Valiangiliya Ciwa Oco Va Longise Ondaka Ya Suku
“Suku . . . wa tu iha unene woku linga oloñuatisi viupange [waye].”—2 VA KORINDO 3:5, 6.
1, 2. Alikolisilo api oku kunda a siata oku lingiwa? Pole, momo lie ovo ka va siatelele oku amamako kupange waco?
O KALA hẽ ndati nda va ku ĩha upange umue okuti ku tẽla oku u linga? Sokolola ndeci okuti, ovikuata ove o sukila vi kasi ocipepi love, kuenda ovikuata viumesele viosi vi kasi peka. Pole, ove ku kuete ocisimĩlo lacimue ci lekisa ndomo upange waco u lingiwa. Cimue ca tĩlapo vali ceci okuti, upange waco u sukila oku u linga lonjanga. Omanu vosi va kasi loku ku kevelela. Hesumuokuolio ci nena!
2 Ovitangi viaco ha vioku simako ño. Konomuisa ulandu ulo. Olonjanja vimue, vamue Vakuetavo Liakristão Vesanda, va siata oku seteka oku linga upange woku kundila olondaka viwa viusoma konjo lanjo. Ovo va siata oku li kolisilako oku ci linga olonjanja vialua, pole upange waco ka wa siatele oku va tunda ciwa, kuenda u pita ño olosemana vimue ale olosãi. Momo lie? Momo okuti, Akristão Vesanda ka va siatele oku kuatisa omanu vavo oco va loñolohe kupange waco. Ndaño okuti asongui vaco vokuenda kuanyamo alua va lilongisila kolosikola via velapo kuenda kolosiminaliu, ovo ka va liangiliyile oco va litumbike kupange waco woku kunda. Momo lie tu popela ndoco?
3. Kelivulu lia 2 Va Korindo 3:5, 6, ondaka yipi ya pituluiwa olonjanja vitatu, kuenda ondaka yaco yi lomboloka nye?
3 Ondaka ya Suku yi lombolola eci ci kuatisa omunu oku kala ukundi wumue wa loñoloha wolondaka viwa. Upostolo Paulu wa vetiyiwa oku soneha hati: “Ka ci kasi okuti etu tua likolela kuenje tu popia tuti, Ca tunda kokuetu. Okutẽla kuetu ku tunda ku Suku, u wa tu iha unene woku linga oloñuatisi viupange [waye].” (2 Va Korindo 3:5, 6) Konomuisa ondaka eyi ya tukuiwa ndeti palo olonjanja vitatu, ya popia hati: “Okutẽla kuetu.” Ondaka eyi yi lomboloka nye? Elivulu limue Liongelesi li lombolola hati: “Eci ku popiwa kueci catiamẽla kovina, [ondaka yaco eyi kelimi lio Helasi], yi lomboloka okuti, ‘ca sokapo.’ . . . Eci ondaka yaco yi tiamisiwila komanu, ci lomboloka ‘umue wa loñoloha,’ okuti ‘wa liangiliya ciwa.’ ” Omo liaco, omunu wosi okuti ‘wa loñoloha,’ wa liangiliya ciwa. Ocili okuti, akundi vocili volondaka viwa, va loñoloha ciwa oco va linge upange waco. Ovo va liangiliya ciwa oco va kunde olondaka viwa.
4. (a) Ndamupi upostolo Paulu a lekisa okuti oku loñoloha ka kua loñele lika komanu vana va lilongisa calua? (b) Olonjila vipi vitatu Yehova a siata oku kuama oco tu loñolohe kupange wetu woku kunda?
4 Oco hẽ uloño waco u tunda pi? U tunda hẽ kongavelo yaye muẽle? U tunda hẽ kolondunge viomunu wa loñoloha calua? U tunda hẽ kelongiso limue lio kosikola okuti lia velapo calua? Ocili okuti, upostolo Paulu wa loñolohele kovina evi viosi. (Ovilinga 22:3; Va Filipoi 3:4, 5) Lumbombe wocili, eye wa kũlĩhĩle ciwa okuti, oku loñoloha kuaye ndondingupange ya Suku, ka kua tundile kueci a lilongisa kosikola, pole kua tunda ku Yehova Suku. Anga hẽ oku loñoloha kuaco kua loñele lika komanu vana va lilongisa calua? Upostolo Paulu wa sonehela ekongelo lia va Korindo hati: “Okutẽla kuetu ku tunda ku Suku.” Yehova o kũlĩhĩsa ciwa okuti, olondingupange viaye viosi via angiliyiwa ciwa oco vi linge upange a va tuma oku linga. Koloneke vilo, ndamupi Yehova a siata oku kuatisa Akristão oco va loñolohe kupange waco? Tu konomuisi olonjila vitatu eye a siata oku kuama ndeci: (1) Ondaka yaye, (2) espiritu sandu liaye, (3) kuenda ocisoko caye ca palo posi.
Ondaka ya Suku yi tu Kuatisa Oco tu Loñolohe
5, 6. Embimbiliya Li Kola lia siata oku eca ekuatiso lipi Kakristão vocili?
5 Catete, ndamupi Ondaka ya Suku yi tu kuatisa oco tu linge olondingupange? Upostolo Paulu wa soneha hati: “Ovisonehua vi kola viosi ovitumasuku, kuenje vi silivila [k]oku longisa, loku lungula, loku pindisa, loku ikisa esunga, okuti omunu wa Suku o loñoloha, haeye angiliyiwila ovopange osi awa.” (2 Timoteo 3:16, 17) Omo liaco, Ovisonehua Vi Kola, vi pondola oku tu kuatisa oco tu ‘loñolohe’ kupange woku longisa omanu Ondaka ya Suku. Pole, ci popiwa hẽ ndati kueci catiamẽla komanu vosi va kasi vetavo Liakristão Vesanda? Ovo va kuete Embimbiliya. Ndamupi okuti elivulu limuamue li pondola oku kuatisa vamue oco va linge olondingupange via loñoloha koku longisa, pole va kuavo sio? Etambululo li tiamisiwila kocisimĩlo cetu ndomo tu tenda eci ci kasi Vembimbiliya.
6 Ci sumuisa calua omo okuti, koloneke vilo, ka valuile va tava kesapulo Liembimbiliya, ‘ndondaka ya Suku.’ (1 Va Tesalonike 2:13) Akristão Vesanda va siata oku linga eci ci kutisa osõi. Ovo va siata oku pita anyamo alua kolosikola loku lilongisa ovilongua viesanda (kelimi Lioputu hati, teologia). Anga hẽ asongui vaco vetavo liesanda va siata oku linga alongisi va loñoloha Vondaka ya Suku? Sio ka va siatele. Vamue va siata oku lilongisila kolosiminaliu, eci va fetika o ku lilongisa va kolela Kembimbiliya, pole, eci va mãla oku lilongisa kolosikola viaco, veyuka to atatahãi. Noke, osimbu okuti ovo nda va sesamẽla oku kunda ondaka ya Suku yina okuti valua pokati kavo ka va yikolela vali, oku kunda kuavo va ku tiamisila kovina vimue viñi, ndeci, koku li tenga vopulitika, koku vetiya evangeliu liatiamẽla koku tetulula cilo muẽle ovitangi vieteke leteke, ale pamue va lombolola lika ovilongua viesanda volohundo viavo. (2 Timoteo 4:3) Ca litepa ceci okuti, Akristão vocili va kuãi ongangu ya Yesu Kristu.
7, 8. Ndamupi ocituwa Yesu a lekisa Kondaka ya Suku ca litepa leci casongui vatavo koloneke vilo?
7 Yesu ka ecelele okuti asongui vetavo liesanda vo koloneke viaye va yapuisa ovisimĩlo viaye. Cikale eci eye a enda loku longisa ocimunga citito, ndeci ovapostolo vaye, ale owiñi walua womanu, Yesu wa enda loku kuama ovisonehua vi kola. (Mateo 13:10-17; 15:1-11) Oku kuama kuaye ovisonehua vi kola, oko kua enda loku u tepisa leci asongui vetavo liesanda vo koloneke viaye va enda loku longisa. Ovo va enda loku kokisa owesi omanu vana va lekasaile onjongole yocili kovina via longa via Suku. Ocili okuti, alongisi vamue vokoloneke viaco, va tavaile okuti olonepa vimue Viovisonehua via longa calua, kuenje ka va vi longasaile komanu vosi. Pole, ovo va enda loku vi longisa lika kolondonge vina okuti akamba vavo vocili. Handi vali, poku longisa ovina viaco, va enda oku loñolako kuenda kovitue viavo va futaileko elesu. Asongui vaco vetavo liesanda olonepa vimue Viembimbiliya va enda loku popia hati vi kola, kuenda ka ci tava oku vi lombolola. Ovo ka va tukowailevo onduko ya Suku, momo va enda loku popia hati yi kola calua.
8 Yesu Kristu ka lingile ndeci ovo va lingaile. Poku longisa kuaye, wa kapeleko omanu vosi, kuenda ka endele loku nõla ño vamue okuti ovo lika va sukilile oku va situluila ‘olondaka viosi vi tunda vomẽla wa Yehova.’ Yesu ka yonguile oku eca ño lika ukũlĩhĩso Wembimbiliya kocimunga comanu vamue vatito va lilongisa calua. Eye wa sapuila kolondonge viaye hati: “Eci ndu . . . sapuili vowelema ci popeli vutanya, leci co loñuilui ci kalukili kilu liolonjo.” (Mateo 4:4; 10:27) Onjongole ya Yesu, ya kala yoku eca ukũlĩhĩso wa Suku komanu valua. Eye, ka yonguile okuti ukũlĩhĩso Wovisonehua u limbikiwa, pole, wa yonguile okuti u yevalisiwa komanu.
9. Ndamupi Akristão vocili va siata oku kuama Embimbiliya?
9 Ondaka ya Suku te oyo yi pitisiwa kovaso koku longisa kuetu. Ndeci, poku linga ohundo yowiñi Vonjango Yusoma, ohundo yetu ka yi sulila lika voku tanga ovinimbu Viembimbiliya via sokiyiwa. Tu sukila oku kuata otembo yoku vi lombolola, loku vi sokisa locina cimue ca kũlĩhĩwa kuenda oku lekisa ndomo ovinimbu viaco vi kapiwako. Tu sukila oku kuata onjongole yoku lombolola eci ci kasi Vembimbiliya okuti tu ci tuala kovitima viava va yevelela ohundo yetu. (Nehemiya 8:8, 12) Embimbiliya te li kapiwakovo poku eca elungulo liatiamẽla koku tetulula ocitangi cimue. Ndaño okuti omanu va Yehova va tunda kapata añi añi kuenda va vangula alimi a litepa, vosi yetu tua sumbila calua Embimbiliya, momo olio elivulu lia velapo.
10. Ekuatiso lipi tu pondola oku tambula kesapulo Liembimbiliya?
10 Eci tu tenda Embimbiliya lesumbilo liaco, esapulo Liondaka ya Suku li kuata unene wocili. (Va Heveru 4:12) Embimbiliya olio li pondola oku vetiya omanu oku linga apongoloko komuenyo wavo, poku siapo ovituwa vĩvi ndeci, ukahonga, uvasi, oku fendela oviteka, uholua, kuenda oku nyana. Embimbiliya lia siata oku kuatisa omanu valua, oku lula omunu wale kuenda oku wala omunu wokaliye. (Va Efeso 4:20-24) Ocili okuti, nda tua velisapo oku sumbila Embimbiliya, okuti ka tu pitisa kovaso ovisimĩlo loviholo viomanu, olio lika tu kuatisa oco tu loñolohe ciwa koku kala alongisi Vondaka ya Suku.
Espiritu Sandu Lia Yehova li tu Kuatisa
11. Momo lie espiritu sandu lia Yehova li kasilili ‘ndoñuatisi’?
11 Cavali, tu konomuisi ocikele cespiritu sandu lia Yehova, okuti olio ongusu yaye yapama, ndomo li kasi loku tu ĩha ongusu yoku liangiliya ciwa. Lalimue eteke ka tuka ivaliko okuti, espiritu lia Yehova olio ongusu ya velapo ovina viosi. Yehova wa eca ongusu yaco yapama Komõlaye o soliwe calua, oco a kuatise Akristão vosi vocili. Omo liaco, ca sunguluka eci Yesu a popia hati, espiritu sandu li kasi ‘ndoñuatisi.’ (Yoano 16:7) Eye wa vetiya olondonge viaye oco vi pinge espiritu liaco ku Yehova, loku vi likuminya okuti, ovio vi li tambula ocali ku Yehova.—Luka 11:10-13; Tiago 1:17.
12, 13. (a) Momo lie ci kuetele esilivilo oku likutilila oku tambula espiritu sandu kupange wetu woku kunda? (b) Ndamupi va Fariseo va lekisa okuti ka va kuatele espiritu sandu?
12 Tu sukila oku likutilila eteke leteke loku pinga espiritu sandu oco li tu kuatise kupange wetu woku kunda. Ndamupi tu kuatisiwa longusu yaco eyi? Olio, li pondola oku vetiya ovisimĩlo lutima wetu, kuenda li tu kuatisa oco tu imbepo ovituwa viosimbu, okuti tu kuama lika viokaliye. (Va Kolosai 3:9, 10) Olio, li tu kuatisavo oco tu lekise ovituwa viwa ndevi via Kristu. Valua pokati ketu tua kũlĩha ciwa olondaka vi sangiwa kelivulu lia Va Galatia 5:22, 23. Kovinimbu viaco ku sangiwa ulala wapako espiritu lia Suku. Epako liatete ocisola. Ocituwa caco ci sukiliwa calua kupange wetu woku kunda. Momo lie?
13 Ocisola oco ci tu vetiya vali enene. Oku kuatela ocisola Yehova kuenda omanu, oco ci vetiya Akristão vocili oku kunda olondaka viwa viusoma. (Marko 12:28-31) Nda okuti ka tu kuete ocisola, ka tu pondola oku liangiliya ciwa ndalongisi Vondaka ya Suku. Kũlĩhĩsa oku litepa kua kala pokati ka Yesu la va Fariseo. Kelivulu lia Mateo 9:36 ku lombolola eci catiamẽla ku Yesu hati: “Puãi, eci a mola owiñi womanu, wa va kuatela ohenda momo va pekengua kuenda va sakalaisua ndolomeme ka vi kuete ungombo.” Nye va Fariseo va kala loku sima catiamẽla komanu vaño? Ovo va popia hati: ‘Owiñi ka wa kũlĩhile ovihandeleko, wa siñaliwa.’ (Yoano 7:49) Va Fariseo ka va solaile omanu, pole va va suvukile calua. Omo liaco, espiritu lia Yehova ka lia eciwile kokuavo.
14. Ndamupi ocisola Yesu a lekisa kupange waye woku kunda ci tu vetiyavo etu?
14 Eci Yesu a mõla omanu, wa va kuatela ohenda. Eye wa limbuka ohali yavo kuenje wa kũlĩhĩle okuti, ovo va kala loku tatiwa calua lãvi, momo va kala ndolomeme ka vi kuete ungombo. Elivulu lia Yoano 2:25, li tu lomboluila hati, Yesu “wa kũlĩhile eci ci kasi vutima womunu.” Omo okuti Yesu wa kala Ndomesele ya Yehova, eci ovina via lulikiwa, eye wa kũlĩhĩle ciwa ekalo liomanu. (Olosapo 8:30, 31) Handi vali, ukũlĩhĩso waco, wo vetiya oku va kuatela ocisola ca piãla. Omo liaco, ocisola caco oco ci pondola oku tu vetiya kupange wetu woku kunda. Nda tua limbuka okuti, ka tu kuete ocisola, tu likutilili ku Yehova oco a tu ĩhe espiritu sandu liaye. Noke yoku likutilila tu kuete oku linga ndomo tua pinga vohutililo yetu. Yehova oka tu tambulula. Eye oka tu tumisa ongusu yaye yapama oco yi tu kuatise oku kuata ovituwa ndevi via Kristu wa loñolohele calua kupange woku kunda olondaka viwa.
15. Ndamupi olondaka vielivulu lia Isaya 61:1-3, vi tiamisiwila ku Yesu kuenda ku vakuavisoneha la va Fariseo?
15 Pi hẽ kua tunda uloño wa Yesu? Eye wa popia hati, “espiritu lia Yehova lia mbuila.” (Luka 4:17-21) Ocili okuti, Yehova ukuonene wosi eye wa nõla Yesu lekuatiso liespiritu sandu liaye. Yesu ka sukilile uloño u tunda kono yimue yomanu. Anga hẽ asongui vakuetavo va nõliwilevo lespiritu sandu? Sio, ka va nõliwile, kuenda ka va liangiliyilile oku tẽlisa ocitumasuku celivulu lia Isaya 61:1-3, kuna Yesu a tanga loku ci tiamisila kokuaye muẽle. Nda wa tanga kovinimbu viaco, oka limbuka okuti ovitunda via va Fariseo vakuambambe, ka va kale lolondaka viwa oco va vi kundile kolosuke, kuenda ka va kuatele ocikembe la vana va kala loku tala ohali. Ndamupi nda va tẽla oku kundila eyovo kolohute, kuenda eletuluko kolomeke? Ovo muẽle va kala vupeke wespiritu, kuenda vupeke woviholo viomanu. Ca litepa lalume va tukuiwa ndeti, anga hẽ tua loñoloha oco tu longise omanu?
16. Omanu va Yehova va kuete ekolelo lie koloneke vilo osimbu va kasi loku loñoloha kupange wavo voku kunda?
16 Ocili okuti, etu ka tua lilongisilile kolosikola via velapo Viakristão Vesanda. Etu ka tua lilongisilile kosiminaliu yimue oco tu nõliwe ndalongisi vondaka ya Suku. Anga hẽ ka tu kuete ukũlĩhĩso laumue? Sio, ka tua kambele ukũlĩhĩso. Oku loñoloha kuetu ndolombangi viaye, ku tunda ku Yehova Suku. (Isaya 43:10-12) Nda tua likutilila oco eye a tu ĩhe espiritu sandu liaye, kuenda nda tua pokola kokuaye, tuka loñoloha vali calua. Pole, etu ka tua lipuile, kuenda tuakuakulueya kueci catiamẽla koku kuama ongangu ya Yesu Kristu, Ulongisi Wavelapo. Pole ndaño ndoco, ka tu pandula hẽ omo Yehova a kasi loku tu kuatisa lespiritu liaye oco tu loñolohe kuenda oco tu linge alongisi Vondaka yaye?
Ocisoko ca Yehova ci tu Kuatisa Koku Loñoloha
17-19. Ndamupi olohongele vitãlo vi lingiwa vokuenda kuosemana vina via sokiyiwa locisoko ca Yehova vi tu kuatisa oco tu loñolohe kupange wetu woku kunda?
17 Kaliye tu konomuisi onepa yatatu, ndomo Yehova a kasi loku tu angiliya ciwa oco tu linge alongisi vondaka yaye. Onepa yaco ekongelo ale ocisoko caye ca palo posi. Vocisoko caye omo tu longisiwila oco tu linge olondingupange via Suku. Ndamupi? Sokolola ño handi ovipama vielongiso tua siata oku tambula! Vokuenda kuosemana yimosi tu enda kolohongele vitãlo Viakristão. (Va Heveru 10:24, 25) Tu liongoluila vovimunga vitito Kelilongiso Lielivulu Vekongelo, oco tu linge elilongiso limue liondongosi Liembimbiliya velivulu limue lia pongiyiwa locisoko ca Yehova. Tu lilongisila katambululo a eciwa la vakuetu, kuenda tu li vetiya pokati. Omunu lomunu pokati ketu o tambulavo elongiso liocili lieciwa la manji o songola elilongiso lielivulu. Kohongele Yowiñi, kuenda Kelilongiso Liutala Wondavululi, tu tambula okulia kualua kuespiritu.
18 Osikola Yetu Yupange Wusoma, ya sokiyiwila oco yi tu longise ndomo tu kuata uloño woku longisa vakuetu. Poku pongiya olohundo vi lingiwa lava va lisonehisa kosikola, tu lilongisa ndomo tu tiamisila Ondaka ya Suku kovina viñi viñi. (1 Petulu 3:15) Ove hẽ eteke limue wa tambuile ohundo yimue okuti wa yi kũlĩha ale? Anga hẽ poku yi pongiya noke wa limbuka okuti vohundo yaco wa lilongisamo vali etosi limue liokaliye? Eci oco muẽle ca siata oku pita. Ukũlĩhĩso wetu ka u livokiya calua nda eci tua kũlĩha ka tu ci longisa ku vakuetu. Ndaño okuti, etu hetuko tu linga ohundo, tu pondola oku lilongisila kohundo yi lingiwa lavakuetu oco tu loñolohe koku longisa. Kondonge londonge yi linga ohundo, ci tava okuti tu limbuka ovituwa vimue kuenda tu pondola oku tala ndomo tu kuama ovituwa viaco.
19 Ohongele Yupange Wetu Wusoma, ya sokiyiwila oco yi tu pongiye oku linga alongisi Vondaka ya Suku. Vokuenda kuosemana losemana, tu tambula elongiso liwa lieciwila volohundo, vatambululo, kuenda vovindekaise viatiamẽla kupange wetu woku kunda. Ocindekaise cipi hẽ tuka kuama? Ndamupi tu pondola oku yula ovitangi tu sanga vocikanjo cetu? Onjila yipi ya sunguluka kupange wetu woku kunda oco tu yi kuame lutate wocili? Nye ci pondola oku tu kuatisa oco tu linge alongisi va loñoloha, eci tu linga apasu, kuenda eci tu linga elilongiso Liembimbiliya? (1 Va Korindo 9:19-22) Apulilo a lingiwa ndeti, a tambuluiwa kuenda a lomboluiwa muẽle ciwa Vohongele Yupange. Olonepa vialua vi lingiwa kohongele eyi, viopiwa Vupange Wetu Wusoma, okuti ocimãleho cimuevo cangiliyiwa locisoko ca Yehova oco yi tu kuatise kupange wetu u kuete esilivilo liocili.
20. Ndamupi tu pondola okupa esilivilo kolohongele vietu viekongelo, kuenda kolohongele vimbo?
20 Nda tu pongiya ciwa ovipama loku endaenda kolohongele vietu viekongelo kuenda nda tua kapako eci tua siata oku lilongisa catiamẽla kupange wetu woku longisa, tu pondola oku loñoloha calua. Pole, kuli vali handi ovina vimue vikuavo. Etu tua siata oku kuatavo olohongele vinene ndeci, olohongele vimbo, kuenda viofeka, vina via sokiyiwa oco vi tu kuatise koku loñoloha oco tu linge alongisi Vondaka ya Suku. Hekuatisokuolio tu pondola oku tambula poku yevelela ciwa lutate, loku kuama ciwa elungulo liaco komuenyo wetu!—Luka 8:18.
21. Uvangi upi u lekisa okuti upange wetu u kasi loku enda ciwa? Pole, helie o tambula esivayo liaco?
21 Anga hẽ kelongiso Yehova a siata oku eca kua siata oku imĩla apako awa? Ovolandu a lekisa uvangi waco. Unyamo lunyamo, ovita violohũlũkãi viomanu va siata oku kuatisiwa oku lilongisa olonumbi via velapo Viembimbiliya, kuenda va siata oku kuama eci Suku a yongola kokuavo. Etendelo lietu li kasi loku li vokiya calua, pole lomue pokati ketu o pondola oku popia hati, eci ca lingiwa longusu yange muẽle ale ca lingiwa luloño wange. Tu sukila oku tenda ovina lesunguluko ndomo Yesu a lingile. Eye wa popia hati: “Lomue o tẽla oku iya kokuange, te Isia wa numa u koka.” Ndeci ca kala ovapostolo kosimbu, valua pokati ketu omanu vaño kuenda ka va lilongisile calua. (Yoano 6:44; Ovilinga 4:13) Oku enda ciwa kupange wetu, kuatiamẽla ku Yehova, momo eye o kasi loku kokela kocili omanu vana vakuotima wa sunguluka. Upostolo Paulu ondaka yaco wa yi lombolola ciwa hati: “Ame nda kũla, Apolosi wa tapela, Suku puãi wa kulisa.”—1 Va Korindo 3:6.
22. Momo lie ka tu kuatela owesi woku kuata onepa kupange wetu woku kunda?
22 Ocili okuti, Yehova Suku eye o kasi loku tu kuatisa kupange wetu woku linga alongisi Vondaka yaye. Pamue tu sima okuti, ka tua loñolohele ño enene oco tu longise. Ivaluka okuti, Yehova eye o kokela omanu kokuaye muẽle, kuenda Komõlaye. Yehova eye o tu ĩha uloño woku linga olondingupange viaye, lekuatiso Liondaka yaye, kumue lespiritu sandu liaye, kuenda tu kuatisiwavo locisoko caye ca palo posi. Omo liaco, tu tavi oku longisiwa la Yehova poku pokola kovina viosi eye a kasi loku tu longisa cilo oco tu linge alongisi va loñoloha koku longisa Ondaka ya Suku.
O Tambulula hẽ Ndati?
• Ndamupi Embimbiliya li tu kuatisa kupange wetu woku kunda?
• Ekuatiso lipi lia siata oku eciwa lespiritu sandu oco tu loñolohe kupange wetu woku kunda?
• Ndamupi ocisoko ca Yehova ca palo posi ca siata oku ku kuatisa koku kunda olondaka viwa?
• Momo lie tu sukilila oku kuata ekolelo eci tu enda kupange wetu woku kunda?
[Elitalatu kemẽla 19]
Omo okuti Yesu wa kala ulongisi Wondaka ya Suku, eye wa lekisile ocisola komanu