Oku Vangula Ciwa

ANGA hẽ eci o tanga lolukandi o lilondoyoka kolondaka vimue? Ale eci o votoka kovaso yowiñi oco o linge ohundo, o limbuka okuti olonjanja vimue o tatayala oku sanga olondaka via sunguluka? Nda oco, o kuete ocitangi kueci catiamẽla koku vangula lelomboloko. Omunu o vangula ndomo mua lomboloka, o tanga kuenda o vangula lonjila yimue okuti, olondaka kuenda ovisimĩlo viaye vi tunda lulelu. Eci ka ci lomboloka okuti eye otembo yosi o kala ño loku vangula, ale okuti o vangula lonjanga yalua, ale okuti o vangula ño ka sokolola vali. Oku vangula kuaye ku sanjuisa haiko kueposo. Oku vangula lelomboloko ku kisikiwa calua Vosikola Yupange Wakristão.

Kuli ovina vialua vi koka oku kamba oku vangula lelomboloko. Anga hẽ o sukila oku konomuisa ciwa limue pokati katosi a kuãimo? (1) Eci o tangela vakuene, olondaka vimue ka via kũlĩhĩwile ci tava okuti vi ku kokela oku susõha. (2) Oku siapo oku linga atulo apa pa sesamẽla oku ci linga, ci sulila voku vangula kumue ku yevala ndu okuti o kasi loku kelõha. (3) Ekambo lioku li pongiya, li kokavo ocitangi coku susõha. (4) Poku vanguila kovaso yowiñi ocina cimue ca siata oku koka ocitangi coku vangula lekambo lielomboloko, ekambo lioku ongotiya ciwa lonjila yimue ya suñama ovipama vika vanguiwa. (5) Ekambo lioku kũlĩha elomboloko liolondaka viatiamẽla kelimi limue, ci kokela omunu oku susõha osimbu a sandiliya olondaka via sunguluka. (6) Nda okuti olondaka vialua vi velisiwapo oku tukuiwa, oku vangula lelomboloko ku tatekiwa. (7) Ekambo lioku kũlĩha ciwa ovihandeleko vio gramática, li pondola oku nenavo ocitangi coku vangula eci ka ci lomboloka.

Nda okuti koku vangula kuove ku vangula lelomboloko, olonjeveleli viove Vonjango Yusoma ka vi tundimo okuti vi votoka, pole ovisimĩlo viavo vi tungayala kupãla. Oku sulako, onepa yalua yeci o vangula yenda ño olivova.

Pole, ci sukila utate wocili oco okuti hundi o sukila oku vangula longusu kuenda lelomboloko, ka litunula kuenda ka lipandi okuti olonjeveleli ka vi liyevi ciwa. Nda omo lioku litepa kuekalo lio kofeka wa citiwila omanu va limbuka okuti oku vangula kuove kua kamba elikandangiyo kuenda ocili, eci cika tateka oku tẽlisa ocimãho cove. Ciwa oku kũlĩhĩsa okuti, upostolo Paulu ndaño okuti wa kala ohundi yimue yaloñoloha, eye wa endele ku va Korindo “lokuleñela, lusumba, lokululuma kua lua,” momo ka yonguile oku limõlehisa eye muẽle.​—⁠1 Va Kor. 2:⁠3.

Ovituwa vi Sesamẽla Oku Yuvuiwa. Omanu valua okuti, va kuete ocituwa coku kongela vombangulo yavo olondaka ndeci hati, “siti.” Vakuavo va fetika ocisimĩlo cavo loku popia olonjanja vialua hati, “omo liaco,” ale kondaka yosi va yongola oku popia va vokiyako hati, “siti o ci lete” ale “siti ca ku lomboloka.” Pamue ku tẽla oku limbuka olonjanja wa siata oku tukula olondaka viaco. Ci tava okuti poku pongiya, o pinga umue oco a ku yevelele kuenda oco a pitulule olondaka viaco onjanja lonjanja eci o vi tukula. Oku sulako, oka komõha calua.

Omanu vamue poku tanga kuenda poku vangula va tiukaila konyima olonjanja vialua. Eci ci lomboloka okuti, va fetika ombangulo, noke vokati lakati, va talama ovo muẽle, kuenje va pitulula vali onepa yalua yeci va popia ale.

Handi vali, vakuavo va vangula lonjanga yalua, pole, va fetika locisimĩlo cimue noke eci va pitila vokati lakati kombangulo, va pongolokela kocisimĩlo cikuavo. Ndaño okuti olondaka vi tunda ciwa lulelu, oku pongolokela ño enene lonjanga kocisimĩlo cikuavo, ku tateka oku vangula lelomboloko.

Ndomo Ocitangi Caco ci Potoluiwa. Nda ocitangi cove ceci okuti, olonjanja vialua o tatayala oku sandiliya olondaka via sunguluka, eci ci lekisa okuti o sukila oku likolisilako oku vokiya ukũlĩhĩso wove watiamẽla kelomboloko liolondaka vielimi o kasi loku vangula. Konomuisa ciwa olondaka vina kua kũlĩhĩle vi sangiwa Vutala Wondavululi, vo Despertai! kuenda valivulu akuavo o tanga. Sandiliya elomboloko liavio vo dicionário, kuenda talavo ndomo vi tukuiwa, noke, vimue pokati kolondaka viaco vi vokiya kupopi wove. Nda okuti ku kuete layimue o dicionário, pinga ekuatiso ku umue o vangula ciwa elimi liaco.

Oku kala locituwa coku tanga lolukandi kuenda oku pitololamo olonjanja vialua, ci kuatisa koku mioñoloha. Konomuisa ciwa olondaka via ku tĩlila oku vi tukula, noke pitololamo oku vi tukula lolukandi.

Oco o tange ciwa okuti ci lomboloka, ci sukila oku kũlĩha ndomo olondaka vi talavayela pamosi vocinimbu. Ndomo ca siata, olondaka vi sukila oku vi tangela kumosi, omo vi kasilili ocimunga cavio, oco ku pitiyiwe ocisimĩlo comunu wa vi soneha. Konomuisa ciwa ocimunga colondaka viaco. Nda okuti cika ku kuatisa, vi kapa ondimbukiso. Ocimãho cove, hakutangako lika ciwa olondaka ndomo via sonehiwa, pole oku pitiyavo ovisimĩlo lelomboloko. Noke yoku konomuisa ciwa ulala umue, kuende kulala ukuãimo, toke eci o tanga ocinimbu caco cosi. Kũlĩhĩsa ciwa ndomo ovisimĩlo vi likuãi. Noke, pitololamo oku tanga lolukandi. Ocinimbu caco, ci tanga olonjanja vialua toke eci o tẽla oku ci linga ciwa okuti ku lilondoka kuenda ku talama apa hapoko. Noke tehẽla kovinimbu vikuavo.

Noke, vokiyako olupesi. Nda weya oku limbuka ndomo olondaka vi talavayela pamosi vocinimbu, oka tẽla oku mõla eci ci pitahãla ondaka yimosi vonjanja, kuenje oka tẽla oku limbuka lonjanga ondaka yikuãimo. Eci cika ku kuatisa calua koku tanga kuove okuti ku kala kuwa.

Oku likisa olonjanja vialua oku tanga kuna kuonjanja yatete ci kuatisa cocili. Ndeci, osimbu handi kua pongiyile, tanga ocisonehua ceteke leteke kuenda elomboluilo liaco lolukandi; ci linga olonjanja vialua. Cikale ocituwa cove oku ecelela okuti ovaso ove, a tulukila kocimunga colondaka oco o pitiye ocisimĩlo caco cosi, okuti ku vanji lika kondaka yimosi vonjanja.

Poku sapela, oku vangula lelomboloko ku kisika okuti o sokolola lutate osimbu handi kua vanguile. Cikale ocituwa cove kovilinga viove vieteke leteke. Nõla ovisimĩlo o yongola oku pitiya kuenda vesokiyo oka vi popela; noke fetika oku vangula. Ku ka lupuke. Likolisilako oku pitiya ocisimĩlo caco cosi, okuti ku talama kuenda ku pongolokela kocisimĩlo cimue cikuavo eci o pitila vokati lakati kombangulo. Pamue oka limbuka okuti cika ku kuatisa oku vangula ño ovinimbu vimbumbulu haivio via leluka.

Nda wa kũlĩha eci o yongola oku popia, olondaka vi tunda muẽle lulelu. Ndomo ca siata, koku vangula kueteke leteke, ka ci sukila oku nõla olondaka oka popia. Ocili okuti, oco ci linge ocituwa cove, hĩse oku konomuisa okuti ovisimĩlo vi kasi vutue wove via lomboloka ciwa, noke sokolola olondaka o pitiya lavio ovisimĩlo viaco. Nda wa ci linga kuenda wa kapa utima wove kocisimĩlo oka pitiya, okuti ku kapi enene utima kolondaka o kasi loku popia, olondaka vika tunda muẽle ciwa, kuenda ovisimĩlo viove vika pitiyiwa muẽle ndomo vi kasi kutima wove. Pole, nda vokatembo kamue wa fetika oku sokolola olondaka okuti ovisimĩlo havioko, upopi wove uka susõha. Loku likisa, oka tẽla oku litunda ciwa koku vangula lelomboloko, okuti ocituwa cimue ci kuete esilivilo koku vangula kuenda koku tanga kuwa.

Eci Mose a nõliwa oco aka vanguile vonduko ya Yehova kovaso ya va Isareli kuenda ya Fareo woko Egito, Mose wa liyeva okuti ka kuete epondolo liaco. Momo lie? Momo, eye ka kale ohundi yimue yamia koku vangula. Eye soketi wa kala lekatanga limue kupopi waye. (Etu. 4:10; 6:12) Mose wa livondela oco ka ka tumiwe, pole Suku ka tavele. Yehova wo tuma kumosi la Arone oco a kale ndomẽla waye, pole Eye muẽle Yehova wa kuatisavo Mose koku vangula. Mose, olonjanja vialua wa vanguila kovaso yowiñi okuti hakovaso yomunu umosiko lika. (Esin. 1:1-3; 5:1; 29:2; 31:1, 2, 30; 33:1) Nda lutima wove wosi wa likolisilako oku linga onepa yove, osimbu o kolela Yehova, ove lovevo ci tava okuti upopi wove o u tiamisila koku kemanya Suku.