e ‵tusa mo pati i te Mataio 6:​33, ka tausi mai eiloa ne Ieova matou.”

PALANI KI TE TAUSIGA O TE OLAGA I ASO FAKAMULI

13. Ne a nisi mea e mafai o fai nei ne tatou ke mafai o tausi atu ki te olaga māfai ko gasolo aka o ma‵tua?

¹³ E mafai foki o tofotofogina te ‵tou tali‵tonu ki te tausiga a Ieova māfai ko mafau‵fau ki ‵tou olaga māfai ko gasolo aka o ma‵tua. E fai mai te Tusi Tapu ko tatou ke ga‵lue malosi ko te mea ke mafai o lava a mea mō tausi ‵tou olaga i aso fakamuli. (Faata. 6:​6-11) Kafai e mafai, se mea ‵lei ke ‵teu ne tupe e lava mō tausi te olaga i aso fakamuli. E tonu, e mafai o maua se puipuiga mai tupe. (Fai. 7:12) Kae e se ‵tau o fai a te kausaki ke maua a tupe e uke mo fai te ‵toe mea tāua i ‵tou olaga.

14. Kaia e ‵tau ei o mafau‵fau tatou ki pati i te Epelu 13:5 māfai ko palani ki te tausiga o te olaga i aso fakamuli?

¹⁴ Ne fakaasi mai ne Iesu me se mea valea ke fakaputu ne se tino a tupe e uke kae “e se maumea i mua o te Atua.” (Luka 12:​16-21) E seai se tino e iloa ne ia a mea ka ‵tupu i te aso ma taeao. (Faata. 23:​4, 5; Iako. 4:​13-15) E pelā me ne soko o Keliso e fe‵paki foki tatou mo se tulaga faigata penā. Ne fai mai a Iesu me ‵tau o toka tatou o “tiaki” a ‵tou kope katoa ko te mea ke fai tatou mo ana soko. (Luka 14:​33, fml.) Ne fia‵fia eiloa a Kelisiano i Iuta i te senitenali muamua ke tiaki ne latou a mea konā. (Epe. 10:34) I aso nei, e tokouke a taina ko seai ne olotou galuega ‵togi ona ko te lotou ita fitifiti ma aofia i mea fakapolitiki. (Faka. 13:​16, 17) Se a te mea ne fesoasoani atu ke fai latou penā? Ona ko te lotou tali‵tonu katoatoa ki te folafolaga a Ieova: “Ka se tiaki lele eiloa ne au a koe, kae ka se tuku tiaki lele eiloa ne au a koe.” (Faitau te Epelu 13:5.) Ke na fai ne tatou te ‵toe mea e mafai ke palani faka‵lei te tausiga o ‵tou olaga i aso fakamuli, kae kafai e isi ne fakalavelave e ‵tupu fakafuasei, ke na tali‵tonu eiloa ki te fesoasoani o Ieova.

15. Se a te kilokiloga paleni e ‵tau o maua ne mātua Kelisiano ki olotou tama‵liki? (Onoono foki ki te ata.)

¹⁵ I nisi tuu mo aganuu, e ma‵nako a taki tauavaga ke isi ne olotou tama‵liki, ko te mea ke tausi atu ki a latou i mea tau tupe māfai ko ma‵tua latou. Ko pelā loa me ‵kilo atu a tauavaga konei ki olotou tama‵liki e pelā me ko te lotou “palani māfai ko litaea” latou. A te Tusi Tapu e fai mai me e ‵tau mo mātua o tausi atu ki manakoga o olotou tama‵liki. (2 Koli. 12:14) E tonu, kāti ka ma‵nako a mātua ki se fesoasoani māfai ko ma‵tua lāua, kae e tokouke a tama‵liki e fia‵fia o fesoasoani. (1 Timo. 5:4) Kae e iloa ne mātua Kelisiano me sili atu te lotou fia‵fia māfai e puti aka ne latou olotou tama‵liki ke tavini atu ki a Ieova, kae e se mo te kilokiloga ke maua ne tupe mai i a latou.—3 Ioa. 4.

16. E mafai pefea o fakatoka ne mātua olotou tama‵liki ke tausi atu ki a latou eiloa i mea tau tupe? (Efeso 4:28)

¹⁶ E auala i te otou fakaakoakoga, akoako otou tama‵liki ke tali‵tonu ki a Ieova i te taimi e fesoasoani atu koe ke iloa ne latou o tausi ki a latou eiloa. Mai te taimi koi fo‵liki ei, fai ke iloa ne latou te tāua o te galue malosi. (Faata. 29:21; faitau te Efeso 4:28.) Kafai ko gasolo aka o ma‵tua, fesoasoani atu ki a latou ke ‵saga tonu ki te akoga. Se mea ‵lei mō mātua Kelisiano ke fai olotou sukesukega kae fakagalue a fakatakitakiga mai te Tusi Tapu ke fesoasoani ki olotou tama‵liki ke iloa ne latou o filifili faka‵lei olotou mataupu i te akoga. Ka fesoasoani atu te mea tenā ke iloa ne tama‵liki o tausi ki a latou eiloa kae ke tavini katoatoa atu i te galuega faka-Kelisiano.

17. Se a te mea e mafai o mautinoa i a tatou?

¹⁷ E mafai o tali‵tonu katoatoa a tavini fakamaoni a Ieova me mafai kae manako foki a ia o fakama‵lie a olotou manakoga i te feitu faka-te-foitino. Ona ko te pili atu o tatou ki te gataga o te olaga tenei, ka mafai eiloa o tofotofogina a te lasi o te ‵tou tali‵tonu ki a Ieova. Faitalia me ne a mea e ‵tupu, ke na tali‵tonu eiloa me ka fakaaoga ne Ieova a tena malosi ke tausi mai ki a tatou i te feitu faka-te-foitino. E mafai o mautinoa i a tatou me ka se mafai eiloa o tō toetoe a tena lima malosi mo tena lima mafi o fesoasoani mai ki a tatou.