Ove Hẽ Oka Amamako Oku ‘Endaenda Lespiritu’?
“Endaendi lespiritu oco ko [ka] lingi ocipango cetimba.”—VA GALATIA 5:16.
1. Tu pondola ndati oku yuvula esakalalo lioku lueyela espiritu sandu?
KULI onjila yoku yuvula usumba woku lueyela espiritu sandu lia Yehova. Usumba waco, tu pondola lika oku u yuvula poku pokola kolondaka viupostolo Paulu wa popia hati: “Endaendi lespiritu oco ko [ka] lingi ocipango cetimba.” (Va Galatia 5:16) Nda tua ecelela oku songuiwa lespiritu lia Suku, tu yuvula oloñeyi vietimba.—Va Roma 8:2-10.
2, 3. Nda tu amamako oku endaenda lespiritu lia Yehova, tu lekisa ovituwa vipi?
2 Osimbu tu amamako oku ‘endaenda lespiritu,’ unene wa Suku u tu vetiya oku pokola Kokuaye. Noke tu lekisa ovituwa via sunguluka kupange woku kunda, vekongelo, konjo yetu, kuenda kolonepa vikuavo. Tu lekisavo apako espiritu komunu tua likuela laye, komãla vetu, ku vamanji, kuenda komanu vakuavo.
3 Oku kala vespiritu ku pamisa “ekolelo lietu ku Suku” loku tu kuatisa oku yuvula oloñeyi vi vetiya oku linga ekandu. (1 Petulu 4:1-6) Nda tua songuiwa lespiritu, ka tu lingi ekandu ka li kuete ongecelo. Kovina vipi tu pondola oku lekisa uvangi wokuti, tu kasi oku endaenda lespiritu lia Yehova?
Pamisa Ukamba Wove la Suku Kuenda la Kristu
4, 5. Oku endaenda lespiritu ku tu kuatisa oku kuata ovisimĩlo vipi viatiamẽla ku Yesu?
4 Nda tua endaenda lespiritu, tu kuata ukamba la Suku kuenda Lomõlaye. Paulu poku lombolola catiamẽla kolongavelo viespiritu, wa sapuila Akristão voko Korindo hati: “[Ene wa endi oku fendela oviteka] ndu sapuili siti, lomue ĩhiwa ondaka lespiritu lia Suku o popia hati: ‘Yesu a siñaliwe, kuenda lomue o tẽla oku linga hati, Yesu eye Ñala,’ te nda o kasi lespiritu sandu.” (1 Va Korindo 12:1-3) Espiritu liosi li vetiya omanu oku siñala Yesu, li tunda ku Satana Eliapu. Omo okuti etu Tuakristão tu endaenda lespiritu, tua kolela okuti, Yehova wa pindula Yesu kolofa kuenje, wo velisapo pokati kovina viosi a lulika. (Va Filipoi 2:5-11) Tua kolela kocilumba cocisembi ca Kristu kuenda tua tava okuti, wa nõliwa la Suku.
5 Akristão vamue vo kocita catete, ka va tavele okuti Yesu weya letimba liositu. (2 Yoano 7-11) Vakuavo omo lioku tava kovisimĩlo viaco, va likala elongiso liocili liatiamẽla ku Mesiya. (Marko 1:9-11; Yoano 1:1, 14) Oku endaenda lespiritu ku tu kuatisa oku yuvula ovisimĩlo viaco. Kuenje nda tu amamako loku lavulula konepa yespiritu, tu kuatisiwa lohenda ya Yehova yoku ‘endela vonjila yocili.’ (3 Yoano 3, 4) Omo liaco, tu nõlipo oku yuvula ovisimĩlo vioku sepula ondaka ya Suku okuti, tu pamisa ukamba wetu Laye.
6. Omanu vana va endaenda lespiritu lia Suku, va kuata ovituwa vipi?
6 Paulu wa tiamisila efendelo lioviteka lolonepele ‘kovilinga vietimba’ ndeci, ukahonga lovituwa vikuavo vĩvi. Pole, wa lombolola hati: “Ava va tiamẽla ku Kristu Yesu, etimba va livalela kuti, kumue lovipango loloñeyi vialio. Nda tu mola omuenyo lespiritu tu endaendivo lespiritu.” (Va Galatia 5:19-21, 24, 25) Omanu vana va endaenda lespiritu, unene wa Suku u va kuatisa oku kuata ovituwa vipi? Paulu wa soneha hati: “Epako liespiritu lieli: Ocisola, esanju, ombembua, epandi, unu, esunga, ekolelo, umbombe, [kuenda] esuluviko.” (Va Galatia 5:22, 23) Tu konomuisi olonepa vimue viatiamẽla kapako aco.
‘Lisoli Pokati’
7. Ocisola ci lomboloka nye, kuenda ci lekisiwa ndati?
7 Ocisola catiamẽlavo kepako liespiritu. Vocisola, mua kongela oku lekisa ocikembe loku sakalala lekalo lia vakuetu, kuenda oku kuata ukamba lavo. Ovisonehua vi lekisa okuti, “Suku eye ocisola,” momo eye ono yocituwa caco. Ocisola Caye ca velapo kuenda ocisola Comõlaye, ca lekisiwa keliangiliyo liocisembi. (1 Yoano 4:8; Yoano 3:16; 15:13; Va Roma 5:8) Etu tulondonge via Yesu, tu sukila oku limbukiwila kocisola tu lekisa kuvakuetu. (Yoano 13:34, 35) Momo tua vetiyiwa ‘oku lisola pokati.’ (1 Yoano 3:23) Paulu wa lombolola okuti, ocisola ci pandakaisa, ci lingainga ohenda. Ocisola ka ci kuete onya, ka ci lipandiya, ka ci litambela, ka ci lingi akutisasõi, loku lisandela ovina viaco muẽle. Ocisola ka ci temisua, ka ci patekela onyeño. Ka ci yolela evi ka via sungulukile, ci yolaila puãi evi viesunga. Ocisola cecaila, ci vanjiliya uwa womanu, ci lavoka ño-o eci ciwa, kuenda epandi liaco ka li pui. Ocisola lalimue eteke ci tokoka.—1 Va Korindo 13:4-8.
8. Momo lie tu lekisila ocisola ku vamanji va fendela Yehova?
8 Nda tua ecelela okuti, espiritu lia Suku li tu kuatisa oku lekisa ocisola, tu kuata ukamba la Suku kuenda lomanu vakuavo. (Mateo 22:37-39) Upostolo Yoano wa soneha hati: “U ka sole ukuavo o kala ño-o vokufa. Wosi o suvuka ukuavo omondi, kuenje wa kũlĩhi okuti layimue omondi yi kasi lomuenyo ko pui vokati kaye.” (1 Yoano 3:14, 15) Kotembo ya va Isareli, omunu wosi wa linga omondi okuti ka suvukile ukuavo, wa enda oku tilila vimbo liocitililo. (Esinumuĩlo 19:4, 11-13) Omo liaco, nda tua tava oku songuiwa lespiritu sandu, tu lekisa ocisola ku Suku, ku vamanji, kuenda komanu vakuavo.
“Esanju Lioku Sanjukila Yehova Olio Ongusu Yene”
9, 10. Ovina vipi vi tu vetiya oku kuata esanju?
9 Yehova eye “Suku yesumũlũho [ale yesanju].” (1 Timoteo 1:11; Osamo 104:31) Omõlaye wa sanjukilile oku linga ocipango ca Isiaye. (Osamo 40:8; Va Heveru 10:7-9) Omo liaco, “esanju lioku sanjukila Yehova olio ongusu [yetu].”—Nehemiya 8:10.
10 Esanju li tunda ku Suku, li tu kuatisa oku linga ocipango caye lutima wa sunguluka ndaño tu liyaka lovitangi, lesumuo, kuenda elambalalo. “Ukũlĩhĩso wa Suku,” u tu ĩha esanju lialua. (Olosapo 2:1-5) Ukamba wetu la Suku, u tunda kukũlĩhĩso wocili, lekolelo tu kuetele ocilumba cocisembi ca Yesu. (1 Yoano 2:1, 2) Oku tiamẽla kepata lia vamanji va sangiwa voluali luosi, ci nenavo esanju lialua. (Sofoniya 3:9; Hagai 2:7) Elavoko lietu Liusoma kuenda esumũlũho tu kuete lioku kunda olondaka viwa, li tu ĩha esanju. (Mateo 6:9, 10; 24:14) Elavoko liomuenyo ko pui, li tu ĩhavo esanju. (Yoano 17:3) Omo okuti, tu kuete elavoko liaco, tu vetiyiwa oku lekisa esanju ‘lutima wetu wosi.’—Esinumuĩlo 16:15.
Lekisa Ombembua Lepandi
11, 12. (a) Ombembua yi lomboloka nye? (b) Oku kuata ombembua ci tu kuatisa oku kala ndati?
11 Ombembua, okuti epako liespiritu sandu, yi lomboloka oku tula utima kuenda oku yuvula esakalalo. Isia yetu wokilu, eye Suku yombembua kuenda ondaka yaye yi tu sapuila hati: “Yehova [o sumũlũisa] omanu vaye lombembua.” (Osamo 29:11; 1 Va Korindo 14:33) Yesu wa sapuilile olondonge viaye hati: “Ndu sili ombembua, ndu wĩhi ombembua yange.” (Yoano 14:27) Ombembua yaco ya kuatisa ndati olondonge viaye?
12 Ombembua Yesu a eca kolondonge viaye, ya tulumũla ovitima viavo kuenda ovisimĩlo viavo kusumba. Eci va tambula espiritu sandu, va kuata ombembua yocili. (Yoano 14:26) Koloneke vilo, eci tu kuatisiwa lespiritu sandu, leci olohutililo vietu vi tambuluiwa, tu kuata ‘ombembua ya Suku’ yina yi tulumũla ovitima vietu kuenda ovisimĩlo vietu. (Va Filipoi 4:6, 7) Handi vali, espiritu lia Yehova li tu kuatisa oku tulumũla utima loku kuata ombembua la vamanji kuenda lomanu vakuavo.—Va Roma 12:18; 1 Va Tesalonike 5:13.
13, 14. Epandi li lomboloka nye, kuenda momo lie tu sukilila oku lekisa ocituwa caco?
13 Epandi li tiamisiwila kombembua, momo li tu kuatisa oku tamãlala kovitangi kuenda oku kolela okuti, vika potoluiwa. Suku wa siata oku lekisa epandi. (Va Roma 9:22-24) Yesu wa lekisavo ocituwa caco. Ocituwa ca Yesu ci pondola oku tu kuatisa, momo Paulu wa soneha hati: “Nda lingiwa ohenda, okuti vokuange, haime fũ kakandu, Yesu Kristu o lekisilamo epandi liaye, [okuti] ci linga ndongangu kuava vo tavela omuenyo ko pui.”—1 Timoteo 1:16.
14 Oku pandikisa, ku tu kuatisa oku kuata epandi la vakuetu eci va tu popia ondaka yĩvi ale ceci va tu lingila ovina vĩvi. Paulu wa vetiya Akristão hati: ‘Pandikisi lomanu vosi.’ (1 Va Tesalonike 5:14) Omo okuti, vosi yetu ka tua lipuile kuenda tua siata oku lueya, tu yongola okuti, omanu va lekisa epandi kokuetu eci tu va lueyela. Omo liaco, tu likolisiliko oku lekisa ‘epandi lonjolela.’—Va Kolosai 1:9-12.
Lekisa Ohenda Kuenda Esunguluko
15. Ohenda yi lomboloka nye? Lombolola ndomo yi lekisiwa.
15 Ohenda yi lekisiwa poku kapako vakuetu, poku kuata ukamba lavo, poku va kuatisa lolondaka, kuenda lovilinga. Yehova kuenda Omõlaye, va siata oku lekisa ohenda. (Va Roma 2:4; 2 Va Korindo 10:1) Akuenje vosi va Suku la Kristu, va sukila oku lekisa ohenda. (Mika 6:8; Va Kolosai 3:12) Ndaño muẽle omanu vana ka va kuete ukamba la Suku, va siatavo oku lekisa ‘ohenda kuvakuavo.’ (Ovilinga 27:3; 28:2) Omo liaco, nda ‘tu amamako oku endaenda lespiritu,’ tu pondola oku lekisa ohenda.
16. Vapuluvi api tu sukila oku lekisa ohenda?
16 Ohenda yi lekisiwavo eci va tu popia ondaka yimue yi sumuisa ale ceci va tu linga ocina cimue cĩvi. Paulu wa popia hati: “Temi, puãi ko ka lingi ekandu. Ekumbi ka li ka iñile lokutema kuene. Ko ka eci evelo Keliapu. . . . Liombokeli pokati loku lilinga ohenda loku liecela pokati, ndomo Suku a weceli vu Kristu.” (Va Efeso 4:26, 27, 32) Tu sukilavo oku lekisa ohenda komanu va tala ohali omo liovitangi. Ukulu wekongelo pamue o kuata ohele yoku eca elungulo komunu umue o kasi oku yapuka vonjila ‘yesunga haiyo yocili,’ momo ka yongola oku u sumuisa. Ocituwa caco, ci lekisa ekambo liohenda.—Va Efeso 5:9.
17, 18. Esunguluko li lomboloka nye, kuenda li kuete esilivilo lie komuenyo wetu?
17 Esunguluko li lomboloka ekalo liwa liutima ale oku kala ukuesunga. Suku wa sunguluka kovina viosi. (Osamo 25:8; Sakariya 9:17) Yesu o kuetevo ovituwa viwa. Pole, eci vo tukula hati, “Ulongisi wa Sunguluka,” ka tavele oku tukuiwa hati, ‘ukuesunga.’ (Marko 10:17, 18) Eye wa kũlĩhĩle okuti, Suku eye ukuesunga lia velapo.
18 Onjongole yetu yoku linga esunga, yi kasi oku tatekiwa lekandu tua piñala. (Va Roma 5:12) Pole, nda tua likutilila ku Suku oco a ‘tu longise esunga,’ tu pondola oku lekisa ocituwa caco. (Osamo 119:66) Paulu wa sapuila Akristão voko Roma hati: “A vamanji, ame muẽle nda kolela okuti, ene weyuki esunga, haene weyuki ukũlĩhĩso wosi.” (Va Roma 15:14) Akulu vekongelo va sukila oku ‘sola esunga.’ (Tito 1:7, 8) Nda tua songuiwa lespiritu lia Suku, tu kũlĩhĩwa locituwa caco, kuenje Yehova oka ‘ivaluka ovina viosi viwa tua siata oku linga.’—Nehemiya 5:19; 13:31.
‘Ekolelo Liocili Okuti, Halioku Luvikiyako’
19. Lombolola ondaka ekolelo ndomo lia lekisiwa kelivulu lia Va Heveru 11:1.
19 Ekolelo, okuti epako liespiritu sandu, “olio ociseveto covina vi lavokaiwa, hailio ombangi yovina ka vi molaiha.” (Va Heveru 11:1) Nda tua kuata ekolelo, tu kũlĩha okuti Yehova oka tẽlisa ovina viosi a likuminya. Ocili okuti, oku tava kovina ka tua muile, ci komõhisa calua. Eli olio esunga lieci ekolelo lia sokisiwila nduvangi wovina viaco. Ovina viosi vi kasi voluali, vi tu vetiya oku tava okuti kuli u wa vi Lulika. Nda tu yongola oku endaenda lespiritu tu sukila oku lekisa ekolelo liaco.
20. ‘Ekandu li tu tanga tanga,’ li lomboloka nye, kuenda tu pondola ndati oku yuvula oloñeyi vietimba?
20 Ekambo liekolelo, li tuala omunu ‘kekandu li tu tanga tanga.’ (Va Heveru 12:1) Omo liaco, tu sukila oku pinga ku Suku espiritu liaye oco tu yuvule oloñeyi vietimba, loku sakalala oku sanda ovokuasi, oku kuama alongiso esanda ana a nyola ekolelo lietu. (Va Kolosai 2:8; 1 Timoteo 6:9, 10; 2 Timoteo 4:3-5) Espiritu lia Suku li kuatisa Akristão vocili koloneke vilo oku kuata ekolelo ndeli Liakristão vo kocita catete, kuenda liomanu vakuavo va lomboluiwa Vembimbiliya. (Va Heveru 11:2-40) Handi vali,‘ ekolelo lietu liocili,’ li pondolavo oku pamisa ekolelo lia vakuetu.—1 Timoteo 1:5; Va Heveru 13:7.
Oku Lekisa Umbombe Kuenda Esuluviko
21, 22. Umbombe u lomboloka nye, kuenda tu lekisa ndati ocituwa caco?
21 Umbombe u lomboloka oku liketisa vutima kuenda oku yuvula ovituwa vĩvi. Cimue pokati kovituwa via Suku, oku omboka. Tua kũlĩha okuti, Eye o kuete ocituwa caco momo Yesu una wa liketisile vutima, wa situlula ciwa ovituwa via Yehova. (Mateo 11:28-30; Yoano 1:18; 5:19) Anga hẽ, etu tumanu va Suku tu sukilavo oku lekisa ovituwa ndevi viaye?
22 Etu Tuakristão tu sukila oku lekisa ‘umbombe pokati komanu vosi.’ (Tito 3:2) Tu lekisa ocituwa caco kupange woku kunda. Akulu vekongelo va vetiyiwa oku kuatisa ava va lueya. Pole, va sukila oku ci linga “lutima womboka.” (Va Galatia 6:1) Omo liaco, vosi yetu tu sukila oku likuatisa oco pokati ketu pa kale elitokeko lombembua, ‘loku unjuka, loku likuatela ocisola kuenda umbombe.’ (Va Efeso 4:1-3) Nda tua endaenda lespiritu, tu lekisa umbombe kuenda esuluviko.
23, 24. Esuluviko li lomboloka nye, kuenda momo lie li kuetele esilivilo?
23 Esuluviko li tu kuatisa oku kũlĩhĩsa ovisimĩlo vietu, lolombangulo vietu, kuenda ovilinga vietu. Yehova ‘wa lekisa esuluviko’ eci va Bavulono va lundula o Yerusalãi. (Isaya 42:14) Omõlaye ‘wa tu silavo ongangu yiwa’ poku likandangiya eci a kala oku talisiwa ohali. Eli olio esunga lieci upostolo Petulu a lunguila Akristão hati: ‘Vokiyi ukũlĩhĩso kesuluviko liene.’—1 Petulu 2:21-23; 2 Petulu 1:5-8.
24 Akulu vekongelo va vetiyiwa oku lekisa esuluviko. (Tito 1:7, 8) Omanu vosi va songuiwa lespiritu sandu, va pondola oku lekisa esuluviko poku likandangiya oku linga evĩho, koku popia olondaka vĩvi, kuenda ovina viosi vi sumuisa Yehova. Nda tua ecelela oku kuatisiwa lespiritu sandu, omanu vaka mola uvangi wesuluviko lietu kolombangulo vietu kuenda kovilinga vietu.
Amamako Oku Endaenda Lespiritu
25, 26. Oku endaenda lespiritu, ku tiamisiwila ndati kukamba wetu la vakuetu kuenda kelavoko lietu?
25 Nda tua endaenda lespiritu, tu kala vakuambili yoku kunda olondaka viwa Viusoma. (Ovilinga 18:24-26) Omanu vana va litumbika ku Yehova, vaka sanjukila oku kala pokati ketu. Nda tua songuiwa lespiritu sandu, tu eca elembeleko komanu vosi va vumba Yehova. (Va Filipoi 2:1-4) Eci oco ocituwa Akristão vosi va sukila oku lekisa.
26 Voluali lulo lua Satana, ka ca lelukile oku endaenda lespiritu. (1 Yoano 5:19) Pole, omanu valua koloneke vilo, va kasi oku cilinga. Nda tua kolela Yehova lutima wetu wosi, tu sanjukila omuenyo cilo. Kuenje, tu amamako oku endela volonjila via Yehova Ukuakueca espiritu liaye li kola.—Osamo 128:1; Olosapo 3:5, 6.
O Tambulula Ndati?
• ‘Oku endaenda lespiritu’ ku pamisa ndati ukamba wetu la Suku kuenda la Yesu?
• Ovituwa vipi viapako espiritu sandu?
• Apako espiritu sandu lia Suku, a lekisiwa volonepa vipi?
• Oku endaenda lespiritu ku tu kuatisa ndati cilo, kuenda kotembo yo kovaso?
[Elitalatu kemẽla 13]
Lekisa ohenda ku vakuene poku va kuatisa lolondaka kuenda lovilinga