Garai no Kariro, Amuzombotsumbi

1. Ngei Abrahamu waikwanisa kugara no rugondo rekuti waizogara no mwana?

DJEHOVHA akapikira shamwari yake Abrahamu kuti waizogara no mwana uye kuti anhu ese pa nyika aizotambira makomborero nge ndaa yake. (Gen. 15:5; 22:18) Abrahamu wainga ano kutenda kakabamba muna Mwari, ndiyo ndaa wakagara no rugondo rakakura rekuti Mwari aizodzadzisa cipikirhwa cake. Asi Abrahamu wainga aano makore 100 uye Sara wainga ano 90 uye awona ainga asati aano mwana. (Gen. 21:1-7) Kunyazi zvakadaro, Bhaibheri rinobhuya kuti Abrahamu: “Wainga ano kutenda kaibva pa kariro, kuti waizogara baba e madzinza akawanda maererano no zvainga zvarekethwa.” (Aro. 4:18) Uye imwimwi munozviziya kuti zvaietserhwa ndi Abrahamu zvakaitikadi. Iyena wakagara baba we mwana waaietsera, Izaki. Asi ngei Abrahamu waidikana kugara no rugondo iri muna Djehovha?

2. Ngei Abrahamu wainga ano rugondo rekuti zvipikirhwa zva Djehovha zvaizodzadzika?

² Abrahamu wainyasa kuziya Djehovha, ndiyo ndaa iyena wainga “ano cokwadi cekuti [Mwari] aikwanisa kuita zvaainga apikira.” (Aro. 4:21) Djehovha akatendera Abrahamu uye akamuti munatsi nge ndaa ye kutenda kake. (Tig. 2:23) Hinga zvinopangidzwa pana Aroma 4:18, Abrahamu waidikana kugara nokutenda uye no kariro. Parizvino, ngationei kuti Pauro wakabhuyei ngezve kariro pana Aroma kapituro 5.

3. Pauro wakabhuyei ngezve kariro?

³ Pauro unopanganidza kuti ngei tingagara no rugondo rekuti “kariro aitiitisi kuti tiore mwoyo.” (Aro. 5:5) Iyena unotibetserawo kuzwisisa kuti kariro yedu ingabamba kudini. Isusu ticaongorora zvaticaerenga pana Aroma 5:1-5, patinonga teciita izvona, nyasai kurangarira kuti kariro yenyu iri kutunhudzira kudini kubamba no kuhamba ke nguwa. Zvakatarirhwa Aroma ndi Pauro, zvicamubetserawo kuti muone kubambisa kamungaita kutenda kenyu nyamasi uno. Asi ngatitange ngekuona kariro inoshamisa yakarekethwa no muphostori Pauro yainga isikazoiti kuti isusu titsumbe.

KARIRO YEDU INOSHAMISA

4. Zvinyi zvinobhuiwa pana Aroma 5:1, 2?

⁴ Erengai Aroma 5:1, 2. Pauro wakatarira masoko aya ku ungano ye Roma. Hama dze ungano iyona dzainga dzafunda cokwadi ngezva Djehovha uye ngezva Djesu, dzainga dzasakurira kutenda uye dzakazogara Akristu. Ngekudaro, Mwari “akaadainza kuti anatsi ngo ndaa ye kutenda kawo,” uye akaadzodza no mwiya mucena. Awona aikwanisa kuetsera makomborero anoshamisa uye ainga ano rugondo azoitikadi zvezvirokwazvo.

5. Akadzodzwa ano kariro ipi?

⁵ Pauro wakazotarira Akristu akadzodzwa e ku Efeso ngezve kariro yaainga atambira. Kariro iyona yaibatanidza kutambira “nhaka ku acena.” (Aef. 1:18) Uye paaitarira Akorosi, Pauro wakapangidza kuti Akristu akadzodzwa aizotambira kupi kariro yawo. Iyena wakabhuya kuti ‘kariro yawo yakacengeterhwa kudenga.’ (Ako. 1:4, 5) Hino, kariro ye akadzodzwa ngeye kuti awona acamutswa kuti ararame upenyu usikaperi kudenga, uko kaacatonga pamwepo na Kristu.—1 Ate. 4:13-17; Zvak. 20:6.

6. Hama imweni yakadzodzwa yakabhuyei ngezve kariro yayo?

⁶ Akristu akadzodzwa anokoshesa maningi kariro ii. Imwe ye Hama idzi dzakadzodzwa Frederick Franz, yakambobhuya mushobo waaizwa. Iyona yakati: “Kariro yedu ngeyezvirokwazvo, uye icanyasa kudzadzika ku umwe na umwe unobatanidzwa pa 144 000 nhengo dze cikwata cidoko uye icanyasa kudzadzika ngo mushobo watisikakariri.” Muna 1991, mumasure mekuseenza makore akawanda akagondeka, Hama Franz akati: “[Isusu] atimboruzi kukosha ke kariro ii. . . . Isusu tinonyasa kuida paya patinonga teciietsera. Iciro cakanaka maningi kucietsera, kunyazi zvecitoda mamirionji e makore. Inini ndinoda maningi kariro ii.”

7-8. Aseenzi a Djehovha akawanda ano kariro ipi? (Aroma 8:20, 21)

⁷ Anhu akawanda anonamata Djehovha mazuwa ano, ano kariro yakasiyana. Ikariro imweyo yainga ina Abrahamu—upenyu usikaperi pa nyika pano ecitongwa no Umambo wa Mwari. (Aheb. 11:8-10, 13) Pauro wakatara ngezve kariro ii inoshamisa. (Erengai Aroma 8:20, 21.) Cinyi camakanyanya kupfarira pamakafunda ngezve kariro iyona inoshamisa mu Bhaibheri? Kodi ngecekuti zuwa rimweni maizosudzunurhwa pa citema, mogara munhu wakakwana? Kana kuti makashamisika ngekuziya kuti maizokwanisa kuona anhu aya amaida acazomutswa mu paraizo kuti ararame pa nyika? Apana mubvunzo kuti takaetsera zvakawanda nge ndaa ye “kariro ii” inoshamisa.

⁸ Azvinei nokuti kariro yedu ngeye kurarama kudenga kana kuti mu paraizo pasi pano, tese isusu tino zvikonzero zvakawanda zvekuti tipfare. Uye kariro ii inoshamisa ingatunhudzira kubamba. Pauro unopanganidza kuti izvona zvingaitika kudini. Zvaakatara zvicatiitisa kuti tigare no rugondo rekuti kariro yedu icadzadzika.

KARIRO YEDU INGATUNHUDZIRA KUDINI KUBAMBA

9-10. Hinga zvinopangidzwa no muezaniso wa Pauro, Akristu angaetserei? (Aroma 5:3) (Onaiwo mafoto.)

⁹ Erengai Aroma 5:3. Pauro wakabhuya kuti matambudziko atiri kusongana nawo angakwanisa kuita kuti kariro yedu ibambe. Pamweni izvona zvingatishamisa. Asi kubhuya zvazviri, afundi a Djesu angaetsera kubatana no matambudziko. Onai muezaniso wa Pauro. Iyena wakabvunza Akristu e ku Tesaronika kuti: “Patainga tinemwi taimubvunzai kuti taizobatana no matambudziko, uye hinga zvamunoziya, ndizvo kamare zviri kuitika na isusu.” (1 Ate. 3:4) Pauro watarira Akorinti kuti: “Hama, tinoda kuti muziye ngezve matambudziko atakabatana nawo . . . Zvekutoti tainga tisisitona cokwadi cokuti taizopona.”—2 Ako. 1:8; 11:23-27.

¹⁰ Mazuwa ano, tese isusu tingaetsera kusongana no matambudziko akasiyana-siyana. (2 Ti. 3:12) Zvakadini kamuri? Kodi imwimwi makambosongana no muedzo wekuteererhwa nge ndaa yekutenda muna Djesu? Kodi hama dzenyu uye shamwari dzenyu dzakambomupsvinyirai. Kana kuti zvingaita kuti awona akamubatai ngo mushobo usikazi kunaka. Pamweni imwimwi makasongana no muedzo kubasa nge ndaa ye kutendeseka kenyu? (Aheb. 13:18) Zvingatoita kuti imwimwi makateererhwa nge anyautongi nge ndaa ye kushingaira kenyu mu basa re kuparidzira. Asi azvinei no matambudziko atiri kusongana nawo, Pauro wakati tingakwanisa kupfara. Asi ngei?

11. Ngei tecidikana kurumbwa tecishingirira pasinei no muedzo watinosongana nawo?

¹¹ Isusu tingakwanisa kupfara patinosongana no matambudziko ngokuti izvona zvinotibetsera kusakurira wara rinokosha. Aroma 5:3 inobhuya kuti: “Kutambudzika kunoita kuti tishingirire.” Akristu ese acasongana no matambudziko, ngekudaro, Akristu ese anodikana kushingirira. Asi tinodikana kurumbwa takashinga pasinei no matambudziko atingasongana nawo. Kana tikaita kudaro, ticakwanisa kuona kudzadzika ke kariro yedu. Isusu atidi kuita hingana anhu aya akarekethwa na Djesu paaibhuya ngezve mbeu dzinogwira pa mbuto ino mapuwe. Anhu awona pakutanga anotambira masoko akanaka no mupfaro, asi paanobatana “no cinetso kana kuteererhwa” awona anoora mwoyo uye anosiya kutenda. (Mat. 13:5, 6, 20, 21) Izvirokwazvo kuti kusongana no matambudziko kana kuti kuteererhwa i zviro zvisikapfadzi, asi kushingirira pakupedzesera kunounzisa makomborero akawanda. Nge gwanza ripi?

12. Tinobetsereka kudini patinoshingirira matambudziko?

¹² Tiyago wakabhuya kuti kushingirira kunyazi tecisongana no matambudziko, kungakwanisa kutiunzisira migumisiro yakanaka. Iyena wakatara kuti: “Siyai kuti kushingirira kupedze basa rako, kuitira kuti mugare makakwana uye makanaka pa zviro zvese, musina camunoshoterhwa.” (Tig. 1:2-4) Tiyago wakabhuya kuti kushingirira kedu kuno cinangwa. Cinangwa icona ngacipi? Kushingirira kedu kungatibetsera kuti titunhudzire kugara no mwoyo unononoka kutsamwa, kutenda uye rugondo muna Djehovha. Asi kushingirira kedu kungakwanisa kuunzisa makomborero amweni anokosha maningi.

13-14. Cinyi cinoitika patinoshingirira, uye izvona zvino mugumisiro upi pa kariro yedu? (Aroma 5:4)

¹³ Erengai Aroma 5:4. Pauro wakabhuya kuti kushingirira kunotiitisa kuti “titenderhwe.” Izvi zvinoda kureya kuti paya pamunoshingirira, imwimwi munotenderhwa na Mwari. Izvi azvidi kureya kuti paya pamunosongana no matambudziko Djehovha anopfara ndizvo. Asi Djehovha anopfara na imwimwi ngekushingirira kenyu. Kushingirira kenyu ndikona kunoita kuti imwimwi mutenderhwe. Aya imakomborero anoshamisa!—Pis. 5:12.

¹⁴ Edzurirai kuti Abrahamu wakashingirira kunyazi paaisongana no matambudziko akawanda uye Djehovha akapfara maningi nge ndaa yazvo. Djehovha aimuona hinga shamwari Yake uyewo hinga munhu munatsi. (Gen. 15:6; Aro. 4:13, 22) Izvona zvingaitikawo katiri nyamasi uno. Kutenderhwa katingaizwa na Djehovha akubvi pa zviya zvatinoita pa basa rake uye pa ubaba watinawo. Djehovha anotitendera ngekuti tinoshingirira nokutenda. Azvinei no thunga redu, mugariro wedu kana zviya zvatinokwanisa kuita, tese isusu tingakwanisa kushingirira. Imwimwi muno dambudziko ramuri kushingirira zvino here? Kana zvakadaro, edzurirai kuti murikuita kuti Djehovha apfare. Patinozwisisa kuti tinotenderhwa na Djehovha, kariro yatinayo ye kuti iyena acadzadzisa zvese zvaakapikira inotunhudzira kubamba.

KARIRO YAKANYASA KUBAMBA

15. Pauro wakabhuyei pana Aroma 5:4, 5, uye mubvunzo upi ungamuka?

¹⁵ Hingana zvakarekethwa na Pauro, isusu tinotenderhwa na Djehovha kana tikarumbwa takagondeka kaari uye tecishingirira matambudziko atinosongana nawo. Onaizve zvinoreketa Pauro pa tsamba yake ya Aroma. Iyena unoti: “Kutenderhwa ikona, kunotiitisa kuti tigare no kariro uye kariro aitiitisi kuti tiore mwoyo.” (Aro. 5:4, 5) Izvona zvingaita hingana zvisikazwisisiki. Ngei? Ngekuti pakutanga hingana zvakatarhwa pana Aroma 5:2, Pauro wakabhuya kuti Akristu e ku Roma ainga ano kariro, “kariro ye rukudzo kuna Mwari.” Ndiyo ndaa munhu waikwanisa kudzibvunzisa kuti: ‘Kana Akristu aya ainga aano kariro, hino ngei Pauro urikureketazve ngezve kariro?’

16. Kariro yatinayo ingatunhudzirika kudini? (Onaiwo mafoto.)

¹⁶ Isusu tingakwanisa kuzwisisa masoko a Pauro kana tikaedzurira kuti kariro iciro cinokwanisa kutunhudzirika kana kukura. Ngo muezaniso: Imwimwi muciri kuedzurira pamakatanga kuzwa ngezve kariro ye Umambo inoshamisa pa fundo yenyu ye Bhaibheri? Pamweni pakutanga, imwimwi makarangarira kuti kariro yekurarama pa nyika pano mu paraizo nokusikaperi yakanaka maningi kuti igare ye zvirokwazvo. Asi mumasure mekuti imwimwi mafunda zvakawanda ngezva Djehovha uye ngezve zvipikirhwa zviri mu Bhaibheri, kariro yenyu yekuti Djehovha anodzadzisa zvese zvaakapikira yakanyasa kubamba.

17. Kariro yenyu ingarumbwa yecikura kudini kunyazi mumasure mekudzipira uye kubhabhatidzwa?

¹⁷ Kunyazi mumasure mekubhabhatidzwa, kariro yenyu yakarumbwa yecikura pamairumbwa mecifunda zvakawanda uye pamairumbwa mecikura pakunamata. (Aheb. 5:13–6:1) Imwimwi mucapangidza kuti masoko akatarhwa pana Aroma 5:2-4 ngee zvirokwazvo. Pamweni imwimwi makasongana no matambudziko akawanda, asi makarumbwa mecishingirira uye makazwa kuti munotenderhwa na Djehovha. Ngokuziya kuti Djehovha anomudai, parizvino maano cikonzero cakanaka cekuti muetsere zvakagondeswa na Djehovha. Kariro yenyu yanyasa kubamba kupinda paya pamakatanga kuziya cokwadi. Ngokudaro kariro iyona yaa ye zvirokwazvo kamuri. Uye inoreya zviro zvinokosha kamuri. Iyona inomupfurudzirai pa zvese zvamunoita mu upenyu wenyu, inocinja mushobo wamunobata mhuri yenyu, zvisananguro zvamunoita uye kuseenzesa kamunoita nguwa yenyu.

18. Djehovha anotipasa rugondo ripi?

¹⁸ Muphostori Pauro unobhuyazve zviro zvinokosha ngezve kariro yatinayo mumasure mekutenderhwa na Djehovha. Iyena unotigondesa kuti kariro yedu icadzadzika zvezvirokwazvo. Ngei tinganyasa kugara no rugondo irona? Pauro wakatara gondeso inoteera ku Akristu: “Kariro aitiitisi kuti tiore mwoyo; ngokuti rudo ra Mwari rakadururhwa mu mwoyo medu ngo mwiya mucena, watakapaswa.” (Aro. 5:5) Isusu tino zvikonzero zvese zvinoita kuti titende kariro inotipasa Djehovha—ii ndiyo kariro yedu.

19. Icokwadi cipi camungagara naco ngezve kariro?

¹⁹ Torai nguwa kuti murangarire ngezve zvipikirhwa zva Djehovha zvaakagondesa Abrahamu uye kuti Djehovha akamutendera kudini omudainza kuti shamwari Yake. Kuetsera kese ka Abrahamu kainga kusiripi kupedza nguwa. Bhaibheri rinoti: “Abrahamu paakapangidza mwoyo unononoka kutsamwa, wakatambira cipikirhwa ici.” (Aheb. 6:15; 11:9, 18; Aro. 4:20-22) Zvezvirokwazvo, Abrahamu aazi kuora mwoyo. Imwimwiwo amuzoori mwoyo kana mukarumbwa makatendeka. Imwimwi mucatambira mubairo nge ndaa ye kariro yenyu. Kariro yenyu ngeye zvirokwazvo; ici i cikonzero cekuti mupfare haiwa cekuora mwoyo! (Aro. 12:12) Pauro wakatara kuti: “Mwari anopasa kariro, ngaamudzadzei no mupfaro uye runyararo nge ndaa ye kugonda kamunomuita, kuti kariro yenyu itunhudzirike nge simba re mwiya mucena.”—Aro. 15:13.