Kafai ko Mate Sou Tino Pele

I te afiafi-po o te Aso Lua, po 17 o Iulai, i te 2007, kāti ko te itula e 7, ne ‵mole atu i ei keatea mai i te ‵toe malae vakalele fakalavelave eiloa o Pasili a te vakalele tali pasese, i te kogāloto eiloa o São Paulo. Ne tele atu te vakalele ki te suā feitu o se auala lasi kae ne ‵tui ki se fale kakō. Ne ‵mate atu i ei a tino kāti e toko 200 i te fakalavelave tupu fakafuasei tenā.

ATE mea telā ne fakamatala atu ko te ‵toe fakalavelave tupu fakafuasei matagā eiloa i Pasili i mea tau vakalele kae ka se mafai eiloa o fakapuli atu ne tino kolā ne ‵mate olotou tino pele i ei. Ne aofia eiloa a Claudete i tino kolā ne ‵mate atu olotou tino pele. Ne onoono a ia ki te TV i te taimi ne lagona ei ne ia te tala e uiga ki te fakalavelave tenā. A tena tama tagata, ko Renato se pasese e tokotasi i te vakalele tenā. Ko 26 fua ana tausaga. Ko oti ne fakatoka tou tagata ke fai tena fakaipoipoga i a Oketopa. Ona ko tena manavase malosi, ne taumafai a Claudete ke fesokotaki atu ki tou tagata i tena telefoni, kae ne seki tali mai. Ne fakasiga ifo tou fafine ki te fola kae ne tagi mautuutu eiloa a ia.

Ne mate atu foki te fāmau a Antje i se fakalavelave tupu fakafuasei i motokā i a Ianuali i te 1986. I te taimi ne logo ei a ia i te tala, ne poi masei tou fafine. “Muamua la, ne seki talitonu au ki ei. Ne mafaufau au me se moemiti masei fua kae ko pili o ala aka au kae iloa atu me e se tonu te mea tenā. Ne fakamū toku foitino kae ne tigāina malosi au e pelā me se tino telā ne fusu ‵kini ne ia toku tinae.” Ne logo‵mae eiloa a Antje i te masaki ko te loto māfatia i se tolu tausaga. E tiga eiloa ko oti ne ‵teka atu a tausaga e silia atu i te 20 talu mai te fakalavelave tenā, koi polepole eiloa tou fafine māfai ko masaua ne ia a te mea ne tupu.

E se mafai ne pati o fakamatala atu a lagonaga sē ‵lei o te poi masei, te sē talitonu, te mū o te foitino, mo te loto fanoanoa telā e mafai o iku mai i vaegā fakalavelave ‵tupu fakafuasei penā. Kae kafai foki ko iloa atu me ka mate se tino pele, e pelā mo te mea e masani tatou ki ei ona ko te leva o tena masaki, koi mafai eiloa o loto māfatia malosi se tino. E seai eiloa se tino e mafai o toka katoatoa mō te mate o se tino pele. Ne mate atu te mātua o Nanci i te 2002 mai tua o tena takatoga mō se taimi leva ‵ki i tena masaki. Kae ko te aso ne mate ei tena mātua, ne sagasaga a Nanci i te fola o te fa‵kaimasaki kae ne fai valevale ana lagonaga ona ko tena poi masei. Ne foliga mai me ko se toe ai se aogā o te olaga ki a ia. Ne ‵teka atu a tausaga e lima, kae koi tagi eiloa tou fafine māfai e mafaufau a ia ki tena mātua.

Ne fai mai a Dr. Holly G. Prigerson: “E se mafai eiloa o fakagata a te mafau‵fau o tino ki te mate o se tino pele, kae ne ‵tau fua o talia ne latou te manatu tenā.” Kafai ko oti ne mate atu sou tino pele, i se auala fakapoi io me ikai, kāti ka mafaufau koe penei: ‘E mata, a te loto māfatia se mea masani? E mafai pefea o fa‵ki au i te mate o se tino pele? E mata, ka toe fetaui au mo toku tino pele telā ko mate?’ Ka fakamatala mai i te suā mataupu a fesili konei mo nisi fesili aka.

[Caption on page 3]

EVERTON DE FREITAS/AFP/Getty Images