Mayo

¿Kʼusi xuʼ skoltautik sventa ta slekiluk koʼonton xijkʼopoj? Jaʼ ti jtsaktik ta mukʼ li yantike xchiʼuk ti kʼu yelan chaʼi sbaike. Taje jaʼ li kʼusi la spas Jesuse. Jun velta kʼalal laj yil jtsop krixchanoetik ti laj yakʼik persa sventa chtaat ta saʼele xchiʼuk sventa chchikintaik li kʼusi chale, ta sjunul yoʼonton la xchʼak yora xchiʼuk ep kʼusitik la xchanubtasan (Mar. 6:34). Jech xtok, kʼalal chopol kʼoptaate, muʼyuk la spak jsetʼuk (1 Ped. 2:23). Jkotoltik jkʼanojtik tajek li kamigotaktike xchiʼuk li kutsʼ kalaltike. Pe ta skoj ti lek xkil jba jchiʼuktike, xuʼ van jnoptik ti mu toj persauk jtsaktik ta mukʼ kʼalal ta jchiʼinantik ta loʼile. Bakʼintike, xuʼ van oy kʼusi xkaltik ti chopol chaʼi sbaik kuʼuntike. Jnopbetik skʼoplal li Jesuse. Skotol ora la stsak ta mukʼ li yamigotake. Kʼalal oy junantik la svulilan sbaik ta sventa ti buchʼu junukal mas mukʼ skʼoplal yuʼunike, ta slekil yoʼonton laj yalanbe mantal. Pe maʼuk noʼox taje, yuʼun laj to yikʼ tal jun uni olol sventa xuʼ sjel li stalelalike (Mar. 9:33-37). Li moletik ta tsobobbaile skʼan me xchanbeik stalelal Jesus, skʼan ta slekiluk yoʼonton xtojobtasvanik (Gal. 6:1). w15 15/12 3:15, 16

¿Kʼu yuʼun toj tsots skʼoplal ti jechuk-o jkʼan jbatike? Jun srasonal ti mas tsots skʼoplale jaʼ ti jaʼ chal stuk li Jeovae. Yuʼun mi muʼyuk jkʼanoj jbatik xchiʼuk li kermanotaktike mu stakʼ jkʼantik li Jeovae (1 Juan 4:7, 20, 21). Yan srasonal ti kʼu yuʼun skʼan jechuk-o jkʼan jbatike jaʼ ti skʼan jkolta jbatik ta jujuntale, mas to kʼalal oy jvokoltike. Kʼalal la stakbe batel karta j-evreoetik li Pabloe, snaʼoj xa onoʼox ti skʼan xjatavik batele xchiʼuk ti xikta komel li kʼusitik oy yuʼunike. Jech xtok, kak xa onoʼox yaloj Jesus ti toj tsots chtal svokolike (Mar. 13:14-18; Luk. 21:21-23). Jaʼ yuʼun chaʼa, kʼalal muʼyuk to chvul li svokolike, skʼan me masuk to skʼan sbaik (Rom. 12:9). Poʼot xa xlik li mukʼta tsatsal vokolile (Mar. 13:19; Apok. 7:1-3). Jech oxal maʼuk noʼox me skʼan jtsob jbatik jujun xemana, yuʼun li Pabloe laj yalbe j-evreoetik ti skʼan spatbe sba yoʼontonik ta jujuntale, ti xakʼik ta ilel ti skʼanoj sbaike xchiʼuk ti lekuk kʼusitik spasbe sbaike (Evr. 10:24, 25). w16.01 1:6-8

Jaʼo kʼot ta pasel ta kʼin Pentekostes ta sjabilal 33 ta jun uni kuarto ta Jerusalen ti bu stsoboj sbaik 120 yajchankʼoptak Jesuse (Ech. 1:13-15). Jutuk xa ox skʼan xkʼot ta pasel li kʼusi laj yal li j-alkʼop Joele (Joel 2:28-32; Ech. 2:16-21). Li vaʼ kʼakʼal ti stuk xa noʼox jeche, li Diose la stʼuj ta xchʼul espiritu 120 yajchankʼoptak Jesus (Ech. 1:8). Ta tsʼakale, ep buchʼutik te kʼotik ti bu oyike, vaʼun lik yalbeik skʼoplal li kʼusitik toj labal sba laj yilik xchiʼuk laj yaʼiike. Li jtakbol Pedroe laj yalbe smelolal li kʼusi kʼot ta pasele xchiʼuk ti kʼu yuʼun toj tsots skʼoplale, xi laj yale: «Suteso avoʼontonik xchiʼuk ichʼik voʼ ta jujuntal ta sbi Jesukristo sventa chavichʼ pasbel perton li amulike, vaʼun chavichʼik chʼul espiritu ti jaʼ jun matanal ti muʼyuk tojbile». Jaʼ yuʼun, li vaʼ kʼakʼale te van oxmiluk krixchanoetik laj yichʼik voʼ xchiʼuk laj yichʼik chʼul espiritu (Ech. 2:37, 38, 41). w16.01 3:1-3

¿Kʼusi la skʼan laj yalbe smelolal ta teksto li jtakbol Juane? Jaʼ ti mi muʼyuk tskʼel ti lekuk-o xil sba xchiʼuk Jeova li buchʼu tʼujbile, ‹mu me sta-o› ti tsveʼ pan xchiʼuk ti chuchʼ vino li ta Snaʼobil slajel Kristoe, yuʼun mi jech tspase muʼyuk chichʼ ta mukʼ li kʼusi tsots skʼoplal taje (Evr. 6:4-6; 10:26-29). Toj tsots me skʼoplal li pʼijubtasel taje, yuʼun mi muʼyuk tukʼ chakʼ sba ta stojolal li Jeovae, muʼyuk me tsta «li matanal ta [...] sventa li takel ta ikʼel ta akʼol yuʼun Dios ta stojolal Kristo Jesuse» (Filip. 3:13-16). Xi albatik yuʼun Pablo li buchʼutik tʼujbile: «Ta jkʼanboxuk vokol ti oyuk lek amelolalike, yuʼun jaʼ laj avichʼik-o takel ta ikʼel». ¿Kʼusi skʼan spasik? Jaʼ ti xchʼunik li mantal liʼe: «Bikʼituk me tajek xavakʼ abaik xchiʼuk manxoukoxuk me, tsʼikuk me avuʼunik, tsʼikbo me abaik ta jujuntal ta skoj ti akʼanoj abaike». Jech xtok, albatik ti skʼan me xakʼbeik yipal ti akʼo jmojuk oyike xchiʼuk ti oyuk slekilalike (Efes. 4:1-3). Li chʼul espiritue jaʼ me chkoltavan sventa bikʼituk xakʼ sbaik (Kol. 3:12). w16.01 4:5, 6

Nopo avaʼi ti te kʼunkʼun chmuy batel ta vits li Abraan ti yichʼoj xa ox van 125 jabile. Li skerem ti Isaak sbi ti te van 25 sjabilale, te tijil muyel ek. Yichʼoj batel xkuchilu xchiʼuk stsanobil skʼokʼ li Abraane. Jaʼ xkuchoj batel siʼ li Isaake. Ti kʼu sjalil xanav li Abraane stuk xa noʼox jech laj yaʼi ta xkuxlejal. Pe maʼuk ta skoj ti mol xae, yuʼun lek to tsatsal vinik. Li kʼusi vokol tajek laj yaʼie jaʼ ti chbat yakʼ ta matanal xnichʼon jech kʼuchaʼal albat yuʼun Jeovae (Gén. 22:1-8). Xuʼ van jaʼ ti kʼusi mas vokol laj yaʼi ta xchʼunel li Abraane. Li Abraane mu jechuk noʼox la sjovil chʼunbe li smantal Diose, la snopbe lek skʼoplal. Ti jech la xchʼunbe smantale, yuʼun oy lek xchʼunel yoʼonton. Xchʼunoj lek ti muʼyuk kʼusi chopol chkʼot ta stojolal ta skoj li kʼusi ch-akʼbat spase. Snaʼoj lek xtok ti ch-akʼbatik bendision yuʼun Jeova mi la xchʼunbe smantale. Sventa lekuk tsots xchʼunel yoʼonton li Abraane, laj yojtikin baʼyuk li Diose xchiʼuk ti oy kʼusi laj yil ta xkuxlejale. w16.02 1:3, 4

Li Mariae albat ti jaʼ tsvokʼes xchiʼuk tstsʼitesbe li Xnichʼon Diose. Ep ta velta kalojbetik skʼoplal li matanal akʼbat yuʼun Dios li Mariae. Pe ¿mi oy van jnopojtik li kʼusitik la svul-o yoʼontone? Albat yuʼun jun anjel ti chchiʼin yole, pe muʼyuk la chchiʼin ta vayel junuk vinik. Pe li anjele muʼyuk laj yalbe yutsʼ yalaltak Maria o slakʼnatak ti kʼuxi chchiʼin li yole. Jaʼ yuʼun, xuʼ van jaʼ tsvul-o yoʼonton ti kʼusi chalik li krixchanoetik ta stojolale. ¿Kʼuxi van chakʼbe xchʼun Jose ti muʼyuk la xchiʼin ta vayel yan vinike? Jech xtok, vokol van tajek laj yaʼi stsʼitesel xchiʼuk ta xchanubtasel li Xnichʼon Diose. Mu jnaʼtik lek skotol kʼusitik la svul-o yoʼonton li Mariae. Pe jech la stakʼbe li anjel Gabriel kʼuchaʼal chal li teksto avie (Luk. 1:26-37). w16.02 2:13, 14

Jun yamigo David ti tukʼ yoʼonton laj yakʼ sbae, jaʼ li Husaie. Sventa xakʼ ta ilel ti tukʼ yoʼonton ta stojolal Jeova xchiʼuk ta stojolal David li vinik taje, skʼan tsotsuk yoʼonton. ¿Kʼu yuʼun? Yuʼun li krixchanoetike jaʼ tskʼan tsvaʼanik ta ajvalil li Absalone. Laj yaʼi Husai ti te kʼotik ta Jerusalen xchiʼuk yajsoltarotak Absalón xchiʼuk snaʼoj ti jatav li Davide (2 Sam. 15:13; 16:15). ¿Kʼusi van tspas li Husaie? ¿Mi ta van svalopatin li Davide xchiʼuk ti tskʼan ti jaʼuk x-och ta ajvalil li Absalone? Moʼoj. Akʼo mi mol xa li Davide xchiʼuk ti ep buchʼutik tskʼan chmilate, tukʼ yoʼonton laj yakʼ sba li Husaie, yuʼun snaʼoj ti jaʼ tʼujbil yuʼun Jeova sventa x-ajvalilaje. Jaʼ yuʼun bat saʼ ta Vits Olivatik li Davide (2 Sam. 15:30). Li Davide laj yalbe Husai ti akʼo sut batel ta Jerusalen xchiʼuk ti skuy sba ta yamigo li Absalone. ¿Kʼu yuʼun? Jaʼ sventa xalbe ti jaʼuk xchʼunbat smantal li Husaie, ti mu jaʼuk xchʼunbe smantal jun jtojobtasvanej ti Ahitofel sbie. Ta melel, sventa tukʼuk yoʼonton xakʼ sba ta stojolal Jeova xchiʼuk ti xchʼunbe smantal David li Husaie, skʼan tsotsuk tajek yoʼonton. ¿Kʼu yuʼun? Yuʼun yikʼaluk xmilat kʼalal chbat spas li kʼusi albat yuʼun Davide. Jech oxal, li Davide la skʼanbe vokol Jeova sventa xkoltaat. Koltaat onoʼox yuʼun Jeova un. Yuʼun jaʼ la xchʼun Absalón li kʼusi laj yal li Husaie, maʼuk li kʼusi laj yal Ahitofele (2 Sam. 15:31; 17:14). w16.02 4:15, 16

Li yajtsʼaklomutik Kristoe ta me jtabetik sbalil li Mantal laj yakʼbe j-israeletik li Jeovae. ¿Kʼuxi? Jech kʼuchaʼal laj kaltik ta slikebale, skʼan me xijpaj xchiʼuk jkʼeltik lek kʼusi chakʼ jchantik li beiltaseletik ti te ta jtatik ta Mantale. Jaʼ yuʼun manchuk mi mu xa persauk skʼan jchʼuntik li Mantal taje, jtunel onoʼox me kuʼuntik sventa sbeiltas jkuxlejaltik xchiʼuk ti kʼu yelan skʼan xkichʼtik ta mukʼ li Jeovae. Jaʼ laj yal ti akʼo teuk tsʼibabil xkom ta Vivlia li Smantal Moisese, yuʼun tskʼan ti xkaʼibetik smelolale xchiʼuk ti sbeiltasutike. Jech xtok, skʼan me jtojtik ta vokol li kʼusi mas to toj lek laj yakʼ jchantik li Jesuse, ti jaʼ mu sta li Smantal Moisese. Jaʼ yuʼun, jchikintatik me li tojobtasel chal Jesus liʼe: «Avaʼiojik ti xi laj yichʼ alele: ‹Mu me xaloʼla anup achiʼil›. Pe chkalboxuk avaʼiik ti buchʼuuk noʼox ti te skʼeloj-o junuk ants ti oy ta yoʼonton tskʼupin yaʼie laj xa me sloʼla snup xchiʼil ta yoʼonton xchiʼuk li ants taje». Li Smantal Moisese laj yal ti mu stakʼ smukul sati snup xchiʼil li jun krixchanoe. Pe li Jesuse laj yakʼ ta chanel ti skʼan jlokʼes ta koʼontontik li kʼusi chopol ta jkʼantike xchiʼuk li kʼusi chopol ta jnoptike (Mat. 5:27, 28). w16.03 4:6, 8

Li Samuele mu ox skʼan stʼuj li ajvalile. Jaʼ yuʼun oxib to velta albat yuʼun Jeova ti akʼo spas li kʼusi tskʼanik li j-israeletike (1 Sam. 8:7, 9, 22). Akʼo mi jech, li Samuele muʼyuk x-itʼixaj xchiʼuk mi jaʼuk ilin ta stojolal li buchʼu chkʼot ta xkʼexole. Kʼalal albat yuʼun Jeova ti akʼo stʼuj ta ajvalil li Saule ta slekil yoʼonton la spas. Ta skoj ti skʼanoj li Jeovae la xchʼun li kʼusi albate xchiʼuk muʼyuk sujbil laj yaʼi sba. Li avi eke oy ep moletik ti ep xa jabil tunemik tale, chchanbeik stalel li Samuele xchiʼuk ta slekil yoʼonton chchanubtasik li yantike (1 Ped. 5:2). Ta skoj ti lek yoʼontonike muʼyuk chopol chaʼiik ti xakʼbeik spas yantik junantik li kʼusitik sbainojik ta tsobobbaile. Li ermanoetik taje koʼol kʼuchaʼal xchiʼilik ta abtel chilik li yantike (2 Kor. 1:24; Evr. 13:16). Jech oxal li moletike xmuyubajik-o kʼalal chilik tstunesik kʼusi snaʼik spasel li ermanoetik sventa skoltaik li tsobobbaile (Ech. 20:35). w15 15/4 1:16, 17

Li ajvalil Azariase «toj lec cʼusi la spas ta stojol Mucʼul Dios». Akʼo mi jech, li Diose «laj yacʼbe stoj smul li ajvalile», laj yakʼbe jun tsatsal chamel (2 Rey. 15:1-5). ¿Kʼu yuʼun jech la spas ti muʼyuk srasonal yilele? Li ta loʼil taje muʼyuk bu chal. Jaʼ yuʼun junantike xuʼ van snopik ti muʼyuk tukʼ ti jech la spas Dios kʼalal laj yakʼbe stoj smul li ajvalil taje. Pe li voʼotike xkojtikintik lek li Jeovae xchiʼuk jnaʼojtik ta melel ti tukʼ skotol li kʼusitik tspase. Li ajvalil Azariase ojtikinbil xtok kʼuchaʼal Usias (2 Rey. 15:7, 32). Li ta 2 Crónicas 26:3 kʼalal ta 5 xchiʼuk 16 kʼalal ta 21 chal ti «tucʼ cʼusitic la spas ta stojol Mucʼul Dios» li Usiase. Pe chal xtok ti lik stoy sba ta jelavele. Jun kʼakʼale, laj ox skʼan spas li kʼusi jaʼ noʼox stakʼ spasik li paleetike. Talik 81 ta voʼ paleetik ti ta ox skʼan spajesike, laj yalbeik ti mu jechuk spase. Pe ta skoj ti stoyoj xa sba tajek li ajvalile muʼyuk la skʼan pajesel xchiʼuk kap-o tajek ta stojolal li paleetike. Li kʼusitik taje, tskoltautik ta yaʼibel smelolal ti kʼu yuʼun akʼbat stoj smul yuʼun Jeova li ajvalil taje. w15 15/4 3:8, 9

Jech kʼuchaʼal chal li teksto avie li bankilal yajkontra Jeova taje Diablo sbi. «Jchopolkʼoptavanej» xi skʼan xal li biil taje, jaʼ xkaltik, tsjutbe smul li yantike. Li Satanase chal ti jaʼ la jun jutkʼop o jnopkʼop li Jeovae. Ta skoj ti la stunes jkot kiletel chon sventa tsloʼla li Evae ‹voʼneal chon› xi sbi xtok. Maʼuk noʼox taje, yuʼun ‹mukʼta dragon› xi chichʼ albel sbi xtok ta skoj ti xkoʼolaj ta jun mukʼta xibal sba chon xchiʼuk ti muʼyuk xkʼuxul yoʼontone. Li kʼusi oy ta yoʼontone jaʼ ti mu skʼan xkʼot ta pasel li kʼusi yaloj onoʼox tspas Jeovae xchiʼuk tskʼan chakʼbe slajeb skotol li yajtuneltak Diose. Ta melel li yajkontra Jeova xchiʼuk li steklumale jaʼ li Satanase. Li kʼusi oy ta yoʼontone jaʼ ti xkiktabetik spasbel yabtel li Jeovae. Jaʼ yuʼun xi chalbutik li Vivliae: «¡Vikʼiluk me lek asatik! Li avajkontraik, ti jaʼ li Diabloe, te xjoyet kʼuchaʼal jkot leon ti x-avete, yuʼun tskʼan oy buchʼu tsbikʼ [o «tsketel bikʼ», tsʼib ta yok vun]» (1 Ped. 5:8). Ta melel, li Satanase xmuyubaj tajek kʼalal tspas tsots smul li jun yajtunel Diose. Kʼalal jech chkʼot ta pasel taje jaʼ xa chalbe o tstikʼbe ta sat li Jeovae (Prov. 27:11). w15 15/5 1:3, 4, 10

Li Jeovae tskʼan ti akʼo jkʼupintik li jkuxlejaltike. Yuʼun kʼalal la spas li Adan xchiʼuk Evae te laj yakʼ nakluk ta jun alakʼ sba nichimaltik (Gén. 2:9). Pe xuʼ me jech tspasbutik Satanas kʼuchaʼal la spas ta stojolal li Demas eke xchiʼuk ti jaʼ tstunes li kʼusi tskʼan koʼontontike. ¿Kʼuxi van xuʼ spas taje? Jaʼ ti xuʼ stunes «li jloʼlavanej kʼulejal ti tsots sjuʼele» (Mat. 13:22). Li Satanase tskʼan akʼo jchʼuntik ti mas xijmuyubaj mi la jpastik kanal mas takʼine xchiʼuk mi ep kʼusitik ta jmantike. Pe mi la jchʼuntik yuʼun taje, xuʼ me muʼyuk xa lek chkil jbatik xchiʼuk li Jeovae, ti jaʼ mas tsots tajek skʼoplale. Xi pʼijubtasvan li Jesuse: «Mu me xuʼ xtun ta chaʼvoʼ yajval li jun mosoe, yuʼun tskontrain li june, jaʼ tskʼan li yane; o mas nopol chakʼ sba ta stojolal li june, pe tspʼaj li yane. Jaʼ me jech ek, mu me xuʼ xatunik ta smoso Dios xchiʼuk ta smoso kʼulejal» (Mat. 6:24). Mi mas tsots skʼoplal chkaʼitik li takʼine, chijkʼot me ta smoso. Taje mu me xakʼ lek xijtun ta stojolal li Jeovae. Taje jaʼ li kʼusi oy ta yoʼonton akʼo jpastik li Satanase. Mi ta jkʼan ta jtsaltik komel li Satanase, mu me jnoptik jsetʼuk ti jaʼ mas tsots skʼoplal ti jpastik kanal takʼin o mi ep kʼusitik ta jmantike, ti jaʼ xa muʼyuk tsots skʼoplal chkiltik ti kʼu yelan xkil jbatik xchiʼuk li Jeovae (1 Tim. 6:6-10). w15 15/5 2:12

Vokol onoʼox ta aʼibel smelolal kʼu to yepal xkʼuxul chaʼi svokol li jun krixchanoe, mas to mi chʼabal jech jnuptanojtike. Jech kʼuchaʼal liʼe, epal ermanoetik chil svokolik ta skoj chamel, jech kʼuchaʼal ti ipik ta at-oʼonton o ta skoj ti oy kʼusi tsvul-o yoʼontonike. Junantik xtoke jaʼ van ta skoj li kʼusi anil kʼot ta stojolalike, ta skoj malubel o jaʼ ta skoj ti laj yichʼik utsʼintael o ti laj yichʼik utilanele. Junantike stuk ta stsʼites yalab xnichʼnabik. Yantik xtoke stuk chtunik ta stojolal Jeova li ta yutsʼ yalalike. Jelel tajek li jvokoltik ta jnuptantike. Jaʼ yuʼun jelajtik ti kʼu yelan ta jkʼantik koltaele. Jech oxal, skʼan xkakʼtik persa skoltael li ermanoetik ti chil svokolike xchiʼuk ti xkakʼbetik ta ilel ti jkʼanojtike. ¿Kʼuxi xuʼ jpastik taje? Jaʼ ti xkaʼitik lek li kʼusi chalbutike xchiʼuk jnoptik ti kʼu yelan chaʼi sbaike. Xuʼ jvulesbetik ta sjolik xtok ti oy ta yoʼonton Jeova li svokolike xchiʼuk xuʼ oy kʼusi jpastik ek sventa jkoltatik. Mi jech la jpastik taje, ta me xijkoʼolaj xchiʼuk li Jeovae (Rom. 12:15; 1 Ped. 3:8). w15 15/5 4:6, 7

Li Kristoe jaʼ akʼbat sjuʼel yuʼun Jeova sventa xuʼ spajesbe yip li kʼusitik ta Balumile. Jaʼ yuʼun xuʼ jchʼuntik ta melel ti xuʼ jech spas li Jeova eke. Jun skʼelobile jaʼ liʼe, kʼalal skʼan toʼox xtal li Nojelal ta voʼe, xi laj yale: «Ta vucub cʼacʼal ta xcacʼ taluc voʼ chaʼvinic (40) cʼacʼal xchiʼuc chaʼvinic (40) acʼubal» (Gén. 7:4). Jech xtok, li ta Éxodo 14:21 chal ti Diose laj yakʼ taluk «tsots icʼ ta sloqʼueb cʼacʼal» sventa xjam ta oʼlol li nabe. Ta Jonás 1:4 chal ti ta yan veltae laj yakʼ taluk «mucʼta icʼ te ta nab». Tspat tajek koʼontontik snaʼel ti tspajesbe yip kʼusitik ta Paraiso li Diose. Ta skoj ti chchabi skotol krixchanoetik li Jeovae muʼyuk xa chijxiʼ mi chtal nojelal ta voʼ, nikel o yan kʼusitik (Apok. 21:3, 4). Xuʼ jchʼuntik lek ti Kristoe tstunesbe sjuʼel Dios sventa tspajesbe yip li kʼusitik ta Balumile. w15 15/6 1:15, 16

Li ta kapitulo 7 ta Proverbiose te chalbe sloʼilal jun kerem ti lokʼ xanavuk ta akʼobaltik ta stsʼel sna jun ants ti chchon sbae. Ta skoj ti muʼyuk la spʼaj li kʼusi chopol ayan ta yoʼontone, tsʼuj onoʼox li ta mulivajele. Ti lajuk snop baʼyel li kʼusi xuʼ xibal sba chkʼot ta pasele, namaj van batel ti jechuke (Prov. 7:6-27). ¿Mi xuʼ van jech xkʼot ta jtojolaltik ek? Mi mu xkichʼ jbatik ta ventae xuʼ chopol kʼusi chkʼot ta pasel kuʼuntik. Jech kʼuchaʼal liʼe, mi akʼobal xa oxe xibal me sba mi jujulikel ta jelbetik skanalil jtelevisiontik sventa noʼox ta jkʼeltik kʼusi yakal chlokʼanuke. ¿Kʼu yuʼun? Yuʼun xuʼ jtatik ta kʼelel junuk programa ti chakʼ ta ilel chiʼinejbail ta vayele. Mi jaʼo ta jkʼeltik Internet xtoke, toj xibal me sba mi laj kakʼbetik klik ta junuk pajina ti mu jnaʼtik kʼusi chlokʼ talel tee o ti jkʼeltik pajinaetik ti bu chakʼ ta ilel chiʼinejbail ta vayele o ti ch-ikʼvan batel ta spajinail pornografiae. Mi jech ta jpastik taje xuʼ me jtatik ta kʼelel kʼusitik xuʼ chakʼ ayanuk ta koʼontontik kʼusitik chopol xchiʼuk ti mu xa jchʼunbetik smantal li Jeovae. w15 15/6 3:8, 9

Li ta orasion padrenuestroe, xi laj yal li Jesuse: «Pasbunkutik perton kilkutik». Ta yan velta xtoke xi laj yale: «Pasbunkutik perton jmulkutik» (Mat. 6:12; Luk. 11:4). Ti jech laj yal Jesuse, yuʼun xkoʼolaj la kʼuchaʼal ilil li jmultike. Li ta 1952, li revista Li Jkʼel osil ta toyole laj yalbutik ti skʼan jkʼantik li Diose xchiʼuk ti jchʼunbetik li smantaltake. Jaʼ yuʼun, kʼalal ta jpas jmultike jaʼ muʼyuk ta xkakʼbetik li kʼusi smalaoj chkakʼbetike. Jech oxal oy kiltik ta stojolal. Li revistae laj yal ti skʼanuk la li Jeovae, xuʼ xal ti maʼuk xa yamigoutike. Xi to laj yal xtoke: «Li mulil ta jpastike jaʼ chakʼ ta ilel ti muʼyuk jkʼanojtik li Diose» (1 Juan 5:3). Li voʼotike ta jkʼantik ti xakʼutik ta perton jujun kʼakʼal li Jeovae. Koliyal ti cham Jesus ta jkojtik leʼ xa ta chaʼmil jabile xuʼ xakʼutik ta perton li Jeovae. Skʼan jtojbetik ta vokol Jeova ta sventa li matanal ti toj ep sbalile. Ti muʼyukuk xcham ta jtojolaltik li Jesuse, mu xijkol ta mulil xchiʼuk ta lajelal ti jechuke (Sal. 49:7-9; 1 Ped. 1:18, 19). w15 15/6 5:9, 10

Li jvuntike mas xa ta xkʼot ta oʼontonal ti kʼu yelan pasbile xchiʼuk mas xa jtunelik. Jech xtok, ta jtunestik ta cholmantal li kʼusitik achʼ chlokʼanuk talele. Koliyal li jpajinatik ta jw.org mas xa ep krixchanoetik ta xichʼik akʼbel li beiltaseletik ta sventa mantale. Skotol li kʼusitik jelanuk taje jaʼ te chakʼ ta ilel Jeova ti oy ta yoʼonton xchiʼuk skʼanojan li krixchanoetike. Ta jtojtik ta vokol xtok li kʼusitik laj yichʼ jelel ta sventa tsobajeletike, yuʼun oy xa yorail kuʼuntik sventa jchantik Vivlia ta jtuktik noʼox o xchiʼuk li kutsʼ kalaltike. Jech xtok, ta jtojtik ta vokol li kʼusitik jelanuk ta sventa li kʼusitik ch-echʼ ta j-asambleatike. ¡Yuʼun mas xa chlekub jujun jabil! Ta jtojtik ta vokol xtok li kʼusitik ta jchantik ta jeltos chanob vunetik ta Vivliae. Skotol li kʼusitik jelanuk taje jaʼ svinajeb ti jaʼ tsbeiltas batel Jeova li s-organisasione xchiʼuk mas xa tskʼupiltas batel li jparaisotike. w15 15/7 1:16, 17

Xuʼ xi jakʼbe jbatik kʼalal mi vokol chkaʼitik ti muʼyuk ta jtikʼ jbatik ta paskʼope: «¿Kʼusi van la spas jechuk li Jesuse?». Kʼalal liʼ toʼox oy ta Balumil li Jesuse, li krixchanoetik likemik ta Judea, ta Galilea xchiʼuk ta Samariae mu toʼox lekuk xil sbaik. Jun skʼelobile jaʼ ti mu lekuk xil sbaik xchiʼuk jsamariaetik li judaetike (Juan 4:9). Oy chaʼvokʼ judaetik ti oy srelijionike jaʼ li jfariseoetik xchiʼuk jsaduseoetik ti lek onoʼox xaʼiik stsakilan sbaik ta kʼope (Ech. 23:6-9). Li judaetik ti la xchanbeik li Smantaltak Moisese xtoyet xa tspas sbaik ta stojolal li buchʼutik muʼyuk xchanojike (Juan 7:49). Jech xtok, li judaetike spʼajojik li jtsob patanetike xchiʼuk li jromail krixchanoetike (Mat. 9:11). Akʼo mi jech, li Jesuse muʼyuk la stikʼ sba li ta kʼopetik taje. Melel onoʼox ti la spakbe skʼoplal li kʼusitik melel ta sventa Jeova li Jesuse. Jech xtok, snaʼoj ti judaetike tʼujatik yuʼun Dios sventa xkʼotik ta steklumal. Pe muʼyuk onoʼox la xchanubtas yajchankʼoptak ti jaʼ xa mas tsots skʼoplalik li stukike (Juan 4:22). Moʼoj, li kʼusi laj yakʼ ta chanele jaʼ ti akʼo skʼanik skotol li krixchanoetike. w15 15/7 3:5

Li Jeovae la spasutik sventa xijkʼanvan xchiʼuk sventa xkichʼtik kʼanel. Pe kʼalal iputik, oy jvokoltik ta takʼin o mi muʼyuk buchʼu la xchikintabutik ta cholmantale, xuʼ van xijchibaj-o yuʼun xchiʼuk xuʼ xlik jnoptik xtok ti muʼyuk xa skʼanojutik ta melel li Jeovae. Mi jech lik kaʼi jbatike, skʼan xvul ta joltik ti oyutik ta yoʼontone xchiʼuk ti tskʼan tskoltautike. Li stuke muʼyuk bu chchʼayutik ta yoʼonton, jaʼ noʼox mi tukʼ laj kakʼ jbatik ta stojolale (Is. 41:13; 49:15). Jun ermana ti Brigitte sbie, meʼon ants kom xchiʼuk chaʼvoʼ yalab. Xi chal li ermanae: «Ti kʼusi mas vokol chkaʼi spasel li ta jun balumil ti jaʼ oy ta skʼob Satanase jaʼ li stsʼitesel kalabtake, mas to vokol chkaʼi ta skoj ti jtuk ta jtsʼitesane. Pe lek jchʼunoj ti skʼanojun li Jeovae, yuʼun akʼo mi tsots jvokol o mi xi-okʼolet, skoltaojun xchiʼuk muʼyuk chakʼ akʼo xkichʼ akʼel ta preva mi mu xa xkuch kuʼune» (1 Kor. 10:13). w15 15/8 1:1-3

Jnopbetik skʼoplal li j-alkʼop Habacuque. Li stuke laj yakʼ ta ilel smalael yuʼun kʼalal la smalabe skʼakʼalil ti chichʼ lajesel li Jerusalene, pe yoʼ to tsmalae laj yalanbe krixchanoetik li kʼusi chkʼot ta pasele. Yan yaj-alkʼoptak li Jeovae oy xa onoʼox sjayibaluk jabil ti laj yalbeik skʼoplal taj eke. Li Habacuque laj yakʼ venta ti mas xa sokemik tajek li krixchanoetike. Jaʼ yuʼun la skʼanbe koltael li Jeovae. Xi la sjakʼbee: «Mucʼul Dios ¿Baqʼuin to chavaʼibun jcʼop ti liʼ xiʼavet o ta atojol, ti yoquel mu xatacʼbun oe?». Xi takʼbate: «Malo me; yuʼun mu alticuc noʼox, ta xcʼot onoʼox ta pasel» (Hab. 1:1-4). Jnoptik noʼox ti lub ta smalael xchiʼuk ti xiuk la snop li Habacuque: «Oy xa jayibuk jabil jmalaoj talel ti chichʼ lajesel li Jerusalene. Xuʼ van chjalij to tajek. Mu kʼusi bal-o ti ta jcholmantale. Jaʼ xa akʼo spasik li yantike». ¿Kʼusi kʼot ta pasel ta stojolal ti jechuk la snop taje? Muʼyuk xa lek laj yil sbaik xchiʼuk Dios ti jechuke. Jech xtok, ti muʼyukuk chapal kʼalal laj yichʼ lajesel li Jerusalene, cham ti jechuke. w15 15/8 2:12, 13

Mi ta jkʼan jaʼuk-o jlekil amigotik li Diose, skʼan mu xkamigointik li buchʼutik tspasik kʼusitik chopole. Mi jaʼuk ta xkamigointik xtok li buchʼutik chalik ti chtunik ta stojolal Jeovae, ti muʼyuk chchʼunbeik li smantaltake. Jech oxal, mi oy junuk buchʼu tspas jtosuk tsatsal mulil xchiʼuk muʼyuk tsutes yoʼontone, muʼyuk xa ta jkʼopontik mi jaʼuk ta jchiʼintik (Rom. 16:17, 18). Mi ta jpas ta kamigotik li buchʼutik tspasik kʼusitik chopole, xuʼ me xikʼutik batel ta spasel kʼusitik chopol ek. ¿Kʼu yuʼun jech chkaltik taje? Yuʼun jutuk mu skotoluk li krixchanoetike, persa jaʼ tspasik li kʼusitik tspas yamigotakik sventa lekuk x-ilatike. Jech kʼuchaʼal liʼe, mi ta jpas ta kamigotik li buchʼu chmulivaje, xuʼ me jech jpastik ek. Taje jech kʼotem ta stojolal junantik stestigotak Jeova. Junantik li buchʼutik jech kʼotem ta pasel yuʼunik taje la sutes yoʼontonik, pe li yantike muʼyuk, jech oxal laj yichʼik lokʼesel ta tsobobbail (1 Kor. 5:11-13). Mi mu sutes yoʼontonike, jech chkʼot ta stojolalik li kʼusi chal ta 2 Pedro 2:20 kʼalal ta 22. w15 15/8 4:4-6

Li Jesuse jaʼ noʼox ta stʼuj ta yamigotak li buchʼutik tukʼ yakʼoj sbaik ta stojolale, ti skʼanojik xchiʼuk ti ta sjunul yoʼonton chtunik ta stojolal Jeovae. Li voʼotik eke toj tsots skʼoplal ti jaʼ noʼox jtʼuj ta kamigotik li buchʼutik skʼanojik ta melel li Jeovae. ¿Kʼu yuʼun? Ti kʼu yelan chkʼanvanik li ermanoetike tskoltautik sventa chijyijub ta mantal. Jaʼ yuʼun, mi keremot to o tsebot toe, ¿mi xanaʼ xa kʼusi chapas kʼalal mi lachʼie? Sventa lek li kʼusi chkʼot ta nopel avuʼune, skʼan jaʼ xavamigoin li buchʼutik jal xa tunemik talel ta stojolal Jeovae xchiʼuk ti chkoltavanik sventa oyuk jun oʼontonal li ta tsobobbaile. Ep svokol yiloj ta xkuxlejalik, jaʼ yuʼun xuʼ skoltaot sventa xuʼ lek xatʼuj li kʼusi chapas ta akuxlejale. Sventa xuʼ xatʼuj kʼusi chapase xchiʼuk ti xayijub ta mantale skʼan xachiʼinan li ermanoetik taje (Evr. 5:14). w15 15/9 1:14, 15

Li Jesuse ep kʼusitik la spas xchiʼuk laj yal sventa stsatsubtasbe xchʼunel yoʼonton li yajtsʼaklomtake (Mar. 11:20-24). Jech li voʼotik eke, skʼan jkoltatik yantik sventa stsatsub li xchʼunel yoʼontonike. Mi jech la jpastike ta jtsatsubtastik li xchʼunel koʼontontik eke (Prov. 11:25). ¿Kʼuxi xuʼ jpastik taje? Kʼalal ta jcholtik mantale, xuʼ xkalbetik krixchanoetik kʼu yuʼun jchʼunojtik ti kuxul li Diose, ti skʼanojutike xchiʼuk ti jaʼ laj yakʼ ta tsʼibael li Vivliae. Jech xtok, xuʼ jkoltatik kermanotaktik sventa lekuk tsots li xchʼunel yoʼontonike. Jech kʼuchaʼal liʼe, mi laj kaʼitik ti oy jun ermano ti xbikʼtal vulvun ta stojolal li buchʼutik oy ta sbaik li tsobobbaile, mu me xkiktatik skʼoponel xchiʼuk mu kʼusi chopol jnoptik ta stojolal. Jaʼ lek oyuk smalael kuʼuntik xchiʼuk jkoltatik sventa stsatsub li xchʼunel yoʼonton ta stojolal Jeovae xchiʼuk ti spat yoʼonton ta stojolal li ermanoetike (Jud. 22, 23). ¿Mi chachanunaj to? Mi chakʼ ta chanel amaestro ti kʼunkʼun kʼataj talel li kuxlejaletike, tsotsuk me avoʼonton xchiʼuk pakbo skʼoplal ti jaʼ achʼunoj ti jaʼ la spas Dios skotole. Xuʼ van mu kʼusi chopol tsnop li amaestroe xchiʼuk li achiʼiltak ta chanune. Li Jeovae yaloj ta jamal ti tskoltautik ta jujuntal sventa lekuk tsots li xchʼunel koʼontontike (1 Ped. 5:10). Akʼo mi vokol ta pasel, lek sta-o ti xkakʼtik persae. w15 15/9 3:20, 21

Li avie, mas xa ep kʼusitik ta jchantik ta sventa li spasbentake xchiʼuk ta sventa li kʼusitik yaloj tspas Jeovae. Li ta sba balumile li krixchanoetike ch-albatik ti akʼo ep kʼusitik xbat xchanik li ta universidade, pe ta skoj taje chlik yiktaik skʼanel li Diose. Li Jeovae maʼuk noʼox tskʼan ti ep kʼusitik xkojtikintike, yuʼun tskʼan xtok ti xijtojob snopel li kʼusitik ta jpas ta jkuxlejaltike. Li kʼusi oy ta yoʼontone jaʼ ti jtunestik li kʼusitik chchanubtasutike, yuʼun tskʼan akʼo jtabetik sbalil xchiʼuk ti stabeik sbalil li yantik eke (Prov. 4:5-7). ¿Kʼuxi xuʼ jpastik taje? Jtose jaʼ ti mu jkʼantik xlajik li krixchanoetike xchiʼuk ti ta jkoltatik sventa «[x]ojtikinik lek li kʼusi melele» (1 Tim. 2:4). Sventa chkakʼtik ta ilel ti jkʼanojtik ta melel li Jeova xchiʼuk li krixchanoetike skʼan xkakʼtik persa bu kʼalal xuʼ kuʼuntik sventa xijchanubtasvan ta sventa li Ajvalilal yuʼun Diose xchiʼuk li kʼusi snopoj tspas ta stojolal krixchanoetike (Sal. 66:16, 17). w15 15/9 5:10, 11

Jkʼeltik voʼob velta ti bu laj yakʼ ta ilel ti tsots tajek xchʼunel yoʼonton ta stojolal Jeova li Eliase. Baʼyel, li jun veltae li Eliase laj yalbe ajvalil Acab ti muʼyuk chakʼ taluk voʼ jayibuk jabil li Jeovae. Xchiʼuk laj yal ti xchʼunoj ta melel ti jech chkʼot ta pasele, yuʼun jaʼ laj yal li Jeovae (1 Rey. 17:1). Xchibal, li Eliase la spat yoʼonton ta stojolal Dios ti ch-akʼbat li kʼusi chtun yuʼune xchiʼuk ti chakʼbe kʼusi chtun yuʼun yan krixchanoetik li ta yorail kʼepelaltike (1 Rey. 17:4, 5, 13, 14). Yoxibal, li Eliase laj yakʼ ta ilel xchʼunel yoʼonton ta stojolal Jeova ti xuʼ xchaʼkuxesbe skerem li jun meʼon antse (1 Rey. 17:21). Xchanibal, kʼalal laj yakʼ milbil matanal ta vits Carmelo li Eliase xchʼunoj lek ti tstak talel kʼokʼ ta vinajel Jeova sventa chchikʼ li milbil matanal taje (1 Rey. 18:24, 37). Svoʼobal, kʼalal skʼan toʼox xlaj li yorail kʼepelaltike, li Eliase snaʼoj lek ti ta xakʼ yan velta li voʼe, jaʼ yuʼun xi laj yalbe li Acabe: «Bat veʼan, uchʼan voʼ, yuʼun ven chauquil voʼ xvoʼet tal chcaʼay» (1 Rey. 18:41). Ti laj xa jchanbetik skʼoplal taje, xuʼ xi jakʼbe jbatike: «¿Mi tsots tajek xchʼunel koʼonton jech kʼuchaʼal laj yakʼ ta ilel li Eliase?». w15 15/10 2:4, 5

Li Jeovae maʼuk noʼox yakʼoj ti xuʼ xijkʼopojutike, yuʼun oy to kʼusi yan yakʼojbutik ti jaʼ jelelutik-o xchiʼuk li chonbolometike (Sal. 139:14; Apok. 4:11). Ta skoj ti jech la spasutik kʼuchaʼal stuk li Jeovae, kolemutik yuʼun sventa jnop jtuktik li kʼusitik ta jpastike (Gén. 1:27). Jaʼ yuʼun voʼotik ta jtʼujtik mi ta jkʼupil kʼoptatik ta jkʼopojeltik li Diose xchiʼuk mi chijtun ta stojolale. Li Jeovae laj yakʼbutik Vivlia sventa jnaʼtik kʼuxi xuʼ jkʼupil kʼoptatik xchiʼuk kʼuxi xuʼ xijtun ta stojolal. Li avie, buyuk xa noʼox ta xichʼ tael sliklejal o jvokʼ noʼox li Vivliae, yuʼun oy xa ta mas ta 2,800 jeltos kʼopetik. Sventa jechuk jnopbentik kʼuchaʼal li Jeovae, skʼan jkʼeltik li Jvivliatike xchiʼuk jnopbetik skʼoplal (Sal. 40:5; 92:5; 139:17). Kʼalal jech xa ta jnoptik kʼuchaʼal li Dios une, xuʼ xa lek xkʼot ta nopel kuʼuntik li kʼusi ta jpastike xchiʼuk xuʼ jtatik li kuxlejal sbatel osile (2 Tim. 3:14-17). Skʼan kʼunkʼun jnopbetik skʼoplal li kʼusitike (Sal. 77:12; Prov. 24:1, 2). Jech, toj tsots skʼoplal ti jchʼakbetik yorail snopbel skʼoplal li kʼusi ta jchantik ta sventa Jeova xchiʼuk Jesuse (Juan 17:3). w15 15/10 4:2-4

Li Jesuse laj yakʼbe xchan yajchankʼoptak ti skʼan bikʼit xakʼ sbaike xchiʼuk ti skoltaik li yantike. ¿Kʼuxi la spas? Laj yakʼbe yil ta stalelal (Luk. 22:27). Laj yakʼbe xchan ti chil svokolik ta skoj ti chtunik ta stojolal Jeovae xchiʼuk ta stojolal li xchiʼiltakike. Vaʼun laj onoʼox xchanik li jtakboletike. Jaʼ jech xuʼ xachanubtas ta atalelal ek li avalab anichʼnabe. Jnopbetik skʼoplal avaʼi jun ermana ti Debbie sbie xchiʼuk li smalal ti Pranas sbie, li ermanoe chtun ta mol. Oy jun stsebik xchiʼuk jun skeremik. Li ermanae chal ti muʼyuk bu chopol chaʼi ti kʼu sjalil ch-abtej ta tsobobbail li smalale, yuʼun spatoj yoʼonton ti chchʼak skʼakʼal mi skʼan koltael chil li yutsʼ yalale. ¿Kʼu yelan laj yaʼi sbaik li ololetik ta skoj li kʼusi la spas stot smeʼike? Li ermanoe xi chal ti kʼusi lek kʼot ta pasele: «Kʼalal mukʼtik xa ox jutuk li jkerem xchiʼuk jtsebkutike, lek xaʼiik spasel li kʼusitik ta tsobobbaile xchiʼuk tskolta sbaik ta abtel li ta asambleaetike. Oy yamigotakik xchiʼuk jun noʼox yoʼontonik xchiʼuk li ermanoetike. Xmuyubajik noʼox». Li avie, jmoj chtunik ta tsʼakal ora skotolik ta stojolal li Jeovae. Mi bikʼit avakʼoj aba xchiʼuk mi oy ta avoʼonton chakolta li yantike, jaʼ me jech chchanik li avalab anichʼnabike. w15 15/11 1:9

Toj ep kʼu yelan chakʼ kiltik ti skʼanojutik li Jeovae. Jnoptik avaʼi kʼu to smukʼul xchiʼuk kʼu to yutsil li vinajelbalumile. Pe maʼuk noʼox taje, yuʼun li ta vinajele ta smiyonal xa noʼox oy planetaetik xchiʼuk kʼanaletik. Jpʼej li kʼanal taje jaʼ li Kʼakʼale, ti muʼyukuke chʼabal kuxlejal ta Balumil ti jechuke. Jech xtok, lek tsʼakal la spas Balumil li Jpasvaneje, la stsʼun tsʼiʼleletik, la spas chonbolometik xchiʼuk la spas krixchanoetik, vaʼun jaʼ te laj yakʼ ta jun kʼupil sba nichimaltik. Lek tukʼ laj yakʼbe snopben xchiʼuk tukʼ laj yakʼbe sbekʼtal sventa xkuxiik sbatel osil (Apok. 4:11). Xi chal ta sventa Jeova li Salmo 136:25: «Jaʼ tsmacʼlin [...] scotol li cʼusitic cuxajtique, yuʼun sbatel osil mu xlaj o li cʼuxubinel yuʼune». w15 15/11 3:7, 8

Sventa xkʼot ta oʼontonal li mantal chkaltike, ta jtunestik abtejebaletik ti jaʼ yakʼojbutik li ajvalil Jesukristoe. Junantik abtejebaletike junchib noʼox jabil la jtunestik, junantik xtoke ta to jtunestik-o. Skotol taje skoltaojutik sventa mas xijtojob ta cholmantal. Li ta sjabilal 1933 lik yichʼ tunesel jtos abtejebal ti ep buchʼu koltaatik kʼalal sba to velta la xcholik mantale. Jaʼ li tarjeta sventa xcholobil mantale, te tsʼibabil juteb li kʼusi chal Vivliae. Solel ep laj yichʼ tabel sbalil li tarjetaetike. ¿Kʼuxi laj yichʼ tabel sbalil? Kʼalal muʼyuk toʼox bu lokʼem li tarjetaetike, junantik ermanoetike oy ta yoʼonton chcholik mantal, pe solel chkʼexavik xchiʼuk mu snaʼ kʼusi chalik. Oy junantik xtoke solel mu snaʼ xiʼik, jaʼ yuʼun ta junchib noʼox minuto chalik skotol li kʼusitik snaʼike. Koltavan tajek li tarjetaetike, yuʼun mas kʼun xchiʼuk mas lek ta aʼibel smelolal li mantal chichʼ cholele. w15 15/11 5:3-6

Ep tekstoetik chakʼ ta ilel ti toj tsots skʼoplal chil li sbie, ti jaʼ li Jeovae xchiʼuk tskʼan ti xkojtikinbetike xchiʼuk ti xkichʼbetik ta mukʼe (Éx. 3:14, tsʼib ta yok vun; Juan 17:6, 26; Ech. 15:14). Jaʼ yuʼun toj tsots me skʼoplal ti teuk oy sbi Dios li ta Vivliaetik ti jelubtasbil ta yan kʼopetike. Yuʼun jaʼ stuk Jeova ti laj yakʼ ta tsʼibael sbi ta smilal xa noʼox ta velta li ta voʼneal tsʼibetike (Ezeq. 38:23, TNM). Jaʼ yuʼun chaʼa, kʼalal tstupʼbeik lokʼel sbi Dios li jelubtasej kʼopetike, jaʼ muʼyuk chichʼik ta mukʼ li Jeovae. Li avie mas to oy sprevailtak ti skʼan teuk ta Vivlia li sbi Diose. Li ta Traducción del Nuevo Mundo ta inglés ti lokʼ ta 2013, te ta jtatik 7,216 ta velta li biil Jeovae, vakib to velta mas kʼuchaʼal li ta Vivlia ti lokʼ ta 1984. Li baʼyuk voʼob veltae te ta jtatik ta 1 Samuel 2:25, 6:3, 10:26 xchiʼuk ta 23:14, 16. ¿Kʼu yuʼun? Yuʼun li ta balbal vunetik tabil ta nab muerto ti jaʼ to laj yichʼ akʼel ta ojtikinele, te laj yilik ti oy to bu yan chvinaj li sbi Diose. Li svakibal velta ti bu la stsʼibabeik sbi li Diose jaʼ ta Jueces 19:18. Jech la stsʼibaik ta skoj ti la xchanbeik lek skʼoplal li voʼneal tsʼibetike. w15 15/12 2:5, 6

Li avie, mas to me skʼan jkʼan jbatik sventa xkuch kuʼuntik li vokolil ta jnuptantik ta tsʼakale. Kʼalal muʼyuk to chlik li mukʼta tsatsal vokolile, toj ep butik xuʼ xkakʼtik ta ilel ti jkʼanoj li kermanotaktike. Yuʼun ep buchʼutik chil svokolik ta skoj nikel, nojelal ta voʼ, tsatsal ikʼaloʼ, tsunami, kontrainel xchiʼuk yan kʼusitik (Mat. 24:6-9). Jech xtok, ep ermanoetik chʼabal lek stakʼinik ta skoj ti muʼyuk stukʼil li kʼusitik chkʼot ta pasel ta balumile (Apok. 6:5, 6). Jaʼ yuʼun chaʼa, kʼalal tsnuptanik jeltos vokolil li ermanoetike, mas to ep butik xuʼ xkakʼtik ta ilel ti jkʼanojtike. Manchuk mi mu masuk skʼanoj sbaik li yan krixchanoetike, li voʼotike mas to ta jkʼan jbatik kʼuchaʼal jchiʼil jbatik ta vokʼel (Mat. 24:12). w16.01 1:8, 9