Ndomo Olondonge Vipongiya Ovipama Viavo Viosikola
ONEPA lonepa yi tambuiwa vosikola, ci tava okuti yi kala epuluvi lioku amamako kespiritu. Kuata onjongole yoku likolisilako, oco vokuenda kuotembo, oku amako kuove ku limolẽhise kokuove muẽle kuenda ku vakuẽle. (1 Tim. 4:15) Osikola yika ku kuatisa oku amamako loku loñoloha vali calua.
Anga hẽ, wa siata oku luluma eci o lavoka oku vanguila kovaso yekongelo? Eci hacitangiko, ndaño muẽle wa li sonehisa ale kosikola vokuenda kuotembo yimue. Pole, kuli ovina vimue vi pondola oku ku kuatisa oku tepulula esakalalo liove. Konjo, kuata ocituwa coku tanga lolukandi olonjanja vialua. Kolohongele viekongelo kuata ocituwa coku eca atambululo olonjanja viosi. Kuenda nda okuti wukundi, panga onepa olonjanja vialua kupange woku kunda. Eci cika ku ĩha uloño woku vanguila kovaso yomanu. Handi vali, pongiya ciwa olonepa viove viosikola o tambula. Noke, lipongiyila oku ka yevalisa olonepa viaco, poku pitololamo lolukandi. Ivaluka okuti, oka vanguila kovaso yolonjeveleli vimue okuti vakuacisola. Osimbu handi kuandele koku linga yimue ohundo, likutilila ku Yehova. Eye lesanju lialua eca espiritu sandu komanu vaye vosi vo pinga.—Luka 11:13; Va Fil. 4:6, 7.
Sunguluka kueci o lavoka. Oku pitĩla petosi lioku kala ohundi ya loñoloha kuenda oku kala ulongisi uwa, cambata otembo. (Mika 6:8) Nda ndopo wa lisonehisa kosikola, ku ka lavoke oku linga ohundo yimue ya lipua. Puãi, lilongisa ño etosi limosi lielungulo vonjanja. Lilongisa onepa yi lombolola eci catiamẽla kondaka eyi velivulu lilo. Nda ci tava, linga ocipama ci sangiwamo, catiamẽla koku linga eci ca lomboluiwa. Eci cika ku kuatisa oku loñoloha kueci catiamẽla ketosi lielungulo va ku ilikila, osimbu handi kua lingile onepa yove vekongelo. Oku amako kuaco ku keya vokuenda kuotembo.
Ndomo o Pongiya Onepa Yimue Yoku Tanga
Voku pongiya onepa yoku tangela owiñi, mua kongela vali calua okuti haku tukulako lika olondaka vi sangiwa vocipama wa ilikiwila. Likolisilako oku kuata elomboloko liwa lieci ocipama caco ci kasi loku lombolola. Eci muẽle o tambula onepa yimue yoku tanga, pitamo vocipama caco cosi locisimĩlo eci. Likolisilako oku kuata elomboloko liocisimĩlo cosi ci kasi oku vanguiwa vocinimbu locinimbu oco oka tẽle oku pitiya ciwa ovisimĩlo viaco. Nda o kuete o dicionariu, konomuisa ndomo olondaka vina kua kũlĩhĩle ciwa vi tukuiwa. Likolisilako oku kũlĩha ciwa eci ci kasi loku lomboluiwa vocipama. Olonjali, vi sesamẽla oku kuatisa omãla vavo vatito oku ci linga.
Anga hẽ wa tambula ocikele coku tanga ovinimbu vimue Viembimbiliya ale pamue ovinimbu vimue viocipama Cutala Wondavululi? Nda olokasete viokuyevelela ocipama caco vi sangiwa velimi liove, cika ku kuatisa calua oku yevelela ndomo vi tangiwa. Luluvalela koku tala ndomo olondaka vi tukuiwa, yevelela elaka liavio, kuenda ndomo olondaka vimue vi tukuiwapo vali longusu, kuenda ndomo manji o kasi loku tanga a sokiya ciwa elaka. Noke, likolisilako oku kongela ovituwa viaco voku tanga kuove.
Eci o fetika oku pongiya onepa va ku ĩha, lilongisa ciwa ocipama mu sangiwa etosi liatiamẽla koku linga ohundo va ku ilikila. Nda ci tava, pitulula oku tanga etosi liaco, noke yoku tanga lolukandi olonjanja vialua ocipama wa tambula. Likolisilako oku kapako elungulo liaco lia sonehiwa.
Epindiso liaco lika ku kuatisa calua kupange wove woku kunda. Poku talavaya kupange woku kunda, oka kala lapuluvi alua voku tangela vakuene. Omo okuti Ondaka ya Suku yi kuete unene woku pongolola ovimuenyo viomanu, ci silivila calua oku yi tanga ciwa. (Va Hev. 4:12) Ku ka lavoke oku loñoloha kovina viosi viatiamẽla koku tanga ciwa, eci o linga ño onepa yimosi ale vivali. Poku sonehela Ukristão umue wa kala ale ukulu wekongelo, haeye wa kuata ale ukũlĩhĩso walua vokuenda kuanyamo alua, upostolo Paulu wa soneha hati: “Kolisako oku tangela omanu.”—1 Tim. 4:13.
Oku Talavaya Losapi Yocipama Kuenda Locindekaise
Eci o tambula onepa yimue vosikola okuti mu kongela oku pongiya ocindekaise, o linga hẽ ndati?
Kuli atosi atatu a velapo a sukila oku kapiwako: (1) osapi yocipama wa tambula, (2) ocindekaise cove lomunu oka vangula laye, kuenda (3) etosi lielungulo wa ilikiwila oku pongiya.
Ove o sukila oku ongolola asapulo atiamẽla kocipama wa tambula. Pole osimbu handi kua fetikile oku ci linga, sokolola ciwa eci catiamẽla kocindekaise cove. Sokololavo omunu oka vangula laye. Kũlĩhĩsavo ndomo atosi aco a kuete elitokeko locipama oka lombolola kuenda ndomo oka ci lombolola. Ocindekaise cipi oka nõla? Oka linga hẽ ocindekaise cimue ci lekisa ndomo weca uvangi wolondaka viwa komunu umue ove wa kũlĩha? Ale oka lekisa eci ci lingiwa poku li sanga lomunu onjanja yatete? Omunu waco hẽ ukulu ale umalẽhe oku u sokisa love? Ekalo lipi aka lekisa kondaka wa sokiya oku ka vangula laye? Nye eye a kũlĩha ale catiamẽla kondaka yaco? Ocimãho cipi o yongola oku tẽlisa londaka oka vangula? Atambululo kapulilo alo, aka eca olonumbi vieci ci sesamẽla oku lingiwa.
Pi oka sanga alomboluilo atiamẽla kocipama wa ilikiwila oku linga? Kemẽla 33 toke 38 lielivulu lilo ku sangiwa elomboluilo li lekisa “Ndomo o Konomuisa.” Tanga elomboluilo liaco, noke pongiya alivulu voku konomuisa ove o kuete. Olonjanja vimue oka sanga lonjanga alomboluilo alua okuti ava o sukila ci sule. Tanga calua oco o tẽle oku limbuka alomboluilo a ku kasilili. Pole, osimbu o ci linga, patekela ocindekaise oka lekisa poku linga ocipama cove, kuenda sokolola omunu oka ci lomboluila. Kapa ondimbukiso katosi ana okuti awa oku a lombolola.
Osimbu kua sokiyile elomboluilo liove kuenda kua nõlele handi atosi a sulako, kuata otembo yoku tanga etosi lielungulo wa ilikiwila. Oku kapako elungulo liaco, olio esunga lia velapo wa tambuila ocikele coku linga onepa.
Linga ocipama cove votembo ya sokiyiwa, oco okuti oka kuata esanju lioku malusula ciwa ohundo yove. Momo, nda hacoko, kuka lekisiwa ondimbukiso yimue yokuti otembo yove ya pua. Pole, kupange wetu woku kunda, halonjanja viosiko okuti otembo yi kapiwako. Omo liaco, osimbu o lipongiya, kapako otembo va ku sokiyila, pole luluvalela vali enene koku longisa ciwa.
Ondaka Yatiamẽla Kovindekaise. Konomuisa olonumbi vi sangiwa kemẽla 82, kuenda nõlamo ocindekaise cimue cika kuata esilivilo kupange wove woku kunda. Eci cika kuecelela okupa esilivilo kocipama va ku ilikila oku linga. Nda o kasi ale otembo yimue kosikola, ci tenda ndepuluvi lioku kuata uloño woku amamako ciwa lupange wove woku kunda.
Nda mitavaso Yosikola Yupange Wakristão wa ku ilikila ocindekaise cimue hati oco oka linga, ndaño ci molẽha okuti ca tĩla, ci linga ño. Onepa yalua yovindekaise viaco, vi lekisa ndomo kueciwa uvangi. Nda okuti lalimue eteke wa ecele uvangi vekalo ndeli lia lomboluiwa, vangula lakundi va ci lingainga ale. Nda ci tava, likolisilako oku konomuisa osapi va ku ilikila. Eci cika ku kuatisa oku tẽlisa ocimãho cimue ca velapo koku pindisiwa kuove.
Ceci Ocipama ci Lekisiwa Ndohundo
Nda okuti ulume, ci tava okuti pamue oka tambula ocikele coku linga ohundo yimue yi lingiwa vokatembo katito vekongelo. Poku pongiya olohundo evi, olonumbi vi sukila oku kuamiwa vimuamue la vina via lomboluiwa ale, viatiamẽla kolonepa vina vi lingiwa ndovindekaise. Etepiso lia velapo li kasi lika ndomo ohundo yaco yi lekisiwa kolonjeveleli.
Ca velapo vali, oku pongiya ohundo yove lonjila yimue okuti olonjeveleli viosi viupako ekuatiso. Valua pokati kolonjeveleli, va kũlĩha ale ovina via velapo viatiamẽla kocili Cembimbiliya. Ovo pamue va kũlĩha ale ciwa eci catiamẽla kocipama va ku ilikila oku linga. Kapako eci ovo va kũlĩha ale catiamẽla kocipama cove. Likolisilako oku linga elomboluilo limue okuti ovo vopako esilivilo. Lipula ove muẽle okuti: ‘Ndamupi hẽ ndi pondola oku lombolola ocipama cange lonjila yimue okuti ci ñuatisa kuenda ci kuatisavo olonjoveleli viange oku sola Yehova lutima wosi? Nye ci sangiwa vocipama okuti cika tu kuatisa oku limbuka ocipango ca Suku? Ndamupi ocipama eci ci pondola oku tu kuatisa oku nõla lolondunge eci tu sesamẽla oku linga voluali lulo lua vialiwa lolonjongole vietimba?’ (Va Efe. 2:3) Atambululo awa kapulilo a-a ci sukila oku a konomuisa. Eci o tanga Embimbiliya likolisilako oku linga vali calua okuti hakutangako lika ovinimbu. Lombolola ovisonehua o kasi loku tanga kuenda lekisa esunga lieci ovio viecela ono yoku pitila kelomboloko liaco. (Ovil. 17:2, 3) Ku ka kuate ovipama vialua vioku lombolola. Linga ocipama cove lonjila yimue okuti cika leluka oku ci ivaluka.
Voku pongiya mua kongelavo oku luluvalela lutate ndomo oka lombolola ocipama cove. Ku ka sepule onumbi eyi. Pongiya ohundo yove lolukandi. Elikolisilo o kapa koku lilongisa kuenda koku kapako elungulo liatiamẽla katosi añi añi oku linga olohundo, lika ku kuatisa calua koku amamako kuove. Cikale okuti u hundi yokaliye, ale o kuete ale ukũlĩhĩso walua watiamẽla koku linga olohundo, li pongiya ciwa oco o tẽle oku vangula lutõi kuenda locituwa ci sesamẽla ocipama oka lekisa. Osimbu amamako loku linga onepa kosikola, patekela okuti ocimãho cove oku sivaya Yehova longavelo yoku vangula wa tambula kokuaye.—Osa. 150:6.