Olondunge ‘Violonoño’ Kuenda Ehonguo Liavo

NDA wa soneha vokomputador olondaka vimue ndeci: ‘Olonjali’ kuenda ‘olonumbi,’ o sanga eci ci soka olohuluwa vivali viovolandu a lombolola olondaka evi. Nda o kuete epondolo lioku tanga ulandu umosi walomboluilo aco vakukutu atãlo, oka mãla lika oku tanga ovolandu aco eci omãla vove va kula okuti va kuete ale olonjo viavo.

Kosimbu, ka kua kaile uloño woku sakula, lowu woku konomuisa ovisimĩlo viomãla, kuenda o Internet. Oco hẽ, pi olonjali via enda oku sanda olonumbi vioku tekula omãla? Ovo, va enda oku kuatisiwa lolonumbi viomanu va vakuepata liavo. Olonjali, va tiya, kuenda va tiyu, va likapeleleko oku eca olonumbi lekuatiso liolombongo kuenda upange woku lela omãla. Pole, kolofeka vialua, cilo omanu va kasi oku tunda kovaimbo avo, kuenje va kasi oku enda valupale. Ekalo liaco, li kasi oku tepa ukamba wa kala pokati kapata kosimbu. Handi vali, olonjali vialua koloneke vilo, via siata oku liyaka locitangi coku tekula omãla lika liavo kuenda oku va tata.

Eli olio esunga lieci koloneke vilo olonjo vioku tekuila omãla vi kasi oku livokiyila kolofeka vialua. Esunga likuavo, lieli okuti, omanu va kolela calua kuloño. Kanyamo apita, kofeka yo Amerika omanu va tavele okuti, uloño u tẽla oku tetulula ovitangi viosi via kongela vomuenyo womunu. Momo lie uloño waco ka u kuatisila olonjali oku tekula omãla? Kunyamo wo 1899, kofeka yo Amerika kua lingiwa Ohongele yimue yinene yolonjali viosi viakãi vofeka yaco. Eci akãi va lisiõsiõla catiamẽla kocitangi, ‘colonjali ka vi tẽla’ oku tekula omãla, olonoño via lekisa onjongole yavo yoku tetulula ocitangi caco. Ovio via likuminyile oku kuatisa olonjali viosi oco va sange onjila yoku tekula omãla vavo kuenda oku va tata ciwa.

Oku Tekula Omãla Lolonumbi Vialivulu

Nye olonoño via tẽla oku linga vokuenda kuanyamo? Anga hẽ cilo olonjali ka vi kuete vali esakalalo lioku tekula omãla vavo? Cilo, vi kuete hẽ epondolo lioku va tekula okuti, kosimbu ci sule? Ulandu umue wo kofeka yo Londre, u lekisa okuti hacoko. Momo, onepa yalua yolonjali ya sakalala calua loku sanda olonumbi vi va kuatisa koku tekula omãla vavo. Olonjali vikuavo, via siata oku sima okuti, ka vi kuete epondolo lioku sanga olonumbi viaco. Kuenje via nõlapo oku kuama ovisimĩlo viavo muẽle.

Ukãi umue o tukuiwa hati, Ann Hulbert, wo kofeka yo Amerika, wa soneha elivulu limue li lombolola olonumbi vioku tekula omãla. Elivulu liaco li lombololavo ulandu wolonoño, kuenda olonumbi vieciwa kolonjali. Eye omo okuti, onjali, wa lombolola okuti, olonoño poku tekula omãla vavo, ka via siatele oku kuama olonumbi violonoño vikuavo. Pole, via siata oku kuama ulandu womuenyo wavo una va pita lawo vokuenda kuanyamo alua. Poku kũlĩhĩsa ulandu womuenyo wavo lovina va siata oku soneha, pali oku litepa kualua. Momo vimue pokati kovina viaco, ka vi kuete esilivilo.

Oco hẽ, ovitangi vipi olonjali vi kasi oku liyaka lavio koloneke vilo? Cilo, omo okuti voluali mueyuka olonumbi vialua viatiamẽla koku tekula omãla, olonjali vialua, ka via kũlĩhĩle olonumbi vi kuamiwa. Momo pokati kolonumbi viaco, pali ovisimĩlo via litepa okuti kosimbu ci sule. Olonjali vimue, vi sima okuti, ka kuli ono yimue yi pondola oku va songuila. Pole, olonjali vialua koluali luosi, vi kasi oku kuatisiwa lono yuloño umue wa velapo. Ocipama ci kuãimo, ci lombolola ono yuloño waco.