Junio

¿Kʼusi ta jpastik mi oy buchʼu chopol kʼusi laj yalbutike? Jaʼ ti ta slekiluk koʼonton jtakʼbetike (Prov. 15:1). Jkʼeltik kʼusi kʼot ta stojolal jun meʼil ti stuk tstsʼites jun xchex kereme. Li skereme mukul tspas kʼusitik chopol. Pe jun kʼakʼale, oy jun ermana laj yaʼi li kʼusi chopol tspas li kereme, vaʼun bat xchiʼin ta loʼil li meʼile, ta slekil yoʼonton xi laj yalbe yaloje: «¡Chakʼ at-oʼonton ti muʼyuk latojob ta yalbel mantal li akereme!». Baʼyel la snop kʼusi xuʼ chal li meʼile xchiʼuk laj yakʼ persa ti mu x-iline. Vaʼun ta slekil yoʼonton laj yalbe ti oy-o ta yoʼonton chakʼ batel persa stsʼitesel leke xchiʼuk ti chakʼ-o persa xchanubtasele. Koliyal ti ta slekil yoʼonton la stakʼe, yamiga-o sbaik. Li kereme laj yaʼi li kʼusi laj yal li smeʼe. Ta skoj ti laj yakʼ venta ti kʼanbil-o yuʼun li smeʼe, laj yikta spasel li kʼusitik chopole, laj yichʼ voʼ, ta mas tsʼakale tun ta Betel. ¿Kʼusi chchanubtasutik taje? Akʼo mi jaʼ yakal chijloʼilaj xchiʼuk ermanoetik, kutsʼ kalaltik o yan krixchanoetik, «oyuk me lek yatsʼamil» li jkʼopojeltike. Jaʼ xkaltik, skʼan xij-ichʼvan ta mukʼ ta skotol ora kʼalal chijkʼopoje (Kol. 4:6). w15 15/12 3:15, 17

Li 120 yajchankʼoptak Jesus ti te tsobolik ta Jerusalene snaʼojik lek ti yuʼun laj yichʼik tʼujel ta chʼul espiritu li vaʼ kʼakʼale. Maʼuk noʼox, yuʼun kʼopojik ta yan kʼopetik xtok (Ech. 2:6-12). Pe mu skotoluk velta ti oy xa kʼusi labal sba chkʼot ta pasel kʼalal oy buchʼu chichʼ tʼujel ta xchʼul espiritu Jeovae. ¿Kʼuxi jnaʼojtik? Yuʼun li vaʼ kʼakʼale ta smilal xa noʼox yan krixchanoetik laj yichʼik tʼujel ta chʼul espiritu kʼalal laj yichʼik voʼe, pe muʼyuk bu chal Vivlia mi yal tal leb kʼokʼ ta sjolik (Ech. 2:38). Akʼo mi jech, muʼyuk bu tstʼuj ta ora ta xchʼul espiritu skotol li buchʼutik chichʼ voʼe. Jaʼ jech kʼuchaʼal li yajtsʼaklomtak Kristo ta Samariae, jaʼ to laj yichʼik tʼujel kʼalal jal xa ox yichʼojik voʼe (Ech. 8:14-17). Yan li Kornelio xchiʼuk yutsʼ yalale muʼyuk toʼox yichʼojik voʼ kʼalal laj yichʼik tʼujele (Ech. 10:44-48). w16.01 3:3, 5

Muʼyuk ti mas xa xtojob tajek chaʼi sbaik li buchʼutik tʼujbile. Muʼyuk bu tsnopik xtok ti mas xa ep chichʼik chʼul espiritue, ti jaʼ muʼyuk li yantike xchiʼuk muʼyuk bu tsnopik ti mas xa xaʼibeik smelolal li Vivliae. Maʼuk noʼox, yuʼun muʼyuk bu chalbeik yantik xtok ti akʼo sveʼ pan xchiʼuk ti xuchʼ vino ta skoj ti tsnopik noʼox ti tʼujbil li jun ermanoe. Ta skoj ti bikʼit yakʼoj sbaike, snaʼojik ti jaʼ noʼox Jeova xuʼ stak ta ikʼel ti buchʼu chbat ta vinajele. Li buchʼutik chtakatik ta ikʼel sventa xbatik ta vinajele, mu skʼanik ti yan xa sba kʼu yelan ch-ichʼatik ta mukʼe (Efes. 1:18, 19; Filip. 2:2, 3). Yuʼun snaʼojik ti maʼuk sventa snaʼik skotol krixchanoetik ti laj yichʼik tʼujel yuʼun Jeovae. Jech oxal mu labaluk sba chaʼiik mi mu xchʼunbatike. Snaʼojik xtok ti chal Vivlia ti mu stakʼ jchʼuntik ta ora mi oy buchʼu chal ti akʼbil tsots yabtel yuʼun Jeovae (Apok. 2:2). w16.01 4:6, 7

Mu jkojuk noʼox koltaatik yuʼun Jeova ta skʼelobil juʼelal li Abraan xchiʼuk Sarae (Gén. 12:10-20; 20:2-7, 10-12, 17, 18). Li kʼusi kʼot ta xkuxlejale mas to tsatsub-o li xchʼunel yoʼontone. ¿Kʼuxi xuʼ lek xkamigoin jbatik xchiʼuk li Jeova eke? Skʼan xkojtikintik xchiʼuk skʼan xkil ta jkuxlejaltik ti tskoltautik jech kʼuchaʼal koltaat li Abraane. Jaʼ yuʼun, jchantik mas ta sventa li Jeovae. Li avie mas xa ep kʼusitik xuʼ xkojtikintik xchiʼuk xuʼ jnaʼtik li kʼusitik kʼotem ta xkuxlejalik li yajtuneltak Diose (Dan. 12:4). Li ta Vivliae ep kʼusitik xuʼ jchantik ta stojolal li «Mucʼul Dios ta vinajel[e]». Li kʼusitik ta jchantik ta stojolale jaʼ tskoltautik sventa xlik jkʼantik xchiʼuk xlik kichʼtik ta mukʼ (Gén. 14:22). Taje jaʼ tskoltautik sventa jchʼunbetik li smantale. Yuʼun mi chkil ta jkuxlejaltik ti chchabiutik xchiʼuk ti chakʼbutik sbendisione, mas to me chchʼi li xchʼunel koʼontontike. Mi ta sjunul koʼonton chijtun ta stojolale, xijmuyubaj xchiʼuk jun noʼox koʼontontik (Sal. 34:8; Prov. 10:22). Mi mas to chkojtikintik li Diose xchiʼuk mi mas to chkil ta jkuxlejaltik ti tskoltautike, mas to me chlekub ti kʼu yelan xkil jbatik xchiʼuke. w16.02 1:7, 8

Li kʼusitik laj yal Mariae, chakʼ kiltik ti xojtikin lek li Tsʼibetik ta Evreo Kʼope. ¿Kʼu yuʼun ti jech chkaltike? Yuʼun li kʼusitik laj yale tsvules ta joltik li kʼusi laj yal smeʼ Samuel kʼalal la spas orasione (1 Sam. 2:1-10). Li kʼusi laj yal Mariae la sta ta alel mas ta jtob ta velta li kʼusi chal ta Skʼop Diose. Jech kʼuchaʼal chkiltike, lek tajek xaʼi yalbel skʼoplal li kʼusitik xchanoj ta stojolal yamigo ti jaʼ li Jeovae. Bakʼintike xuʼ van oy kʼusi tsots chkaʼitik spasel li ta slumal Jeovae, jech kʼuchaʼal laj yaʼi sba li Mariae. ¿Kʼusi xuʼ jpastik mi jech chkaʼi jbatike? Jaʼ lek jchanbetik li xchʼunel yoʼontone. Pe ¿kʼuxi xuʼ jchanbetik? Jaʼ ti bikʼit xkakʼ jbatik kʼalal oy kʼusi chij-akʼbat spasele xchiʼuk jpat koʼontontik ti tskoltautik li Jeovae. Jchikintatik li kʼusi chalbutik Jeovae xchiʼuk jnoptik lek li kʼusi jchanojtik ta stojolale xchiʼuk li kʼusi tspas ta jelavele. Jech xtok, ta sjunuluk me koʼonton kalbetik batel yantik li kʼusitik jchanojtike (Sal. 77:11, 12; Luk. 8:18; Rom. 10:15). w16.02 2:17, 18

Xkuxet noʼox koʼontontik ti ta smilal xa noʼox kerem tsebetik chichʼik voʼ jujun jabile (Ecl. 12:1). Li totil meʼiletik xchiʼuk li moletike skʼan me skʼelik ti jaʼuk xlokʼ ta yoʼonton stukik ti chichʼik voʼe xchiʼuk ti xaʼibeikuk smelolal kʼusi smakoje. Ti chkakʼ jbatik ta stojolal li Jeovae xchiʼuk ti chkichʼtik voʼe. Toj ep me bendision chakʼbutik ta skoj taje. Pe jech xtok, ep me jvokoltik chakʼ li Satanase (Prov. 10:22; 1 Ped. 5:8). Jaʼ yuʼun, li stestigotak Jeova ti oy skerem stsebike skʼan me skoltaik sventa xaʼibeik smelolal kʼusi smakoj ti chijkʼot ta yajchankʼop Jesuse. Pe mi maʼuk stestigotak Jeova stot smeʼik li kerem tsebetike, ¿buchʼu chkoltaatik? Jaʼ li moletik ta tsobobbaile, ta slekil yoʼonton chalbeik smelolal kʼusi skʼan xal ti chkakʼ jbatik ta stojolal li Jeovae xchiʼuk li ichʼvoʼe (Luk. 14:27-30). Jech kʼuchaʼal chchapan sba baʼyel lek li buchʼu tskʼan tsvaʼan jpʼejuk snae, jaʼ jech skʼan xchapan sba ek li jun kerem o tseb ti chichʼ yaʼi voʼe. ¿Kʼu yuʼun? Sventa tukʼuk-o xtun batel ta stojolal Jeova ‹kʼalal to ta slajeb› (Mat. 24:13). w16.03 1:1, 2

Maʼuk xa noʼox ta jun lum chlik talel li steklumale, moʼoj, te chlikik tal ta epal lumetik xchiʼuk jelel stalel xkuxlejalik, taje jaʼ xa li Israel yuʼun Diose. Kʼotik li ta stsobobbail yajtsʼaklomtak Kristoe xchiʼuk och skʼoplalik li ta achʼ tratoe. Li achʼ tsobobbail taje jaʼ xa chchʼunbe ‹smantal li Kristoe›. Pe li achʼ mantal taje mi jaʼuk xkoʼolaj kʼuchaʼal li Smantal Moisese. ¿Kʼu yuʼun? Yuʼun li beiltaseletik taje maʼuk xa ta ton tsʼibabil, jaʼ xa te tsʼibabil ta yoʼontonik ta jujuntal li yajtsʼaklomtak Kristoe. Li mantaletik taje jaʼ tsbeiltas xchiʼuk tskolta skotol li yajtuneltak Diose manchuk mi yan-o slumalik (Gal. 6:2). Li Israel yuʼun Diose toj ep la stabeik sbalil «li smantal Kristoe». Kʼalal jutuk xa ox skʼan xlik li achʼ tratoe, laj yakʼ chaʼtos mantal ti toj tsots skʼoplal li Jesuse, ti skʼan xakʼ ta xkuxlejal xchaʼtosal li jun yajtsʼaklom Kristoe. ¿Kʼusitik taje? June jaʼ ti ta jcholtik mantale, yane jaʼ ti kʼu yelan skʼan jkʼan jbatike. Ta skoj ti jaʼ sventa yajtsʼaklomtak Kristo li mantaletik taje skʼan me jchʼun jkotoltik, akʼo mi liʼ chijkuxi ta Balumile o mi ta vinajel. w16.03 4:10, 11

Mi molot ta tsobobbaile skʼan me xapas ta avamigo baʼyel li jun ermano chachapane. Kʼalal jech chapase, xuʼ jaʼ mas jun yoʼonton chaʼi sba. Sventa xkʼot ta pasel avuʼun taje, skʼan me xatsak ta venta ti kʼusitik nopem xaʼiik spasel li lum bu oyoxuke. Akʼo mi ep kʼusitik abainoj spasel, chʼakbo yorail sventa xachiʼin li ermanoe. Mi jech chapase jaʼ jech chavakʼbe yil ti tsots skʼoplal chavile. Ta me stoj ta vokol ti chavakʼbe ta ilel ti akʼanoje xchiʼuk ti chatsak ta ventae. Li jun mol ti lek tspas yabtele maʼuk noʼox ta xchanubtas li yantike, moʼoj, yuʼun ta xakʼbe ta ilel ti skʼanojan xtoke (koʼoltaso xchiʼuk Juan 5:20). ¿Kʼu yuʼun tsots skʼoplal taje? Yuʼun kʼalal chakʼik venta ti tsots skʼoplal ch-ilatike, mas ch-ayan ta yoʼontonik ti xchanike (Prov. 17:17; Juan 15:15). w15 15/4 1:19, 20

Oy kʼusi tsots skʼoplal chakʼ jchantik li sloʼilal Azariase (Usias). Yuʼun li kʼusitik kʼot ta pasel ta xkuxlejale chakʼ jnaʼtik kʼu yuʼun akʼbat stoj smul yuʼun li Diose. Pe li ta Vivliae oy to yan epal loʼiletik ti muʼyuk chalbe skʼoplal li kʼusitik xuʼ van la spasike (2 Rey. 15:7, 32; 2 Crón. 26:3-5, 16-21). Kʼalal jech taje, ¿mi xijnaʼet van yuʼun li kʼusitik tspas Jeovae? O ¿mi jpatoj koʼontontik ti skotol ora tukʼ li kʼusitik tspase? (Deut. 32:4). Li Vivliae ep kʼusitik chalbutik ta sventa Jeova yoʼ xkojtikintik lek xchiʼuk ti jpat koʼontontik ta stojolale. Mi xkojtikintik xchiʼuk mi jkʼanojtik li Jeovae, mu persauk skʼan jnaʼtik skotol ti kʼu yuʼun jech tspase. Pe, ¿kʼusi xuʼ skoltautik sventa jnaʼtik ti lek skotol li kʼusitik tspas Diose? Jaʼ ti ta jchantik li Vivliae. Mi jech ta jpastike, ta xkamigointik ta melel li Jeovae (Sal. 77:12, 13). w15 15/4 3:8, 10

Li anjeletike toj tsots sjuʼelik. Toj ep spʼijilik xchiʼuk mu jtabetik li sjuʼelike. Li anjeletik ti tukʼ yakʼoj sbaike lek tstunes sjuʼelik, yuʼun jaʼ sventa tspasik li kʼusitik leke. Jun skʼelobil ti chal ta Vivliae jaʼ ti ta jun akʼobale oy jun anjel ti la smil 185 mil soltaroetike. ¿Mi spas van yuʼun jun krixchano taje? ¿Mi spas van yuʼun jtsop soltaroetik xtok? Mi jsetʼuk (2 Rey. 19:35). Ta yan velta xtoke li jun anjele la slokʼes ta chukel li yajtakboltak Jesuse. ¿Kʼusi la spas? La sjam li tiʼ chukinabe, la slokʼes li jtakboletike vaʼun la smak yan velta, pe mi jaʼuk laj yakʼik venta li jchabichukinabetike (Ech. 5:18-23). Kʼuchaʼal chkiltike jaʼ sventa kʼusitik lek tstunes-o sjuʼelik li anjeletik ti tukʼ yakʼoj sbaike. Pe li Satanase ep tajek sjuʼel, jaʼ noʼoxe tstunes sventa tspas kʼusitik chopol. Jaʼ yuʼun li ta Vivliae chal ti jaʼ «ajvalil» xchiʼuk «dios ta sventa li kʼusitik oy ta balumil liʼe» (Juan 12:31). w15 15/5 1:5, 6

Li yajtsʼaklomtak Kristo ti chʼabal nupunemik xchiʼuk li buchʼutik nupunemike, skʼan me xakʼik persa sventa mu spasik jtosuk mulivajel. Pe taje mu toj kʼunuk ta pasel. Jech kʼuchaʼal li kerem tsebetike, chaʼiik onoʼox ti xtoyet chal xchiʼiltakik ta chanun ti buchʼuuk noʼox xuʼ xchiʼinik ta vayele. Xtoyet chaʼi sbaik xtok ti tstakik batel mensajeetik ta selular xchiʼuk lokʼoletik ti naka tʼanajtik krixchanoetik te chvinaje. Ta junantik lumetike tstakik batel lokʼoletik ti bu chvinaj ololetik ti tʼanajtike, kʼalal jech tspasik taje xkoʼolaj kʼuchaʼal pornografia. Yuʼun chal Vivlia ti «buchʼu jaʼ tspasilan li mulivajele tsaʼ smul ta sbekʼtal stuk» (1 Kor. 6:18). Ep tajek krixchanoetik chamemik o ep chil svokolik ta skoj chameletik ti ta xichʼ kuchel ta skoj li chiʼinejbail ta vayele. Jutuk mu skotoluk li kerem tsebetik ti xchiʼinojik ta vayel jun krixchano ti maʼuk snup xchiʼile, chopol chaʼi sbaik ta tsʼakal. Epal livroetik, pelikulaetik xchiʼuk sonetike tskʼan ti akʼo jchʼuntik ti muʼyuk kʼusi chopol chkʼot ta jtojolaltik mi muʼyuk la jchʼunbetik smantaltak li Diose. Taje jutbil kʼop o nopbil kʼop noʼox. Mi muʼyuk la jkʼel jbatike, xuʼ me xijpʼaj li ta «sjuʼel mulil ti chloʼlavane» ti jaʼ jun spetsʼ Satanase. w15 15/5 2:14

Li Jesuse la xchanbe slekil yoʼonton li Diose. Sventa xakʼbe ta ilel slekil yoʼonton krixchanoetik li Jesuse, ¿kʼusi koltaat? Jaʼ ti la snopbe skʼoplal kʼu van yelan chaʼi sba yantik ta skoj li kʼusitik tspase. Kalbetik junuk skʼelobil, jun veltae ay kʼelatuk yuʼun jun ants ti chopol toʼox kʼusitik spasoje. Ta skoj ti okʼ tajek li antse la xtʼuxubtasbe ta yaʼlel sat li yok Jesuse. Li stuke laj yil ti sutesoj xa yoʼonton li antse, vaʼun laj yakʼ venta mi laj yute xuʼ me mas chopol chaʼi sba yuʼun li antse. Jaʼ yuʼun la skʼupil kʼopta ta skoj li kʼusi lek la spase xchiʼuk laj yakʼbe perton. Pe li jun jnitvanej ta relijione muʼyuk lek laj yil ti laj yakʼbe perton Jesus li ants taje. Akʼo mi jech, laj onoʼox yakʼbe ta ilel slekil yoʼonton li jnitvanej ta relijion eke (Luk. 7:36-48). Mi ta jkʼan chkakʼbetik ta ilel slekil koʼontontik yantik kʼuchaʼal tspas li Jeovae, ¿kʼusi skʼan jpastik? Xi laj yal li Pabloe: «Mu persauk skʼan slikes kʼop li smoso Kajvaltike, skʼan lek noʼox yoʼonton ta stojolal skotol krixchanoetik» (2 Tim. 2:24). Skʼan me jnoptik baʼyel kʼu van yelan chaʼi sbaik li yantike xchiʼuk ti kʼu yelan chaʼi sbaik ta skoj ti kʼusi chkalbetike. Mi jech la jpastike chkakʼtik ta ilel slekil koʼontontik xchiʼuk chijkoʼolajutik xchiʼuk li Jeovae (Prov. 15:28). w15 15/5 4:8, 9

Kʼalal oy kʼusi tsots tsnuptan li kermanotaktike xuʼ xkakʼbetik li kʼusitik chtun yuʼunike xchiʼuk jpatbetik yoʼontonik (Prov. 17:17). Taje jaʼo xuʼ jech jpastik kʼalal ch-echʼ nojelal ta voʼ, nikel o yan kʼusitike. Jun skʼelobile jaʼo kʼalal echʼ jun tsatsal ikʼaloʼe, solel lajem kom sna jun ermana ti meʼone. Koltaat yuʼun li ermanoetike, jaʼ yuʼun laj yal ti tstoj tajek ta vokol ti jaʼ stestigo Jeovae, pe maʼuk noʼox ta skoj li kʼusitik akʼbate, moʼoj, jaʼ mas la stoj ta vokol ti koltaat ta mantale. Taje jechtik la snuptan ek jun ermana ti chʼabal smalale. Tsvul tajek yoʼonton ta skoj ti laj tajek sna ta tsatsal ikʼaloʼe. Talik li ermanoetike xchiʼuk koltavanik ta xchaʼmeltsanel. Li ermana taje mu xa noʼox la x-al yuʼun ti kʼu yelan chaʼi sbae. Vaʼun xi laj yale: «Kolaval Jeova». Jkotoltik ta jtojtik tajek ta vokol ti oy kermanotaktik ti oyutik ta yoʼontonike. Pe mas to ta jtojbetik ta vokol Jeova xchiʼuk Jesukristo ti chchabiutike. w15 15/6 1:17

Li Vivliae chal kʼu yelan skʼan xichʼ sbaik ta mukʼ li viniketik xchiʼuk antsetike. Li jun stestigo Jeova ti nupuneme jaʼ noʼox me mas skʼan xichʼ ta mukʼ li snup xchiʼile. Li buchʼutik chʼabal to nupunemike jaʼ noʼox me mas skʼan xichʼ ta mukʼ li buchʼu ta xnupun xchiʼuke. Junantike tsnopik ti mi muʼyuk tspik sbaik li chaʼvoʼ krixchanoetike muʼyuk la chopol, jech oxal xuʼ la stsʼuʼ sati sbaik, stseʼinta sbaik xchiʼuk ti sbitsbun kʼu yelan chanavik sventa tsloʼlabe sba sjolike. Pe kʼalal jech tspasik chaʼvoʼ krixchanoetik taje, xuʼ me xlik ayanuk ta yoʼontonik kʼusitik chopol, vaʼun xuʼ stsʼujik ta mulivajel. Taje oy xa jech kʼotem ta stojolal yan krixchanoetik, jaʼ yuʼun xuʼ jech xkʼot ta jtojolaltik ek. Ep me kʼusi lek chakʼ jchantik li kʼusi la spas Josee. Li yajnil yajvale tskʼan ox chchiʼinvan ta vayel. Pe li Josee muʼyuk la xchʼun. Li antse te x-iʼun-o skotol kʼakʼal ta stojolal, yuʼun tskʼan chchiʼin ta vayel (Gén. 39:7, 8, 10). Pe li Josee jpʼel yoʼonton ti muʼyuk ta sloʼlabe sjol li antse, taje jaʼ koltaat sventa mu x-ayan ta yoʼonton li kʼusi chopole. w15 15/6 3:10, 11

Li Jeovae tskʼan ti akʼo jnoptik ta stojolal li kermanotaktike xchiʼuk ti kʼu yelan xil sbaik xchiʼuk li Diose. Jtos ti kʼuxi xuʼ jpastike jaʼ ti xkakʼbetik perton kʼalal oy kʼusi chopol tspasbutik o chalbutike. Jutuk mu skotoluk velta muʼyuk kʼusi mas tsots skʼoplal li kʼusi tspasbutik o chalbutike. Kʼalal chkakʼbetik perton li kermanotaktike, chkakʼtik ta ilel ti jkʼanojantike xchiʼuk ti ta jtojbetik ta vokol Jeova ti chakʼutik ta pertone (Kol. 3:13). Ta skoj ti jpasmulilutike xuʼ van toj vokol chkaʼitik yakʼel ta perton li jun ermanoe (Lev. 19:18). Mas to mi la jchapbetik yantik li kʼusi la spasbutik li jun ermanoe, xuʼ van voʼotik xa chʼunbil chkʼot li kʼusi chkaltike, vaʼun muʼyuk xa lek chilik li ermanoe. Taje xuʼ me sok-o kuʼuntik ti kʼu yelan lek xil sbaik li ermanoetik ta tsobobbaile. Mi jech kʼot ta pasel taje xchiʼuk mi muʼyuk kʼusi ta jpastik sventa jchapantik li jkʼoptike yakal chkakʼtik ta ilel ti muʼyuk sbalil chkiltik ti cham ta jkojtik li Jesuse (Mat. 18:35). Mi muʼyuk chkakʼbetik perton li yantike, muʼyuk me chakʼutik ta perton li Jeova eke (Mat. 6:14, 15). Jech xtok, mi ta jkʼan chakʼutik ta perton li Jeovae, skʼan me mu jpastik tsatsal mulil (1 Juan 3:4, 6). w15 15/6 5:9-11

Li Jeovae yakʼojbutik jmotontik sventa mas jkʼupiltastik li jparaisotike, jaʼ xkaltik, li jun oʼontonal xchiʼuk ti jmoj tsobolutike. ¿Kʼuxi xuʼ jpastik taje? Jtos ti kʼuxi xuʼ jpastike jaʼ ti jcholtik mantale xchiʼuk ti junuk noʼox koʼontontik xijchanubtasvan ta Vivliae. Kʼalal ta jkoltatik junuk krixchano sventa xkʼot ta stestigo Jeovae, mas xa chmukʼib batel li jparaisotike (Is. 26:15; 54:2). Yan ti kʼuxi xuʼ xijkoltavan sventa mas jkʼupiltastik li jparaisotike jaʼ ti xkakʼtik persa sventa masuk xlekub batel li jtalelaltik kʼuchaʼal yajtsʼaklomutik Kristoe. Mi jech la jpastike mas me kʼupil sba chil yan krixchanoetik li jparaisotike. Jaʼ yuʼun, ¿kʼusi chnopaj-o talel krixchanoetik li ta j-organisasiontik sventa xchanik ta stojolal li Jeova xchiʼuk Jesuse? Jutuk mu skotoluk veltae chnopajik talel ta skoj li jlekil talelaltike, maʼuk noʼox ta skoj li yojtikinobil kuʼuntik ta Vivliae. Xmuyubaj tajek Jeova xchiʼuk Jesus kʼalal chilik ti solel kʼupil sba xvinaj li jparaisotike. Xijmuyubaj ek kʼalal ta jkolta jbatik sventa kʼupiluk sba xvinaje. Pe mas to me chijmuyubaj kʼalal mi la jkʼatajestik ta jun paraiso li Balumile. w15 15/7 1:18-20

Li Satanase tsnop ti mas lek xtojob ta spasel li kʼusitike, ti jaʼ stsaloj to li Diose, li vaʼ yelan tsnope tskʼan ti jaʼ jech tsnop li krixchanoetik eke. Li Jeovae chakʼ akʼo jnoptik ta jujuntal buchʼu chkakʼ jbatik ta stojolal. Jaʼ yuʼun xi xajakʼbe abae: «¿Mi ta jchʼunbe smantaltak Jeova ta skoj ti lek jchʼunoj ti jaʼ noʼox stuk jaʼ lekil ajvalile? ¿Mi lek jchʼunoj ti jaʼ noʼox stuk chchapan skotol kʼopetik li Ajvalilal yuʼun Diose? ¿O mi ta jnop ti mu persauk spasutik ta mantal li Diose?». Ti oyuk buchʼu sjakʼbot kʼusi chanop ta sventa junuk partido politiko o ta sventa junuk organisasion ti tstikʼ sbaik ta kʼope, ¿kʼusi van chaval? Akʼo mi oy onoʼox organisasionetik ti tskʼan chkoltavanik ta melele, jvules ta joltik ti jaʼ noʼox stuk chchapan skotol vokoliletik xchiʼuk kʼusitik muʼyuk tukʼ chkʼotanuk ta pasel li Ajvalilal yuʼun Jeovae. Jaʼ yuʼun, jaʼ noʼox ta xkakʼ jbatik ta stojolal li Jeovae. Ti mi mu jechuk la jpastike, xuʼ me xlik chʼakbail li ta tsobobbaile. w15 15/7 3:7, 8

Kʼalal ta jkʼeltik li kʼusitik spasoj Jeovae chkakʼtik venta ti skʼanojutik tajeke (Rom. 1:20). Jun skʼelobile jaʼ ti laj yakʼbutik jun Balumil ti chakʼ skotol kʼusitik chtun kuʼuntik sventa xuʼ jkʼupintik li jkuxlejaltike. Jech xtok, oy ep ta tos veʼliletik sventa xkuxet noʼox koʼontontik jlajestik (Ecl. 9:7). Yan ti kʼu yelan chakʼbutik ta ilel ti skʼanojutik li Jeovae jaʼ ti kʼu yelan spasojutike. Ta sventa ti kʼu yelan spasojutike xuʼ kuʼuntik spasel abtelaletik ti chijmuyubaj-oe xchiʼuk ti oy jbalil chkaʼi jbatik yuʼune (Ecl. 2:24). La spas krixchanoetik sventa snojesik xchiʼuk xabtelanik li Balumile, ti xchabiik li choyetike, li mutetike xchiʼuk li yan chonbolometike (Gén. 1:26-28). Maʼuk noʼox taje, yuʼun ti kʼu yelan la spasutik li Jeovae xuʼ jchanbetik li kʼupilik sba stalelaltake (Efes. 5:1). w15 15/8 1:4, 5

Lek tajek xvinaj ti yakal xa chkʼotanuk ta pasel li albil kʼopetik chal ta Vivliae xchiʼuk ti kʼusuk xa noʼox ora chtal li slajeb kʼusitike. Mu xa jaluk skʼan sventa tslajesbeik skʼoplal jecheʼ relijionetik li Organización de las Naciones Unidas xchiʼuk li ajvaliletike (Apok. 17:16). ¿Mi jal to van skʼan sventa jech chkʼot ta pasel taje? Moʼoj. Jvules ta joltik ti Diose jaʼ chakʼbe ta yoʼonton ajvaliletik ti akʼo xbat stsakik ta kʼop li relijionetike. Taje mu jaluk sventa jech chkʼot ta pasel yuʼun (Apok. 17:17). Poʼot xa tajek skʼan xlaj skʼoplal li sbalumil Satanase. Jaʼ yuʼun, jchʼuntik li tojobtasel kʼuchaʼal chal li teksto avie (Apok. 16:15). Vikʼiluk-o jsatik xchiʼuk jaʼuk mas tsots skʼoplal xkiltik ti chijtun-o batel ta stojolal li Jeovae. Jpat koʼontontik ti tskolta li buchʼutik vikʼil satik xchiʼuk ti chapalike (Is. 64:4). w15 15/8 2:17

Melel onoʼox ti skʼan xkakʼ ta ilel slekil koʼontontik ta stojolal li krixchanoetike. Pe muʼyuk lek ti jaʼ chkamigointik jun krixchano ti muʼyuk chchʼunbe smantaltak Jeovae. Li jun stestigo Jeovae mu me lekuk xtok ti jaʼ xkʼot ta slekom li buchʼu muʼyuk yichʼoj voʼe. Jaʼ mas tsots skʼoplal ti jaʼuk kamigotik li Diose, jaʼ muʼyuk tsots skʼoplal ti jaʼ lekuk xilutik li balumile. Jaʼ noʼox skʼan xkamigointik li buchʼutik jech xkuxlejalik kʼuchaʼal tskʼan li Diose. Li buchʼutik jaʼ chchiʼinik li buchʼutik chopolike ep tstikʼ sbaik ta tsatsal vokolil, jech kʼuchaʼal kʼot ta stojolal li j-israeletike (Éx. 23:24, 25; Sal. 106:35-39). ¿Kʼusi kʼot ta pasel ta tsʼakal? Li Jeovae la spʼaj kʼuchaʼal steklumal li j-israeletike xchiʼuk jaʼ xa la stʼuj ta steklumal li stsobobbail yajtsʼaklomtak Kristoe (Mat. 23:38; Ech. 2:1-4). w15 15/8 4:7, 8

Ti kʼu yelan la spasutik li Jeovae jaʼ ti xuʼ jtʼuj jtuktik li kʼusi ta jkʼan ta jpastike. Sventa xuʼ jtʼujtik leke laj yakʼbutik li jol koʼontontike. ¿Kʼuxi ch-abtej taje? Xkoʼolaj kʼu chaʼal jun yechʼomal eil ti chalbutik kʼusi lek xchiʼuk kʼusi chopole. Mi lek chanubtasbil li jol koʼontontike ta me skoltautik sventa jaʼ jpastik li kʼusitik leke xchiʼuk ti mu jpastik li kʼusitik chopole. Kʼalal laj yakʼ jol koʼontontik li Jeovae laj yakʼ ta ilel ti skʼanojutike xchiʼuk ti tskʼan xijmuyubaj noʼoxe. Pe oy krixchanoetik ti akʼo mi mu xojtikinik li mantaletik ta Vivliae muʼyuk tspasik li kʼusitik chopole (Rom. 2:14, 15). ¿Kʼu yuʼun? Jaʼ ta skoj ti ch-albat yuʼun sjol yoʼontonik ti oy kʼusitik leke xchiʼuk ti oy kʼusitik chopole. Ti chʼabaluk sjol yoʼonton li krixchanoetike, mas to ep kʼusitik chopol tspasik ti jechuke. Jaʼ yuʼun xuʼ jtojbetik ta vokol ti laj yakʼbe sjol yoʼonton skotol krixchanoetik li Jeovae. w15 15/9 2:1, 2

Jech laj yal li jtakbol Juane, yuʼun tskʼan akʼo jnoptik ti kʼu to yepal skʼanojutik li Jeovae xchiʼuk ti kʼuxi yakʼoj ta ilele. Mi la jnopbetik skʼoplal taje mas lek chkil jbatik xchiʼuk li Diose xchiʼuk mas to ta jkʼantik. Junantik krixchanoetike vokol chaʼiik xchʼunel ti xuʼ skʼanutik li Diose. Tsnopik ti jaʼ noʼox la chal kʼusi stakʼ xchiʼuk ti kʼusi mu stakʼ pasele, xchiʼuk ti chakʼbe la kastigo li buchʼutik mu xchʼunik li mantaletik taje. Junantik krixchanoetike chanubtasbilik ta srelijionik ti chopol yoʼonton li Diose. Jaʼ yuʼun ep buchʼutik tsnopik ti mu xuʼ jkʼantike. Jlom xtoke, chalik ti mu ventauk kʼusi tspasik li krixchanoetike kʼanbilik la yuʼun li Diose. Ta skoj ti jchanojtik lek Vivlia li voʼotike jnaʼojtik kʼusi chal ta melel ta sventa li Jeovae. Chalbutik ti jaʼ kʼanelal li Diose, vaʼun ta skoj ti skʼanojutik tajeke, la stak talel sventa xcham ta jkojtik li Xnichʼone (Juan 3:16; 1 Juan 4:8). w15 15/9 4:1, 2

¿Kʼusi skʼan jpastik kʼalal tstojobtasutik li Jeovae? Akʼo mi «mu jtosuk tukʼibtasel xijmuyubaj xa yuʼun li avie», skʼan jchʼamtik, yuʼun jaʼ chchanubtasutik ta spasel li kʼusi leke xchiʼuk chakʼ jun oʼontonal. Jaʼ yuʼun mi jkʼanojtik li Jeovae, mu me jpʼajtik li tojobtasel chkichʼtike mi jaʼuk xijkaputik mi muʼyuk lek chkaʼitik li kʼusi chkichʼtik albele. Jutuk mu skotol li krixchanoetik ta balumil avie tstoy sbaik xchiʼuk jaʼ noʼox batem ta yoʼontonik li kʼusi tskʼan stukike. Oy ep krixchanoetike mu skʼanik tojobtasel o mu skʼan xchʼunik li kʼusi ch-albatike. Jlom xtoke kʼalal ta xchʼunik li tojobtasele mu ta slekiluk yoʼonton tspasik. Pe li Vivliae chal ti skʼan mu jechuk jtalelaltik kʼuchaʼal taje. Skʼan jpastik batel li kʼusi ta jchantik ti lek chil li Jeovae (Rom. 12:2). Li Jeovae tstunes s-organisasion sventa tstojobtasutik kʼalal chtun kuʼuntike. Chalbutik kʼuxi skʼan xichʼ sbaik ta mukʼ li viniketik xchiʼuk li antsetike, kʼuxi xuʼ jtʼuj jlekil amigotik xchiʼuk kʼuxi xuʼ jtʼujtik lek li kʼusi ta jchʼay-o koʼontontike. Kʼalal ta jchʼamtik li tojobtasel chakʼbutik Jeovae xchiʼuk mi ta jel li jtalelaltik sventa lek xilutike, jaʼ jech chkakʼbetik ta ilel ti ta jtojbetik ta vokol li smantaltake xchiʼuk ti jkʼanojtike (Juan 14:31; Rom. 6:17). w15 15/9 5:13, 15

Mi ta jkʼantik tstsatsub li xchʼunel koʼontontike skʼan jkʼanbetik xchʼul espiritu li Diose. ¿Kʼu yuʼun? Yuʼun li xchʼunel oʼontonale jaʼ jtos talelal o yabtel li «chʼul espiritue» (Gal. 5:22). Li Jesuse la stij koʼontontik sventa jkʼanbetik Jeova ti akʼo xakʼbutik mas li xchʼul espiritue xchiʼuk laj yal ta melel ti chakʼ li Diose (Luk. 11:13). Pe, ¿kʼusi xuʼ jpastik kʼalal mi tsatsub xa ox kuʼuntik li xchʼunel koʼontontike? Skʼan jechuk-o tsots kuʼuntik. ¿Kʼu yuʼun? Yuʼun li xchʼunel koʼontontike xkoʼolaj kʼuchaʼal kʼalal tsanal kʼokʼe. Xuʼ van lek tsots skʼakʼal li ta slikebale, pe mi muʼyuk xa laj kakʼbetik siʼile ta xtupʼ. Jaʼ jech xuʼ xkʼot ta pasel ta stojolal li xchʼunel koʼontontik eke. Mi ta jkʼantik tsotsuk-oe, skʼan jkʼeltik xchiʼuk jchanbetik lek skʼoplal jujun kʼakʼal li Vivliae. Mi jech la jpastike, mas me ta jkʼantik li Jeovae xchiʼuk li Skʼope, vaʼun lek tsots-o li xchʼunel koʼontontike. w15 15/10 2:6, 7

Jaʼ me lek xtok mi chbakʼ ketik kʼalal ta jkʼeltik vune, jaʼ mu sta mi ta koʼontontik o tsʼijil noʼox ta jkʼeltike. Li sientifikoetike yakʼojik venta ti jaʼ la mas lek chvul ta joltik kʼusi la jkʼeltik mi jech ta jpastik taje. Ta skoj ti jaʼ la spasutik li Jeovae, snaʼoj ti jaʼ jeche. Jech oxal, li Josuee albat yuʼun Jeova ti akʼo snopilanbe skʼoplal li mantaletik yuʼune o kʼuchaʼal chal li ta voʼneal evreo kʼope jaʼ ti chbakʼilan o chnikulan li yanal ketike (Jos. 1:8). Kʼalal jech ta jkʼel Jvivliatik taje, jaʼ tskoltautik sventa xkakʼ ta koʼontontik xchiʼuk sventa xvul noʼox ta joltik li kʼusi ta jkʼeltike. Bateltike, kʼalal jaʼo chijchanunaje toj vokol chkaʼitik ti xkakʼ ta koʼontontik xchiʼuk ti jnopbetik skʼoplal li kʼusi ta jchantike. Yuʼun xuʼ van toj lubemutik xchiʼuk ep kʼusitik xvochet li ta jpat jxokontike. Jaʼ yuʼun skʼan te jnopbetik skʼoplal ti bu lek noʼox stsʼijete xchiʼuk kʼalal jaʼo muʼyuk kʼusi mas ta jnopbentike. Jun skʼelobile jaʼ li Davide, ti lek toʼox xaʼi snopel ta akʼobaltike (Sal. 63:6). Li jun xtoke jaʼ li Jesuse, yuʼun la saʼ ti butik lek noʼox stsʼijet sventa snopbe skʼoplal kʼusitike xchiʼuk ti bu xuʼ spas orasione (Luk. 6:12). w15 15/10 4:4, 6, 7

Jun veltae, te kʼot jayvoʼ krixchanoetik ti likemik tal ta Galilea sventa tsaʼik li Jesuse (Juan 6:22-24). Pe snaʼoj xa onoʼox ti maʼuk tal xchikintaik li kʼusi chakʼ ta chanele, moʼoj, yuʼun tskʼanik makʼlinel. Jaʼ yuʼun li Jesuse ta slekil yoʼonton la stukʼibtas li krixchanoetik taje xchiʼuk laj yalbe ti kʼusi skʼan spasik sventa sjel stalelalike (Juan 6:25-27). Melel onoʼox chaʼa, maʼuk tukʼil krixchanoot xchiʼuk mu xavil kʼusi tsnop li avalab anichʼnabe. Pe xuʼ me xavakʼ persa ta yaʼibel smelolal ti kʼu yuʼun jech tspasik jlom kʼusitike. Ta melel, ta onoʼox van xlokʼik ta cholmantal li avalab anichʼnabe, pe xi xanopbe skʼoplale: «¿Kʼu yuʼun ti chlokʼik ta cholmantale? ¿Mi ta melel lek chaʼiik? ¿O mi jaʼ noʼox van ti lek chaʼiik ti ta jkux koʼontonkutik jlikeluk sventa chiveʼkutik o ti oy kʼusi chkuchʼkutike?». Jaʼ yuʼun mi la avakʼ venta ti muʼyuk lek chaʼiik li cholmantale, kʼelo kʼusi xuʼ xapas sventa masuk skʼupinik. Albo kʼusi stakʼ spasik sventa jtuneluk xaʼi sbaik li ta cholmantale. w15 15/11 1:10, 11

Li Jkʼanvanej Dios kuʼuntike jaʼ onoʼox tspas li kʼusitik lek ta sventa li yajtuneltak ti tukʼ yakʼoj sbaike. Xi chal li Vivliae: «Tskusbat skotol yaʼlel satik yuʼun li Diose, muʼyuk xa lajelal, muʼyuk xa at-oʼonton, muʼyuk xa okʼel ta skoj vokolil xchiʼuk mi jaʼuk xa kʼusi kʼux ta aʼiel». Xi chal xtoke: «Qʼuelo lec avil li bochʼo lec [o tukʼ] yoʼntone, ti lec cʼusitic tspase; oy cʼusi tsta ta tsʼacal ti toj leque, jaʼ ti jun yoʼnton oe. Yan li jbajmantaletique jʼechʼel chbatic o» (Sal. 37:37, 38). Jaʼ yuʼun chaʼa, mi ta jkʼan tukʼ koʼonton xilutik li Jeovae, skʼan me xkojtikintik xchiʼuk xkojtikinbetik li Xnichʼon eke, jech xtok skʼan jchʼunbetik skotol li kʼusitik chalbutike (Juan 17:3). Ta melel, skʼan me jpʼeluk koʼonton jchʼuntik ti poʼot xa xlaj li kʼusitik chopole, ti jaʼ «te chkom-o sbatel osil li buchʼu tspas kʼusi tskʼan yoʼonton Diose» (1 Juan 2:17). Ta skoj ti poʼot xa tajek li slajeb kʼusitik chopol ta balumile, toj tsots me skʼoplal ti jchʼuntik li tojobtasel liʼe: «Jaʼ noʼox naban aba o ta stojol li Mucʼul Diose; chʼunbo li cʼusitic chayalbote» (Sal. 37:34). w15 15/11 3:11, 12

Koliyal ti tskoltautik li Ajvalil kuʼuntike ep kʼusitik jtunesojtik sventa jcholbetik mantal krixchanoetik ti bu kʼalal xuʼ kuʼuntike. Li kʼusitik taje, ep la skoltautik kʼalal jutuk toʼox stestigotak Jeova ta spʼejel Balumile. Jtos ti kʼusi laj yichʼ tunesel leʼ xa ta sjayibal jabil sventa chichʼ cholel mantale, jaʼ li periodikoe. Li mantal chetʼes li ermano Russelle tstak batel jujun xemana ta snail notisia, vaʼun li snail notisia taje tstak batel ta Canadá, ta Estados Unidos xchiʼuk ta Europa sventa xlokʼ ta jeltos periodikoetik. Li ta sjabilal 1913 chlokʼ xa ox ta chaʼmil jeltos periodiko li mantal chetʼes li ermano Russelle, vaʼun te van voʼlajuneb miyon krixchanoetik tskʼelik. Yan kʼusi laj yichʼ tunesele, jaʼ li radioe. Li ta 16 yuʼun avril ta 1922, te lik yetʼes tal mantal ta radio li ermano Rutherforde. Laj van xchikintaik 50 mil krixchanoetik. Ta tsʼakale laj yichʼ pasel j-estasiontik sventa radio. Ta 24 yuʼun fevrero ta 1924 laj yichʼ jelubtasel li baʼyel jprogramatike. w15 15/11 5:10, 11

¿Kʼuxi tstunes spasbentak sventa xkʼot ta pasel li kʼusi tskʼan tspas Jeovae? Li ta voʼnee la stunes Noe sventa spas li arkae xchiʼuk la stojobtas Bezalel sventa spas kʼusitik kʼupilik sba. Jech xtok, la skolta Jedeon sventa xtun ta tsatsal soltaro xchiʼuk la skolta Pablo sventa tsotsuk yoʼonton xtun ta misioneroal. Ta melel, li yajtunelutik Jeovae toj tsots me skʼoplal chkaʼitik ti kʼusi smakojbe skʼoplal li sbie. Jaʼ yuʼun, li ermanoetik ti la skolta sbaik ta sjelubtasel li Traducción del Nuevo Mundo[e] te laj yakʼbeik komel sbi Dios ti bu onoʼox yavil ta slikebale. Yantik x-epaj batel Vivliaetik ti bu stupʼojbeik lokʼel li sbi Diose. Tsjelik komel ta «Kajvaltik» o mi moʼoje jaʼ tstikʼbeik sbi junuk sdiosik. Taje jaʼ jun srasonal tsots skʼoplal ti kʼu yuʼun li Jtsop Jbeiltasvaneje tskʼan ti oyuk Jvivliatik ta jkʼop jtuktik ti chalbe sbi Diose (Mal. 3:16). Li avie mas xa ta 130 jeltos kʼopetik jelubtasbil li Traducción del Nuevo Mundo ti chakʼ ta ichʼbel ta mukʼ li sbi Diose. w15 15/12 2:7-9

Li Jeovae xuʼ stunes sjuʼel sventa x-ipaj yuʼun jlom krixchanoetik. Yuʼun jun veltae ipaj yuʼun jun ajvalil ta Ejipto xchiʼuk li xvix Moisese (Gén. 12:17; Núm. 12:9, 10; 2 Sam. 24:15). Kʼalal muʼyuk la xchʼunik mantal li j-israeletike, akʼbat tsots svokolik yuʼun li Diose xchiʼuk ipajik (Deut. 28:58-61). Pe li Jeova xtoke xuʼ stunes sjuʼel sventa xchabi xchiʼuk ti mu x-ipaj li yajtuneltake (Éx. 23:25; Deut. 7:15). Oy bakʼintike la xpoxta junantik yajtuneltak. Jun veltae la xpoxta Job kʼalal jaʼo tsots ip ti chcham xa yaʼie (Job 2:7; 3:11-13; 42:10, 16). Li Jesus eke xuʼ yuʼun xpoxtavan. Kʼalal ay ta Balumile, la xpoxta li buchʼutik ipik ta kʼaʼemal chamele, li buchʼutik ipik ta tupʼ-ikʼe, li maʼsatetike, li buchʼutik alubem yok skʼobike xchiʼuk yan jchameletik (Mat. 4:23, 24; Juan 9:1-7). Taje jaʼ chakʼ kiltik kʼusitik tspas ta Paraiso li Jesuse. w15 15/12 4:3, 4