Sanda Suku Lutima Wove Wosi Lolondunge Viove Viosi
Akristão vocili va vetiyiwa oco va pamise ekolelo liavo poku amamako oku sanjuisa Suku lutima wavo wosi lolondunge viavo viosi.
OCILI okuti, Yesu Kristu una wa fetika Etavo Liakristão wa longisa okuti tu sukila oku sola Suku ‘lolondunge vietu viosi.’ Pole, wamisako vali hati ovisimĩlo vietu viosi te vi suñamisiwa kokuaye ‘lutima wetu wosi’ kuenda ‘omuenyo wetu wosi.’ (Mateo 22:37) Omo liaco, oku sokolola ku kuete esilivilo lialua kueci catiamẽla kefendelo lietu.
Eci Yesu a laleka olonjeveleli viaye oco vi sokolole eci eye a longisa, eye olonjanja vialua wa lingainga epulilo hati: “Wa soki ndati?” (Mateo 17:25; 18:12; 21:28; 22:42) Cimuamue haico upostolo Petulu a linga eci a sonehela olondonge viaye oku ‘vetiya ovitima viavo loku va ivaluisa.’ (2 Petulu 3:1) Upostolo Paulu una wa kala omisionariu yatete wa enda vali calua okuti vikuavo ci sule, wa vetiya Akristão oco vosi va kolisileko ‘oku sokolola’ kuenda ‘oku limbuka ndeci ci kasi ocipango ca Suku, okuti ciwa, haico ca sunguluka, kuenda ca pua eko.’ (Va Roma 12:1, 2) Eyi oyo lika onjila Yakristão yoku kũlĩhĩsa eci catiamẽla ketavo liavo kuenda eci ci pondola oku pamisa ekolelo liavo oco va sanjuise Suku okuti va tẽla oku yula ovitangi viomuenyo.—Va Heveru 11:1, 6.
Akristão vatete va kundila vakuavo oco va pamise ekolelo liavo poku ‘tamalala lavo oku va situluila ovisonehua. Kuenje, va lombolola, kuenda va lekisa’ ovina via longisiwa. (Ovilinga 17:1-3) Oku sokolola kuaco ku kuatisa omunu oku tambulula lutima waye wosi. Ndeci, omanu valua kofeka yoko Makedonia volupale luoko Berea “va yeva ondaka [ya Suku] lombili kuenje, oloneke viosi, va tanga tanga ovisonehua oku kũlĩhĩsa nda hẽ ovina viaco [via lombolola Paulu kuenda akundi vakuavo] viocili, nda ndati.” (Ovilinga 17:11) Vocisonehua eci muli atosi avali a velapo. Etosi liatete lieci okuti, omanu voko Berea va kala lonjongole yalua yoku yevelela Ondaka ya Suku. Kuenda liavali, ovo ka va liwekelepo oku sima okuti eci va kala loku yeva ocili muẽle pole, va konomuisa vali Ovisonehua ovo va yeva ale tete. Ukristão Luka Omisionariu wa kuata esunga lioku pandiya omanu voko Berea omo liutate wavo woku konomuisa ovisonehua, kuenje wa vatukula hati: “va sunguluka ca lua.” Anga hẽ wa sungulukavo koku kũlĩhĩsa lutate eci catiamẽla konepa yespiritu?
Utima u Talavayela Kumue Lolondunge
Ndomo ca lomboluiwa ale tete, oku fendela Suku locili mua kongela utima kuenda olondunge. (Marko 12:30) Sokolola ocindekaise ca lomboluiwa vocipama catete, catiamẽla komunu wa kolonga vonjo lotinda yimue okuti hayoko vopinga oku kapa vonjo yaco. Nda eye wa yevelile lutate kolonumbi via cime caye, nda wa kuata ekolelo lioku linga upange waco lutima waye wosi lomuenyo waye wosi. Kuenje, upange waco nda weya oku sanjuisa muẽlianjo. Cimuamue haico ci lingiwa kueci catiamẽla kefendelo lietu.
Yesu wa popia hati: “Vakuakufendela vocili va fendaila Isia vespiritu locili.” (Yoano 4:23) Handi vali, upostolo Paulu wa soneha hati: “Oco, . . . ka tua la liweka oku vu likutilila. Tu pinga ku Suku okuti o vu yukisa ukũlĩhiso wocipango caye poku wihi uloño lolondunge viocili, vina viespiritu, ho kali lovimuenyo vi soka leci ca posokela Ñala Yehova, haivio viu sanjuisa.” (Va Kolosai 1:9, 10, NW ) ‘Ukũlĩhĩso waco wasuapo,’ u pondola oku kuatisa omunu lomunu oco a fendele lomuenyo waye wosi lutima waye wosi kumue lekolelo lialua omo okuti ovo va ‘fendela eci va kũlĩha.’—Yoano 4:22.
Eli olio esunga lieci Olombangi via Yehova ka vi papatisila oloñaña ale omanu vana va lekisa ndopo onjongole okuti handi ka va lilongisile ciwa Ovisonehua lutate wocili. Yesu wa eca ocikundi kolondonge viaye hati: “Ka tavisi olofeka viosi oco va linge olondonge. . . . Va longisi oku linga ovina viosi ndo kundiki.” (Mateo 28:19, 20) Noke yoku kuata ukũlĩhĩso wasuapo watiamẽla kocipango ca Suku, oco lika omunu una okuti o lilongisa Embimbiliya a pondola oku kuata elomboloko lieci catiamẽla kefendelo. Ove hẽ o yongola oku kuata ukũlĩhĩso waco wasuapo?
Oku Kuata Elomboloko Liohutililo ya Ñala
Oco o kũlĩhĩse etepiso li kasi pokati koku kuata ukũlĩhĩso wasuapo Wembimbiliya kuenda oku patekela eci ci vanguiwa vohutililo yaco tu konomuisi eci ca siata oku tukuiwa okuti Ohutililo Yatate Yetu, ale Ohutililo ya Ñala ya sonehiwa kelivulu lia Mateo 6:9-13.
Olonjanja vialua olohuluwa viomanu via siata oku pitolola ohutililo ya longisa Yesu vonembele. Pole, ndamupi omanu vaco va siata oku longisiwa kueci catiamẽla kelomboloko liohutililo yaco? Anga hẽ, va kuete elomboloko lieci catiamẽla konduko ya Suku Lusoma waye? Yesu wa tukula tete onduko ya Suku kuenda Usoma waye momo oyo onepa ya velapo yohutililo yaco.
Efetikilo liaco lieli okuti: “A Isietu o kasi kilu. Onduko yove yi sumbiwe.” Eci ci lomboloka okuti onduko ya Suku yi kola. Kũlĩhĩsa okuti Yesu wa likutilila oco onduko ya Suku yi kolisiwe. Omanu valua ci tava okuti va linga apulilo avali ndava: Liatete, onduko ya Suku helie? Kuenda liavali, Momo lie onduko yaye yi sukilila oku kolisiwa?
Etambululo liepulilo liatete li pondola oku sangiwa kueci ci soka 7.000 kolonjanja valimi atete Embimbiliya. Yimue yi sangiwa kelivulu Liosamo 83:18 li popia hati: “Oco va limbuka okuti ove, onduko yove Yehova, ove lika wove, Tõlo koluali luosi.” Kueci catiamẽla konduko ya Suku okuti Yehova, elivulu Lietundilo 3:15 li lombolola okuti: “Onduko yaco oyo yi linga onduko yange otembo ka yi pui, haiyo ovitumbulukila viosi vi njivalukila.” a Pole, momo lie onduko ya Suku, una okuti eye wa velapo, ka kuete eko haeye o kola, yi sukilila oku kolisiwa? Momo omanu vatete va lekisile etombo kokuaye kuenda va vĩhĩsa onduko yaye kefetikilo liesapulo liomanu.
Vocumbo co Edene, Suku wa sapuila Adama la Heva okuti ka ci tava okulia kepako eli, nda wa liko haico muẽle u fa. (Efetikilo 2:17) Satana wa patãla Suku poku sapuila Heva hati: “Mbu, okufa ka vu fi.” Omo liaco, Satana wa lundila Suku hati ohembi. Handi vali, eye ka sulilile lika opo. Eye wa vokiyako vali loku tomba onduko ya Suku. Eye wa sapuila Heva okuti Suku o kasi loku ku pumbisa uloño lonjila yimue okuti ka ya sungulukile. “Momo Suku wa kulĩha okuti eteke vu liako [kepako liaco lioku kũlĩha eci ciwa leci cĩvi], ovaso ene haico a letuluka kuenje vu linga nda Suku, [okuti] vu kulĩha eci ciwa leci cĩvi.” Satana ohembi yimue yi koka usumba.—Efetikilo 3:4, 5.
Eci Adama la Heva va lia kepako Suku a va lunguile oco ka va kalieko, eci ca lekisa okuti va nõlapo oku tiamẽla ku Satana. Omanu valua va kuete ukũlĩhĩso waco, pole, vana okuti ka va kuete ukũlĩhĩso waco, va siata oku vokiya ketombo lia lingiwa tete omo lioku li kala olonumbi via Suku vina via sunguluka. (1 Yoano 5:19) Omanu handi va siata oku lundila Suku omo lioku sima okuti eye o kuete eko liohali yavo, ndaño okuti ohali yaco yi yilila kovituwa viavo vĩvi. Elivulu Liolosapo 19:3 li popia okuti: “Eci uveke womunu u u nyõla oco o funguila Yehova.” Cilo ove hẽ o tẽla oku limbuka esunga lieci Yesu una wa solele calua Isiaye, a lingila ohutililo oco onduko ya Isiaye yi sumbiwe?
“Usoma Wove Wiye”
Noke yoku likutilila oco onduko ya Suku yi sumbiwe, Yesu wamamako hati: “Usoma wove wiye. Ocipango cove ci lingiwe posi ndeci ci lingiwa kilu.” (Mateo 6:10) Kueci catiamẽla kulandu ulo tu pondola oku pula okuti: ‘Usoma wa Suku nye? Handi vali, nye usoma waco uka linga oco ocipango ca Suku ci tẽlisiwe palo posi?’
Vembimbiliya ondaka “usoma” yi lomboloka “uviali umue u songuiwa losoma.” Omo liaco, Usoma wa Suku u lomboloka uviali wa Suku u songuiwa losoma eye a nõla. Ka kuli atatãhãi okuti Osoma yaco Yesu Kristu una wa pinduiwa kolofa okuti eye “Soma yolosoma haeye Ñala yoloñala.” (Esituluilo 19:16; Daniele 7:13, 14) Kueci catiamẽla Kusoma wa Suku u songuiwa la Mesiya Yesu Kristu, uprofeto Daniele wa soneha hati: “Koloneke violosoma viaco, Suku yokilu o[ka] katula usoma, kuenje ka u[ka] nyolẽha, ka u[ka] tambuiwa lomanu vofeka yiñi; puãi owo u[ka] nyõla loku lia ovosoma aco osi, haiwo u[ka] kala muẽle hũ oloneke ka vi pui.” —Daniele 2:44.
Ocili okuti, Usoma wa Suku uka viala oluali luosi kuenda uka mãlako olondingaĩvi viosi, kuenje uka kala “oloneke ka vi pui.” Omo liaco, Usoma wa Suku owo onjila Yehova aka kolisa layo onduko yaye loku yelisa onduko yaye kalundi etombo a lingiwa la Satana kuenda omanu vana okuti olondingaĩvi.—Esekiele 36:23.
Ndeci ci kasi ovoviali osi, Usoma wa Suku u kuetevo olonungi. Olonungi viaco hẽ velie? Embimbiliya lieca etambululo okuti: “Ambombe puãi va[ka] piñala ofeka, kuenje va[ka] sanjukila okusalala kualua.” (Osamo 37:11) Cimuamue haico Yesu a popia hati: “Ava vomboka vutima va sumũlũha, momo va[ka] piñala ofeka.” Ocili okuti,omanu vaco ava va kuete ukũlĩhĩso wasuapo wa Suku okuti owo u sukiliwa koku kuata omuenyo kopui.—Mateo 5:5; Yoano 17:3.
Ove hẽ o pondola oku sokolola ndomo oluali luosi luka kala eci lukeyuka lika ambombe, lomanu va sunguluka vana va sole Suku haivo va li kuetele ocisola pokati kavo? (1 Yoano 4:7, 8) Eci oco ca li kutilila Yesu poku popia hati: “Usoma wove wiye. Ocipango cove ci lingiwe posi ndeci ci lingiwa kilu.” Ove hẽ o kuete elomboloko lieci Yesu a longisila kolondonge viaye oco vi li kutilile ndoco? Anga hẽ, wa limbuka ndomo oku tẽlisiwa kuohutililo yaco ku kuetele esilivilo komuenyo wove muẽle?
Olohuluwa Viomanu Cilo vi Kasi Oku Situluiwa Lovisonehua
Kosimbu, Yesu wa popele ale eci catiamẽla kupange woku longisa ovina viespiritu voluali luosi, okuti upange waco u sokisiwa lesapulo Liusoma wa Suku. Eye wa popia hati: “Ondaka eyi yiwa yusoma yi kundilua kuoha koluali, ha yi lingi uvangi kolofeka viosi, oco esulilo liya noke.”—Mateo 24:14.
Ci soka olohulukãi epandu Violombangi via Yehova vi sangiwa voluali luosi, vi kasi loku kundila olondaka viwa komanu va li sungue lavo. Ovo vaku laleka oco o kũlĩhe vali calua kueci catiamẽla ku Suku kuenda Kusoma waye ‘poku konomuisa lutate ovisonehua’ loku sokolola eci ca sunguluka. Poku ci linga, cika pamisa ekolelo liove kuenda elavoko liove lioku kala vofeka yelau, lika kolapo. Kuenje, oka “yuka ukũlĩhĩso wa Yehova ndeci ovava e yuka vokalunga.”—Isaya 11:6-9.
[Etosi pombuelo yemẽla]
a Olonoño vimue via siata oku pongoluisa onduko “Yehova” hati “Yahweh.” Pole, Vambimbiliya o kotembo yilo onduko ya Suku va yupamo, kuenje va piñanyamo olondaka hati: “Ñala” ale “Suku.” Oco o kũlĩhĩse ciwa eci catiamẽla konduko ya Suku, vanja vombrochura yi kuete osapi yokuti: O Nome Divino Que Durará Para Sempre, ya sandekiwa Lolombangi via Yehova.
[Okakasia lelitalatu kemẽla 8]
KUAMA ONGANGU YULONGISI WA VELAPO
Yesu olonjanja vialua wa eca elongiso loku tukula atosi amue Embimbiliya. Ndeci, noke lioku pinduka kuaye wa lombolola ocikele a kuatele coku tẽlisa ocipango ca Suku kolondonge viaye vivali via yokokele calua omo lioku fa kuaye. Elivulu lia Luka 24:27 li lombolola okuti: “Eye wa va lomboluila ovisonehua viosi via tiamela kokuaye, loku fetika levi via Mose kuenda evi viovaprofeto vosi.”
Limbuka okuti Yesu wa teta onimbu poku nõla lika ombangulo yimosi hati: “kokuange” Ndimesiya kuenda ondaka a tukula vombangulo yaye ya tunda ‘Vovisonehua.’ Omo liaco, Yesu poku lombolola ondaka yimue wa enda oku tukula ovinimbu viñi viñi Viembimbiliya oco olondonge viaye vi kuate elomboloko liocili. Kuenje, eci ca kuatisa olondonge viaye oku limbuka ciwa uvangi wocili watiamẽla kespiritu. (2 Timoteo 1:13) Omo liaco, ovo ka va kuatele lika elomboloko pole va vetiyiwavo calua. Ulandu waco u tu lomboluila okuti: “Yu va livangula pokati vati, Ovitima vietu ka via tokotele hẽ osimbu a vangula letu vonjila, cina a tu situluila ovisonehua?”—Luka 24:32.
Olombangi via Yehova vi likolisilako oku kuama ongangu ya Yesu ndomo a lingainga upange waye woku kunda. Ovo va kasi loku longisa Embimbiliya komanu lekuatiso liombrochura yi kuete o sapi ya linga hati: Suku Oyongola Nye Kokuetu? kuenda elivulu Ukũlĩhĩso Utuala Komuenyo Ko Pui. Velivulu liaco mu sangiwa ovipama vi lombolola atosi a velapo a sangiwa Vembimbiliya, ndeci: “Suku Helie?”, “Momo Lie Suku Aecelela Ohali?”’ “Ndati Ove Opondola Okusanga Etavo Liocili?”, “Tukasi Koloneke Via Sulako!,” kuenda “Omuenyo Wepata Usanjuisa Suku.” Ocipama locipama ci kuete ovisonehua vialua Viembimbiliya.
Nda o yongola oku tambula vali asapulo akuavo, vangula Lolombangi via Yehova posongo yove ale sonehela vonumbi yi sangiwa kemẽla Liutala ulo Wondavululi oco o kuate elilongiso Liembimbiliya liocali konjo, liatiamẽla kulandu ulo kuenda kovina vikuavo.
[Elitalatu]
Veta kutima wondonge yove poku tukula ovinimbu Viembimbiliya viatiamẽla kombangulo o kasi oku popia
[Elitalatu kemẽla 7]
Ove hẽ o kuete elomboloko liohutililo ya velapo ya Yesu?
“A Isietu o kasi kilu. Onduko yove yi sumbiwe. . . . ”
“Usoma wove[wa Mesiya] wiye. . . . ”
“Ocipango cove ci lingiwe posi ndeci ci lingiwa kilu”