Ove hẽ OKuete “Ovisimilo via Kristu”?
“Oco Suku yepandi, haeye ukuakukolisa, a tave okuti, vu sima sima cimuamue, ndeci ca Kristu Yesu.”−VA ROMA 15:5.
1. Lonjila ye okuti Yesu walitepa calua loviluvialuvia viapanga Atavo esanda, kuenda momo lie eli halioko esetahãlo lia Yesu?
“EYE layimue onjanja a muiwile okuti o yola.” Eci oco Yesu alomboluiwa vocicapa cimue cesanda ca sonehiwa lulume umue u Roma wokosiahulu. Ocicapa eci, ndomo cakulihiwa, cikasi tunde kocita 11, kuenje cipopiwa okuti casiata oku koka olomesele vialua.a Vatendelo alitalatu Yesu omõleha soketi omunu una wa posoka okuti kasiatele, kuenda kasole oku yola. Puãi eci catila calua okucipopia ndoco ku Yesu, una Avanjeliu alekisa okuti ukuacisola, omunu umue wonjuka vutima kuenda ukuacinjoko.
2. Tupondola hẽ ndati oku “sima sima cimuamue, ndeci ca Kristu Yesu,” kuenda eci ci ka tu pongiya okulinga nye?
2 Ocili muẽle, oco tu kulihe ciwa Yesu, tu sukila okuyeva ovisimilo lovitima vietu pokukuata elomboloko liokunjuka kuekalo lia Yesu cina a kala palo posi. Kaliye yapa tu kulihisi asapulo amue asangiwa Vavanjeliu okuti atuiha uloño toke “[k]ovisimilo via Kristu.”−okuti, ocikembe caye, okulimbuka kuaye, alongiso aye, kuenda esunguluko liaye. (1 Va Korindo 2:16) Nda oco tulinga, tulilongisa ndomo tu pondola oku “sima sima cimuamue, ndeci ca Kristu Yesu.” (Va Roma 15:5) Kuenje, tupondola okukala ciwa okuti kovimuenyo lo kovilinga vietu la vakuetu tualimãleha oku kuama ongangu atu sila.−Yoano 13:15.
Caleluka Okuamẽlako
3, 4. (a) Nye ca lomboluiwa ko Marko 10:13–16? (b) Yesu walinga ndati eci olondonge viaye via seteka oku tateka omãla okuiya kokuaye?
3 Omanu va peyiwa la Yesu. Volonjanja viñi viñi, omnunu lomunu vovitunga vialitepa kuenda vosi vakuasimbu vakala lelisanjo liokuamẽla kokuaye. Ivaluka eci ca sonehiwa ko Marko 10:13–16. Eci akala ocipepi lokumãla upange waye wokukunda, wakala lokusokolola o Yerusalãi kotembo ya sulako, okuti olipita lolofa vimue viakãla.−Marko 10:32–34.
4 Okutuwa kuelitalatu. Omanu vaecaeca omãla, okukongelamo oloñaña, oco Yesu a va sumuluise.b Kuenje, olondonge, va seteka okututuinya omãla oco kavakeye ku Yesu. Pole, olondonge vialimbuka okuti Yesu ocili muẽle ka yonguile okutateka omãla vokuenda kuolosemana viaco. Pole ovo va lueya. Eci Yesu alimbuka eci olondonge viakala lokulinga, eye ka ci sanjukilile. Yesu wa vilikiya omãla kokuaye, hati: “ Omãla veye ño kokuange, ko ka va tutuiyi.” (Marko 10:14) Kuenje, eye walinga ocina cimue okuti cilekisa ocili kuenda ocisola. Esapulo liti: “Oco wa va angata, kuenje oku va kapa ovaka aye, wa va sumuluisa.” (Marko 10:16) Omãla vakala muẽle lulelu wokuiya ku Yesu oku vakuata lokuvangata lovoko aye.
5. Esapulo ko Marko 10:13–16 li tu lomboluila nye catiamẽla kocituwa ciwa ca Yesu?
5 Esapulo olio limbumbulu ndoto li tu sapuila vali calua catiamẽla kuwa wekalo lia Yesu. Lilombolola okuti eye wakala lokuamẽlako. Ndaño okuti eye wakala lomangu yavelapo kilu, pole eye kalingisile usumba kuenda ka tumilile omanu kavalipuile. (Yoano 17:5) Eci kacilomboloka hẽ okuti ndaño muẽle omãla vakala lulelu wokuiya kokuaye? Ocili muẽle ovo nda va yeva owesi, lesanju litito komunu una okuti lalimue eteke a yolele! Omanu vakuavitunga viosi vamẽla mẽla ku Yesu omo valimbuka okuti eye wakala ukuanjolela, ukuakutata omanu, kuenda ovo va kolelele okuti eye ka va yanduluka.
6. Akulu vekongelo va pondola ndati okuecelela omanu oco vamẽle kokuavo?
6 Okusokolola esapulo eli, te tulipula etu muẽle okuti, ‘Ame ñuete hẽ ovisimilo via Kristu? Ñasi lokuamẽlako?’ Kolotembo vilo viatila ndeti, olomeme via Suku visukila oku okuamẽla kangombo, alume vana okuti vasoka “ndocivundilo coku tila ofela.” (Isaya 32:1, 2; 2 Timoteo 3:1) Ene akulu vekongelo, nda walingi vakuacili, lonjongole yovutima ku vamanjene kuenda vukala lokulinga ocipango cokulieca ene muẽle kasakalalo avo, ovo valiyeva ciwa. Ovo vaka ci muila kolondaka viene, oku yevelela kocileñi condaka yene, kuenda vacimuila kekalo liene. Elungulo liaco lia sunguluka kuenda ocisimilo cinena ekalo liocili cina okuti cileluka ku vakuene, okukongelamo omãla, oco vamẽle kokuene. Umue ukãi Ukristão wa lombolola esunga lieci eye colelukila oku vangula la umue ukulu wekongelo, hati: “Eye o vangula lame lesunguluko kuenda ocikembe. Handi vali, ame sia ponduile vali oku vangula lacimue. Eye wa ñayisa.”
Sumbila Vakuene
7. (a) Yesu wa lekisa ndati okuti wa tendele ciwa vakuavo? (b) Momo lie Yesu a patuluila omeke kamue kamue?
7 Yesu wa kala lesumbilo. Wa kala locikembe cokutata vakuavo. Okumõla ño u otala ohali colingasaile ohenda okuti yukokela okuyovola kohali. (Mateo 14:14) Eye wakalavo locikembe kapondola kuenda kasukila a vakuavo. (Yoano 16:12) Onjanja yimue, omanu vonenela ulume umue omeke kuenda vapinga ku Yesu oco o kayise. Yesu wo patulula, puãi eye wacilinga kamue kamue. Tete ulume wamõla ño likawaye ovina vinyañina loku popia hati−“puãi ndi va lete va enda ndoviti.” Noke, Yesu wa patulula muẽle okuleta kuaye. Momo lie a kayisila omunu kamue kamue? Eci pamue ca lingiwila okuecelela una wa fuimilua okulingila ovina vowelema okusokiya okutuñunya ocipikipiki okuti ocinyi cimue cimõleha kuenda okuti oluali lua tatama.−Marko 8:22–26.
8, 9. (a) Nye capita noke cina okuti Yesu lolondonge viaye va iñila volupale luo Dekapoli? (b) Lombolola ndomo Yesu a kayisa ocisitatui.
8 Lilongisavo ulandu umue wapita noke yo Pascoa ya 32 K.K. Yesu lolondonge viaye vaiñila vofeka yo Dekapoli, konano yo Kalunga ka Galilea. Oko, awiñi lawiñi va sandiliya Yesu kuenje vo nenela valua vakal lokuvela kuenda ovilema, kuenje wava kayisa vosi. (Mateo 15:29, 30) Cisilivila calua, omo Yesu lika liaye watata ciwa omunu umue. Evanjeliu lia sonehiwa la Marko, okuti olio lika lia lombolola ulandu waco, lilombolola eci capita.−Marko 7:31–35.
9 Ulume wakala omeke kuenda catilile okuvanfula. Yesu wa kuata ohenda lulume u wakala locinyeñowusa ale wa sakalalele. Kuenje Yesu walinga ocina cimue citito cikomõhisa. Eye omunu wowupa konele yowiñi, wokapa pokolika. Kuenje Yesu walinga olondimbukiso vimue oco a pañinye ulume umue eci a yongola okulinga. Eye “yu wa kapa imuine vovatui aye, oku siya wa lamba kelimi liaye.” (Marko 7:33) Noke, Yesu wa vandekela kilu kuenda wa likutililako ocisitatui. Lovilinga evi wapondola oku popia kulume u hati, ‘Eci ndinga love cilingiwa lunene wa Suku.’ oku sulako, Yesu hati: “Situluka.” (Marko 7:34) Kuenje, ovatui ulume waco a situluka, kuenje eye wakala ciwa loku vangula lulelu.
10, 11. Tu pondola ndati oku lekisa esumbilo kuevi vakuetu vekongelo va yevite ketimba? lo vepata?
10 Hacindekaisekuoco Yesu a lekisa coku tata vakuavo! Eye wa kala locikemve la vakuavo, kuenda esanju liaye, liokokisa okulinga ciwa evi vakuavo vayevite ketimba. Omo Tuakristão, tulingi ciwa pokukuata kuenda pokulelisa ovisimilo via Kristu konepa eyi. Embimbiliya li tu vetiya hati: “Ene vosi, kali lutima umuamue. Lingi vakuahenda. Kali locisola coku sola vakuẽle. Lingi ambombe kuenda asima.” (1 Petulu 3:8) Eci kokuetu cilomboloka muẽle oco tu vangule kuenda oco tukuame onjila yina okuti yilekisa ocikembe cokutenda vakuetu.
11 Vekongelo, etu tupondola okulekisa esumbilo kovina vakuetu va yevite loku va tenda lesumbilo, oku va tata ndeci tu yongola okuti oco va tu lingavo. (Mateo 7:12) Omu mutava okukongela oku lunguka leci tu laika okupopia kuendavo ndomo tu popia. (Va Kolosai 4:6) Ivaluka okuti ‘olondaka viukãlu via soka ndokutoma kuosipata.’ (Olosapo 12:18) Oco hẽ nye ci popiwa vepata? Ulume lukãi vana okuti valisole pokati, omunu lomunu osumbila eci ukuavo a yevite. (Va Efeso 5:33) Ovo va yuvula olondaka viukãlu, okuti umue kaecela ukuavo, okuteta olonimbu lokuimbula−viosi vina vikoka okuti utima usumua okuti ka via lelukile oku vi kayisa. Omãla lavovo vakuete evi vayevite, kuenda ocisola colonjali civalingavo ciwa. Nda okuti epindiso li sukiliwa, ovo te va ci linga lolonjila vina okuti vi kemainya ekalo liavo komãla kuenda kaci va kokela okusakalala.c (Va Kolosai 3:21) Nda etu tu lekisa esumbilo ku vakuetu, eci cilekisa okuti tukuete ovisimilo via Kristu.
Okucilingila Okukolela Vakuetu
12. Ovituwa vipi Yesu alekisa viatiamẽla kokutata olondonge viaye?
12 Yesu wa lekisa ovituwa viwa, ndomo via mõlehela kolondonge viaye. Eye wa kulihile ciwa okuti ka va lipuile. Noke yaco, wapondola okulilongisa ovitima viomanu. (Yoano 2:24, 25) Ndaño oco, eye kakapeleko olondaka viavo vilekisa okuti ka va lipuile puãi wa velisilepo ekalo liovituwa viavo viwa. Eye wa mõlavo epondolo kalume vaco vana Yehova o wiha. (Yoano 6:44) Ndomo Yesu a tenda olondonge viaye cakala ondimbukiso vonjila ndomo a linala lavo kuenda oku va tata. Kocina cimue, eye wa lekisa onjongole yalua yoku va kolela.
13. Yesu wa lekisa ndati okuti wa kolelele olondonge viaye?
13 Ekolelo liaco Yesu wa lilekisa ndati? Eci atunda palo posi, eye waeca ocikele cinene kolondonge viaye olombuavekua. Wa kapa povaka avo ocikundi cokutata ovopange Wusoma waye. (Mateo 25:14, 15; Luka 12:42–44) Vokuenda kupange waye wokukunda, ndaño katito, loku vanguila vasendeleke, eye wa va kolela. Locikomo eci a lisa awiñi lawiñi, eye waeca ocikele kolondonge viaye oco va tepaise okulia.—Mateo 14:15–21; 15:32–37.
14. Olombolola ndati esapulo lia sonehiwa ko Marko 4:35–41?
14 Handivo, konomuisa esapulo lisangiwa ko Marko 4:35–41. Otembo yaco, Yesu kumue lolondonge viaye valonda vowato kuenda vayoka Okalunga ko Galilea. Noke yokatembo kamue, Yesu waenda konyima yowato kuenje wapekela. Vokatembo katito, “kueya ehunguhungu lialua.” Ofela yaco lalimue eteke ya muiwile Vokalunga ko Galilea. Omo okuti okulepa kuocitumãlo caco kua kala leci (cisoka 700 kolometulu, oku cisokisa lapa pasangiwa ovava a kalunga), cakuata owuya walua okuti kolonepa vilisungue laco cisule, kuenda eci cakoka esakalalo lialua. Handi vali, kovaso yo Komunda Hermone, yikasi kolofeka vio ko norte, kua tundilila ofela yilokila Vocimbota colui Yordão. Omo liaco, citava okuti olowola vimue ofela yitepuluka, pole, eci papita akukutu amue, haico ehunguhungu lifetika vali. Sokolola eci: Yesu kakuatele atatahãi momo wakulihile ciwa ofela yehunguhungu, ya livokiyile calua ko Galilea. Pole, eye wa pekelele muẽle ciwa, momo wakolelele kuloño wolondonge viaye, kuenda vamue pokati kavo vakala anyanga voku lova olosi.—Mateo 4:18, 19.
15. Tupondola ndati oku setukula Yesu ndomo alieca kolondonge viaye lekolelo?
15 Tupondola hẽ oku kuama ongangu ya Yesu yoku kolela olondonge viaye? Olondonge vimue viasanga ovitangi vioku eca ovikele ku vakuavo. Ovo vasukilile oku kuliha ndomo va vangula. Ovo va sokolola ndoco: ‘Nda ndi yongola okueca ocikele cimue ndomo mua sunguluka, ndikuete oku cilinga ame muẽle!’ Pole, nda upange wosi tua u linga likalietu, tukala kohele omo liekavo lialua kuenda pamue cisukila okuti tupita otembo yalua ocipãla lepata lietu. Handi vali, nda ka tua nõlele upange wasunguluka oco tu wece ku vakuetu, tu va tateka kuenda ka va loñoloha kupange. Cisukila olondunge vioku kolela vakuetu eci tu vaiha upange umue oco va u linge. Tulinga ciwa nda tulipula etu muẽle ndoco: “Catiamẽla kupange owu, ovisimilo viange vikasi hẽ ndevi via Kristu? Ndasiata hẽ okueca ovikele ku vakuetu lutima wa sunguluka, kuenda ndikolela okuti ovo va wu linga ciwa?
Eye Watavaile Kolondonge Viaye
16, 17. Kuteke wasulako womuenyo wa Yesu palo posi, nye eye a likuminya kolondonge viaye, ndaño eye wa kulihile okuti ovo vosiapo?
16 Yesu wa lekisa esunguluko kovisimilo violondonge viaye vonepa yimue ya velapo. Eye waecelelela oco vikulihe okuti wa vi kolelele calua. Owu wakala uvangi umue u sanjuisa omo liolondaka a sapuila kolondonge viaye kuteke wasulako komuenyo waye palo posi. Konomuisa eci capitako.
17 Yesu kakuatele vali otembo. Eye waeca ongangu yupange uwa kovapostolo vaye eci a sukula kolomahi viavo. Noke walinga ondalelo yonjivaluko yolofa viaye. Noke, ovapostolo va wengula onjuela yatiamẽla ku yu wavelapo pokati kavo. Yesu ka va temẽlele, pole wa va sapuila helie wavelapo poku popia hati: “Uteke ulo ene vosi vu natamisilua, momo ca sonehiwa citi, Njipa ungombo kuenje olomeme viocunda caco vi sandoka.” (Mateo 26:31; Sakariya 13:7) Eye wakulihile okuti akamba vaye va yonguile oku usiapo otembo eye ava sukila calua. Handi vali, eye ka va pisile. Pole, eye wa va sapuila hati: “Puãi eci ndi pinduka oco ho livangeli ko Galilea.” (Mateo 26:32) Ocili okuti, eye wa va likuminya hati, ndaño ovo vosiapo, eye ka va sipo. Eci esakalalo liaco eli liapita, eye wa yonguile oku tokekela vali lavo.
18. Ko Galilea, Yesu waeca ocikundi ce kolondonge viaye, kuenda ovio viakuama ndati ocikundi caco?
18 Yesu wateyuila ondaka yaye. Noke, ko Galilea, Yesu wa pinduiwa, wa mõlehela kueci cisoka 11 kolondonge viaye vakuekolelo, kuenda wa mõlehelavo kovapostolo vakuavo. (Mateo 28:16, 17; 1 Korindo 15:6) Omo liaco, Yesu wa vaiha ocikundi cokuti: “Oco kuendi, ka tavisi olofeka viosi oco va linge olondonge. Va papatisili vonduko ya Tate la Mõla, kuenda Espiritu Sandu. Va longisi oku linga ovina viosi ndo kundiki.” (Mateo 28:19, 20) Elivulu Liovilinga lituiha uvangi wokuti ovapostolo vakuama ocikundi caco. Ovo lekolelo liocili, vaendisa upange woku kunda olondaka viwa kocita catete.−Ovilinga 2:41, 42; 4:33; 5:27–32.
19. Ovilimbu Yesu alinga noke yepinduko liaye, vitulongisa hẽ nye catiamẽla kovisimilo via Kristu?
19 Esapulo liaco eli litu longisa ndati oku kuata ovisimilo via Kristu? Yesu walimbuka ekambo liovapostolo vaye, pole eye “wa va sola muẽle toke kefulilo.” (Yoano 13:1) Ndaño lekambo liavo, eye wa va lekisa okuti wa tavele muẽle kokuavo. Uvangi ulekisa okuti Yesu wa va kolelele calua. Ekolelo eye alekisa kokuavo lia va vetiya oku nõlapo oku songuila upange ulingiwa.
20, 21. Tupondola ndati oku lekisa ocisola kuvakuetu va soliwe?
20 Catiamẽla konepa eyi, tupondola ndati oku kuata ovisimilo via Kristu? Ka ca sungulukile oku pembula vakuetu tufendela lavo kumuamue. Nda ove osima eci ka ca sungulukile, olondaka viove lovilinga vika kulihisiwa. (Luka 6:45) Pole, Embimbiliya li tu sapuila okuti, ocisola “ci vanjiliya uwa womanu.” (1 Va Korindo 13:7) Ocisola ciwa. Cisanjuisa omunu wasumua. Omanu vatava vali calua kocisola kuenda koku kolisiwa, pole, ka vasole oku va sumuisa. Etu tupondola oku kolela kokuavo. (1 Va Tesalonike 5:11) Nda tua kuama ongangu ya Kristu, okuti tukolela vakuetu, tu ka va vetiyila vonjila yivakolisa kuenda tuka sola calua ovilinga viavo viwa.
21 Oku kuata ovisimilo ndevi via Kristu oco cavelapo vali, okuti oku setukula lika ovina vikuavo Yesu alinga cisule. Ndomo calomboluiwa ale kocipama catete, nda tuakuama ongangu ya Yesu, tusukila tete oku konomuisa ovina ndomo eye a vilinga. Evanjeliu li tu loñoluisa oco tukulihe ovituwa viaye vikuavo, ndeci ovisimilo viaye kuenda oku sola kuaye ocikele cupange atambula ndomo tu ka cililongisa vocipama cikuãimo.
[Atosi pombuelo yamẽla]
a Omãla vakala vakuavitunga viñi viñi. Ondaka palo yitukuiwa okuti “omãla” ya vanguiwavo komõla a Yairo ukãi. (Marko 5:39, 42; 10:13) Omo liaco, vesapulo ndeli, Luka wa vangulavo ondaka yimuamue okuti ya tiamẽla komãla.−Luka 1:41; 2:12; 18:15
b Vocicapa, muli esanda pokulombolola ndomo Yesu akala ketimba, okukongelamo ocivalo cesinga liaye, olonjele, kuenda ovaso. Edgar J. Goodspeed upongoluisi Wembimbiliya olombolola okuti esanda eli liakala “lesulilo liokueca olombongo ndonganyu yava va kapa otinda lovoko kemõleho lietimba lia Yesu.”
c Tala ocipama losapi “Respeita a Dignidade Deles?” Vutala Wondavululi 1 ya Kupupu yo 1998.
Opondola Oku Tambulula?
• Yesu wa tambulula ndati olondonge viaye eci via seteka oku tateka omãla vakala okuiya kokuaye?
• Volonepa vipi Yesu a lekisa eci catiamẽla koku kapako vakuetu?
• Tupondola ndati oku setukula Yesu ndomo alieca kolondonge viaye lekolelo?
• Tupondola ndati oku kuama ongangu Yesu alekisa kolondonge viaye?
[Elitalatu kemẽla 10]
Omãla va tula utima ku Yesu
[Elitalatu kemẽla 11]
Yesu vakuavo wa va tata lohenda
[Elitalatu kemẽla 12]
Okuamẽla kakulu vekongelo ku sumuluisa calua