Vangula Lutate Pole Lutõi

UTATE, uloño umue woku vangula lomanu okuti ka mu kongela oku va sumuisa. Vutate mua kongela oku kũlĩha ndomo ku popiwa cimue kuenda otembo ci sesamẽla oku ci popia. Eci ka ci lomboloka oku siapo oku vangula eci ca sunguluka ale oku pengisa ocili. Utate ka ci tava okuti u sokisiwa lusumba womanu.​—Olosap. 29:25.

Apako espiritu a eca ociseveto ciwa coku kala ukuotate. Omunu una okuti o vetiyiwa locisola, ka sumuisa vakuavo, pole onjongole yaye yoku va kuatisa. Omunu una okuti wonjuka haeye womboka, ukuotate koku linga kuaye ovina. Omunu una okuti ukuambembua, o vanjiliya onjila yoku kala ciwa la vakuavo. Ndaño muẽle ceci okuti omanu kovituwa viavo va lekisa okuti vakuamanya, omunu una okuti ukuepandi lopo amamako loku tulumũha.​—Va Gal. 5:22, 23.

Ndaño muẽle ondaka Yembimbiliya ya kundiwa ciwa, lopo ku ka kala omanu vamue va ka sangamo cimue ci va temisa. Omo liovisimĩlo vĩvi via kala vovitima via vamue va Yudea kocita catete, Yesu Kristu weya oku kala kokuavo “ewe . . . liocilondokua, hailio ewe li va tatamisa.” (1 Pet. 2:7, 8) Catiamẽla kupange waye woku kunda Usoma, Yesu wa popia hati: “Ndeyilila oku imba ondalu kilu lieve.” (Luka 12:49) Ondaka Yusoma wa Yehova, okuti mua kongela esukila liomanu lioku limbuka uviali Wululiki wavo, ondaka yimue okuti handi haimo yi kasilili pokati komanu. Omanu valua va tema omo lioku va kundila okuti Usoma wa Suku ndopo uka nyõla oluali lulo luevĩho. Pole, etu tu pokola ku Suku kuenje tu amamako loku kunda olondaka viwa. Poku ci linga, tu kapako elungulo Liembimbiliya lia linga hati: “Ndeci ca soka locikele cene, kali lombembua lomanu vosi nda ci tẽliwa.”​—Va Roma 12:18.

Oku Kunda Lutate. Kuli vakalo alua okuti tu vangula la vakuetu eci catiamẽla kekolelo lietu. Tua siata oku ci linga kupange woku kunda, pole tu sandiliyavo apuluvi a sunguluka voku kundila vakuepata lietu, lava tu talavayela kumosi kuenda ava tu tangela kumosi. Kapuluvi osi a-a ci sukila oku lekisa utate.

Nda tua kunda ondaka Yusoma locituwa cimue ci lekisa okuti tu kasi loku vangula enene, omanu ka vaka ci sola. Nda ka va tu pingile ekuatiso, omo va limbuka okuti ka va kuete esukila liaco, ovo vaka tema nda kolondaka vietu tua lekisa okuti ovo va sukila oku pongolola ovituwa viavo. Ndamupi tu pondola oku yuvula olondaka vi lekisa ocisimĩlo caco cĩvi? Oku lilongisa oku sapela lukamba, ci pondola oku kuatisa.

Likolisilako oku fetika ombangulo londaka yimue yi vetiya omunu. Nda omunu waco ukuepata liove, umue u talavayeli kumosi ale umue u tangela kumosi, ove pamue wa kũlĩha ale eci cu vetiya. Nda kua la lisanga lomunu waco, ci tava okuti o vangula ondaka yimue wa yeva vasapulo, ale yimue wa tanga vukanda wasapulo. Asapulo aco ndomo ca siata, a lekisa eci ci kasi vovisimĩlo viomanu valua. Poku kundila konjo lanjo, kala ukuaku konomuisa. Oku kũlĩhĩsa ndomo onjo ya posuisiwa, loku kũlĩhĩsavo ovikuata vioku papala vi sangiwa kocitali, lovina vimue viatiamẽla ketavo, kuenda olopapelo vimue via lañiwa kekãlu li kasi kocitali, cosi eci ci pondola oku ku kuatisa oku limbuka eci ci vetiya vali onjongole yomunu. Eci omunu eya puvelo, tete u yevelela osimbu a vangula. Eci eye a popia cika ku kuatisa oku limbuka nda eci wa simĩle okuti oco ci vetiya onjongole yaye oco muẽle ale hacoko, kuenda cika ku ĩha cimue ocisimĩlo catiamẽla kueci ci sukila oku popiwa oco u kundile.

Osimbu ombangulo yamamako, lekisa Vembimbiliya kuenda valivulu a lombolola eci catiamẽla Kembimbiliya olondaka vi likuata lombangulo yaco. Pole ku ka vangule ño enene. (Uku. 3:7) Omunu ove o kasi loku vangula laye, u kongelavo vombangulo, nda eye wa lekisa onjongole yaco yoku vangula. Lekisa onjongole kovisimĩlo viaye. Momo vika lekisa eci o sukila oku linga oco o vangule lutate.

Osimbu handi kua popele cimue, sokolola ndomo cika yevala komunu o kasi loku vangula laye. Elivulu Liolosapo 12:8, li pandiya “omẽla yolondunge, NW.” Ondaka yo heveru ya tukuiwa palo, yatiamẽla kocisimĩlo ndeci olondunge kuenda elunguko. Omo liaco, volondunge mua kongela oku lunguka koku vangula, loku sokolola lutate ondaka yimue kuenda oku nõla onjila ya sunguluka oku yi kuama. Ocinimbu 18 cocipama caco cimuamue celivulu Liolosapo, ci lungula kueci catiamẽla koku vangula “olondaka . . . viukãlu via soka ndokutoma kuosipata.” Ci tẽliwa oku teyuila ocili Cembimbiliya okuti ka tu sumuisa omanu.

Oku lekisa olondunge koku nõla kuove olondaka o popia, ci pondola oku kuatisa oku yuvula atateko. Nda ondaka “Embimbiliya” yi tateka omunu oku ku yevelela, ci tava okuti o popia hati, “ovisonehua vi kola” ale “elivulu limue okuti lia sandekiwa kueci ci pitahãla 2.000 kalimi.” Pole nda o kasi loku tukula Embimbiliya, ci tava okuti o pula komunu ocisimĩlo caye catiamẽla kelivulu eli, kuenje noke o kapako olondaka viaye poku amisako ombangulo.

Voku vangula lutate, olonjanja vialua mua kongela oku sokiya otembo yiwa yoku popia cimue. (Olosap. 25:11) Ci tava okuti pamue ku tava kovina viosi omunu a popia, pole ka ci sukila oku patãla ondaka yosi eye a popia yina okuti ka yi litava Lembimbiliya. Yesu wa popia lolondonge viaye hati: “Lopo ñasi lovina via lua vioku popia lene, puãi k[a] vu tẽla handi oku vi yeva.”​—Yoa. 16:12.

Nda ci tava, pandiya locili omunu o kasi loku vangula laye. Ndaño muẽle omunu waco ukualonamalãla, pamue ci tava oku u pandiya kocisimĩlo caye. Upostolo Paulu oco a linga poku vangula lolonoño kocitumãlo ci tukuiwa hati Areópago kolupale luo Atenai. Olonoño viaco, via kala loku “hoya laye.” Ndamupi upostolo Paulu nda a lekisa ovisimĩlo viaye okuti ka va temisa? Eye wa konomuisile ale ovotala avo va tungilile olosuku viavo. Upostolo Paulu ka pisile va Atenai omo lioku fendela kuavo olosuku viesanda, puãi lutate, wa va pandiya omo liombili yavo yoku fendela, poku popia hati: “Kovina viosi ndo limbuki okuti wa piãli oku sumbila olosuku.” Eci ca yulula onjila oco eye a kunde ondaka yatiamẽla ku Suku yocili. Esulilo liaco lieli okuti pokati kava eye a kundila, vamue veya oku kala vakuetavo.​—Ovil. 17:18, 22, 34.

Eci o sanga umue o tamãlala londaka yimue ku ka kuate onyeño. Tula utima. Ci tenda ndepuluvi lioku kũlĩha ciwa ocisimĩlo comunu. U pandula omo eye a lekisa ocisimĩlo caye. Nda hẽ eye wa ku teta kondaka loku popia hati: “Ndi kuete ale etavo liange”? Ove lutate ci tava okuti u pula ndoco: “Ukuetavo ale tunde vutila wove?” Pana okuti eye wa tambulula, amisako loku pula ndoco: “O sima okuti omanu vosi eteke limue vaka likongela vetavo limosi lika?” Eci cika yulula onjila yoku amisako ombangulo.

Oku kuata ocisimĩlo ciwa catiamẽla kokuetu muẽle ci pondola oku tu kuatisa oku vangula lutate. Etu tua kolela muẽle okuti olonjila via Yehova via sunguluka kuenda Ondaka yaye yocili. Kuenje tu vangula lekolelo catiamẽla kovina viaco evi. Pole ka kuli esunga lalimue lioku limolẽhisa ndu okuti tuakuesungapo vali okuti vakuetu ci sule. (Uku. 7:15, 16) Tu pandula omo tua kũlĩha ocili Cembimbiliya kuenda omo tu kuete asumũlũho a Yehova. Pole tua kũlĩha ciwa okuti oku taviwa kuetu laye momo liocali caye kuenda ekolelo lietu ku Kristu, hamomoko liesunga lietu muẽle. (Va Efe. 2:8, 9) Tu limbuka esukila lioku ‘liseteka etu muẽle nda hẽ tu kasi ocili vekolelo kuenda lioku linyika muẽle.’ (2 Va Kor. 13:5) Omo liaco, eci tu vangula lomanu catiamẽla koku kapako ovihandeleko via Suku, lumbombe, tu tiamisilavo alungulo aco kokuetu muẽle. Ka tu kuete omoko yoku sombisa vakuetu. “Omoko yosi yoku tetulula [Yehova] wa yi eca ku Mõla,” kuenda vosi tu laika oku iya kekanga lia Kristu ha tu tambula eci ca sesamela ovilinga vietu.​—Yoa. 5:22; 2 Va Kor. 5:10.

Oku Vangula Lutate la Vakuepata Kuenda la Vamanji Akristão. Oku vangula kuetu lutate ka ku ka sulile lika kupange woku kunda. Omo okuti utate, onepa yimue yapako espiritu lia Suku, etu tu kuete oku lekisavo utate konjo poku vangula la vakuepata lietu. Ocisola ci tu vetiya oku sakalala la vakuetu oco ka tu ka va sumuise. Ulume wa nasoma Ester ka kale ufendeli wa Yehova, pole Ester wa lekisa esumbilo kokuaye kuenda olondunge poku sapula kokuaye ocitangi cimue catiamẽlele komanu va Yehova. (Ester ovipa. 3-8) Olonjanja vimue, utate poku lika lepata lina okuti halombangiko via Yehova ci kisika oku ecelela okuti ovilinga vietu ovio vieca uvangi watiamẽla kocili Cembimbiliya kokuavo okuti ka ci sukila oku va sĩlĩha lalomboluilo atiamẽla ketavo lietu.​—1 Pet. 3:1, 2. 

Cimuamue haico, ndaño okuti tua kũlĩha ciwa vamanji vekongelo, ka ci lomboloka okuti tu va lavisa ale ka tu lekisa esumbilo kokuavo. Ka ci tava okuti tu sima hati omo okuti ovo akulu vendamba kespiritu ka va ci kapiko. Kuenda lalimue eteke ka tu ka litundile olunda loku popia hati: “Ame oco muẽle nda tuwa.” Nda tua limbuka okuti ocituwa coku vangula kuetu ci temisa vakuetu, tu kuete oku likolisilako oku pongoloka. “Oku lisola [kuetu] pokati” ku kuete oku tu vetiya oku ‘linga eci ciwa ku vakuetu vakuetavo.’​—1 Pet. 4:8, 15; Va Gal. 6:10.

Oku Lekisa Utate Poku Vanguila Pokati Kolonjeveleli. Ava va vanguila kembumbua va sukilavo oku lekisa utate. Vocimunga colonjeveleli ndomo ca siata, mu sangiwa omanu vakuakalo alitepa. Kuenda oku amamako kuavo kespiritu kua litepavo. Vamue pamue oyo onjanja yatete veya Vonjango Yusoma. Vakuavo pamue va kasi oku liyaka lovitangi vimue okuti hundi ka vi kũlĩhĩle. Nye ci pondola oku kuatisa hundi oco kaka sumuise olonjeveleli?

Loku kuama elungulo upostolo Paulu a ecele ku Tito, likolisilako oco ‘ku ka popie umue cĩvi. Puãi omboka, loku kala lusima pokati komanu vosi.’ (Tito 3:2) Yuvula ocituwa coluali coku vangula upopi umue woku sepula omanu vakuekova limue liñi, vakuelimi limue ale vakuafeka yimue yiñi. (Esit. 7:9, 10) Vangula lutõi eci catiamẽla kovihandeleko via Yehova kuenda lekisa esilivilo lioku vikapako; pole yuvula upopi woku sepula vana okuti ka va kasi handi loku endela ciwa volonjila via Yehova. Vetiya vosi oku limbuka ocipango ca Suku kuenda oku linga eci cu sanjuisa. Volondaka viove vioku lungula, kongelamo epandiyo liocisola hailio liocili. Vocituwa cove coku vangula kuenda vondaka yove, lekisa ocisola cumanji cina etu vosi tu sesamẽla oku likuatela pokati.​—1 Va Tes. 4:1-12; 1 Pet. 3:8.